Nuus

Soos die reënseisoen verdiep, waarsku die Elektrisiteitsbeheerraad teen toenemende elektriese gevare. Uitvoerende hoof Robert Kahimise waarsku dat 'n enkele sorgelose oomblik naby nat kraglyne of beskadigde kabels dodelik kan word. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus het Kahimise veiligheidswenke gegee.

AfriForum het aansoeke by die Staatsveiligheidsagentskap en die Departement van Internasionale Betrekkinge en Samewerking ingedien, om ingevolge die Wet op die Bevordering van Toegang tot Inligting, bekend te maak watter joernaliste, akademici en kommentators na bewering deur die staat betaal word om openbare mening te beïnvloed. AfriForum-hoof Kallie Kriel beweer twee joernaliste word vergoed om AfriForum en Solidariteit in 'n slegte lig te stel. Die agentskappe het 30 dae om te reageer, voor die saak na die Inligtingsreguleerder of die howe verwys word:

Weerkenner George van der Merwe sê die komende week is uiters gunstig vir goeie reën en dit sal ook nie so warm wees nie. Daar is ‘n baie groot stelsel wat sy pad na die land toe maak. Luister self.

Vermeende stroper en sindikaat-leier Derrick Brockerhoff is op Kalkrand gearresteer nadat hy gevang is op vermoede van sameswering om beskermde wild te jag. Die vermoede is dat hy agter 'n renoster was. Hy is ook op twee ander aanklagte van wapens en ammunisie vas, sowel as die bestuur van 'n motor sonder 'n lisensieskyf. Op 10 Desember by die B1 pad naby Kalkrand was hy gevang nadat hy probeer vlug het toe hy naby die padblokkade kom. 'n Wapen is uit die venster gegooi. Hy is saam met Immanuel Goseb en Romeo Gereseb gearresteer en sy saak is tot 16 Februarie uitgestel. Hy sal ook 23 en 26 Januarie in Windhoek op twee verskillende sake verskyn. Kosmos 94.1 Nuus het met Hennie Brisley van die Windhoek Streekslandbou-unie gepraat.

Alle pogings van die Zimbabwiese boer en aktivis Ben Freeth om die SAOG-tribunaal weer in werking te stel, is steeds futiel. Die werksaamhede van die tribunaal is in 2010 deur SAOG-leiers opgeskort ná dit ten gunste van Zimbabwiese boere beslis het wie se plase onteien is. Kosmos 94.1 Nuus het met Freeth oor die jongste stand van sake gepraat:

Die Verenigde Koninkryk stel 'n strenger teenkorrupsie-offensief in wat gemik is op prokureurs, rekenmeesters en ander professionele persone wat korrupte transaksies fasiliteer en misdadigers help om hul rykdom weg te steek. Die voormalige ombudsman John Walters sê dat Namibië soortgelyke maatreëls moet oorweeg. Walters het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat plaaslike wetgewers dikwels te laat optree om wanpraktyke te bekamp.

Die Activists and Citizens Forum het benadruk dat die keuse van Suid-Afrika se volgende Nasionale Direkteur van Openbare Vervolging op meriete gebaseer moet wees en nie op politiek nie. Die forum kritiseer die ampstermyn van die uittredende direkteur, Shamila Batohi, en verwys na verlore sake, insluitend korrupsie, geslagsgeweld en staatskaping-aangeleenthede. Woordvoerder Dennis Bloem waarsku dat misdaad toeneem met oortreders wat die Nasionale Vervolgingsgesag uitbuit. Hy dring daarop aan dat president Cyril Ramaphosa die belange van die nasie moet prioritiseer:

Die Mosambiekse minister van Vervoer en Logistiek, João Matlombe, sê die ooreengekome planne om verkeersopeenhoping by die Lebombo- en Ressano Garcia-grensposte te verlig, is daarop gemik om lang wagtye te verminder. Matlombe het met verwysing na grensamewerking gesê verbeterde verkeersvloei sal help om spitstye te bestuur en ongeluksrisiko's te verminder. Hy sê daar is tydens die feestyd meer reise tussen Suid-Afrika en Mosambiek, en alhoewel nie alle uitdagings onmiddellik opgelos sal word nie, is die maatreëls 'n stap vorentoe:

