Spegillinn

Spegillinn fjallaði í vikunni um kókaín sem smyglað hefur verið til landsins á árinu; lögreglan á Suðurnesjum hefur aldrei séð annað eins magn, á fjórða tug dóma hafa fallið fyrir kókaínsmygl og tíu sitja í gæsluvarðhaldi eftir að hafa verið gripnir með efnið á landamærunum. Hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu eru skráð 210 mál frá árinu 2023 þar sem lagt hefur verið hald á neysluskammt af kókaíni en þau mál tengjast nær undantekningarlaust öðrum brotum . Tollastefna Trumps, sem mjög var varað við og vakti mikinn ugg og titring í alþjóðasamfélaginu - er þegar farin að hafa töluverð áhrif á alþjóðaviðskipti - en hver þá helst? Sigurður Jóhannesson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands, ræðir við Ævar Örn Jósepsson

Martin Michael, forstjóri Niceair 2,0, virðist ekki sérlega þekktur í flugheiminum og efasemdir hafa heyrst eftir kynningarfund hans á Akureyri á þriðjudag. Eins og hann hefur kynnt áform um að hefja flug milli Akureyrar og Kaupmannahafnar er ekki um að ræða flugfélag í eiginlegum skilningi, eða einhvers konar flugrekstur, segir Jón Karl Ólafsson, sem hefur áratuga reynslu af flugrekstri og ferðaþjónustu. Heldur sé þetta söluskrifstofa sem selji flugsæti í leiguflug. Meginástæða þess að framlög til neyðaraðstoðar í heiminum fara minnkandi er upplausn í alþjóðastjórnmálum, segja alþjóðlegu mannúðar- og hjálparsamtökin International Rescue Committee. Ný, reglubundin heimsskipan tuttugustu aldar hefur vikið fyrir nýrri heimsupplausn, með skelfilegum afleiðingum. Þessi heimsupplausn einkennist af vaxandi ágreiningi og átökum á alþjóðasviðinu, óstöðugum og síbreytilegum hagsmunablokkum, og auknu vægi hrossakaupa og baktjaldamakks. Lungann úr deginum sátu leiðtogar Evrópusambandsríkja og Volodímír Selenskí, forseti Úkraínu, á rökstólum í Brussel og ráðguðust um hvort og hvernig fjárhagsstuðningi ESB við Úkraínu yrði háttað næstu árin. Og sambandsríkin eru ekki á eitt sátt um hvort eigi að setja frystar eignir Rússa að veði fyrir láni til Úkraínu. Talað hefur verið um að ESB láni Úkraínustjórn 90 milljarða evra og fái þá endurgreidda, þá og þegar Rússar borga þeim stríðsskaðabætur.

Eftirspurn eftir kókaíni á Íslandi virðist óþrjótandi og efnið berst til landsins úr öllum áttum. Áhersla Bandaríkjastjórnar á fentanyl-faraldurinn er talin ein helsta ástæða þess að kókaínsmygl þrífst betur en áður. Lögregla og tollgæsla hafa haldlagt á annað hundrað kílóa af kókaíni það sem af er þessu ári. Freyr Gígja Gunnarsson fjallar um málið. Neyðarlistinn - The Emergency Watchlist - er skýrsla sem alþjóðlegu hjálparsamtökin International Rescue Committee, IRC, gefur út árlega, um þau tuttugu lönd þar sem neyð almennings er stærst og þykir líklegust til að aukast mest á ári komanda. Súdan, Palestína og Suður-Súdan eru efst á á listanum í ár, í þessari röð, þriðja árið í röð. Upplausn í alþjóðastjórnmálum leiðir til aukinnar neyðar - en minni framlaga til neyðaraðstoðar. Ævar Örn Jósepsson skoðar þetta og ræðir við Bjarna Gíslason, framkvæmdastjóra Hjálparstarfs kirkjunnar. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Efnismikil skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis um snjóflóðið í Súðavík fyrir þrjátíu árum leit dagsins ljós í gær; hún varpar meðal annars ljósi á hvernig sveitarfélög á þessum tíma voru mörg hver vanbúin til að verjast stórhættulegum ofanflóðum. Það var til að mynda vitað að á tíu stöðum, þar sem snjóflóðahætta var viðvarandi, var aðeins á einum stað þar sem eftirlit var fullnægjandi; Ísafirði. Hættumöt sem voru gerð gátu oft og tíðum orðið að pólitísku þrætuepli og fámennustu sveitarfélögin höfðu ekki fjárhagslegt bolmagn til að reisa varnarmannvirki. En hvernig er staðan í dag? Sögulegt segir á vef utanríkisráðuneytisins um samkomulag sem Ísland, Noregur, Bretland og Færeyjar hafa gert um skiptingu og stjórn á veiðum á makríl. Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi, segir tvennt við það að athuga að segja samkomulagið sögulegt. Áður hafi verið gert hlutasamkomulag þótt Ísland eigi nú í fyrsta sinn þátt í slíku. Í annan stað þá hafi það verið viðurkennt frá 2010 að Ísland sé strandríki í makríl og það tekið þátt í viðræðum um hvernig beri að skipta þessum deilistofni. Einn afdrifaríkasti leiðtogafundur Evrópusambandsins í langan tíma hefst á fimmtudaginn, þar sem tekin verður ákvörðun um fjárhagslegan stuðning við Úkraínu næstu árin. Enn er verið að semja um skilyrði þess að nýta frysta fjármuni rússneska seðlabankans til að setja saman risastórt lán - og það er nánast útilokað að öll aðildarríki bandalagsins samþykki þennan ráðahag.

Skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis um snjóflóðið í Súðavík fyrir þrjátíu árum leit dagsins ljós í dag. Þar kom í ljós að sveitarfélögum á landinu var lítt gefið um hættumöt vegna snjóflóðahættu, þeim var mætt með efasemdum og menn vildu ekki horfast í augu við hættuna af snjóflóðum. Samskiptaörðugleikar voru í almannavarnarnefnd Súðavíkuhrepps nóttina sem flóðið féll og nefndarmenn vissu ekki hver ætti að taka af skarið í fjarveru lögreglustjórans.

