POPULARITY
Salo Muller zag zijn ouders voor het laatst in de Hollandsche Schouwburg toen ze afgevoerd werden Harmut Haenchen herinnert zich het bombardement Dresden, groeide op in DDR en werd dirigent De ouders van Martin Veltman zaten in het verzet waardoor hij als baby al zat ondergedoken Monika Diedrichs moeder werd verliefd op een Duitse soldaat
Salo Muller zag zijn ouders voor het laatst in de Hollandsche Schouwburg toen ze afgevoerd werden Harmut Haenchen herinnert zich het bombardement Dresden, groeide op in DDR en werd dirigent De ouders van Martin Veltman zaten in het verzet waardoor hij als baby al zat ondergedoken Monika Diedrichs moeder werd verliefd op een Duitse soldaat
Wouter Post in gesprek met choreografe Joosje Asser over haar familiegeschiedenis en de totstandkoming van de televisieserie 'De Joodse Raad'. --Steun DNW en word patroon op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld. -- Bronnen en links bij deze uitzending: - Bekijk hier de serie 'De Joodse Raad': https://npo.nl/start/serie/de-joodse-raad- De toespraak van Arthur Seys-Inquart in het Concertgebouw: https://www.annefrank.org/nl/timeline/69/seyss-inquart-waarschuwt-de-nederlandse-joden/- De lezing van Cleveringa: https://www.luf.nl/binaries/content/assets/algemeen/oraties/cleveringa-oratie/teksten/protestrede-rudolph-cleveringa.pdf- Over de Hollandsche Schouwburg: https://jck.nl/locatie/hollandsche-schouwburg- Over de Joodse Raad: https://www.tweedewereldoorlog.nl/kennis/themas/systematische-uitsluiting-terreur-en-genocide/uitsluiting-joden/joodse-raad/- De website van Joods Antwerpen: https://www.joodsantwerpen.be/- De website van Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/zoekhulpen/centraal-archief-bijzondere-rechtspleging-cabr- Over het Apeldoornsche Bosch: https://www.apeldoornschebosch.nl/
NIW-podcast 83, met: zorgen om de door Hamasaanhangers gekaapte 4 mei-herdenking, waarom spreekt Halsema op 6 mei in de Hollandsche Schouwburg? Waarom Esther Jason Walters wel vertrouwt en Soumaya Sahla niet, angst in Israël voor een noordelijk front, en voor wie is vergeten dat NRC fout was in de oorlog, dat is de krant ook anno 2024. Niets geleerd.
In 1942 krijgt de Duitse bezettingsmacht in Nederland de opdracht om het aantal Joden dat wordt opgepakt te verdubbelen. En daarvoor wordt een beloningssysteem met premies bedacht: wie een Jood aanbrengt bij de Duitsers, ontvangt daarvoor een geldbedrag.De 31-jarige Klaartje de Zwarte-Walvisch is één van de velen die op deze manier wordt verraden en terechtkomt bij het centrale verzamelpunt: de Hollandsche Schouwburg aan de Amsterdamse Plantage Middenlaan. Vanaf dat moment houdt ze nauwgezet een dagboek bij over wat zij om zich heen ziet en wat haar overkomt. Vandaag de dag is het één van de belangrijkste getuigenissen over wat er zich op deze plek heeft afgespeeld. Podcastmaker Reinjan Prakke probeert te reconstrueren welke omstandigheden leiden tot het oppakken van Klaartje en wat er met haar gebeurt vanaf het moment dat ze vastzit in de Hollandse Schouwburg. In deze aflevering hoor je hoofdconservator Annemiek Gringold van het Nationaal Holocaustmuseum en journalist, schrijver en historicus Ad van Liempt. Locatie-opnamen vonden plaats in het museum en de Hollandse Schouwburg. Het dagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl. ‘Vergeet me niet' is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport
We praten vanuit Hotel De Wereld in Wageningen met Prof. dr. Emile Schrijver. Hij is algemeen directeur van het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam. Dat omvat het Joods Museum, het Joods Museum junior, de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaustmuseum, dat op 11 maart 2024 zal openen. In het directeurschap combineert hij zijn museale, academische en maatschappelijke interesses. Daarnaast is hij bijzonder hoogleraar Geschiedenis van het joodse boek aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is hoofdredacteur van de Encyclopedia of Jewish Book Cultures. Alles over het Joods Cultureel Keartier vind je op www.jck.nl Contact met Vincent en Hein: vrijheidskwartiertje@gmail.com
Binnenkort opent in Amsterdam het Nationaal Holocaustmuseum zijn deuren. Nu lijkt het niet meer dan logisch dat er zo'n museum is, maar dat was lang niet vanzelfsprekend, omdat het een onderwerp was waarover in de Joodse gemeenschap liever werd gezwegen. We spreken erover met directeur Emile Schrijver van het Joods kwartier, waar het museum samen met het Joods museum en de Hollandsche Schouwburg onder valt, en met zijn voorganger Judith Belinfante.
