Biblioteka Sopocka

13 grudnia w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Witoldem Vargasem, autorem „Bestiariusza słowiańskiego”, z którym rozmawiała Anna Juozulinas. Autor opowiedział o baśniach i mitach: ich źródłach, roli i funkcjach. W drugiej części spotkania zaproszony gość zaprezentuje publiczności swoje umiejętności zawodowego bajarza i przedstawi wybraną przez siebie opowieść.Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu „To właśnie baśnie” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

3 grudnia w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Błażejem Ciarkowskim wokół jego najnowszej książki „Łódź. Ziemia wymyślona”. Książki o mieście, które od dekad fascynuje i wzbudza silne emocje. To właśnie tu wzrastały i upadały wielkie fabryki i związane z nimi fortuny, powstawały imponujące wille i pałace, tworzyły się artystyczne legendy. Co z nich zostało? Jaką opowieść słyszymy dziś, przybywając do Łodzi? Jakie mity i wydarzenia dały jej przydomki „miasta amerykańskiego”, „miasta przeklętego” czy „ziemi obiecanej”? Błażej Ciarkowski zabiera czytelników w fascynującą podróż, której trasę wyznaczają przeplatające się losy postaci związanych z Łodzią: Władysława Reymonta, Izraela Poznańskiego, Daniela Libeskinda, Władysława Strzemińskiego i Katarzyny Kobro. A jedocześnie oddaje głos zwykłym, często pomijanym w społeczno-historycznym dyskursie ludziom: robotnikom, włókniarkom, drobnym przedsiębiorcom, mieszkańcom szarych blokowisk. O tym, jak tworzą się miejskie legendy, rozmawiała z autorem Weronika Wieczorek.

18 grudnia w Sopotece odbyło się ostatnie wydarzenie wieńczące realizowany przez Bibliotekę Sopocką projekt „Z chłopów my wszyscy”, czyli spotkanie autorskie z Agnieszką Pajączkowską. Tematem rozmowy była najnowsza książka zaproszonej autorki pt. „Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii”. Podczas spotkania zastanowiliśmy się nad tym, ile informacji można wydobyć ze starych zdjęć i co mówią nam one po latach, jaka była rola fotografii i fotografów w wiejskiej społeczności i dlaczego zdjęć przedstawiających naszych chłopskich przodków zachowało się tak niewiele do dnia dzisiejszego.Rozmowę poprowadziła Weronika Wieczorek. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

19 listopada w Sopotece odbyło się ostatnie spotkanie w ramach projektu #czytam. Po omówieniu miejsca książki w różnych mediach przyszedł czas na rozmowę o podcaście. Naszymi przewodniczkami po świecie podcastów, a przynajmniej tych książkowych, były Magdalena Adamus i Katarzyna Czajka-Kominiarczuk, autorki podcastu Czytu Czytu. Podczas spotkania porozmawialiśmy nie tylko o tym, skąd wziął się pomysł na stworzenie podcastu i jak zmieniła się popularność takiej formy przekazu, ale też czy twórca podcastu sam lubi ich słuchać? Nie zabrakło też czasu na wątek o AI i jej miejscu w dzisiejszej kulturze.  Spotkanie poprowadziła Kamila Chmara.  Katarzyna Czajka-Kominiarczuk – z wykształcenia socjolożka i historyczka. Od 2009 roku prowadzi blog poświęcony kulturze popularnej „Zwierz Popkulturalny”. Tworzy podcast „Jeszcze słowo”, a także współtworzy podcasty „ZVZ”, „Wtem, piosenka” i „Czytu Czytu”. Autorka książek, m.in. Oscary. Sekrety największej nagrody filmowej i Seriale. Do następnego odcinka. W radiu RMF Classic prowadzi poświęconą serialom audycję „Uniwersum”.  Magdalena Adamus – twórczyni internetowa, tłumaczka audiowizualna. W internecie tworzy pod nazwą Catus Geekus, a w swoich social mediach zajmuje się mówieniem o tłumaczeniach, popkulturze, literaturze popularnej i obserwacją rynku wydawniczego. Współprowadzi podcast literacki Czytu Czytu. Niegdyś youtuberka, dziś instagramerka i tiktokerka.  Projekt #czytam jest finansowany ze środków miasta Sopotu.

15 listopada w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z literaturoznawcą i eseistą Maciejem Jakubowiakiem. Rozmowa dotyczyła najnowszej książki „Hanka. Opowieść o awansie”.   Podczas spotkania zastanowiliśmy się, czym kiedyś był, a czym dziś jest awans społeczny oraz jaką rolę w jego osiągnięciu odgrywała (i wciąż odgrywa) polityka, warunki ekonomiczne i społeczne i konkretny moment historii, w jakim rozgrywa się życie danego człowieka.Rozmowę poprowadziła Aleksandra Lamek. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

18 października gościliśmy w Sopotece Natalię de Barbaro — psycholożkę, autorkę książek „Czuła Przewodniczka”, „Przędza” oraz zbioru wierszy „Krwawnik, mniszek, ułudka”. Karolina Romanowska, która prowadziłą rozmowę, wspólnie z autorką zastanawiała się, jak w pędzie współczesnego świata odnaleźć drogę do siebie, by żyć lepiej, zdrowiej, szczęśliwiej, by być bliżej innych, ale też blisko siebie. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „eMOCje. Bliżej innych, blisko siebie”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, Kierunek interwencji 4.1 BLISKO - Biblioteka | Lokalność | Inicjatywy | Społeczność | Kooperacja | Oddolność.

