DuurzaamBV Podcasts

Energy hubs zijn lokale knooppunten in een energiesysteem. Hier komen vraag en aanbod samen, maar vraag en aanbod zijn lang niet altijd in evenwicht. Wat is het nut van deze energy hubs en wat komt er allemaal bij kijken? Mart van Bracht en Harold Veldkamp van Topsector Energie leggen het uit.

De hybride warmtepomp gaan we de aankomende jaren steeds vaker terugzien en is vanaf 2026 zelfs verplicht. Technisch dienstverlener Remeha opende zelfs een nieuwe productielijn voor het razendpopulaire apparaat. Change Inc praat erover met Mark Vellinga, commercieel directeur bij Remeha.

Yoghurt, melk, sappen en zelfs water; veel vloeistoffen worden verpakt in drankkartons. Om tot een circulaire economie te komen moeten al deze drankkartons ingezameld, gesorteerd en gerecycled worden. Hoe doet Nederland dat op dit moment en welke beren liggen er op de weg?

De Circulaire Jaarbalans is een podcast van Change Inc. en de Kennis en Innovatie Agenda Circulaire Economie (KIA CE). In deze special blikken we terug op wat er het afgelopen jaar is gebeurd in de circulaire economie. Maar we kijken ook vooruit. In deze tweede aflevering: Peter Wolfs, directeur Circulair en Klimaat bij TNO, Ellen Mensink, oprichter van Brightloops en Egbert Vennik, CEO van Hendrik Veder Groep.

De Circulaire Jaarbalans is een podcast van Change Inc en de Kennis en Innovatie Agenda Circulaire Economie (KIA CE). In deze special blikken we terug op wat er het afgelopen jaar is gebeurd in de circulaire economie. Maar we kijken ook vooruit. In deze eerste aflevering doen we dat met David Pappie Directeur Topsectoren en Industriebeleid van het Ministerie van EZK en Wieger Droogh, CEO PreZero Nederland.

Methaan, stikstof, uitkoopregelingen de torenhoge energiekosten: de Nederlandse boer krijgt het flink voor de kiezen. En dat terwijl de producten zo populair zijn, in dit geval melk en de kaas die daarvan gemaakt wordt. Hoe kunnen boeren helpen om de huidige problemen op te lossen? In deze podcast gaan melkveehouder Elmer Kramer en Wim Betten, directeur van Cono Kaasmakers in gesprek met presentator Pieter van der Werff.

In de laatste aflevering van Change Report Talk van dit jaar, aandacht voor wind op zee. En dan vooral de vraag hoe al die windmolens winstgevend kunnen draaien in 2030. Want we bouwen de hele Noordzee vol met windmolenparken. Maar het is nog niet zeker wie die stroom straks gaat afnemen. Nederland heeft dankzij zijn aardgas-verleden een uit de kluiten gewassen energie-intensieve industrie. Maar de elektrificatie daarvan laat nog te wensen over. Als dat niet verandert zijn al die windparken die we ontwikkelen in 2030 maar 30 procent van de tijd rendabel, concludeert TNO in het whitepaper 'Offshore wind business feasibility in a flexible and electrified Dutch energy market by 2030' . Dat kan niet de bedoeling zijn. En als dit zo is, waarom zijn tenders voor het bouwen van die parken zo in trek? Hoe kan het anders en wat is daarvoor nodig? In Change Report Talk legt Laetitia Ouillet het haarfijn voor je uit. Luister hier de podcast. Het hoofdrapport van deze uitzending is hier te vinden: https://publications.tno.nl/publication/34640203/tMlTI0/TNO-2022-offshorewind.pdf Overige rapporten die we bespreken: Advies stuurgroep extra opgave: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-979271 Routekaart elektrificatie van 29/9/2022:https://open.overheid.nl/repository/ronl-fc75b89e74aeeb2bffbad24ca30e5fe49ae4e883/1/pdf/routekaart-elektrificatie-in-de-industrie.pdf

