Elsevier Weekblad

Tesla wankelt. De verkoop daalt, Musk is afgeleid en het bestuur kijkt voorzichtig om zich heen. Is de magie uitgewerkt – of komt de klap pas later? In de EW-podcast Elke Week bespreekt techredacteur Sam Verbeek de staat van Tesla met Gandor Bronkhorst, die voor EW de auto-industrie volgt.De cijfers logen er niet om. Tijdens de kwartaalpresentatie van vorige week werd duidelijk: Tesla heeft het zwaar. Wereldwijd dalen de verkoopcijfers, met name in Europa. Daar is de voorsprong op traditionele merken als Volkswagen volledig verdampt. Andere fabrikanten, gewapend met frisse modelreeksen, lopen inmiddels voorop. Tesla lijkt aan het eind van een generatie.Elon Musk onder vuur: focus versnipperdIntussen wordt topman Elon Musk steeds vaker genoemd als het probleem – en zelden als de oplossing. Zijn aandacht is verdeeld. Of het nu gaat om zijn politieke bemoeienis, kunstmatige intelligentie of X, het voormalige Twitter: Musk lijkt overal te zijn, behalve in de bestuurskamer van Tesla. En dat begint te knellen.Bestuur Tesla overweegt alternatieven voor MuskVolgens berichten onderzoekt de raad van bestuur zelfs of het tijd is voor een opvolger. Officieel wordt dat met kracht ontkend. Maar de signalen zijn duidelijk: beleggers dringen aan op meer focus. Want hoe briljant en bepalend Musk ook was in de beginjaren – het bouwen van elektrische auto's from scratch, het nemen van persoonlijke financiële risico's – die energie lijkt nu verspreid over te veel fronten.Tesla leunt op subsidies en emissiecreditsToch is het te eenvoudig om de malaise volledig aan Musk te wijten. De financiële resultaten tonen aan dat Tesla sterk leunt op de verkoop van emissiecredits aan andere automerken. Zonder die inkomsten zou het bedrijf afgelopen kwartaal in het rood zijn gedoken. Een hardere realiteit voor een beurslieveling die ooit beloofde winstgevend én visionair te zijn.Imagoschade door Musk's publieke gedragEn dan is er nog het imago. Activistische kritiek, gesaboteerde laadpalen en spotnamen als “Swastika Car” kleuren het publieke beeld. Musk is zijn status als media-darling kwijt, en dat straalt af op zijn merk.Tesla schuift op richting AI en softwareOndertussen werkt Tesla gestaag aan een verschuiving. Niet langer alleen autofabrikant, maar steeds meer een softwarebedrijf, een AI-platform op wielen. In die toekomst schuilt misschien redding – maar dan moet de technologie sneller gaan dan de reputatieschade.Slate Auto daagt Tesla uit met eenvoudDe komst van Slate Auto, een nieuwe speler met steun van Jeff Bezos, toont dat de markt verandert. Slate belooft een radicaal ander model: simpele, modulaire voertuigen voor lage prijzen, aangevuld met accessoires en diensten. De naam – een anagram van Tesla – lijkt geen toeval.Bezos versus Musk: twee visies op mobiliteitWaar Musk inzet op integratie van AI en data, kiest Bezos met Slate voor betaalbaarheid en gebruikersvrijheid. Beide strategieën hebben potentie, maar richten zich op fundamenteel verschillende eindgebruikers.Toekomst Tesla onzeker: met of zonder Musk?De vraag blijft: kan Tesla zonder Musk? Of moet Musk eerst nog één keer volledig terugkeren – voordat hij definitief vertrekt?

In podcast Elke Week bespreken host Sam Verbeek en zijn gasten Hella Hueck en Jeroen van Wensen de recente beslissing van Donald Trump om een tijdelijke pauze in te lassen op zijn nieuwe importheffingen.

In de podcast Elke Week spreekt redacteur Sam Verbeek met financieel journalist Jeroen van Wensen over de tarieven die Donald Trump deze week aankondigde tegen onder andere de Europese Unie, Vietnam en China. Wat betekenen ze? En wat is de logica achter deze ‘Liberation Day'?

In de podcast Elke Week bespreekt redacteur Sam Verbeek met politiek redacteur Victor Pak wat inmiddels in Den Haag bekendstaat als Lintjesgate.Aanleiding: minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie, PVV) weigerde haar handtekening te zetten onder de toekenning van koninklijke onderscheidingen aan vijf vrijwilligers van het COA. Een kleine handeling, met grote gevolgen.Formeel mag een minister afwijken van een voordracht, maar dat gebeurt zelden. Faber vond het werk van de vrijwilligers “haaks staan op haar beleid”. Toch voerde het COA slechts uit wat wettelijk verplicht is: asielopvang, namens het ministerie van Faber.Haar weigering raakte daarmee aan iets fundamentelers dan een ceremoniële onderscheiding: het principe van eenheid van kabinetsbeleid.Premier Dick Schoof en minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) tekenden uiteindelijk zelf, maar Faber bleef bij haar standpunt. Ze noemde zichzelf “vakminister” en zei een “smallere afweging” te maken dan haar collega's. Daarmee erkende ze openlijk dat ze zich niet voegt naar de lijn van het kabinet waarvan ze deel uitmaakt.Faber zet zich hiermee opnieuw neer als solistische speler. Eerder veroorzaakte ze ophef over uitspraken over Zelensky, de ministerraadagenda en het noodrecht. Steeds schuurt haar optreden tegen de grenzen van het toelaatbare. En steeds blijft ze zonder gevolgen. Coalitiepartijen uiten kritiek, maar deinzen terug voor echte actie. Een motie van wantrouwen haalde het niet.Waarom blijft Faber de grens opzoeken? Omdat ze weet dat niemand haar tegenhoudt. Zolang de premier, VVD, NSC en BBB haar laten begaan, blijft ze de ruimte gebruiken die ze krijgt. Niet omdat ze het debat wil voeren, maar omdat ze het politieke spel beheerst: elke rel scherpt haar profiel aan, verlegt de aandacht naar migratie en ondermijnt het collectieve optreden van het kabinet.De grens ligt er dus niet voor Faber, maar voor haar collega's. Zij zullen haar moeten begrenzen – of accepteren dat het kabinet niet langer met één mond spreekt. Tot die grens wordt getrokken, blijft Faber zoeken hoever ze kan gaan. En telkens blijkt: verder dan velen dachten.

Wordt Donald Trump dan toch de peacemaker in chief? Deze week is de Amerikaanse president druk bezig met de vredesonderhandelingen tussen Oekraine en Rusland.Ondertussen is staakt-het-vuren van Israel en Hamas opgeschort. Gaat Trump ook daar proberen het verschil te maken?