17 października gościliśmy w Sopotecę Martę Strzelecką, autorkę reportażu historycznego „Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami”. Podczas wydarzenia spojrzeliśmy sto lat wstecz i w tej dość odległej historii wspólnie znaleźliśmy punkty styczne między dworami a chłopskimi chatami, życiami pań i prostych kobiet. Co ma z tym wspólnego szkoła w Nałęczowie? Zapraszamy do odsłuchania rozmowy, a wszystko stanie się jasne. Rozmowę poprowadziła Karolina Romanowska. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z psychiatrą, psychoterapeutą, prof. Bogdanem de Barbaro, który był naszym gościem 12 października 2024 roku. Wspólnie z zaproszonym gościem zastanawialiśmy się, po co światu psychoterapia, czy każdy jej potrzebuje, czym jest kultura terapeutyczna i jakie są konsekwencje życia w niej. Spotkanie poprowadziła dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Krystyna Drat-Ruszczak. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, Kierunek interwencji 4.1 BLISKO – Biblioteka | Lokalność | Inicjatywy | Społeczność | Kooperacja | Oddolność.

11 października w Sopotece odbyło się podwójne spotkanie autorskie wokół książki „Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli”, będącej wyborem baśni z pierwszej edycji słynnego zbioru „Kinder- und Hausmärchen”, nieprzetłumaczonej dotąd na język polski. Gościniami spotkania były Eliza Pieciul-Karmińska, badaczka i tłumaczka baśni Grimmów, która wybrała baśnie do zbioru „Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli” oraz Michalina Jurczyk, która wspomniany zbiór zilustrowała. Jak wyglądała praca nad książką? Czy twórczość braci Grimm wciąż potrafi zaskoczyć? Czy zebrane przez nich baśnie nadal mogą zaoferować coś interesującego dzisiejszym czytelnikom? I dlaczego nadal wracamy do opowieści sprzed ponad dwustu lat? Czego w nich szukamy, my, współcześni? Podczas spotkania odpowiedzi na te i inne pytania poszukiwała Karolina Romanowska. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „To właśnie baśnie” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

10 października – w Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego – w Sopotece odbyło się spotkanie z Katarzyną Kucewicz, psycholożką, psychoterapeutką, autorką książki „Waga z głowy". Autorka opowiedziała o swoim doświadczeniu życia z otyłością i o tym, jak udało się jej zredukować wagę o 70 kilogramów, stosując wobec siebie tak zwaną czułą dyscyplinę. Podczas rozmowy zostały poruszone też takie tematy, jak przemoc słowna, fatfobia, niskie poczucie własnej wartości i farmakologiczne sposoby leczenia otyłości, która - co podkreśliła wyraźnie - jest chorobą. Dziękujemy Katarzynie Kucewicz za podzielenie się swoją historią, Karolinie Robakiewicz za świetne poprowadzenie spotkania, a Beacie Pukło za przetłumaczenie go na polski język migowy. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „eMOCje. Bliżej innych, blisko siebie" dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025.

8 października w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Kacprem Pobłockim, autorem książki „Chamstwo”, w której pisarz przyglądał się niewolniczej pracy polskich chłopów na pańskich folwarkach i konsekwencjach tej trudnej przyszłości w dzisiejszym świecie: w systemach pracy, relacjach rodzinnych i społecznych. O historii polskiego patriarchatu i o tym, dlaczego wciąż ma się on w Polsce tak dobrze, z gościem rozmawiała Karolina Romanowska. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

4 września w ramach projektu #czytam gościliśmy w Sopotece Agatę Gładysz. Agata Gładysz to internetowa twórczyni, która na swoich profilach społecznościowych dzieli się swoją miłością do literatury i zachęca młodych (i nie tylko) do czytania. W tym roku zadebiutowała ze swoją pierwszą młodzieżową powieścią “Aurora”, a rok wcześniej ukazał się dziennik jej autorstwa BookTok Journal, który jest kreatywnym miejscem dla wszystkich książkar. Już w sierpniu ukaże się jego jesienna odsłona Cozy BookTok Journal, a z sekretnych źródeł wiemy, że przed końcem roku możemy spodziewać się z jej pióra jeszcze jednej (zimowej!) powieści. Rozmowę poprowadziła Weronika Wieczorek.

4 października gościliśmy w Sopotece Agnieszkę Tarnowską, której twórczość jest enigmatyczna i sensualna, ale przede wszystkim – radosna.Spotkanie przyciąnęło miłośników poezji, którzy mieli okazje do reinterpretacji wierszy z tomików „Strącasz mnie w ciało” (2024) i „Uliczanka” (2021). Autorka opowiadała o doświadczeniu posługi dla osób w kryzysie bezdomności, o nawiązywaniu relacji z ciałem, a także o źródłach szczęścia. Słuchacze mieli okazje do zadawania pytań oraz do zakupu książek. Rozmowę poprowadziła Weronika Wieczorek.

13 września w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Kamilem Janickim, autorem książki „Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa”. Jest to jeden z tytułów, który rozpoczął trwający już dobrych kilka lat w literaturze polskiej tzw. zwrot ludowy. Podczas spotkania Dagny Kurdwandowska poruszyła temat widocznej potrzeby Polaków poszukiwania wiedzy na temat swoich chłopskich przodków. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. 

