Podcasts about SVO

Á miðvikudaginn í þessari viku, þann 9. júlí, voru 80 ár liðin frá komu farþegaskipsins Esju hingað til lands, fyrstu ferð skipsins hingað með farþega eftir síðari heimsstyrjöld. 300 manns voru um borð í skipinu og sjaldan hafa fleiri beðið á hafnarbakkanum eftir komu eins skips eins og 9.júlí árið 1945. Þarna voru fjölmargir um borð og sögurnar því fjölmargar. Jóhann Svarfdælingur sneri þarna heim eftir starfsferil í sirkusum víða um Evrópu, rúmir tveir metrar og þrjátíu sentimetrar á hæð. Svo var líka um borð líkið af Guðmundi Kamban rithöfundi sem var skotinn til bana af dönskum andspyrnusveitum tveimur mánuðum fyrr. Og tónskáldið Jón Leifs sem svelti sig í sólarhing um borð í skipinu í mótmælaskyni svo fáir einir séu nefndir. Þá eru ótaldir þeir sem komust ekki á áfangastað. Fimm manns voru handteknir og fluttir frá borði af Bretum sem voru á höttunum eftir öllum sem höfðu veitt Nasistum liðveislu með einum eða öðrum hætti. Birta og Brynja Björnsdætur fjalla um Esjuferðina.

LENGJAN - THULE - DOMINO'S - SUIT UP REYKJAVÍK - R3 RÁÐGJÖF OG BÓKHALD *Það var gömlum þætti uploadað í nótt, hér er nýjasti!*The Icebreakers syntu til sigurs á Suðurnesjunum, James Bett ruddi leiðina fyrir Marcelo og Rene Housemann á meðan Júggarnir sýndu okkur hvernig þetta var gert. Svo kom allt ruslið og mexíkóska kjúklingasúpan.

Gestur okkar í kvöld er Aron Pálmarsson fyrrum handknattleiksmaður.Aron þarf vart að kynna en einn af okkar allra bestu ef ekki sá besti í sögunni.Spilaði m.a með Kiel í Þýskalandi, Barcelona á Spáni og Veszprem í Ungverjalandi.Svo er hann auðvitað gaflari.Umræðuefni í þættinum:Endalokin á ferlinumVESZPREMFH hringnum lokaðSkemmtilegar og góðar sögurKiel, Barcelona og ÁlaborgMeistaradeildinLandsliðiðMeiðsli og andlega hliðinAlfreð GíslasonRiddaraspurningarKalda stríðiðÞessi þáttur er í boði:KvikmyndaskólansDefend IcelandWOLTKaldiSaffran - 10 % afsláttur í appi með kóðanum CAD10Orka NáttúrunnarDineoutÁhyggjuleysi - segist vera Riddarar og þið fáið geggjaðan afslátt.Sjöstrand - 15 % afsláttur með kóðanum CAD.LengjanSubwayDave&JonsFrumherjiKEMINjótið vel kæru hlustendur.

Við ætlum að slá saman tveimur umfjöllunum frá því í vor, annars vegar um gervigreindarkapphlaupið og svo er það ástin á gervigreindaröld. Ástarsamband manns og tölvu hefur verið vinsælt yrkisefni í allskonar vísindaskáldskap. Nú er þetta orðið raunin og loksins segja kannski sumir er hægt að eiga í ástarsambandi tölvuna og í þessu tilviki, gervigreindarspjallmenni. Róbert Jóhannsson á stefnumót við gervigreindina í þætti dagsins. Svo ætlum við að huga að gervigreindarkapphlaupinu. Og þar snúum við okkar að skuggahliðum tækninnar. Oddur Þórðarson fjallaði um gervigreindarkapphlaupið í vor en það eru mörg fyrirtæki og ríki sem keppast um þróun gervigreindar og um leiðir til þess að nýta hana, til dæmis við njósnir og í hernaði en líka til þess að fylgjast með borgurunum.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Kristín Jónsdóttir, eldfjalla- og jarðskjálftafræðingur og starfar sem hópstjóri í náttúruváreftirliti hjá Veðurstofu Íslands. Hún er í vísindaráði Almannavarna og hefur starfað sem stundakennari við Háskóla Íslands. Við fengum Kristínu til að fara með okkur aftur í tímann á æskuslóðirnar í Breiðholtinu, í gegnum skólagönguna, MH, HÍ, doktorsnám í Svíþjóð og svo rannsóknir á eldstöðvum og jarðskjálftaóróa. Við forvitnuðumst líka um hennar tónlistarferil þar sem hún söng meðal annars í feikivinsælu lag með Rúnari Júlíussyni og Unun og spilar í dag á trommur. Svo var það matarspjallið með Sigurlaugu Margréti, þar var bara talað um rabarbara við sérlegan gest, Sigríði Wöhler, sérfræðing í rabarbara. Hún kom færandi hendi með köku, sýróp og kryddmauk, allt unnið úr rabarbara og allt dásamlega gott. Tónlist í þættinum í dag: Hann mun aldrei gleym'enni / Unun og Rúnar Júlíusson (Þór Eldon og Gunnar Hjálmarsson) Debaser / Pixies (Black Francis) Gigantic / Pixies (Black Francis & Kim Deal) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Gestur Chess After Dark í kvöld er Logi Tómasson atvinnumaður í knattspyrnu sem skrifaði nýverið undir hjá Samsunspor í Tyrknesku úrvalsdeildinni ásamt því að vera fastamaður í landsliðinu.Svo er hann auðvitað líka einn af okkar allra fremstu tónlistarmönnum og þekktur undir nafninu Luigi.Umræðuefni í þættinum:Samsunspor og TyrklandStromsgodset í NoregiLandsliðiðVíkingur ReykjavíkTónlistarmaðurinn LuigiFramtíðinRiddaraspurningarKalda stríðiðÞessi þáttur er í boði:WOLTKALDISaffran - 10 % afsláttur í Appi með kóðanum CAD10Orka NáttúrunnarDineoutACRO Ahyggjuleysi.is - HERO myndavélin á 15k ef þú segist vera CAD riddari.Sjöstrand - 15 % afsláttur með kóðanum CAD.LengjanSubwayDave&JonsFrumherjiKEMINjótið vel kæru hlustendur.

Dr. Svala Ísfeld Ólafsdóttir dósent, við lagadeild Háskólans í Reykjavík, kom í þáttinn í dag og sagði frá Ráðstefnu um vernd barna gegn ofbeldi á heimilinu sem hún stóð að í HR í byrjun júní. Ein af frumskyldum hvers samfélags er að vernda yngstu þegnana og þessi ráðstefna var liður í því, enda eru afleiðingar ofbeldis gegn börnum margþættar og alvarlegar. Svala sagði frá því sem á ráðstefnunni kom fram og frá hennar erindi um rannsókn hennar um kynferðisbrot gegn börnum framin innan skjólveggja heimilisins. Kristinn Guðmundsson sér um matreiðsluþættina Soð sem sýndir eru í sjónvarpinu hér á RÚV, hann sagði okkur í dag frá viðburðum sem hann stendur fyrir og kallar Matarsaga Reykjaness í fimm réttum. Einar Sveinbjörnsson kom svo í veðurspjallið á Jónsmessu sem er í dag. Nýtt tungl kviknar á morgun í suðaustri og stórstreymt verður á fimmtudag og Einar sagði okkur meðal annars frá æðarvarpi og góðri dúntekju, hann sagði frá júní sem verið hefur kaldari en maí hingað til. Svo talaði hann um horfurnar framundan hér á landi og mikla hita víða um heim og spár um framhald þeirra. Tónlist í þættinum í dag: Kóngur einn dag / KK og Magnús Eiríksson (Magnús Eiríksson) Barn / Ragnar Bjarnason (Ragnar Bjarnason, texti Steinn Steinarr) Við saman / Hljómar (Gunnar Þórðarson, texti Þorsteinn Eggertsson og Gunnar Þórðarson) Sólskinsdagur / B.G. og Ingibjörg (lagahöfundur ókunnur, texti Jónas Friðrik Guðnason) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Kattholt er fullt og á föstudaginn birtu þau færslu á Facebook og óskuðu eftir kattamat. Viðbrögðin leyndu sér ekki, enda elska margir ketti. Við heimsækjum Kattholt og fáum leiðsögn um húsið, sem hefur verið í starfseminni síðan 1991. Svo hlustum við á tónlist sem samin er fyrir kisur og förum á vorsýningu Kynjakatta í Officeraklúbbnum í Reykjanesbæ.