Heb jij de KEV al uit? Waarschijnlijk niet. Maar Laetitia Ouillet heeft het 239 pagina's tellende rapport van begin tot eind (inclusief de voetnoten!) voor je gelezen. In de negende aflevering van Change Report Talk duikt zij samen met Sabine Sluijters in de details. Want waarom lukt het ook het ‘groenste kabinet ooit' met zoveel klimaatmaatregelen nog steeds niet om het doel van 55 procent CO2 reductie in 2030 te halen? Benieuwd naar de antwoorden? Luister hier de podcast

Het besluit van minister van Klimaat en Energie Rob Jetten dat warmtenetten vanaf 2025 in publieke handen komen roept veel vragen op. Gaat dit voornemen de energietransitie helpen of juist vertragen? Wie gaan de rol van publiek warmtebedrijf oppakken? Hoe gaan we dit organiseren en wat zal het kosten? Wordt warmte hierdoor duurder? In deze aflevering van Report Talk gaan Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters in op al deze vragen.

De energiemarkt is op hol geslagen en de EU en Den Haag zoeken naarstig naar manieren om grip te krijgen op de alsmaar stijgende prijzen. Een prijsplafond, een solidariteitsbijdrage en een extra winstbelasting. Maar hoe werken die maatregelen, wat kost het en wie profiteren daar nou van? In Report Talk leggen we het voor je uit.

De energieprijzen rijzen de pan uit. Wat kunnen bedrijven nu al doen om daar het hoofd aan te bieden? Een gesprek over de toekomst van de turbulente energiemarkt met Rene Raaijmakers, CEO van Groendus en Eric Vennix, partner bij adviesbureau Deloitte. “We gaan naar het internet of energy”, zegt Raaijmakers. “Daarin is iedereen zowel gebruiker als opwekker en het hele spel draait om het optimaal benutten van elke kilowattuur die is opgewekt.”

Netcongestie, het is de doorn in het oog van de energietransitie. Het elektriciteitsnet kan de rap toenemende vraag naar en aanbod van duurzame stroom niet aan. Netbeheerders werken hard aan verzwaring van het net terwijl de situatie alleen maar verslechtert. In deze aflevering van Report Talk nemen Sabine Sluijters en Laetitia Ouillet het probleem van netcongestie en transportschaarste onder de loep en beantwoorden de vraag: wat is er op de korte termijn aan te doen?

We kunnen er niet omheen: we zullen het over aardgas moeten hebben. We willen ervan af maar we kunnen nog niet zonder. In deze vijfde aflevering van Report talk nemen Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters je mee door kamerbrieven en rapporten die de afgelopen weken verschenen over leveringszekerheid en energie besparen. "We moeten niet alleen nu minder gebruiken maar uiteindelijk helemaal van het gas af", zegt Ouillet. "Dus zijn maatregelen voor de korte termijn net zo belangrijk als voor de lange termijn. Anders ben je jaar in jaar uit met crisismanagement bezig."

De biodiversiteit neemt af en de CO2 in de atmosfeer neemt toe. Land Life wil deze uitdagingen het hoofd bieden door bomen te planten over de hele wereld. Zo herstellen ze leefgebieden van planten en dieren én zorgen ze ervoor dat er CO2 wordt opgenomen. Jeroen van Veen, de Nederlandse vertegenwoordiger van Land Life in Australië ziet met eigen ogen waarom dat zo hard nodig is.

De biodiversiteit neemt af en de CO2 in de atmosfeer neemt toe. Land Life wil deze uitdagingen het hoofd bieden door bomen te planten over de hele wereld. Zo herstellen ze leefgebieden van planten en dieren én zorgen ze ervoor dat er CO2 wordt opgenomen. Jeroen van Veen, de Nederlandse vertegenwoordiger van Land Life in Australië ziet met eigen ogen waarom dat zo hard nodig is.

Foodservicebedrijf Albron en de Good Fish Foundation werken samen om ervoor te zorgen dat er alleen nog maar duurzame vis op je bord belandt. Kortom, vis waar niet op overbevist wordt. Wat betekent dat voor de inkoop van Albron, dat in heel Nederland actief is in ziekenhuizen, bedrijfsrestaurants en andere horeca?

