Nuus

Die Stad Kaapstad se wetstoepassingsagentskappe het die afgelope week het 387 mense in hegtenis geneem, teenoor 355 die vorige week. 'n Kwart van die inhegtenisnemings was vir dronkbestuur. Die Openbare Noodkommunikasiesentrum het ook 'n toename van 50-persent in aanrandings aangeteken. Die burgemeesterskomiteelid vir Veiligheid en Sekuriteit, JP Smith, sê om onder die invloed van alkohol te bestuur, is onverantwoordelik en gevaarlik:

Die Europese Unie sê dis nie in Oekraïne of die EU se beste belang om druk op die land te plaas om gebieds- toegewings te maak in vredesgesprekke met Rusland nie. Hy meen Amerika se 28-punt-vredesplan is te gunstig vir Moskou. Dit sluit die toekenning van gebiede in die ooste aan Rusland in, terwyl Oekraïne gedwing word om sy Leër te verklein. EU-woordvoerder Kaja Kallas sê dit sou 'n gevaarlike presedent skep as Rusland toegelaat word om grense gewelddadig te verander:

Kry die nuus soos dit breek.

In die nadraai van die verkiesing het Kosmos 94.1 Nuus met politieke partye geskakel om uit te vind wat hulle weg vorentoe is. Uit die 752 043 geregistreerde kiesers het net 272 942 gaan stem. Die AR-beweging het net 1,26 persent, of 7 598 van die stemme getrek. Kosmos 94.1 Nuus het met woordvoerder George Kambala gepraat.

Die Ovaherero Tradisionele Owerheid spreek kommer uit dat Namibië na 34 jaar van onafhanklikheid steeds sukkel met ware grondhervorming. Opperhoof Hoze Riruako, sal môre 'n alternatiewe raamwerk vir landbouhervorming aanbied. Hy sê vorige benaderings soos die gewillige koper en verkoper-model, die 20-hektaar-program en hervestigingsinisiatiewe het misluk om die grondkwessie aan te spreek. Hy het voor die geleentheid met Kosmos 94.1 Nuus gesels.

Die beleidslandskap in Namibië het die afgelope paar jaar verdor en beleggings, wat broodnodig is vir werkskepping, laat verwelk. Die nuutgestigde Namibiese Instituut vir Ekonomiese Beleid, oftewel NIEP, gaan deur datagedrewe navorsing ‘n aktiewe rol in die ontleding van en debatvoering oor regeringsbeleid speel om sodoende beleidsrigtings te ondersteun en te dryf wat huishoudelike inkomste en werkskepping verhoog. Ekonoom Rowland Brown, medestigter van NIEP, het met Kosmos 94.1 Nuus gesels:

Dit wil voorkom asof die VSA internasionale reg oortree het toe daar besluit is om oorlewendes van ‘n bootaanval weer aan te val en te dood. Brian Finucane, ‘n spesialis rakende wette in verband met gewapende konflik by die Internasionale Krisisgroep sê ‘n tweede aanval is net wettig as die aanvaller se voortbestaan in gedrang is met ‘n terugaanval.

AfriForum sê die waterstelsel is in 'n krisis, met munisipale ineenstorting, lekkende infrastruktuur en onbetaalde rekeninge wat watertariewe opjaag. Onlangse verslae deur waterrade toon dat munisipaliteite in KwaZulu-Natal daagliks meer as 1 miljard liter water verloor, wat meer as 6 miljard Suid-Afrikaanse rand per jaar kos. Lambert de Klerk van AfriForum het die Nasionale Tesourie en die Departement van Water en Sanitasie versoek om onmiddellik op te tree deur lekkasies te herstel, aanspreeklikheid af te dwing en oplossings vanuit die gemeenskap te ondersteun om inwoners se watersekerheid te beskerm:

Die Parlement sal vandag oor Build One South Africa se mosie stem om die 30-persent-slaagsyfer vir matriekvakke te skrap. Dit volg nadat die Parlement verlede week debat gevoer het oor die mosie om die huidige vereiste 30-persent om matriekvakke te slaag, op te skuif tot 'n 50-persent. Die debat het die dringende behoefte aan onderwyshervorming in Suid-Afrika uitgelig, maar het ook die wydverspreide misverstande oor die slaagstruktuur van die Nasionale Senior Sertifikaat beklemtoon. Die leier van BOSA, Mmusi Maimane, sê die 30-persent-slaagsyfer verskans middelmatigheid en lae verwagtinge:

Die reënseisoen is op hande met hewige donderstorms en moontlike oorstromings wat voorspel word, ook in die hoofstad. Die Wernhil-inkopiesentrum in die hoofstad is een van die gebiede wat 'n risiko loop vir oorstromings. Kosmos 94.1 Nuus het met Olthaver en List se uitvoerende hoof, Sven Thieme gepraat.

