The universe as a complex and orderly system or entity
POPULARITY
Categories
In die nadraai van die verkiesing het Kosmos 94.1 Nuus met politieke partye geskakel om uit te vind wat hulle weg vorentoe is. Uit die 752 043 geregistreerde kiesers het net 272 942 gaan stem. Die AR-beweging het net 1,26 persent, of 7 598 van die stemme getrek. Kosmos 94.1 Nuus het met woordvoerder George Kambala gepraat.
Die Ovaherero Tradisionele Owerheid spreek kommer uit dat Namibië na 34 jaar van onafhanklikheid steeds sukkel met ware grondhervorming. Opperhoof Hoze Riruako, sal môre 'n alternatiewe raamwerk vir landbouhervorming aanbied. Hy sê vorige benaderings soos die gewillige koper en verkoper-model, die 20-hektaar-program en hervestigingsinisiatiewe het misluk om die grondkwessie aan te spreek. Hy het voor die geleentheid met Kosmos 94.1 Nuus gesels.
Die beleidslandskap in Namibië het die afgelope paar jaar verdor en beleggings, wat broodnodig is vir werkskepping, laat verwelk. Die nuutgestigde Namibiese Instituut vir Ekonomiese Beleid, oftewel NIEP, gaan deur datagedrewe navorsing ‘n aktiewe rol in die ontleding van en debatvoering oor regeringsbeleid speel om sodoende beleidsrigtings te ondersteun en te dryf wat huishoudelike inkomste en werkskepping verhoog. Ekonoom Rowland Brown, medestigter van NIEP, het met Kosmos 94.1 Nuus gesels:
Die reënseisoen is op hande met hewige donderstorms en moontlike oorstromings wat voorspel word, ook in die hoofstad. Die Wernhil-inkopiesentrum in die hoofstad is een van die gebiede wat 'n risiko loop vir oorstromings. Kosmos 94.1 Nuus het met Olthaver en List se uitvoerende hoof, Sven Thieme gepraat.
Goud het verlede maand sy hoogste prys tot dusver vanjaar behaal, met 4 381 Amerikaanse dollar per fynons op 20 Oktober. Daarna het dit effe terugsak voordat dit herstel het om die maand op 4 001,82 dollar per fynons af te sluit. Kosmos 94.1 Nuus het met die Suid-Afrikaanse ekonoom Dawie Klopper gepraat, wat meen dis moeilik om te voorspel waar die goudprys teen die einde van vanjaar gaan draai. Hy verduidelik hoekom:
WWF Namibië, saam met die Bushman Honey Project en die Kyaramacan-vereniging, lei jongmense in die Bwabwata Nasionale Park in die Zambezi-streek op in volhoubare byeboerdery deur die Klimaataanpassing vir Beskermde Gebiede, of CAPA-projek. Die opleiding rus gemeenskappe toe om korwe te bou, bosbouregulasies te volg en heuning veilig te oes, terwyl mens-dier-konflik verminder en biodiversiteit ondersteun word. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Clarence Maungulo, 'n WWF administrateur, wat sê hulle bemagtig die Khwe-gemeenskap.
Diefstal van waterpompe op landbougrond is 'n groeiende bron van kommer regoor die land en in die Kunene-streek het diewe gewoeker. NamPol hoofinspekteur Florence Kuzatjike het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat die jongste voorval by Plaas Eureka in die Outjo-distrik plaasgevind het, waar 'n sonkragpomp en twee CCTV-kameras gesteel is. Die waarde van die gesteelde items word op 109 000 Namibiese dollar geraam. Kuzatjike het meer.
Die amptelike opposisie, die IPC, se ondersteuning het skerp gedaal. Die party het in 2020 vir die plaaslike owerheid 21 persent van die ondersteuning verower teenoor 15 persent vanjaar. Die streeksraad ondersteuning het van 17 persent tot 12 persent gedaal. Die party se parlementêre leier, Imms Nashinge het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê hulle het nie swak gevaar en die syfers is te wyte aan die Verkiesingskommissie se wanorde en hulle mislukking om kieserapatie aan te spreek.