Die polisie het bevestig die twee Bondi-strand-aanvallers was ʼn 50-jarige pa en sy 24-jarige seun. Minstens 15 mense is doodgeskiet toe twee verdagtes gister losgebrand het op ʼn groep Joodse Australiërs wat die eerste dag van Hanukkah gevier het. Die polisie het die pa doodgeskiet en die seun is in ʼn ernstige toestand in die hospitaal. Nieu-Suid-Wallis se polisiekommissaris, Mal Lanyon, sê hulle soek nie na ʼn derde aanvaller nie:

Statistikus-generaal Alex Shimuafeni sê die Namibiese Statistiekagentskap sluit 'n produktiewe jaar af en lewer sy roetine maandelikse, kwartaallikse en jaarlikse verslae, van die Verbruikersprysindeks tot BBP-opdaterings. Shimuafeni het versterkte internasionale vennootskappe met Brittanje se Kantoor vir Nasionale Statistiek en Statistiek Noorweë uitgelig, asook groot vordering met die Nasionale Behuisingsinligtingstelsel, met 85 persent van handmatige data wat nou gedigitaliseer is. Shimuafeni het meer.

Die minister van Justisie en Grondwetlike Ontwikkeling, Mmamoloko Kubayi, lei vandag die Suid-Afrikaanse afvaardiging na die elfde VN Teenkorrupsie-konferensie in Doha. Die woordvoerder van die minister, Terrence Manase, sê die week lange geleentheid sal na verwagting meer as 2 000 afgevaardiges van oor die wêreld saamtrek vir samesprekings oor voorkoming en bedreigings, insluitend kubermisdaad en KI-korrupsie. Die span van Suid-Afrika sluit in die SAPD, die Nasionale Vervolgingseenheid, die Spesiale Ondersoekeenheid, die Finansiële Intelligensiesentrum en die Departement van Internasionale Betrekkinge:

Israel se eerste minister, Benjamin Netanyahu, sê hy glo die Australiese regering het anti-Semitisme aangemoedig deur sy stilswye oor die sentiment teen Jode in die land. Gewapende mans het gister tydens ʼn Hanukkah-viering op Bondi-strand op ʼn groep losgebrand en minstens 15 mense is dood. Netanyahu sê hy het vier maande gelede aan die Australiese eerste minister, Anthony Albanese, geskryf en gewaarsku sy regering se beleid bevorder anti-Semitisme:

Die Namibiese Afrika-Millimeter-teleskoop se omgewingsassesseringsproses is nou in sy omvangsfase. Die teleskoop op die Gamsberg sal 'n 14-meter-skottel hê en sal deel wees van die wêreldwye Event Horizon-teleskoopnetwerk. Die projek word gelei deur Unam se professor Michael Backes, Zandré Duvenhage, dr. Marc Klein Wolt en John Pallett. Kosmos 94.1 Nuus se Francois Lottering het gepraat met Unam se visekanselier, professor Kenneth Matengu, wat op die terrein was.

Wetstoepassers het ʼn persoon van belang vasgetrek in verband met die skietvoorval by die Brown Universiteit in Amerika waarin twee studente dood is. Nege ander is beseer toe die 24-jarige Benjamin Erickson van Wisconsin Saterdag op mense by die Ivy League-universiteit in Providence, Rhode Island, losgebrand het. Die verdagte is vroeg gisteroggend by ʼn hotel in Coventry gearresteer. Providence se polisiehoof, Oscar Perez, sê hulle soek nie na nog verdagtes nie:

Suid-Afrika en Mosambiekse owerhede het ooreengekom op planne om die vragmotor-opeenhopings by die Lebombo- en Ressano Garcia-grensposte te verlig. Die minister van vervoer, Barbara Creecy, en haar Mosambiekse ampsgenoot, João Matlombe, sê een-stop-verwerkingstasies sal 'n paar kilometer van die grense af gevestig word. Creecy sê mobiele eenhede vir die twee lande sal vervoertrokke gesamentlik verwerk en bestuurders sal in hul voertuie kan bly, wat lang rye op die N4 sal verminder:

Die vakansieseisoen bring son, sand en see maar ook 'n skerp waarskuwing van gesondheidskenners. Namibië se hoë vlakke van ultraviolet-straling bring 'n verhoogde risiko van velsorgskade en selfs velkanker, die wêreld se mees algemene kankersoort. Dermatoloë sê dat mense tydens Desember en Januarie dikwels hul sonskerm-roetine versuim, wat tot gevaarlike sonbrand en langtermynvelskade kan lei. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Rolf Hansen, die uitvoerende hoof van die Kankervereniging.