Namibië se professionele jagters wek kommer oor die toenemende druk op olifant trofeejag-fooie. Die Namibië Professionele Jagvereniging sê die land se streng Cites-kwota van slegs 86 olifante per jaar is reeds beperk. Die vereniging se president, Axel Cramer, waarsku dat as jagmaatskappye gedwing word om selfs hoër pryse te betaal, hulle sal sukkel om streeksgewys mee te ding, wat die finansiële model wat Namibië se breër bewaringsstrategie ondersteun, bedreig.

Die Withuis het admiraal Frank Bradley verdedig wat volgens berigte in September opdrag gegee het vir ʼn opvolgaanval op ʼn vermeende Venezolaanse dwelmboot waarin oorlewendes ook dood is. Die minister van Verdediging, Pete Hegseth, het onder skoot gekom nadat hy volgens berigte opdrag gegee het dat almal aan boord uitgewis word. Elf mense is dood en die opvolg-aanval is volgens berigte uitgevoer nadat twee mense die eerste aanval oorleef het. Die Withuis se perssekretaris, Karoline Leavitt, sê die tweede aanval was wettig en uit selfverdediging:

Die Britse premier, Keir Starmer, sê die Verenigde Koninkryk moet 'n beleid teenoor China handhaaf wat die bedreiging erken wat dit vir sy nasionale veiligheid inhou. 'n MI5-waarskuwing is verlede maand uitgereik oor Chinese spioene wat parlementslede teiken. Starmer se toespraak volg ook te midde van toenemende bespiegeling dat sy regering toestemming sal gee vir die omstrede nuwe Chinese super-ambassade in Londen, ondanks kommer oor nasionale veiligheid. Die premier sê China kan egter nie as vyand geag word nie, weens sy bepalende mag in tegnologie en handel:

Banyana Banyana se afrigter, Desiree Ellis, sê môre se internasionale vriendskaplike wedstryd in Marokko sal gebruik word om nuwe strategieë te toets en terugkerende spelers te evalueer. 2022 se kampioen van die Afrikabekertoernooi vir Vroue mik om onder die top-vier te eindig in volgende jaar se toernooi in Marokko. Dit dien as kwalifiseerders vir 2027 se Wêreldbekertoernooi. Ellis sê die span verfyn aanval én verdediging terwyl nuwer spelers waardevolle blootstelling kry:

Goud het verlede maand sy hoogste prys tot dusver vanjaar behaal, met 4 381 Amerikaanse dollar per fynons op 20 Oktober. Daarna het dit effe terugsak voordat dit herstel het om die maand op 4 001,82 dollar per fynons af te sluit. Kosmos 94.1 Nuus het met die Suid-Afrikaanse ekonoom Dawie Klopper gepraat, wat meen dis moeilik om te voorspel waar die goudprys teen die einde van vanjaar gaan draai. Hy verduidelik hoekom:

Nes ons eie gesondheidsminister sê haar Suid-Afrikaanse eweknie, Aaron Motsoaledi, Suid-Afrika kan tans nie bekostig om duur Lenacapavir te koop en te versprei nie. Lenacapavir is 'n revolusionêre, langwerkende inspuitbare middel wat ses maande se beskerming bied met slegs twee dosisse per jaar. Motsoaledi sê Suid-Afrika kry meer as driekwart van die LEN-dosisse wat die Globale Fonds aan nege lande skenk. Dit is egter steeds veel minder as wat nodig is om 'n voldoende duik in nuwe MIV-infeksies te maak:

Die Namibiese Junior Vroue-hokkiespan het 13-0 teen ‘n uiters sterk Indiese span in Santiago in Chile verloor. Dit was die span se openingswedstryd en die dames het moed en toewyding getoon teen die globale elite-span. Afrigter Sedtric Makati sê hulle gee net hulle beste, elke keer.

WWF Namibië, saam met die Bushman Honey Project en die Kyaramacan-vereniging, lei jongmense in die Bwabwata Nasionale Park in die Zambezi-streek op in volhoubare byeboerdery deur die Klimaataanpassing vir Beskermde Gebiede, of CAPA-projek. Die opleiding rus gemeenskappe toe om korwe te bou, bosbouregulasies te volg en heuning veilig te oes, terwyl mens-dier-konflik verminder en biodiversiteit ondersteun word. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Clarence Maungulo, 'n WWF administrateur, wat sê hulle bemagtig die Khwe-gemeenskap.