Die uiters lae stempersentasie in verlede week se streeksraad- en plaaslike owerheidsverkiesings het dalk ‘n rol gespeel het in Swapo se goeie vertoning by die stembus. Die stempersentasie in die streeksraadverkiesing was 40,6 persent en 36,3 persent in die plaaslike owerheidsverkiesing. Swapo het 63,35 persent van die stemme in die streeksraadverkiesing gewen, en 52,4 in die plaaslike owerheidsverkiesing. Kosmos 94.1 Nuus het politieke ontleder Ndumba Kamwanyah om kommentaar genader:
Namibië se monetêre beleidskomitee vergader vandeesweek en die meeste ekonomiese aanwysers is ten gunste van die verlaging van die sentrale bank se repokoers. Kosmos 94.1 Nuus het met Simonis Storm-ontleder Almandro Jansen gepraat. Hy verduidelik hoekom hy goeie rentekoersnuus Woensdag verwag:
Die regering het ongeveer 4 miljoen Namibiese dollar bestee om parlementslede van luukse iPhones en Samsung-fone te voorsien, volgens die Namibia Business Review. Daar is altesaam 142 parlementslede, 104 in die Nasionale Vergadering en 42 in die Nasionale Raad. Kabinetsministers word egter uitgesluit van die ontvangs van hierdie toestelle. Die duurste toestel wat aangekoop is, is die iPhone 17 Pro Silver 1TB, teen 40 199 dollar, terwyl die goedkoopste iPhone die 17 Pro Silver 256GB is wat 29 299 dollar by 'n plaaslike winkel kos. Kosmos 94.1 Nuus het kommentaar gekry van Rinaani Musutua van die Ekonomiese en Maatskaplike Geregtigheidsnetwerk.
Namibië het weer pak gekry by COP20 en is toestemming geweier om in renosterhoring te handel, sowel as om sy ivoor voorraad te verkoop. HORN Namibia is by Cites se wat tot 5 Desember in Oezbekistan plaasvind en Jaco Muller van Rhino Momma is ook daar namens HORN. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat oor hoe die tameletjie opgelos kan word.
Werkloosheid in Namibië het krisisvlakke bereik en die regering sal daadwerklike pogings moet aanwend om die private sektor en buitelandse beleggers te lok om in te spring en dié probleem te help oplos, sê dr. Chris Brown, uitvoerende hoof van die Namibiese Kamer van die Omgewing. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat:
Die Namibiese regering vestig sy hoop op ekonomiese herlewing op landbou en vertrou op jongmense om die verskuiwing te dryf. Maar met baie jongmense wat huiwerig is om op plase te werk, waarsku kenners dat die plan onrealisties mag wees. Ekonoom Omu Kakujaha-Matundu het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat tensy jongmense werklik bereid is om na die grond terug te keer, die strategie sal misluk. Hy het meer.
Ons is vandag op die sewende dag van die 16 Dae van Aktivisme teen vrouegeweld. Intussen is twee vroue vermoor, twee verkrag en een kind verwaarloos. Kosmos 94.1 Nuus het met maatskaplike aktivis en direkteur van Civic +264, Ethne Mudge, gepraat. Sy meen dit is van kritieke belang om seuns en mans by die veldtog te betrek.
Suid-Afrika se bek-en-klouseer-uitbreking hou steeds plaaslike 'n risiko in. Die voorsitter van die Lewendehawe Produsente-organisasie, Jako van Wyk, het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat Namibië sy bek-en-klouseervrye status moet beskerm voor toenemende vakansiereise vanuit Suid-Afrika. Hy het gewaarsku dat 'n uitbreking alle dierebewegings en -bemarking sal stop, produsente se inkomste sal afsny en uitvoere, wat twee derdes van Namibië se vleisproduksie uitmaak, sal belemmer.
Unam het, in vennootskap met die Africa Blockchain-instituut, 'n goedgekeurde Meestersgraad in Blokkettingtegnologie van stapel gestuur wat daarop gemik is om Namibië as 'n streeksentrum vir blokkettingnavorsing en -talent te posisioneer. Groeiende belangstelling van die openbare en private sektor, tesame met praatjies oor 'n potensiële digitale geldeenheid van die sentrale bank, het die inisiatief aangevuur. Unam-woordvoerder Simon Namesho het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat 'n opname van belanghebbendes meer as 70 persent steun vir die program getoon het.
Die Namibië Groenwaterstofprogram het die sluitingsdatum vir projekvoorstelle onder Namibië se Sektorale Transformasie-beleggingsplan verleng tot 1 Februarie 2026 vanaf die aanvanklike sluitingsdatum van 30 November 2025. Die projek beoog om tot 250 miljoen Amerikaanse dollar in befondsing te ontsluit vir private en openbare-private projekte in moeilik-afskafbare sektore soos staal, sement, chemikalieë en meer. Die program se woordvoerder, Jona Musheko, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.
