Podcasts about namibi

Namibië het tans 47 geregistreerde vakbonde en 17 geregistreerde werkgewersverenigings, na die arbeidskommissaris in 2024 sewe vakbonde en een werkgewersvereniging gederegistreer het omdat hulle nie hul jaarlikse opgawes ingedien het nie. Dit is 'n wetlike vereiste. Arbeidsontleder Cuana Angula sê die deregistrasies verswak en beperk werkers se verteenwoordiging in die arbeidslandskap. Dit beïnvloed ook werkers se regsposisie en vermoë om deel te neem aan kollektiewe bedinging en werkplekverteenwoordiging. Kosmos 94.1 Nuus het met arbeidskenner Herbert Jauch gepraat.

Die 6de Afrika Biblioteek en Inligtingverenigings en -Instellings konferensie het in Windhoek begin. Ellen Namhila, pro-visekanselier van die Universiteit van Namibië, het by die amptelike opening gepraat en sê dit is 'n groot eer vir Namibië om die konferensie asook die 8ste Afrika-biblioteekberaad aan te bied. Sy het die belangrikheid van die konferensie vir die kontinent se biblioteek- en inligtingsektor beklemtoon.

Die derde eerste dame van Namibië, Monica Geingos was die naweek in Zambië om die hernoeming van 'n straat na wyle president Hage Geingob in te huldig. Die voormalige Sadzustraat in Lusaka heet nou Dr. Hage G. Geingobstraat. Geingos het by die geleentheid Geingob se liefde vir Zambië onderstreep. Monica Geingos Maandag

'n Maand ná die begin van die 2025/26-boekjaar het meeste staatsentiteite steeds nie hul verkrygingsplanne ingedien nie, ondanks wetlike vereistes om dit drie maande voor 1 April te doen. Teen einde April het slegs 42 van 173 entiteite planne ingedien, waarvan net vyf betyds was. Dit is by 'n IPPR-geleentheid onthul. Voormalige finansminister Ipumbu Shiimi het in November ook gesê talle entiteite versuim om hul finansiële ouditverslae betyds in te dien – sommige al vir vyf jaar. Kosmos 94.1 Nuus het met Frederico Links van die ATI Action Coalition in Namibië gepraat. Staats

Reaksie word ontvang op die nuus dat Namibië en Botswana die moontlikheid gaan ondersoek om ‘n gesamentlike olieraffinadery te bou wat nie net aan die brandstofbehoeftes van die twee lande voldoen nie, maar ook van die streek. Dit is van die besluite wat president Netumbo Nandi-Ndaitwah en haar eweknie Duma Boko tydens haar besoek aan Botswana die afgelope week geneem het. Kosmos 94.1 Nuus het met die Suid-Afrikaanse ekonoom Dawie Roodt hieroor gesels:

Namibië se Drikus Coetzee het vanjaar se Munga Grit Le Dur in die Namib gewen. Coetzee het dié solo-bergfietsuitdaging wat Vrydagoggend in die Khomas Hochland weggespring het, net ná middernag voltooi. Die Grit Le Dur, losweg vertaal as Die Taai Ene, is die langste bergfietswedren in Namibië en strek oor sowat 500 km oor die Remshoogtepas, verby Solitaire en oor die Gamsbergpas. Kosmos 94.1 Nuus het met Coetzee gesels.

Aktivis Michael Amushelelo beskuldig die uitgaande Sentrale Verkrygingsraad van Namibië daarvan dat hulle op 2 April 2025, net ná hul termyn op 30 Maart geëindig het, tenders van 6 miljard Namibiese dollar aan sogenaamde “proxy”-maatskappye toegeken het. Die tenders, vir die verskaffing van kos aan koshuisleerlinge, is goedgekeur onder die vaandel van Amon Ngavetene, wat glo ook 'n ongeadverteerde tender van 451 miljoen dollar aan Fabupharm toegeken het – na bewering gekoppel aan Johannes !Gawaxab. Amushelelo doen ‘n beroep president Netumbo Nandi-Ndaitwah om op te tree en noem tenders 'n "gesofistikeerde vorm van diefstal". Hy eis dat die tenders gekanselleer word en dat die staat self hierdie dienste aan skole lewer. Kosmos 94.1 Nuus het met Amushelelo gesels.