Sinds #MeToo en het Voice of Holland-schandaal is de vraag naar integriteitsonderzoeken explosief gestegen. In podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek met redacteuren Nard Lodewijk en Geerten Waling de opkomst van deze industrie en de structurele problemen die er spelen.Een van de grootste bedrijven in de sector is Bezemer & Schubad. Dit onderzoeksbureau voert integriteitsonderzoeken uit voor bedrijven en organisaties bij signalen van grensoverschrijdend gedrag of een ‘onveilige werkcultuur'.EW onthulde dat bij deze onderzoeken veel misgaat. Beklaagden kunnen zich niet goed verdedigen, doordat anonieme meldingen vaak de basis vormen en rapporten lang niet altijd inzichtelijk zijn voor hen. Het komt zelfs voor dat betrokkenen niet eens inzage krijgen in hun eigen dossier.Gebrek aan toezichtSinds 2017 kwamen er liefst zevenhonderd bedrijven bij die zich bezighouden met integriteitsonderzoek, vertrouwenspersonen of klachtenprocedures. Een groot deel van deze bedrijven bestaat uit eenpitters en freelancers.Er is geen wetgeving die de sector reguleert. Wie wil, kan zonder veel opleiding of ervaring beginnen als vertrouwenspersoon – soms na slechts een cursus van één dag. Dit leidt tot onprofessionele situaties waarin vertrouwenspersonen gevoelige kwesties behandelen zonder de juiste kennis of ethische waarborgen.Er is geen effectief toezicht op de werkwijze van onderzoeksbureaus, en ook geen beroepsnorm of tuchtcollege waar klagers en beklaagden terechtkunnen bij ondeugdelijke onderzoeken. Rechters nemen de conclusies van integriteitsrapporten vaak zonder verder onderzoek over, waardoor werknemers hun baan verliezen op basis van twijfelachtige methodes.Politieke aandacht, maar nog geen actieNa eerdere EW-onthullingen over misstanden in de integriteitsindustrie klonk vanuit Den Haag een roep om verandering. Toch blijft wetgeving uit. Experts pleiten voor een beroepscollege, en voor duidelijke richtlijnen als het gaat om integriteitsonderzoeken en vertrouwenspersonen.Intussen groeit de sector door. Zolang er geen strenger toezicht komt, blijft het risico bestaan dat carrières en levens op basis van ondeugdelijk onderzoek worden verwoest.

In de nieuwste aflevering van de podcast Elke Week spreekt host Sam Verbeek met redacteur en columnist Geerten Waling over het functioneren van het kabinet en de crisis van het democratische bestel.Terwijl de geopolitieke spanningen oplopen, mist Nederland een daadkrachtig bestuur. Zorgwekkend, vindt Waling.Het kabinet-Schoof kwam er na een duidelijke verkiezingsuitslag: de kiezer wilde verandering. Toch lukt het de regering niet hervormingen door te voeren. Veel problemen die 25 jaar geleden al speelden – immigratie, integratie en veiligheid – blijven onopgelost.Waling wijst erop dat de verkiezingen van 2023 een omslagpunt hadden moeten zijn. Met PVV, BBB en NSC aan de knoppen, zou er nu echt iets moeten gebeuren. Maar vooralsnog blijft het kabinet steken in bureaucratie en intern gekibbel.Teleurstelling onder de kiezers groeitDe belofte van politieke vernieuwing raakt uit zicht. Kiezers die zich ongehoord voelden, kregen de kans om invloed uit te oefenen via partijen die beloofden het anders te doen. De werkelijkheid blijkt weerbarstiger: ministers bereiken weinig, wetgeving verloopt traag en fundamentele vraagstukken blijven onopgelost.Zo raken veel kiezers gedesillusioneerd. 'Als zij merken dat hun stem geen verschil maakt, haken ze af,' zegt Waling.En dat is gevaarlijk. Als burgers het vertrouwen in de democratie verliezen, kan dat de deur openzetten voor extremere politieke stromingen.Democratie op een breekpunt?Volgens Waling is polarisatie niet per se slecht. Democratie is immers strijd. Maar als politici stelselmatig geen resultaten boeken, wordt de democratie zelf het slachtoffer. Kiezers die keer op keer teleurgesteld raken, kunnen kiezen voor radicalere partijen – of helemaal niet meer stemmen.'Het geloof in het systeem staat op een waakvlammetje,' waarschuwt Waling. 'Als de regering niets bereikt, riskeren we dat steeds meer Nederlanders de democratie als een wassen neus beschouwen.Of het kabinet-Schoof de beloofde verandering niet levert, kan het politieke landschap de komende jaren ingrijpend veranderen, zegt Waling.

In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en chef Buitenland Matthijs van Schie de mogelijke mineralendeal tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky.Trump wil dat Oekraïne mineralen en grondstoffen zoals lithium, titanium, kobalt en gas levert als terugbetaling voor de Amerikaanse militaire hulp. Deze materialen zijn cruciaal voor moderne technologieën, zoals batterijen voor elektrische voertuigen.De Amerikaanse president ziet de deal, die nog niet officieel is, als een zakelijke transactie: 'Amerika heeft miljarden in Oekraïne geïnvesteerd en wil dat nu terugverdienen.'Ondanks eerdere weerstand lijkt Zelensky, die balanceert tussen Amerikaanse eisen en Russische dreiging, overstag te gaan. De Oekraïense president weet dat zijn land afhankelijk is van Amerikaanse militaire steun tegen Rusland.De deal lijkt geen veiligheidsgaranties voor Oekraïne te zullen bevatten. Maar volgens Van Schie kan de aanwezigheid van Amerikaanse bedrijven in Oekraïne indirect voor bescherming zorgen, omdat Washington zijn eigen economische belangen wil beschermen.Europa staat voorlopig buitenspelTerwijl Trump rechtstreeks met Oekraïne onderhandelt en gesprekken voerde met Rusland in Riyad, zoekt Europa naar een manier om alsnog invloed uit te oefenen.Emmanuel Macron reisde deze week naar Washington om Europa te betrekken bij de onderhandelingen, maar de Franse president keerde zonder concrete toezeggingen terug.Ook de Britse premier Keir Starmer hoopt invloed te krijgen wanneer hij deze week met Trump in gesprek gaat. Hij probeert een Europese rol in mogelijke vredesonderhandelingen en veiligheidsgaranties voor Oekraïne te bereiken.Bij een mineralendeal tussen Trump en Zelensky komt Europa, dat geen alternatieve overeenkomst heeft voorgesteld, verder op achterstand te staan. Bovendien blijft de Europese Unie verdeeld over hoe het moet omgaan met de nieuwe geopolitieke realiteit.