Pal tegenover de Hollandsche Schouwburg, op de Plantage Middenlaan 38, zat vanaf 1906 een crèche. Fröbelen, liedjes zingen, maar ook gezonde voeding voor kinderen met arme ouders, directrice Henriëtte Pimentel regelde het allemaal. Tijdens de Tweede Wereldoorlogveranderde er een hoop: Joodse kinderen moesten op de crèche slapen, gescheiden van hun ouders, en wachten totdat ze werden doorgevoerd naar Westerbork. Henriëtte ondernam actie, ze wist 600 kinderen te laten ontsnappen. Marieke Rodenburg maakte voor de EO een documentaire over het leven van Henriëtte, deze is zondag om 15:25 te zien op NPO 2. Te gast is Esther Shaya, mede-auteur van Wacht maar – Het veelbewogen leven van Henriëtte Pimentel.
Een audiowandeling door de Amsterdamse Rivierenbuurt (1933 - 1945)
Eindpunt van de wandeling. --- Stem: Job Cohen Productie: Freek Schröder Afbeelding: Nationaal Archief (8 mei 1945) --- Transcript 'Het Victorieplein' Eindpunt van de wandeling. Van hier tot de Berlagebrug stond op 8 mei 1945, de dag van de bevrijding van Amsterdam, een dichte menigte de binnenrijdende Canadese troepen toe te juichen. De bevrijding van Amsterdam verliep rommelig. Zaterdag 5 mei 1945 heerste er feestvreugde in Amsterdam over de capitulatie van de Duitse bezettingsmacht. Maar de Duitsers waren er nog; het kwam tot vuurgevechten tussen Nederlanders en Duitsers. Tijdens zo'n vuurgevecht op maandag 7 mei op de Dam, die volstond met feestvierende mensen, vielen tweeëntwintig doden en meer dan honderd gewonden. Een verkenningseenheid Britse gevechtswagens was die dag de stad binnengereden. Het verzet arresteerde NSB-ers. Een aantal Amsterdammers ging zich te buiten aan wraakacties; vrouwen die met Duitsers waren omgegaan (‘moffenhoeren') werden kaalgeknipt. Dan, dinsdag 8 mei: de grootse intocht, via de Berlagebrug, van de Canadese troepen – de nieuwe en zeer tijdelijke bezettingsmacht. Vijfendertig jaar later, op Bevrijdingsdag 5 mei 1980, deden Canadese oud-strijders hun triomfantelijke intocht nog eens over. De schrijver en beeldhouwer Jan Wolkers heeft dit gegeven gebruikt in zijn roman De perzik van onsterfelijkheid (1980). Wolkers woonde rond 1980 zelf in de Rivierenbuurt, en wel in een atelierwoning in de Zomerdijkstraat 22, waar eerder Gerrit van der Veen woonde. Als beeldhouwer vervaardigde Jan Wolkers voor Amsterdam een monument ter nagedachtenis van de doden van Auschwitz. Het heet ‘Nooit meer Auschwitz'. De gebroken spiegels van het monument weerspiegelen een eeuwig geschonden hemel. Het is sinds 1993 te bezichtigen in het Wertheimpark, dicht bij de Hollandsche Schouwburg. Van mei tot september 1945 vierde Amsterdam zijn bevrijding, met massale feesten. Toch zijn er heel wat mensen geweest die daar niet aan deelnamen, eenvoudig omdat ze geestelijk en/of lichamelijk gebroken waren. De nasleep van de Hongerwinter bijvoorbeeld maakte het nodig dat in Amsterdam tweeëntwintig poliklinieken voor de verzorging van hongeroedeem patiënten werden geopend. Officieel georganiseerde feesten waren er op 26, 27 en 28 juni. Op de Dam en elders vonden plechtigheden plaats. In de Rivierenbuurt begon dit driedaagse feest al eerder. Voor maandag 25 juni, 20.30 uur, stond een Moederhulde aangekondigd, ‘om onze moeders, vrouwen en zusters te danken voor haar bovenmenselijke krachtsinspanning in de afgelopen vreselijke winter'. Spreker was dominee P.G. Kunst (we kennen hem uit aflevering 18). Plaats: Merwedeplein, bij slecht weer de Waalkerk. De dagen daarop waren er