Met die jaar wat einde se kant toe staan, word die vordering van die ekonomie onder die vergrootglas geplaas. Kosmos 94.1 Nuus het met Cirrus-ekonoom Oliver Diggle oor sy ekonomiese oorsig gesels. Hy sê die jaar het goed begin, maar sake het stelselmatig verswak.

Die ministerie van toerisme het opnuut beklemtoon dat die konsessie in die Namib-Naukluft Nasionale Park, wat deur About Africa. Co bedryf word, nie toegang aan toeroperateurs en lodges beperk om Sossusvlei te besoek nie, mits hulle by die Namibiese Toerismeraad geregistreer is. Kosmos 94.1 Nuus het die ministerie se woordvoerder, Vilho Hangula, gevra om te verduidelik:

Die minister van internasionale betrekkinge en samewerking, Ronald Lamola, het bevestig Suid-Afrika skakel met verskeie ambassades weens kommer oor Amerika se optrede in die G20. Lamola het in 'n onderhoud met SABC News beklemtoon Suid-Afrika, as 'n stigterslid van G20 en deel van die Troika, vra nie 'n boikot deur ambassades nie. Hy moedig lande aan om Washington DC te betrek en multilateralisme en G20-beginsels te steun:

Australië se eerste minister Anthony Albanese sê terrorisme en antisemitisme sal nie in die land geduld word nie ná minstens 15 mense in ‘n skietaanval op Bondi-strand in Sydney dood is. Nóg 40 mense is beseer toe twee mans op feesgangers tydens die eerste dag van Hanukkah losgebrand het. Die polisie het beide verdagtes geskiet – een is dood en die ander in ‘n kritieke toestand in die hospitaal. Albanese het ná ‘n noodvergadering van Australië se nasionale veiligheidsraad die volgende gesê:

Die LUR vir samewerkende regering en tradisionele sake in KwaZulu-Natal, Thulasizwe Buthelezi, sê alles moontlik word gedoen om oorlewendes na die Verulam-tempel se ineenstorting te red. Reddingspanne in Durban het 'n vyfde liggaam uit die puin herwin, ná vier liggame van mans Saterdag gevind is. Verskeie mense is volgens berigte moontlik steeds vasgekeer. Spanne gebruik hand- en elektriese gereedskap om deur dik beton te breek. Owerhede sê herwinningsoperasies sal voortduur ondanks moeilike weersomstandighede, met soek- en reddingspogings wat die primêre fokus bly.

Die voorsitter van die parlementêre portefeuljekomitee vir kommunikasie en digitale tegnologie, Khusela Sangoni Diko, het gevra vir die onmiddellike onttrekking van beleidsvoorstelle deur die minister van kommunikasie, Solly Malatsi, aan OKOSA oor breedgebaseerde swart- ekonomiese bemagtiging. Diko het aan SABC News gesê die voorstelle is onwelkom, onwettig en 'n poging om die wettige 30 persent eienaarskap van histories benadeelde groepe te omseil. Sy hou vol transformasie is ononderhandelbaar en die parlement moet in 2026 nakoming toepas:

Die minister van internasionale betrekkinge en samewerking, Ronald Lamola, sê 'n boikot van die G20 in Amerika sal eensydige besluitneming net aanmoedig. Lamola het aan SABC News gesê Washington het vanjaar reeds verskeie eensydige handelsbesluite geneem en uit mulitlaterale platforms onttrek. Hy sê Suid-Afrika en die meeste G20-lede ondersteun betrokkenheid, nie afsondering nie. Hy het Suid-Afrika se rol as 'n stigterslid van die G20 beklemtoon:

President Cyril Ramaphosa het gewaarsku elemente in die regering van nasionale eenheid probeer om Suid-Afrika se hervormingsagenda te verswak. Dit volg op die DA wat 'n punt daarvan maak om hof toe te gaan met beleidsrigtings waarmee hulle nie saamstem nie, insluitend die Nasionale Gesondheidsversekering-finansieringsplan en swart bemagtiging. Ramaphosa sê die RNE is 'n taktiese ingreep wat nie die ANC se langtermynstrategie vir fundamentele transformasie verander nie:

Die minister van openbare werke en infrastruktuur, Dean Macpherson, het sy ondersteuning vir reddingswerkers uitgespreek nadat 'n tempel in Redcliffe, KwaZulu-Natal, ineengestort het. Vier liggame is reeds herwin. Reddingsoperasies duur voort te midde van uitdagende weer en onbestendige strukture, met die primêre fokus nou om moontlike oorlewendes wat nog vasgekeer is, te red. Macpherson sê ondersoeke na die oorsaak van die ineenstorting sal plaasvind sodra die reddingsoperasie afgehandel is:

Polisie in Rhode Island in Amerika soek na 'n verdagte in 'n skietery by Brown Universiteit in Providence Saterdag waarin twee mense dood en nege kritiek gewond is by dié Ivy League-skool. Talle studente was ten tye van die voorval op die kampus om eksamen te skryf. Die verdagte, ‘n man geklee in swart, het op mense in die ingenieursfakulteit losgebrand. President Donald Trump het kort ná sy aankoms by die Withuis ná die bywoning van ‘n sportgeleentheid só reageer:

Namibië se vrouehokkiespan bly onoorwonne by die Nkosi-binneshuise toernooi in Kaapstad ná hulle Nieu-Seeland Saterdagoggend met 7-3 geklop het. In hul eerste wedstryd Vrydag, het die span Zimbabwe ook met 7-3 verslaan. Die vroue durf Australië vanmiddag om drie-uur aan. Afrigter Shayne Cormack het Saterdag se kragmeting só opgesom:

Die uittredende goewerneur van die sentrale bank, Johannes !Gawaxab, sê sy vyf-jaar ampstermyn het gefokus op die handhawing van Namibië se buitelandse reserwes, die versterking van batetoewysing en die verskerping van die bank se beleggingsbenadering. Hy doen 'n beroep op die inkomende administrasie om die Bank van Namibië se onafhanklikheid te bewaar.

Die departement van basiese onderwys het die uitspraak deur die Hooggeregshof in Pretoria verwelkom wat sy wetlike gesag bevestig om die uitslae van die Nasionale Senior Sertifikaat in koerante en geakkrediteerde mediaplatforms te publiseer. Die uitspraak stel dit duidelik dat hierdie gevestigde praktyk nie die verwerking van persoonlike inligting onder die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting verteenwoordig nie. Terence Khala van die departement sê die uitspraak herstel sekerheid vir leerders en gesinne:

Die eThekwini-munisipaliteit sê geen goedgekeurde bouplanne is ingedien vir die Verulam-tempelgebou wat in Durban, KwaZulu-Natal, ineengestort het nie. Twee mense is dood en drie ander is steeds vasgekeer. Reaksie-eenheid Suid-Afrika sê reddingspanne boor versigtig deur puin om oorlewendes op te spoor. Die gebou het na bewering ineengestort terwyl beton deur 'n mengvragmotor gegooi is. Burgemeester Cyril Xaba sê die voldoeningsregulasies sal nou ondersoek word:

Die Tygerberg-hospitaal in die Wes-Kaap het geskiedenis gemaak deur Suid-Afrika se eerste volledig interne ledemaatrekonstruksie uit te voer. Die operasie het 'n ernstige beendefek herstel en 'n verskil in beenlengte reggestel sonder om eksterne rame te gebruik. Die 64-jarige pasiënt, 'n voormalige polisiebeampte, is in 2018 geskiet en het sedertdien met chroniese pyn en bewegingsprobleme saamgeleef. Nando Ferreira van die hospitaal sê die gevorderde prosedure laat die pasiënt meer gemaklik wees, verminder komplikasies en bekort die hersteltyd aansienlik.