20 czerwca za sprawą Marii Strzeleckiej przenieśliśmy się w okolice Beskidów za sprawą rozmowy o książce „Beskid bez kitu”. Jest to przepiękna literacko-plastyczna opowieść dla dzieci (i ich rodziców) o Łemkowszczyźnie obecnej i tej sprzed pół wieku, o jej tajemnicach, kulturze, magii i przyrodzie. O tym, że życie ludzkie może być piękne i zgodne z naturą, wystarczy tylko chcieć się w nią wsłuchać. Rozmowę poprowadziła Karolina Romanowska. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

13 czerwca mieliśmy ogromną przyjemność gościć w Kocu i książce Justynę Bednarek – z wykształcenia romanistkę, pisarkę dla dzieci, autorkę ponad 50 książek. Tematem rozmowy była książka „Cuda nad Rospudą i inne bajki ludowe. Podlasie i Suwalszczyzna”. Jest to kolejny tom serii „Z Krainy Złotych Pól” wydawanej przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Wydarzenie odbyło się w ramach projektu „Z chłopów my wszyscy” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Tomaszem Kotem, autorem książki „Bedeker sopocki”, wokół której odbyło się spotkanie autorskie w Sopotece. Autor, łącząc wątki sobie współczesne z historią sięgającą średniowiecza, napisał przewodnik, który mimo upływu lat w dalszym ciągu stanowi inspirację i źródło wiedzy dla kolejnych pokoleń mieszkańców i miłośników miasta. Popularnonaukowa forma tego pierwszego wydawnictwa, które tak obszernie opisywało dzieje miasta, sprawiła, że dotarł on do bardzo szerokiego grona osób. Wszak specjalistyczne monografie i opracowania historyczne, opatrzone aparatem naukowym w postaci przypisów, czytają głównie specjaliści i pasjonaci. Zresztą w tamtym czasie prac naukowych poświęconych wyłącznie historii Sopotu najzwyczajniej nie było. Spotkanie poprowadziła Karolina Romanowska.

„Białe noce” to debiutancki zbiór opowiadań Urszuli Honek, który został nominowany do Międzynarodowej Nagrody Bookera. Trudno jednym zdaniem odpowiedzieć na pytanie, o czym jest ta książka. Być może wystarczy powiedzenie „o polskiej wsi i codzienności”, ale...Honek w swojej twórczości wyłapuje najdelikatniejsze tony ludzkich emocji, nawet gdy są ukryte pod surową i szorstką powierzchnią. Jej zdolność do przekładania usłyszanych historii na literaturę jest wyjątkowa. „Białe noce” to kontynuacja jej poezji, która zdobyła liczne nagrody, a w której można rozpoznać postacie, które ożywają w opowiadaniach. Urszula Honek pisze o swoich dawnych sąsiadach z beskidzkiej wsi, odtwarzając ich głosy pełne surowości, wstydu, tęsknoty, ale także poczucia więzi z naturą i przeszłością. W Sopotece z autorką rozmawiała Weronika Wieczorek.

W ramach II edycji Festiwalu Historii Fantastycznych Wieloświaty mieliśmy ogromną przyjemność gościć w Sopotece Krzysztofa M. Maja – groznawcę, teoretyka narracji światotwórczych i fantastycznych. O fanastyce i wielo zagadnieniach z nią związanych z autorem rozmawiał Marcin Wiktor.

„Urban” to jedna z najbardziej demaskatorskich biografii ostatnich lat. Setki godzin rozmów, tysiące stron archiwaliów w Polsce, Izraelu i USA, niepublikowane wspomnienia – Dorota Karaś i Marek Sterlingow kilka lat pracowali nad opowieścią o Jerzym Urbanie. Byli ostatnimi dziennikarzami, z którymi rozmawiał. Stworzyli wielowymiarowy portret najmroczniejszej postaci powojennej Polski i pokazali polityczne gry w szeregach oficjeli PRL aż po narodziny III RP, jej układy i podejrzane interesy. Od objętego zakazem druku bezkompromisowego dziennikarza „Polityki” przez bezpartyjnego rzecznika brutalnego rządu, prezesa telewizji, redaktora naczelnego szargającego wszystkie świętości tygodnika „Nie” po milionera i „śmiesznego dziadka z uszami” z internetowych memów – to jedna z najbardziej wyboistych i spektakularnych karier w historii. „Urban” zdumiewa swoim rozmachem, dbałością o historyczny detal i nieustępliwością w poszukiwaniu prawdy. Bez znajomości tej biografii trudno zrozumieć współczesną Polskę. Z autorami – Dorotą Karaś i Markiem Sterlingowem – rozmawiała Dagny Kurdwanowska.

Polacy, niczym kiedyś Wikingowie, dotarli do brzegów Islandii w poszukiwaniu lepszego życia. Dziś są tam najliczniejszą mniejszością narodową. O blaskach i cieniach życia na Islandii z Aleksandrą Kozłowską i Mirellą Wąsiewicz, autorkami książki „Islandia i Polacy. Historie tych, którzy nie bali się zaryzykować” rozmawiał Tomasz Kot.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prof. Michałem Rusinkiem, która jest podróżą przez różne obszary naszego języka: od literackiego po potoczny, od młodzieżowych słów po boomerskie zwroty, od tego w wymiarze bardzo osobistym po publiczny, używany przez media i polityków. Rozmowę z pisarzem poprowadziła Ewa Lewandowska.

23 listopada w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Martą Abramowicz wokół jej najnowszego reportażu „Irlandia wstaje z kolan”. Rozmowę z autorką poprowadziła Ewa Lewandowska.