optochten, reed een praalwagen die de rivieren symboliseerde door de buurt, en werden er kinderfeesten, gekostumeerde wedstrijden en dansfestijnen gehouden. De ernst mocht niet worden vergeten, daarom omvatte het programma van dinsdagochtend 26 juni een kranslegging op de executieplaats bij Rozenoord. Op Rozenoord, een plek bij de Amstel genoemd naar de rozenkwekerij die daar ooit was, werden in de laatste maanden van de oorlog meer dan honderd Nederlanders door de Duitse bezetter doodgeschoten. Deze executies vonden plaats als represaille voor verzetsdaden. Op initiatief van buurtbewoners werd er in 2015 een monument opgericht. Ieder jaar houden buurtbewoners op de avond van 4 mei een stille tocht van het gebouw van Speeltuin Zuid naar Rozenoord om daar de doden te herdenken. Je kunt Rozenoord bereiken door in de zuidelijke richting de Amsteldijk te volgen tot voorbij de begraafplaats Zorgvlied. Maar dat is een andere wandeling.
Een audiowandeling door de Amsterdamse Rivierenbuurt (1933 - 1945)
Route naar locatie 16 Je gaat rechtsaf, de Scheldestraat in en blijft die volgen tot je de Churchilllaan, voorheen de Noorder Amstellaan, bereikt. Je steekt over naar het middenplantsoen en gaat rechtsaf; Je passeert het standbeeld van Mahatma Gandhi. --- Stem: Job Cohen Productie: Freek Schröder Afbeelding: Joods Monument --- Transcript 'De revue-artieste Henriëtte (‘Heintje') Davids' Op bevel van de Duitsers werd ook in het culturele leven een scheiding tussen Joden en niet-Joden aangebracht. Er kwamen o.a. Joodse orkesten en amusementsgezelschappen. De destijds beroemde revue-artiest Heintje Davids trad op in de Joodse Schouwburg, voorheen de Hollandse Schouwburg, aan de Plantage Middenlaan 24. Deze was uitsluitend toegankelijk voor Joods publiek. Met ingang van 30 juni 1942 werd het Joden verboden om de tram te nemen; bovendien moesten ze 's avonds om acht uur binnen zijn. Toch waren er nog middagvoorstellingen in de Joodse Schouwburg: matinees. Heintje was dus ‘genoodzaakt iedere dag te voet van en naar het theater te gaan. ‘Maar alles went', vertelde Heintje later, ‘Nog beseften wij niet, dat het de Duitsers om onze totale vernietiging te doen was'. Op een dag in juli 1942 kwam de hoge Duitse functionaris F.H. aus der Fünten persoonlijk een einde maken aan de voorstellingen in de Joodse Schouwburg. De Schouwburg werd het doorgangshuis voor de uit Amsterdam te deporteren Joodse bevolking. Tegenwoordig is de ‘Hollandsche Schouwburg' een gedenkplaats met een expositie over het verleden van deze plek. Heintje Davids werd medewerkster van de Joodse Raad, maar ze had weinig vertrouwen in de beschermende kracht die van het stempel van de Raad uitging. Heintje wist uit Amsterdam weg te komen. Ze verbleef op een aantal tijdelijke onderduikadressen (boerderijen); tenslotte kreeg ze een vaste schuilplaats aangeboden. In het Pathologisch Instituut van de Universiteit van Utrecht. Een afdeling van dit instituut deed dienst als lijkenhuis. ‘Als er gevaar dreigde', vertelde Heintje in haar boek Mijn Levenslied (1948), ‘zouden mijn man en ik “voor lijk” doorgaan en met een label aan onze teen tussen de “andere” stoffelijke resten gaan liggen'. Als enige van haar familie overleefde Heintje Davids de bezettingstijd. Ze woonde opnieuw in de Rivierenbuurt, nu in de Deltastraat, vlak achter de Wolkenkrabber. Het leven in de buurt vond Heintje ‘heerlijk, vooral 's zomers. Het is net een dorp, maar niet zo bekrompen. Iedereen kent iedereen. En iedereen kent Heintje'.