Die Namibiese Statistiekagentskap se 2025/26-hoofopname van huishoudelike inkomste en uitgawes wat op 20 Maart sou begin, het eers op 28 April afgeskop. Net meer as 11 000 huishoudings is gekies vir die opname. Dit sal armoede-aanwysers, gesondheid en onderwys insluit, asook Namibiërs se totale en gemiddelde inkomste bepaal. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met Linda Shitenga, die agentskap se bestuurder van maatskaplike statistieke, wat 'n opdatering gee.

Meer as ses maande ná Namibië se verkiesings in November 2024, is die finale SAOG-waarnemingsverslag steeds nie vrygestel nie – ondanks 'n sperdatum van drie maande. Op 17 Mei het SAOG-woordvoerder Barbara Lopi bevestig dat die verslag nog interne prosesse ondergaan. Die voorlopige verslag het die verkiesings as vreedsaam en oor die algemeen demokraties beskryf. Kosmos 94.1 Nuus het met die politieke ontleder dr.Ndumba Kamwanyah gepraat wat sê dat iemand aanspreeklik gehou moet word vir hierdie vertragings.

Namibië het ‘n sterk indruk gemaak by Afrika se voorste toerismeskou, Africa's Travel Indaba 2025, in Durban. Die Namibië Toerismeraad was saam met die toerismeministerie en meer as 20 uitstallers aan die voorpunt van die poging. Sleuteluitstallers het ingesluit Namibia Wildlife Resorts, FlyNamibia, Gondwana Collection, Ultimate Safaris, en nege klein- en medium-ondernemings. 'n Hoogtepunt was die Toerismeraad se “Networking with Namibia”-geleentheid. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met Gitta Paetzold, die uitvoerende hoof van die Namibiese Gasvryheidsvereniging, wat die waarde van sulke skoue uitlig.

Namibië beplan om Ghana se goud-aankoopprogram te implementeer om sy buitelandse reserwes te versterk, inflasie te stabiliseer en die Namibiese dollar te ondersteun. Goewerneur van die Bank van Namibië, Johannes !Gawaxab, het dié stap bevestig, met die doel om goud 3% van die buitelandse reserwes te laat uitmaak. Goudinkomste het in laat 2024 tot N$4,3 miljard gestyg, terwyl reserwes in vroeë 2025 met 5,2% gedaal het. Ghana, wat dié program begin het, het dit intussen gestaak, wat twyfel laat ontstaan oor die langtermyn-doeltreffendheid daarvan. Kosmos 94.1 Nuus het met dr. Omu Kakujaha-Matundu van Unam se departement ekonomie gepraat:

Namibië se Drikus Coetzee het vanjaar se Munga Grit Le Dur in die Namib gewen. Coetzee het dié solo-bergfietsuitdaging wat Vrydagoggend in die Khomas Hochland weggespring het, net ná middernag voltooi. Die Grit Le Dur, losweg vertaal as Die Taai Ene, is die langste bergfietswedren in Namibië en strek oor sowat 500 km oor die Remshoogtepas, verby Soliitaire en oor die Gamsbergpas. Sybrand de Beer, stigter van die Munga Grit Le Dur, het Coetzee en die wedren só beskryf:

Die tien finaliste vir vanjaar se Mej. Namibië-kroon word vanaand by Droombos in Windhoek aangewys. In die finale rondte word deelnemers op hul skoonheid, talent en gemeenskapsfokus beoordeel. Kaartjies is beskikbaar by Webtickets.com en alle Model Pick & Pay-takke landwyd. Die geleentheid word deur Debmarine Namibia gebord. Kosmos 94.1 Nuus het met die organisasie se woordvoerder, Beaulah Boois-Beukes, gepraat:

Landbouminister Inge Zaamwani het Namibië se sterk verbintenis tot die bewaring van biodiversiteit benadruk en sê dit is noodsaaklik vir inwoners se lewensbestaan. Sy het gepraat tydens die 12de gewone vergadering van die Zambezi Waterwegkommissie in Windhoek.