Við rifjum upp umfjöllun um hvalveiðar Japana í þættinum í dag. Þar hefur dregið úr neyslu á hvalkjöti og stuðningi við veiðarnar. En stuðningur við hvalveiðar í Japan er ekki endilega byggður á því að fólk vilji borða kjötið, heldur að varðveita menningu. Svo förum við með Birni Malmquist í heimsókn á belgíska náttúruminjasafnið í Brussel þar sem hann stóð augliti til auglitins við síðasta geirfuglinn. Það er talið að hann hafi verið drepinn í Eldey sumarið 1844, fyrir rúmum 180 árum. Björn talaði við Gísla Pálsson, fyrrverandi prófessor í mannfræði við Háskóla Íslands, sem hefur fjallað ítarlega um sögu og útdauða geirfuglsins. Hann segir fuglinn og sögu hans svo mikilvæga því hún sannfærði menn um að aldauði af mannavöldum væri stórt vandamál og því þyrfti að snúa vörn í sókn.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Eliza Reid, sagnfræðingur, rithöfundur og fyrrverandi forsetafrú. Við fórum með henni aftur á æskuslóðirnar í Ottawa í Ontario fylki Kanada, þar sem hún fæddist og ólst upp. Hún sagði okkur frá, tónlistarnámi, kórsöng, ferðalögum til Afríku og Asíu og þegar hún kom fyrst til Íslands. Svo fórum við með henni á handahlaupum í gegnum lífið til dagsins í dag og ræddum auðvitað líka um nýju bókina hennar Diplómati deyr. Í matarspjallinu með Sigurlaugu Margréti í dag töluðum við um súkkulaðikökur, franskar súkkulaðikökur, skúffukökur og fleiri týpur. Tónlist í þættinum í dag: Allt í fína / Ragnar Bjarnason og Ragnheiður Gröndal (Karl Olgeirsson) Hafið þennan dag / Hera (Hera Hjartardóttir) What I Wouldn't Do / Serena Ryder (Serena Ryder & Jerrod Bettis) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Við kynntum okkur í dag starfsemi Droplaugastaða hjúkrunarheimilis sem fékk alþjóðlega viðurkenningu síðastliðið haust og hvatningarverðlaun Velferðaráðs Reykjavíkurborgar á dögunum. Jórunn Ósk Frímannsdóttir, forstöðumaður Droplaugarstaða og formaður Öldrunarráðs Íslands kokm í þáttinn og sagði okkur frá starfseminni, hvað Eden heimili felur í sér, verðlaununum og því helsta sem er á döfinni hjá þeim. Við heyrðum svo í Elísabetu Ögn Jóhannsdóttur, verkefnastjóra Hinsegin hátíðar á Norðurlandi eystra sem haldin verður 18.-22.júní. Þar verður fjölbreytileikanum fagnað og markmiðið er að auka sýnileika LGBTQ+ samfélagsins og byggja upp samfélag sem er opið og öruggt fyrir alla íbúa og gesti. Elísabet Ögn sagði okkur betur frá hátíðinni sem meðal annara öll sveitarfélögin á Norðurlandi eystra standa fyrir. Svo var það lesandi vikunnar sem var í þetta sinn Hrefna Björg Gylfadóttir, stefnustjóri hjá Veitum. Hún sagði okkur frá því hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Hrefna sagði okkur frá eftirfarandi bókum og höfundum: Not the end of the world e. Hanna Ritchie The Hypocrite e. Jo Hamya Patriot e. Alexei Navalny Halldór Laxness og Han Kang Tónlist í þættinum í dag: Á skútunni minni / South River Band (Ólafur Þórðarson, texti Helgi Þór Ingason) Brotin loforð / Bubbi Morthens (Bubbi Morthens) Constant Craving / K.D. Lang (Mink og K.D. Lang) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í sumar verða 80 ár liðin frá komu farþegaskipsins Esju hingað til lands, fyrstu ferð skipsins hingað með farþega eftir síðari heimsstyrjöld. 300 manns voru um borð í skipinu og sjaldan hafa fleiri beðið á hafnarbakkanum eftir komu eins skips eins og 9.júlí árið 1945. Þarna um borð voru fjölmargar sögur. Jóhann Svarfdælingur sneri þarna heim eftir starfsferil í sirkusum víða um Evrópu, rúmir tveir metrar og þrjátíu sentimetrar á hæð. Svo var líka um borð líkið af Guðmundi Kamban rithöfundi sem var skotinn til bana af dönskum andspyrnusveitum tveimur mánuðum fyrr. Og tónskáldið Jón Leifs sem er svelti sig í sólarhing um borð í skipinu í mótmælaskyni svo fáir einir séu nefndir. Þá eru ótaldir þeir sem komust ekki á áfangastað. Fimm manns voru handteknir og fluttir frá borði af Bretum sem voru á höttunum eftir öllum sem höfðu veitt Nasistum liðveislu með einum eða öðrum hætti. Birta og Brynja Björnsdætur fjalla um Esjuferðina.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Ásgeir Jónsson Seðlabankastjóri. Við ræddum við hann um lífið og tilveruna í dag. Svo var matarspjallið með Sigurlaugu Margréti auðvitað á sínum stað, í dag hringdum við í Albert Eiríksson og þjóðhátíðarmaturinn var ræddur, enda 17. júní á þriðjudaginn. UMSJÓN: FANNEY BIRNA JÓNSDÓTTIR

Föstudagurinn þrettándi. Létt hjátrú í lögunum. Óli Palli sendi brot úr Rokklandi með Brian Wilson. BRUNALIÐIÐ - Sandalar. STUÐMENN - Betri Tíð. THE CURE - Friday I'm In Love. Teitur Magnússon Tónlistarmaður - Bros. HARRY BELAFONTE - Jump In The Line. Geirfuglarnir - Tæknimál. Emilíana Torrini - Let?s keep dancing. Jóhanna Guðrún Jónsdóttir Söngkona - Þú ert nú meiri. PULP - Disco 2000. LAURA BRANIGAN - Gloria. COLDPLAY & BUENA VISTA SOCIAL CLUB - Clocks. KK OG RÚNAR JÚLÍUSSON - Ég Er Vinur Þinn. Dísa - Anniversary. MANNAKORN - Garún. Greiningardeildin, Bogomil Font - Þú trumpar ekki ástina. Heimilistónar - Kúst og fæjó. SIOUXSIE & THE BANSHEES - Spellbound. Moses Hightower - Bílalest út úr bænum. FRIÐRIK DÓR - Hún er alveg með þetta. ÚLFUR ÚLFUR - Tarantúlur (ft. Edda Borg). PÁLL ÓSKAR OG MILLJÓNAMÆRINGARNIR - Negro José. Latínudeildin, Rebekka Blöndal - Svo til. BLUR - Country House. hOFFMAN - 90 Years. THE BEACH BOYS - Wouldn't It Be Nice. THE BEACH BOYS - God Only Knows. BJÖRK - Army Of Me. Lizzo - Still Bad. Wilder, M., MATTHEW WILDER - Break My Stride (80). EARTH WIND AND FIRE - Let's Groove. STUÐMENN - Hr. Reykjavík. ÍRAFÁR - Stórir Hringir. PAUL SIMON - You Can Call Me Al. JAIN - Makeba. RIHANNA - Shut Up And Drive. Hjálmar - Morgunóður. FOUNDATIONS - Build Me Up Buttercup. Ellis-Bextor, Sophie - Taste. BECK - Tropicalia. Koppafeiti - Halló. Young, John Paul - Love is in the air. ÞÓRUNN ANTONÍA - Too late. Young, Lola - Messy. Páll Óskar Hjálmtýsson, Milljónamæringarnir - Skrýmslið. GDRN - Af og til. King - Love & pride. Haraldur Ari Stefánsson, Unnsteinn Manuel Stefánsson - Til þín. Jón Jónsson Tónlistarm. - Tímavél. NATALIE IMBRUGLIA - Torn. Marína Ósk Þórólfsdóttir - Oh, Little Heart. KATE BUSH - Babooshka. Daði Freyr Pétursson - I don't wanna talk. Gunnar Heimir Ólafsson - My Love. Calvin Harris - Feels (ft. Pharrell, Katy Perry & Big Sean). Ólafur Bjarki Bogason - Fyrr en varir. PÁLMI GUNNARSSON - Þorparinn. Inspector Spacetime - Catch planes. Una Torfadóttir, CeaseTone - Þurfum ekki neitt. La Roux - Bulletproof. NICK CAVE AND THE BAD SEEDS - Dig Lazarus, Dig!. YEAH YEAH YEAHS - Maps. ELTON JOHN - Tiny Dancer. Emmsjé Gauti - Þetta má (ft. Herra Hnetusmjör). PÁLL ÓSKAR & CASINO - Up Up And Away. Páll Óskar Hjálmtýsson, Torfi - Ef þú hefur áhuga. Morissette, Alanis - Head over feet. Gugusar - Reykjavíkurkvöld. The Last Shadow Puppets - The Age of the Understatement. JOHN GRANT - GMF (Radio edit). STUÐMENN - Fljúgðu. Where the night looms - I Don't Know. Bill Withers - Lovely Day. Ragga Holm, Júlí Heiðar Halldórsson, Ragnhildur Jónasdóttir - Líður vel. GDRN, Birnir - Sýna mér (ft. GDRN). NINA SIMONE - My Baby Just Cares For Me. Halli og Laddi - Royí Rodgers. Jóhanna Guðrún Jónsdóttir Söngkona - Þú ert nú meiri. LEN - Steal My Sunshine. Stereolab - Aerial Troubles. Marína Ósk Þórólfsdóttir - Things like this. METRONOMY - The Look. Ásdís - Pick Up. NÝDÖNSK & SVANHILDUR JAKOBSDÓTTIR - Á sama tíma að ári. Gossip - Standing In The Way Of Control. Wolf Alice hljómsveit - Bloom Baby Bloom. PULP - Babies. TÝR - Ormurinn Langi.