Akkerbouvooruitsigte vir volgende jaar lyk baie belowend en dié subsektor se waardetoevoeging tot die Namibiese ekonomie sal na verwagting meer as drie miljard Namibiese dollar beloop. Kosmos 94.1 Nuus het met Emilie Abraham van die Akkerbouraad van Namibië oor die algehele oesvooruitsigte vir 2026 gepraat:
Stad Windhoek het 200 miljoen Namibiese dollar in skuldverligtingsondersteuning aangekondig om pensioenarisse wie se vorige aansoeke verwerp is, sowel as persone met gestremdhede, kinderhuishoudings, weeshuise en liefdadigheidsorganisasies by te staan. Woordvoerder Lydia Amutenya het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat kwalifiserende inwoners van nou tot 19 Desember, en weer vanaf 12 Januarie, vir die program kan registreer. Amutenya sê om te kwalifiseer, moet inwoners voorafbetaalde water- en elektrisiteitsmeters hê of daarvoor aansoek doen.
Is there an area where you might you hold a skewed understanding of Jesus, limiting him in some way? How does Jesus as the Light of the kosmos bring you hope? How are you practically living into that hope? How does Jesus as the Light of the kosmos cause you concern or even fear? Is there a place in your life where you dont welcome his Light?
Die ganse kontinent van Afrika verenig hierdie naweek om bloed te skenk. Met die kersseisoen wat naby is moet bloedbanke hulle aanbod verhoog, weens onder andere hoër padongeluk-slagoffers. Kosmos 94.1 Nuus het met die Namibiese Bloedoortappingsdiens se bemarkingsbestuurder, Zita Tobin gepraat.
Die Copps 94.1- span het ‘n bedrywige Vrydagaand agter die rug met onder meer ‘n gru-ongeluk op die Daan Viljoen-pad buite Windhoek wat die lewens van twee mense geëis het. Kosmos 94.1 Nuus se Francois Lottering het die stadspolisie vergesel en doen verslag:
Ten spyte van 'n verwagte ekonomiese verlangsaming in 2025, is Namibië nêrens naby 'n resessie nie. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus het die ekonoom Omu Kakujaha-Matundu beklemtoon dat die land nie die twee kwartale van negatiewe groei gesien het wat nodig is om een te veroorsaak nie. Hy sê die verwagte herstel in 2026 sal deur mynbou gedra word, maar waarsku dat die sektor se kapitaalintensiewe aard beteken dat dit nie werkloosheid sal verlig nie.
Die bek-en-klouseer-uitbraak in Suid-Afrika toon geen teken van afname nie, met 274 gevalle wat steeds landwyd onopgelos is. Terwyl die land 'n landwye inentingsveldtog vir sy 7,2 miljoen beeste van stapel stuur, wys die plaaslike landboukundige Wallie Roux daarop dat Suid-Afrika lank sukkel om doeltreffende beheermaatreëls soortgelyk aan dié wat in Namibië gebruik word, te implementeer. Hy het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat dit grootliks te wyte is aan die land se vroeë gebrek aan belangstelling in vleisuitvoere.
Die Direktoraat van Veeartsenydienste het 'n dringende openbare kennisgewing uitgereik na 'n uitbreking van Slenkdalkoors in Suid-Afrika aangemeld is. Die hoogs aansteeklike virussiekte wat deur insekte oorgedra word, het 80 skape naby Augrabies in die Noord-Kaap aangetas, slegs 40 kilometer van die Namibiese grens. Regina Valombola, skakelbeampte by die landbouministerie, het meer inligting aan Kosmos 94.1 Nuus gegee.
'n Slenter doen die rondtes op sosiale media waar skelms Telegram en WhatsApp-gebruikers teiken. 'n Eenmalige kode word gestuur aan gebruikers, wat deur die swendelaars aangevra word. Wanneer hulle dit kry, kry hulle toegang tot gebruikers se WhatsApp of Telegram-rekeninge en gebruik dit om ook kennisse van die slagoffer in strikke te vang. Kosmos 94.1 Nuus het met Tanya Hopker van Meinert Security gepraat.
Die nuutste grensbeperkings vir beheerde tuinbouprodukte vir 1 tot 31 Desember is vrygestel. Die tydelike beperkings is van toepassing op sekere groentesoorte, om plaaslike produksie met binnelandse vraag te balanseer, en voedselsekerheid en plaaslike landbou te ondersteun. Die beperkings is nie permanent nie, maar aanpassingsmaatreëls gebaseer op marktoestande en produksievoorspellings. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die Akkerbouraad se tuinbou-ontwikkelingsbestuurder, Emilie Abraham.