Kry die nuus soos dit breek.

Diefstal van waterpompe op landbougrond is 'n groeiende bron van kommer regoor die land en in die Kunene-streek het diewe gewoeker. NamPol hoofinspekteur Florence Kuzatjike het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat die jongste voorval by Plaas Eureka in die Outjo-distrik plaasgevind het, waar 'n sonkragpomp en twee CCTV-kameras gesteel is. Die waarde van die gesteelde items word op 109 000 Namibiese dollar geraam. Kuzatjike het meer.

President Netumbo Nandi-Ndaitwah het drie taakspanne aangewys oor gesondheid, grond en behuising, en ekonomiese herstel. Die lede, wat op 'n vrywillige basis dien, is gekies uit die regering, privaatsektor, burgerlike samelewing, akademie en ander sektore. Die taakspanne spruit uit verbintenisse wat die president tydens die onlangse Namibiese Openbare-Private Forum gemaak het. Sy het lede by die bekendstelling toegespreek:

Die senior SA fm-omroeper, Nonkululeko Mantula, en vier mans is in aanhouding oor hul beweerde betrokkenheid by 'n geheime werwingskema van huursoldate vir Rusland. Hulle het in die Landdroshof in Kemptonpark verskyn en staan tereg op aanklagte ingevolge die Wet op die Regulering van Buitelandse Militêre Bystand. Die Valke se woordvoerder Katlego Mogale sê die saak is deel van 'n breër ondersoek na Suid-Afrikaners wat gewerf word vir buitelandse gewapende konflikte en is tot 8 Desember uitgestel vir 'n formele borgtogaansoek:

Beide Republikeinse en Demokratiese wetgewers druk die Trump-administrasie vir antwoorde oor militêre aanvalle op vermeende Venezolaanse dwelmbote, nadat 'n Washington Post-verslag beweer het dat 'n opvolgaanval beveel is om oorlewendes van 'n aanvanklike aanval dood te maak. Volgens die verslag het 'n aanval op 'n boot op 2 September twee oorlewendes gelaat, maar dat 'n tweede aanval uitgevoer is om te voldoen aan verdedigingminister Pete Hegseth se bevele om almal aan boord uit te wis. Hegseth sowel as president Donald Trump het ontken dat sulke bevele gegee is. CBS News het met die Demokratiese senator Tim Kaine gepraat.

Kry die nuus soos dit breek.

Die Namibië Groenwaterstofprogram het die sluitingsdatum vir projekvoorstelle onder Namibië se Sektorale Transformasie-beleggingsplan verleng tot 1 Februarie 2026 vanaf die aanvanklike sluitingsdatum van 30 November 2025. Die projek beoog om tot 250 miljoen Amerikaanse dollar in befondsing te ontsluit vir private en openbare-private projekte in moeilik-afskafbare sektore soos staal, sement, chemikalieë en meer. Die program se woordvoerder, Jona Musheko, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Adjunkpresident Paul Mashatile sê die G20-leiersberaad het die belange van Afrika en die Globale Suide in die middelpunt van wêreldwye besluitneming geplaas. Hy het die 58ste algemene vergadering van die Suider-Afrika-ontwikkelingsgemeenskap se parlementêre forum toegespreek. Mashatile het verskeie verbintenisse van G20-leiers uiteengesit, insluitend steun vir skuldbehandeling-hervormings, verbeterde verteenwoordiging van Afrika suid van die Sahara binne die Internasionale Monetêre Fonds en wêreldwye hernubare energieteikens:

Unam het, in vennootskap met die Africa Blockchain-instituut, 'n goedgekeurde Meestersgraad in Blokkettingtegnologie van stapel gestuur wat daarop gemik is om Namibië as 'n streeksentrum vir blokkettingnavorsing en -talent te posisioneer. Groeiende belangstelling van die openbare en private sektor, tesame met praatjies oor 'n potensiële digitale geldeenheid van die sentrale bank, het die inisiatief aangevuur. Unam-woordvoerder Simon Namesho het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat 'n opname van belanghebbendes meer as 70 persent steun vir die program getoon het.