Snorri Páll Jónsson flytur pistil um spilakassarekstur Háskóla Íslands. Davíð Roach rýnir í nýja plötu rapparans Birnis og André 3000. Við pælum í nýju verki úr smiðju Succession-höfundarins, Jesse Armstrong. Kvikmyndin Mountainhead kom út á dögunum og hefur fengið allskonar viðbrögð. Svo rifjum við upp samtal Gunnars Þórðarsonar og Eiríks Guðmundssonar frá árinu 2016 þegar Brian Wilson, heitinn, kom til landsins.

Þáttur dagsins er að mestu tileinkaður tveimur nýafstöðnum hátíðum sem marka upphaf sumars; Reykjavík Fringe Festival og Skjaldborgarhátíðinni. Svo mætir í hljóðstofu eitt höfuðskáld bókmenntasenunnar, Steinunn Sigurðardóttir, og rifjar upp tilurð Skálds sögu, í tilefni af viðburði Forlagsins á Fiskislóð á fimmtudag. Leiksýningin Skot, eftir Júlíu Gunnarsdóttur var sýnd í tvígang á Reykjavík Fringe Festival. Trausti Ólafsson, leikhúsrýnir, fór á sýninguna og segir okkur af sinni upplifun. Skjaldborg - hátíð íslenskra heimildamynda var haldin í átjánda sinn um helgina. Dómnefndarverðlaun Skjaldborgar hlaut myndin Paradís amatörsins eftir Janus Braga Jakobsson og við rifjum upp viðtal við Janus í upphafi þáttar.

Friðarviðræður í Úkraínu hafa litlu skilað síðustu vikur og ekki er útlit fyrir að árangur náist á næstunni. Við ræðum við bandaríska sagnfræðinginn Timothy Snyder í þættinum í dag. Hann segir mikilvægt að vestrænar þjóðir haldi áfram stuðningi við Úkraínu og viðskiptaþvingunum gegn Rússlandi. Hann segir að eina leiðin að friði í Úkraínu sé að gera Rússum erfiðara fyrir að ná árangri í innrásarstríðinu. Svo ræðum við sambandsslitin sem allir eru að tala um, enda fara þau fram í beinni útsendingu svo að segja. Það eru að sjálfsögðu þeir Elon Musk og Donald Trump. Albanía þykir einna líklegast til þess að verða næsta aðildarríki Evrópusambandsins. Edi Rama forsætisráðherra er að hefja sitt fjórða kjörtímabil og getur haldið áfram með uppáhaldsverkefnið sitt - að leiða Albaníu inn í Evrópusambandið. Heimspólitíkin og öryggisástandið í Evrópu hefur gert það að verkum að áhugi Evrópusambandsins á að fjölga aðildarríkjum hefur aukist, og Albanía nýtur þess - en það eru ljón á veginum; ekki síst landlæg og djúpstæð spilling sem sett hefur mark sitt á þetta samfélag undanfarna áratugi. Í sumar eru tvö ár liðin frá því að kafbáturinn Títan féll saman á botni Atlantshafsins, með þeim afleiðingum að allir fimm farþegarnir um borð fórust. Síðan þá hafa rannsóknir staðið yfir á slysinu og spurningar vaknað um öryggi kafbátsins, stjórnarhætti fyrirtækisins sem átti hann og svo eftirlitsskyldu opinberra stofnanna.

Við heimsækjum plötubúðin, fatabúðina og tónleikarýmið Space Odyssey í Bergstaðastræti. Þar hittum við Pan Thorarensen sem situr bakvið búðarborðið og ráðleggur fólki hvaða sveimtónlist það á að hlusta á hverju sinni. Hann er líka að skipuleggja fjórfalda útgáfutónleika sem fara fram í Iðnó á fimmtudag. Snorri Páll Jónsson flytur pistil um orðin sem eru notuð til að lýsa hinu ólýsanlega: stríð, mannúðarkrísa, þjóðarmorð eða helför. Dularfullt hvarf Au Pair-barnfóstru hjá ríkri fjölskyldu í Danmörku kemur af stað spennandi atburðarás í Netflix-þáttunum Reservatet - sem nefnist Secrets We Keep á ensku. Brynja Hjálmsdóttir rýnir í þættina. Svo heyrum við brot úr gömlu viðtali við Pál Skúlason heimspeking.

Við hittum tónlistarkonuna Fríd, sem er listamannsnafn Sigfríðar Rutar Gyrðisdóttur. Hún hefur alltaf sungið en í Lýðháskóla í Danmörku komst hún að því að hún elskaði líka að semja tónlist. Í maí gaf hún út stuttskífuna Hærra. Svo heyrum við viðtal frá því í desember, Sigurður Ægisson, sóknarprestur á Siglufirði, hefur í hálfa öld grafið upp ótal kenningar um uppruna þessa þekktasta orðatiltækis í heimi.

Saga Garðarsdóttir leikkona var föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn. Hún leikur eitt aðahlutverkið í nýrri kvikmynd Hlyns Pálmasonar, Ástin sem eftir er sem frumsýnd var í Cannes fyrr í mánuðinum og fékk ljómandi góðar viðtökur. Saga er tiltölulega nýlent eftir viðburðaríka daga í Cannes en hún hefur auðvitað verið á sviðum leikhússanna síðustu ár ásamt því að vera sjálfstætt starfandi gamanleikkona og grínisti um allar trissur. Hún er byrjuð að æfa leikritið ÍBÚÐ 10B eftir Ólaf Jóhann Ólafsson í leikstjórn Baltasars Kormáks sem frumsýnt verður í Þjóðleikhúsinu í haust. Við fórum í ferðalag í gegnum lífið með Sögu Garðarsdóttur í þættinum í dag. Svo var auðvitað matarspjallið með Sigurlaugu Margréti á sínum stað, en hún er stödd í þetta sinn á Krít hvaðan hún var í beinu sambandi. Lambakjöt, sósur, fetaostur, safaríkar melónur, hunang og olía úr fjöllunum er meðal þess sem hún sagði okkur frá í dag. Tónlist í þættinum í dag: Reyndu aftur / Mannakorn (Magnús Eiríksson) Í draumalandinu / Space Station (Björgúlfur Jes Einarsson) Það sem enginn veit / Eysteinn Pétursson (Þórbergur Þórðarson) UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG HELGA ARNARDÓTTIR