8 listopada w Sopotece odbyło się spotkanie z prof. Antonim Dudkiem – profesorem nauk humanistycznych, od 2014 r. związanym z UKSW, wcześniej pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2011–16 był członkiem Rady Instytutu Pamięci Narodowej i jej ostatni przewodniczącym. Jest publicystą i komentatorem politycznym, autor kanału youtubowego „Dudek o Historii”. Prowadził w Programie II Polskiego Radia cykliczną audycję „Rzeczypospolite”, a w TVP Historia program „Ex libris”. Autor i współautor kilkunastu książek z zakresu historii Polski w XX. Najważniejsze prace w jego dorobku dotyczą dziejów Polski pod rządami komunistycznymi (Państwo i Kościół w Polsce 1945-1970, Kraków 1995; PRL bez makijażu, Kraków 2008), transformacji ustrojowej (Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990, Kraków 2014; Od Mazowieckiego do Suchockiej. Pierwsze rządy wolnej Polski, Kraków 2019) oraz przemian systemu politycznego współczesnej Polski (Historia polityczna Polski 1989-2015, Kraków 2016). Temat spotkania brzmiał „Polaryzacja po polsku”. Rozmowę poprowadził Marcin Wiktor.

10 października gościliśmy w Sopotece Małgorzatę Niezabitowską, a tematem rozmowy była powieść „Światłość i mrok”, w której na tle najważniejszych historycznych wydarzeń rozgrywa się opowieść o miłości, oddaniu i odwadze. Autorka przenosi na papier atmosferę końca lat 30. XX wieku oraz przedstawia zawiłości ówczesnych relacji polsko-żydowskich. W fabule zetkniemy się również z szeroką panoramą stosunków polsko-ukraińskich i będziemy mieli okazję wkroczyć w świat, w którym zaczęła wyłaniać się narodowa tożsamość naszych wschodnich sąsiadów. Głównymi bohaterami „Światłości i mroku” są Chana oraz Jan. On – Polak, syna majętnego dziedzica; ona – chasydka z bardzo ortodoksyjnej rodziny. Złączy ich nagłe, gorące uczucie, ale przeszkodą w realizacji ich marzeń okaże się nie tylko ich najbliższe otoczenie, ale również zderzenie z uprzedzeniami i ostracyzmem. Spotkanie poprowadziła Daria Szopa.

21 września gościliśmy w Sopotece Katarzynę Nowicką, autorkę książki „Poetyzowanie zwyczajności PRL-u w studenckich teatrach Wybrzeża: Co To, Bim-Bom, Cyrk Rodziny Afanasjeff”. Książka łączy walory pracy naukowej z barwną opowieścią o zapomnianym już fenomenie teatrzyków studenckich i związanych z nimi gronem wybitnych aktorów, reżyserów, scenografów czy malarzy, takich jak: Zbigniew Cybulski, Bogumił Kobiela, Jerzy Fedorowicz, Jerzy Afanasjew, Ryszard Ronczewski, Wowo Bielicki czy Janusz Hajdun. Podczas spotkania uczestnicy będą mogli udać się z autorką w niezwykłą podróż w przeszłość, śledząc historię każdego z trzech gdańskich teatrów studenckich powstałych w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku, dowiedzieć się, jak wygląda moment narodzin i model funkcjonowania kultury studenckiej w okresie politycznej odwilży oraz odkryć mniej znane epizody z życia plejady legend polskiej sceny i kultury. Spotkanie poprowadziła dr hab. Małgorzata Jarmułowicz, prof. UG Wydarzenie jest zorganizowane w ramach projektu „Tajemnice Sopotu” dofinansowanego ze środków miasta Sopotu.

19 września w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Jarosławem Kurskim wokół nominowanej do Literackiej Nagrody Nike książki „Dziady i dybuki”. Rozmowę poprowadziła Dagny Kurdwanowska.

2 sierpnia gościliśmy w Sopotece Ewę Popławską – miłośniczkę literatury i języka węgierskiego. Uwielbia niebanalne poczucie humoru. Na swoim koncie ma książki, takie jak: „Pod złą gwiazdą”, „Ogniste serca” oraz „Kolce dzikiej róży”. Jako realistka twardo stąpa po ziemi, ale równocześnie uwielbia grzebać w historii. W „Bezdrożach”, łącząc swoje pasje z miłością do pisania, autorka odwiedza powojenny świat i skupia się na losach Anny oraz Kazimierza Warszawskich. Towarzysząc im w przeprowadzce do Gdańska, Ewa Popławska opisuje złożone losy ludzi próbujących odnaleźć się w nowej rzeczywistości, równocześnie gnębionych przez wspomnienia z przeszłości i oddalających się od siebie nawzajem z każdym kolejnym dniem. Spotkanie poprowadziła Daria Szopa.

