Podcasts about namibi

Vandag is Wêreldselfmoordvoorkomingsdag, terwyl die krisis in Namibië verdiep. Meer as 540 Namibiërs het die afgelope jaar hul eie lewens geneem, 'n hartverskeurende tol wat pyn weerspieël wat te dikwels in stilte gely word. Vandag is 'n wêreldwye oproep om die stigma te breek, te luister en op te tree voordat dit te laat is. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus dring die maatskaplike aktivis Zack Itodo daarop aan dat mense, veral mans, oor hul probleme moet praat.

Die Universiteit van Namibië, in vennootskap met die Universiteit Stellenbosch, bied vanaand die sesde jaarlikse Anton Lubowski-gedenklesing aan op die Unam-kampus in Windhoek. Ter ere van die lewe en nalatenskap van die oorlede anti-apartheidsaktivis, is die tema: "Van Blootstelling tot Aksie – Versterking van Stelsels in die Stryd Teen Korrupsie." Sleutelstemme in die regering, geregtigheid en die burgerlike samelewing sal bymekaarkom, met voormalige Speaker van die Nasionale Vergadering, Professor Peter Katjavivi, wat die hoofrede lewer. Een van die paneellede, Graham Hopwood van die Instituut vir Openbare Beleidsnavorsing, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Die Nasionale Teater van Namibië bied 'n nuwe dansteaterproduksie met die titel “LAND” aan, wat van 2 tot 4 Oktober opgevoer word. Die produksie, gechoreografeer deur die bekende Namibiese kunstenaar Haymich Olivier, konfronteer die diepgewortelde kwessies van grondontneming, gedwonge hervestiging en hul blywende impak op generasies. Desiree Mentor, die woordvoerder van die Nasionale Teater van Namibië, het meer met Kosmos 94.1 Nuus gedeel.

Die Museumvereniging van Namibië het die Namibiese Erfenisweek amptelik van stapel gestuur, wat van 15 tot 21 September sal plaasvind. Vanjaar se tema is “Fakkeldraers van Ons Erfenis”. TransNamib-woordvoerder Ailly Hangula-Paulino, wat deel is van die organiseringskomitee, sê die week dien as 'n nasionale herinnering aan die belangrikheid van die bewaring van Namibië se diverse kulturele en natuurlike erfenis.

Namibië se stryd teen voorkombare sig verlies het sopas 'n groot hupstoot gekry. Dr. Helena Ndume het haar 2025 Oogkamp afgesluit, met 'n suksesvolle sessie by die Onandjokwe-hospitaal in die Oshikoto-streek. Die internasionaal bekroonde oogarts het gratis sigherstellende operasies uitgevoer. Met die ondersteuning van vennote in die VSA, Oostenryk en Duitsland, het dr. Ndume die impak van vanjaar se uitreik in 'n TikTok-opdatering gedeel.

Namibië se digitale toekoms lyk helderder na die inligtingkommunikasie-tegnologiesektor die afgelope jaar 'n massiewe 1,2 miljard Namibiese dollar in beleggings gelok het. Die Kommunikasie-reguleringsowerheid, Cran, sê die bedryf dra nou 2,5 persent tot die land se bruto binnelandse produk by. Cran-woordvoerder Mufaro Nesongano het die besonderhede met Kosmos 94.1 Nuus gedeel.

Namibië versterk steeds sy globale groenenergie-bande, hierdie keer in Suid-Korea. Deur sy Groenwaterstofprogram neem Namibië deel aan 'n hoëvlak-beleidsforum in Seoel, wat daarop gemik is om die groen waterstofwaardeketting te versterk. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus sê programwoordvoerder Jona Musheko dat die forum - aangebied deur Suid-Korea se Nasionale Vergadering en Jeju-provinsie - 'n geleentheid is om Namibië as 'n toekomstige verskaffer van groen waterstof te posisioneer.

Vanmiddag in die Nasionale Vergadering het PDM-parlementslid Rosa Mbinge-Tjeundo die Ministerie van Onderwys, Kuns en Kultuur aangevat en antwoorde geëis oor die beweerde verwaarlosing van Namibië se kreatiewe nywerhede. Mbinge-Tjeundo het dringende hervormings versoek en gevra watter konkrete ondersteuning kreatiewe nywerhede die afgelope vyf jaar ontvang het en waarom hul bydraes tot kultuur, die ekonomie en jeugbemagtiging steeds onderskat word. Mbinge-Tjeundo het meer.

