POPULARITY
Öll viðtölin úr þætti dagsins ásamt símatíma: Snæbjörn Ragnarsson tónlistarmaður, sköpunarstjóri á Pipar og kaffidrykkjumaður um komu Starbucks til Íslands Sigmundur Davíð Gunnlaugsson formaður Miðflokksins um ástandið á leigubílamarkaði við Keflavíkurflugvöll Símatími Samúel Karl Ólason fréttamaður á Vísi um alþjóðamál og Trump Jón Snædal öldrunarlæknir ræddi við okkr um nýtt líftæknilyf við Alzheimer sem hefur fengið markaðssleyfi á evrópska efnahagssvæðinu Freyr Eyjólfsson verkefnastjóri hringrásarhagkerfis hjá SORPU um stóra plokkdaginn á sunnudaginn
Við fjöllum um það sem kallað hefur verið hátækni-sorpbrennsla. Helgi Þór Ingason prófessor í verkfræði við Háskólann í Reykjavík fór fyrir hópi sem vann úttekt á fýsileika þess að reisa slíka brennslu hér á landi, enda stendur til að hætta nær allri urðun sorps. Ævar Örn Jósepsson ræddi um niðurstöður hópsins við Helga Þór. Við heyrum það á eftir. Og við ætlum að halda okkur í úrgangsmálunum því Gunnar Dofri Ólafsson, samskiptastjóri Sorpu, kemur til okkar og ræðir um aðra af tveimur afurðum Gas- og jarðgerðarstöðvarinnar Gaju í Álfsnesi, moltuna! Á sumardaginn fyrsta býðst öllum sem vilja að koma þangað og fá moltu til að nota í garðinn og kynna sér þann farveg sem matarleifar frá heimilum á höfuðborgarsvæðinu rata nú í. Anna Sigríður Þráinsdóttir málfarsráðunautur kemur svo til okkar í málfarsspjall - við ætlum að ræða ýmis gömul orð tengd tíðarfari og árstíma. Einkum sumri, sem er handan við hornið. Tónlist: MANNAKORN - Óralangt Í Burt. PAUL SIMON - Still Crazy After All These Years. GRAFÍK - Komdu Út.
Hjálmar segir risafréttir í þættinum. Helgi hringir í Þjóðskrá og spyr hvort hann geti skráð sig harðgiftan. Hjálmar lenti í veseni þegar hann ætlaði að nokkrum pokum í gám 66 á Sorpu. Helgi fékk lukku beltið hans Hjálmar að láni í 10 ár.IG: helgijean & hjalmarorn110Takk fyrir að hlusta - og munið að subscribe'a!
Frauðplastsdemantar, villt dýr og ást íslendinga á VHS-spólum koma við sögu í Samfélaginu í dag. Við fjöllum á næstunni um plast og plastumbúðir - og ætlum að hafa spakmælið: Í upphafi skyldi endinn skoða, sem leiðarljós. Vegferðin byrjar því í Mótttöku- og flokkunarstöð Sorpu í Gufunesi. Sjö mjólkurframleiðendur í Þingeyjarsveit náðu þeim frábæra árangri að framleiða og fá greitt fyrir úrvalsmjólk alla mánuði ársins 2023. Frá þessu er sagt í umfjöllun á vef Þingeyjarsveitar. Við í Samfélaginu urðum forvitin um þessa úrvalsmjólk og hvernig hún er frábrugðin annarri mjólk sem íslenskir kúabændur framleiða í milljónum lítra á hverju ári. Samvinnufélagið Auðhumla hefur það hlutverk að taka við mjólk frá félagsmönnum sínum og umbreyta í mjólkurafurðir sem eru seldar á markaði á Íslandi og erlendis. Og veitir viðurkenningar þeim sem ná að framleiða úrvalsmjólk alla mánuði ársins. Jóhannes Hreiðar Símonarson framkvæmdastjóri Auðhumlu segir okkur allt um úrvalsmjólk, gæði mjólkur og hvernig henni er safnað frá kúabúum landsins. Við heyrum málfarsmínútu og svo kemur Edda Olgudóttir til okkar í sitt vikulega vísindaspjall.
Sorpa hefur sent út fyrstu gámana með rusli til Svíþjóðar þar sem það verður nýtt til orkuframleiðslu. Þetta er rusl sem annars hefði farið í urðun er hluti af áætlunum Sorpu um að hætta nær allri urðun á Álfsnesi á næstunni og alveg árið 2030. Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri, Sorpu ætlar að segja okkur allt um þetta. Við bregðum okkur á jólamarkað Virknimiðstöðvar Reykjavíkur á Borgarbókasafninu í Spönginni, þar stendur Árni Elvar H. Guðjohnsen við afgreiðsluborð sem hann smíðaði sjálfur. Við ræðum við Árna og fleiri um markaðinn og starf Virknimiðstöðvarinnar. Við fáum svo glóðvolgar fréttir úr heimi vísindanna. Nýjar rannsóknir á krossfiskum hafa leitt í ljós stórmerkilegar og æsispennandi uppgötvanir á líffræði þeirra og þróun. Arnar Pálsson erfðafræðingur gerir grein fyrir þessum nýju uppgötvunum.
Sorpa hefur sent út fyrstu gámana með rusli til Svíþjóðar þar sem það verður nýtt til orkuframleiðslu. Þetta er rusl sem annars hefði farið í urðun er hluti af áætlunum Sorpu um að hætta nær allri urðun á Álfsnesi á næstunni og alveg árið 2030. Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri, Sorpu ætlar að segja okkur allt um þetta. Við bregðum okkur á jólamarkað Virknimiðstöðvar Reykjavíkur á Borgarbókasafninu í Spönginni, þar stendur Árni Elvar H. Guðjohnsen við afgreiðsluborð sem hann smíðaði sjálfur. Við ræðum við Árna og fleiri um markaðinn og starf Virknimiðstöðvarinnar. Við fáum svo glóðvolgar fréttir úr heimi vísindanna. Nýjar rannsóknir á krossfiskum hafa leitt í ljós stórmerkilegar og æsispennandi uppgötvanir á líffræði þeirra og þróun. Arnar Pálsson erfðafræðingur gerir grein fyrir þessum nýju uppgötvunum.
Við hringjum vestur á firði og tölum við Þorstein Másson framkvæmdastjóra Bláma í Bolungarvík en Blámi einbeitir sér að nýsköpun í orkumálum og orkuskiptum sérstaklega. Hann ætlar að segja okkur frá verkefni sem snýst um að nota svokallaðan segulhitara til að framleiða heitt vatn í Súðavík. Stefnt er að því að koma upp sorpbrennslustöðvum á suðvesturhorninu og á norðurlandi og nýta orkuna sem verður til við bruna úrgangs sem ella væri urðaður, til þess að framleiða rafmagn eða heitt vatn. Enn er þó mörgum spurningum ósvarað. Valgeir Páll Björnsson, umhverfis- og orkutæknifræðingur hjá Sorpu, fjallaði um vinnuna við að koma hér upp sorpbrennslu á degi verkfræðinnar á föstudaginn var. Hann er gestur Samfélagsins. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur svo pistil í lok þáttar.
Við hringjum vestur á firði og tölum við Þorstein Másson framkvæmdastjóra Bláma í Bolungarvík en Blámi einbeitir sér að nýsköpun í orkumálum og orkuskiptum sérstaklega. Hann ætlar að segja okkur frá verkefni sem snýst um að nota svokallaðan segulhitara til að framleiða heitt vatn í Súðavík. Stefnt er að því að koma upp sorpbrennslustöðvum á suðvesturhorninu og á norðurlandi og nýta orkuna sem verður til við bruna úrgangs sem ella væri urðaður, til þess að framleiða rafmagn eða heitt vatn. Enn er þó mörgum spurningum ósvarað. Valgeir Páll Björnsson, umhverfis- og orkutæknifræðingur hjá Sorpu, fjallaði um vinnuna við að koma hér upp sorpbrennslu á degi verkfræðinnar á föstudaginn var. Hann er gestur Samfélagsins. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur svo pistil í lok þáttar.
Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, var meðal þeirra sem horfðu á innslag Kveiks á þriðjudaginn var, um ópíóíðafaraldurinn á Íslandi og aðstæður fólks í mikilli neyslu. Við ræðum við Svölu um stöðuna og það sem henni finnst þurfa að breytast til þess að fólk eigi séns. Við fjöllum um moltugerð og tilraunaverkefni á vegum Reykjavíkurborgar en í framleiðslueldhúsinu á Vitatorgi - þar sem meðal annars eru þjónustuíbúðir fyrir eldra fólk, er verið að framleiða moltu í sérstakri vél - en borgin er líka að framleiða moltu í stórum stíl uppi í Álfsnesi. Við ræðum við Eyjólf Einar Elíasson, matreiðslumann og forstöðumann eldhússins á Vitatorgi - og Gunnar Dofra Ólafsson, samskiptastjóra hjá Sorpu. Stefán Gíslason flytur loftslagspistil.
Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun, var meðal þeirra sem horfðu á innslag Kveiks á þriðjudaginn var, um ópíóíðafaraldurinn á Íslandi og aðstæður fólks í mikilli neyslu. Við ræðum við Svölu um stöðuna og það sem henni finnst þurfa að breytast til þess að fólk eigi séns. Við fjöllum um moltugerð og tilraunaverkefni á vegum Reykjavíkurborgar en í framleiðslueldhúsinu á Vitatorgi - þar sem meðal annars eru þjónustuíbúðir fyrir eldra fólk, er verið að framleiða moltu í sérstakri vél - en borgin er líka að framleiða moltu í stórum stíl uppi í Álfsnesi. Við ræðum við Eyjólf Einar Elíasson, matreiðslumann og forstöðumann eldhússins á Vitatorgi - og Gunnar Dofra Ólafsson, samskiptastjóra hjá Sorpu. Stefán Gíslason flytur loftslagspistil.
Spegillinn 6. september 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Þrír eru grunaðir um að hafa kveikt í bíl lögreglukonu um miðjan ágúst. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu voru sex handteknir í tengslum við rannsókn málsins og var einn þeirra úrskurðaður í nokkurra daga gæsluvarðhald. Lilja Alfreðsdóttir, viðskipta- og neytendamálaráðherra útilokar ekki að lækka arðsemiskröfu á Landsbankann, sem er í eigu ríkisins, og með því kostnað neytenda. Ráðherra er með tvö frumvörp um neytendavernd í smíðum. Benedikt Sigurðsson talaði við hana. Ekkert er því lengur til fyrirstöðu að fjörutíu og þrjú þúsund tonn af brennanlegum úrgangi verði fluttur til Svíþjóðar, eftir úrskurð kærunefndar útboðsmála. Þetta er rúmlega helmingur þess úrgangs sem féll til í fyrra. Gunnar Dofri Ólafsson sviðsstjóri hjá Sorpu segir að breytingar á höfuðborgarsvæðinu hafi orðið til þess að sjötíu og fimm prósent af lífrænum úrgangi fari í þar til gerðar tunnur. Arnar Björnsson talaði við hann. Algjör viðsnúningur virðist hafa orðið á viðhorfi almennings í garð flóttafólks 60% segja að of margir flóttamenn hafi komið hingað. Jón Sigurðsson, formaður Félags talsmanna umsækjenda um alþjóðlega vernd, telur tvennt geti útskýrt þetta, töluvert fleiri hafi sótt um vernd á Íslandi en á covid-árunum og fyrir þau og málefni hælisleitenda hafi verið áberandi undanfarið. Róbert Jóhannsson talaði við hann. Hlýjasti júnímánuður og þurrasti júlímánuður frá upphafi mælinga voru í sumar, en hvor í sínum landshluta, eins og landsmönnum ætti að vera í fersku minni. Ágúst var víðast hvar tiltölulega hlýr, hægviðrasamur og þurr. Róbert Jóhannsson sagði frá. Hljómsveitin Rolling Stones gaf í dag úr fyrsta frumsamda lagið í átján ár, og nefnist það Angry. ------------------- Í gær var kynnt upphaf starfs við sameiningu Menntaskólans og Verkmenntaskólans á Akureyri. Guðjón Hreinn Hauksson, formaður félags framhaldsskólakennara, óttast að verið sé að keyra sameiningaráform of hart og í uppsiglingu sé álíka klúður og við styttingu framhaldsskólans. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við hann. Gagnsókn Úkraínumanna gegn Rússum hefur gengið hægar en vonir stóðu til en sérfræðingur í varnarmálum bendir á að sóknin hafi miðað að því að þvinga rússneska herinn aftur og riðla varnarlínum þeirra. Nú sé rússneski herinn búinn að kalla til sérsveitir sínar til að stoppa í göt í varnarlínunum - það bendi til þess að búið sé að þynna út varnir Rússa. Ragnhildur Thorlacius sagði frá og heyrist í Dymitry K
Spegillinn 6. september 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Þrír eru grunaðir um að hafa kveikt í bíl lögreglukonu um miðjan ágúst. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu voru sex handteknir í tengslum við rannsókn málsins og var einn þeirra úrskurðaður í nokkurra daga gæsluvarðhald. Lilja Alfreðsdóttir, viðskipta- og neytendamálaráðherra útilokar ekki að lækka arðsemiskröfu á Landsbankann, sem er í eigu ríkisins, og með því kostnað neytenda. Ráðherra er með tvö frumvörp um neytendavernd í smíðum. Benedikt Sigurðsson talaði við hana. Ekkert er því lengur til fyrirstöðu að fjörutíu og þrjú þúsund tonn af brennanlegum úrgangi verði fluttur til Svíþjóðar, eftir úrskurð kærunefndar útboðsmála. Þetta er rúmlega helmingur þess úrgangs sem féll til í fyrra. Gunnar Dofri Ólafsson sviðsstjóri hjá Sorpu segir að breytingar á höfuðborgarsvæðinu hafi orðið til þess að sjötíu og fimm prósent af lífrænum úrgangi fari í þar til gerðar tunnur. Arnar Björnsson talaði við hann. Algjör viðsnúningur virðist hafa orðið á viðhorfi almennings í garð flóttafólks 60% segja að of margir flóttamenn hafi komið hingað. Jón Sigurðsson, formaður Félags talsmanna umsækjenda um alþjóðlega vernd, telur tvennt geti útskýrt þetta, töluvert fleiri hafi sótt um vernd á Íslandi en á covid-árunum og fyrir þau og málefni hælisleitenda hafi verið áberandi undanfarið. Róbert Jóhannsson talaði við hann. Hlýjasti júnímánuður og þurrasti júlímánuður frá upphafi mælinga voru í sumar, en hvor í sínum landshluta, eins og landsmönnum ætti að vera í fersku minni. Ágúst var víðast hvar tiltölulega hlýr, hægviðrasamur og þurr. Róbert Jóhannsson sagði frá. Hljómsveitin Rolling Stones gaf í dag úr fyrsta frumsamda lagið í átján ár, og nefnist það Angry. ------------------- Í gær var kynnt upphaf starfs við sameiningu Menntaskólans og Verkmenntaskólans á Akureyri. Guðjón Hreinn Hauksson, formaður félags framhaldsskólakennara, óttast að verið sé að keyra sameiningaráform of hart og í uppsiglingu sé álíka klúður og við styttingu framhaldsskólans. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við hann. Gagnsókn Úkraínumanna gegn Rússum hefur gengið hægar en vonir stóðu til en sérfræðingur í varnarmálum bendir á að sóknin hafi miðað að því að þvinga rússneska herinn aftur og riðla varnarlínum þeirra. Nú sé rússneski herinn búinn að kalla til sérsveitir sínar til að stoppa í göt í varnarlínunum - það bendi til þess að búið sé að þynna út varnir Rússa. Ragnhildur Thorlacius sagði frá og heyrist í Dymitry K
Spegillinn 29. júní 2023. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Jón Guðni Ómarsson, nýr bankastjóri Íslandsbanka segist kominn til að vera og vill endurheimta traust. Hann hafi sjálfur ekki komið að sölunni á fimmtungshlut í bankanum, að öðru leyti en því að hafa kynnt bankann fyrir fjárfestum. Pétur Magnússon ræðir við Jón Guðna. Kvikubanki hefur slitið samrunaviðræðum við Íslandsbanka. Stjórn Kviku telur að ekki séu forsendur til að halda samningaviðræðum áfram í ljósi atburða síðustu daga. Í apríl seldist aðeins 531 íbúð á landinu öllu. Kári S. Friðriksson, hagfræðingur Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar segir að það gæti hreinlega verið betra að spara peninga á góðum innlánsvöxtum frekar en að kaupa fasteign. Benedikt Sigurðsson ræðir við Kára. Jens Stoltenberg verður áfram framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins næsta árið, samkvæmt samkomulagi sem fulltrúar aðildaríkja NATO hafa komist að. Það stefnir í illvíg átök á milli landeigenda og sauðfjárbænda vegna smölunar á ágangsfé og vilja bæði innviðaráðuneytið og Samband íslenskra sveitarfélaga að lög verði endurskoðuð sem fyrst. Rúnar Snær Reynisson segir frá. Hestamennska er fjölbreytt og rúmar alla, segir Hekla Katharína Kristinsdóttir landsliðsþjálfari íþróttarinnar. Íslandsmót hestamanna fer nú fram á Brávöllum á Selfossi. Sigrún Þuríður Runólfsdóttir talar við Heklu og Sigurbjörn Bárðason. ------ Forsvarsmenn Sorpu greindu frá því nýverið að stefnt sé að því að flytja allt að 43.000 tonn af brennanlegu sorpi til Svíþjóðar á ári hverju, nýr urðunarstaður fyrir sorp af höfuðuborgarsvæðinu er enn ófundinn, skortur hefur verið á metangasi á fólksbíla og Sorpa þarf að líkindum að borga tekjuskatt, sem byggðasamlög eru að öllu jöfnu undanþegin. Ævar Örn Jósepsson spurði Gunnar Dofra Ólafsson, samskipta- og viðskiptaþróunarstjóra Sorpu fyrst út í sorpflutningana. Það voru sagðar af því fréttir á dögunum að Barnavernd Reykjavíkur hefði aldrei fengið jafn margar tilkynningar og fyrstu þrjá mánuði ársins. Ragnhildur Thorlacius ræðir við Agnesi Eide Kristínardóttur og Unnar Þór Bjarnason hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu. Og hælisleitendur í Bretlandi verða ekki sendir til Rúanda, samkvæmt breskum áfrýjunardómstól. Ásgeir Tómasson segir frá.