Die United Africans Transformation sê Suid-Afrikaanse werkgewers sukkel reeds om werkers met basiese vaardighede soos geletterdheid, syfervaardigheid, en probleemoplossing te vind. Die party waarsku die handhawing van 'n slaagsyfer van 30 persent in skole vererger hierdie vaardigheidsgaping, wat leerders onvoorbereid laat vir die eise van die moderne werkplek en hul toekomstige werksgeleenthede beperk. Die woordvoerder van UAT, Mighty Mabule sê die lae drempel verberg sistemiese probleme in onderwys:

President Netumbo Nandi-Ndaitwah het ‘n feesboodskap vrygestel waarin sy die erns van padveiligheid tydens die vakansie beklemtoon. Moenie drink en bestuur nie, moenie jaag nie en dra veiligheidsgordels, het sy by motoriste gepleit. Voetgangers en fietsryers moet verseker dat hulle sigbaar is, het Nandi-Ndaitwah bygevoeg:

Copps 94.1 moes Vrydagaand bontstaan met die hoofstad wat ‘n miernes van bedrywighede was en mense wat nie altyd binne die raamwerk van die wet speel nie. Darren Smith van Kosmos 94.1 was op die toneel en doen verslag:

Jou dag se nuusstories, in 'n neutedop.

Terwyl swaar reën deur 'n groot deel van die land voortduur, doen die Motorvoertuig Ongelukkefonds 'n beroep op motoriste om ekstra versigtig op die paaie te wees. Die fonds waarsku dat nat, gladde oppervlaktes en stygende watervlakke gevaarlike rytoestande skep, veral naby waterdeurdrenkte gebiede en rivierkruisings. Motoriste word daaraan herinner om nooit deur vloeiende water te ry nie, maak nie saak hoe vlak dit lyk nie. Fondswoordvoerder John Haufiku het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat:

Een persoon is dood, en verskeie ander is vasgekeer nadat 'n vierverdiepingtempel wat in aanbou is in Redcliffe, noord van Durban, KwaZulu-Natal, ineengestort het. Die presiese aantal mense wat vasgekeer is, is onbekend. Die woordvoerder van die Departement van Samewerkende Regering en Tradisionele Sake, Senzelwe Mzila, sê rampbestuur en gespesialiseerde reddingspanne is op die terrein, om die beseerdes te help en persone wat onder die puin vasgekeer is, te bevry:

Daar is 'n nuwe hupstoot vir Namibiërs wat die petroleumsektor wil betree. Petrofund het PetroConnect bekendgestel, 'n moderne CV- en talentdatabasis wat plaaslike professionele persone met geleenthede in die olie- en gasbedryf verbind. Die platform, wat nou op Petrofund se webwerf beskikbaar is, is daarop gemik om plaaslike inhoudontwikkeling te versnel en die land se groeiende vaardigheidsgaping te oorbrug. Petrofund-woordvoerder Shoki Kandjimi:

Kommer word uitgespreek oor 'n kennisgewing oor 'n aansoek vir 'n omgewingsklaringsertifikaat vir die oes van rooshout en kiaat op kleinskaalse plase in die Kavango Oos-streek. Die onwettige oes van die bome is gereeld in die nuus. Belanghebbendes kan registreer en kommentaar lewer teen Vrydag, 12 Desember. Die konsultant is Savannah Environmental Consultants Services en die proponent is Nondunge Brands and Investment. Kosmos 94.1 Nuus het met plaaslike ekoloog dr. Peter Cunningham gepraat wat sê die eintlike probleem lê by boere wat die bome uitroei.

Lucas Muha is terug aan die stuur van sake by die Nasionale Raad, en sal die sewende raad lei nadat hy ook die sesde voorsitter was. Elke streek word verteenwoordig deur drie raadslede, verkies in die streeks- en plaaslike owerheidsverkiesings in November. Swapo se Emma Muteka tree in as adjunkvoorsitter en volg Victoria Kauma op. Muha belowe om met deursigtigheid en integriteit te lei.