Die Kankervereniging van Namibië beywer hom vir die landwye integrasie van palliatiewe sorg in Namibië se openbare gesondheidstelsel. Die direkteur van die vereniging, Rolf Hansen, sê die vereniging het met die ministerie van gesondheid vergader om besprekings oor die kwessie aan die gang te sit. Hansen het met Kosmos 94.1 Nuus gesels.

Politieke spanning styg weer by die Universiteit van Namibië, waar Swapo se sekretaris-generaal, Sophia Shaningwa, toegelaat is om by 'n studentegeleentheid te praat, ten spyte van 'n voortgesette kampuswye verbod op politieke aktiwiteite. Die universiteit sê die geleentheid was in ooreenstemming met sy reëls, maar kritici, insluitend die LPM Jeugkommando, sê Unam buig die reëls vir die regerende party. Kosmos 94.1 Nuus het met die Jeugkommando se woordvoerder, William Minnie gepraat.

Hyphen Hydrogen Energy het 'n vaardigheidsensus in Namibië se groenwaterstofsektor van stapel gestuur. Die inisiatief, wat vanoggend in Windhoek bekendgestel is, is daarop gemik om kritieke vaardigheidstekorte in die plaaslike mark te karteer. Toni Beukes, hoof van Omgewings-, Sosiale en Bestuurswese by Hyphen, sê die opname sal 'n sleutelrol speel in die bou van 'n werksmag wat gereed is vir die land se groen energie-toekoms.

Chinese maatskappye wat in Namibië bedrywig is word onder die loep geneem nadat die Nasionale Unie van Namibiese Werkers bewerings in 'n nuwe verslag wat verbeterde salarisse, voordele en werksomstandighede uitlig, betwis het. Terwyl die verslag verklaar dat meer as 10 000 Namibiërs deur Chinese besighede in diens is en plaaslike verkryging sedert 2020 meer as verdubbel het, bevraagteken die vakbond of die sogenaamde "mededingende" salarisse werklik ordentlike lewenstandaarde vir werkers weerspieël. Die vakbond se sekretaris-generaal, Job Muniaro, het met Kosmos 94.1 Nuus gesels.

Die landbouministerie verduidelik dat Namibië nie 'n verbod op vleis- en melkinvoere uit Suid-Afrika ingestel het nie. Dit volg op berigte in plaaslike media dat so 'n verbod ingestel is. Die ministerie het wel verlede week aangekondig dat 'n permit nodig is vir die inbring van vleis afkomstig van gesplete hoef-diere. Die ministerie sê volgens die wet is daar beperkings wat 'n geldige permit vir die invoer van hierdie produkte vereis. Woordvoerder Simon Nghipandulwa het meer.

Die onlangse sukses van ‘My F*k, Marelize' – die Afrikaanse film oor 'n Namibiese gesin – word gesien as 'n belowende aanduiding van die potensiële sukses van medeproduksies tussen Suid-Afrika en Namibië. Die film het reeds meer as een miljoen Suid-Afrikaanse rand by die Suid-Afrikaanse loket verdien en is tans boaan die lys van gewildste films in Namibië. Joel Haikali van Joe Vision Productions, die Namibiese produksievennoot, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Openbare konsultasies oor Namibië se nasionale konsepbeleid vir plaaslike inhoud in die stroomop-petroleumsektor duur vandeesweek voort, met sessies in Rundu vandag, Nkurenkuru op Woensdag en Katima Mulilo op Vrydag. Die beleid is daarop gemik om plaaslike deelname in die olie- en gassektor te bevorder deur vaardigheidsontwikkeling en werkskepping. Namcor se woordvoerder Paulo Coelho het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat en die belangrikheid van gemeenskapsinsette beklemtoon.