Við fræddumst í dag um nýja uppgötvun vísindafólks Íslenskrar erfðagreiningar og samstarfsfólks þeirra í Danmörku þar sem þau raðgreindu tæplega fimm hundruð sýni úr fósturlátum meðal danskra fjölskyldna og komust að því að ein af hverjum 136 þungunum endar með fósturláti vegna nýrra stökkbreytinga í fóstrinu. Þetta samsvarar því að slíkar stökkbreytingar valdi um milljón fósturlátum árlega á heimsvísu. Hákon Jónsson og Guðný A. Árnadóttir, vísindafólk hjá Íslenskri erfðagreiningu, komu í þáttinn í dag og útskýrðu fyrir okkur hvernig þessar rannsóknir komu til, hvernig þær voru framkvæmdar, niðurstöðurnar og hvað þær þýða. Þrátt fyrir jarðskjálfta, eldgos og viðvarandi óvissu í Grindavík hefur fyrrverandi kennari, og fyrrverandi upplýsinga- og markaðsfulltrúi bæjarins til 17 ára, Kristín María Birgisdóttir, fundið ný tækifæri til að halda sögu Grindavíkur á lofti. Hún hefur stofnað ferðaþjónustufyrirtækið DISCOVER GRINDAVÍK fyrir erlenda og innlenda ferðamenn þar sem hún ætlar að rekja sögu bæjarins og náttúruhamfaranna undanfarin ár. Kristín María sagði okkur frá þessu í þættinum. Einar Sveinbjörnsson var svo hjá okkur í dag með veðurspjallið, reyndar í beinni sambandi frá Lettlandi. Í þetta sinn talaði hann við okkur um hvaða áhrif loftslagsbreytingar hafa í Eystrasaltsríkjunum. Svo talaði hann um moskítóflugur og vangavelturnar sem koma upp aftur og aftur, þ.e. af hverju þær berast ekki til Íslands? Á meðan þær til dæmis grassera á Grænlandi. Tengist það veðurfarinu? Og að lokum endaði Einar á hugleiðingum um sjávarhitann, sem er nú óvenjulega hár fyrir norðan land, hvað veldur því? Tónlist í þættinum í dag: Heim í Búðardal / Ðe lónlí blú bojs (Gunnar Þórðarson, texti Þorsteinn Eggertsson) Ég veit þú kemur / Ellý Vilhjálms (Oddgeir Kristjánsson, texti Ási í Bæ) Gvendur á Eyrinni / Dátar (Rúnar Gunnarsson, texti Þorsteinn Eggertsson) Hæ Mambó / Haukur Morthens og Kvintett Jörn Grauengaard (Merril, texti Loftur Guðmundsson) UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG HELGA ARNARDÓTTIR

Strandakonan Dagrún Ósk Jónsdóttir þjóðfræðingur er gestur Felix í fimmunni og ræðir fimm atriði sem hún hefur óttast í gegnum tíðina. Þar kemur margt skemmtilegt og mis hræðilegt við sögu! Hún ræði líka Náttúrubarnaskólann sem hún stendur fyrir á sumri hverju. Svo heyrum við tónlist sem tengist deginum t.d. frá Tinu Turner, David Bowie, Hanson bræðrum og Hauki Morthens

Bændasamtök Íslands standa að herferðinni - Við erum öll úr sömu sveit - þessa dagana. Beinir snertifletir almennings við bændur og matvælaframleiðslu eru færri en áður sem óhjákvæmilega bitnar á tengslum og innsýn. Samtökin vilja minnka bilið milli bænda og þjóðarinnar og opna faðminn og samtal við þjóðina. Trausti Hjálmarsson, formaður Bændasamtakanna var hjá okkur í dag og sagði betur frá þessu. Svo kynntum við okkur starfsemi Ungliðahreyfinar Amnesty International, sem er er félagsskapur fyrir ungt fólk á aldrinum 14 til 25 ára. Hlutverk hennar er að vekja athygli á mannréttindum og mannréttindabrotum um allan heim. Heiðrún Vala Hilmarsdóttir og Cynthia Anne Namugambe, úr Ungliðahreyfingunni og Árni Kristjánsson, ungliða- og aðgerðarstjóri Íslandsdeildar Amnesty International sögðu okkur allt um þetta í þættinum. Að lokum fræddumst við um Okkar heim og ókeypis sumarnámskeið fyrir börn foreldra sem glíma við geðrænan vanda. Okkar heimur er stuðningsúrræðið sem stendur að þessum námskeiðum auk annars fræðslu- og stuðningsstarfs fyrir þennan hóp barna, en eitt af hverjum fimm börnum í heiminum á foreldra með geðrænan vanda. Sigríður Gísladóttir, framkvæmdastjóri Okkar heims, og Þórunn Edda Sigurjónsdóttir, félagsráðgjafi, komu í þáttinn. Tónlist í þættinum í dag: Sólarsamba / Bræðrabandalagið (Magnús Kjartansson, texti Halldór Gunnarsson) Sólarlag / Bergþóra Árnadóttir (Bergþóra Árnadóttir, texti James G. Johnson) Sólin er komin / Mugison (Örn Elías Guðmundsson) Sól mín sól / Anna Pálína Árnadóttir (Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Samskipti, streita, fjarvistir og félagsleg sjálfbærni á vinnustöðum er nokkuð sem fyrirtækið Auðnast vinnur með og leggur áherslu á gott umhverfi fyrir starfsfólk og vinnustaði. Ragnhildur Bjarkadóttir sálfræðingur og sérfræðingur í vinnuvernd kom í þáttinn í dag og við til dæmis veltum fyrir okkur hvað felst í orðinu vinnuvernd, en hér á árum áður þýddi það aðallega gulur hjálmur en í dag svo miklu meira. Svo skoðuðum við menntamálin, nánar tiltekið nýja þáttaröð sem heitir Kaflaskil. Í þeim er farið djúpt ofan í stöðuna í menntamálum, þar sem talað er við kennara, skólastjóra og nemendur. Er A í einum skóla það sama og A í öðrum? Hvernig ná skólarnir að sinna nemendum með fötlun eða nemendum með erlendan bakgrunn? Guðrún Hálfdánardóttir, kollegi okkar hér á Rás 1 og umsjónarmanneskja þáttaraðarinnar, var hjá okkur í dag og fór betur með okkur yfir menntamálin og efni þáttaraðarinnar og við fengum að heyra tvö brot úr þáttunum, úr viðtali Guðrúnar við Sigrúnu Blöndal deildarstjóra í 6.- 10. bekkjar í Egilsstaðaskóla. Hægt er að hlusta á þættina á sunnudögum á Rás 1 og í spilara RÚV á ruv.is Tónlist í þættinum í dag: Nú liggur vel á mér / Lummurnar, útsetning Gunnar Þórðarson (Óðinn G. Þórarinsson, texti Númi Þorbergsson) Nútíminn / Þursaflokkurinn (Egill Ólafsson, texti Sigurður Bjóla Garðarsson) Gaggó Vest / Eiríkur Hauksson (Gunnar Þórðarson, texti Ólafur Haukur Símonarson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Tveir kallar tala um getnaðarvarnir, biðja þjóðþekktan femínista afsökunar í gufubaði og setja upp Barnaloppubás. Allur þátturinn er ókeypis og aðgengilegur á hlaðvarpsrás Tveggja kalla, sjá hlekki: Spotify: https://open.spotify.com/episode/4NmuA61hH72q76RF9LOS7m?si=355ddd127cd446c0  Podcasts: https://podcasts.apple.com/us/podcast/2-afs%C3%B6kunarbei%C3%B0ni/id1810721580?i=1000708129132  Svo geturðu horft á http://www.tveirkallar.is/