Náttúruhamfaratrygging Íslands óttast að það skaði bæði traust og trúverðugleika hennar ef hún þurfi að sækja bætur til sinna endurtryggjenda vegna kostnaðar við björgunaraðgerðir í Grindavík, eins og hugmyndir fjármálaráðuneytisins ganga út á. Þetta kemur fram í svarbréfi stjórnar stofnunarinnar sem hún sendi ráðuneytinu í september. Mörg ár hefði tekið að byggja upp þetta samband og traust - ekki síst í ljósi náttúruhamfaranna í Grindavík, iðgjöld myndu hækka og erfitt yrði fyrir Náttúruhamfaratryggingu að endurnýja eða finna ný tryggingafélög. Bandaríkjastjórn hefur verið með Venesúela og stjórnvöld þar - og alveg sérstaklega forsetann Nicolás Madúró - í sigtinu síðustu mánuði, beitt miklum þrýstingi og jafnvel ofbeldi, samanber 22 árásir á báta meintra eiturlyfjasmyglara sem hafa kostað minnst áttatíu mannslíf frá því í september, feikistóra og öfluga flotadeild sem lónar rétt utan landhelgi Venesúela, bein áköll um afsögn forsetans og stjórnar hans og hótanir um alvarlegar afleiðingar ef hann situr áfram. Afar flókin staða er uppi í viðræðum um vopnahlé og frið í Úkraínu þessa dagana. Stjórnvöld í Hvíta húsinu eru að melta tillögur sem Úkraínuforseti og þrír aðrir evrópskir leiðtogar sendu fyrr í vikunni - og vangaveltur hafa verið uppi um hvort stjórnvöld í Kyiv fallist á að gefa eftir landssvæði í austurhluta Úkraínu, þar sem Bandaríkjastjórn vill koma á hlutlausu svæði.

Tæknimönnum á vegum héraðssaksóknara tókst í mars á síðasta ári að finna afrit gamalla samskiptagagna á gamalli tölvu Jóhannesar Stefánssonar. Meðal annars afrit af gömlum, löngu glötuðum farsíma Jóhannesar. Þúsundir skilaboða, sem Jóhannes sendi, en líka þau skilaboð sem hann fékk send á nokkurra ára tímabili. Til dæmis samskipti Jóhannesar við marga af þeim níu fyrrverandi samstarfsmönnum hans, sem eins og hann eru undir í rannsókn á mútu- og spillingarbrotum Samherja í Namibíu. Þessi samskiptagögn veita enn betri innsýn í gangverk Samherja en um leið talsvert aðra en þá sem forstjórinn og fyrirtækið sjálft hefur teiknað upp.

Ríkisútvarpið tekur ekki þátt í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva á næsta ári. Af tilkynningu útvarpsstjóra má ráða að þetta sé ekki síst gert vegna þeirrar miklu andstöðu jafnt listamanna sem almennings hér á landi við það, að Ísraelar taki þátt. Deilur um þessa annars ástsælu keppni eru ekkert nýtt og sniðganga hennar - meðal annars og ekki síst vegna þátttöku Ísraela - ekki heldur, eins og Anna Kristín Jónsdóttir rekur, áður en Ævar Örn Jósepsson talar við Stefán Eiríksson útvarpsstjóra um þessa ákvörðun hans og framkvæmdastjórnar RÚV. HS Orka telur varnargarðana í Grindavík fyrst og fremst hafa verið reista til að verja almannahagsmuni en ekki hagsmuni orkufyrirtækisins. Kostnaður félagsins frá upphafi jarðhræringanna við Grindavík er umtalsverður og ekki sér fyrir endann á honum. Freyr Gígja Gunnarsson kannaði málið. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Mark Eldred

Formaður Félags talsmanna umsækjenda um alþjóðlega vernd segir það hafa verið áfall þegar stjórnarmaður í félaginu var handtekinn nýverið og úrskurðaður í gæsluvarðhald. Mikilvægt sé þó að gera greinarmun á þeim sem lögreglan vísi burt á landamærunum og síðan hinum sem koma til Íslands í leit að alþjóðlegri vernd. Kosningu um sameiningu Húnaþings vestra og Dalabyggðar lýkur á laugardag. 1.850 íbúar yrðu sameinuðu sveitarfélagi en sameiningin yrði um margt óvenjuleg. Sveitarfélögin tilheyra hvort sínu landshlutasamtökum sveitarfélaga og teygja sig yfir tvö lögregluumdæmi. Þau eru þó í sama kjördæminu og sama heilbrigðisumdæminu. Sveitarstjórarnir telja þetta allt mál sem hægt verði að leysa. 67 blaða- og fréttamenn voru drepnir við störf sín frá fyrsta desember í fyrra til nóvemberloka, og yfir 500 eru í fangelsi vegna starfa sinna. Þetta kemur fram í samantekt alþjóðasamtakanna Blaðamenn án landamæra. Ísraelar drápu flesta fréttamenn, þriðja árið í röð, og hvergi eru fleiri fréttamenn í fangelsi en í Kína.

Gunnar Gíslason, lögmaður á fertugsaldri, segir fjarstæðukennt að hafa setið í gæsluvarðhaldi og einangrun í nærri þrjár vikur vegna grunsemda lögreglunnar á Norðurlandi eystra um að tengjast skipulagðri brotastarfsemi. Hann hafnar því alfarið að tengjast slíkri glæpastarfsemi og ætlar ekki að láta framgöngu lögreglunnar gagnvart sér, yfir sig ganga átölulaust. Samgönguáætlun er fjármögnuð svo langt sem fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar nær, eða út árið 2030. Allt sem gert verður á fyrsta tímabili hennar er því fjármagnað, ólíkt því sem verið hefur þegar framkvæmdir hafa verið háðar fjárlögum frá ári til árs. Innviðafélag í eigu ríkisins verður lykilþáttur í gerðstórra samgöngumannvirkja. Sýrlendingar fögnuðu margir í dag að ár væri liðið síðan ógnarstjórn Assads lauk. En þrátt fyrir hátíðarbrag á götum Sýrlands er mörgu ósvarað um framtíð landsins. Nanar Hawach, greinandi hjá hugveitunni International Crisis Group, segir viðsnúninginn undraverðan undir stjórn núverandi leiðtoga Sýrlands, Ahmad al-Sharaa.