Hoe meer energie we duurzaam opwekken hoe meer we dat merken in onze eigen leefomgeving. Dat zet het draagvlak voor de energietransitie onder druk. Minister voor Energie en Klimaat Rob Jetten wil weten wat de zorgen en aandachtspunten van burgers zijn bij het klimaatbeleid. Hij vroeg TNO om dit te onderzoeken voor vier windmolenparken. Dit is het eerste kwantitatieve en meer diepgaande onderzoek dat hiernaar gedaan is. Benieuwd naar de conclusies en aanbevelingen en wat ontwikkelaars daar in de praktijk aan hebben? Laetitia Ouillet las het rapport en bespreekt het met Sabine Sluijters in deze vierde aflevering van Change Report Talk.

Groene waterstof, het duizenddingendoekje van de energietransitie is tot nu toe vooral een papieren tijger. Iedereen praat erover maar van werkelijke waterstofproductie is nog nauwelijks sprake. De oorzaak? Er is nog geen markt. Als het aan de minister voor energie en klimaat Rob Jetten ligt komt daarin snel verandering. Maar hoe moet die markt eruit zien? Daarover gaat de derde aflevering van Change Report Talk. “Het is braakliggend terrein.”

Today's Changemakers van week 11 verkennen ieder op hun eigen manier de mogelijkheden voor energieopwekking in de mobiliteit. In de podcast vertelt Pieter Willems, oprichter van PowerD waarom hij elektrische voertuigen als een grote virtuele batterij beschouwt en hoe dat bijdraagt aan een snelle verduurzaming. "Ik geloof dat je meer mensen meekrijgt als verduurzaming ook commercieel aantrekkelijk is."

Het is misschien wel het minst opgemerkte document over klimaat en energie van de afgelopen tijd: Het antwoord van minister Jetten op het coalitieakkoord. En dat is zonde vindt energie expert Laetitia Ouillet. Want het is een mega ambitieus klimaatpakket. Daarom in Report Talk deze keer aandacht aan deze kamerbrief. “Het is gewoon de to do list van Jetten.”

Rapporten over de energie en klimaat: het is verplichte kost voor iedereen die in de sector werkt. Maar bijna niemand komt verder dan het persbericht of de samenvatting. Daar heeft Change.inc nu een oplossing voor in de vorm van een podcast: Report Talk waarin elke maand een rapport wordt gefileerd. In deze eerste aflevering bladeren Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters door de Klimaat- en Energieverkenning van het PBL. Ze zetten het rapport in context, bespreken de kritiekpunten en gaan op zoek naar bijzondere weetjes.

In de zevende en laatste aflevering van Change for Circular Economy blikt presentator Anic van Damme samen met oud-minister en aanjager van de circulaire economie Jacqueline Cramer en boegbeeld van de topsector Chemie Jacqueline Vaessen terug op de uitdagingen waar circulaire ondernemers in voorgaande afleveringen tegenaan lopen. Maar ze kijken ook vooruit. Hoe denken zij dat oude patronen doorbroken kunnen worden om de weg naar een circulaire economie vrij te maken?

In de zesde aflevering van Change for Circular Economy ontvangt presentator Anic van Damme Hester Klein Lankhorst, algemeen directeur van het Afvalfonds Verpakkingen en Kim Poldner, lector circulair business aan De Haagse Hogeschool. Dankzij een aantal efficiënte beleidsmaatregelen en financiële prikkels is Nederland goed in het recyclen van verpakkingsafval. Het recyclen van textiel loopt achter, terwijl de doelstellingen strenger worden. Wat kan de textielindustrie leren van de manier waarop Nederland verpakkingen recyclet?

Fridrankproducent Coca-Cola herstelt samen met Natuurmonumenten een boel visvijvers in Brabant, vlakbij de fabriek waar het haar frisdrank produceert. Presentator Pieter van der Werff gaat in gesprek met Duane van Diest van Coca-Cola en Wouter van Dun en Jan Bos van Natuurmonumenten, waarom ze dit samen doen.

De energietransitie is een van de grootste transities van deze tijd en vergt een volstrekt andere manier van denken, handelen en organiseren. Presentator Pieter van der Werf gaat hierover in gesprek met Emile Croin, directeur van energietechniekbedrijf Anexo en Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit en auteur van het boek 'Omarm de Chaos'.