VÆB bræðurnir tveir, Hálfdán og Mattías Mattíassynir stíga á Eurovisionsviðið í kvöld ásamt dönsurum og syngja lagið Róa. Þeir voru sérstaklega valdir til að vera fyrstir af því stjórnendur keppninnar vildu að kvöldið myndi byrja með miklu stuði. Fararstjóri íslenska hópsins er sem fyrr Felix Bergsson og við vorum með hann á línunni í dag og fengum nýjustu fréttir frá Basel. Miðvikudagsbíó hefur verið vinsælt í vetur í Bíó Paradís, þessar sýningar voru hugsaðar fyrir eldra fólk, fólk sem vinnur á kvöldin og bara hvern sem vildi koma um miðjan dag í bíó. 28.maí verður lokaviðburður miðvikudagsbíósins með frumsýningu á gamanmynd og boðið verður upp á diskóball fyrir eldri borgara strax eftir sýninguna. Hrönn Sveinsdóttir, framkvæmdastjóri Bíó Paradísar, og Katrín Þorsteinsdóttir, dyggur aðdáandi miðvikudagsbíósins og kvikmynda yfir höfuð, komu til okkar og sögðu betur frá þessu í þættinum. Svo kom Einar Sveinbjörnsson til okkar í veðurspjallið í dag. Í þetta sinn talaði hann um lýsingar á veðri, orðfæri og tungutak. Þ.e.a.s. hann bar saman hvernig veðrinu var lýst á 19.öld af Erlendi Björnssyni og hvernig það yrði orðað í dag og hvernig mun þetta mögulega þróast áfram inn í framtíðina. Svo rýndi Einar í langtímaútlitið út maí og jafnvel aðeins inn í júní. Tónlist í þættinum í dag: Never Ever Let You Go / Rollo and King (Sören Poppe, Stefan Nielsen og Thomas Brekling) Róa (Jazz útgáfa) / VÆB (Hálfdán Helgi Matthíasson, Matthías Davíð Matthíasson, Gunnar Björn Gunnarsson og Ingi Þór Garðarsson) Bara Bada Bastu / Kaj (Anderz Wrethov, Axel Åhman, Jakob Norrgård, Kevin Holmström, Kristoffer Strandberg, Robert Skowronski) Calm After the Storm / The Common Linnets (Ilse Delange, JB Meijers, Rob Crosby, Matthew Crosby og Jake Etheridge) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þættir sem spá fyrir um flutning á hjúkrunarheimili og umönnunarbyrði aðstandenda, er heiti á doktorsritgerð sem Inga Valgerður Kristinsdóttir sérfræðingur í Heimahjúkrun varði í Hjúkrunarfræði við Hjúkrunar og ljósmóðurfræðideild Háskóla Íslands, fyrir 2 vikum. Doktorsrannsóknin hafði það að markmiði að varpa ljósi á þessa stöðu til að greina hvernig mætti þróa heimaþjónustu til að bregðast betur við þessum þörfum og styðja við eldra fólk til áframhaldandi búsetu á eigin heimili. Einnig er staðan hér á landi borin saman við nokkur lönd í Evrópu og niðurstaðan úr þeim samanburði er áhugaverð. Inga sagði okkur betur frá þessu í þættinum. Í dag kom Georg Lúðvíksson til okkar í síðasta sinn í bili í það sem við höfum kallað fjármálin á mannamáli. Því leit hann yfir farinn veg með okkur í dag og fór aðeins aftur yfir það helsta sem hann hefur talað um síðastliðna mánudaga: sparnað, lífeyrissjóðsmálin, lánaumhverfið, vextina og fleira. Sem sagt samantekt á mannamáli með Georgi í dag. Svo var það lesandi vikunnar, sem var í þetta sinn Svala Ísfeld Ólafsdóttir, dósent við lagadeild HR. Hún sagði okkur frá því hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Svala talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Rokið í stofunni e. Guðrúnu Jónínu Magnúsdóttur Álfadalur e. Guðrúnu Jónínu Magnúsdóttur A Very Private School e. Charles Spencer Býr Íslendingu hér? e. Garðar Sverrisson Hin hljóðu tár, ævisaga Ástu Sigurbrandsdóttur e. Sigurbjörgu Árnadóttur Lífsstríðið, æviferð Margrétar Þórðardóttur e. Eirík Jónsson Tónlist í þættinum í dag: Velkomin heim / Haraldur Reynisson (Haraldur Reynisson) Let It Be Me / The Everly Brothers (Mann Curtis, Pierre Delanoe) It's Only a Paper Moon / Perry Como (Billy Rose, Harlod Arlen & Yip Harburg) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Helgi Pétursson, eða Helgi Pé eins og hann er jafnan kallaður, kemur upprunalega úr Kópavoginum og hefur lengst af verið kenndur við Ríó Tríó, en þeir félagar stofnuðu hljómsveitina kornungir. Undanfarin ár hefur hann starfað fyrir Landsamband eldri borgara og hefur látið að sér kveða á þeim vettvangi, en er nú að hætta störfum sem framkvæmdastjóri sambandsins. Við buðum Helga velkomin sem föstudagsgest og fórum með honum yfir það helsta eftir þessi fjögur ár hjá LEB, svo fórum við aftur í tímann og hann rifjaði upp hvernig hann og Ólafur Þórðarson byrjuðu að spreyta sig á tónlist og söng fyrir 10 ára aldur. Svo fengum við að vita hvað er framundan hjá Helga. Í matarspjalli dagsins ákváðum við að tala um mat sem byrjar á M af því nú er maímánuður nýhafinn. Maís, mangó, marhnútur og marengs til dæmis. Við fengum ábendingar frá hlustendum og rifjuðum upp erfiða lífsreynslu tengda keppni í marengstertugerð. Tónlist í þættinum í dag: Alltaf einn / Ríó tríó (Gunnar Þórðarson, texti Jónas Friðrik Guðnason) Þegar hjartað segir frá / Ríó tríó (Gunnar Þórðarson, texti Jónas Friðrik Guðnason) Létt / Ríó tríó (Gunnar Þórðarson, texti Jónas Friðrik Guðnason) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

VÆB bræður, Matthías og Hálfdán, stíga á svið í Basel fyrir Íslands hönd á fyrra undanúrslitakvöldi Eurovision 13.maí. Hópurinn fer til Sviss síðar í vikunni og það er skiljanlega mikil spenna fyrir því sem koma skal. Rúnar Freyr Gíslason fjölmiðlafulltrúi íslenska hópsins og VÆB var hjá okkur í dag og fór með okkur yfir það sem er framundan og stemninguna í hópnum. Léttsveit Reykjavíkur er stærsti kvennakór landsins, en hann samanstendur af 100 konum á öllum aldri með fjölbreyttan bakgrunn. Léttsveitin á þrjátíu ára afmæli í ár og verður því með ýmsa viðburði tengda afmælinu víða um landið. Við fengum þær Ingibjörgu Margréti Gunnlaugsdóttur, formann kórsins og Helgu Björk Jónsdóttur, kórfélaga, til að segja okkur frá kórnum, starfseminni og afmælisárinu. Svo var það veðurspjallið með Einari Sveinbjörnssyni. Í dag ræddi hann við okkur um rafmagnsleysið á Spáni og í Portúgal undanfarinn sólarhring og tengsl þess við veður. Hann talaði svo um þessa góðu tíð sem hefur verið undanfarið og bar hana saman við sama tíma í fyrra og svo skoðuðum við aðeins horfurnar framundan. Kemur hret? Einar fór með okkur yfir það í veðurspjallinu í dag. Tónlist í þættinum í dag: Vorið kemur / Diddú (Valgeir Guðjónsson, texti Jóhannes úr Kötlum) Róa / VÆB (Ingi Bauer, Gunnar Björn Gunnarsson, Hálfdán Helgi og Matthías Davíð Matthíassynir, enskur texti Peter Fenner) Langferð (Aften) / Léttsveit Reykjavíkur (Matti Borg, texti Eygló Eyjólfsdóttir) Þá mun vorið vaxa / Hjálmar (Þorsteinn Einarsson, texti Einar Georg Einarsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Liverpool aðeins einum sigri frá því að verða meistarar. Trent með góða kveðjugjöf eða hvað? Aston Villa burstaði Newcastle en tapaði svo gegn Man City. Nottingham Forest með mikilvægan útisigur á Tottenham á annan í páskum. Spennan verður svakaleg um þetta 3-5 sæti sem gefur meistaradeildarsæti. Svo óskum við Leeds og Burnley stuðningsmönnum til hamingju með úrvalsdeildarsætið.

Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra kallar eftir hugmyndum um nýtt nafn fyrir félagið. Þegar félagasamtökin voru stofnuð, um miðja síðustu öld, geysaði skæð farsótt, lömunarveikin, sem lagðist af þunga á fjölmörg börn og ungt fólk. Tímarnir hafa breyst og margt hefur breyst til hins betra í samfélaginu og enn er ýmsir þröskuldar á vegi fólks með fötlun, áþreifanlegir og óáþreifanlegir. Bergljót Borg, framkvæmdastjóri Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra, kom í þáttinn og sagði okkur sögu samtakanna og leitinni að nýja nafninu, sem þau vilji að verði einkennandi fyrir gildi, starfsemi og framtíðarsýn félagsins. Jazzsöngkonur koma saman síðasta vetrardag og syngja lög þekktra söngkvenna eins og Peggy Lee, Judy Garland, Julie London og fleiri. Rebekka Blöndal, Kristjana Stefáns og Silva Þórðar, þrjár af fimm söngkonum sem koma fram á tónleikunum, komu til okkar í dag og spjölluðu um líf jazzsöngkonunnar og þau verkefni sem þær eru að fást við. Svo kom Einar Sveinbjörnsson til okkar í veðurspjallið, en í dag ræddi við okkur um borgarskóga og áhrif þeirra á til dæmis veðurfar. Hann talaði um umskiptin í veðrinu framundan og hugtakið páskahret og svo auðvitað að skoðaði hann aðeins páskaveðrið sem lítur bara nokkuð vel út víðast hvar um landið. Tónlist í þættinum í dag: Ég hef heyrt / BG og Ingibjörg (Lois Armstrong, texti BG og Ingibjörg) Fever / Peggy Lee (John Davenport og Eddie Cooley) Tenderly / Rosemary Clooney (Walter Cross og J.Lawrence) Sukiyaki / Kyu Sakamoto (Hachidai Nakamura & Rokusuke Ei) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Aukin skjálftavirkni hefur mælst innan Ljósufjallakerfisins á Snæfellsnesi síðan 2021 og farið mjög vaxandi síðan í ágúst í fyrra. Mælingar benda til þess að upptök skjálftanna séu á 15 til 20 kílómetra dýpi. Svo er það Reykjanesið, aflögunargögn sýna skýrt merki um að landris haldi áfram undir Svartsengi. Landris mælist nú hraðara en eftir síðustu eldgos. Og svo hefur töluverð jarðskjálftahrina verið í gangi frá því í fyrradag um 14 kílómetra VestNorðvestan við Húsavík. Þorvaldur Þórðarsson prófessor í bergfræði og eldfjallafræði kom í þáttinn í dag og fór yfir stöðuna. Það er mánudagur þannig að Georg Lúðvíksson, sérfræðingur í heimilisfjármálunum, kom til okkar í það sem við köllum fjármálin á mannamáli. Í dag talaði hann um það sem hefur tekið mikið pláss í fréttum undanfarið, þ.e. tollastríðið og sveiflurnar á hlutabréfamörkuðum, hvernig þetta allt saman snertir við hinum almenna borgara. Svo var það lesandi vikunnar sem í þetta sinn var leikarinn Hjörtur Jóhann Jónsson. Hann leikur þessa dagana í verkinu Fjallabak í Borgarleikhúsinu. En hann var auðvitað kominn í þáttinn til að segja okkur frá því hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Hjörtur Jón talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Farm Boys e. Will Fellows For Whom the Bell Tolls e. Ernest Hemingway Murderbot Diaries e. Martha Wells Giovannis Room e. James Baldwin Robinson Cruseo e. Daniel Dafoe Tónlist í þættinum í dag: Söngur um lífið / Rúnar Júlíusson (lagahöfundur óþekktur, texti Þorsteinn Eggertsson) Yakkety yak smacketty smack / Change (Jóhann Helgason) Don't Stop / Fleetwood Mac (Christine McVie) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Mannúðarvandi er hvergi meiri en á Gaza og í Súdan. Við förum þangað í Heimskviðum í dag. Helmingur þeirra rúmlega tveggja milljóna sem hafast við á Gaza eru börn. Fleiri en 50 þúsund hafa verið drepin á þeim átján mánuðum sem hafa liðið frá dagsetningunni örlagaríku, 7.október 2023. Greinendur og mannréttindasamtök telja reyndar að mun fleiri séu látin, líklega séu þúsundir líka undir rústunum sem finna má um alla Gaza-ströndina. Fleiri en 15 þúsund hinna látnu eru börn og Gaza er því líklega hættulegasti staður jarðar fyrir börn. Svo förum við til Kartúm, höfuðborgar Súdans, sem var um mánaðamótin frelsuð úr höndum hersveita RSF sem náðu þar yfirráðum 2023. Hershöfðinginn Abdel Fattah al-Burhan hefur síðustu daga farið sigri hrósandi um borgina og sagt að núna sé hún loksins frjáls. Og íbúum sem hafa síðustu mánuði og misseri búið við ofríki og umsátur RSF-sveitanna er létt. En það breytist líklega ekki mikið fyrr en valdasjúkir hershöfðingjar gefa eftir völdin og skref í átt að lýðræði verða tekin. Annars verður bara meira af einræði, ofbeldi og kúgun.

Við héldum áfram að skoða heimilisfjármálin í dag og skoðuðum í dag þætti sem hafa verið í sýningu á Stöð 2 og kallast Viltu finna milljón. Þar taka þrjú pör, eða þrjár fjölskyldur, þátt í að taka í gegn heimilisbókhaldið, þau fá ýmis verkefni og áskoranir með það að markmiði að bæta fjárhag sinn og að búa til venjur til framtíðar þegar kemur að fjármálunum. Í upphafi skoða þau til dæmis tekjur heimilisins og útgjöld og að lokum, eftir fimm mánuði er farið yfir stöðuna og hvaða árangri þau hafa náð í að bæta stöðu heimilisins. Hrefna Björk Sverrisdóttir og Grétar Halldórsson sömdu samnefnda bók og Hrefna, sem er annar stjórnandi þáttanna, kom í þáttinn í dag og sagði okkur betur frá þáttunum og hversu miklu er hægt að breyta á tiltölulega skömmum tíma. Félag trérennismiða á Íslandi fagnar í ár 30 ára afmæli og heldur af því tilefni sérstakan listviðburð í samstarfi við Hönnun & Handverk (H&H) að Eiðistorgi. Í aprílmánuði mun félagið taka yfir sýningarrými Handverks og hönnunar. Þar munu félagar setja upp fullbúna vinnustofu þar sem þeir vinna svo að trérenniverkum á staðnum og fólk getur komið og skoðað handverkið þegar það verður til. Edda Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri Handverks og hönnunar, og Andri Snær Þorvaldsson, formaður Félags trérennismiða á Íslandi komu í þáttinn. Svo fengum við póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni. Magnús er núna staddur á Spáni þar sem hann bjó um hríð fyrir nokkrum árum. Hann segir okkur frá þeirr góðu tíð sem ríkir á Spáni þar sem hagvöxtur er sá mesti í Evrópu. Sem þykir merkilegt því þar stjórna sósíalistar sem hingað til hafa ekki verið taldir snjallir i kapitalisma. Hann segir aðallega frá Alicante, borginni sem hann bjó í á sínum tíma og þykir ennþá vænt um. Tónlist í þættinum í dag: Verðbólgan / Brimkló (Björgvin Halldórsson, texti Kjartan Heiðberg) Láttu mig gleyma / Stuðmenn (Egill Ólafsson, Jakob Frímann Magnússon og Þórður Árnason, texti Þórður Árnason) Augun mín / Bubbi Morthens (Bubbi Morthens) Jennifer Juniper / Donovan (Donovan) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Við spjölluðum í dag við Óskar Braga Stefánsson sem kennir fólki íslensku á netinu undir því sem hann kallar Speak Viking. Nemendur hans, sem eru orðnir gríðarlega margir, koma hvaðanæva að úr heiminum og fer kennslan fram í gegnum netið. Óskar Bragi er ekki lærður kennari, en viðlíka námskeið eru til í flestum tungumálum á netinu, til dæmis á youtube og gefa þau áhugasömum tækifæri að læra framandi tungumál. Óskar sagði okkur frá því hvernig þetta kom til og hvernig hefur gengið í þættinum, en hægt er að finna Speak Viking til dæmis á Instagram og Youtube. Barnamenningarhátíð í Reykjavík hófst í dag og fer fram um alla borg þar sem boðið verður upp á stórar og smáar sýningar og viðburði sem unnir eru fyrir börn eða með börnum. Börn sýna verkin sín á virtum menningarstofnunum og taka að miklu leyti yfir menningarlíf borgarinnar þessa sex daga sem hátíðin stendur yfir. Við heyrðum í Björgu Jónsdóttur, verkefnastjóra Barnamenningarhátíðar, þar sem hún var stödd í Hörpu ásamt mörg hundruð krökkum á opnun hátíðarinnar. Svo var það heilsuvaktin í dag, en svokallað gáttatif, sem er hraður óreglulegur hjartsláttur og getur valdið óþægindum og töluverðum ótta hjá fólki, hefur færst í aukana meðal annars með hækkandi aldri fólks en líka í kjölfar aukinnar ofþyngdar og í tengslum við kæfisvefn. Gáttatif er ekki hættulegt eitt og sér en mikilvægt er að greina það snemma og veita meðferð við því. Helga Margrét Skúladóttir hjartalæknir hefur nýlokið við doktorsgráðu sína þar sem hún rannsakaði lífeðlisfræðileg og sálfræðileg áhrif gáttatifs. Hún segir mikilvægt að þeir sem greinist með gáttatif hætti ekki að gera það sem þeir eru vanir að gera, haldi áfram að hreyfa sig og lifa lífinu til fulls. Hún mælir þó alls ekki með að fólk fari á fyllerí, eins og hún orðar það, eða stundi fjallamaraþon. Raunar mælir hún bara alls ekki með að fólk, hvort sem það er með gáttatif eða ekki, stundi hvers kyns ofurhlaup eða bakgarðshlaup sem krefjast svefnlausra nótta og samfelldrar áreynslu í marga klukkutíma. Helga Arnardóttir ræddi við Helgu Margréti á heilsuvaktinni í dag. Tónlist í þættinum í dag: Eitt lag enn / GÓSS (Hörður G. Ólafsson, texti Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson) Silver Lining / Laufey (Laufey Lín Jónsdóttir og Spencer Stewart) Hlaupasting / Inspector Spacetime (Inspector Spacetime (Egill Gauti Sigurjónsson, Elías Geir Óskarsson og Vaka Agnarsdóttir) og texti byggður á svörum 4.bekkinga í skólum Reykjavíkurborgar) UMSJÓN GUNNAR HANSSON

