Die Podcast Over Stoicisme

Joost heeft gelezen over Aristo: één van de eerste volgelingen van Zeno (de oprichter van het Stoïcisme). Aristo hield ervan om te wroeten, dwars te liggen, te steken. Zei Zeno A, dan zei Aristo B, en ook met Cleanthes had hij geregeld aan de stok.Maar wat ligt hier eigenlijk onder? Houdt zo'n Aristo ons eigenlijk niet gewoon scherp? En: zou je liever een handboek hebben waar voor élke situatie staat uitgelegd hoe je moet handelen, of heb je liever een kapstok van 10 regels, en zoek je de rest zelf wel uit? Joost & Jesse gingen erover in gesprek.

In deze aflevering proberen we een soort beslisboom uit te leggen: hoe 'wat is en wat niet is' zich opsplitst in 'wat je kunt controleren en wat je niet kunt controleren'. En dat splitst zich dan weer in wat 'van jou is' en wat niet.We gaan terug naar één van de kernen van het Stoïcisme.We grijpen terug op de oude groten en de actualiteit.

Na een wervelende eerste aflevering over het werk van Etty Hillesum, waarin we nog maar net de oppervlakte hebben kunnen behandelen van haar diepgang, besloten we een tweede aflevering op te nemen. Hoe zien we Jung, Nietzsche, Seneca, Frankl en de poëzie terug in haar werk? Welke parallellen weten we te trekken? Je hoort het in deze tweede aflevering van onze (voor ons) nieuwe heldin.

Etty Hillesum hield van 1941 tot en met 1943 een dagboek bij waarin zij, op filosofische, poëtische en stoïcijnse wijze het leven als jodin in Amsterdam beschrijft. En niet onbelangrijk: haar verhouding met S. (maar daarover in de aflevering meer.Er valt zo ontzettend veel over Etty, haar leven en haar verhalen te vertellen, dat we hebben besloten (ten minste) twee afleveringen op te nemen.

Als je een blok marmer bent, dan doet het pijn om van jezelf een mooi beeld te maken. Maar hoe kom je erachter dat je een blok marmer bent? En wat was je dan daarvoor? En hoe moet dat beeld er dan eigenlijk uitzien?We ontdekken een analogie, en filosoferen verder op de vorige aflevering en de daarin behandelde quote: man can not remake himself without suffering, for he is both the marble and the sculptor - Alexis Carrel.

Een quote van een omstreden man, een beeld van een een kunstenares, en een filosofische manier van zeggen: wie mooi wil zijn moet pijn lijden.Welke les leren we uit 'Man can not remake himself without suffering for he is both the marble and the sculptor'? Hoe passen we die toe? Joost en Jesse bespreken het verschil tussen actieve en passieve ontwikkeling, vertellen een hindoeïstische anekdote, en komen achter een lelijke waarheid.

Belangrijke context voor deze podcast! Zeno, een schipbreukeling van 262 voor Christus, wordt gezien als de grondlegger van het Stoïcisme. Wie was hij? Hoe kwam hij tot zijn inzichten? Wie hebben er in zijn voetsporen getreden, en in wiens voetsporen trad hijzelf?In aflevering 11 van seizoen 2 bespreken we het allemaal!

Jesse beoefent sinds kort Brazilian Jiu Jitsu, en er zijn hem wat overeenkomsten opgevallen met het Stoïcisme. Maar ook: wat kun je uit deze sport halen om toe te passen in deze filosofie? En andersom: hoe pas je Stoïcisme toe in bjj? Joost ondervraagt Jesse, en de antwoorden schetsen een beeld. Wat denk jij na het luisteren van S02E10?

Cleanthes: hij zou tien boeken hebben geschreven als leerling van Zeno, maar geen enkele hiervan is bewaard gebleven. Toch is er nog behoorlijk wat over hem bekend, en daarover vertellen we je alles.Anekdotes, lessen, en zelfs poëzie! En hoe je van waterdragen twintig jaar jonger kan lijken.

Rechtvaardigheid: één van de vier stoïcijnse deugden.Welke tools gebruiken wij zelf om ons in een woelige tijd als deze rechtvaardig en integer te blijven handelen? En hoe strookt dat eigenlijk met de bedoeling van het stoïcisme? Komt dat een beetje met elkaar overeen?Joost en Jesse pakken het in elk geval allebei heel anders aan.

In deze aflevering (poging 2 daartoe) frissen we even ieders geheugen op over de inhoud van Stoïcisme; de vorm en inhoud van onze podcast - en wat het verschil nu eigenlijk is tussen een praktische filosofie en een zelfhulpboek. Maar die twee mogen misschien best een beetje overlappen.Nieuwe luisteraar? Dan kun je prima bij deze aflevering beginnen.Veteraan? Idem dito.Tot de volgende keer!

In deze aflevering behandelen we de analogie van Cato de Jongere, die, volgens denieuwestoa.nl, ongeveer het volgende zei:De boogschutter kan er alles aan doen om de actie tot het beste van zijn kunnen uit te voeren, maar vanaf het moment dat de pijl los komt van de boog kan de boogschutter niet bepalen of de pijl zijn doel raakt. Dit ligt buiten zijn controle. Het doelwit kan bewegen en de wind kan de koers van de pijl veranderen.Jesse vertelt hoe hij dit recent heeft kunnen toepassen in zijn leven, en Joost vertelt hoe Stoïcisme voor hem heeft bijgedragen in het om kunnen gaan met tegenslag.

In deze aflevering wordt 'apatheia' besproken; blijkbaar iets anders dan apathie. Het verschil is dat bij apathie vaak van emotieloos wordt gesproken, terwijl met apatheia wordt bedoeld 'onberoerd door emoties'. Of eigenlijk: onberoerd door 'passions'. Emoties, driften, lusten en gevoelens. In een vergelijking met therapie proberen we uit te leggen hoe - wat ons betreft - emoties wel aanwezig mogen zijn, maar niet aan het roer van ons handelen mogen staan.

Hebben astrologie en stoïcisme met elkaar van doen? Gastspreker Sabine Metz is erg belezen in de materie en schijnt haar (maan)licht erover. Wat denk jij ervan? Voor vragen kun je Sabine of ons altijd een berichtje sturen!

Eerder spraken we al over 'geluk lenen van morgen', zoals teveel drinken in de avond waardoor je in de ochtend de prijs moet betalen.Ook hebben we het gehad over premeditatio malorum: je voorbereiden op mogelijk leed uit de toekomst. Een oefening die onder meer wordt beschreven in Drive van Mark Tuitert.Maar kun je door een combinatie van deze twee misschien ook de toekomst verlichten? Zorgen dat je niet je geluk, maar juist je ongeluk van morgen leent - en daar morgen de prijs voor ontvangt? Jesse heeft een idee en legt het uit.

In een artikel in Trouw spreekt Floris Leest (Van der Pol) over zijn ervaringen - en breuk - met het stoïcisme. Zo zou je in het stoïcisme kunnen doorslaan, het je afgestompt laten maken, en zelfs in verband staan met zijn relatiebreuk!Dat staat natuurlijk iedereen vrij, maar enkele beweringen uit dit artikel namen wij onder de loep, en gaven er onze beschouwingen bij. Wat is gematigd leven? Hoe voorkom je dat je doorslaat in het stoïcisme? Dit zou je kunnen zien als een follow-up van de laatste aflevering van Seizoen 1!Shownote/link: https://denieuwestoa.nl/misverstanden-stoicisme/

Onze eerste aflevering met een gastspreker! Samen met architect Peter Groot ontdekken we de relaties tussen, en de lessen uit architectuur, stoïcisme en aikido. En wat kunnen stoïcijnen in spé eigenlijk leren van architectuur? En andersom? Luister mee!NB: Aan het einde van de aflevering bedoelde Peter te zeggen "Een specialist weet heel veel van weinig, en gaat meer en meer weten weten van minder tot hij alles weet van niets. Een generalist weet een beetje van veel en gaat minder weten van steeds meer tot hij niets weet van alles."

Een luisteraar vroeg zich af: hoe zorg ik dat de belangrijke eigenschap 'gematigdheid' niet doorslaat naar onverschilligheid? Terug van weggeweest! DPOS lag er wegens omstandigheden even uit, maar komt weer volle bak op je radar. Luister mee!Joost en Jesse gaan erover in gesprek vanuit persoonlijke ervaringen en hun opgedane kennis. Wat denk jij erover? En zou Doris hiermee geholpen zijn?

Daar zijn we weer! Deze keer gaat de aflevering over het lenen van morgen. Wat je vandaag doet, heeft invloed op morgen. Althans: je zou zomaar eens je energie of je geluk van morgen kunnen lenen vandaag. Dan kom je dat morgen tekort!Over drank, Netflix slaap, sport, eten, en alle andere fronten waarop dit terugkomt. Er worden persoonlijke thema's gedeeld, besproken en hierop gereflecteerd! Meepraten? Check Instagram!

Daar zijn we weer! Terug van weggeweest. In deze aflevering behandelen we weer een luisteraarsvraag. Ditmaal vraagt Hidde Koen zich af of de gevleugelde uitspraak: "hard voor weinig, nooit chagrijnig" wellicht stoïcijnse roots kan hebben. Wat wij hiervan denken? Hoe we hiermee omgaan? Alles is stoïcisme.Zet de aflevering aan en kom erachter! 

In aflevering #26 behandelen de luisteraarsvraag van Michiel die zich afvraagt waar Memento Mori vandaan komt - daar die uitdrukking niet aan de stoïcijnen te linken lijkt.We zochten het uit, en vanzelfsprekend ook wat deze uitdrukking volgens ons betekent. Anno nu én toen! Hoe is dat voor jou?

We beginnen deze aflevering met: 'het is nooit te laat voor een beetje bezinning', en daar nemen we je graag even in mee. Maar daar blijft deze aflevering niet bij!Joost nam namelijk een uitspraak van onze vriend Aurelius mee. Geparafraseerd zegt hij dat wat echt mooi is (zoals waarheid en wetten?) niets nodig heeft. Wat betekent dat? Hoe vullen wij dat in - zeker anno nu?Seneca zei eens: wat goed is heeft geen opsmuk nodig en komt vanzelf aan het licht. In combinatie met die wijsheid komen wij tot een heel andere conclusie dan gedacht. Heeft een karakter dat al mooi is geen bevestiging nodig? Heeft de waarheid nooit een masker op? Luister mee!

Je kon het natuurlijk al in de lange titel lezen, maar deze aflevering gaat onder meer over vriendschap, de les van Nietzsche (om je eigen overtuigingen te onderzoeken), en daarbovenop gooien we nog eens een soortement van stappenplan naar flexibiliteit, zelfonderzoek en ontwikkeling.Poe!Nou, als je daar niet warm van loopt, weten wij het ook niet. Ga het met ons aan! Zelf nog een brandende vraag? Stuur ons een bericht en wij gaan ermee aan de slag.

13 juni jongst leden werd Die Podcast Over Stoïcisme uitgenodigd om op het festival Stoicon-X te Gent een live podcastopname te houden.In het tweede deel van deze aflevering, behandelen we vragen, stellingen en problemen uit het aanwezige publiek. Thema's: traumarespons, amor fati, acceptatie, existentialisme, Sartre, en acceptatie, genot, hedonisme, en natuurlijk onze lolbroekerij tussendoor.We vliegen de zaken aan in gesprek, en met de kennis die we tot nu toe hebben op gedaan over het stoïcisme. Het eerste deel van deze opname (#23-1) is reeds gepubliceerd. Hierin beantwoorden we vragen van volgers en vaste luisteraars.Heel leuk, heel grappig, heel verhelderend! Luister snel mee. x, DPOS

13 juni jongst leden werd Die Podcast Over Stoïcisme uitgenodigd om op het festival Stoicon-X te Gent een live podcastopname te houden.In deze aflevering behandelen we ingezonden vragen, stellingen en problemen, met de kennis die we tot nu toe hebben op gedaan over het stoïcisme. De opname is in twee afleveringen opgedeeld, en in het volgende deel zullen de vragen, stellingen en problemen van het toen aanwezige publiek worden behandeld.Heel leuk, heel grappig, heel verhelderend! Luister snel mee. x, DPOS

Wat kunnen de Stoïcijnen leren van het Taoïsme? Wat kunnen we leren van bomen? Hoe ga je om met verandering, en wat gebeurt er als je je hakken in het zand zet?Joost deelt een persoonlijk verhaal, en ontdekt hoe de overgave aan de enige constante - verandering - heeft gezorgd voor rust en stilstand. Hoe is dat voor jou? Heb je ook ervaringen gehad waarin je neerleggen bij het oncontroleerbare veranderen van alles, juist heeft gezorgd voor meer stilstand en rust in de verandering?

Hoofdstuk twee van Mark Tuiterts Drive: we bespreken ons zogenaamde huiswerk, en gaan verder op het volgende thema. Hier gaat het over het kunnen tweaken van je emotie door je oordeel over een situatie of gebeurtenis aan te pakken.Op de gebeurtenis heb je tenslotte geen invloed, en de emotie zit je soms in de weg, maar is een natuurlijke response. Om je reactie echter te alterneren, moet je bij je oordeel zijn. Luister meer! :)

Jesse en Joost lezen allebei Drive van Mark Tuitert, en behandelen in deze aflevering het eerste hoofdstuk. Aurelius heeft geschreven dat je vuur groter moet zijn dan het brandhout, en Tuitert zette zijn tegenslag om in wegwijzers. Hoe interpreteren wij dat? Wat houdt dat in? En wat nou als je vuur te klein is voor het brandhout?Luister mee!

In deze 20ste aflevering alweer behandelen we weer een luisteraarsvraag! En deze gaat over afhankelijkheid. Er werd de vraag gesteld of we dit thema met een stoïcijnse én hedendaagse blik wilden benaderen.We bespreken waar we aan denken en onderscheiden voor het gemak even twee verschillende soorten. Daarna volgt een leuk gedachte-experiment over hoe de oude stoïcijnen hierover zouden denken en wat ze ons hierover te zeggen zouden hebben. Wat denk jij ervan? Luister de aflevering en laat het ons weten!  

In deze aflevering behandelen we één van de bijzonderste quote van Marcus Aurelius. Op meerdere manieren proberen we deze hedendaags te interpreteren, er komen weer persoonlijke reflecties bij kijken. Er worden gedachte-experimenten uitgevoerd, en tussendoor wordt er gelukkig ook nog genoeg gelachen!Laat ons vooral even weten wat je van deze aflevering vond!

In deze zeventiende aflevering alweer beginnen we goedlachs maar gaan we gelukkig redelijk op tijd over op het thema van de aflevering. Namelijk de luisteraarsvraag van Bob. Bob wilde weten hoe we de stoïcijnse peiler 'rechtvaardigheid' concreet voor kunnen stellen. Hoe ziet dat er uit? Hier gaan we mee aan de haal en via wat grappen en grollen komen we uit op een paar wijsheden en persoonlijke ontboezemingen. Veel plezier met luisteren!We zijn erg benieuwd wat jullie denken, laat ons vooral even weten wat je ervan vond! 

In deze aflevering bespreken we een quote van Bertrand Russel en praten verder over rigide overtuigingen, reflecties, politiek en hooligans, en benaderen die met een stoïcijnse lens. Houd jij koste wat kost aan je overtuigingen? En wat is er voor nodig om die te bevragen? Betrand Russel had wel een idee, en wij nu ook!Laat ons vooral weten wat je hiervan denkt door een berichtje te sturen op Instagram! 

In deze vijftiende aflevering behandelen Jesse en Joost een vrij uitgebreide quote van Seneca uit het boek Op weg naar vrijheid van Lammert Kamphuis. Vervolgens wordt er dieper ingegaan op wat we denken dat Seneca hiermee bedoelde en wat dit voor ons betekent en welke uitdagingen wij in ons leven ervaren. Vond je dit nou een leuke aflevering? Laat het ons dan even weten via Instagram. Feedback en suggesties zijn ook altijd welkom! 

In deze aflevering praten Jesse en Joost over deze quote van Seneca, er worden persoonlijke reflecties gedeeld en tips gegeven over hoe om te gaan met bepaalde verwachtingen. Laat ons vooral weten wat jullie hiervan denken, we zijn heel benieuwd!

In deze aflevering behandelen Joost en Jesse de uitspraak "good vibes only". De kritiek die erop gegeven wordt. En wat dit over je manier van denken zegt. Vervolgens worden er persoonlijke reflecties gedaan waarop er geen good vibes waren, maar wel leerzame en waardevolle momenten. Aan het eind sluiten we af met een mogelijk idee voor merchandise! Helemaal afgeluisterd? Laat ons vooral even weten wat je ervan vond! 

In deze langverwachte aflevering behandelen Joost en Jesse het gedachtegoed van Viktor Frankl en de door hem opgerichte logotherapie (of De Derde Weense School).Frankl stond niet per definitie te boek als stoïcijn, maar gezien de overeenkomsten tussen de filosofie en zijn therapie, wordt zijn werk vaak aangehaald. Frankl zat jarenlang in Auschwitz, waar de basis ontstond voor zijn wereldberoemde boek De zin van het leven (man's search for meaning).

In deze elfde aflevering behandelen we een quote van Marcus Aurelius over goed en kwaad. Wat volgt is een gesprek met veel experimenteren, reflecteren, confronterende vragen en ontboezemingen terwijl we het thema verder uitpluizen. We hopen dat jullie deze net zo interessant vinden als wij! 

"Het is onmogelijk om iets te leren wat je denkt dat je al weet". Deze aflevering staat deze quote centraal van Epictetus. We doen persoonlijke reflecties hierover en praten over de voorwaarden van dingen leren en hoeveel we werkelijk denken te weten. Het wordt een ietwat melig gesprek waar we heel veel lol mee hadden met opnemen. We hopen jullie ook met luisteren! 

In deze negende aflevering alweer gaan we iets dieper in op wat voor een soort mens Epictetus geweest zou zijn. We bespreken weer een quote van hem en gaan hier dieper op in en behandelen vervolgens kort thema's als topsport en het weer en hoe we hier ons niet teveel door moeten laten beïnvloeden. #Epictetus#volharding#topsport#hetweer#donkerewolk

In deze achtste aflevering bespreken we met kritische blik een quote van Epictetus over keuzevrijheid. We hebben het verder over dankbaarheid en privileges en delen persoonlijke reflecties hierover. #epictetus#keuzevrijheid#privileges#dankbaarheid

In deze zevende aflevering behandelen we een quote van Seneca uit zijn boek Dialogen. Hierin schrijft hij over wat te doen bij levensmoeheid, hoe om te gaan met politiek op dat moment en hoe je leven toeleggen op de filosofische studie leidt tot een zinvol leven. We reflecteren hierover, doen alsof Marcus Aurelius een Vlaming is en bespreken wat Jesse zo leuk vond aan het werken in een viswinkel. #Seneca #levensmoeheid#reflecteren#stoicisme #stoics#viswinkel#blub

In deze zesde aflevering praten we over een quote van Epictetus die beschreven wordt in het boek 'The Daily Stoic'. Deze quote gaat over waar we volgens Epictetus wel of geen controle over hebben in het leven. We gaan hier vervolgens op onze eigen manier mee verder en komt er weer van alles voorbij aan anekdotes en reflecties#epictetus#macht#dichotomie#reflecties

In deze vijfde aflevering behandelen we het thema vriendelijkheid aan de hand van een quote van Marcus Aurelius en komen we spontaan op een mogelijk stappenplan in communicatie. #kindness#vriendelijkheid#reflectie#ergernissen#verkeer#weer

In deze vierde aflevering gaan we dieper in op de uitspraak Amor Fati. Over het lot omarmen. We delen situaties waarin dat soms onmogelijk lijkt om te doen en reflecteren hierop. Verder komt Victor Frankl even voorbij en zoomen we een stukje uit naar een wat beschouwende blik over wat voor een soort filosofie het stoïcisme is. #amorfati#reflectie#ruziemetdedingen

Deze keer behandelen we een quote van Marcus Aurelius uit zijn boek Overpeinzingen en reflecteren Jesse en Joost er vervolgens op los en komen met eigen inzichten op basis van die reflecties. #wijsheid#verandering#roem #this is the way

Wat Seneca te zeggen zou hebben over jouw social mediagebruik. En hoe je je tijd beter kan besteden! #influencer #inzicht #groetjes!

In aflevering 1 gaan Jesse en Joost in gesprek over niet de meest lichte thema's: de dood, de tijd, en nalatenschap. Maar ook: hoe gaan we om met onze tijd, hoe belangrijk is roem, en hoe passen we duizenden jaren oud wijsheid toe in de praktijk? Lach, leer en luister mee!

Jesse en Joost bespreken klassiek stoïcijns gedachtegoed met hun hedendaagse jongehondenblik.Aan de hand van quotes uit het verleden van de grote stoa, houden ze reflecterende en luchtige dialogen vanuit hun eigen referentiekader.