Spegillinn 29. júní 2023. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Jón Guðni Ómarsson, nýr bankastjóri Íslandsbanka segist kominn til að vera og vill endurheimta traust. Hann hafi sjálfur ekki komið að sölunni á fimmtungshlut í bankanum, að öðru leyti en því að hafa kynnt bankann fyrir fjárfestum. Pétur Magnússon ræðir við Jón Guðna. Kvikubanki hefur slitið samrunaviðræðum við Íslandsbanka. Stjórn Kviku telur að ekki séu forsendur til að halda samningaviðræðum áfram í ljósi atburða síðustu daga. Í apríl seldist aðeins 531 íbúð á landinu öllu. Kári S. Friðriksson, hagfræðingur Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar segir að það gæti hreinlega verið betra að spara peninga á góðum innlánsvöxtum frekar en að kaupa fasteign. Benedikt Sigurðsson ræðir við Kára. Jens Stoltenberg verður áfram framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins næsta árið, samkvæmt samkomulagi sem fulltrúar aðildaríkja NATO hafa komist að. Það stefnir í illvíg átök á milli landeigenda og sauðfjárbænda vegna smölunar á ágangsfé og vilja bæði innviðaráðuneytið og Samband íslenskra sveitarfélaga að lög verði endurskoðuð sem fyrst. Rúnar Snær Reynisson segir frá. Hestamennska er fjölbreytt og rúmar alla, segir Hekla Katharína Kristinsdóttir landsliðsþjálfari íþróttarinnar. Íslandsmót hestamanna fer nú fram á Brávöllum á Selfossi. Sigrún Þuríður Runólfsdóttir talar við Heklu og Sigurbjörn Bárðason. ------ Forsvarsmenn Sorpu greindu frá því nýverið að stefnt sé að því að flytja allt að 43.000 tonn af brennanlegu sorpi til Svíþjóðar á ári hverju, nýr urðunarstaður fyrir sorp af höfuðuborgarsvæðinu er enn ófundinn, skortur hefur verið á metangasi á fólksbíla og Sorpa þarf að líkindum að borga tekjuskatt, sem byggðasamlög eru að öllu jöfnu undanþegin. Ævar Örn Jósepsson spurði Gunnar Dofra Ólafsson, samskipta- og viðskiptaþróunarstjóra Sorpu fyrst út í sorpflutningana. Það voru sagðar af því fréttir á dögunum að Barnavernd Reykjavíkur hefði aldrei fengið jafn margar tilkynningar og fyrstu þrjá mánuði ársins. Ragnhildur Thorlacius ræðir við Agnesi Eide Kristínardóttur og Unnar Þór Bjarnason hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu. Og hælisleitendur í Bretlandi verða ekki sendir til Rúanda, samkvæmt breskum áfrýjunardómstól. Ásgeir Tómasson segir frá.
Enn og aftur upplifa neytendur og almenningur sig blekkt þegar kemur að sorphirðumálum og umbúðum - mjólkufernurnar okkar sem allir héldu að væru endurunnar, enda merktar sem slíkar, eru svo ekkert endurunnar. Og það er bara eins og þetta sé að koma öllum á óvart, Sorpu og hinum úrvinnslufyrirtækjunum, Mjólkursamsölunni og Úrvinnslusjóði. Úrvinnslusjóði sem borgar öllum hinum fyrir að endurvinna og endurnýta og á að hafa eftirlit með að það sé gert. Breki Karlsson formaður Neytendasamtakanna ræðir við Samfélagið. Í gær var steinkista Páls biskups Jónssonar opnuð og beinin úr henni flutt á Þjóðminjasafnið til frekari rannsókna. Páll biskup hefur hvílt í þessari kistu öldum saman, síðan árið 1211 en hún fannst við fornleifauppgröft í Skálholti árið 1954. Þá var kistan opnuð og beinum Páls komið fyrir í litlum trékistli sem svo var látinn aftur ofan í steinkistuna. Tækninni hefur svo fleygt fram og fornleifafræðingar Þjóðminjasafnsins vilja nú kanna ástand beinanna og gera rannsóknir á þeim áður en það verður of seint því núverandi aðstæður eru jú ekki kjöraðstæður fyrir varðveislu jarðneskra leifa. Beinunum verður svo skilað aftur í Skálholt en þá stendur til að betrumbæta geymsluaðstæður. Kristján Björnsson vígslubiskup og Joe Walser fornleifafræðingur segja frá. Málfarsmínúta. Vísindaspjallið er svo á sínum stað, Edda Olgudóttir kemur til okkar og segir okkur frá nýjum rannsóknum um vítamín og heilahrörnun
Enn og aftur upplifa neytendur og almenningur sig blekkt þegar kemur að sorphirðumálum og umbúðum - mjólkufernurnar okkar sem allir héldu að væru endurunnar, enda merktar sem slíkar, eru svo ekkert endurunnar. Og það er bara eins og þetta sé að koma öllum á óvart, Sorpu og hinum úrvinnslufyrirtækjunum, Mjólkursamsölunni og Úrvinnslusjóði. Úrvinnslusjóði sem borgar öllum hinum fyrir að endurvinna og endurnýta og á að hafa eftirlit með að það sé gert. Breki Karlsson formaður Neytendasamtakanna ræðir við Samfélagið. Í gær var steinkista Páls biskups Jónssonar opnuð og beinin úr henni flutt á Þjóðminjasafnið til frekari rannsókna. Páll biskup hefur hvílt í þessari kistu öldum saman, síðan árið 1211 en hún fannst við fornleifauppgröft í Skálholti árið 1954. Þá var kistan opnuð og beinum Páls komið fyrir í litlum trékistli sem svo var látinn aftur ofan í steinkistuna. Tækninni hefur svo fleygt fram og fornleifafræðingar Þjóðminjasafnsins vilja nú kanna ástand beinanna og gera rannsóknir á þeim áður en það verður of seint því núverandi aðstæður eru jú ekki kjöraðstæður fyrir varðveislu jarðneskra leifa. Beinunum verður svo skilað aftur í Skálholt en þá stendur til að betrumbæta geymsluaðstæður. Kristján Björnsson vígslubiskup og Joe Walser fornleifafræðingur segja frá. Málfarsmínúta. Vísindaspjallið er svo á sínum stað, Edda Olgudóttir kemur til okkar og segir okkur frá nýjum rannsóknum um vítamín og heilahrörnun