ReconAfrica het bestendige vordering bevestig met sy Kavango Wes 1X-eksplorasieboorput in Namibië, wat nou verder as 1 900 meter boor. Uitvoerende hoof Brian Reinsborough sê die put is op koers om die belangrike Otavi-reservoirsone teen Oktober binne te gaan – 'n belangrike stap in die evaluering van die streek se petroleumpotensiaal. In gesprek met Proactive Investors het Reinsborough gesê volledige resultate word teen die einde van die jaar verwag.

Terwyl Suid-Afrika 'n bek-en-klouseer-uitbreking beveg, versterk Namibië sy verdediging. Die Direktoraat van Veeartsenykundige Dienste in die Karas-, Omaheke- en Hardap-streke reik nou uit na die bedryf om bewustheid te verhoog en die land se siektevrye veegebiede te beskerm. Die toer, wat tot 18 September duur, is daarop gemik om boere en belanghebbendes in te lig oor die risiko's, gevolge en beheermaatreëls teen hierdie hoogs aansteeklike bedreiging. Regina Valombola, 'n senior skakelbeampte by die landbouministerie, het meer met Kosmos 94.1 Nuus gedeel.

'n Ouma van Rehoboth word 70, en stap 70 kilometer dwarsdeur Namibië om bewustheid oor kinderkanker te skep. Marie Beukes, liefdevol bekend as Tannie Marie, vier haar mylpaalverjaarsdag met 'n reis wat haar reeds oor berge, langs kuslyne en deur valleie geneem het. Met net 20 kilometer oor, is sy gereed om haar sending in Swakopmund later hierdie maand te voltooi. Sy het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Namibiërs kry vanaand die kans om ‘n besondere verskynsel in die nagruim te sien – die sogenaamde bloedmaan tydens die maansverduistering. Die rooi kleur word veroorsaak deur stofdeeltjies in die aarde se atmosfeer. Professor Pieter Meintjies van Bloemfontein Universiteit het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat:

Namibië is op hoë gereedheidsgrondslag namate 'n ernstige bek-en-klouseer-uitbreking deur Suid-Afrika versprei, met meer as 270 gevalle wat in vyf provinsies aangemeld is. In reaksie hierop het die plaaslike Direktoraat van Veeartsenykundige Dienste reisregulasies verskerp en die invoer van alle produkte van gesplete hoefdiere sonder 'n veeartsenykundige invoerpermit verbied. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus sê Simon Nghipandulwa, woordvoerder van die ministerie van landbou, dat die maatreëls daarop gemik is om Namibië se veebedryf te beskerm.

Huldeblyke vir Namibië se musiek-ikoon Ras Sheehama, wat sy eie lewe geneem het, stroom in. Volgens die polisie is Sheehama se liggaam Vrydagoggend in ‘n huis in Windhoek gevind. Daar was ‘n selfdoodbrief en die polisie vermoed geen vuilspel nie. As 'n baanbrekersfiguur in Namibiese musiek, sal Sheehama onthou word vir sy unieke samesmelting van reggae, Afro-fusion en tradisionele Namibiese ritmes. Nascam-voorsitter Joseph Ailonga het aan Kosmos 94.1 Nuus gesê Sheehama leef voort deur sy musiek.

Namibië se Fifa-wêreldbekerdrome het Vrydag ‘n groot terugslag beleef toe die Brave Warriors hul wedstryd teen Malawi in Botswana met 2-1 verloor het. Die Warriors se volgende uitdaging wag Dinsdag op hulle wanneer Namibië teen São Tomé en Príncipe te staan kom. Afrigter Collin Benjamin het Vrydag ná die wedstryd met die media gepraat:

Die gewilde Suid-Afrikaanse kunstenaar en fietsryer Elvis Blue reeds byna die helfte van die roete van 1 500 km van Stellenbosch na Windhoek voltooi om skoolgeld vir kinders in Namibië en Suid-Afrika in te samel. Sy Vrydag op sy fiets het só verloop:

Hierdie September roep die Kankervereniging van Namibië die nasie op tot aksie met hul "Geel en Goud vir Kinderkankerbewustheid"-veldtog. Volgens die Kankervereniging staar vyf Namibiese gesinne elke week die hartseer van 'n kinder-kankerdiagnose in die gesig. Van kolwyntjieverkope tot gesinspretdae, is geleenthede regoor die land daarop gemik om fondse in te samel en hoop te gee vir jong vegters deur die CHICA Namibië-program. Die uitvoerende hoof van die Kankervereniging, Rolf Hansen, het met Kosmos 94.1 Nuus gesels.