Botswana en Namibië het die 7,2 miljard Namibiese dollar verkryging van Curro aandele goedgekeur. Die aandele van Curro was gekoop deur die Jannie Mouton-stigting. Die stigting is deur Suid Afrikaanse besigheidsman Jannie Mouton begin. Kosmos 94.1 Nuus het met die besturende direkteur van Windhoek Gymnasium gepraat, Colette Riekert wat uiteensit wat dit vir Namibiërs beteken. Curro gaan nou van die JSE gedenoteer word en word as 'n nie-winsgewende maatskappy geregistreer.
Dit wil voorkom asof Swapo skoonskip gemaak het en lei ver voor in verkiesingsuitslae. Die IPC het ver teruggesak en so ook die Affirmative Repositioning-beweging en die LPM. Verskeie onafhnaklike kandidate het baie goed vertoon in die streeksverkiesings. Kosmos 94.1 Nuus het met politieke ontleder, dr. Ndumba Kamwanyah wat sê president Netumbo Nandi-Ndaitwah het nuwe lewe in Swapo geblaas.
Reaksie word ontvang op Selcom Namibia wat sê dat hy goedkeuring gekry het van PayPal en Mastercard om digitale betalings in Namibië moontlik te maak, ‘n reuse hupstoot vir aanlynsake en die kreatiewe bedryf. Die Bank van Namibië moet egter nog bepaal hoe die diens geïmplementeer kan word onder bestaande regulasies en lisensiëringsvoorwaardes. Kosmos 94.1 Nuus het reaksie by die tegnologiekenner Nrupesh Soni gekry.
Sosiale media loop oop met berigte dat staatsamptenare nie hulle maandelikse salaris ontvang het nie. Kosmos 94.1 Nuus het met die woordvoerder van die finansministerie, Wilson Shikoto gepraat. Hy maan die publiek om eerder bevestiging by die ministerie te kry.
Die gesondheidministerie het al op 15 September 'n masels uitbreking verklaar met sy oorsprong in Opuwo. Vanaf 20 November het die ministerie 564 verwagte gevalle aangemeld waarvan 198 gevalle positief was, terwyl 115 gevalle se uitslae nog uitstaande is. Twee sterftes is in Grootfontein en die Okahao distrik aangemeld. Kosmos 94.1 Nuus het met die uitvoerende direkteur by die lynministerie, Penda Ithindi, gepraat.
Die Kankervereniging van Namibië doen 'n beroep op die publiek om voorsorgmaatreëls te tref soos Desember aanbreek en die strandseisoen begin. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus het die vereniging se uitvoerende hoof, Rolf Hansen, verduidelik dat Namibië se woestynklimaat 'n belangrike faktor is agter die land se hoë koers van velkanker, met ongeveer 1 000 gevalle wat elke jaar aangemeld word. Hy het bygevoeg dat hoewel die vakansiedae 'n tyd van opwinding is, dit net so belangrik is om jouself teen die son te beskerm.
Soos die feestyd nader kom, so ook 'n toename in gesofistikeerde swendelary wat op niksvermoedende kopers gemik is. FNB Namibia spreek kommer uit oor 'n vlaag van hoëtegnologie-bedrog, insluitend afstandtoegangskemas, nabootsings en selfs KI-aangedrewe sogenaamde “deep fakes”, wat ontwerp is om verbruikers onkant te vang. Die hoof van bedrywighede vir FNB Namibia Retail, Carpio Minnaar, waarsku dat bedrogtaktieke teen 'n ongekende tempo ontwikkel. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.
Die woord "verraad" doen hierdie week die rondte in Namibië, aangevuur deur die plofbare kommentare van LPM-leier Bernadus Swartbooi, wat gesinspeel het op "die opneem van gewere" omdat die regering die Hardap- en Karas-streke afskeep. Die direkteur van die Regsbystandsentrum, Toni Hancox, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.
Hanks Saisai, tegniese adviseur van Agribank, waarsku dat Namibië se oesopbrengste onder potensiaal bly omdat belangrike boerdery basiese beginsels oor die hoof gesien word. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus het Saisai gesê dat baie gemeenskaplike boere sukkel as gevolg van swak grondvoorbereiding, verkeerde plantspasiëring, vlak of diep saadplanting en inkonsekwente kunsmisgebruik. Hy sê eenvoudige stappe soos om die presiese landgrootte te ken, die regte voedingstowwe op die regte tyd toe te dien en daagliks vir plae te soek, kan produksie aansienlik verhoog.
HORN Namibia is by Cites se 20ste vergadering wat tot 5 Desember in Oezbekistan plaas. Jaco Muller van Rhino Momma is ook daar namens HORN waar hulle poog om die handel in renosterhoring te laat wettig. Hy het met Kosmos 94.1 Nuus gesels.