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en politiek redacteur Victor Pak het Kamerdebat over de oorlog in Oekraïne en de veranderde houding van de Verenigde Staten.Het debat werd met spoed ingelast, nadat de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth zei dat Europa geen rol speelt in vredesbesprekingen over Oekraïne.Later zwakte het Witte Huis dit statement af, maar de boodschap bleef duidelijk: de Verenigde Staten nemen het voortouw in onderhandelingen met Rusland.Dinsdag 18 februari ontmoetten de Amerikaanse en Russische buitenlandministers elkaar, de eerste ontmoeting tussen functionarissen van beide landen sinds de oorlog begon.Wilders nuanceert Oekraïne-standpuntEen punt van discussie in het debat was de positie van de PVV, de grootste partij in de Kamer. Geert Wilders stelde zich op X resoluut op tegen militaire steun aan Oekraïne, wat voor spanning in de coalitie zorgde.Vlak voor het debat kwam hij met een nuancering: geen Nederlandse militairen in Oekraïne, maar andere vormen van steun zijn bespreekbaar. Een kabinetscrisis was afgewend.Europa moet op eigen benen staanDe Tweede Kamer worstelt met de gevolgen van de Amerikaanse koerswijziging.VVD-leider Dilan Yeşilgöz spreekt over een 'nieuwe realiteit' en pleit voor een steviger Europees defensiebeleid. Er was discussie over extra defensie-uitgaven en een mogelijke EU-lening voor militaire investeringen, maar de uitkomst is onduidelijk.Verbazing over de verbazingVeel partijen nu pas te beseffen hoe fundamenteel en snel de geopolitieke werkelijkheid verandert. Terwijl Donald Trump maanden geleden al zei dat hij als president een nieuwe koers zou varen in de NAVO en steun aan Oekraïne zou heroverwegen.CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal wees er fijntjes op dat de schok over de veranderde Amerikaanse houding eigenlijk verbazingwekkender is dan die wending zelf. Europa had voorbereid moeten zijn, maar reageert opnieuw te laat.

In de podcast Elke Week bespreken politiek redacteur Carla Joosten en Sam Verbeek de opvallende positie van de PVV in de Tweede Kamer. De partij heeft de grootste fractie, maar ook de minste ervaring. Hoe functioneert deze nieuwbakken groep Kamerleden? En hoe stevig heeft Geert Wilders de touwtjes in handen?De PVV onderscheidt zich van andere partijen doordat het geen leden heeft. Hierdoor ontbreekt een traditionele partijstructuur met afdelingen en interne democratie. De partij is sterk gecentraliseerd rondom Geert Wilders, die al sinds de oprichting in 2006 de onbetwiste leider is. Dit heeft voordelen: de fractie is gedisciplineerd en vermijdt interne conflicten. Tegelijkertijd roept het vragen op over de toekomst van de partij zonder Wilders.Een mix van ervaring en nieuwkomersHoewel de PVV een groot aantal nieuwkomers telt, heeft ongeveer een derde van de fractie ruime ervaring in de Tweede Kamer. Namen als Fleur Agema en Martin Bosma zijn al jaren actief, terwijl anderen ervaring hebben opgedaan als Statenlid, gemeenteraadslid of medewerker.Desondanks is het verschil tussen Kamerwerk en lokale politiek groot, waardoor sommige leden nog moeten wennen aan hun nieuwe rol.Opvallend is dat PVV-Kamerleden zich kritisch uitlaten over hun eigen ministers en staatssecretarissen. Fleur Agema en Volker Thiadens nemen geen blad voor de mond als het gaat om zorgbeleid, terwijl Hidde Heutink fel van leer trekt tegen minister Barry Madlener over fatbikes.Deze kritische houding is ongebruikelijk binnen coalitiepartijen, maar past bij het dualisme dat Wilders zelf ook uitdraagt.Geert Wilders heeft van meet af aan voorkomen dat de PVV afglijdt naar LPF-achtige taferelen. Fractiediscipline is heilig, en een kleine kern van vertrouwelingen helpt bij het runnen van de partij. Vicefractievoorzitters Leon de Jong en Edgar Mulder spelen een belangrijke rol, net als financieel specialist Tony van Dijck.Wat als Wilders vertrekt?Wilders is de spil waar alles om draait. Mocht hij ooit vertrekken, dan is het onduidelijk wie zijn rol kan overnemen. Er zijn signalen dat hij nadenkt over een ledenstructuur, wat de partij toekomstbestendiger zou kunnen maken.Voorlopig blijft hij echter stevig aan het roer, met een fractie die, ondanks haar diversiteit, hecht aan zijn leiderschap.

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en misdaadjournalist Gerlof Leistra de val van Inez Weski, ooit een van de meest gerespecteerde strafrechtadvocaten van Nederland.Bekend om haar felle pleidooien, onberispelijke reputatie en iconische zwarte kleding, werd Weski onverwacht zelf verdachte in de zaak rond Ridouan Taghi. Insiders zagen haar ondergang echter al langer aankomen.Weski stond bekend als een vasthoudende advocaat. Ze nam strafdossiers volledig uit elkaar en had een scherp oog voor onrechtmatige opsporingsmethoden. Dit maakte haar niet geliefd bij politie en justitie, maar leverde haar wel veel respect op binnen de advocatuur.Ze was loyaal, behulpzaam en had een droog gevoel voor humor, zo vertellen collega's. Toch lijkt haar nauwe band met Taghi haar nu op te breken.Die gaat ver terug. Jaren geleden verdedigde ze hem al toen hij nog een kleine drugsdealer was. Later groeide hij uit tot een van de grootste criminelen van Nederland.Justitie verdenkt haar er nu van boodschappen te hebben doorgegeven tussen Taghi en zijn netwerk.De eerste signalen dat Weski onder druk stond, kwamen in 2019, toen ze zich plotseling terugtrok als Taghi's advocaat. Daarna nam ze zijn verdediging toch weer op zich. Justitie ontdekte later duizenden versleutelde berichten waarin Weski als tussenpersoon zou hebben gefungeerd. Dit leidde uiteindelijk tot haar arrestatie.Binnen de advocatuur is de schok groot. Weski stond niet bekend als een ‘vuile' advocaat en had geen reputatie van schimmige praktijken. Haar gedrevenheid en onafhankelijkheid maakten haar juist een gerespecteerde naam in de strafrechtwereld. Dat juist zij nu verdacht wordt van zulke ernstige overtredingen, laat zien hoe groot de invloed van een cliënt als Taghi kan zijn.Hoe kon een vooraanstaande advocaat zo verstrikt raken in het netwerk van een topcrimineel? En hoe zal deze zaak de advocatuur en de rechtsstaat beïnvloeden? De antwoorden op deze vragen zullen de komende tijd duidelijk moeten worden.