Samfylkingin í Reykjavík stendur á krossgötum. Hún þarf að velja sér leiðtoga í höfuðborginni í fyrsta skipti í nærri tuttugu ár. Forsætisráðherra vill halda þar völdum og er sögð vera á höttunum eftir nýjum oddvita. Það bar til í liðinni viku, undan Senegalströndum, að ráðist var á tyrkneska olíuskipið Mersin, líklega með sprengjudrónum. Skipið er í eigu tyrknesku útgerðarinnar Besiktas shipping en siglir undir fána Panama - og er talið tilheyra hinum svokallaða skuggaflota Rússa. Úkraínumenn hafa ekki gengist við árásinni en árásum af þessu tagi hefur fjölgað og þær eru taldar á gráu svæði. Á miðvikudaginn (10. desember) tekur bann við samfélagsmiðlanotkun barna undir sextán ára gildi í Ástralíu og varðar háum sektum ef fyrirtæki ganga ekki fram í að koma í veg fyrir að ungmenni komist á miðlana.

Fjarðagöng bæta ekki umferðaröryggi á sama hátt og Fjarðarheiðargöng og mynda ekki þá hringtengingu Austfjarða sem innviðaráðherra nefndi við kynningu nýrrar samgönguáætlunar. Þetta segir annar af höfundum skýrslu um jarðgangakosti á Austurlandi. Skólameistari Borgarholtsskóla ætlar ekki að hætta þegjandi og hljóðalaust eftir að menntamálaráðherra framlengdi ekki skipunartíma hans. Skólameistarar eru furðu lostnir. Þrátt fyrir eindreginn vilja flestra Evrópusambandsríkja til að hætta öllum viðskiptum við Rússa streymir rússnesk olía og gas enn til nokkurra aðildarríkja, nú á að hætta að kaupa af Rússum en ekki strax.

Ræsum vélarnar er yfirskrift nýrrar samgönguáætlunar sem Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra og Eyjólfur Ármannsson innviðaráðherra kynntu í morgun, ásamt stofnun innviðafélags. Áætlunin er fyrir árin 2026 til 2040 og innviðafélagið er stofnað um stærri samgönguframkvæmdir. Anna Kristín Jónsdóttir tók saman það helsta úr kynningu þeirra. Seyðfirðingar sem Ágúst Ólafsson ræddi við á förnum vegi í dag voru ekki par ánægðir með tíðindi dagsins og það var Dagmar Ýr Stefánsdóttir sveitarstjóri Múlaþings ekki heldur þegar Ágúst talaði við hana í beinni útsendingu. Siglfirðinga og Fljótafólk var að vonum ánægt með niðurstöðuna, enda Fljótagöng - milli Siglufjarðar og Fljóta - sett í forgang í nýrri samgönguáætlun. Freyr Gígja Gunnarsson ræddi við Guðjón M. Ólafsson, formann bæjarráðs Fjallabyggðar. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Það eru tvö ár síðan Grindavík var rýmd. 10. nóvember 2023 bjuggu um 3.800 í bænum. Nú eru á níunda hundrað skráðir með lögheimili í Grindavík þó að þeir hafi ekki allir þar næturstað. Grindavíkurnefndin hefur lagt til að í sveitarstjórnarkosningum í vor verði þeim sem áttu lögheimili í Grindavík þegar rýmt var en hafa flutt sig síðan gefinn kostur á að melda sig inn á kjörskrá í Grindavík frekar en að kjósa þar sem þeir nú búa Tugir og jafnvel hundruð þúsunda Búlgara knúðu í gær ríkisstjórn landsins til þess að standa við loforð sem hún gaf þjóðinni í síðustu viku en sveik skömmu síðar. Búlgaríuforseti segir bara eitt í stöðunni: Afsögn ríkisstjórnarinnar og nýjar kosningar - sem yrðu þær áttundu á rúmum fimm árum. Ríó Tinto, sem á álverið í Straumsvík, hefur stefnt íslenska ríkinu og krafist þess að úrskurður yfirskattanefndar fyrir tveimur árum verði felldur úr gildi. Deilan snýst um þóknun sem álverið hefur greitt móðurfélaginu sínu í hálfa öld.

Gerð hefur verið orkuspá fyrir Ísland af Landsneti, Raforkueftirlitinu og Umhverfis- og orkustofnun. Þegar hún var kynnt var töluvert rætt um takmarkanir í flutningsgetu raforku og jafnvel þótt meira verði virkjað er ekki tryggt að hægt sé að koma orku til notenda. Ragna Árnadóttir forstjóri Landsnets segir að gera þurfi gangskör að því að bæta flutningskerfið, Alda Hrönn Jóhannsdóttir, yfirlögfræðingur lögreglustjórans á Suðurnesjum hefur áhyggjur af börnum sem gæti þurft að vista í lokaðri brottfararstöð við Keflavíkurflugvöll og telur að hálfur milljarður á ári dugi ekki til að reka hana. Hún segir það hins vegar mannúðlegra en að láta fólk hafast við á flugvellinum í marga daga eða sitja í gæsluvarðhaldi.

Öruggt framboð á matvælum er eitt af mikilvægustu hlutverkum stjórnvalda í flestum löndum og á flestum tímum, segir í inngangi að skýrslu Torfa Jóhannessonar doktors í landbúnaði og sérfræðings í fæðuöryggi og byggðamálum, Neyðarbirgðir fyrir íslenska matvælaframleiðslu. Torfi Jóhannesson, sérfræðingur í fæðuörykki og byggðamálum, segir það hafa komið sér mest á óvart hve berskjaldaður orkugeirinn er. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Torfa. Kynferðisbrot og fíkniefnabrot eru þeir brotaflokkar sem valda Íslendingum hvað mestum áhyggjum og hafa lengi gert. Refsimatið var lengi framan af ólíkt, fíkniefnadómir þungir og efri rammi lögjafarinnar notaður í dómum fyrir innflutning og dreifingu en neðri mörkin frekar nýtt í kynferðisbrotamálum. Þetta hefur þó eitthvað breyst á seinni árum segir Helgi Gunnlaugsson afbrotafræðingur í viðtali við Önnu Kristínu Jónsdóttur.. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Mark Eldred.