Die Bank van Namibië het die nasionale betalingstelsel suksesvol opgradeer na 'n nuwe internasionale boodskapstandaard bekend as ISO 20022. Dit het amptelik op 12 Mei in werking getree. Die stelsel verwerk betalings tussen banke in reële tyd. Die stelsel het oor die afgelope jaar meer as 97 000 transaksies ter waarde van meer as 1,2 triljoen Namibiese dollar hanteer. Die bank se kommunikasiebeampte, Josefina Oskar, het meer.

Namibië sal gasheer wees vir die tweede Bi-nasionale Kommissie-vergadering tussen Namibië en Botswana, wat onder voorsitterskap van die twee staatshoofde sal wees. Die datum van die vergadering moet nog bepaal word. President Netumbo Nandi-Ndaitwah en Botswana se president Duma Boko het gesprekke gevoer in Gaborone, waar Nandi-Ndaitwah op 'n amptelike besoek was. Boko sê dat hulle ooreengekom het om gereeld onderling gesprekke te voer.

Landbouminister Inge Zaamwani het by die Zambezi Waterweëkommissie se tegniese komitee-vergadering die belangrikheid van 'n kultuur van wedersydse respek en billike voordeelverdeling beklemtoon. Dit is nie die eerste keer wat Namibië kla dat hy nie gelyke voordeel uit gedeelde waterbronne trek nie. Zaamwani sê lidstate moet met stroomaf-lande konsulteer voordat waterontwikkelingsprojekte aangepak word.

Die Swapo Manifes-Uitvoeringsplan met sy groot planne is in die nuus. Beleidmaking in Namibië word dikwels gekritiseer vir 'n gebrek aan voorbereiding en beplanning, wat dikwels lei tot vertraagde of nie-geïmplementeerde beleide. Die uitvoeringsplan erken dié tekortkoming en beklemtoon die belangrikheid van kosteberekening. Die plan se 18 prioriteitsprojekte en sewe subprojekte beloop na raming 85,7 miljard Namibiese dollar. Kosmos 94.1 Nuus het met die bestuurskenner dr. Marius Kudumo gepraat, wat die plan se bedoelings bevraagteken.

Reaksie word ontvang op Angola wat sê hy is gereed om Namibië te help met die bou van die plaaslike olie- en gassektore. Volgens presidensiële woordvoerder Alfredo Hengari het Angola reeds kapasiteit in die olie- en gassektore opgebou en ook reeds Namibiërs in Angola opgelei. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die plaaslike ekonoom Gabriel Erastus.

Gedurende die Nasionale Raad se sitting was begrotingsstem 29 op die agenda. Dit val onder inligting en tegnologie, en Starlink het ter sprake gekom. Tydens die debat oor die stem het die LPM se Willem Labuschagne die kwessie bespreek. Hy vra wetgewers om hom by te staan sodat Starlink in Namibië toegelaat word.

Tydens die bekendstelling van Namibië se eerste buitelandse direkte beleggingsinisiatief het die uitvoerende hoof van die Namibiese Belegging Bevorderings- en Ontwikkelingsraad, Nangula Uaandja, sleutelprojekte aangekondig wat finale beleggingsbesluite behaal het. Erongo lei met agt projekte ter waarde van 12,9 miljard Namibiese dollar wat 10 600 werksgeleenthede skep. Sy sê streke wat nie beleggings ontvang nie moet bygestaan word.

Namibië vier die eerste volksmoord herdenkingsdag op 28 Mei, hoewel die Nama- en Herero-gemeenskappe nie saamstem met die datum wat deur die regering vasgestel is nie. Nog 'n twispunt is die beplande uitbreiding van die Lüderitz-hawe wat Shark Island sal dek, wat 'n konsentrasiekamp vir Nama- en Herero-gevangenes was gedurende die 1904 tot 1908 volksmoord. Kosmos 94.1 Nuus het met Lüderitz-burgemeester Phil Balhao gesels, wat 'n opdatering van die kwessie gee.

Die noorde van Namibië, spesifiek die Grootfontein omgewing, kry lekker en goeie winterreën. Sosiale media loop oor van plasings oor die reën wat uitgesak het. Kosmos 94.1 Nuus het met Andries Van Der Merwe van die Agra in Grootfontein gepraat wat meer vertel.