Freyr Eyjólfsson er maður margra hatta eins og sagt er. Hann er auðvitað fyrrverandi útvarpsmaður en einnig skemmtikraftur, tónlistarmaður og nú síðari ár kallar hann sig Hringrásarsérfræðing, þ.e.a.s. hann er verkefnastjóri í hringrásarhagkerfi Sorpu. Freyr er tiltölulega nýfluttur aftur heim, hann bjó í Frakklandi og Bandaríkjunum og hann hafði frá mörgu að segja. Við forvitnuðumst um líf og störf Freys í þættinum enda var hann föstudagsgestur þáttarins þessa vikuna. Auk þess sagði Freyr okkur frá nýjum sjónvarpsþáttum í þáttaröðinni Missir þar sem umfjöllunarefnið er dauðinn, sem óumflýjanlega verða líka hugleiðingar um lífið og hvað skiptir mestu máli. Í matarspjallinu fengum við svo föstudagsgestinn Frey til að sitja áfram. Hann ræddi meðal annars um að elda úr afgöngum og hvernig lostæti er hægt að galdra fram úr afgöngum, auk þess sem hann fræddi okkur um franskan mat og uppáhaldsmatinn sinn. Tónlist í þættinum í dag: Flugvélar / Katrín Halldóra Sigurðardóttir (Jón Ólafsson og Björn Jörundur Friðbjörnsson) Elmar Hrafn / Geirfuglarnir (Halldór Gylfason) Lyngbrekkan / Freyjólfur (Freyr Eyjólfsson) UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Freyr Eyjólfsson er maður margra hatta eins og sagt er. Hann er auðvitað fyrrverandi útvarpsmaður en einnig skemmtikraftur, tónlistarmaður og nú síðari ár kallar hann sig Hringrásarsérfræðing, þ.e.a.s. hann er verkefnastjóri í hringrásarhagkerfi Sorpu. Freyr er tiltölulega nýfluttur aftur heim, hann bjó í Frakklandi og Bandaríkjunum og hann hafði frá mörgu að segja. Við forvitnuðumst um líf og störf Freys í þættinum enda var hann föstudagsgestur þáttarins þessa vikuna. Auk þess sagði Freyr okkur frá nýjum sjónvarpsþáttum í þáttaröðinni Missir þar sem umfjöllunarefnið er dauðinn, sem óumflýjanlega verða líka hugleiðingar um lífið og hvað skiptir mestu máli. Í matarspjallinu fengum við svo föstudagsgestinn Frey til að sitja áfram. Hann ræddi meðal annars um að elda úr afgöngum og hvernig lostæti er hægt að galdra fram úr afgöngum, auk þess sem hann fræddi okkur um franskan mat og uppáhaldsmatinn sinn. Tónlist í þættinum í dag: Flugvélar / Katrín Halldóra Sigurðardóttir (Jón Ólafsson og Björn Jörundur Friðbjörnsson) Elmar Hrafn / Geirfuglarnir (Halldór Gylfason) Lyngbrekkan / Freyjólfur (Freyr Eyjólfsson) UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Sævar Freyr Þráinsson, forstjóri Orkuveitu Reykjavíkur, var fyrsti gestur þáttarins. Hann er nýtekinn við starfinu ? hefur verið forstjóri í mánuð, en áður var hann bæjarstjóri Akraness og þar áður forstjóri 365 og enn áður Símans. Við spjölluðum við Sævar um fjarskipti og orkumál; um til dæmis ljósleiðarann, orkuskiptin, virkjanir og fleira. Gunnar Dofri Ólafsson frá Sorpu kom til okkar og ræddi um nýtt sorpflokkunarkerfi sem verið er að innleiða á öllu höfuðborgarsvæðinu. Einu sinni fór allt í eina tunnu og því var sturtað í gryfjur sem svo var mokað yfir. En nú stendur fyrir dyrum breyting á því fyrirkomulagi sem íbúar á höfuðborgarsvæðinu og Suðurnesjum hafa búið við að undanförnu. Arkitektarnir Arnhildur Pálmadóttir og Anna María Bogadóttir voru síðustu gestir þáttarins og ræddu um það hvernig á að byggja 35 þúsund íbúðir á 10 árum svo vel sé. Fólk og umhverfi á að vera í fyrsta sæti - ekki hagsmunir verktaka og fjárfesta eins og ætla má að stundum hafi verið. Tónlist: Richie, Lionel - Stuck on you. McTell, Ralph - Streets Of London.
Sævar Freyr Þráinsson, forstjóri Orkuveitu Reykjavíkur, var fyrsti gestur þáttarins. Hann er nýtekinn við starfinu ? hefur verið forstjóri í mánuð, en áður var hann bæjarstjóri Akraness og þar áður forstjóri 365 og enn áður Símans. Við spjölluðum við Sævar um fjarskipti og orkumál; um til dæmis ljósleiðarann, orkuskiptin, virkjanir og fleira. Gunnar Dofri Ólafsson frá Sorpu kom til okkar og ræddi um nýtt sorpflokkunarkerfi sem verið er að innleiða á öllu höfuðborgarsvæðinu. Einu sinni fór allt í eina tunnu og því var sturtað í gryfjur sem svo var mokað yfir. En nú stendur fyrir dyrum breyting á því fyrirkomulagi sem íbúar á höfuðborgarsvæðinu og Suðurnesjum hafa búið við að undanförnu. Arkitektarnir Arnhildur Pálmadóttir og Anna María Bogadóttir voru síðustu gestir þáttarins og ræddu um það hvernig á að byggja 35 þúsund íbúðir á 10 árum svo vel sé. Fólk og umhverfi á að vera í fyrsta sæti - ekki hagsmunir verktaka og fjárfesta eins og ætla má að stundum hafi verið. Tónlist: Richie, Lionel - Stuck on you. McTell, Ralph - Streets Of London.