Ons voedselsysteem is lineair ingericht: zaaien, oogsten, eten, uitwerpen. Kan dit niet anders? Kunnen we het systeem niet zo inrichten dat voedingsresten hun weg terugvinden naar onze landbouwgrond? Ecoloog Louise Vet en oprichter van PeelPioneers Lindy Hensen verkennen in deze vijfde aflevering wat er mogelijk is.

Voor een succesvolle energietransitie is systeemintegratie essentieel. Maar wat is dat en hoe zorgen we ervoor dat het slaagt? Daarover praten wij in de Energiepodcast met Marijke Kellner, manager energiesystemen bij Gasunie en Willem de Vries, manager new business bij GroenLeven.

In vierde aflevering in de reeks Change for Circular Economy ontvangt presentator Anic van Damme Guido Broek van zonnepanelenleverancier Sungevity en Jan Braaksma, universitair hoofddocent Maintenance Engineering aan de Universiteit Twente. Kunnen we zonnepanelen en windmolens zo onderhouden dat ze langer mee kunnen of onderdelen vervangbaar zijn? En hoe behouden we alle zeldzame metalen en recyclen we staal en kunststof? Je hoort het hier!

In alweer de derde aflevering in de reeks praat presentator Anic van Damme met Onno Dwars (Ballast Nedam Development) en Ruben Vrijhoef (Hogeschool Utrecht) over logistiek en stedelijke ontwikkeling. Wat zijn de mogelijkheden voor circulair bouwen? En hoe kunnen we connecties tussen gebieden maken die circulariteit versterken. Je hoort het allemaal hier!

In deze aflevering staan grondstofkeuze en -verwerking centraal. Presentator Anic van Dam ontvangt Frank Geelen van recycler Renewi en Willem Sederel voorzitter van Circular Biobased Delta. Welke rol spelen biobased grondstoffen in een circulaire economie? En wat zijn de mogelijkheden voor het verwerken van afval tot grondstoffen? Je hoort het hier!

In deze aflevering staat circulair ontwerp centraal en ontvangt presentator Anic van Damme Eva Gouwens, CEO van Fairphone en Inge Oskam, lector circulair ontwerpen & ondernemen aan de Hogeschool van Amsterdam. Hoe is het Fairphone gelukt om circulair ontwerp tot de kern van hun product te maken? En waar moeten andere ondernemers rekening mee houden als ze hier ook mee aan de slag willen?

Als we van fossiele brandstoffen af willen, dan hebben we ongelofelijk veel duurzame stroom nodig. Martijn Hagens, CEO van Vattenfall Nederland, verwacht dat de elektriciteitsvraag in 2050 vier keer zo groot is als nu. En van de stroom die we nu hebben, is nog maar een kwart groen. “Als je die opgave op je in laat werken, dan weet je dat we moeten stoppen met polarisatie over oplossingen. Want we kunnen niet meer kiezen, we moeten alles aangrijpen.”

Aardgas: we moeten er vanaf, maar het is wel heel comfortabel. En voor veel gebouwen lijkt het op dit moment de enige optie. Hoe krijgen we bijvoorbeeld oudere huizen van het gas af? We vroegen het aan Michiel van den Berg, CEO van warmtebedrijf Eteck, in onze podcast Change Short Stories. “Ergens is het een non-issue. Want wat willen we nu eigenlijk met deze planeet?”

Twintig procent van de Nederlandse CO2-reductie voor 2030 moet uit de Rotterdamse haven komen. Een behoorlijke opgave, vindt ook voorzitter Victor van der Chijs van ondernemersvereniging Deltalinqs. Toch is hij optimistisch: “Het wordt spannend, maar ik denk dat we het kunnen.”