Útlit er fyrir að slagur um oddvitasæti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík geti orðið býsna harður. Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins og fyrrverandi ráðherra, íhugar alvarlega að gefa kost á sér í leiðtogakjöri flokksins í lok janúar, leiðtogasæti sem Hildur Björnsdóttir, núverandi oddviti, ætlar ekki að gefa svo glatt eftir. Freyr Gígja Gunnarsson fer yfir mögulegan leiðtogaslag sjálfstæðismanna í Borginni. Mikið hefur verið rætt um ofbeldi á Íslandi undanfarin misseri - og ekki síst hafa verið áberandi áhyggjur af hnífaburði ungmenna og hann talinn vaxandi. Alvarlegustu ofbeldismálin, sérstaklega þegar börn eiga í hlut, vekja mikinn ugg og þau hafa verið óvenjutíð undanfarið. Helgi Gunnlaugsson prófessor hefur rannsakað afbrot á Íslandi um áratugaskeið og skrifar í grein í nýjasta hefti Skírnis að brýnt sé að greina þróunina og vandann sem við er að etja - en bendir á að auknar áhyggjur af afbrotum og ofbeldi séu ekki nýtilkomnar og í opinberum gögnum sé ekki að sjá að brotum fari fjölgandi. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Helga. Þjóðarframleiðsla Evrópusambandsríkjanna vex um tæplega eitt og hálft prósent á næsta ári, og búist er við að verðbólga verði rétt ríflega tvö prósent. Þetta kemur fram í nýrri efnahagsspá sem kynnt var í Brussel fyrir nokkrum dögum. Meðaltalið felur hins vegar talsverðan mun milli ríkjanna og þýskur efnahagur verður áfram í kröggum. Björn Malmquist talar frá Brussel.

Hagsmunagæsla utanríkisþjónustu Íslands og Noregs í tengslum við verndartolla Evrópusambandsins á járnblendi var ein sú víðtækasta sem ráðist hefur verið í. Reyndar þótti embættismönnum ESB framganga vera slík að þeir sáu ástæðu til að kvarta undan henni. Konumorð eru ekki framin í tómarúmi, skrifar Sara Hendriks, framkvæmdastjóri Stefnumótunar Sameinuðu þjóðanna í málefnum kvenna, heldur eru þau oft endapunktur á löngu, samfelldu ofbeldisferli sem getur byrjað með drottnunargirni, hótunum og áreitni, þar á meðal rafrænni. Kynbundið, stafrænt ofbeldi gegn konum er einmitt það sem athyglinni er sérstaklega beint að á alþjóðadegi gegn ofbeldi á konum að þessu sinni. Árið 2025 verður gott ár í íslenskum sjávarútvegi og markmiðið sem fyrr er að reyna að fá sem mest verðmæti út úr hverjum fiski sem veiddur er. Jónas Gestur Jónasson, löggiltur endurskoðandi og meðeigandi hjá Deloitte, fór yfir afkomu í sjávarútvegi á Sjávarútvegsdeginum sem haldinn var í dag. Það eru stórar tölur í uppgjörum fyrirtækjanna, milljarðavelta og umræðan á þá leið að þarna græði menn á tá og fingri.

Það er smám saman að komast mynd á það hvernig flokkarnir í Reykjavík ætla að raða á sína lista fyrir sveitastjórnarkosningarnar í vor. Slagurinn um yfirráðin í borginni er á milli Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar. Eva H. Önnudóttir, prófessor í stjórnmálafræði, telur það ekki skipta sköpum fyrir ríkisstjórnina hverjir fara með völd í þessu langstærsta sveitarfélagi landsins. Friðaráætlun fyrir Úkraínu, sem Bandaríkjaforseti lagði blessun sína yfir, er óþægilega í takt við hugmyndir Rússa að mati Erlings Erlingssonar hernaðarsagnfræðings. Það sé erfitt að upphafspunktur viðræðna sé óskalisti Rússlandsforseta. Hann efast líka um að Rússar myndu samþykkja tillögurnar. Staða Hafrannsóknastofnunar var til umræðu á Alþingi í dag. Sigurjón Þórðarson, þingmaður Flokks fólksins og formaður atvinnuveganefndar, hóf máls á þessum málaflokki og lagði spurningar fyrir atvinnuvegaráðherra. Hann var gagnrýninn í sinni framsögu og velti upp ýsmsum hugmyndum um nýjungar í hafrannsóknum.

250 manns sóttu ráðstefnu í Norðurþingi og heyrðu af áformum um sókn í atvinnumálum og tækifærum til uppbyggingar á Bakka, ráðstefnan var haldin í skugga þess að þrír mánuðir eru síðan næststærsta vinnustaðnum í sveitarfélaginu, kísilveri PCC á Bakka, var lokað. Stefán Ólafsson, prófessor emeritus og sérfræðingur hjá Eflingu segir óeðlilega háa vextir bankanna, miklu frekar en krónan eða verðtryggingu, leiða til þess að fjármagnskostnaður er allt of stór hluti af rekstrarkostnaði íslenskra heimila og fyrirtækja. Þetta sé áfellisdómur yfir íslensku bönkunum, sem liggi eins og blóðsugur á heimilum og fyrirtækjum landsins.