Við fræddumst í þættinum um móttökuáætlun fyrir íbúa af erlendum uppruna, en Nichole Leigh Mosty forstöðumaður Fjölmenningarseturs kom til okkar í dag. Meginmarkmið móttökuáætlunarinnar er að stuðla að jöfnum tækifærum til menntunar auk félagslegrar, efnahagslegrar og menningarlegrar velferðar nýbúa, óháð bakgrunni þeirra. Nichole fræddi okkur betur um þessa áætlun og þörfina fyrir hana í dag. Hjólasöfnun Barnaheilla var formlega hleypt af stokkunum í síðustu viku. Barnaheill hvetja alla til þess að koma hjólum sem ekki eru í notkun á endurvinnslustöðvar Sorpu á höfuðborgarsvæðinu. Í maí mun svo Barnaheill úthluta hjólunum til barna og ungmenna sem ekki eiga hjól og gætu annars ekki tekið þátt í samfélagi hjólamenningarinnar til jafns við önnur börn. Sjálfboðaliðar munu gera við og gera upp hjólin eftir þörfum áður en þeim er úthlutað. Linda Hrönn Þórisdóttir, leiðtogi innlendra verkefna hjá Barnaheillum, kom í þáttinn í dag. Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur kom svo í sitt vikulega veðurspjall með okkur í dag þar sem hún hefur frætt okkur og hlustendur um allt milli himins og jarðar sem viðkemur veðri. Að gefnu tilefni fræddi hún okkur í dag um þau veðurskilyrði geta framkallað snjóflóðahættu. Tónlist í þættinum í dag Furðuverur / Systur (Elín Eyþórsdóttir Söbech) Hey Love / Marína Ósk (Marína Ósk Þórólfsdóttir) Glötuð ást / Móa (Móeiður Júníusdóttir og Guðrún Guðlaugsdóttir) Heiðlóan / Gísli Magna og Co. (Steingrímur M. Sigfússon) UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Við fræddumst í þættinum um móttökuáætlun fyrir íbúa af erlendum uppruna, en Nichole Leigh Mosty forstöðumaður Fjölmenningarseturs kom til okkar í dag. Meginmarkmið móttökuáætlunarinnar er að stuðla að jöfnum tækifærum til menntunar auk félagslegrar, efnahagslegrar og menningarlegrar velferðar nýbúa, óháð bakgrunni þeirra. Nichole fræddi okkur betur um þessa áætlun og þörfina fyrir hana í dag. Hjólasöfnun Barnaheilla var formlega hleypt af stokkunum í síðustu viku. Barnaheill hvetja alla til þess að koma hjólum sem ekki eru í notkun á endurvinnslustöðvar Sorpu á höfuðborgarsvæðinu. Í maí mun svo Barnaheill úthluta hjólunum til barna og ungmenna sem ekki eiga hjól og gætu annars ekki tekið þátt í samfélagi hjólamenningarinnar til jafns við önnur börn. Sjálfboðaliðar munu gera við og gera upp hjólin eftir þörfum áður en þeim er úthlutað. Linda Hrönn Þórisdóttir, leiðtogi innlendra verkefna hjá Barnaheillum, kom í þáttinn í dag. Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur kom svo í sitt vikulega veðurspjall með okkur í dag þar sem hún hefur frætt okkur og hlustendur um allt milli himins og jarðar sem viðkemur veðri. Að gefnu tilefni fræddi hún okkur í dag um þau veðurskilyrði geta framkallað snjóflóðahættu. Tónlist í þættinum í dag Furðuverur / Systur (Elín Eyþórsdóttir Söbech) Hey Love / Marína Ósk (Marína Ósk Þórólfsdóttir) Glötuð ást / Móa (Móeiður Júníusdóttir og Guðrún Guðlaugsdóttir) Heiðlóan / Gísli Magna og Co. (Steingrímur M. Sigfússon) UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Spegillinn 28. nóvember 2023 Umsjón: Kristján Sigurjónsson Tæknimaður: Kormákur Marðarson Fjármálaráðherra boðar aukin fjárframlög til heilbrigðis- og löggæslumála í breytingatillögu við fjárlagafrumvarpið sem var lögð fram í dag. Heildarútgjöld ríkisins aukast um fimmtíu milljarða. Stjórnvöld í Úkraínu segja linnulausar árásir Rússa á orkuinnviði vera þjóðarmorð. Í höfuðborginni Kiev er hitinn um frostmark á nóttunni og húshitun víða mjög skert. Íslendingur í borginni segir ástandið þó þolanlegt þar sem lygnt er í veðri. Formaður Eflingar segir að kjaraviðræður við atvinnurekendur gangi hægt. Hún segir að sú stund nálgist að viðræðum við Samtök atvinnulífsins verði vísað til ríkissáttasemjara. Kínversk lögregla hefur yfirheyrt mótmælendur í dag og krafist upplýsinga um ferðir þeirra. Starfsmanni lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu hefur verið vikið úr starfi fyrir að dreifa myndskeiði sem sýndi hnífaárásina á næturklúbbnum Bankastræti Club. Brasilía tryggði sér sæti í 16 liða úrslitum HM karla í fótbolta með 1-0 sigri á Svisslendingum Lengri umfjöllun: Harður vetur í kjarasamningum var margboðaður. Lífskjarasamningarnir sem gerðir voru 2019 og giltu fyrir bróðurpart almenna vinnumarkaðarins runnu út um mánaðamótin eins og alltaf var vitað og við tók samningagerð. Mikil spenna er á vinnumarkaði en við tilkynningu um 10. stýrivaxtahækkunina í röð um miðja síðustu viku má segja að brostið hafi á með hvelli og staðan er ef eitthvað er erfiðari en Katrín Ólafsdóttir, dósent við Háskólann í Reykjavík spáði þegar hún tók saman skýrslu í vor um stöðu og horfur á vinnumarkaði í aðdraganda kjarasamninga. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Katrínu. Reglur og lög um nýtt flokkunarkerfi sorps taka gildi um áramótin . Stóra breytingin fyrir almenning er sú að nú verður að flokka lífrænan úrgang eins og matarúrgang sér - hann má ekki vera með öðrum blönduðum úrgangi - og þennan lífræna úrgang má ekki setja í plastpoka, heldur sérstaka pappírspoka. Þessari reglu hefur reyndar verið fylgt um árabil hjá mörgum sveitarfélögum víða um land, en ekki á höfuðborgarsvæðinu, þar sem mismunandi flokkunarreglur eru í gildi. Nú stendur til að samræma þessar reglur í áföngum á næsta ári. Gunnar Dofri Ólafsson er samskipta- og þróunarstjóri hjá Sorpu. Kristján Sigurjónsson talar við hann.
Spegillinn 28. nóvember 2023 Umsjón: Kristján Sigurjónsson Tæknimaður: Kormákur Marðarson Fjármálaráðherra boðar aukin fjárframlög til heilbrigðis- og löggæslumála í breytingatillögu við fjárlagafrumvarpið sem var lögð fram í dag. Heildarútgjöld ríkisins aukast um fimmtíu milljarða. Stjórnvöld í Úkraínu segja linnulausar árásir Rússa á orkuinnviði vera þjóðarmorð. Í höfuðborginni Kiev er hitinn um frostmark á nóttunni og húshitun víða mjög skert. Íslendingur í borginni segir ástandið þó þolanlegt þar sem lygnt er í veðri. Formaður Eflingar segir að kjaraviðræður við atvinnurekendur gangi hægt. Hún segir að sú stund nálgist að viðræðum við Samtök atvinnulífsins verði vísað til ríkissáttasemjara. Kínversk lögregla hefur yfirheyrt mótmælendur í dag og krafist upplýsinga um ferðir þeirra. Starfsmanni lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu hefur verið vikið úr starfi fyrir að dreifa myndskeiði sem sýndi hnífaárásina á næturklúbbnum Bankastræti Club. Brasilía tryggði sér sæti í 16 liða úrslitum HM karla í fótbolta með 1-0 sigri á Svisslendingum Lengri umfjöllun: Harður vetur í kjarasamningum var margboðaður. Lífskjarasamningarnir sem gerðir voru 2019 og giltu fyrir bróðurpart almenna vinnumarkaðarins runnu út um mánaðamótin eins og alltaf var vitað og við tók samningagerð. Mikil spenna er á vinnumarkaði en við tilkynningu um 10. stýrivaxtahækkunina í röð um miðja síðustu viku má segja að brostið hafi á með hvelli og staðan er ef eitthvað er erfiðari en Katrín Ólafsdóttir, dósent við Háskólann í Reykjavík spáði þegar hún tók saman skýrslu í vor um stöðu og horfur á vinnumarkaði í aðdraganda kjarasamninga. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Katrínu. Reglur og lög um nýtt flokkunarkerfi sorps taka gildi um áramótin . Stóra breytingin fyrir almenning er sú að nú verður að flokka lífrænan úrgang eins og matarúrgang sér - hann má ekki vera með öðrum blönduðum úrgangi - og þennan lífræna úrgang má ekki setja í plastpoka, heldur sérstaka pappírspoka. Þessari reglu hefur reyndar verið fylgt um árabil hjá mörgum sveitarfélögum víða um land, en ekki á höfuðborgarsvæðinu, þar sem mismunandi flokkunarreglur eru í gildi. Nú stendur til að samræma þessar reglur í áföngum á næsta ári. Gunnar Dofri Ólafsson er samskipta- og þróunarstjóri hjá Sorpu. Kristján Sigurjónsson talar við hann.
Það er margt sem bendir til þess að ýmsar pestir herji nú af meiri krafti á samfélög sem gripu til sóttvarnaraðgerða þegar covid faraldurinn var í hámæli. Undanfarin tvö ár fækkaði t.d. mjög tilfellum inflúensu og RS vírus svo dæmi séu tekin. En nú virðast hinar og þessar pestir vera á fleygiferð - kannski eðlilega. Og svo virðist covid vera mallandi í samfélaginu líka. Sigríður Dóra Magnúsdóttir er framkvæmdastjóri lækninga hjá heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins. Hún fer yfir þessi mál með okkur. VIð ræðum svo við líffræðiljósmyndarann Svanhildi Egilsdóttur í dýraspjalli dagsins, hún starfar hjá Hafró og eitt hennar hlutverka er einmitt að mynda þær fjölbreyttu lífverur sem tengjast hafinu, ekki auðvelt verkefni enda þurfa lífverurnar helst að vera lifandi og ferskar - sem þýðir að Svanhildur þarf oft að vinna sín ljósmyndastörf út á rúmsjó. Svanhildur elskar líka fjörurferðir og segir fjöruferðir vera allra meina bót - og vill auka veg þeirra með aukinni fræðslu og þekkingarmiðlun. Hingað kemur líka Gunnar Dofri Ólafsson hjá Sorpu. Hann ætlar að segja okkur allt um stóru húsasorpsrannsóknina sem er í gangi núna. Þá er kafað djúpt í heimilissorpið og það greint í smæstu smáatriði. Svo verður málfarsmínútan á sínum stað.