In de podcast Elke Week bespreken journalist Sam Verbeek en politiek redacteur Victor Pak de eerste maand van Trump's tweede termijn als president. Zijn terugkeer in het Witte Huis verloopt stormachtig. De toon is gezet: meer persconferenties, felle retoriek en radicale beleidskeuzes.In zijn eerste maand heeft Trump al bijna acht uur voor de camera's gestaan en meer dan 81.000 woorden uitgesproken. Ter vergelijking: Joe Biden sprak in zijn eerste week slechts 2,5 uur. Trump gebruikt deze media-aandacht om zijn beleid kracht bij te zetten en tegenstanders te bekritiseren.Na een tragisch ongeval tussen een militaire helikopter en een vliegtuig, koos hij er bijvoorbeeld voor om diversiteitsbeleid en politieke tegenstanders de schuld te geven in plaats van een meer verzoenende toon aan te slaan.EEN RADICALE REPUBLIKEINSE REGERINGTrump is niet alleen terug, maar ook beter voorbereid. Zijn team heeft jaren gewerkt aan een gedetailleerd actieplan en dat blijkt uit de snelheid waarmee hij zijn beleid doorvoert. In de eerste 100 dagen tekent hij naar verwachting meer dan 100 presidentiële decreten.Veel regelgeving uit de Biden-periode wordt teruggedraaid, zoals klimaatmaatregelen en internationale samenwerkingen. Ook migratie is een speerpunt: de eerste wet die hij ondertekende, de Laken Riley Act, zorgt voor strengere regels en snelle deportaties van illegale immigranten.DEMOCRATEN IN DE VERDEDIGINGTerwijl Trump met volle kracht regeert, lijken de Democraten stuurloos. De partij heeft geen sterke leider die Trump kan uitdagen. Er is geen nieuwe generatie zichtbaar op nationaal niveau en veel invloedrijke Democratische politici zijn op leeftijd. Hierdoor ontbreekt een duidelijke strategie om effectief oppositie te voeren.WAT BETEKENT DIT VOOR DE KOMENDE JAREN?Trump's beleid richt zich op minder regulering, een harde migratieaanpak en een confronterende buitenlandpolitiek. Zijn stijl – mediageniek en overweldigend – dwingt de Democraten tot een reactie die ze nog niet paraat hebben. Europa kijkt met spanning toe, maar lijkt niet voorbereid op de gevolgen van deze tweede Trump-termijn.

In de podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek, Bram Hahn en Jacqueline Krouwel een opvallend fenomeen: het drankgebruik onder Nederlandse jongeren is de afgelopen decennia flink gedaald, maar lijkt nu tot stilstand te zijn gekomen.Vroeger stonden Nederlandse tieners bekend als de grootste drinkers van Europa. De cijfers waren schrikbarend: 80% van de jongeren onder de 18 dronk regelmatig. Nu is dat percentage afgenomen tot 20%. Dit succes wordt deels toegeschreven aan maatregelen zoals de verhoging van de minimumleeftijd voor alcohol naar 18 jaar en strengere regels rond reclame. Toch blijft het huidige niveau een punt van zorg.Tieners beginnen nu gemiddeld rond hun 13e met drinken, een lichte verbetering vergeleken met 1997, toen de startleeftijd nog onder de 12 lag. Maar in plaats van bier te kiezen, grijpen ze steeds vaker naar mixdrankjes en sterke drank. Shotjes en likeuren met zoete smaken zijn razend populair. Dit vergroot niet alleen de kans op overmatig drinken, maar ook op acute gezondheidsproblemen zoals alcoholvergiftiging.De redenen zijn complex. Strengere leeftijdscontroles weren jongeren uit de horeca, waardoor het drinken zich verplaatst naar slaapkamers, schuurtjes en parkjes. Hier is sociale controle beperkt, wat binge-drinken in de hand werkt.Experts wijzen op de langetermijnrisico's: hersenschade, verslaving en verhoogde kans op ongevallen en agressie. Toch blijkt dat niet elke ouder consequent is. Sommigen faciliteren drankgebruik uit angst om als “strenge ouder” gezien te worden, terwijl anderen heldere grenzen stellen.Een mogelijke oplossing ligt in een brede aanpak zoals in IJsland, waar jongeren sporten en culturele activiteiten aangeboden krijgen. Het biedt hen een alternatief en verlaagt de behoefte aan alcohol. In Nederland zijn vergelijkbare experimenten gestart, maar het blijft een uitdaging om de culturele en sociale normen rond alcoholgebruik te veranderen.De cijfers mogen dan gestabiliseerd zijn, de echte strijd tegen de drinkcultuur is nog lang niet gestreden.

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en misdaadjournalist Gerlof Leistra de jaarlijkse moordlijst van EW. Wat valt dit keer op, en wat zijn de trends van de laatste dertig jaar?Afgelopen jaar telde Nederland 131 moorden, 3 minder dan in 2023. Daarentegen steeg het aantal slachtoffers van 60 jaar en ouder: 23, onder wie 8 tachtigplussers.De toename onder zestigplussers komt deels door vergrijzing, maar ook door familiedynamieken. Ruim de helft van deze moorden volgt uit huiselijk geweld, vaak door een partner of familielid met financiële of psychische problemen.In 2024 was er ook een verschuiving in gebruikte moordwapens. Steekwapens zijn dominanter geworden: 52 mensen stierven door messteken, 24 door vuurwapens. Vuurwapens lijken plaats te maken voor explosieven, vooral in criminele conflicten – een teken van verharding in de samenleving.EW registreert de moordcijfers sinds 1992. In de jaren negentig waren er soms bijna 300 moorden per jaar. Dat aantal daalde sindsdien en is inmiddels meer dan gehalveerd. Dat wijst op een veiliger Nederland. In 2024 waren er per 100.000 inwoners 0,7 moorden: een historisch laag niveau.Dertig jaar geleden waren drugsgerelateerde straatmoorden nog dominant. Die namen sindsdien in aantal af doordat het heroïnegebruik sterk daalde. Tegenwoordig komen moorden door psychisch verwarde personen vaker voor, mede door de druk op de geestelijke gezondheidszorg.'Achter elk cijfer schuilt een persoonlijk drama,' zegt Gerlof Leistra. 'Het leed stopt niet bij het slachtoffer, maar raakt ook de familie, vrienden en hele gemeenschappen.' De cijfers mogen dan dalen, de tragiek blijft.

Voor de EW-podcast Elke Week sprak redacteur Geerten Waling met columnist en oud-bestuurder Philip van Tijn over politieke correctheid en hypocrisie, stroperigheid in de polder en het beroerde ondernemingsklimaat in Nederland. Het gesprek vond plaats in maart 2023, vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen waarbij BBB de grootste werd. Philip van Tijn overleed op 12 januari 2025, maar zijn woorden blijven resoneren.

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en Duitsland-correspondent Guy Hoeks de belabberde staat van de Duitse economie, veroorzaakt door geopolitieke verschuivingen en interne problemen.De afnemende industriële productie van maakbedrijven als Volkswagen en Bosch vormt al jaren een bron van toenemende zorg voor de Duitsers. Het kantelpunt was rond 2018. Toen bleek de Duitse afhankelijkheid van goedkoop Russisch gas en export naar China al te kwetsbaar voor externe schokken.Duitse bedrijven, eens de ruggengraat van de economie, kampen nu met stijgende energiekosten en afnemende vraag uit China, vooral als het gaat om traditionele producten zoals de verbrandingsmotor. De gevolgen van de stagnerende economie zijn misschien nog niet voelbaar voor de gemiddelde Duitser, maar beginnen nu wel door te dringen in het dagelijks leven van sommigen.De economie speelt een sleutelrol in de campagne voor de verkiezingen van februari. Er is consensus over de noodzaak van hervormingen. Daarbij focust de sociaal-democratische SPD op behoud van welvaart, de Groene partij op verduurzaming, en de christen-democratische CDU op versterking van de industrie. Het opkomende radicaal-rechtse AfD speelt vooral in op de onvrede over het economisch beleid.De vraag is of Duitsland de verwevenheid van verouderde industriële en politieke structuren weet te doorbreken, en zo zijn economie nieuw leven kan inblazen.