Williston in die Boesmanland-streek van die Noord-Kaap, worstel steeds met 'n erge droogte, terwyl swaar reën oor dele van Suid-Afrika geval het. AfriForum en Saai het 12-ton voer aangekoop om die boere te help. Tarien Cook van AfriForum bepleit regeringsingryping en openbare steun, en waarsku plase, gemeenskappe, skole en inkomste kan sonder noodhulp in 'n ernstige maatskaplik-ekonomiese krisis gedompel word:

President Netumbo Nandi-Ndaitwah het vanoggend die 16de Nasionale Jeugdiens se uitpasseringsparade by die Rietfontien-opleidingsentrum in Grootfontein gelei. Altesaam 1 036 leerlinge sal van basiese opleiding na die volgende fases van die Nasionale Jeugdiens se driefaseprogram oorgaan en voorberei om hul gemeenskappe te dien. Nandi-Ndaitwah het die werk wat deur die program gedoen word, geprys.

Die Grensbestuursowerheid het hierdie week twee belangrike onderskeppings by die OR Tambo Internasionale Lughawe in Gauteng gemaak. In die eerste voorval is 14 Ethiopiese burgers met aankoms onderskep, nadat 'n ontleding van passasierbesonderhede hul bewegingspatroon as verdag uitgewys het. Die owerheid se woordvoerder, Mmemme Mogotsi, sê in nog 'n voorval is 16 mans van Bangladesj ook onderskep nadat hulle Donderdag by die lughawe aangekom het:

Die Namibiese Afrika-Millimeter-teleskoop beweeg van visie na werklikheid, gelei deur projekleiers professor Michael Backes, Zandré Duvenhage, dr. Marc Klein Wolt en John Pallett. Die projek op die plaas Göllschau, sowat 120km wes van Windhoek, langs die gevestigde HESS-sterrewag, het 'n kritieke fase betree. Die omgewingsassesseringsproses is nou in sy omvangsfase. Die teleskoop sal 'n 14-meter-skottel hê en as 'n enkelskottel-instrument funksioneer. Dit sal deel wees van die wêreldwye Event Horizon-teleskoopnetwerk, om 'n virtuele Aarde-grootte teleskoop te vorm. Kosmos 94.1 Nuus se Francois Lottering is op die terrein en het met Duvenhage gepraat, wat die opwindende projek verduidelik.

Die vakverbond Cosatu verwelkom die voorstel dat die nasionale minimum loon volgende jaar met 1,5-persent bo die inflasiekoers styg. Dit sal beteken dat die huidige 28 Suid-Afrikaanse rand en 79-sent per uur in 2026 die 30 rand-kerf verbysteek. Cosatu-woordvoerder Matthew Parks sê die verhoging sal verligting bring vir 5,5-miljoen werkers in die landbou-, konstruksie-, kleinhandel en skoonmaak-sektore wat die minimum loon verdien:

President Volodymyr Zelensky het aanlyn met leiers in die EU en Brittanje vergader. Dit kom na president Donald Trump sekuriteitswaarborge beloof het as ‘n ooreenkoms vir vrede onderteken kan word. Daar is eise vir ‘n verkiesing in die Oekraïne en Zelensky en die EU werk aan ‘n aanpassing van die Amerikaanse plan. Zelensky sê almal moet tafel toe kom.

Na die tragiese verdrinking van paramedikus Brian Low Donderdagmiddag terwyl hy gepoog het om drie swemmers by te staan, word hernude pleidooie gebring aan vakansiegangers om by veilige swempunte te swem. Mede-eienaar van Code Red Medical Services aan die kus, Aubrey Oosthuizen, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Dinge vorder uiters goed by Savanna Beef en tussen 12 en 15 November het die maatskappy die streeks-SAOG-slagting-ouditinspeksie suksesvol deurgesien. Hierdie oudit is noodsaaklik, aangesien dit die verpligte eerste stap vorm om te kwalifiseer vir die volledige EU-uitvoerstatusoudit en uiteindelik goedgekeurde EU-notering. Kosmos 94.1 Nuus het met Ian Collard, die hoof uitvoerende beampte van Savannah Beef Processors gepraat wat sê hulle wil graag vroeg teen volgende jaar na die EU uitvoer.