Það er margt sem bendir til þess að ýmsar pestir herji nú af meiri krafti á samfélög sem gripu til sóttvarnaraðgerða þegar covid faraldurinn var í hámæli. Undanfarin tvö ár fækkaði t.d. mjög tilfellum inflúensu og RS vírus svo dæmi séu tekin. En nú virðast hinar og þessar pestir vera á fleygiferð - kannski eðlilega. Og svo virðist covid vera mallandi í samfélaginu líka. Sigríður Dóra Magnúsdóttir er framkvæmdastjóri lækninga hjá heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins. Hún fer yfir þessi mál með okkur. VIð ræðum svo við líffræðiljósmyndarann Svanhildi Egilsdóttur í dýraspjalli dagsins, hún starfar hjá Hafró og eitt hennar hlutverka er einmitt að mynda þær fjölbreyttu lífverur sem tengjast hafinu, ekki auðvelt verkefni enda þurfa lífverurnar helst að vera lifandi og ferskar - sem þýðir að Svanhildur þarf oft að vinna sín ljósmyndastörf út á rúmsjó. Svanhildur elskar líka fjörurferðir og segir fjöruferðir vera allra meina bót - og vill auka veg þeirra með aukinni fræðslu og þekkingarmiðlun. Hingað kemur líka Gunnar Dofri Ólafsson hjá Sorpu. Hann ætlar að segja okkur allt um stóru húsasorpsrannsóknina sem er í gangi núna. Þá er kafað djúpt í heimilissorpið og það greint í smæstu smáatriði. Svo verður málfarsmínútan á sínum stað.
Ólafur Teitur Guðnason samskiptastjóri Carbfix: Við ætlum að forvitnast um Carbfix verkefnið sem gengur út á að dæla niður koltvísýringi í jarðlögin. Verkefni sem hefur vakið heimsathygli. Og það er ýmislegt að frétta af Carbfix og margt í pípunum, bókstaflega. Nýlega fékkst risastyrkur til að þróa niðurdælingu á innfluttum koltvísýringi frá iðnaði erlendis. Það á að reisa miðstöð við Straumsvík. Við fáum líka að heyra af tilraunum með niðurdælingu á sjó í stað ferskvatns og fyrirhugaðri hlutafélagavæðingu Carbfix, sem er eigu Orkuveitunnar. Til okkar kemur Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri Sorpu. Eftirspurn eftir metani hefur aukist töluvert þó minna fari fyrir metan á fólksbílum en sumir vonuðust eftir. Málfarsmínúta Eva Björk Káradóttir framkvæmdastjóri Hvalasafnsins á Húsavík: hvalir skipta máli, sérstaklega á Húsavík, en fjöldinn allur sem sækir þorpið heim til að skoða þá, bæði úti á flóa sem og í hvalasafninu: Hvernig hefur gengið að taka á móti fólki og hvað er það að sjá.
Ólafur Teitur Guðnason samskiptastjóri Carbfix: Við ætlum að forvitnast um Carbfix verkefnið sem gengur út á að dæla niður koltvísýringi í jarðlögin. Verkefni sem hefur vakið heimsathygli. Og það er ýmislegt að frétta af Carbfix og margt í pípunum, bókstaflega. Nýlega fékkst risastyrkur til að þróa niðurdælingu á innfluttum koltvísýringi frá iðnaði erlendis. Það á að reisa miðstöð við Straumsvík. Við fáum líka að heyra af tilraunum með niðurdælingu á sjó í stað ferskvatns og fyrirhugaðri hlutafélagavæðingu Carbfix, sem er eigu Orkuveitunnar. Til okkar kemur Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri Sorpu. Eftirspurn eftir metani hefur aukist töluvert þó minna fari fyrir metan á fólksbílum en sumir vonuðust eftir. Málfarsmínúta Eva Björk Káradóttir framkvæmdastjóri Hvalasafnsins á Húsavík: hvalir skipta máli, sérstaklega á Húsavík, en fjöldinn allur sem sækir þorpið heim til að skoða þá, bæði úti á flóa sem og í hvalasafninu: Hvernig hefur gengið að taka á móti fólki og hvað er það að sjá.
Ólafur Teitur Guðnason samskiptastjóri Carbfix: Við ætlum að forvitnast um Carbfix verkefnið sem gengur út á að dæla niður koltvísýringi í jarðlögin. Verkefni sem hefur vakið heimsathygli. Og það er ýmislegt að frétta af Carbfix og margt í pípunum, bókstaflega. Nýlega fékkst risastyrkur til að þróa niðurdælingu á innfluttum koltvísýringi frá iðnaði erlendis. Það á að reisa miðstöð við Straumsvík. Við fáum líka að heyra af tilraunum með niðurdælingu á sjó í stað ferskvatns og fyrirhugaðri hlutafélagavæðingu Carbfix, sem er eigu Orkuveitunnar. Til okkar kemur Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri Sorpu. Eftirspurn eftir metani hefur aukist töluvert þó minna fari fyrir metan á fólksbílum en sumir vonuðust eftir. Málfarsmínúta Eva Björk Káradóttir framkvæmdastjóri Hvalasafnsins á Húsavík: hvalir skipta máli, sérstaklega á Húsavík, en fjöldinn allur sem sækir þorpið heim til að skoða þá, bæði úti á flóa sem og í hvalasafninu: Hvernig hefur gengið að taka á móti fólki og hvað er það að sjá.
Matvælaráðherra heimilaði innflutning á gæludýrum fólks á flótta undan stríðinu í Úkraínu í mars og nú tekur Matvælastofnun við umsóknum frá þeim sem vilja koma með gæludýr frá Úkraínu til Íslands. Hrund Hólm deildarstjóri hjá MAST. Hvernig er hægt að nýta stafræna tækni til miðlunar, skráningar og varðveislu menningararfsins? Skúli Björn Gunnarsson forstöðumaður Gunnarsstofnunar skipuleggur málþing um stafrænan menningararf. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu segir okkur hvert við eigum að fleygja snakkpokunum í ruslarabbi dagsins. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur pistil um áhrif veðurs á sálarlífið.
Matvælaráðherra heimilaði innflutning á gæludýrum fólks á flótta undan stríðinu í Úkraínu í mars og nú tekur Matvælastofnun við umsóknum frá þeim sem vilja koma með gæludýr frá Úkraínu til Íslands. Hrund Hólm deildarstjóri hjá MAST. Hvernig er hægt að nýta stafræna tækni til miðlunar, skráningar og varðveislu menningararfsins? Skúli Björn Gunnarsson forstöðumaður Gunnarsstofnunar skipuleggur málþing um stafrænan menningararf. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu segir okkur hvert við eigum að fleygja snakkpokunum í ruslarabbi dagsins. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur pistil um áhrif veðurs á sálarlífið.
Matvælaráðherra heimilaði innflutning á gæludýrum fólks á flótta undan stríðinu í Úkraínu í mars og nú tekur Matvælastofnun við umsóknum frá þeim sem vilja koma með gæludýr frá Úkraínu til Íslands. Hrund Hólm deildarstjóri hjá MAST. Hvernig er hægt að nýta stafræna tækni til miðlunar, skráningar og varðveislu menningararfsins? Skúli Björn Gunnarsson forstöðumaður Gunnarsstofnunar skipuleggur málþing um stafrænan menningararf. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu segir okkur hvert við eigum að fleygja snakkpokunum í ruslarabbi dagsins. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur pistil um áhrif veðurs á sálarlífið.
Það er mikil eftirspurn eftir trjám til gróðursetningar og útlit fyrir að það vanti mjög mikið af plöntum á næstunni í þau mörgu skógræktarverkefni sem liggur fyrir að ráðist verði í. Þröstur Eysteinsson skógræktarstjóri. Ný meistararannsókn nema í íþrótta- og heilsufræði við Háskóla Íslands leiddi í ljós að einmanaleiki og hamingja eykst með hækkandi aldri. Þröstur Hjálmarsson. Reiðhjólauppboð Lögreglunnar á Höfuðborgarsvæðinu er fastur liður og fer fram á netinu. Þórir Ingvarsson aðstoðaryfirlögregluþjónn. Hvað eigum við að gera við tóm pilluspjöld? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu svarar því. Páll Líndal umhverfissálfræðingur fjallar um blá svæði.