Op zaterdag 7 december 2024 vindt er een verwoestende explosie plaats aan de Tarwekamp in Den Haag. Zes mensen komen om het leven en de schade is enorm. In deze aflevering van podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek samen met misdaadjournalist Gerlof Leistra wat er tot nu toe bekend is over deze tragedie en wat nog onbekend is.De explosie, die begon met vier opeenvolgende knallen, verwoestte de bruidsmodewinkel Aliyah Styling, een meubelwinkel en Café Bar Rosa. De laatste knal was zo krachtig dat het hele pand instortte. Het was een ongelooflijke tragedie: een gezin uit Den Haag verloor drie leden, terwijl een achtjarige jongen het geluk had te overleven. Andere slachtoffers waren een 31-jarige man uit Voorburg en twee andere bewoners van de bovenwoningen.De bruidsmodewinkel krijgt veel aandacht, vooral omdat de witte Range Rover van de eigenaresse, die volgens buurtbewoners daar geparkeerd stond, precies op het moment van de explosie in brand vloog. Dit geeft aanleiding tot speculaties. Was de explosie gericht op de bruidszaak? De politie sluit een drugsgerelateerd motief uit, maar het blijft onduidelijk waarom de winkel specifiek werd aangevallen.De politie heeft een tipje van de sluier opgelicht, door te bevestigen dat de explosie waarschijnlijk gericht was op de bruidsmodezaak Aliyahs Styling. Ook werd bekend dat drie mannen zijn aangehouden in verband met de zaak, maar verder blijven veel details over de oorzaak en de motieven achter de explosie onduidelijk.”Het onderzoek gaat snel door, met twee teams van de politie die zich richten op zowel het technische als het tactische onderzoek. De urgentie is hoog, en de hoop is dat snel duidelijk wordt wie verantwoordelijk is voor de ontploffingen die het leven van zes mensen hebben geëist.

Na jaren van relatieve rust laait de oorlog in Syrië weer op. Jihadistische rebellen winnen terrein, Assads regime wankelt. Wat betekent dit voor de toekomst van het land? Sam Verbeek bespreekt het met chef buitenland Matthijs van Schie.De Syrische burgeroorlog ontstond in 2011 tijdens de Arabische Lente. Wat begon als een volksopstand tegen het regime van Bashar al-Assad, mondde al snel uit in een bloedige strijd. Assad reageerde met harde repressie en kreeg steun van bondgenoten Rusland en Iran. Tegelijk vormden rebellenallianties, variërend van jihadistische milities tot gematigde groepen, een front tegen het regime. De chaos werd compleet toen ook IS en de Koerden zich in het conflict mengden.Een bevroren conflict ontdooitIn 2020 leek het conflict te bevriezen. Assad had grote delen van het land terugveroverd dankzij Russische luchtaanvallen, terwijl de rebellen zich concentreerden in de provincie Idlib. Het noordoosten van Syrië bleef in handen van de Koerden, gesteund door de Verenigde Staten. Iran gebruikte Syrië als doorvoerroute voor wapens naar Hezbollah in Libanon. Ondanks de (fragiele) wapenstilstand bleef het land verdeeld en gespannen.De recente opmars van jihadistische rebellen, onder leiding van Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), zet de machtsverhoudingen op scherp. In korte tijd veroverden de rebellen de strategische steden Aleppo en Hama. Nu dreigt ook Homs, de toegangspoort naar Damascus, te vallen. Assads regime staat onder toenemende druk.Waarom escaleert het conflict nu opnieuw?Een belangrijke reden ligt in geopolitieke verschuivingen. Rusland, dat jarenlang Assad steunde, is verzwakt door de oorlog in Oekraïne. Hezbollah, een andere bondgenoot, leed zware verliezen in de recente oorlog met Israël. Intussen steunt Turkije de rebellen, om zo de Koerdische invloed aan zijn grens te beperken.Of het regime standhoudt, is onzeker. In elk geval maken de geopolitieke belangen duidelijk dat deze strijd nog lang niet voorbij is.Lees hier het artikel van Matthijs van SchieLees hier het artikel van Linda Otter

In podcast Elke Week bespreken hosts Sam Verbeek en Geerten Waling met buitenlandchef Matthijs van Schie het staakt-het-vuren tussen Israël en Hezbollah. Een akkoord dat zowel hoop als scepsis oproept.Het staakt-het-vuren is het resultaat van maanden van diplomatieke inspanningen. Met daarin een grote rol voor de Verenigde Staten en ook Frankrijk, deels vanwege zijn historische banden met Libanon. Formeel werd er onderhandeld met de Libanese regering, en was Hezbollah indirect betrokken.De spanningen waren opgelopen nadat Hezbollah sinds oktober 2023, na jaren van toch al aanhoudende aanvallen, duizenden raketten op Israël afvuurde. Israël begon daarop in september een grondoffensief in Zuid-Libanon. Hezbollah stelde aanvankelijk als voorwaarde voor een staakt-het-vuren dat Israël zijn offensief in Gaza zou staken, maar moest dit standpunt uiteindelijk laten varen.De wapenstilstand een opsteker voor de Amerikaanse president Joe Biden. Zijn buitenlandbeleid kende eerder forse tegenslagen, zoals de chaotische terugtrekking uit Afghanistan in 2021 en het uitblijven van een doorbraak in Oekraïne.Wat betekent de wapenstilstand voor Benjamin Netanyahu?De rol van oorlogspremier versterkte zijn positie: tijdens een conflict wisselen landen zelden van leider. Tegelijk staat hij in Israël onder druk vanwege corruptiezaken en kritiek op zijn aanpak van de gijzelaarscrisis in Gaza.De internationale kritiek op de premier blijft intussen toenemen, zeker na het arrestatiebevel door het Internationaal Strafhof. Hoewel de Verenigde Staten en een handvol bondgenoten hem blijven steunen, wordt Netanyahu's diplomatieke bewegingsruimte steeds beperkter.Een fragiele staakt-het-vurenDe wapenstilstand geldt formeel zestig dagen. Het is allesbehalve zeker dat die ook daadwerkelijk zolang zal duren. Israël blijft alert op mogelijke nieuwe aanvallen. Hezbollah is zwaar verzwakt, maar behoudt veel steun in Libanon. En het Libanese leger, dat de bufferzone in Zuid-Libanon moet bewaken, krijgt steun van Frankrijk en de Verenigde Staten, maar heeft een gebrek aan capaciteit.Houdt de rust stand, of is er slechts sprake van een adempauze? De komende weken zal blijken of beide partijen zich aan de afspraken houden – of dat de regio wederom in chaos vervalt.

In podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek met Geerten Waling en Nard Lodewijk de schaduwkanten van de integriteitsindustrie. In het bijzonder de werkwijze van het gerenommeerde bureau Bezemer & Schubad, dat ondanks zijn reputatie fundamentele fouten maakt in onderzoeken naar sociale veiligheid op de werkvloer.De vraag naar integriteitsonderzoeken is explosief gegroeid door schandalen rond #MeToo en andere misstanden bij grote organisaties. Werkgevers schakelen bureaus in om onderzoek te doen naar klachten over grensoverschrijdend gedrag. Dit moet op een objectieve en onafhankelijke manier gebeuren. Maar in de praktijk gaat het geregeld mis, ontdekten Waling en Lodewijk.Fundamentele problemen in de aanpakHet werk van Bezemer & Schubad toont hoe deze onderzoeken soms onzorgvuldig, oneerlijk en beïnvloedbaar zijn. In meerdere zaken speelt de opdrachtgever een te grote rol in het onderzoek. Beklaagden – vaak werknemers – worden onevenredig zwaar aangepakt, zonder dat hun rechten worden beschermd. Zo staat in rapporten veel irrelevante informatie, zoals subjectieve meningen van collega's, en wordt geregeld de onderzoeksvraag overschreden.Aan bod komt onder meer de zaak rond Gijs van Dijk (PvdA). Leidend daarin waren aannames in plaats van neutraal onderzoek, wat leidde tot grote reputatieschade voor het oud-Kamerlid. Ook in andere zaken, zoals die van een hr-directeur van een multinational, bleken onderzoeken van Bezemer & Schubad meer gericht op het bouwen van een zaak tegen de beklaagde dan op objectieve waarheidsvinding.Oproep tot veranderingExperts pleiten voor strengere eisen aan deze bureaus, zoals een betere waarborg van de rechten van beklaagden. Ook roepen ze op tot beter toezicht. Bureaus zoals Bezemer & Schubad hebben een vergunning nodig, maar deze wordt slechts oppervlakkig getoetst. Er is geen tuchtrecht of beroepscommissie die toezicht houdt op de kwaliteit van het onderzoek. Dit maakt de integriteitsindustrie kwetsbaar voor misbruik en onzorgvuldigheden.Slecht onderzoek schaadt niet alleen carrières en reputaties, maar ook de rechtsstaat. Tijd dat de overheid ingrijpt en orde schept in deze schimmige industrie, zeggen Waling en Lodewijk.

In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreken hosts Sam Verbeek en Geerten Waling met economieredacteur Joris Heijn EW's jaarlijkse Top 500 bedrijven.Nummer 1 is opnieuw het relatief onbekende Vitol, een in Rotterdam gevestigd oliehandelsbedrijf met een jaaromzet van 370 miljard euro. Hoewel Vitol wereldwijd opereert, heeft het nog altijd sterke wortels in Nederland.De top-3 wordt gecompleteerd door Ahold Delhaize, het moederbedrijf van Albert Heijn, en ASML. De chipmachinemaker heeft dit jaar een lagere omzet, maar scoort nog altijd hoog met dank aan zijn sterke beurswaarde en winstgevendheid.Uit de lijst blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven gebukt gaat onder serieuze uitdagingen. Terwijl banken profiteerden van de stijgende rente, zag bijna de helft van de andere bedrijven de winst in 2023 dalen. Eenderde moest in het personeelsbestand snijden.De lijst bevat ook lichtpuntjes. Zo komt online supermarkt Picnic op als jonge, snelgroeiende speler en is de chipindustrie nog steeds in opmars. Nederland behoudt een sterke positie door zijn relatief hoogopgeleide arbeidsmarkt en sterke infrastructuur zoals de Rotterdamse haven.Toch lijkt de toekomst onzeker. CEO's van grote bedrijven maken zich in EW zorgen over het investeringsklimaat, dat lijdt onder meer hoge energieprijzen, toenemende regeldruk vanuit Den Haag en Brussel en de negatieve publieke opinie ten aanzien van het bedrijfsleven. De CEO's hameren op meer stabiliteit en een gunstigere investeringsomgeving.Dit zijn de 500 grootste bedrijven van NederlandWaarom CEO's kritisch zijn over Nederlandse vestigingsklimaatHoe oliereus Vitol Nederlands grootste bedrijf werd

Het is chaos bij de Democraten in de Verenigde Staten. Na een zware verkiezingsnederlaag zitten ze met de handen in het haar: Trump heeft gewonnen, en het politieke landschap lijkt compleet op z'n kop gezet. Hoe kon het zo misgaan voor de Democraten?Vandaag doen we iets speciaals. We schakelen namelijk over naar onze zusterpodcast, Race naar het Witte Huis, waar Hella Hueck en Victor Pak vanaf de eerste rij verslag doen van deze politieke klap. Hoor hoe zij de ontreddering van de Democratische Partij analyseren en bespreken wat dit betekent voor de toekomst van Amerika – en misschien zelfs voor de wereld.Dus blijf luisteren, en ontdek wat er nu speelt in de Amerikaanse politiek.

In de podcast Elke Week, met Sam Verbeek en Geerten Waling vertelt politiek redacteur Victor Pak over het herstel van het CDA onder leiding van Henri Bontenbal.Na het historisch slechte verkiezingsresultaat van vijf zetels in november 2023, werd het CDA een marginale rol in de Tweede Kamer toegedicht. De toekomst leek onzeker. Inmiddels zegt de partij met een terugkeer naar haar kernwaarden aan een comeback te werken.Volgens CDA-leden en ingewijden verloor de partij de afgelopen jaren haar traditionele achterban door zich te richten op thema's als economie en veiligheid, die meer bij de VVD passen. Het CDA dreef weg van haar oorspronkelijke christelijke en maatschappelijke waarden. Dit leidde tot een versnippering van de achterban en de opkomst van BBB en NSC.Henri Bontenbal vaart nu met het CDA een sociaal-conservatieve koers, gericht op gemeenschapszin en fatsoen. Een jonge, gedreven fractie wil vechten voor haar kernwaarden en achterban. Hiermee wil de partij zich onderscheiden van haar electorale concurrenten en weer herkenbaar zijn voor de traditionele CDA-kiezer.Bontenbal werkt tegelijk aan het versterken van het ‘clubgevoel' in de partij, door meer aandacht te geven aan lokale afdelingen. Lokale CDA-vertegenwoordigers voelen zich nu beter gehoord en gewaardeerd.De weg naar electoraal herstel is nog lang. Maar de waardering onder kiezers voor Bontenbal als Kamerlid en de kleine winst in de peilingen, zorgen voor voorzichtig optimisme bij de christen-democraten.Lees hier: Met Bontenbal gelooft het CDA er weer in. Maar is de jubelstemming terecht?Luister hier de podcast: Race naar het Witte Huis

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en Matthijs van Schie recente ontwikkelingen in de oorlog die Israël voert met Hamas en Hezbollah.Met het doden van Hamas-leider Yahya Sinwar en Hezbollah-kopstuk Hashem Safiedinne, is het conflict met beide terreurbewegingen is nog niet ten einde. Hoeveel leiders moeten er nog worden uitgeschakeld voordat een vorm van dialoog mogelijk wordt?Israël vindt een staakt-het-vuren pas bespreekbaar als Hamas de gijzelaars vrijlaat en zich overgeeft. Daarnaast blijft Hezbollah een dreiging ten noorden van Israël, door de Joodse staat voortdurend te bestoken met raketten. Israël stelt volledige ontwapening van Hezbollah als voorwaarde voor vrede.Tot die tijd blijft Israël zich richten op het aanpakken van de bronnen van de dreiging, zowel in Gaza als in Zuid-Libanon. Waarbij de vraag steeds luider klinkt: hoelang kan dit zo nog doorgaan, zonder uitzicht op een duurzame oplossing?

In de podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en Geerten Waling met gast Marthe-Geke Bragt de impact van de stijgende zeespiegel op Nederland en hoe mensen daarop reageren.Bragt legt uit da steeds meer Nederlanders, zoals een opleidingsmanager uit Rotterdam, nemen het gevaar serieus en verhuizen naar hoger gelegen gebieden. Het zijn niet de 'doemdenkers', maar weloverwogen burgers die zich voorbereiden op mogelijke overstromingen.Makelaars spelen in op deze ontwikkelingen door huizen aan te prijzen met de hoogte boven NAP. Hoewel de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) nog geen duidelijke trend ziet in de verkoop van huizen, is er wel toenemende aandacht voor de veiligheid van locaties. De Nederlandse Bank waarschuwt kredietverstrekkers al om rekening te houden met overstromingsrisico's. Daarnaast beginnen verzekeraars risico's in te calculeren in hun premies, wat betekent dat wonen in overstromingsgevoelige gebieden in de toekomst duurder kan worden.Naast de verhalen van mensen die verhuisden, zoals een stel dat vanuit Rotterdam naar een 'bolakker' in Helmond vertrok, werd ook het incident bij de sluizen in Muiden besproken. Een oplettende medewerker voorkwam toen dat Amsterdam grotendeels onder water zou komen te staan. Dit incident toont hoe afhankelijk Nederland is van watermanagement en de techniek die ons veilig moet houden.Voor wie benieuwd is hoe hoog zijn of haar woning ligt en of er overstromingsgevaar dreigt, is de website overstroomik.nl een handige tool.Controleer het overstromingsgevaar op: https://overstroomik.nl

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek, Geerten Waling en Carla Joosten de mediastorm na de verstoorde herdenking op maandag 7 oktober van de Hamas-aanslag in Israël, precies een jaar geleden.Tijdens de herdenking op de Dam deed zich op het Damrak een pro-Palestijnse tegendemonstratie voor. Onderweg naar de herdenking, moesten Joodse mensen langs de tegendemonstratie lopen. Tegendemonstranten belaagden en intimideerden hen, en pakten de Israëlische vlag af. De sfeer was grimmig en de politie pakte diverse tegendemonstranten op.Geert Wilders reageerde op X: 'Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee,' verwijzend naar de Amsterdamse burgemeester. De provocatieve tweet past in Wilders' mediastrategie, die hij al jaren hanteert om de politieke agenda te bepalen.De PVV-leider tweet korte, krachtige boodschappen die veel media-aandacht genereren. Behalve bij verkiezingen geeft hij zelden inhoudelijke interviews. In plaats daarvan houdt hij wekelijks een persmoment in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Journalisten drommen daar samen om zijn mening te horen.Met zijn controversiële uitspraken en eenzijdige interactie met de pers weet Wilders effectief de nieuwsagenda te sturen, zijn boodschap te verspreiden en de publieke opinie te beïnvloeden. Zijn tweet over de tegendemonstratie leidde tot felle reacties in Den Haag en de media, waarbij Wilders werd opgeroepen afstand te nemen van zijn woorden.Grote druk kwam er ook te staan op premier Dick Schoof, die uiteindelijk benadrukte dat het kabinet alle burgemeesters steunt – inclusief Femke Halsema.

In podcast Elke Week bespreken host Sam Verbeek en Matthijs van Schie (chef buitenland) de escalerende spanningen tussen Israël, Hezbollah en Iran.Dinsdagavond 1 oktober reageerde Iran met een grote raketaanval op Israëls succesvolle acties van de afgelopen weken. Zo schakelde Israël veel kopstukken uit van de Libanese terreurbeweging Hezbollah, die wordt gesteund door Iran. De recente dood van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah geldt als één van Israëls grootste strategische successen in jaren, met grote gevolgen voor de machtsstructuren in de regio.In de weken voor Nasrallahs dood voerde Israël al diverse succesvolle operaties uit tegen Hezbollah. Zo liet zijn militaire inlichtingendienst medio september duizenden piepers van Hezbollah-leden simultaan ontploffen. Deze geavanceerde operatie leidde voor Hezbollah tot ruim dertig doden, bijna drieduizend gewonden, en een verlies van prestige en communicatiecapaciteit.Inmiddels is Israël begonnen met een grondoffensief in Libanon. Verdrijving van Hezbollah-strijders uit het grensgebied moet de voortdurende raketdreiging verminderen in Noord-Israël, waar steden al maanden zijn ontruimd. Het offensief is een verdere escalatie in het conflict in de regio, dat begon met de Hamas-aanslagen van 7 oktober en steeds meer betrokkenheid van Hezbollah en Iran met zich brengt.De vraag is nu hoe Iran en Hezbollah reageren op de acties van Israël. Met de steun van de Verenigde Staten blijft Israël vastberaden om de dreiging in het noorden van het land weg te nemen, terwijl de spanningen in de regio oplopen.