Namibië se nasionale sokkerspan draf om twee-uur vanmiddag uit teen Malawi in Francistown, Botswana in ‘n toernooi om vir die Fifa-wêreldbeker te kwalifiseer, ‘n mylpaal wat die Brave Warriors tot dusver ontwyk het. Afrigter Collin Benjamin deel sy verwagtinge oor vanmiddag se stryd:

Die Namibiese fietsryer Nabil Robiati het vroeg Donderdagoggend die uitmergelende Badlands-uithourit van 810 km in Spanje voltooi. Ná die bykans 91 uur wat dit hom geverg het om dié mylpaal by sy lys van vorige uithourit-suksesse te voeg, kon Robiati nie sy opgewondheid beteuel nie:

Visepresident Lucia Witbooi sê vir Namibië beteken die Afrika Kontinentale Vryehandelooreenkoms, of AfCFTA, meer as net die uitvoer van rumateriaal. Dit gaan oor waardetoevoeging, het Witbooi by die Intra-Afrika-handelskou in Algiers, Algerië gesê. Namibië was vroeër vanjaar een van eerste lande om die AfCFTA te benuttig toe 45 000 ton sout na Nigerië uitgevoer is.

Tydens vandag se Wêreldbevolkingsdag-herdenking in Windhoek het die Verenigde Nasies se Bevolkingsfonds kommer uitgespreek oor die toenemende aantal vroeë en onbedoelde swangerskappe in Namibië. UNFPA-verteenwoordiger Erika Goldson het die ernstige impak op jong meisies uitgelig – dit beperk hul geleenthede, versterk armoedesiklusse en bedreig hul gesondheid en toekoms.

Namibië bied tans die Afrika-portuurbeoordelingsmeganisme se bestuursindeks nasionale dialoog en data-bekragtiging werkswinkel in Swakopmund aan. Dit het ten doel om deursigtigheid en bewysgebaseerde besluitneming te versterk deur te verseker dat akkurate data die land se bestuursindeks inlig. Erongo-goewerneur Nathalia Goagoses het in 'n toespraak gesê die werkswinkel handel oor die vorming van beleid wat gemeenskappe direk sal beïnvloed en bestuur op alle vlakke sal verbeter.

Te midde van oproepe dat die regering meer daadwerklik moet optree teen Israel weens die humanitêre krisis in Gaza, sê die vooraanstaande politieke ontleder Ndumba Kamwanyah dat Namibië beide 'n wetlike verpligting en 'n morele verantwoordelikheid het om dit te doen. Hy sê as 'n ondertekenaar van talle internasionale menseregte-instrumente kan Namibië nie passief bly nie. In 'n gesprek met Kosmos 94.1 Nuus het hy sy mening gegee oor wat ter plaatse gedoen kan word.

Die 2025 Alliance for Financial Inclusion Global Policy Forum het vandag amptelik in Swakopmund geopen en meer as 800 afgevaardigdes van regoor die wêreld bymekaargebring. Sentrale banke, finansiële reguleerders, beleidmakers en tegnologie-innoveerders het byeengekom om die toekoms van finansiële insluiting te vorm. Die goewerneur van die Bank van Namibië, Johannes !Gawaxab, het tydens die opening finansiële insluiting beskryf as 'n kragtige katalisator vir bemagtiging en volhoubare groei.

Mynbou oorheers steeds Namibië se uitvoere. Nuwe syfers van die Namibiese Statistiekagentskap toon dat uraan, diamante en koper in Julie boaan die uitvoerlys was, met vis as die enigste nie-minerale produk onder die groot vyf. Intussen is invoere gelei deur brandstof en voertuie, en heruitvoere het 'n merkbare hupstoot gesien. Woordvoerder van die Statistiekagentskap, Mirjam Shihepo, het meer oor die nuutste handelsneigings.