Það er mikil eftirspurn eftir trjám til gróðursetningar og útlit fyrir að það vanti mjög mikið af plöntum á næstunni í þau mörgu skógræktarverkefni sem liggur fyrir að ráðist verði í. Þröstur Eysteinsson skógræktarstjóri. Ný meistararannsókn nema í íþrótta- og heilsufræði við Háskóla Íslands leiddi í ljós að einmanaleiki og hamingja eykst með hækkandi aldri. Þröstur Hjálmarsson. Reiðhjólauppboð Lögreglunnar á Höfuðborgarsvæðinu er fastur liður og fer fram á netinu. Þórir Ingvarsson aðstoðaryfirlögregluþjónn. Hvað eigum við að gera við tóm pilluspjöld? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu svarar því. Páll Líndal umhverfissálfræðingur fjallar um blá svæði.
Það er mikil eftirspurn eftir trjám til gróðursetningar og útlit fyrir að það vanti mjög mikið af plöntum á næstunni í þau mörgu skógræktarverkefni sem liggur fyrir að ráðist verði í. Þröstur Eysteinsson skógræktarstjóri. Ný meistararannsókn nema í íþrótta- og heilsufræði við Háskóla Íslands leiddi í ljós að einmanaleiki og hamingja eykst með hækkandi aldri. Þröstur Hjálmarsson. Reiðhjólauppboð Lögreglunnar á Höfuðborgarsvæðinu er fastur liður og fer fram á netinu. Þórir Ingvarsson aðstoðaryfirlögregluþjónn. Hvað eigum við að gera við tóm pilluspjöld? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu svarar því. Páll Líndal umhverfissálfræðingur fjallar um blá svæði.
Nemendur eru þessa dagana að klára önnina og þreyta próf, þó þau séu reyndar á undanhaldi í grunnskólum. Rætt við tvo kennara: Björn Kristjánsson og Huldu Dögg Proppé. Við heimsækjum Krabbameinsfélagið og tölum um krabbameinsáætlun sem er í gildi til ársins 2030. Halla Þorvaldsdóttir framkvæmdastjóri. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu fjallar um hvernig maður á að losa sig við kassakvittanir. Þær eiga ekki að fara í pappírstunnuna. Í málfarsmínútu dagsins fjallar Guðrún Línberg Guðjónsdóttir um fleirtöluorð. Edda Olgudóttir fjallar um bakteríur og sýklalyfjaónæmi.
Nemendur eru þessa dagana að klára önnina og þreyta próf, þó þau séu reyndar á undanhaldi í grunnskólum. Rætt við tvo kennara: Björn Kristjánsson og Huldu Dögg Proppé. Við heimsækjum Krabbameinsfélagið og tölum um krabbameinsáætlun sem er í gildi til ársins 2030. Halla Þorvaldsdóttir framkvæmdastjóri. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu fjallar um hvernig maður á að losa sig við kassakvittanir. Þær eiga ekki að fara í pappírstunnuna. Í málfarsmínútu dagsins fjallar Guðrún Línberg Guðjónsdóttir um fleirtöluorð. Edda Olgudóttir fjallar um bakteríur og sýklalyfjaónæmi.
Nemendur eru þessa dagana að klára önnina og þreyta próf, þó þau séu reyndar á undanhaldi í grunnskólum. Rætt við tvo kennara: Björn Kristjánsson og Huldu Dögg Proppé. Við heimsækjum Krabbameinsfélagið og tölum um krabbameinsáætlun sem er í gildi til ársins 2030. Halla Þorvaldsdóttir framkvæmdastjóri. Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu fjallar um hvernig maður á að losa sig við kassakvittanir. Þær eiga ekki að fara í pappírstunnuna. Í málfarsmínútu dagsins fjallar Guðrún Línberg Guðjónsdóttir um fleirtöluorð. Edda Olgudóttir fjallar um bakteríur og sýklalyfjaónæmi.
Hvaða umsvif fólks geta leyst úr læðingi jarðskjálfta? Sigríður Kristjánsdóttir jarðskjálftafræðingur. Við heimsækjum Grasagarðinn á þessum fallega vordegi. Björk Þorleifsdóttir verkefnastjóri fræðslu og miðlunar í Grasagarðinum. Hvað eigum við að gera við olímettaða pítsukassa ef við viljum vera dugleg að endurvinna? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Kynhlutlaust mál er til umræðu í málfarsspjalli dagsins. Guðrún Línberg Guðjónsdóttir.
Hvaða umsvif fólks geta leyst úr læðingi jarðskjálfta? Sigríður Kristjánsdóttir jarðskjálftafræðingur. Við heimsækjum Grasagarðinn á þessum fallega vordegi. Björk Þorleifsdóttir verkefnastjóri fræðslu og miðlunar í Grasagarðinum. Hvað eigum við að gera við olímettaða pítsukassa ef við viljum vera dugleg að endurvinna? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Kynhlutlaust mál er til umræðu í málfarsspjalli dagsins. Guðrún Línberg Guðjónsdóttir.
Hvaða umsvif fólks geta leyst úr læðingi jarðskjálfta? Sigríður Kristjánsdóttir jarðskjálftafræðingur. Við heimsækjum Grasagarðinn á þessum fallega vordegi. Björk Þorleifsdóttir verkefnastjóri fræðslu og miðlunar í Grasagarðinum. Hvað eigum við að gera við olímettaða pítsukassa ef við viljum vera dugleg að endurvinna? Eiríkur Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Kynhlutlaust mál er til umræðu í málfarsspjalli dagsins. Guðrún Línberg Guðjónsdóttir.
Hvað er mold? Er mold bara mold? Guðríður Helgadóttir garðyrkjufræðingur. Við fornleifarannsóknir við Odda á Rangárvöllum hafa meðal annars fundist manngerðir hellar. Kristborg Þórsdóttir fornleifafræðingur stjórnar rannsókninni. Málfarsmínúta. Umsjón: Guðrún Línberg Guðjónsdóttir Ruslarabb við Eirík Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Pawel Wasowicz plöntufræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Íslands fræðir okkur um plöntur.
Hvað er mold? Er mold bara mold? Guðríður Helgadóttir garðyrkjufræðingur. Við fornleifarannsóknir við Odda á Rangárvöllum hafa meðal annars fundist manngerðir hellar. Kristborg Þórsdóttir fornleifafræðingur stjórnar rannsókninni. Málfarsmínúta. Umsjón: Guðrún Línberg Guðjónsdóttir Ruslarabb við Eirík Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Pawel Wasowicz plöntufræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Íslands fræðir okkur um plöntur.
Hvað er mold? Er mold bara mold? Guðríður Helgadóttir garðyrkjufræðingur. Við fornleifarannsóknir við Odda á Rangárvöllum hafa meðal annars fundist manngerðir hellar. Kristborg Þórsdóttir fornleifafræðingur stjórnar rannsókninni. Málfarsmínúta. Umsjón: Guðrún Línberg Guðjónsdóttir Ruslarabb við Eirík Örn Þorsteinsson hjá Sorpu. Pawel Wasowicz plöntufræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Íslands fræðir okkur um plöntur.
Fiskistofa og Matvælastofnun hafa leitað til lögreglu vegna mála þar sem veist er að þeirra fólki við störf með ofbeldi og áreitni. Hvað er til ráða hjá fyrirtækjum og stofnunum sem lenda í slíku? Rætt við Fríðu Ólafsdóttur og Söru Hlín Hálfdánardóttur, sérfræðinga hjá Vinnueftirlitinu. Súrefni er eitt af þeim fyrirtækjum sem býður upp á leiðir til kolefnisjöfnunar. Rætt við Aríel Jóhann Árnason og Egil Örn Magnússon. Eiríkur Þorsteinsson hjá Sorpu mætir í ruslarabb. Stefán Gíslason umhverfisstjórnunarfræðingur flytur pistil um rautt kjöt.