The deportation of more than 104,000 Jews from the Netherlands required vast preparation and organisation. In Amsterdam, the premises of the Hollandsche Schouwburg were used for 16 months to hold a total of over 46,000 Dutch Jews awaiting deportation. The photographer recognised her classmate among the people in the theatre. The Hollandsche Schouwburg symbolises the turning point from life in restricted freedom to imprisonment. From life to death.
Genocide aims to destroy a group of people. The Nazis set out to exterminate all European Jews. Their actions were not limited to adults; they targeted children as well. Eighteen thousand Jewish children from the Netherlands alone were murdered. The Jewish Crèche in Amsterdam, across the street from the Hollandsche Schouwburg, housed thousands of children awaiting deportation. Almost 600 of them were saved thanks to the collaboration of the Jewish child care workers, members of the Jewish Council, and various resistance groups.
Alle voorgaande stappen zijn een voorbereiding op de deportaties. In Amsterdam wordt gedurende 16 maanden de Hollandsche Schouwburg gebruikt om joden gevangen te houden voordat ze worden gedeporteerd. Er is van die 16 maanden een klein aantal foto’s bewaard gebleven; Annemiek Gringold van het Joods Cultureel Kwartier laat er een zien. In het interviewproject vertelt overlevende Ted Musaph-Andriesse hoe zij zelf in de Hollandsche Schouwburg terechtkwam en wat ze daar aantrof.
Voor de misdaden die in de Holocaust zijn begaan wordt voor het eerst het woord genocide gebruikt. Ook kinderen zijn het doelwit van genocides: kinderen die de toekomst voor een volk betekenen, worden net als volwassenen omgebracht. Annemiek Gringold van het Joods Cultureel Kwartier vertelt wat er met kinderen gebeurde die via de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam gedeporteerd werden en hoe ongeveer 600 daarvan konden worden gered. Overlevende Salo Muller is één van die kinderen; in het interviewproject vertelt hij wat hem is overkomen.
De Smoez op zondag, een uur Joodse cultuur op AmsterdamFM. Deeze maand over herdenken en eten met de Jom Hasjoa in de Hollandsche Schouwburg en het nieuwe boek van Jigal Krant over de food scene in Tel Aviv en new Israeli cuisine
Onze eerste uitzending in het nieuwe dossier Tijd gaat over herinneringscultuur en ons collectief geheugen. Hoe herinneren we het verleden en hoe geven we vorm aan deze herinneringen in monumenten en musea? Welke betekenis geven we aan ons verleden? In deze uitzending spraken Luuc en Mirjam met David Duindam (UvA) over de ontwikkeling van holocaust-herinneringsplekken en dan met name over de Hollandsche Schouwburg als plek van herinnering. Ooit een theater, toen een gruwelijke deportatieplaats, nu een museum. Hoe herinneren we het verleden en hoe geven we vorm aan deze herinneringen in monumenten en musea? Heidi Dorudi droeg een bijzonder column voor met de titel "De herinnering en de herhaling". Terugluisteren dus!