Die Verenigde Nasies se ontwikkelingsprogram het 'n inisiatief genaamd Biofin ontwikkel om biodiversiteitsprojekte te finansier en die natuurlewe te beskerm. Dit is veral belangrik vir Namibië, wat met byna die helfte van die grondgebied onder bewaring illustreer hoe biodiversiteit inklusiewe ontwikkeling deur eko-toerisme, groenwerkgeleenthede en gemeenskapsgeleide hulpbronbestuur kan lok. Biofin help die regering om bewaringspogings op te skaal. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met Bernadette Shivute, 'n volhoubare finansieringspesialis by die program in Namibië, wat bedreigde dier- en plantspesies noem wat met Biofin se hulp beskerm sal word.

Tydens die bekendstelling van Namibië se eerste buitelandse beleggingsplatform het Jenelly Matundu, adjunkminister van internasionale betrekkinge en handel, gesê beleggings moet fokus op sektore soos toerisme, landbouverwerking en die digitale ekonomie. Dit sal werksgeleenthede en plaaslike waardetoevoeging ondersteun. Sy beklemtoon die noodsaaklikheid van doeltreffende beleid, vinniger permitprosesse en vaardigheidsontwikkeling om Namibië mededingend te hou.

Volgens die sentrale bank het Namibië homself geleidelik geposisioneer as 'n veerkragtige en aantreklike bestemming vir direkte buitelandse belegging. Hy sê die land het sedert 1990 beleggersvriendelike beleide geïmplementeer soos die Wet op Buitelandse Beleggings en die uitvoerverwerkingsone-regime, wat konsekwente buitelandse beleggingsinvloei gelok het. Tydens die bekendstelling van die direkte buitelandse belegging-verslag deur die bank en die Namibiese Beleggingsbevordering en Ontwikkelingsraad, het Ebson Uanguta, adjunk-goewerneur van die Bank van Namibië, uitgebrei op beleggingsgroei sedert 2021.

Namibië het sowat 300 ampules slangbyt-teenmiddel in voorraad, te midde van 'n breër tekort aan teenmiddels regoor Afrika. Anders as in lande soos Kenia, bly die plaaslike voorraad stabiel danksy 'n vennootskap vanaf 2021 met Indië se Premium Serums. Die land het egter nog nie 'n voorraad van effektiewe teenmiddels vir skerpioensteke nie. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die bekende plaaslike slangkenner Francois Theart, wat uitbrei.

Owerhede in Suid-Afrika het bevestig dat die vloede langs die Oranjerivier die ergste sedert 1988 is, en massas water is steeds op pad na oewergemeenskappe in Namibië. Die plaaslike hidrologiese diens het reeds inwoners van Noordoewer en Aussenkehr teen die moontlikheid van oorstromings gewaarsku. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Pauline Mufeti, die hidrologiese diens se hoof-hidroloog.

Namibië het te kampe met ‘n uitbreking van malaria met meer as 56 000 gevalle wat aangeteken is en meer as 5 000 pasiënte wat gehospitaliseer is. President Netumbo Nandi-Ndaitwah het 'n beroep op Namibiërs gedoen om die gesondheidministerie se riglyne te volg. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met dr. Richard Kamwi van die Eliminate Malaria-veldtog en die voormalige gesondheidsminister.

Die kabinet het 'n implementeringstaakspan onder leiding van die gesondheidsministerie goedgekeur om multisektorale maatreëls in te stel wat wanvoeding sal aanspreek. Die fokus sal wees op moedersvoeding, voedselsekuriteit, tuis-groentetuine en verspreiding van voedselhulp. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met Ben Schernick, direkteur van die Nutrition and Food Security-alliansie in Namibië.

Vir die eerste keer is vyf jagluiperdwelpies by Kuno Nasionale Park in Madhya Pradesh, Indië, gebore aan ouers van verskillende bevolkingsgroepe, Namibië en Suid-Afrika. Parkdirekteur Uttam Kumar Sharma het bevestig dat die Namibiese pa, Gaurav, en Suid-Afrikaanse ma, Nirva, die welpies Sondag verwelkom het. Dit bring die aantal welpies by Kuno op 19 te staan, wat dui op die jagluiperds se suksesvolle aanpassing. Kosmos 94.1 Nuus het met dr. Laurie Marker van die Cheetah Conservation Fund gesels.