W sobotę 29 lipca w Klubie Atelier odbyło się ostatnie spotkanie zorganizowane w ramach Letniego Pleneru Czytelniczego. Tym razem naszym gościem był Tomasz Kot, autor „Spacerownika sopockiego”, którego nowe wydanie ukazało się w lipcu nakładem Wydawnictwa Smak Słowa.   Tomasz Kot, który tego samego dnia poprowadził również spacer śladami Tajemnic Przylesia, opowiedział między innymi o tym, w jaki sposób Sopot odwdzięczył mu się za poznanie jego nieoczywistych miejsc oraz jak wyglądał proces gromadzenia źródeł, którego jednym z kluczowych elementów były rozmowy z Sopocianami. Marcin Wiktor, który prowadził spotkanie, zaproponował również stworzenie antyspacerownika sopockiego – spacerownika dla sopocian, który byłby podpowiedzią, jakich tras w sezonie najlepiej unikać, jeśli cenimy sobie spokój i chcemy odpocząć od tłumów. 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Tomaszem Stawiszyńskim, autorem książki „Reguły na czas chaosu”. Rzeczywistość, w której przyszło nam żyć, to era nadmiaru i przebodźcowania. Zachowanie wewnętrznego spokoju oraz równowagi życiowej wydaje się szczególnie trudnym zadaniem, gdy na wyciągnięcie ręki możemy zetknąć się ze wszelkimi nieszczęściami i radościami współczesności. W tym celu wystarczy odpalić dowolną wyszukiwarkę internetową lub włączyć telewizor. Tomasz Stawiszyński w książce „Reguły na czas chaosu” próbuje odszukać odpowiedź na to, jak znaleźć swoje miejsce w rzeczywistości, która zalewa nas emocjami, na pozór nie daje chwili na wytchnienie i nieustannie pędzi do przodu.   Rozmowę poprowadziła Dagny Kurdwanowska.  

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Dionise Sturisem, autorem książki „Kalá, kalá. Grecja dla dociekliwych”, która była tematem spotkania otwierającego cykl spotkań „Letni Plener Czytelniczy”. O książce: Skąd się wzięło słowo „alfabet”? Kim były Bubulina i Melina? Jak odczynić złe spojrzenie? Dlaczego greccy dziadkowie bawią się koralikami? Czy łzy wyspy można jeść? Grecja to nie tylko antyk, mitologia, filozofia i słoneczne wakacje. Dajcie się zaprosić na podróż inną niż wszystkie. Z tą książką odnajdziecie w Grecji różowe plaże i bezludne skały, obejrzycie starożytne ruiny i współczesne graffiti, wejdziecie na górę bogów, odwiedzicie szkołę poławiaczy gąbek, i wioskę, w której wciąż używa się pradawnego języka gwizdanego. Rozmowę poprowadziła Dagny Kurdwanowska.

Tomasz Słomczyński w swojej książce „Sopoty” zabiera nas na osobisty spacer po kurorcie i jego historii. To opowieść o niełatwych relacjach z miastem, fascynacjach i rozczarowaniach, odejściach i powrotach.Kształt i charakter miasta przez stulecia tworzyli kolejni mieszkańcy: polscy, niemieccy, kaszubscy, żydowscy. Wszyscy zostawili w nim swoje ślady, podobnie jak kolejne władze, które kształtują miejski krajobraz. Każdy, kto mieszkał lub mieszka w kurorcie, widzi go inaczej. Narracja ta tworzy wielobarwną mozaikę, z której zbudowane jest miasto. Wydarzenie odbyło się 15 czerwca w cyklu „Tajemnice Sopotu” dofinansowanym przez miasto Sopot. 

Choć mieszkał w Sopocie przez kilka lat, nie ma tu ani pomnika, ani ulicy. Choć wiele zrobił dla miasta i mieszkających w nim przed wojną Polaków, tylko wtajemniczeni wiedzą, gdzie stoi dom, w którym mieszkał. Stanisław Przybyszewski, gdy sprowadzał się do Sopotu w 1920 roku, był opromieniony sławą wielkiego pisarza, skandalisty i bon vivanta. Nad morzem, gdzie pracował jako urzędnik kolei w Gdańsku, skupiał się raczej na działalności publicystycznej. Jaki był „sopocki” Przybyszewski? Tę fascynującą postać odkryli przed nami podczas rozmowy w Sopotece prof. Gabriela Matuszek-Stec, autorka wydanej właśnie Edycji Krytycznej Dzieł Przybyszewskieg oraz znawca biografii Stanisława Przybyszewskiego, de Adam Grzybowski, dziennikarz i autor książek.

29 maja gościliśmy w Sopotece dr. Janusza Mosakowskiego, doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa („Dzieje Gdańska w niemieckiej powieści historycznej XIX wieku”, 2007), adiunkta w Instytucie Filologii Polskiej UG, gedanista i tłumacz z języka niemieckiego. Tematem rozmowy, którą poprowadziła Magdalena Izabella Sacha, było pytanie „Jak przełożyć Sopot (z języka niemieckiego)?”.

Ze sztuką kulinarną jest trochę jak z piłką nożną. W Polsce znają się na niej wszyscy, choć niewielu naprawdę potrafi grać. Bo umiejętność kopnięcia piłki to jeszcze nie mistrzostwo świata. Podobnie, gdy przygotowujemy potrawy, widzimy tylko skrawek kulinarnej rzeczywistości, którą okrywa tajemnica. Zatem oczywistym jest, że w naszym cyklu „Tajemnice Sopotu” musiał pojawić się specjalista od kulinariów, współautor książki „Gastrobanda” i „K5 Domowa gastrobanda” oraz szef Akademii Kulinarnej K5 – Kamil Sadkowski. Projekt „Tajemnice Sopotu” jest dofinansowany ze środków miasta Sopotu. 