Namibië se handelsyfers toon 'n verrassende wending - die land het 'n handelsoorskot van 856 miljoen Namibiese dollar in Junie aangeteken, maar plaaslike ekonome bly bekommerd. Invoere oortref uitvoere steeds op die langduur, gedryf deur wat 'n onvriendelike sake-omgewing genoem word. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus, lug ekonoom Gabriel Erastus sy mening oor die wanbalans.

Die Nasionale Vergadering van Namibië sal vandag weer byeenkom vir die 2de Sitting van die 8ste Parlement, met verrigtinge wat geskeduleer is om stiptelik om 14:30 te begin. Die Nasionale Vergadering het op 10 Julie 2025 verdaag. Die woordvoerder van die Nasionale Vergadering, Sakeus Kadhikwa, het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Stygende elektrisiteitstariewe in Namibië dreig om 'n basiese noodsaaklikheid in 'n luukse te omskep wat slegs die wel-af inwoners kan bekostig, en huishoudings en klein besighede sukkel om te oorleef. Namate kostes styg, studeer kinders by kerslig, gesinne staar gesondheidsrisiko's in die gesig, en besighede sluit hul deure. Kosmos 94.1 Nuus het reaksie ontvang van die plaaslike energiekenner Harald Schütt.

Namibië se ekonomie is onder druk. Kenners waarsku dat 'n kombinasie van hoë belasting op 'n klein groepie individue, 3,8 persent van die werkende bevolking, en lae lone vir die meerderheid ekonomiese groei kan vertraag. Kosmos 94.1 Nuus het met die ekonoom Josef Sheehama gepraat, wat gewaarsku het dat hoë belasting en lae lone groei versmoor, verbruikersbesteding verminder en sakebeleggings vertraag.

Die ekonoom Jason Kasuto, wat onlangs by Namibië se Nasionale Beplanningskommissie aangestel is, bring sy onafhanklike stem en visie vir inklusiewe groei na die tafel. Kasuto, afkomstig van die Ekonomiese Vereniging van Namibië, sê sy missie is om lewensgehalte te verbeter en 'n meer billike ekonomie vir almal te bou. Kasuto sluit aan by 18 ander kommissarisse uit verskeie velde. Kasuto het met Kosmos 94.1 Nuus gepraat.

Die Verkiesingskommissie van Namibië sal van September tot November 'n landswye kieser- en burgerlike inligtingsveldtog hou voor die streeksraad- en plaaslike owerheidsverkiesings. Dit is om te verseker dat alle stemgeregtigdes, insluitend plaaswerkers, toegang het tot die verkiesing. Kosmos 94.1 Nuus het met die kommissie se woordvoerder, De Wet Siluka, gesels.

Harde werk, toewyding en geloof is die geheim vir sukses, sê Namibië se internasionale sokkerspeler, Peter Shalulile. Shalulile het die naweek Suid-Afrikaanse sokkergeskiedenis gemaak deur sy 130ste doel aan te teken. Die vorige rekord vir die meeste doelskoppe was 129 en het aan Siyabonga Nomvethe behoort. Shalulile, ‘n doelskieter vir Mamelodi Sundowns, het dié rekord tydens ‘n wedstryd teen Stellenbosch FC in Kaapstad gebreek.

Die 2025 Namibië-Europese Unie Vennootskapsdialoog is in Windhoek aan die gang. Die eendag-dialoog sal fokus op kwessies van ekonomiese en ontwikkelingsamewerking op die gebied van energie, kritieke grondstofwaardekettings, vroue, vrede en veiligheid. Die Europese Unie-ambassadeur in Namibië, Ana-Beatriz Martins, het by die geleentheid gepraat.

Namibië het vyf medaljes by die Afrika-Unie Sportraad Streek 5-veerpyltjietoernooi, wat die afgelope naweek in Zimbabwe gehou is, verower. Die land is verteenwoordig deur 'n span van agt spelers - vier meisies en vier seuns. Kosmos 94.1 Nuus het met Ludwig Ralph, president van die Namibiese Veerpyltjiefederasie, gesels oor die span se ervaring by die geleentheid.