Forsvarsmenn HS Veitna og Bláa lónsins komu af fjöllum þegar þeim barst matsbeiðni frá lögmanni fjármálaráðuneytisins, um kostnað af björgunaraðgerðum í Grindavík og mögulega þátttöku þeirra í þeim. Beiðninni er beint að HS Orku, HS Veitum, Náttúruhamfaratryggingum og Bláa lóninu. Daði Már Kristófersson, fjármálaráðherra, segist ekki vera að rjúfa neina þjóðarsátt um almannavarnir. Afar mikilvægt væri að meta ábatann af aðgerðum gegn eldgosavá þegar kæmi að því að verja hagsmuni Íslands í endurtryggingum á mögulegum tjónum. Ofbeldisbrotum gegn öldruðum hefur fjölgað síðustu ár. Í um helmingi tilfella, þar sem eru náin tengsl milli gerenda og brotaþola, eru það börn sem brjóta gegn foreldri. Þá eru kynjahlutföll í þessum málum nokkuð önnur en almennt gerist í brotum í nánum samböndum. Marta Kristín Hreiðarsdóttir, deildarstjóri hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, segir fjölgun ofbeldisbrota að vissu leyti í takt við aldurssamsetningu þjóðarinnar. Aukinn ágangur rússneskra úlfa í Noregi og Finnlandi er dæmi um áhrif af innrásarstríði Rússa í Úkraínu. Í Lapplandi hafa á bilinu 30 til 50 úlfar verið skotnir á ári, nærri rússnesku landamærunum, þessa þrjá vetur sem stríðið hefur geisað. Margfalt fleiri en fyrir stríð. Rannsókn á erfðaefni úlfanna sannar að þeir koma frá Rússlandi. Og í Noregi skutu menn um eða yfir 60 úlfa síðastliðinn vetur. Þeir eru reyndar langflestir norskir að ætt og uppruna, en ekki allir.

Utanríkisráðherrar EES ríkjanna verða á morgun í Brussel á fundi ráðherraráðs Evrópska efnahagssvæðisins. Fundurinn er haldinn í skugga þeirrar ákvörðunar um verndarráðstafanir sem Evrópusambandið ákvað á þriðjudaginn. Björn Malmquist fréttamaður ræddi þessi mál við Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur utanríkisráðherra sem kom til Brussel í dag. Seðlabanki Íslands lækkaði í dagstýrivexti um 0,25 prósentustig. Anna Kristín Jónsdóttir leitaði álits Katrínar Ólafsdóttur deildarforseta viðskipta- og hagfræðideildar Háskólans í Reykjavík, á þessari ákvörðun og mögulegum afleiðingum hennar. Ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneytinu fundaði með Sigríði Björk Guðjónsdóttur þáverandi ríkislögreglustjóra undir fjögur augu nokkrum dögum áður en hún sagði af sér embætti. Fundurinn var haldinn á heimili ráðuneytisstjórans að loknum vinnudegi. Forsætisráðherra segir ráðuneytisstjórann ekki hafa farið með nein skilaboð frá henni inn á fundinn. Freyr Gígja Gunnarsson fjallar um málið. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Það hefur komið á óvart hversu hratt aðferðafræðin hjá skipulögðum brotahópum í löndum eins og Svíþjóð, að nota börn og ungmenni til að fremja glæpi, hefur náð til Íslands. Það sem gerist á öðrum Norðurlöndum er að gerast hér, segir Katrín Sif Oddgeirsdóttir, sérfræðingur hjá ríkislögreglustjóra. Freyr Gígja Gunnarsson ræðir við hana. Af fáu hafa Íslendingar meiri áhyggjur en íslenskri tungu. Sama hvert litið er, ógnirnar eru alstaðar, hnignunarmerkin líka og spurningin er ekki hvort, heldur hvenær dánarvottorðið verði gefið út. Í gær, á degi íslenskrar tungu, hlaut Dröfn Vilhjálmsdóttir, safnstjóri skólasafns Seljaskóla verðlaun Jónasar Hallgrímssonar. Hún segir ekkert vanta upp a lestraráhuga barna og ungmenna - hins vegar vanti meira lesefni. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Dröfn. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Mark Eldred

Greiningardeild ríkislögreglustjóra gaf í dag út sína fyrstu skýrslu í fjögur ár um skipulagða brotastarfsemi. Hún staðfestir að þessi starfsemi hafi fest sig kyrfilega í sessi hér á landi sem sést kannski best á því að brotahópum hefur fjölgað um helming á áratug; í dag er talið að þeir séu tuttugu - þetta eru mis-fjölmennir og mis-skipulagðir hópar en allir með einbeittan brotavilja; sumir byggja á áralöngum kunningsskap, aðrir tengjast glæpagengjum í öðrum löndum. Þýska hernum er ætlað lykilhlutverk í vörnum Evrópu. Hann er sá stærsti í álfunni og þrjú og hálft prósent af landsframleiðslu Þýskalands fer í varnarmál. Friedrich Merz kanslari vill fjölga í hernum og undanfarið hefur verið tekist á um hvort mögulegt verði að kveðja fólk til herþjónustu og frá og með næsta ári á að spyrja unga þýska karla hvort þeir vilji í herinn. Varnarmálaráðherrann, Boris Pistorius, vill styrkja herinn með sjálfboðaliðum en Merz hefur hallast að herskyldu sem byggist samt á tilviljanakenndum drætti. Pistorius telur að með sjálfboðaliðum sé frekar hægt að velja hermenn á grundvelli getu og færni.

Nýjustu fréttir frá Vesturbakkanum eru ekki góðar: Fjöldahandtökur, stöðugar árásir óg skemmdarverk ísraelskra landræningja og morð ísraelskra hermanna á tveimur börnum. Þetta er daglegt brauð fyrir palestínska íbúa Vesturbakkans, sem Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Íslandsdeildar Rauða krossins heimsótti í vikunni. Ævar Örn Jósepsson ræðir við hann. Alþingi samþykkti í síðasta mánuði þingsályktunartillögu um borgarstefnu fyrir Ísland sem stuðlar að þróun og eflingu tveggja borgarsvæða á Íslandi. Annars vegar með því að styrkja höfuðborgina Reykjavík og höfuðborgarsvæðið og hins vegar með því að skilgreina Akureyri sem svæðisborg og efla hana sem slíka. En hvað felst í þessu? Ágúst Ólafsson ræðir það við Ástthildi Sturludóttur, bæjarstjóra á Akureyri. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kormákur Marðarson