Treurig nieuws: maar liefst tweederde van de verpakkingen in de supermarkt is nog steeds niet goed recyclebaar. Maar dat geldt niet voor de plastic flessen van Coca-Cola. Alle plastic flessen die het bedrijf in Nederland maakt, zijn van 100 procent gerecycled plastic. De dop en het etiket dan weer niet, maar die zijn zelf wel recyclebaar. Toch is het bedrijf er nog lang niet, zegt country director Jaap Wassink van Coca-Cola Europacific Partners. Want alle flessen moeten wel terugkomen bij Coca-Cola om ze te kunnen recyclen. “We hebben de consumenten nodig om de verpakkingen terug te krijgen.”

Moeten boeren hun koeien en varkens inruilen voor bouwmaterialen? Wel als het aan Onno Dwars ligt, CEO van Ballast Nedam Development. Dit bedrijf bouwt met biobased materialen, zoals stro, vlas en hout. “Dat is helemaal niet nieuw. Maar wat wij willen is een verbinding tussen de bouw en de landbouw. Zodat we het afbouwen van de veeteelt combineren met het opbouwen van de biobased sector. Want stro kun je binnen een half jaar oogsten, hoe vet is dat!”

Eindelijk: ABP is uit Shell gestapt. En niet als eerste pensioenfonds: eerder besloot Zwitserleven al niet meer in Shell te investeren. Toch is bedrijven uitsluiten nooit de eerste stap als je wilt dat een bedrijf gaat verduurzamen, stelt General Manager Hans Visser: “Uitsluiten doen wij pas als we heel veel gesprekken gevoerd hebben. Want als iedereen zomaar uit al die bedrijven stapt, wat is dan voor hen de noodzaak om te veranderen?”

Er wordt in de textielindustrie van alles groen gewassen, vindt Teun. Maar er is goed nieuws: de Autoriteit Consument en Markt gaat daar een stokje voor steken en boetes uitdelen voor misleidende duurzaamheidsclaims. Een positieve ontwikkeling, vindt Rob van den Dool van bed- en badgoedproducent Yumeko. Want katoen wordt al snel duurzaam genoemd, terwijl in werkelijkheid slechts 1 procent van alle katoen écht duurzaam is. Hoe zorgen we dat dat percentage omhoog gaat? “Als je voor twintig euro een dekbedovertrek kan kopen, dan klopt er iets niet. Dan weet je dat iets of iemand in de keten eronder geleden heeft.”

Innoveren doet soms pijn, zegt Arthur van Schayk van Remeha. Bijvoorbeeld toen het bedrijf zo'n tien jaar geleden een nieuw product op de markt bracht “met gouden potentie”, alleen de markt was er niet klaar voor. Het kostte het bedrijf een paar miljoen, maar leverde volgens Van Schayk wel degelijk iets op: "Dit is een van de redenen geweest dat wij tot de koplopers van de energietransitie behoren."

Elektronica zijn vaak technische hoogstandjes, maar helaas zijn ze moeilijk te recyclen. Bovendien gaat de delving van grondstoffen vaak gepaard met mensenrechtenschendingen. Voor techproducent Logitech reden te meer om zoveel mogelijk grondstoffen opnieuw te gebruiken, zegt Head of Enterprise Joost Jetten. Maar de grootste ontwikkeling zit volgens hem niet aan het einde van de levenscyclus van een product, maar aan het begin: “In je design moet je er rekening mee houden dat je ze weer terug gaat nemen.”

De grote klimaatconferentie in Glasgow is ten einde. Nu is het bedrijfsleven aan zet om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad. Change Inc. organiseerde zijn eigen klimaattop voor bedrijven met als centrale vraag: Hoe krijgen we een 1,5 graden-economie voor elkaar?

We moeten de echte prijs gaan betalen voor niet-duurzame producten, stelde Carola Schouten onlangs. Maar de grote supermarkten wilden zich er nog niet aan wagen. Zijn we nu dichtbij een grote verandering in het voedselsysteem, of zijn we nog mijlenver weg? Volgens Kef van Helbergen van Compass Group is de foodsector echt wel in beweging; zo laat Compass Group steeds vaker aan gasten zien wat de echte kosten van hun producten zijn. “Je moet het verhaal vertellen vóórdat ze in de kantine staan. Daar kan digitalisering bij helpen.”