23 marca gościliśmy w Sopotece Elżbietę Cherezińską, z którą rozmawialiśmy o jej najnowszej powieści historycznej „Sydonia. Słowo się rzekło”. O książce: Na przełomie XVI i XVII stulecia Księstwo Pomorskie przeżywało swój złoty wiek, a przez Europę przetaczała się fala polowań na czarownice. Dotarła do Szczecina. Tam, w 1620 roku stracono Sydonię von Bork. Jej procesem żyło całe Księstwo, bo oskarżona należała do najstarszego szlacheckiego rodu Pomorza, a wśród stawianych jej zarzutów znalazł się jeden szczególny: uśmiercenie panującego księcia. Broniła się niemal rok. Odwoływała zeznania złożone podczas tortur. W końcu przyznała się i została stracona. Tyle, że po jej śmierci książęta z panującego rodu Gryfitów zaczęli umierać jeden po drugim. Na oczach przerażonych Pomorzan wymarła ich rodzima dynastia, a księstwo zniknęło z map, rozszarpane pomiędzy Szwecję i Brandenburgię. Legenda o klątwie rzuconej przez Sydonię von Bork na ród Gryfitów na trwałe zagościła w umysłach mieszkańców. Mówiono, że to zemsta za niedotrzymaną obietnicę.Akta procesowe Sydonii von Bork przetrwały zawieruchę dziejową. Elżbieta Cherezińska rekonstruuje historię tej wyjątkowej kobiety sięgając do starych dokumentów. Dlaczego oskarżono starą szlachciankę? Czy była ofiarą mordu sądowego, czy awanturnicą, która sama naraziła się na kłopoty? Kim była najsłynniejsza pomorska czarownica? I dlaczego o jej rodzie mówiono: „to jest stare jak Bork i diabeł”. Rozmowę poprowadziły Dagny Kurdwanowska i Anna Juozulinas.

Z okazji Światowego Dnia Poezji w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Małgorzatą Wątor – pochodzącą ze Słupska poetką o góralskim nazwisku. Do tej pory publikowała między innymi w miesięczniku Pegaz Lubuski czy Gazecie Kulturalnej, a jej wiersze stanowiły część antologii takich, jak „Almanach Poetów Gminy Kobylnica” oraz „Bytów Literacki”. Jest laureatką licznych wyróżnień, w tym konkursu poetyckiego „Wolnogdynianka” oraz „Biesiady Literackiej z Turniejem Jednego Wiersza”. Autorka aktywnie działa na rzecz promocji języka kaszubskiego oraz lokalnej literatury. Jest założycielką Kaszëbsczé Karno Ksążczi – Kaszubskiej Grupy Książki, działającej w Sopocie inicjatywy, która ma zadanie propagowanie czytelnictwa. Rozmowę poprowadziła Dagny Kurdwanowska.

8 marca w Sopotece odbyła się debata „Głos kobiet. Jak rozmawiać o wyzwaniach, by budować różnorodność i tworzyć zmiany?”. Podczas spotkania rozmówczynie Dagny Kurdwanowskiej – dr Alicja Urbanik-Kopeć, dr Natasza Kosakowska i Justyna Mazur-Dziadkiewicz przypomniały, skąd się wziął Dzień Kobiet i jakie idee za nim stały. Gościnie rozmawiały także o wyzwaniach współczesnych kobiet, o tym jak o prawa kobiet walczyły nasze przodkinie – pierwsze kobiety pracujące, o tym jak przemoc ekonomiczna wpływała i wpływa na nasze życie, ale i o tym, czym właściwie jest różnorodność, równość i jak przekonać mężczyzn, że równość to także ich sprawa.

21 lutego, w Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w Sopotece odbyło się V Dyktando Sopockie oraz spotkanie autorskie z Grzegorzem Kasdepkem. Grzegorz Kasdepke to jeden z najpopularniejszych autorów książek dla dzieci i młodzieży, stojący między innymi za postacią Detektywa Pozytywki, właściciela agencji detektywistycznej Różowe Okulary. Wspólnie z nim najmłodsi rozwiązują wszelkiego rodzaju tajemnice i zagadki „kryminalne”. Rozmowę poprowadziła Ewa Lewandowska.

15 lutego w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z dr Dobromiłą Rzyską-Laube wokół książki Zapraszamy na spotkanie wokół książki „Zbiory artystyczne polskich ziemian na Pomorzu Nadwiślańskim od końca XVIII wieku po czasy dzisiejsze”. Ze wstępu Autorki: „Analiza zbiorów artystycznych polskich ziemian regionu Pomorza Nadwiślańskiego, dokonana w niniejszej pracy, poszerza ogólną wiedzę dotyczącą polskiego kolekcjonerstwa, a szczególnie ukazuje znaczenie terenów dotychczas pomijanych w historiografii. Wpisuje się w szersze badania zachowań kulturotwórczych, zwłaszcza stosunku do sztuki, ówczesnej postawy wobec przeszłości, a tym samym określenia własnej tożsamości. Ukazanie cech charakterystycznych owych postaw na obszarze o słabszej pozycji żywiołu polskiego jednocześnie wzbogaca skromny stan badań nad dziejami ziemiaństwa Pomorza Nadwiślańskiego. Wydarzenie było współorganizowane z Muzeum Narodowym w Gdańsku. Rozmowę z autorką poprowadziła Dagny Kurdwanowska.

20 lutego w Sopotece odbyła się druga część debaty organizowanej w ramach projektu Miasto seniora pt. „Wysłuchaj opiekuna”. Wraz z Domem Pomocy Społecznej w Sopocie zaprosiliśmy do Sopoteki psychologa oraz opiekunów rodzinnych, by porozmawiać o tym, jak ważna w opiece nad chorym bliskim jest dobra komunikacja. Projekt jest dofinansowany ze środków Miasta Sopotu.

6 lutego wspólnie z Domem Pomocy Społecznej w Sopocie zaprosiliśmy do Sopoteki psychologa oraz opiekunów rodzinnych, by porozmawiać o tym, jak ważna w opiece nad chorym bliskim jest dobra komunikacja. Debata nosi tytuł „Wysłuchaj chorego” i odbyła się podczas inauguracji projektu „Miasto seniora” dofinansowanego ze środków Miasta Sopotu.

19 stycznia w Sopotece odbyło się spotkanie z Jakubem Orzeszkiem i Stanisławem Rośkiem – redaktorami tomu „Nekroprzemoc. Polityka, kultura i umarli”, który ukazał się nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria. O książce: Najbardziej bezpośrednie formy nekroprzemocy wymierzone są w martwe ciała. Zbyt często umarli stają się obiektem nekropolityki, która decyduje o ich istnieniu w sferze publicznej albo nadaje im status politycznego odpadu. Jednak nekroprzemoc to także – mniej uchwytne, choć nie mniej powszechne – nadużycia symboliczne. Literatura i sztuka dostarczają niezliczonych tego przykładów. Rozmowę poprowadził Szymon Ropel.

2 grudnia gościliśmy w Sopotece Tomasza Książka – poetę, reportera, kulturoznawcę, inżyniera leśnika i ornitologa. Spotkanie dotyczyło języka, jakim rozmawiamy o lesie. Zastanawialiśmy się nad tym, jak opowiadać o pięknie lasu, w jaki sposób tworzyć narracje o związkach między lasem a naszą tożsamością i dobrostanem, a także jak mówić o lesie w taki sposób, żeby go chronić. Wydarzenie zorganizowała Fundacja Lasy i Obywatele.

1 grudnia w Sopotece odbyło się ostatnie spotkanie w ramach projektu „Czarne fakty”, w którym mieliśmy przyjemność gościć reporterki i reporterów, których książki ukazały się nakładem Wydawnictwa Czarne. Projekt zamknęła rozmowa z Anetą Pawłowską-Krać, autorką książki „Głośnik w głowie. O leczeniu psychiatrym w Polsce”, którą przeprowadziła Paulina Prońko. O książce: Co czwarty Polak w jakimś momencie życia miał kłopoty ze zdrowiem psychicznym – wynika z badania dotyczącego kondycji psychicznej mieszkańców Polski. To znaczy, że ponad osiem milionów osób w naszym kraju doświadczało lub doświadcza zaburzeń psychicznych. Ale z powodu słabej dostępności pomocy – i uprzedzeń wobec ludzi chorych – do psychologa lub psychiatry trafiło zaledwie kilkanaście procent z nich. Problem chorób i zaburzeń psychicznych dotyka osób w każdym wieku, od dzieci po ludzi starszych. Cierpią między innymi na schizofrenię, depresję, uzależnienia, zaburzenia odżywiania czy zaburzenia rozwojowe. Często kłopoty sprawia już postawienie diagnozy, leczenie jest jeszcze większym wyzwaniem. To proces, który może trwać latami, wymaga cierpliwości, elastyczności, wytrwałości – tak pacjenta, jak i lekarzy. Wymaga też dobrego planu – i pieniędzy. Jak to wygląda w Polsce? Aneta Pawłowska-Krać rozmawia z pacjentami i ich rodzinami, z psychiatrami, pielęgniarzami i pielęgniarkami i kreśli obraz polskiej psychiatrii, niestety w ciemnych barwach. Pacjenci są hospitalizowani za późno, zostają w szpitalach za długo, nie mają tam odpowiedniego wsparcia i opieki, są faszerowani lekami i wypuszczani z oddziałów bez wskazówek, jak radzić sobie dalej. Trudno jednak całą winą obarczać personel szpitali i poradni – jest tak nieliczny i przeciążony, że zwyczajnie nie może poświęcić pacjentom tyle uwagi, ile potrzebują. Źródło opisu: Wydawnictwo Czarne. Projekt jest dofinansowany ze środków Miasta Sopotu.

Rozmowa Dagny Kurdwanowskiej, pomysłodawczyni projektu „Przejęzyczeni. Klasyka: reaktywacja” z tłumaczami literatury: Tomaszem Gałązką i Zofią Szachnowską-Olesiejuk, którzy wzięli w nim udział, o ich pracy translatorskiej w roku 2022, aktualnie realizowanych projektach i planach na rok nadchodzący. Jaki rok 2022 był dla tłumaczy literatury w Polsce? Czy coś zmieniło się w ich sytuacji? Czy trudne czasy naznaczone inflacją rozjaśniły jakieś dobre nowiny i zmiany na lepsze? Polecamy słuchać z notatnikiem, żeby zapisywać pomysły na książkowe prezenty i wydarzenia kulturalne, których należy wypatrywać! Projekt jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

15 listopada odbyło się kolejne spotkanie w ramach projektu „Czarne fakty”, w którym gościmy reporterki i reporterów Wydawnictwa Czarnego. Z Ewą Stusińską, autorką reportażu „Miła robótka. Polskie świerszczyki, harlekiny i porno z satelity” rozmawiała Ewa Lewandowska. O książce: Gdy z początkiem lat dziewięćdziesiątych szeroko otwarły się w Polsce wrota kapitalizmu, do szarej rzeczywistości wdarła się zachodnia frywolność i kolorowa obietnica seksualnego spełnienia. Zniknęła cenzura, lecz nikt nie wyjaśnił, co wolno, a czego nie wypada, ani gdzie przebiega granica między erotyką a pornografią. VHS-y, sekstelefony, erotyczne anonse. Pornoimperia i pierwsze sex-shopy. Choć nowych form przeżywania seksualności pojawiło się wiele, doświadczenie całego pokolenia nie wystarczyło, by filmy, zdjęcia i literatura porno stały się jawną częścią polskiej kultury. Zabrakło odwagi, byśmy jako społeczeństwo przyznali, że pornografia jest elementem naszego życia. A jednak bawiliśmy się dobrze. Miła robótka Ewy Stusińskiej to nietuzinkowa kronika czasów przełomu. Czasów, gdy pod ladą każdej wypożyczalni ukrywano segregator pełen wytartych okładek filmów porno, w słuchawce po wykręceniu 0-700 kusiły ponętne głosy, w domach kultury przy ptysiu i paluszkach organizowano pokazy erotyków, a pozornie niewinne „pani pozna pana” wyczytane w dziale ogłoszeń było zaproszeniem do eksploracji nowych obszarów seksualnej wolności Projekt „Czarne fakty” jest dofinansowany ze środków Miasta Sopotu.

10 listopada w Sopotece odbyło się spotkanie z Wiktorią Bieżuńską, autorką książki „Przechodząc przez próg, zagwiżdżę”. Książka „Przechodząc przez próg, zagwiżdżę” to debiut literacki autorki, który ukazał się nakładem wydawnictwa Cyranka. Akcja toczy się w latach dziewięćdziesiątych. Dziewczynka uwikłana w problemy dorosłych, starająca się przetrwać w nieprzyjaznym dla niej świecie, opowiada o tym, z czym musi zmagać się w codziennym życiu. Jej doświadczenia nie mają wiele wspólnego z wyidealizowanym obrazem dzieciństwa, jednak to właśnie dzięki prowadzonej narracji bohaterka odzyskuje swój własny głos. Spotkanie poprowadziła Ewa Lewandowska.

Zapraszamy do odsłuchania kolejnej rozmowy w ramach cyklu „Czarne fakty”: z Marcinem Kąckim, autorem książki „Maestro. Historia milczenia”. O książce: Jeden z najsławniejszych chórów chłopięcych w kraju – Polskie Słowiki– był oknem na świat dla wielu młodych ludzi. Podróże na Zachód, duże pieniądze, kariera. Przywileje rozdawał on. Wojciech Krolopp. Przez pół wieku maestro podporządkował sobie urzędników, nauczycieli, artystów, rodziców i przy ich wsparciu zbudował kościół koniunkturalizmu, na którego ołtarzu złożono dzieci. Dlaczego świadomie oddawali je pedofilowi? W zamian za jaką nagrodę można poświęcić zdrowie dziecka? Marcin Kącki w swoim dziennikarskim śledztwie opowiedział o sprawie, która wstrząsnęła Poznaniem i całą Polską. Rozmawiał z ofiarami, ich rodzinami, z władzami miasta i samym Kroloppem. Pokazał, jak samookłamywanie się, strach przed utratą pracy, zysków czy przywilejów pozwalały przez lata skrywać w tajemnicy tragedię ofiar maestra. Spotkanie poprowadził Tomasz Kot. Cykl „Czarne fakty” jest dofinansowany ze środków Miasta Sopotu.

30 września – w Międzynarodowy Dzień Tłumacza – w Sopotece odbyło się spotkanie autorskie z Martyną Lemańczyk wokół przekładu „Małego Księcia” jej autorstwa. Martyna Lemańczyk – z wykształcenia polonistka i dziennikarka (UAM Poznań), doktor nauk humanistycznych, naukowo zajmuje się kubizmem literackim oraz porównaniem polskiej, czeskiej i francuskiej wczesnej awangardy w literaturze i sztuce. Studiowała podyplomowo historię sztuki. Tłumaczka, literaturoznawczyni, redaktorka, recenzentka, kuratorka. Teksty i przekłady publikowała m.in. w Czasie Kultury, Muzyce w Mieście, Porównaniach, Slavii Occidentalis. Od 2009 współpracuje z Przeglądem Filmowym Kino na Granicy (Cieszyn/Český Těšín). Pochodzi z Kaszub, mieszkała w Paryżu i w Pradze. Fotografka, pasjonatka fotografii tradycyjnej. Kocha morze. Spotkanie poprowadziła Ewa Lewandowska.

W ramach projektu „Przejęzyczeni. Klasyka: Reaktywacja” gościliśmy autora nowego przekładu „Boskiej Komedii” Dantego. Jarosław Mikołajewski to poeta, pisarz i tłumacz z języka włoskiego; także autor książek dla dzieci, eseista i publicysta. W latach 19831998 był wykładowcą w Katedrze Italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1998 pracuje w Gazecie Wyborczej. W latach 2006–2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Polskiego w Rzymie. Dante zdaniem tłumacza nigdzie nie napisał, że świat, o którym opowiada, był snem, czy przestrzenią wyobraźni. Autor Boskiej Komedii w niemal każdym wersie zaświadcza, że nie jest fantastą, lecz świadkiem, obserwatorem, reporterem. I jeśli wierzyć tej perspektywie, w 1321, roku śmierci Dantego, w którym ukończył dzieło, ludzie żyjący na ziemi dostali od niego jedyne w historii świadectwo wędrówki przez całe zaświaty, od początku do końca. Jedyny taki przekład Boskiej Komedii, w którym nie są ważne piękne gładkie rymy, lecz sensy i szczegóły znaczące dla reporterskiej wędrówki Dantego. Wydanie wzbogacone jest fotografiami Jacka Poremby. Spotkanie poprowadziła Dagny Kurdwanowska, a fragmenty dzieła przeczytał Krzysztof Gordon. Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu Przejęzyczeni. Klasyka: Reaktywacja dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.