Niðurstaða rannsakenda, hér á landi og í Namibíu, er að meintar mútugreiðslur Samherja til namibískra áhrifamanna, séu talsvert hærri en áður hafði verið talið. Þetta herma heimildir fréttastofu. Nú, sléttum sex árum eftir að Kveikur í samstarfi við Wikileaks, Stundina, Al-Jazeera og namibíska dagblaðið The Namibian, fjölluðu fyrst um ásakanir um stórfelld mútubrot tengd starfsemi Samherja í Namibíu, sitja 10 menn í varðhaldi þar ytra og bíða þess að réttarhöld hefjist í máli þeirra. Land við Öskju hefur risið um nærri einn metra frá því landris hófst á ný við eldstöðina fyrir rúmum fimm árum. Haldi þessi þróun áfram gæti endað með eldgosi, en svo gæti allt dottið í dúnalogn og ekkert gerst. Fyrir fáum dögum varð jarðskjálfti í Öskju 3,5 að stærð og þótt það séu kannski ekki fréttir að jarðskjálfti mælist í Öskju, þá eru svo stórir skjálftar ekki algengir þar. Stærsta og öflugasta flugmóðurskip heims, hið bandaríska Gerald R. Ford, lónar nú á Karíbahafinu, undan norðurströnd Suður-Ameríku, með ríflega 4.000 manna áhöfn og tugi orrustuþotna um borð. Þetta risaskip er ekki eitt á ferð, því tugir annarra herskipa - orrustuskipa, freigáta, tundurspilla og minni flugmóðurskip fylgja því hvert sem það fer. Þessi flotadeild bætist við þann fjölda bandarískra herskipa, herþotna og kafbáta sem hafa haldið til í sunnanverðu Karíbahafi að undanförnu, ekki ýkja fjarri Venesúela, og haldið þar uppi mannskæðum árásum á báta meintra fíkniefnasmyglara.

Það væri óheiðarlegt að kalla fyrirhugaðar brottvísunarbúðir eitthvað annað en þvingunarráðstöfun, segir dómsmálaráðherra. Hún telur sig ekki þurfa að hlusta á yfirhalningu frá fínum mönnum í Háskóla Íslands um að hlutirnir séu ekki eins og þeir séu varðandi námsmannaleyfi erlendra nemenda - hún hafi gögn og yfirlýsingar sem sýni að bregðast þurfi við. Bændur, veiðimenn og sumarhúsaeigendur í Borgarfirði eru ósáttir við hvernig Andakílsárvirkjun stjórnar vatnshæð í Skorradalsvatni og rennsli Andakílsár. Þeir kvarta undan blautum túnum, landrofi, öryggi veiðimanna, áhrifum á mannvirki og hvarfi gönguleiða meðfram vatninu. Í dag var tilkynnt að loftlagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna COP 32, sem haldin verður eftir tvö ár, verði í Eþiópíu - en hvar COP 31 verður haldin á næsta ári liggur ekki fyrir enn. Tvö ríki, Ástralía og Tyrkland, bítast nefnilega um hnossið - og ef hvorugt þeirra gefur eftir mun það þriðja neyðast til að gera það. Þetta ríki er Þýskaland - en Þjóðverjar vilja ekki halda ráðstefnuna og gera því allt hvað þeir geta til að leysa þetta óvenjulega vandamál, sem rekja má til regluverksins um val á gestgjöfum.

Sigríður Björk Guðjónsdóttir gekk á fund dómsmálaráðherra í ráðuneytinu við Skúlagötu 4 klukkan eitt í gær. Niðurstaða fundarins var að hún myndi hætta sem ríkislögreglustjóri en yrði í staðinn sérfræðingur í aðgerðum gegn kynbundnu ofbeldi hjá ráðuneytinu. Freyr Gígja Gunnarsson ræddi við Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur, dómsmálaráðherra. Mikill styr stendur um breska ríkisútvarpið BBC, en um helgina hættu bæði útvarpsstjórinn Tim Davie og fréttastjórinn Deborah Turness og vísuðu til umfjöllunar um fréttaskýringarþáttinn Panorama sem væri farinn að skaða BBC. Stjórnarformaðurinn baðst afsökunar á vinnubrögðunum. Ingibjörg Þórðardóttir fyrrverandi ritstjóri hjá BBC trúir ekki á að þar ríki kerfislæg hlutdrægni en oft sé brugðist seint og illa við þegar mistök eru gerð.

Eftir nærri fimm ára tafir segir forstjóri Landsnets kominn tíma til að ljúka undirbúningi fyrir Blöndulínu þrjú - nýja háspennulínu frá Blönduvirkjun til Akureyrar. Þótt enn sé ósamið við þriðjung landeigenda á línuleiðinni sé eignarnám ekki uppi á borðum. Reyna verði til þrautar að ná samningum. Staða Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur sem ríkislögreglustjóri virðist vera orðin mjög snúin og hún nýtur ekki trausts formanns fjárlaganefndar. Stjórnarandstaðan ætlar ekki að kveða upp neinn dóm, þá ábyrgð verði dómsmálaráðherra að axla. Losun gróðurhúsalofttegunda er í hæstu hæðum þrátt fyrir áratuga baráttu og vinnu að hinu gagnstæða og fögur fyrirheit ráðamanna um róttækar aðgerðir til að hamla gegn yfirstandandi hlýnun Jarðar og loftslagsbreytingum af mannavöldum.

Þegar Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra, fékk fyrst veður af 160 milljóna viðskiptum ríkislögreglustjóra við ráðgjafafyrirtækið Intru ráðgjöf, á mánudagskvöld í síðustu viku, beið hún ekki boðanna. Sigríður Björk Guðjónsdóttir, var kölluð á teppið og langlundargeð ráðherrans var ekki mikið. Eftir fund í ráðuneytinu voru Sigríði gefnir fimm dagar til að svara ítarlegri upplýsingabeiðni um þessi viðskipti. Í millitíðinni fundaði ráðherra aftur með ríkislögreglustjóra til að ræða alvarlega stöðu hennar sem forstöðumanns. Leiðtogar og sérfræðingar alls staðar að úr heiminum safnast nú saman í brasilísku borginni Belém, þar sem þrítugasta loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna hófst í dag með leiðtogafundi. Talað hefur verið um að þetta eigi ekki að vera ráðstefna umræðna og samningaþófs, heldur ákvarðana og aðgerða, því engan tíma sé að missa. Antonio Guterres, aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, segir enn mögulegt að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins um að halda hlýnun Jarðar innan 1,5 gráða umfram meðalhita fyrir iðnbyltingu. Vegurinn yfir Öxi á sunnanverðum Austfjörðum liggur úr Berufjarðarbotni upp á Fljótsdalshérað. Mikilvæg samgönguæð að mati heimamanna fyrir austan, þrátt fyrir að þarna sé hlykkjóttur og ósléttur malarvegur. Þetta er innan við 20 kílómetra leið en nýr Axarvegur myndi stytta hringveginn um tæpa 70 kílómetra miðað við núverandi leið um Austfirði. Öxi er ekki síst mikilvæg leið fyrir íbúa á Djúpavogi eftir myndun sveitarfélagsins Múlaþings og þá sameiningu sem henni fylgdi.