Werkloosheid in Namibië het krisisvlakke bereik en die regering sal daadwerklike pogings moet aanwend om die private sektor en buitelandse beleggers te lok om in te spring en dié probleem te help oplos, sê dr. Chris Brown, uitvoerende hoof van die Namibiese Kamer van die Omgewing. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat:

Suid-Afrika se bek-en-klouseer-uitbreking hou steeds plaaslike 'n risiko in. Die voorsitter van die Lewendehawe Produsente-organisasie, Jako van Wyk, het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat Namibië sy bek-en-klouseervrye status moet beskerm voor toenemende vakansiereise vanuit Suid-Afrika. Hy het gewaarsku dat 'n uitbreking alle dierebewegings en -bemarking sal stop, produsente se inkomste sal afsny en uitvoere, wat twee derdes van Namibië se vleisproduksie uitmaak, sal belemmer.

Die leier van die GOOD-party, Patricia de Lille sê die Unite for Change-beweging is 'n kans om Suid-Afrika se toekoms te bepaal. De Lille het in Soweto, tydens die Unite for Change-veldtog wat bestaan uit BOSA, die GOOD Party en RISE Mzansi, die huidige leiers gekritiseer vir die uitbuiting van mag, diefstal en hul ignorering van die beginsel dat die mense moet regeer. Sy sê Build One South Africa, RISE Mzansi en die GOOD Party het verenig om verantwoordbare leierskap te herstel:

John Kerry, voormalige Amerikaanse minister van buitelandse sake in die Obama-administrasie, is tot ereridder deur koning Charles III geslaan. Terwyl dit hom nie toelaat as Sir bekend te staan nie, is dit steeds ‘n groot eer wat aan hom toegestaan is as gevolg van sy werk vir die omgewing en die bekamping van klimaatsverandering. Hy het met Christiane Amanpour van CNN gepraat.

Krieket: Joe Root van Engeland glo 'n reeks soos die As, gegewe sy gewildheid, hoef nie 'n pienkbal-toets in te sluit soos die een wat van Donderdag af op die Gabba gespeel word nie. Hy het in elk van Engeland se sewe vorige dag-aand-toetse gespeel, waarvan hulle slegs twee gewen en vyf verloor het. Australië het 13 van hul 14 dag-aand-toetse gewen. Root sê dit sal moeilik wees om met die pienk bal te speel teen Australië se aanval in die toestande in Brisbane:

Vandag is Wêreld-vigsdag. Een van die nuutste deurbrake in die behandeling van die siekte is die vrystelling van Lenacapavir. Die middel wat een inspuiting elke ses maande behels, kan infeksie voorkom in hoë-risiko omgewings. Ten spyte van die mediese deurbraak is die middel nie beskikbaar vir almal nie. Die gesondheidsminister Esperance Luvindao het in Otjiwarongo gepraat by die amptelike herdenking en sê die middel is eenvoudig te duur.

President Cyril Ramaphosa sê die uitwerking van Suid-Afrika se G20-presidentskap strek verder as die hartlike verwelkoming vir en die onvergeetlike ervaring van besoekers. Hy het die land ingelig oor die sukses van die G20-leiersberaad, die eerste wat op Afrika-bodem gehou is. Hy sê Suid-Afrika het Afrika se groei en ontwikkeling in die hart van die G20 se agenda geplaas en dit gedoen terwyl die wêreld ingewikkelde uitdagings in die gesig staar:

Die bekroonde skrywer Salman Rushdie sê dat kunsmatige intelligensie nooit werklik oorspronklike kuns kan skep nie. Hy sê die kenmerke van kuns is emosie, humor en kreatiwiteit en KI kan net dupliseer wat hy gevoer word. Hy het met Sky News gepraat.

Ons is vandag op die sewende dag van die 16 Dae van Aktivisme teen vrouegeweld. Intussen is twee vroue vermoor, twee verkrag en een kind verwaarloos. Kosmos 94.1 Nuus het met maatskaplike aktivis en direkteur van Civic +264, Ethne Mudge, gepraat. Sy meen dit is van kritieke belang om seuns en mans by die veldtog te betrek.

Kry die nuus soos dit breek.

Die Namibiese regering vestig sy hoop op ekonomiese herlewing op landbou en vertrou op jongmense om die verskuiwing te dryf. Maar met baie jongmense wat huiwerig is om op plase te werk, waarsku kenners dat die plan onrealisties mag wees. Ekonoom Omu Kakujaha-Matundu het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat tensy jongmense werklik bereid is om na die grond terug te keer, die strategie sal misluk. Hy het meer.

Die amptelike opposisie, die IPC, se ondersteuning het skerp gedaal. Die party het in 2020 vir die plaaslike owerheid 21 persent van die ondersteuning verower teenoor 15 persent vanjaar. Die streeksraad ondersteuning het van 17 persent tot 12 persent gedaal. Die party se parlementêre leier, Imms Nashinge het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê hulle het nie swak gevaar en die syfers is te wyte aan die Verkiesingskommissie se wanorde en hulle mislukking om kieserapatie aan te spreek.