Fiskistofa og Matvælastofnun hafa leitað til lögreglu vegna mála þar sem veist er að þeirra fólki við störf með ofbeldi og áreitni. Hvað er til ráða hjá fyrirtækjum og stofnunum sem lenda í slíku? Rætt við Fríðu Ólafsdóttur og Söru Hlín Hálfdánardóttur, sérfræðinga hjá Vinnueftirlitinu. Súrefni er eitt af þeim fyrirtækjum sem býður upp á leiðir til kolefnisjöfnunar. Rætt við Aríel Jóhann Árnason og Egil Örn Magnússon. Eiríkur Þorsteinsson hjá Sorpu mætir í ruslarabb. Stefán Gíslason umhverfisstjórnunarfræðingur flytur pistil um rautt kjöt.
Fiskistofa og Matvælastofnun hafa leitað til lögreglu vegna mála þar sem veist er að þeirra fólki við störf með ofbeldi og áreitni. Hvað er til ráða hjá fyrirtækjum og stofnunum sem lenda í slíku? Rætt við Fríðu Ólafsdóttur og Söru Hlín Hálfdánardóttur, sérfræðinga hjá Vinnueftirlitinu. Súrefni er eitt af þeim fyrirtækjum sem býður upp á leiðir til kolefnisjöfnunar. Rætt við Aríel Jóhann Árnason og Egil Örn Magnússon. Eiríkur Þorsteinsson hjá Sorpu mætir í ruslarabb. Stefán Gíslason umhverfisstjórnunarfræðingur flytur pistil um rautt kjöt.
Orkusalan áformar að reisa tvær 150 til 160 metra háar vindmyllur við Lagarfossvirkjun sem gætu framleitt tæp 10 megavött af raforku. Einhverjir íbúar óttast hins vegar bæði sjón- og örplastsmengun frá vindmyllunum. Við ræddum þetta við Björn Ingimarsson, sveitarstjóra Múlaþings. Í dag er svokallaður Svartur föstudagur eða Black Friday upp á ensku. En aukinni neyslu fylgir aukið rusl og við veltum aðeins upp þeirri hlið mála með Gunnar Dofra Ólafssyni hjá Sorpu sem gaf góð ráð varðandi endurvinnslu og fleira. Aukinni netverslun fylgja líka auknir póstflutningar, en pósturinn hefur þurft að takast á við ýmsar áskoranir í heimsfaraldrinum og hægt hefur á póstþjónustu. Við ræddum við Ósk Heiðu Sveinsdóttur forstöðumann þjónustu- og markaða hjá Póstinum. Á föstudögum förum við yfir fréttir vikunnar með góðum gestum og á því var engin undantekning í dag. Við fengum til okkar Guðrúnu Ólu Jónsdóttur, blaðamann á Vikunni, og Björn Inga Hrafnsson á Viljanum. Alþingi staðfesti í gærkvöldi öll útgefin kjörbréf og því ljóst að seinni talning í NV kjördæmi stendur. Þetta hefur áhrif á nokkra sem höfðu áður komist inn á þing, miðað við fyrstu talningu í kjördæminu, m.a. Guðmund Gunnarsson sem sagt hefur að hann muni fylgja málinu eftir og jafnvel kæra málið til Mannréttindadómstóls Evrópu. Guðmundur leit við hjá okkur. Við enduðum vikuna á léttum nótum þegar Freyr Gígja Gunnarsson leit við og færði okkur tíðindi af ríka og fræga fólkinu í hégómavísindahorninu. Þar komu Bítlarnir, Hringadróttinssaga, breska konungsfjölskyldan og Grammy verðlaunin við sögu. Tónlist: Jón Jónsson - Fyrirfram. The Cardigans - For what its worth. Retro Stefson - Glow. Patti Smith - Because the night. Karen Ósk og Friðrik Dór - Haustið. E.L.O. - Evil woman.
Spegillinn 15. september 2021 Umsjón: Kristján Sigurjónsson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Gríðarlegur hiti og mikil gasmengun fylgdi auknu hraunflæði á gosstöðvunum í dag. Vettvangsstjóri lögreglunnar á Suðurnesjum segir að margir átti sig ekki á hættunni. Þyrla landhelgisgæslunnar þurfti að sækja tvo út á hraunið í dag. Eldfjallafræðingur segir að hraunbelgir munu ítrekað verða til í hrauninu í Geldingadölum og springa með svipuðum afleiðingum og í dag þegar eldár tóku að renna ört úr gosinu. Sóttvarnalæknir segir að verið sé að taka ákveðna áhættu með því að leyfa 1.500 manns að koma saman ef þeir hafa tekið kórónuveiruhraðpróf. Embætti landlæknis hefur fengið margar umsóknir um markaðsleyfi fyrir slík próf. Eitt ár gæti liðið þar til framleiðsla hæfist að nýju gas- og jarðgerðarstöð Sorpu í Álfsnesi. Mygla hefur fundist í húsnæðinu. Liz Truss, ráðherra utanríkisviðskiptamála, er nýr utanríkiráðherra Bretlands. Boris Johnson forsætisráðherra hóf í dag hrókeringar í ríkisstjórninni. Lengri umfjöllun: Nú eru tíu dagar til alþingiskosninga 25. september. Á mánudag voru málefni ungs fólks til umræðu í Speglinum, hvaða málaflokkar væru þeim hópi efst í huga. Í dag eru það málefni eldra borgara, roskinna, aldraðra, 60 plús eða hvað við viljum kalla þennan hóp. Og hann er býsna fjölmennur. Um 20 prósent landsmanna er 60 ára og eldri - hátt í 74 þúsund manns og nærri 12 prósent landsmanna er 67 ára eða eldri eða ríflega 45 þúsund manns. Helgi Pétursson formaður Landssambands eldri borgara og Ingibjörg H Sverrisdóttir formaður Félags eldri borgara í Reykjavík og nágrenni ræða málin í spjalli við Kristján Sigurjónsson. Breskir fjölmiðlar þreytast ekki á að endurtaka að Emma Raducanu, sem sigraði á opna bandaríska tennismótinu nýlega, var fyrir nokkrum mánuðum venjuleg skólastúlka að taka stúdentspróf. Raducanu þykir sýna smitandi leikgleði, sem í viðbót við uppruna hennar og hæfileika fá breska fjölmiðla til að spá því að hún tekjumöguleikar hennar slái öll met. Allt þetta veitir innsýn í peningamaskínu íþróttanna. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.
Við ræddum við framkvæmdastjóra Sorpu um daginn vegna ákvörðunar þeirra að skipta úr svörtum pokum yfir í glæra og þetta gert til að skila endurvinnanlegu efni á réttan stað. Þetta hefur vakið athygli og hefur verið tekið upp víðar. Gunnlaugur Sæmundsson er innkaupa og vörustjóri hjá Íslandshótelum en hann hefur framfylgt umhverfisstefnu fyrirtækisins. Grand hótel Reykjavík fékk til að mynda Svansvottun árið 2012. Við fengum Gunnlaug til okkar til að segja frá reynslu þeirra þegar kemur að þessum málum. Hvað hefur virkað vel hjá þeim og er til eftirbreytni? Anna Sigríður Þráinsdóttir málfarsráðunautur kom og bætti aðeins við kynhlutlausu nafnaumræðuna frá því í síðustu viku og skoðaði svo merkingu orðsins kýrskýr. Í framhaldi af stóra plokkdeginum á dögunum velta menn vöngum yfir því hvernig hægt sé þrífa betur í kringum stóru umferðarmannvirkin hér á höfuðborgarsvæðinu, en þar er erfitt fyrir almenning að komast að til að plokka vegna umferðarhraða. Einar Bárðarsson kom til okkar og fór yfir þessi mál. Gunnar Smári Egilsson, stofnandi Sósíalistaflokksins, kom til okkar. Flokkurinn boðar að byggja eigi 30 þúsund íbúðir á næstu 10 árum sem samtals mun kosta um 650 milljarða. Gunnar fer yfir þetta með okkur og stöðu flokksins núna þegar tæpir fimm mánuðir eru í kosningar. og Sigríður Mogensen, frá Samtökum iðnaðarins, kom til okkar en nú er opið fyrir umsóknir í Startup SuperNova viðskiptahraðalinn þar sem allt að tíu sprotafyrirtæki verða valin til þáttöku. Tónlist: Brunaliðið - Ég er á leiðinni Sycamore tree - Heart melodies The Cardigans - Lovefool Toggi - Heart in line The Police - Walking on the moon Kaleo - Hey gringo Lana Del Rey - Tusla Jesus freak