Demókrötum gekk vel í kosningum í Bandaríkjunum í gær. Zohran Mamdami sigraði í borgarstjórakosningum í New York, í Virgíníu vann Abigail Spanberger ríkisstjóraefni þeirra sannfærandi sigur og í New Jersey fékk Mikie Sheriill frambjóðandi demókrata álíka niðurstöðu. Tillaga demókrata um að draga ný kjördæmamörk sem eru talin þeim hagstæð var samþykkt og allt er þetta talið merki um að tæplega einu ári eftir að Donald Trump tók við embætti forseta sé pendúllinn að sveiflast. Er þetta til marks um vinstrisveiflu eða bara óánægju með störf forsetans, Donalds Trump? Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Guðmund Hálfdánarson prófessor. Varað hefur verið við því að líkurnar á röskun svokallaðrar veltihringrásar hafstrauma í Atlantshafi, skammstöfuð AMOC, hafi verið vanmetnar. Sú röskun er rakin til hlýnunar hvorutveggja sjávar og loftslags og bent á að hrun veltihringrásarinnar myndi líklega leiða til mikillar kólnunar á norðurslóðum, þótt áfram hitni annars staðar. Niðurstöður nýlegrar rannsóknar á áhrifum yfirstandandi hlýnunar á djúpsjávarmyndun í norðurhöfum og þar með veltihringrásina, benda hins vegar til að hættan sé mögulega orðum aukin. Rannsóknin var til umfjöllunar á ráðstefnu vísindamanna í Helsinki í október og þar var Halldór Björnsson, fagstjóri loftslagsmála á Veðurstofunni. Ævar Örn Jósepsson ræðir við hann. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Sviðsstjóri ákærusviðs hjá lögreglunni segir það hafa verið vonbrigði þegar lögreglan fékk ekki heimild hjá dómstólum til að fylgjast með vændisstarfsemi í grónu íbúðarhverfi í Reykjavík. Útlit er fyrir hrun í komu skemmtiferðaskipa til landsins á næstu tveimur árum ef stjórnvöld halda til streitu fyrirhugaðri gjaldtöku á þessi skip. Áhrifanna gætir hjá ferðaþjónustu og hafnarsjóðum sveitarfélaga um allt land. Sums staðar leggjast skipakomur nánast af og tekjutap hafnanna mælist í milljörðum. Svartfjallaland gæti orðið næsta aðildarríki Evrópusambandsins, árið 2027, haldi svo fram sem horfir í aðildarferlinu. Þetta er niðurstaðan í árlegri skýrslu framkvæmdastjórnar ESB um stöðuna í þeim tíu ríkjum sem eru á lista yfir umsóknarríki. Framkvæmdastjórnin segir að Georgía sé nú orðið umsóknarríki aðeins að nafninu til.

Þrátt fyrir að í vopnahléssamkomulaginu sé kveðið á um óhindrað streymi lífsnauðsynlegra hjálpargagna inn á Gaza, þar á meðal grundvallarnæringar fyrir börn sem soltið hafa heilu hungri mánuðum saman, þá er raunveruleikinn annar, segir Birna Þórarinsdóttir framkvæmdastjóri Unicef á Íslandi sem er nýkomin frá Palestínu. Um 100 starfsmenn hjá fimm stærstu sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu hafa verið áminntir fyrir brot í starfi og 20 hefur verið sagt upp að undangenginni áminningu. frá 2022. Nær 18.000 starfa hjá sveitarfélögunum. Undanfarna mánuði hafa á sjöunda tug manna fallið í árásum bandaríska hersins á báta í Karíba- og Kyrrahafi undan ströndum Mexikó, síðast þrír um helgina. Hernaðarviðbúnaður Bandaríkjanna í og við Karíbahaf hefur stóraukist undanfarna mánuði og hefur aldrei verið meiri, Bandaríkjaforseti talar um stríð við eiturlyfjasmyglara en greinendur telja margir að olía sé rótin.

Þing Norðurlandaráðs hefur staðið alla vikuna í Stokkhólmi. Þar er fundað á vettvangi Norðurlandanna, þar með talið Vestnorræna ráðsins sem Lögþing Færeyja, landsþing Grænlands og Alþingi stofnuðu. Jón Gnarr þingmaður Viðreisnar er formaður Vestnorræna ráðsins og sat þingið nú í fyrsta skipti. Hann segir alveg ljóst að pólitísk staða Grænlands sé sterk og að Grænland sé að verða vinsælasta stelpan á ballinu ef sú samlíking sé skoðuð. Sonur Karls Wernerssonar segist hafa lagt traust sitt á föður sinn þegar hann tók við eignarhaldi á einu dýrmætasta félagi hans. Karl segir þrotabú hans gera tilkall til bóta sem hann telur sig eiga inni eftir að hafa afplánað refsingu vegna dóms sem hefur verið hnekkt. Þetta kemur fram í greinargerðum sem skilað var til Héraðsdóms Reykjaness fyrir nokkru og Spegillinn fékk afhentar í vikunni. Sagt var frá ákærunni á hendur Karli, sambýliskonu hans og syni í maí. Gert er ráð fyrir að aðalmeðferðin standi sjö virka daga í mars á næsta ári. Belgía er á góðri leið með að verða að eiturlyfjaríki, segir dómari í Antwerpen í opnu bréfi sem birt var á heimasíðu belgískra dómstóla í gær. Skipulögð glæpasamtök hafa hreiðrað um sig og náð áhrifum í stofnunum ríkisins, þar á meðal dómskerfinu segir dómarinn, sem hefur þurft að fara huldu höfði vegna hótana. Höfnin í Antwerpen er einn helsti áfangastaður eiturlyfja sem smyglað er inn til Evrópu.