Kweekvis kennen we nu nog als de tegenhanger van wilde vis. Maar er is een bedrijf bezig met échte kweekvis uit een reageerbuisje, weet Teun te vertellen. Een goede ontwikkeling en bovendien lekker, vindt Hidde van Kersen van MSC, die de laboratoriumvis zelfs al heeft geproefd. Vis heeft een lage CO2-footprint, maar hoe duurzaam is de visserij en hoe draagt het MSC-keurmerk daaraan bij? “Ja, een keurmerk is nodig.”

Teun komt met positief energienieuws: het Siemens Gamesa gelukt een recyclebare windmolenwiek te maken! Dat zijn precies de nieuwtjes waar As Tempelman, CEO van Eneco, blij van wordt. Waar hij ook blij van wordt is de update van Eneco's One Planet plan. Daarin staat hoe Eneco in 2035 klimaatneutraal wil zijn, zowel in de eigen activiteiten als in de energie die het bedrijf levert aan klanten. Wat houdt dan plan precies in?

We weten wat we moeten doen om de CO2-footprint van ons voedingspatroon te verlagen: meer plantaardig eten, lokaal en in het seizoen. Maar hoe krijg je mensen zover? Ernest van de Voort van Albron dacht altijd dat hij mensen moest vertellen wat ze moeten eten om hun gedrag te veranderen. “Maar wat bleek, is dat we mensen eigenlijk gewoon de mogelijkheid moeten geven. En dan maken ze vanzelf een andere keuze.”

We zijn te afhankelijk van China als het gaat om materialen die essentieel zijn voor de energietransitie. Want de beschikbaarheid van zonnepanelen en omvormers stokt, terwijl Nederland nog niet bepaald aan kop gaat in de energietransitie. Volgens Johannes Duijzer, CEO van ontwikkelaar Sunrock, is Nederland niet het meest geschikte land om zelf zonnepanelen te produceren. “Maar Nederland kan wel voorloper worden in slimme oplossingen om lokaal te produceren en systemen te integreren.”

Nederland gaat hard aan de bak met het opwekken van duurzame energie, zo blijkt uit de plannen van de Regionale Energiestrategieën. Maar hebben we wel genoeg ruimte voor al die wind- en zonneparken? Of moeten we onze energievoorziening ook slimmer inrichten? Teun en Willemijn vragen het aan René Raaijmakers, CEO van Groendus. “Je wil eigenlijk dat bedrijven hun energiegebruik aanpassen aan het moment waarop het wordt geproduceerd. En voorspellen is dan dus alles.”

Na de prijzenoorlog in de supermarkten en de talkshow-oorlog hebben we nu te maken met de ‘war on talent'. Bedrijven in de energietransitie smeken om technisch talent. Volgens Piet Jan Heijboer, CEO van Croonwolter&dros, mogen we in Nederland ook wel wat trotser zijn op techniek. “Techniek maakt zo veel mogelijk, zeker voor de energietransitie en de klimaatdoelen.”

Het gemiddelde EU-land haalt zo'n 18 procent van zijn energie uit hernieuwbare bronnen. In Nederland is dat slechts 11 procent. Wat gaat er mis? En hoe krikken we dat cijfer op? Willemijn en Teun praten met Coen de Ruiter van energieleverancier Greenchoice over donkergroene stroom en het gezicht van duurzame energie.

De circulaire economie heeft een definitieprobleem. In 2050 wil Nederland circulair zijn. Maar wanneer is het goed? Willemijn van Benthem en Teun Schröder vragen het aan Wieger Droogh, CEO van grondstoffenbedrijf PreZero. Welkom bij Change Short Stories!

Bedrijven met meer diversiteit aan de top presteren financieel beter en het thema staat bij steeds meer bedrijven op de agenda. Desondanks is nog maar 8 procent van de Nederlandse CEO's vrouw. HR-directeur Jolanda Sappelli  en finance manager Milou de Zwart van verzekeraar a.s.r. delen hun visie. Wat merken zij in hun eigen omgeving? Heeft een vrouwenquotum zoals recent is ingevoerd nut? En hoe probeert de verzekeraar diversiteit breder te implementeren dan alleen gender?