Die Kanadese maatskappy, Oregen Energy, is optimisties oor die vooruitsigte vir die ontdekking van olie in ‘n eksplorasieblok in die Oranje-kom aflandig Namibië. Oregen het ‘n indirekte belang van bykans 34% in Blok 2712A. Volgens die uitvoerende hoof van Oregen, Mason Granger, neem die vraag na olie internasionaal toe en steun die wêreld steeds op die ontdekking van nuwe bronne. Hy het met CEO.CA gepraat:

Teaghan Beresford, ‘n 15-jarige Swakopmunder, het die eerste Namibiër geword om die Noordpool te besoek. Sy was deel van ‘n 66 skoolkinders van 21 lande wat gekies is om aanboord ‘n Russiese kern-ysbreker na die Noordpool se reis vir die sesde internasionale artiese ekspedisie, of te wel die “Icebreaker of Knowledge”. Sy deel haar ervarings:

Die konstruksie van die ammoniumsulfaat-aanleg by die Daures groenwatersof-dorp sal volgende maand begin. In 2024 is die projek deur die Verenigde Nasies se Industriële Ontwikkelingsorganisasie as een van vyf Lighthouse-inisiatiewe gekies na 'n internasionale kompetisie. Sodra dit voltooi is, sal die aanleg Namibië se eerste lae-koolstof, sintetiese ammoniak-gebaseerde kunsmis produseer. Die uitvoerende hoof van Daures groenwatersof-dorp, Jerome Namaseb, het meer besonderhede gedeel in 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus.

Die smokkel van goedkoop brandstof uit Angola, of “ngungula”, het Namibië se Nasionale Energiefonds die afgelope vyf jaar 300 miljoen Namibiese dollar gekos, het amptenare by die Ongwediva Jaarlikse Handelskou onthul. Daar word uiteraard nie belasting en heffings op verkope betaal nie. Owerhede sê die onwettige handel, veral in die Oshana-, Ohangwena- en Omusati-streke, dreineer miljoene uit die ekonomie en benadeel gemeenskappe. Kosmos 94.1 Nuus het met Abednego Ekandjo, die petroleum-ekonoom by die energieministerie gepraat.

Meer inligting is bekend oor die kommentaar deur die Studente-unie van Namibië wat die gebruik van skoolleerders deur politici vir persoonlike gewin veroordeel. Die unie se voorsitter Bernard Kavau waarsku dat dit die kinders kan blootstel aan afknouery. Hy verduidelik in ‘n onderhoud met die nasionale uitsaaier.

Welgestelde individue, insluitend Suid-Afrikaners kyk toenemend na Namibië vir groter sekuriteit, langtermynverblyf, beleggingsvooruitsigte en eiendomsgeleenthede. Hierdie tendens word uitgelig in die Africa Wealth Report, wat 'n merkbare toename in die aantal individue met 'n hoë netto waarde in Namibië oor die volgende dekade voorspel. Kosmos 94.1 het met ekonoom Dawie Klopper gesels om sy insigte oor die saak te kry.

Namibië, tradisioneel 'n piesanginvoerland, oes nou sy eerste plaaslik gekweekte piesangs na 'n suksesvolle bedryfsontwikkelingsproef. In 'n onderhoud met Kosmos 94.1 Nuus het Agribank se tegniese adviseur vir gewasse en pluimvee, Hanks Saisai, boere aangemoedig om piesangverbouing te omhels as 'n manier om die land se afhanklikheid van invoere te verminder.

'n Nuwe voorgestelde regeringsbeleid wat 51 persent plaaslike eienaarskap in mynbou-ondernemings vereis, het debat veroorsaak met kritici wat waarsku dat dit beleggers kan afskrik en Namibië se mededingendheid kan verswak. Hoewel dit daarop gemik is om plaaslike inwoners te bemagtig, word die uitspraak van die lynminister gesien as iets wat onsekerheid skep wat kapitaalinvloei kan vertraag en een van die land se belangrikste inkomstestrome kan bedreig. Kosmos 94.1 Nuus het met Tiaan Bazuin, die uitvoerende hoof van die Namibiese Sekuriteitsbeurs gepraat.

Die Varkprodusentevereniging van Namibië het onlangs sy jaarlikse ledevergadering en inligtingsdag gehou, met 'n besondere fokus op biosekuriteit. Kosmos 94.1 Nuus het met Gideon Goosen, die voorsitter van die vereniging gepraat oor die stand van sake vir die produsente.