Sigríður Björk Guðjónsdóttir, ríkislögreglustjóri var í hópi þeirra forstjóra ríkisstofnana sem fengu dreifibréf frá fjármálaráðuneytinu í ágúst á síðasta ári þar sem stofnanir ríkisins voru beðnar um að forðast alla gerviverktöku; hún væri ólögmæt. Eini starfsmaður Intru ráðgjafar, sem ríkislögreglustjóri var í tugmilljóna viðskiptum við og nánast eini verkkaupi, var með tölvu og netfang hjá embættinu og aðgang að innra neti þess. Ráðherrar hafa kynnt fyrsta hluta aðgerða í húsnæðismálum. Von á öðrum pakka í byrjun næsta árs sem er ætlað er að lækka fasteignaverð og fjölga íbúðum. Rætt við Höllu Gunnarsdóttur formann VR og Ragnar Þór Ingólfsson Flokki fólksins sem leiddi þingmannanefnd um húsnæðismál.

Spegillinn hefur síðustu daga fjallað um umfangsmikil viðskipti ríkislögreglustjóra við ráðgjafafyrirtækið Intru ráðgjöf. Þau hafa verið gagnrýnd og dómsmálaráðherra sagði eftir ríkisstjórnarfund í gær að áferð málsins væri ekki góð. Hún ítrekaði þau skilaboð eftir fund sinn með ríkislögreglustjóra í dag. En hvað segir ríkislögreglustjóri? Freyr Gígja Gunnarsson ræddi ítarlega við Sigríði Björk Guðjónsdóttur. Niðurstöður forsetakosninga í Argentínu um helgina þar sem flokkur forsetans, hægri pópúlistans Javiers Milei, Frelsið fremst fékk 40% atkvæða, komu mörgum greinendanum á óvart að sögn Hólmfríðar Garðarsdóttur prófessors í spænsku. Hún er í Buenos Aires og Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hana um úrslit kosninganna. Kosið var um hluta þingmanna og bætti Frelsið fremst verulega við sig, en er þó ekki stærstur flokka á þingi. Hólmfríður telur að óttinn við að Bandaríkjastjórn myndi hætta við björgunarpakka, sem Donald Trump forseti Bandaríkjanna var búinn að lofa, gæti hafa haft mikil áhrif.

Stjórnendaráðgjafinn, sem ríkislögreglustjóri greiddi 160 milljónir fyrir ráðgjafarstörf, var ráðinn tímabundið í fullt starf tveimur dögum eftir að fréttastofa óskaði eftir því að fá afhentar tímaskýrslur og reikninga vegna vinnu hennar fyrir embættið. Ríkisendurskoðandi segir málið bera þess merki að innri endurskoðun og innra eftirlit ríkislögreglustjóra hafi ekki verið eins og lög kveði á um. Nokkrum starfsmönnum ríkislögreglustjóra var sagt upp störfum í gær vegna sparnaðaraðgerða. Forystufólki í sveitarstjórnarmálum á Austurlandi finnst vanta mikið upp á að stjórnvöld meti framlag fjórðungsins í þjóðarframleiðslunni þegar kemur að uppbyggingu innviða. Nærri fjórðungur af útflutningsverðmætum landsins verði til á Austurlandi þótt þar búi innan við þrjú prósent þjóðarinnar.

Ríkislögreglustjóri hefur síðustu fimm ár keypt þjónustu af ráðgjafafyrirtækinu Intru ráðgjöf fyrir 160 milljónir. Hvorki var gerður skriflegur samningur við fyrirtækið né farið í útboð en klukkutímarnir hlaupa á þúsundum. Síðastliðin tvö ár hefur eini starfsmaður félagsins verið nánast í fullu starfi á háu tímakaupi við að flytja embættið, fara í skoðunarferðir í húsgagnaverslanir, panta gardínur, velja sorpflokkunarílát, breyta nöfnum á fundarherbergjum og finna stað fyrir píluspjöld. Flokkur forseta Argentínu vann nokkuð óvæntan sigur kosningum um helgina. Forsetinn er litrík og umdeild persóna sem hefur orðið nokkuð ágengt í baráttu við verðbólgu sem var með himinskautum fyrir nokkrum árum en gagnrýnendur segja árangurinn dýru verði keyptan.

Íslenskt efnahagslíf stendur frammi fyrir nokkrum áskorunum; Norðurál þarf að takmarka sína framleiðslu, Play fór á hausinn og PCC á Bakka hefur ekki verið starfrækt í nokkra mánuði. Fjármálaráðherra var í beinni útsendingu. Það getur verið freistandi fyrir hagsýna Svisslendinga að fara yfir landamærin og næla sér í franskt kjötmeti sem er þar miklu ódýrara. Það getur líka verið dýrkeypt að vera gripinn með góssið, eins og Ævar Örn Jósepsson fjallaði um. Ágúst Ólafsson ræddi síðan við formann Skotveiðifélags Íslands en rjúpnaveiðitímabilið hófst í dag. Nýtt fyrirkomulag var tekið upp fyrrahaust en formaðurinn segir unga fólkið hafa lítinn áhuga á því að arka upp á fjöll með byssu á öxl.

Forstjóri PCC á Bakka segist ekki sjá betur en að versta sviðsmynd varðandi framtíð kísilverksmiðjunnar sé að raungerast. Hann býst ekki við að hægt verði að hefja rekstur aftur fyrr en í fyrsta lagi í lok sumars 2026. Um 20 manns verða við störf á Bakka í vetur. Mikið er rætt um skólamál og ungmenni í fjölmiðlum. Sú umræða er oftar en ekki undir neikvæðum formerkjum en hvað finnst krökkum sem eru að ljúka grunnskóla um hana? Verða þeir varir við ofbeldi í skólum, eru þeir öruggir þar? Símanum er oft kennt um ýmislegt sem miður fer og hafa reyndar verið bannaðir í mörgum skólum. Sakna nemendur þeirra og hvað um einkunnagjöfina?