Við sögðum í dag frá ráðstefnu sem haldin verður í Hörpu á fimmtudaginn þar sem umfjöllunarefnið verður öldrunarþjónusta framtíðarinnar og tækni. Yfirskrift ráðstefnunnar er: Öldrunarþjónusta á gervigreindaröld: Nýsköpun í öldrunarþjónustu og aukin lífsgæði aldraðra. Þar verður sérstaklega fjallað um hvaða áhrif gervigreindin og tæknin, eins og til dæmis róbótar, hafa á umönnun aldraðra nú og í framtíðinni. María Fjóla Harðardóttir forstjóri Hrafnistu kom í þáttinn. Í dag, eins og undanfarna mánudaga, kom Georg Lúðvíksson til okkar með það sem við köllum fjármálin á mannamáli. Í þetta sinn talaði hann um heppni og óheppni þegar kemur að fjármálunum. Georg útskýrði þetta betur fyrir okkur í spjallinu. Svo var það lesandi vikunnar, í þetta sinn var það Reynir Lyngdal leikstjóri, en hann er einn þriggja leikstjóra nýrrar þáttaraðar, Reykjavík 112, sem eru spennuþættir byggðir á metsölubók Yrsu Sigurðardóttur DNA. En hann sagði okkur auðvitað frá því hvaða bækur hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Reynir talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Sporðdrekar e. Dag Hjartarson Múffu e. Jónas Reyni Lunga e. Pedro Gunnlaug Garcia DNA e. Yrsu Sigurðardóttur Astrid Lindgren bækurnar um Tinna og Tobba, Ástrík Michel Houellebecq Tove Jansen Tónlist í þættinum í dag: Freistingar / Sigríður Thorlacius og Sigurður Guðmundsson (Sigurður Halldór Guðmundsson og Bragi Valdimar Skúlason) Ryðgaður dans / Valdimar (Valdimar Guðmundsson og Ásgeir Aðalsteinsson) Þú bíður (allaveganna eftir mér) / Ragnheiður Gröndal (Magnús Þór Jónsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Interview with retired Newport Beach PD SVU Detective David SyvockYears of Service: 1988-2016David was hired in 1988 by the Los Angeles County Sheriff's Department. During his time with LACSD, David worked on patrol for the COPS Program and for the Community Action Team and worked for a period of time in Avalon, better known as Catalina Island.In 2005, David, then 39, left the LACSD and was hired by the Newport Beach Police Department. As a Special Victims Unit Detective, David found his calling and felt he was really making a difference. He worked on cases involving adults and children and worked on the Internet Crimes Against Children Task Force.Although rewarding, David admits it was hard work that took a mental toll on him, and in this interview, he discusses the aftermath of one of his coworkers who committed suicide.

Stríðið í Sýrlandi tók snöggan endi eftir tæplega 14 ár í byrjun desember. Eftir situr þjóð í sárum, helmingurinn á flótta og heil kynslóð sem ólst upp við borgarastríð. Þótt síðustu mánuðir hafi ekki verið friðsamlegir með öllu eru Sýrlendingar farnir að þora aftur heim að vitja heimila sinna. Ólöf Ragnarsdóttir ræddi við mann sem býr hér á Íslandi en er í Sýrlandi núna eftir meira en áratug á flótta. Við heyrum hans sögu. Svo förum við til Úkraínu með Birni Malmquist, en hann fór nýlega til Kyiv og reyndar víðar um Úkraínu. Í borginni Poltava hitti hann Tetiönu Bardinu, sem er aðstoðarborgarstjóri í Poltava. Hún lýsir mannskæðri árás Rússa á skóla í borginni í fyrra og segir erfitt að búa við það að önnur slík árás geti verið gerð á hverri stundu. Björn hitti líka Friðrik Jónsson, sendiherra Íslands í Póllandi og einnig gagnvart Úkraínu. Hann lýsir þeim verkefnum sem Ísland styrkir í Úkraínu. En síðustu þrjú ár hafa íslensk stjórnvöld varið um ellefu og hálfum milljarði króna í stuðning við Úkraínu, rúmlega helmingur þess hefur farið í hernaðarlega aðstoð og hinn helmingurinn í mannúðar- og efnahagslegan stuðning.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Silja Bára R. Ómarsdóttir, nýkjörinn rektor Háskóla Íslands. Silja á langan akademískan feril að baki í stjórnmálafræði og alþjóðastjórnmálum. Flestir þekkja hana sem sérfræðing í bandarískum stjórnmálum og alþjóðamálum og er hún tíður gestur í fjölmiðlum fyrir kosningar úti í heimi. Silja tók BA próf og MA gráðu í Bandaríkjunum en þegar hún var í doktorsnámi í Californiu gerðist alvarlegt atvik í hennar lífi sem hafði mikil áhrif á hana og varð til þess að hún flutti til Íslands og seinkaði doktorsgráðunni sem hún tók þó síðar á Írlandi. Silja sagði okkur frá því og öðru sem hefur mótað hana eins og uppvextinum í Ólafsfirði, bókum sem hún las í æsku og kennslu sem hún segist hafa mikla ánægju af. Hún sagði okkur líka hvernig hún vill sjá Háskóla Íslands fyrir sér sem næsti rektor, en hún tekur við embættinu 1.júlí næstkomandi. Svo var það matarspjallið, Sigurlaug Margrét var stödd við landamæri Spánar og Frakklands og hún ákvað því að tala um matvöruverslanir þar og erlendis yfir höfuð. Á ferðalögum getur verið mjög gaman og að minnsta kosti áhugavert að fara í matvöruverslanir og sjá aðrar vörur en við erum vön hér úti í búð. Sem sagt matvöruverslanir erlendis í matarspjalli dagsins. Tónlist í þættinum í dag: Heim í Búðardal / Ðe lónlí bú bojs (Gunnar Þórðarson, texti Þorsteinn Eggertsson) Purple Rain / Prince (Prince) Just a Girl / No Doubt (Gwen Stefani & Tom Dumont) UMSJÓN HELGA ARNARDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í þættinum í dag fjöllum við um vafasama viðskiptahætti svissneska fyrirtækisins Nestlé með ungbarnavörur, bæði í nútíð og fortíð. Fyrirtækið framleiðir meðal annars KitKat-súkkulaðið, Nespresso og Smarties en líka matvörur fyrir ungbörn, til dæmis þurrmjólk. Og sums staðar er sykri bætt í þurrmjólkina, og þess ekki getið á umbúðunum. Það er til dæmis gert víða í Afríku. Við rýnum í skýrsluna, „Hvernig Nestlé fær börn í lágtekjuríkjum til að ánetjast sykri.“ Svo snúum við okkur að ástinni á gervigreindaröld. Gervigreindin er heillandi og óhugnaleg á sama tíma. Gervigreindarspjallforrit hafa þróast á ógnarhraða og nú er hægt að eiga samtöl við spjallmenni og jafnvel ástarsambönd. Við heyrum sögu konu sem á í slíku sambandi í þættinum. Sænskir forritarar bjuggu til stefnumótaforrit sem heitir Baibe, þar sem hægt er að mynda ástarsamband við gervigreindina. Róbert Jóhannsson ræddi við annan stofnenda forritsins og prófessor í félagsfræði um hvort gervigreindin sé það sem koma skal þegar ástin og nándin er annars vegar.