Namibië het weer pak gekry by COP20 en is toestemming geweier om in renosterhoring te handel, sowel as om sy ivoor voorraad te verkoop. HORN Namibia is by Cites se wat tot 5 Desember in Oezbekistan plaasvind en Jaco Muller van Rhino Momma is ook daar namens HORN. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat oor hoe die tameletjie opgelos kan word.

Die Springbok-sewespan het vyfde gekom by die Dubai-sewes. Suid-Afrika het Groot-Brittanje met 34-0 afgeransel en Spanje met 21-12. Intussen het Nieu-Seeland Australië met 26-22 geklop om die toernooi te wen terwyl Fidji derde is nadat hy Frankryk met 24-7 verslaan het. Die Blitsbokke se afrigter, Philip Snyman, sê hulle het nie volgens hul eie verwagting presteer nie, maar beklemtoon hulle sal die naweek in die Kaapstad Sewes daarvoor opmaak:

Kry die nuus soos dit breek.

Die burgemeester van Kaapstad, Geordin Hill-Lewis, dring aan op onmiddellike stappe om die skuldigbevindingsyfers vir bende-, vuurwapen- en dwelmmisdade te verbeter nadat die jongste kwartaallikse misdaadstatistieke hoë geweldmisdaad toon. Die Burgemeesterskomiteelid, Lyndon Khan sê die stad bied hulpbronne aan, insluitend dossiere wat gereed is vir vervolging, beamptes van die Wetstoepassing se Bevorderingsplan en Metropolisie ondersteuning. Hy sê die waarnemende minister van Polisie word versoek om munisipale polisiëringsmagte uit te brei en die SAPD dringend te bemagtig om skuldigbevindings te verbeter:

Bank Windhoek verskerp die stryd teen digitale bedrog deur gevorderde biometriese verifikasie op sy mobiele toepassing in te faseer. Namate kubermisdaad wêreldwyd en tuis toeneem, sê die bank dat die nuwe tegnologie, wat vingerafdrukke en gesigsherkenning gebruik, 'n feitlik ondeurdringbare laag van beskerming byvoeg. Uitvoerende beampte Ryan Geyser sê die stap versterk kliënteveiligheid.

Oekraïne se nasionale veiligheidsraadsekretaris, Rustem Umerov, sê die jongste vredesgesprekke met die VSA was produktief en suksesvol. Umerov, wat Kiëf se nuwe hoofonderhandelaar is, het Sondag met Amerikaanse amptenare onder leiding van die minister van Buitelandse Sake, Marco Rubio, in Florida vergader vir verdere gesprekke. Amptenare het gefokus op die hersiening van 'n voorgestelde 28-punt-plan wat deur Washington en Rusland ontwikkel is. Umerov sê die vergadering se sukses spruit voort uit vorige gesprekke in Genève:

President Cyril Ramaphosa sê ten spyte van die uitdagings en misverstande wat ontstaan het, bly Suid-Afrika ʼn goeie vriend van die Amerikaanse mense. Hy sê dis jammer Amerika het nie aan die G20-leiersberaad deelgeneem nie. Ramaphosa sê die redes wat Amerika aangevoer het, is gebaseer op vals bewerings dat Suid-Afrika volksmoord teen Afrikaners pleeg en wit mense se grond afvat:

President Donald Trump sê sy waarskuwing oor die Venezolaanse lugruim was nie 'n teken dat 'n lugaanval op hande is nie. Hy het onlangs gewaarsku dat land-aanvalle teen dwelmsmokkelnetwerke binnekort kan plaasvind, en dat die lugruim bo Venezuela in sy geheel gesluit sal word. Trump sê hy het die lugruimwaarskuwing uitgereik omdat Amerika Venezuela as nie 'n baie vriendelike land beskou nie:

Die Amerikaanse minister van buitelandse sake, Marco Rubio, het Sondag gesê hy verwag dat gesprekke met Oekraïnse amptenare "meer vordering" sal lewer oor 'n ooreenkoms om die oorlog tussen Oekraïne en Rusland te beëindig. Oekraïne se afvaardiging is gelei deur 'n nuwe hoofonderhandelaar, die sekretaris van die nasionale veiligheidsraad, Rustem Umerov, na die bedanking Vrydag van die vorige spanleier Andriy Yermak, stafhoof van die Oekraïnse president Volodymyr Zelensky, te midde van 'n korrupsieskandaal tuis. Volgens Rubio gaan die onderhandelinge oor meer as net ‘n vredesooreenkoms: