KUNST IS LANG (en het leven is kort)

An van. Dienderen is filmmaker en cultuurwetenschapper, en als docent en artistiek onderzoeker verbonden aan KASK & Conservatorium in Gent. De rode draad in haar werk is het problematische idee van neutraliteit in documentaire, en de vermeende objectiviteit van technische middelen zoals de filmcamera. Haar film Lili gaat bijvoorbeeld over Kodak die voor de kleurbalans van camera's de witte huid als norm neemt, met als resultaat dat elk huidtype dat niet aan die norm voldoet een afwijking vormt en alleen met extra moeite in beeld gebracht kan worden. In de film Prism onderzoekt An samen met samen met regisseurs Rosine Mbakam uit Kameroen en Eléonore Yameogo uit Burkina Faso de effecten en eventuele oplossingen van de scheve machtsverhouding ten opzichte van mensen van kleur in onze beeldcultuur. Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond in Amsterdam vertoont tot en met 13 juli Ans werk Cherry Blossoms, waarin een tolk in een verlaten Europees Parlement na een schijnbaar neutraal begin verwondering en betrokkenheid in haar vertaling toelaat. En misschien wel haar meest confronterende project tot nu toe, de film Kopiraet, die op dit moment wordt gemonteerd. An onderzoekt met professor antropologie Hugo DeBlock hoe om te gaan met het collectief eigendom van beelden op de republiek Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië. Hoe kunnen filmbeelden genomen door Westerse filmmakers op een correcte manier terugkomen bij hun brongemeenschap, en is het mogelijk om jezelf als witte, Westerse filmmaker van je koloniale blik te ontdoen?  

Fotograaf Sarah Mei Herman maakt analoge portretten van mensen die ze langdurig volgt en met tussenpozen van enkele jaren vastlegt. Het zijn verstilde beelden waarop de geportretteerden intiem en kwetsbaar ogen, met peinzende blikken of juist gesloten ogen, en in een liggende, zittende of een afwachtende staande houding.   Sarah Mei heeft een speciale interesse voor de relaties tussen mensen. Vanuit haar wens te ervaren hoe het zou zijn om met een broer of zus op te groeien, volgt ze bijvoorbeeld al zo'n twintig jaar drie koppels van broers en zussen, die steeds worden vastgelegd op momenten waarop hun levens aan het veranderen zijn. En voor de reeks Julian en Jonathan, begin dit jaar verschenen als fotoboek, legt ze het opgroeien van haar twintig jaar jongere halfbroer Jonathan vast, en de fluctueringen in zijn relatie met Sarah Mei's vader. Haar werkwijze levert ontroerende beelden op, die de geportretteerden uittillen boven de dagelijkse werkelijkheid en het verstrijken van de tijd zichtbaar maken. 

Voordat Fleur van Dodewaard aan een werk op papier begint, bouwt ze een denkbeeldig veld van inspiratiebronnen en observaties, waarbinnen het te maken werk geboren zal worden. Vervolgens probeert ze de hectiek van het dagelijks leven buiten te sluiten en haar gedachten stil te zetten, zodat haar lichaam de controle krijgt over wat er op papier komt. Dat kunnen tekens zijn die doen denken aan kalligrafie, sierlijk uitwaaierende zinnen in een onleesbare taal, of lijnen en krabbels in allerlei kleuren - zolang het resultaat maar zeggingskracht heeft en afwijkt van wat ooit eerder getoond is. In de tentoonstelling Black Grass/Love Letters, tot en met 24 augustus te zien in het Kröller-Müller Museum, wordt een selectie van tekeningen vergezeld door voorwerpen die ze achter de schermen van het museum vond en tot sculpturen combineerde. De uitdaging is met deze relatief eenvoudige middelen toch een poëtisch samenspel te creëren. 

In foto's en films onderzoekt Petra Noordkamp hoe onze ervaringen en herinneringen van invloed zijn op hoe we architectuur en de stedelijke omgeving beleven.   In de film De moeder, de zoon en de architect zien we een bolvormige kerk in een Siciliaans dorpje. De Italiaanse architect bleek de vader te zijn van Petra's oude vakantieliefde, die op zijn beurt later de gevangenis in is gegaan voor het vermoorden van zijn moeder. Via teksten en voice-overs worden beelden van de kerk verknoopt met deze bizarre geschiedenis, en met ideeën over film en over het rollenspel dat een vakantieliefde is.  En in de film Beweeg maar niet verhoogt het claustrofobische houten huisje in Tokio, waar Petra drie maanden een residentie deed vlak nadat haar partner overleed, haar angst voor aardbevingen en het verdriet over haar pas overleden partner. Petra's werk verkent hoe onze bagage bepaalt hoe we naar onze omgeving kijken, en hoe gebouwen invloed op je uitoefenen.

Jerrold Saija onderzoekt via foto's, sculpturen, video's en installaties hoe herinneringen worden opgeslagen, of juist vervagen. Samen met Finn Maätita maakte hij de tentoonstelling Tones of the Ecotone, te zien tot en met 14 juni in Foam in Amsterdam, waarin de sagopalm centraal staat. Van die boom wordt op de Molukken eten gemaakt, de takken dienen als bouwmateriaal en de palm wordt zelfs als een soort voorouder beschouwd. We zien hem in de tentoonstelling op foto's afgedrukt op een ponskaartje, die door een muziekdoosje te halen is en zo een melodie kan spelen, er is een doos gesneden uit het hout van de palm, en hij verschijnt als 3D-weergave in een videoprojectie. De tentoonstelling fungeert als een ecotone: een overgangszone tussen twee ecosystemen, zoals water en land - en is in dit geval te lezen als een ruimte tussen de Amsterdamse grachtengordel en de Molukken in.  

Nazif Lopulissa maakte jarenlang abstract werk. Schilderijen met gradients in een bepaalde kleur, of met speelse vormen die over elkaar werden geplaatst, beschilderde doeken die hij in stukken sneed en in andere samenstelling aan elkaar naaide, of grote, glanzende sculpturen van RVS. Maar toen Nazif het sjaaltje vond dat zijn inmiddels overleden opa in zijn studio had achtergelaten, kwam de ikat-weefmethode zijn praktijk binnen, en daarmee zijn Molukse familiegeschiedenis. Sinds enkele jaren refereert Nazif in zijn werk aan de koloniale geschiedenis van de Molukken: onder meer aan hoe KNIL-militairen naar Nederland kwamen, aan hoe beloftes van de Nederlandse overheid over terugkeer en zelfbeschikking zijn verbroken, en aan de neiging binnen zijn Molukse familie om over de pijnlijke details uit de geschiedenis te zwijgen.Het resulteert bijvoorbeeld in werken waarvoor fotoprints volgens de ikat-methode zijn verweven met versluierende gordijnen, en gezichten en landschappen op fotoprints zijn uitgebeten door bleek - als metafoor voor het agressieve 'zuiveren', wit maken en uitwissen van bestaande culturen en identiteiten.   

Tengbeh Kamara maakt warme, intieme fotoportretten van mensen uit diens omgeving. Vanuit het besef dat Tengbehs rechten als zwart, queer en non-binair persoon nog niet zo lang bestaan, én vrijwel continu worden bedreigd, geeft die een gezicht aan gemeenschappen waar vaak alleen in algemene en negatieve termen over wordt gepraat.Het leidt bijvoorbeeld tot The Trans Yearbook: portretten van meer dan 70 trans mensen, die zich na hun fysieke of sociale transitie niet meer herkennen in de schoolfoto's die vroeger van ze zijn gemaakt. Ze zijn nu te zien op een manier die past bij hoe ze zich voelen. Voor de reeks In The Days After tonen vreedzame demonstranten voor Palestina de verwondingen en blauwe plekken die ze door politiegeweld opliepen - het leverde Tengbeh een nominatie op voor de Zilveren Camera.    En in het recente project: Why You Left, Who You Left, ligt Tengbehs eigen familie onder de loep: hoewel diens vader het met een huis, baan en gezin in Nederland prima voor elkaar leek te hebben, ging hij toch terug naar Liberia - en liet de 11-jarige Tengbeh, diens moeder en twee zusjes achter in Nederland. 

Levi van Gelder werkt vanuit een interesse in fanfictie: het fenomeen waarbij liefhebbers van een bepaald boek of een bepaalde serie zelf een verhaal schrijven met hun favoriete personage erin. Door middel van performances, video's, sculpturen en uiteraard geschreven verhalen onderzoekt Levi hoe fanfictie kan worden ingezet voor queer verzet en de herovering van voor waarheid aangenomen geschiedenissen. Hij kruipt daarvoor onder meer in de huid van het personage Ötza: een drag ijsmummie van 5300 jaar oud, die zich volledig heeft ondergedompeld in de internetcultuur, via fanfictie haar stem laat horen en ondertussen als een ware influencer aast op een sponsordeal. 

De olieverfschilderijen van Dion Rosina zijn opgezet als collages. Gezichten die in de verte staren of je indringend aankijken worden afgewisseld met kleurvlakken, grafische symbolen of abstracte afbeeldingen die doen denken aan ruimtefoto's van sterrennevels of zwarte gaten. Dion rangschikt zijn gevonden beelden zo dat ze samen een bepaalde spanning oproepen en hinten naar iets spiritueels, maar zichzelf nooit volledig laten kennen. 

Kunstenaar, schrijver en performer Eva Bartels begon vijf jaar geleden aan een monsterklus: in tien theatrale voorstellingen eert ze het werk van pionierende, vrouwelijke kunstenaars. Onlangs rondde ze de derde voorstelling in die reeks af, genaamd All Men Must Die. Vertrekpunt is het feministische S.C.U.M.-manifest van Valerie Solanas: een vlijmscherp pleidooi voor een maatschappij zonder kapitalisme én zonder mannen, dat door Eva een nieuwe interpretatie krijgt.  Voor de vierde voorstelling duikt ze in het leven en werk van de Cubaans-Amerikaanse Ana Mendieta, die zich richtte op een spirituele en fysieke band met de aarde. In de geest van Mendieta's werk liet Eva zich meerdere keren levend begraven, en ontdekte daardoor een nieuwe, mentale ruimte.  

Deze week hoor je de opname die we vrijdag 28 maart maakten voor een live publiek, op Art Rotterdam. Jesse Fischer schoof aan om te praten over zijn grote olieverfschilderijen, waarop personages - vaak half ontbloot - verwikkeld zijn in wonderlijke scènes van macht en onderdanigheid. De jonge vrouw die gehuld in een wit laken en op sportsokken rondsluipt als een gans, de twee vrouwen die te rade gaan bij een driekoppig standbeeld in een parkje, of het groepje jongeren dat een naakte, geblinddoekte jongeman op handen en knieën laat rondkruipen, versierd met bloeiende takken en een dierenstaart: ze zoeken allemaal naar nieuwe, betekenisvolle rituelen.    

Ruben Raven is gefascineerd door afgedankte objecten. Voor zijn afstudeerwerk voorzag hij wat hij rondom de Rietveld Academie bij het grof vuil vond van een laag keramiek, en plaatste het tussen stukken puin, met als resultaat een installatie die leek op een archeologische vindplaats. Een enorme computer, een discman, videobanden, maar ook een jerrycan met olie of een half opgegeten bordje noodles werden versteende fossielen uit een andere tijd. Eromheen hingen schilderijen, van een verlopen wasserette of een grote groep ventilatoren die rücksichtslos op straat is gezet.Sowieso vindt Ruben inspiratie op straat: hij reist naar grote steden over de hele wereld om urenlang rond te zwerven, en verwerkt daarna de stortvloed aan indrukken, sporen en beelden tot schilderijen of keramische objecten. Eén, klein detail dat hem opvalt kan vervolgens uitgroeien tot een jarenlange obsessie, die de basis vormt voor een reeks nieuwe werken: op dit moment zijn dat de gehaakte kleedjes die in Nederland als oubollig worden gezien, maar in een land als Bosnië nog onverminderd populair zijn.  

In de fotografische portretten die Lou-Lou van Staaveren van de natuur maakt, schemert altijd de menselijke hang naar ordening door. Een werk uit de serie Garden Frames toont vier fotoprints van verschillende bloeiende struiken: twee kleine vierkante onderop, en daarboven twee grote langgerekte, waarbij het beeld op de ene print naar links en op de andere naar rechts is gekanteld. Door hun vlakverdeling en gewelfde lijst, met elegante afsnijdingen aan de hoeken, refereren ze aan de plattegrond van een klassieke Franse siertuin. Ook is er de doorlopende reeks Pleasant Place: foto's genomen op de lap grond die Lou-Lou en haar familie in Aalsmeer hebben ingericht als hun droomtuin, met onder meer een bloemenheuvel, verschillende tuinkamers, een doolhof, moestuin en boomgaard. In haar werk vermengt Lou-Lou ongefilterde foto's met gemanipuleerde afbeeldingen, om te komen tot een portret van de ideale tuin - die in werkelijkheid niet bestaat, maar zich desondanks toch in beeld laat vangen. 

Nadie Borggreve maakt getufte wandkleden, waarop abstracte, kleurrijke bloemen en andere natuurtaferelen fel afsteken tegen een donkere achtergrond. Haar werken zijn groot, zeer romantisch en een beetje gothic. Soms bestaan de wandkleden uit meerdere lagen en is het textiel over een gladde, geairbrushte onderlaag gedrapeerd. Nadie is opgeleid als modeontwerper en behandelt de textiel voor haar werk alsof ze er kostbare couture van maakt: ze verwerkt alleen wol die al gebruikt is, en wentelt die vervolgens draad voor draad in verschillende kleurbaden tot het de gewenste intensiteit heeft.  

Valerie van Leersum omschrijft zichzelf als kunstenaar, ontwerper en lokaal ontdekkingsreiziger. Haar werk gaat over hoe een plek ons als mens beïnvloedt, en hoe wij onze interactie met die plek vormgeven. Ze laveert daarbij tussen de feitelijke geschiedenis van een locatie, en de subjectieve ervaring ervan. Vaak zet ze kleur in om die subjectieve ervaring gestalte te geven. Voor festival Into The Great Wide Open op Vlieland ging Valerie op zoek naar de specifieke kleuren van de Waddenzee en de Noordzee, en schilderde die op houten objecten die over het strand buitelden op de plek waar de twee zeeën elkaar ontmoeten. En voor theaterfestival Oerol op Terschelling plaatste ze zeven metershoge palen in de branding, met daarop de kleuren die Friese schilders hebben gebruikt om de horizon vast te leggen. Zo ontstond een metershoge kleurenwaaier, die uitnodigde om je te verdiepen in de rijkheid en nuances van kleuren van de omgeving. Behalve de vertaling naar kleuren, hanteert Valerie nog andere methodes om je diepgaand met een plek te verbinden: van het schrijven van een brief aan de horizon, of juist het schrijven van een brief vanuit de positie van grijsgroene kleur van de Noordzee, tot het ruiken en zelfs proeven van verschillende soorten grond, via een glaasje met grond geïnfuseerde wodka.

We zijn weer terug met een reeks gloednieuwe afleveringen! Onze eerste gast van dit seizoen is Doron Beuns. Hij is gefascineerd door de grote stroom digitale beelden die ons elke dag overspoelt, en wat het effect daarvan is op ons gedrag. Denk aan algoritmes die ons achteloos gewelddadige of morbide beelden voorschotelen, en die wij vervolgens - zonder te weten of ze echt zijn - met het beeldscherm als veilige buffer nog gretig bekijken ook.Het leidt tot werken waarin deze mechanismen een analoge vertaling krijgen, en die in materiaalgebruik iets blootgeven van de structuren waarmee ze zijn opgebouwd, zoals de broncode of het algoritme in hun digitale voorbeeld. Denk aan portretten die gebreid zijn: van dichtbij zie je een sinistere fotocollage van vrouwen die een pistool op zich gericht zien, of zelf een pistool vasthebben, maar zet je een paar stappen naar achter dan vormen ze samen het gezicht van een glimlachend meisje.   Of de reeks afbeeldingen die intense medische momenten frontaal weergeeft, zoals een besnijdenis of open-hart operatie, maar dan opgebouwd uit de lieflijke steentjes die worden gebruikt in diamond painting, waarbij Doron bovendien kleuren heeft verwisseld en bepaalde plekken in het te leggen raster heeft opengelaten.   

De voortekenen zijn gunstig, het lijkt erop dat de lente langzaam zijn intrede doet. Dat betekent een spoedig einde aan onze winterslaap!Nog één keer kiezen we als redactie een aflevering uit het archief, dit keer die met regisseur Oeke Hoogendijk. Volgende week zijn we er weer, met nieuwe afleveringen! 

Achter de schermen zijn we druk bezig met nieuwe opnames voor Kunst is Lang - het wachten is dus bijna voorbij! In de tussentijd hoor je afleveringen die wij vanuit de redactie graag nog eens met je delen. Deze week hoor je de keuze van hoofdredacteur Laure van den Hout, voor de aflevering met Nastaran Razawi Khorasani.  

Kunst is Lang heeft nog een korte winterstop. We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je afleveringen die volgens de redactie memorabel waren. Deze week de keuze van redacteur Maurits de Bruijn, voor de aflevering met Arash Fakhim.   

Kunst is Lang heeft nog een korte winterstop. We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je afleveringen die volgens de redactie memorabel waren. Deze week de keuze van Luuk, voor de aflevering met Robin Waart.  

Kunst is Lang heeft nog een korte winterstop. We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je van kunstenaars die recent te gast waren welke aflevering uit het archief zij graag opnieuw onder de aandacht brengen. Deze week is dat de keuze van Serana Angelista voor het gesprek met Charl Landvreugd. 

Kunst is Lang heeft een korte winterstop! We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je van kunstenaars die recent te gast waren welke aflevering uit het archief zij graag opnieuw onder de aandacht brengen. Ditmaal hoor je de keuze van Dakota Magdalena Mokhammad voor het gesprek met Susanne Khalil Yusef.       

Kunst is Lang heeft een korte winterstop! We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je van kunstenaars die recent te gast waren welke aflevering uit het archief zij graag onder de aandacht brengen. Dit keer is dat de keuze van Ricardo van Eyk voor het gesprek met beeldhouwer Bram de Jonghe.  

Kunst is Lang heeft een korte winterstop! We zijn er over een paar weken weer. In de tussentijd hoor je van kunstenaars die recent te gast waren welke aflevering uit het archief zij graag onder de aandacht brengen. We beginnen met de keuze van Baby Reni, voor fotograaf Hans Eijkelboom.  

Dakota Magdalena Mokhammad ziet zichzelf als een nomade die door verschillende werelden reist: ze werd geboren in Kazachstan, maar woont inmiddels tien jaar in Brabant, ze is via haar Afghaanse vader opgevoed met de Islam, en via haar Russische moeder met de Russisch-orthodoxe kerk, en ze ging een tijd als jongen door het leven maar is nu vrouw.   Haar installaties verkennen het lichaam en de constructie van (gender)identiteit, bijvoorbeeld in het werk “he/him” “she/her”: twee metalen kamerschermen tegenover elkaar, de een met in ovalen uitgesneden ornamenten, de ander met ornamenten in scherpere lijnen en uitstekende punten. Ze zijn duidelijk verschillend, maar zijn met zware ketens aan elkaar verbonden. Ook gebruikt Dakota vaak religieuze symbolen, zoals wanneer ze engelen in hun bijbelse functie als boodschappers vergelijkt met hormonen die fungeren als boodschappers in ons lichaam, of een aartsengel opvoert in een werk over dodelijk geweld tegen trans personen. 

Op de schilderkunstige werken van Mounir Eddib zijn sferische landschappen en silhouetten te zien, veelal in donkere kleuren. Door het toevoegen van speciale materialen krijgt Mounirs werk een sculpturale kwaliteit, bijvoorbeeld wanneer hij verf maakt door er schalie of hoogovenslak doorheen te mengen: restproducten van de mijnbouw die in zijn woonplaats Genk in Belgisch Limburg heeft plaatsgevonden. Ook spettert Mounir bijvoorbeeld teer op zijn schilderijen, en geeft hij ze randen en stroken van lood, elementen uit rituelen van de Imazigh-cultuur waar zijn moeder in geworteld is.   

Irene Hà, beter bekend onder haar artiestennaam Baby Reni, is afgestudeerd als modeontwerper maar is net zo goed kunstenaar te noemen. Haar werk gaat over het reproduceren en samplen van culturele invloeden, processen die door globalisering in een stroomversnelling zijn gekomen. Zo nam ze voor een recente installatie een aantal kledingstukken van westerse merken die hun ontwerp op Aziatische kleding baseerden, om die weer te reproduceren in stoffen die ze zelf heeft gevonden. In diezelfde installatie hing naast een traditioneel Vietnamese jurk, een eigen ontwerp met daarop een afbeelding van instant noodles. Hoewel Irenes ontwerpen en installaties er vaak vrolijk en kleurrijk uitzien, ingegeven door de pop- en internetcultuur van de jaren 2010, komt het werk niet tot stand zonder een gevoel van pijn over de vlucht van Irenes ouders uit Vietnam naar Nederland, en haar gevoel zich in zowel de Vietnamese als de Nederlandse culturen niet écht thuis te voelen.

Elizar Veerman begon als tiener met het portretteren van zijn vrienden op straat, en ontdekte al snel dat fotografie een goed medium is om meer zichtbaarheid te creëren voor de Molukse gemeenschap en cultuur. Na zijn portretten van meerdere generaties Molukkers in Nederland, richt hij zich op het vastleggen van jonge mannen die leven in de periferieën van grote Europese steden, zoals Amsterdam of Marseille. Op een warme en soms dromerige manier vangt hij in analoge foto's hoe ze zich via hun bewegingen, kleding en voertuigen profileren en zich hun omgeving eigen maken.

De installaties en schilderwerken van Ricardo van Eyk bevatten elementen van architectuur en bouwmaterialen. Zo maakte hij grote schotels van aluminium, waarin mysterieuze tekeningen zijn gemaakt én weer uitgewist, of bewerkte hij roestvrijstalen panelen met een slijptol, zodat ze veranderen in wonderlijk vervormde, spiegelende oppervlaktes. En voor zijn recentere werk rekt hij de grenzen van de schilderkunst op: over een klassiek frame komt een huid van verschillende lagen horrengaas, stijf gehouden meubellak, ondergronden worden bewerkt met gereedschap, of een doek wordt geperforeerd en opgevuld met pluggen. Kenmerkend voor Ricardo's werk is dat de gebruikte materialen vaak herkenbaar zijn, maar zelden worden gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn, en altijd een zekere openheid en poezië bevatten.

De werken van Serana Angelista raken zowel aan persoonlijke herinneringen en familiegeschiedenissen, als aan grotere historische thema's. In de fotoreeks Promised Land zien we Serana's vader, die in de jaren ‘70 van Curaçao naar Nederland emigreerde, zijn gezicht en die van andere geportretteerden bedekt met een kauri-schelp, die diende als koloniale valuta, maar ook spirituele waarde heeft in de Afro-Caribische diaspora. En in de fotoreeks The Trace combineert Serana beelden van Curaçao uit het privé-archief van diens moeder, gemaakt in de jaren ‘80, met foto's die hen er zelf in 2015 maakte. We zien bladeren, palmbomen, cactussen en geiten, uit twee tijdsperiodes gecombineerd en met de hand afgedrukt. De projecten onderzoeken de kracht van persoonlijke archieven, en hoe die - bij gebrek aan vertegenwoordiging in bijvoorbeeld een nationaal archief - kunnen dienen als connectie met voorouders en belangrijke plekken in een familiegeschiedenis.   

Ahmad Mallah nam als kunstenaar het pseudoniem S.T.A.T.E.L.E.S.S. aan: zijn familie werd voor zijn geboorte verdreven uit Palestina, en Ahmad groeide op in Damascus in Syrië. Maar zonder juridisch erkende documenten en dus stateloos. Na het uitbreken van de gewapende revolutie daar, kwam hij in 2014 naar Nederland en kreeg hij een paspoort. Ahmads persoonlijke leven krijgt een prominente rol in zijn werk: in zijn afstudeerfilm Stateless horen we over zijn ervaringen in een Syrische gevangenis en hoe zijn leven daarna is verlopen, terwijl hij tatoeages plaatst op zijn buik en borst. Ook de verschrikkingen die nu in Palestina plaatsvinden komen op verschillende manieren terug in wat hij maakt: op polaroids zien we zijn naakte lichaam, gekneveld en soms geblinddoekt, met daar overheen rauwe streken verf die geweld suggereren en zijn identiteit op de foto uitwissen, zoals dat in het echt gebeurt bij de duizenden Palestijnen die worden vermoord. Voor zijn schilderijen kiest Ahmad voor een zachtere verwerking van de continue stroom gruwelijke beelden: ze worden weergegeven in gedempt roze, paars en oranje, en krijgen door de plaatsing van bloemen of een olijfboom op de voorgrond een minder intens karakter. Ahmad zet zijn werk daarnaast in om verschillende lagen van zijn identiteit te verkennen, zoals zijn queerness, of om af te tasten wat vertrouwen en communicatie in een liefdesrelatie betekenen, in de performances die hij samen met zijn partner Rebecca Lillich Krüger doet.

De sculpturen van Bas Oussoren hebben iets komischs en lichtvoetigs. Bijvoorbeeld de schoorstenen die zelf kaarsrecht staan, maar gemetseld zijn in een patroon dat scheef omhoog cirkelt, en waarvan de 'bakstenen' bij nadere bestudering handgesneden blokken hout blijken. Of de vier meter hoge poort die hij in Leiden plaatste, geïnspireerd op de statige architectuur die je in de binnenstad tegenkomt - maar dan uitgevoerd in pastelkleurige schuimblokken, waardoor het bouwwerk uit immense blokken snoep lijkt te bestaan. En voor een recent werk wilde Bas weten hoe ver je kunt gaan in het buigen van hout: het werd een sculptuur in de vorm van een sierlijke krul, van 5,5 meter hoog.   

Het duo Sander Breure en Witte van Hulzen maakt performatieve installaties, waarin het gedrag van de mens onder de loep wordt genomen: welke sociale conventies zijn er, hoe verschillen die per situatie en ruimte waarin je je bevindt, en als je uitzoomt: welke grotere maatschappelijke factoren sturen dat gedrag?Het begon in de stationshal van Utrecht Centraal, waar vier performers een half jaar lang perfect synchroon 'reizigersgedrag' vertoonden, zoals scrollen op een telefoon of een slokje koffie nemen - een fascinerende breuk met de dagelijkse gang van zaken, voor wie er in de alledaagse drukte oog voor had. Later kwamen er ook sculpturen bij, schetsmatige mensfiguren die door hun ware grootte een aanzet tot interactie geven. Bijvoorbeeld in de tentoonstellingszaal in het Stedelijk Museum, die was gemodelleerd naar een ziekenhuis, met sculpturen die zijn gebaseerd op de verschillende persona die samen bepalen wat een ziekenhuis is: de verpleger en de arts, maar ook de schoonmaker en bestuurder. Ze stonden opgesteld langs de randen van de ruimte, zodat je als bezoeker aan alle kanten werd aangestaard, en de performers die aanwezig waren maakten fysieke gebaren en bewegingen die pijn, verveling of concentratie uitdrukten. In 2014 maakten Breure en Van Hulzen Het familieportret, een performatieve installatie waarvoor gesprekken van een doorsnee gezin zijn opgenomen, die vervolgens door acteurs in een installatie opnieuw werden uitgesproken. Door deze wisseling van context verandert onze perceptie van dit dagelijks taalgebruik en gedrag, en vallen er ineens andere dingen op. Tien jaar na dato is er een vervolg op dit werk, van 22 tot en met 24 november 2024 te zien in het Stedelijk Museum. 

Kitty Maria onderzoekt als performancekunstenaar hoe het lichaam in onze maatschappij wordt ingezet voor werk. Hoe wordt het gedwongen aangepast om in een werkcontext te functioneren, bijvoorbeeld als het gaat om stewardessen? Hoe kun je in een laboratorium interactie hebben met machines op andere manieren dan de aan/uitknop? En wat betekent het om door ziekte een lichaam te hebben dat niet productief kan zijn in onze efficiënte werkcultuur?  

Het teken- en schilderwerk van Fiona Lutjenhuis staat bol van de religieuze symbolen, wervelende patronen en menselijke gedaantes, die soms zijn uitgewerkt en soms zijn beperkt tot de vorm van een geest of silhouet. Wat ze weergeeft is bont en fantasierijk, en niet zelden beklemmend: vaak zijn het beelden en gevoelens, uit haar atypische jeugd als dochter van sekteleden die een vorm van Christendom aanhingen, vermengd met een geloof in aliens en geesten. 

Fotograaf Ringel Goslinga gebruikt fotografie om de wereld vast te leggen en te bestuderen. Hij portretteerde de sociale omgeving van zijn beide gescheiden ouders, om uit te vinden waarom hun levens niet meer bij elkaar pasten. Hij legde een jaar lang de bekenden en onbekenden vast die een band hadden met zijn pasgeboren zoon. En voor zijn nieuwste project Aluk to Dolo, waarvan dit najaar een fotoboek verschijnt, reisde hij zijn opa achterna. Die besloot in 1933 als zendingsarts naar het Indonesische eiland Sulawesi te gaan, met als gevolg dat het gezin - inclusief de vader van Ringel - tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Japans interneringskamp belandde. 

Koen Hauser is een zelfverklaard foto-alchemist. Door het combineren van verschillende fotografische lagen en digitale bewerkingen, en door medewerking van AI, laten zijn beelden een wereld zien die geen fysieke basis heeft. Zo combineerde hij lelijke beelden uit straatadvertenties tot een zinderend gemarmerd kleurvlak van twaalf bij twee meter. Of zette hij AI in om afbeeldingen van het werk van Michelangelo uit een oude reisgids te transformeren tot wonderlijke vormen die je vaag bekend voorkomen, maar ook vervreemdend zijn. Het zijn werken die voortkomen uit een nieuwsgierigheid naar alles dat zich schuilhoudt achter het oppervlak van onze zichtbare werkelijkheid.     

De conceptuele werken van Koen Kievits hebben verschijnen en verdwijnen als rode draad. Vanuit de vraag wat een afbeelding een afbeelding maakt, schuurt hij bijvoorbeeld lagen van foto's weg, tot er een opgeruwd oppervlak overblijft dat alleen nog verwijst naar de weggevaagde beeltenis. In een ander werk stroomt er zand uit een opgehangen frame, zodat de compositie in dat frame langzaam verdwijnt en het zand in een nieuwe gedaante op de vloer verschijnt. Naast het maken van dit conceptuele werk, richt Koen zich de komende tijd volop op schilderkunst. Bijvoorbeeld door oude ansichtkaarten na te schilderen, of landschappen weer te geven - een voorkeur die samenhangt met de bijzondere ervaringen die Koen al vanaf zijn jeugd minstens eens per jaar heeft op een oude boerderij op het Franse platteland, waar de tijd lijkt stil te staan en de natuur overweldigend en groots voelbaar is.     

Doris Boerman is gefascineerd door hoe we ons lichaam en uiterlijk manipuleren om een gewenste identiteit uit te drukken. Ze onderzoekt met haar werk de verbanden tussen het lichaam als presentatiemodel voor een identiteit, en de tentoonstellingsmuren als presentatiemodel voor kunst.Bijvoorbeeld door de muren van de white cube opnieuw te witten met 'foundation', er levensgrote sieraden doorheen te piercen of moedervlek-achtige structuren op aan te brengen, en op de opening drie actrices als fashionista's te laten rondlopen, die zich door hun hoge hakken, korte jurkjes en bijpassende tasjes onmiddellijk onderscheiden van het doorsnee kunstpubliek. Haar nieuwste werk zal gaan over het huis van Kim Kardashian, waarin in de reality-programma's rondom haar familie haar 'echte leven' is gesitueerd - een duizelingwekkend spiegelpaleis waarin de echtheid bestaat uit 'all natural' make-up en huidkleurige corrigerende onderkleding.

De mysterieuze schilderingen en objecten van Kasper Bosmans zijn vaak grafisch en verleidelijk, in sierlijke, heldere lijnen geschilderd of vormgegeven. Hun symbolische beeldtaal doet denken aan oude familiewapens, geïllustreerde boeken of digitale logo's. Inhoudelijk combineren Kaspers werken verschillende verhalen en geschiedenissen, die samen met de zeggingskracht van de objecten zelf een nieuw verhaal construeren. Daarin is altijd aandacht voor een queer-perspectief: bijvoorbeeld in Kaspers project geïnspireerd op de excentrieke keizer van het Roomse Rijk Rudolf de Tweede, of in de werken die hij maakte over de botersmokkel tussen Nederland in België in de jaren ‘60 en ‘70, waarin de boter in Kaspers lezing glijmiddel werd voor opgewonden rondsluipende smokkelaars.

Het werk van Carel Lanters strekt zich al ruim veertig uit over verschillende media: sinds hij voor zijn afstuderen in 1981 de vorm van boomtakken in klei ving om er hoorns van te maken, maakt hij regelmatig objecten die op het grensvlak van instrument en sculptuur zitten. Carel doet daarnaast performances met een Ierse bagpipe, leerde zelf brons en aluminium te gieten, ontwierp hekken en bankjes voor de openbare ruimte, experimenteert met pinhole-fotografie, en laat zich waar dan ook inspireren door verhalen van andere mensen - omdat elke nieuwe ervaring waardevol kan zijn.

Het werk van Carel Lanters strekt zich al ruim veertig uit over verschillende media: sinds hij voor zijn afstuderen in 1981 de vorm van boomtakken in klei ving om er hoorns van te maken, maakt hij regelmatig objecten die op het grensvlak van instrument en sculptuur zitten. Carel doet daarnaast performances met een Ierse bagpipe, leerde zelf brons en aluminium te gieten, ontwierp hekken en bankjes voor de openbare ruimte, experimenteert met pinhole-fotografie, en laat zich waar dan ook inspireren door verhalen van andere mensen - omdat elke nieuwe ervaring waardevol kan zijn.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Juha van ‘t Zelfde, uit april van dit jaar. Juha werkt als DJ, docent, filmmaker en organisator met het idee van collectieve creativiteit. Bijvoorbeeld in het ontwerpen van clubavonden waarin iedereen volledig zichzelf kan zijn en bijdraagt aan een open sfeer, in workshops die draaien om de vraag hoe je de clubscene klimaatrechtvaardig kunt laten opereren, maar net zo makkelijk in een collage-documentaire waarin langere historische lijnen van collectieve creativiteit worden aangewezen: van zwarte jazzmusici in het Amsterdam van de jaren ‘20 uit de vorige eeuw, via ideeën en daden van de Dada beweging, CoBrA, en Provo's, tot het ontstaan van een iconische vrijplaats als de Amsterdamse discotheek RoXY.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Juha van ‘t Zelfde, uit april van dit jaar. Juha werkt als DJ, docent, filmmaker en organisator met het idee van collectieve creativiteit. Bijvoorbeeld in het ontwerpen van clubavonden waarin iedereen volledig zichzelf kan zijn en bijdraagt aan een open sfeer, in workshops die draaien om de vraag hoe je de clubscene klimaatrechtvaardig kunt laten opereren, maar net zo makkelijk in een collage-documentaire waarin langere historische lijnen van collectieve creativiteit worden aangewezen: van zwarte jazzmusici in het Amsterdam van de jaren ‘20 uit de vorige eeuw, via ideeën en daden van de Dada beweging, CoBrA, en Provo's, tot het ontstaan van een iconische vrijplaats als de Amsterdamse discotheek RoXY.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Bart Lunenburg, uit november 2022. Barts maakproces begint bij architectuur: hoe is de tekentafelvisie van een architect in de praktijk beïnvloed door de gebruikers van een gebouw, of hoe hebben epidemische ziektes invloed op hoe we een gebouw inrichten? Na een periode van onderzoek ontstaat er vervolgens een werk, vaak in de vorm van een maquette of een aantrekkelijk ogende ruimtelijke installatie, die laat zien dat zelfs de kleinste architectonische details verbonden zijn met grote menselijke thema's en nooit alleen maar over een gebouw gaan.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Bart Lunenburg, uit november 2022. Barts maakproces begint bij architectuur: hoe is de tekentafelvisie van een architect in de praktijk beïnvloed door de gebruikers van een gebouw, of hoe hebben epidemische ziektes invloed op hoe we een gebouw inrichten? Na een periode van onderzoek ontstaat er vervolgens een werk, vaak in de vorm van een maquette of een aantrekkelijk ogende ruimtelijke installatie, die laat zien dat zelfs de kleinste architectonische details verbonden zijn met grote menselijke thema's en nooit alleen maar over een gebouw gaan.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Willem de Haan, uit december 2022. Willem staat bekend om zijn interventies in de openbare ruimte, waarvoor hij door het plaatsen van objecten de situatie subtiel ontregelt - denk aan de ingang van een fictief metro-station in een weiland, of een rijtje arrbo-verantwoorde deuren van een nooduitgang naast elkaar, in een statige kathedraal.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Willem de Haan, uit december 2022. Willem staat bekend om zijn interventies in de openbare ruimte, waarvoor hij door het plaatsen van objecten de situatie subtiel ontregelt - denk aan de ingang van een fictief metro-station in een weiland, of een rijtje arrbo-verantwoorde deuren van een nooduitgang naast elkaar, in een statige kathedraal.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Redacteur Maurits de Bruijn koos voor deze aflevering met Ruben Mols. Terwijl de digitale ontwikkelingen op het gebied van AI en de metaverse elkaar in razend tempo opvolgen, richt hij zijn blik liever op de fysieke objecten waarmee nieuwe technologie in de jaren '90 gepaard ging, zoals de floppy disk of de Tamagotchi.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Redacteur Maurits de Bruijn koos voor deze aflevering met Ruben Mols. Terwijl de digitale ontwikkelingen op het gebied van AI en de metaverse elkaar in razend tempo opvolgen, richt hij zijn blik liever op de fysieke objecten waarmee nieuwe technologie in de jaren '90 gepaard ging, zoals de floppy disk of de Tamagotchi.

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Redacteur Maurits de Bruijn zet graag deze aflevering met Anna de Vriend nog eens in de schijnwerpers, waarin ze praat over hoe we als mens dieren tot een product hebben gemaakt, en hoe ze zichzelf probeert los te weken van alle mechanismen die daarbij horen.