Die Veeartseny Direktoraat het bevestig drie gevalle van hondsdolheid onder Kaapse pelsrobbe is by Pelican-punt aangemeld. Kosmos 94.1 Nuus het met Naude Dreyer van Ocean Conservation Namibia gepraat, wat wenke vir die publiek het.
Streeksbeamptes moet ingesweer word en die staking deur landdroste duur voort. Lynminister James Sankwasa het reeds gewaarsku dat hy administrateurs sal moet aanstel as beamptes nie Woensdag ingesweer kan wees nie. Kosmos 94.1 Nuus het met Florian Beukes, wat die landdroste verteenwoordig gepraat. Justisie sal blykbaar vanmiddag ‘n perskonferensie hou maar hy sê hulle wag nog.
Die Regbank het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat oor die brand wat by die Rundu-landdroshof uitgebreek het. Delila Salatiel sê gebeurlikheidsplanne is reeds in plek gestel.
Die Namibiese Mededingingskommissie sê Nasan Energies se voorgestelde verkryging van 53 Engen- en Shell-vulstasies van Vivo Energy is steeds onbeslis nadat meer as 20 openbare voorleggings, insluitend besware, ontvang is. Woordvoerder Dina //Gowases het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê die transaksie, wat in September aangekondig is, blyk ingewikkeld te wees, met kommer oor Vivo Energy se potensiële voortgesette oorheersing en vrae oor Nasan Energies se onafhanklikheid. Sy het gesê geen gevolgtrekking is bereik nie en die saak is steeds op die tafel.
Die leier van die LPM, vuurvreter Bernadus Swartbooi, het met Kosmos 94.1 Nuus se Donald Matthys gepraat by Nust se stemlokaal. Swartbooi is onbeïndruk. Hy sê die spesiale stemme was reeds problematies.
Om dienslewering vir begunstigdes van maatskaplike kontanttoelaes te verbeter, het NamPost 'n toegewyde hulplyn daargestel wat begunstigdes van 'n tolvrye lyn voorsien. NamPost-woordvoerder Joseph Teofelus het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat die inisiatief deel is van NamPost se landwye program, wat daarop gemik is om die uitbetalingsproses van toelaes meer doeltreffend, toeganklik en gerieflik te maak.
Dis stemdag in Namibië en Kosmos 94.1 Nuus besoek stemlokale. Francois Lottering het gesels met die leier van die PDM, McHenry Venaani oor die verkiesing. Volgens Venaani is die verkiesing een wat jou huis betree.
Die Namibië Handelsforum word aangespoor om meer plaaslike supermarkte te dwing om in lyn te kom met die land se kleinhandelsektorhandves en hul rakke oop te maak vir plaaslike produsente. Direkteur van SMEs Compete, Danny Meyer, het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê dat die opkomende groenteboere in die noorde van Namibië vertragings en streng voorwaardes van kleinhandelaars in die gesig staar.
Die leier van die amptelike opposisie, die IPC, dr. Panduleni Itula, het sy stem uitgebring en met Francois Lottering van Kosmos 94.1 Nuus gesels. Hy sê om te stem is uiters belangrik want jy oorhandig jou onvervreembare regte oor aan ‘n verteenwoordiger en as jy dit nie doen nie, kan jy nie kla nie.
Die eerste minister dr. Elijah Ngurare het sy stem by Akademia in die hoofstad uitgebring. Hy sê aan Kosmos 94.1d se Donald Matthys dat wanneer stemgeregtiges nie hulle demokratiese reg beoefen nie, ontneem hulle die toekoms van die jongmense.
President Netumbo Nandi-Ndaitwah het haar stem uitgebring in Hochlandpark. Sy het met Francois Lottering van Kosmos 94.1 Nuus gepraat en kiesers aangemoedig om te stem.
Namibiërs stem vandag vir hulle plaaslike en streeksverteenwoordigers met stembusse wat regoor die land om sewe-uur oopmaak. Die Verkiesingskomssie moedig leiers en kandidate aan om vroeg by hul aangewese stemlokale op te daag om hul stemme uit te bring, waardeur hul ondersteuners gemotiveer word om in groot getalle op te daag. Die kommisse vra verder dat kiesers hoflikheid teenoor pensioenarisse en ander kwesbare lede van die samelewing toon deur hulle toe te laat om eerste te stem. Kiesers word aangemoedig om sambrele, water en, waar van toepassing, kampstoele saam te neem. Reën word voorspel. Namibië stem vandag in die streeks- en plaaslike owerheidsverkiesings. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Zenia Klazen, die direkteur van die Namibiese Verkiesingskommissie.