Die implementering van die gratis hoëronderwys-beleid wat deur president Netumbo Nandi-Ndaitwah aangekondig is, is deur Bernhard Kavau, voorsitter van die Studente-unie van Namibië, SUN, bevraagteken. Hy sê die beleid is nie duidelik nie en wil weet presies wat die president bedoel, aangesien Nsfaf reeds bestaan om studente te ondersteun. Kavau het met die nasionale uitsaaier gepraat.

Reaksie word ontvang op die nuus dat Namibië se uraanuitovere 41,4 miljard Namibiese dollar vanjaar sal bereik. Die sentrale bank sê verhoogde vraag na kernkrag dryf dit aan. Dit kan die land se tekorte van 15,3 persent in 2024 tot 14,2 persent in 2025 afdwing. Kosmos 94.1 Nuus het met die energiekenner Chris Yelland, gesels, veral oor opsies vir kernkrag.

Krieket Namibië het die voormalige nasionale veelsydige speler Craig Williams as die nuwe hoofafrigter van die FNB Eagles aangestel, na Pierre de Bruyn uitgetree het. Williams, 'n ervare speler met jare se ondervinding, tree in die rol om die span na sy volgende fase van ontwikkeling te lei. Krieket Namibië het De Bruyn bedank vir sy bydraes, insluitend die leiding van die span deur groot internasionale toernooie. Kosmos 94.1 Nuus het met Johan Muller, uitvoerende hoof van Krieket Namibië gepraat.

Die Namibiese regering het ‘n beleid oor internetverbinding wat fokus op die bereiking van universele toegang tot inligting- en kommunikasietegnologieë, insluitend breëbandinternet, vir alle burgers. Die plaaslike veselnetwerk is besig om uit te brei met nuwe spelers wat die bedryf betree. In 2019 het RocketNet die industrie betree om Namibiërs te bedien wat geen veselverbinding het nie. Kosmos 94.1 Nuus het met Xander Erasmus, die stigter van RocketNet gesels.

Cassingadag word jaarliks op 4 Mei herdenk. Dit is die datum waarop meer as 600 mense, insluitend vroue en kinders, deur Suid-Afrikaanse magte vermoor is by 'n Namibiese vlugteling-transito-nedersetting in Cassinga, in die suide van Angola. Vanjaar herdenk Namibië 47 jaar sedert die slagting in 1978, onder nuwe president Netumbo Nandi-Ndaitwah. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die Swapo-strydros Nahas Angula, wat sê die land se vryheid word nie deur al sy burgers geniet nie.

Sleutelinstellings in Omaheke gaan met die polisie saamspan om die veiligheid van die jeug in dié streek te verbeter in reaksie op die vlaag kindermoorde in Namibië. Volgens die hoof van misdaadvoorkoming in Omaheke, adjunk-kommissaris Jackson Kamwangha, het die polisie met ‘n bewusmakingsveldtog be skole begin sal patrollies en beheerpunte ook ingestel word. Die goewerneur van Omaheke, Pijoo Nganate, sê ‘n buitengewone plan is nodig om die euwel vas te vat:

Die Ontwikkelingsbank van Namibië het tussen 2020 en 2024 bykans 750 miljoen Namibiese dollar aan klein- en mediumgrootte besighede uitbetaal, maar leninggoedkeurings het met 66 persent gedaal. Dit laat kommer ontstaan oor klein ondernemings se toegang tot finansies. Die bank sukkel al lank met lenings wat nie terugbetaal word nie, maar het in 2024 weer 'n wins aangeteken, van 62 miljoen Namibiese dollar. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met Danny Meyer van SMEs Compete.