Arnþór upplýsir okkur um leyndardóminn á bak við dáleiðslu í þessum þætti af Já elskan. Þú færð svör við því hvernig í ósköpunum sé hægt að láta hóp af fólki fá fullnægingu og gelta eins og hundar. Sömuleiðis hvernig dáleiðsla getur unnið úr einföldum meinlokum eins og að ná heljarstökki á fimleikaæfingu. Svo vorum við líka dáleiddar á staðnum.. sneakpeak á instagram   IG: jaelskan Þessi þáttur var gefinn út: 26. október 2020

Þegar AJ fæddist var honum komið í öruggar hendur fósturmóður sinnar sem sinnti hlutverki sínu með sóma allt þar til hún neyddist til að láta hann í hendur blóðforeldra sinna, þar sem hún hafði vonast til að hann yrði öruggur. Svo var þó ekki raunin. Saga AJ Freund er skelfileg frá upphafi til enda - hún hefði hinsvegar ekki þurft að vera svona skelfileg hefði hann bara fengið að njóta vafans og yfirvöld hefðu sinnt sínu starfi betur.    Þátturinn er í boði Define the Line Sport Kóðinn "morðskúrinn" veitir 15% afslátt af öllum vörum inn á  www.definethelinesport.com    Komdu í áskrift!  www.pardus.is/mordskurinn  

Genguru, hleypuru, eldaru í svefni? Tvær langt frá því að vera sérfræðingar ræða það hvað gerist í heilanum á okkur þegar við göngum í svefni. Því fylgja nokkrar persónulegar sögur og real life hljóðupptökur af svefngöngu. Svo metum við líka virka piparsveina í Íslensku samfélagi sem bætir við smá spice. Þessi þáttur var gefinn út: 29. maí 2020

Joensen, Hansen, Jacobsen og Olsen voru algengustu ættar- eða eftirnöfnin í Færeyjum fyrir tíu árum. Núna er þetta að breytast og Færeyingar farnir að gera miklu meira af því að kenna sig við heimahagana. Eða gera eins og Íslendingar og kenna sig við foreldra sína og enda nöfnin á -son eða -dóttir. Við ræðum þessar breytingar við Hönnu í Horni, sendiherra Færeyja á Íslandi, Elsbu Danjálsdóttur, sem vinnur í sendiráðinu, og Pál Björnsson sagnfræðing. Svo fjöllum við um Indland, sem stefnir að því að verða stórveldi 21. aldarinnar. Mikilvægi Indlands alþjóðlega er að aukast og til marks um það var Narendra Modi, forsætisráðherra Indlands, með þeim fyrstu sem Trump Bandaríkjaforseti bauð til sín í Hvíta húsið. En það bíða margar áskoranir heima fyrir þrátt fyrir mikinn uppgang í efnahagslífinu síðustu ár. Við ætlum að fjalla um hvaða leiðir Indverjar geta farið til að þess að verða eitt af farsælustu stórveldum 21. aldarinnar.

Doc, Sigurður Bond og Jóhann Már í Doc Xtra eftir 18 leiki í Meistaradeild Evrópu. Svo eru 18 leikir í Evrópudeildinni í kvöld.

Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, undirritaði í vikunni vel á annað hundrað forsetatilskipanir. Það gæti átt eftir að reyna á einhverjar þeirra fyrir dómstólum. Og líka hvaða heimildir Trump hefur í embætti sem er alltaf að verða valdameira og valdameira. Í þættinum í dag ætlum við að bera saman síðasta kjörtímabil Trumps og það sem er fram undan núna með Ólafi Jóhanni Ólafssyni rithöfundi og Hilmari Þór Hilmarsyni, prófessor við háskólann á Akureyri, sem ræðir Úkraínustríðið og möguleikann á friðarviðræðum. Hilmar óttast að Úkraínumenn þurfi að gefa eftir land til Rússa, þeir hafi yfirhöndina á vígvellinum og ef það verði samið, þá verði það mikið til á forsendum Rússa. Svo fjallar Hallgrímur Indriðason um andlega heilsu íþróttafólks. Það er aukin vitund um álagið sem fylgir því að vera afreksíþróttamaður og hvaða áhrif það getur haft á íþróttafólk. Hallgrímur talar við Hafrúnu Kristjánsdóttir, sálfræðing og deildarforseta íþróttafræðideildar Háskólans í Reykjavík.

Gestur þáttarins er Berglind Sigmarsdóttir sálfræðingur hjá Samkennd heilsusetri og veitir einstaklingsmeðferð og heldur námskeiðið Tölum saman samskiptanámskeið. Svo hún er hokin af reynslu þegar kemur að heilbrigðum uppbyggilegum samskiptum. Við fórum um víðan völl í hvernig við setjum mörk hvað einkennir góð samskipti, og virka hlustun og hvernig við leysum deilur á uppbyggilegan hátt. Heilsuvarpið er í boði NOW á Íslandi og Nettó @nowiceland @netto.is

Útvarpsþátturinn Fótbolti.net er frumfluttur í hlaðvarpsútgáfu þessa vikuna. Umsjónarmenn: Elvar Geir og Tómas. Farið er yfir fréttir vikunnar, þar á meðal nýja þjálfarateymið hjá Víkingi og gengi landsliðsmanna okkar. Valgeir Valgeirsson, nýr leikmaður Íslandsmeistarara Breiðabliks, er gestur þáttarins. Svo mætir Haraldur Örn og kynnir úrslit Fótboltanördans, skoðar gang mála hjá KA og skoðar erlendar fréttir ásamt Guðmundi Aðalsteini.

Þátturinn er í boði: Nettó - www.netto.is - náið í Nettó appið í app-store og sparið! Chitocare - www.chitocare.is - afsláttarkóði: Helgaspjallið Sleepy - www.sleepy.is - fæst í Vest Ármúla Nings - www.nings.is - afsláttarkóði: helgaspjallid Iceherbs - iceherbs.is Endum og byrjum árið með okkar góða manni, Pétri Björgvin. Við höfum eytt miklum tíma að skoða okkur og spjallað saman um árið sem leið og árið sem við erum nýgengin inní og förum yfir þá punkta. Svo endar þetta einhvernvegin alltaf á einu og sama atriðinu: Sjálfsábyrgðin - Þátturinn var tekinn upp í Nóa Síríus Stúdíó-i Podcaststöðvarinnar

Outright prediction may be a mug's game, but what are some of the people and processes I will be watching in 2025?For those who get lost in the flow, they are:PERSONALIA·       Elvira Nabiullina·       Ramzan Kadyrov ·       Alexander Khinshtein ·       Alexei Dyumin ·       Sergei Naryshkin ·       Nikolai Patrushev ·       (Not Mikhail Mishustin/Anton Vaino)INSTITS·       Security Council ·       FSB ·       State CouncilPROCESSES·       ‘Covert federalisation' ·       Lateral alliances ·       End of party pseudo-politics? ·       Rise of SVO generation? ·       Labour shortage ·       Deviancy POLICIES·       Shadow War ·       Africa/North Africa ·       India The podcast's corporate partner and sponsor is Conducttr, which provides software for innovative and immersive crisis exercises in hybrid warfare, counter-terrorism, civil affairs and similar situations.You can also follow my blog, In Moscow's Shadows, and become one of the podcast's supporting Patrons and gain question-asking rights and access to exclusive extra materials including the (almost-) weekly Govorit Moskva news briefing right here. Support the show