Die Namibiese Kamer van Mynwese is besorg oor toenemende beserings by myne. Zebra Kasete, die Kamer se president, sê in 2024 het verlore dae weens beserings met 26,3 persent gestyg en invaliderende beserings met 12,3 persent. Hy het tydens 'n mynboubedryf-oorsig vir 2024 dit toegeskryf aan oorgerustheid in die nakoming van veiligheidsprotokolle en onvoldoende toesig. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met George Ampweya, die mynwerkersunie van Namibië se sekretaris-generaal, wat sê werkgewers volg dikwels nie die protokolle nie.

Nog reaksie word ontvang op die kwessie van ‘n raffinadery vir Namibië. Dit kom na kenners, sowel as die uitvoerende hoof van TotalEnergies Patrick Pouyanné, president Netumbo Nandi-Ndaitwah afgeraai om 'n olie-raffinadery in Namibië te bou. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die bekende sakeman dr. Leake Hangala, wat meen dis ‘n goeie idee.

Wêreldpersvryheidsdag word môre herdenk, en Kosmos 94.1 Nuus het met Frederico Links van die Toegang tot Inligtings-aksiekoalisie in Namibië gepraat. Hy sê dit is kommerwekkend dat die president nog nie 'n verklaring oor die Wet op Toegang tot Inligting gelewer het nie.

Kry die nuus soos dit breek.

Te midde van Werkersdag wat wêreldwyd vandag herdenk word, word die gaping tussen die rykes en die armes al groter en is 'n dringende kwessie in Namibië. Kosmos 94.1 Nuus het gesels met die veteraan vakbondleier Job Muniaro, sekretaris-generaal van die Nasionale Vakbond van Namibiese Werkers.

Krieket Namibië se uitvoerende hoof Johan Muller het met Kosmos 94.1 Nuus gesels oor die borgskap van FNB Namibia aan die nasionale mansspan wat voortaan bekend sal staan as die FNB Eagles. Die aankondiging is vanoggend gemaak. Muller sê dit duur tot 2028.

Namibië gaan vanaf 16 tot 20 Junie gasheer speel vir die eerste Statebond Sake- en Handelsberaad. Handelsminister Selma Ashipala-Musavyi het die aankondiging gemaak en sê die beraad is belangrik vir handel en bilaterale verhoudings binne die Statebond. Dit sal handelsministers van lidlande bymekaar bring.

Die uitvoerende hoof van TotalEnergies, Patrick Pouyanné, het president Netumbo Nandi-Ndaitwah aangeraai om nie die konstruksie van 'n olie-raffinadery na te jaag nie. Hy sê dat Namibië se beperkte markgroottee dit sal laat sukkel om teen groter ekonomieë mee te ding vir olie om te verfyn. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met die plaaslike energiekenner Harald Schütt.

Die Akkerbouraad van Namibië het sy oesskatting aansienlik verhoog na die goeie reënseisoen. Die raad het vroeg vanjaar 'n tekort aan witmieles verwag, maar dit is aangepas na 'n oes van 70 000 ton vanjaar. Die prys vir witmielies gaan na verwagting meer as 6 800 Namibiese dollar per ton wees. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Gilbert Mulonda, die bestuurder van akkerbou en tuinbou by die Akkerbouraad, wat verduidelik hoe die bedrag bereken is.

Die 18de Lüderitz Kreeffees begin vandag en duur tot 5 Mei. Hierdie jaarlikse viering stel Namibië se gesogte kreef ten toon, tesame met 'n rits geleenthede, insluitend seekosfeeste, kulturele optredes, motorsport en die gewilde Mej. Kreef-skoonheidskompetisie. Kosmos 94.1 Nuus het met Phil Balhao, die burgemeester van Lüderitz gepraat ...

Burger het die onder-20 span aangemoedig om in top-kondisie te bly na hulle Barthés-oorwinning. Hy sê baie van die onder 20 spelers staan 'n kans om in die Wêreldbeker te speel as Namibië dit haal.

Die Bank van Namibië het se ekonomiese vooruitsigte vir 2025 opdateer. Die ekonomie sal na verwagting vanjaar met 3,8 persent groei en teen 4 persent in 2026. Dit is 'n afwaartse hersiening van 0,2 persentasiepunte vir vanjaar vanaf die Desember 2024-skatting. Kosmos 94.1 Nuus het gepraat met Josefina Oskar, die bank se kommunikasiebeampte, wat verduidelik.