Duitsland-correspondent Guy Hoeks vertelt in de podcast Elke Week over de asielproblematiek in Duitsland. Vooral de herinvoering van grenscontroles is een symptoom van een dieper liggend politiek probleem.De grenscontroles, geïntroduceerd door de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser, zijn bedoeld om de instroom van asielzoekers te reguleren. Hoewel deze maatregelen voor veel oponthoud zorgen, wordt hiermee geprobeerd de toenemende druk op de Duitse asielopvang te verlichten. Maar de vraag rijst of deze ingrepen daadwerkelijk iets oplossen, of dat het vooral om symboolpolitiek gaat.De huidige asielproblematiek moet gezien worden in het licht van eerdere gebeurtenissen, zoals de vluchtelingencrisis in 2015. Toen opende bondskanselier Angela Merkel de grenzen voor meer dan één miljoen vluchtelingen met haar beroemde uitspraak 'Wir schaffen das'. Dit leidde tot een periode van Willkommenskultur, waarin Duitsland zich profileerde als een land dat klaarstond om te helpen. Inmiddels is die houding aanzienlijk veranderd. Veel Duitsers voelen zich in de steek gelaten door het gebrek aan integratie en de lasten die asielzoekers op de samenleving leggen. Hierdoor komt Merkels open-deurbeleid als een boemerang terug in het huidige debat.Het politieke klimaat in Duitsland wordt nu gekenmerkt door toenemende verdeeldheid, waarbij het verschil in opvattingen tussen Oost- en West-Duitsland prominent naar voren komt. In Oost-Duitsland is de radicaal-rechtse AfD inmiddels uitgegroeid tot een belangrijke politieke speler. De partij weet in te spelen op gevoelens van onvrede en angst voor migratie, die deels voortkomen uit de economische achterstand en het gebrek aan historische migratie in deze regio's. In het westen van Duitsland daarentegen, waar al decennia migranten wonen, zijn de inwoners gewend aan een multiculturele samenleving en is er meer steun voor een liberale benadering van asielzoekers en migratie.Deze verschillen hebben hun oorsprong in het verleden. Terwijl West-Duitsland na de Tweede Wereldoorlog een grondige verwerking van zijn nazi-verleden onderging, ontbrak deze reflectie in Oost-Duitsland. Bovendien zorgde de Duitse hereniging in 1990 voor het gevoel in het oosten dat zij zich daar moesten aanpassen aan de West-Duitse normen en regels. Hierdoor ontstonden een diepgewortelde frustratie en een gevoel van achterstelling, wat nu tot uiting komt in de electorale steun voor partijen als de AfD.De politiek in Duitsland is hierdoor instabieler dan ooit. De verkeerslichtcoalitie onder leiding van Olaf Scholz (SPD), met de Groenen en de liberale FDP, wankelt. Hoewel de SPD probeert de coalitie bijeen te houden, blijven de tegenstellingen tussen de partijen over asiel en financiën groot. De vraag is of deze coalitie de komende maanden kan overleven, gezien de druk vanuit de oppositie en de dreigende electorale verliezen. Het is duidelijk dat Duitsland voor een cruciale periode staat waarin het land zijn koers ten aanzien van migratie en asiel opnieuw moet definiëren.Lees hier de artikelen van Guy Hoeks:Bevindt Oost-Duitsland zich op een doodlopende weg?De Duitse welkomstcultuur is dood en begraven

In de nieuwste aflevering van de podcast 'Elke Week' gaat Sam Verbeek in gesprek met economie-redacteuren Jeroen van Wensen en Lotte Elbrink over de Miljoenennota 2025.Politiek redacteur Carla Joosten geeft daarnaast de eerste reacties vanuit Den Haag. Het gesprek richt zich op de bestendigheid van de begroting, de fiscale maatregelen en de impact op het bedrijfsleven en het midden- en kleinbedrijf (MKB).Hoe bestendig is de begroting?De begroting van 2025 wordt als kwetsbaar gezien. Ondanks de huidige economische groei blijft het begrotingstekort dicht bij de 3%. Dit roept vragen op over wat er zal gebeuren bij een economische terugval. Er wordt veel gesproken over het belang van solide begrotingsbeleid, maar het tekort blijft een punt van zorg. Dit zorgt voor onzekerheid op de lange termijn, vooral als er geen structurele maatregelen worden genomen om de uitgaven te beperken.Wat zijn de meest opvallende fiscale maatregelen?Een van de meest opvallende maatregelen is de geplande btw-verhoging. Deze maatregel moet miljarden opbrengen, maar krijgt veel kritiek. Vooral het verschil in tarieven tussen bijvoorbeeld kamperen (laag btw-tarief) en hotels (hoog btw-tarief) wordt gezien als oneerlijk en juridisch kwetsbaar. Daarnaast blijft de complexe giftaftrekregeling voor burgers ongewijzigd, wat zorgt voor administratieve rompslomp.Wat doet dit kabinet voor het bedrijfsleven en het MKB?Het kabinet wil de regeldruk voor ondernemers verminderen, vooral voor het MKB. Er is meer aandacht voor de Adviesraad Toetsing Regeldruk (ATR), die een grotere rol moet krijgen in het adviseren over nieuwe wetgeving. Ook wordt geprobeerd om extra lasten en regelgeving vanuit de EU te vermijden, wat gunstig kan zijn voor ondernemers in Nederland.Welke maatregelen treffen vooral de middeninkomens?Er is extra aandacht voor de belastingdruk van middeninkomens. Hoewel eerdere kabinetten al stappen hebben gezet om de zogenaamde marginale druk te verlagen, blijft het probleem bestaan. Mensen die extra werken, houden vaak weinig over door de combinatie van hogere belastingen en lagere toeslagen. Het kabinet kijkt nu naar alternatieve oplossingen, zoals een meerwerkbonus.Wat zijn de reacties vanuit Den Haag?De eerste reacties in Den Haag zijn gemengd. Sommige politici zijn positief over de continuïteit van het beleid, terwijl anderen vinden dat er te weinig wordt gedaan om de regio's en specifieke sectoren te ondersteunen. Ook ondernemersorganisaties geven aan dat er weliswaar liefde voor het bedrijfsleven is, maar dat het vertrouwen in daadwerkelijke verbeteringen nog moet groeien.

In podcast Elke Week gaat host Sam Verbeek in gesprek met politiek redacteur Eric Vrijsen over de terugtreding van Pieter Omtzigt.Deze week werd bekend dat Pieter Omtzigt, leider van Nieuw Sociaal Contract (NSC), zich voor onbepaalde tijd terugtrekt uit zijn functie vanwege gezondheidsklachten, waaronder een burn-out. Voor wie Omtzigt al langer volgt, komt dit niet als een verrassing. Enkele jaren geleden had hij zijn eerst burn-out, en sindsdien heeft hij voortdurend moeten balanceren tussen zijn politieke ambities en zijn gezondheid.Omtzigt staat bekend om zijn immense werkethiek; zelfs tijdens treinreizen werkt hij onverstoorbaar door. Hij is gepassioneerd en zeer betrokken bij zijn werk, maar deze toewijding eist ook haar tol. Sinds de oprichting van NSC is de druk op hem verder toegenomen. De partij behaalde onverwacht veel succes bij de verkiezingen in 2023, en met het toetreden tot het kabinet nam de verantwoordelijkheid alleen maar toe. Omtzigt is geen man die gas terugneemt zodra hij een doel heeft bereikt. Hij blijft zich inzetten voor zijn speerpunten, zoals bestuurlijke integriteit en burgerrechten.De zware werkdruk en de verantwoordelijkheid die kwamen met het leiderschap van NSC, gecombineerd met zijn persoonlijke drang om overal bij betrokken te zijn, lijken hem uiteindelijk te hebben ingehaald. Zijn terugtreden komt op een moeilijk moment, aangezien het kabinet nog maar net is gevormd en het piepjonge NSC een belangrijke rol speelt in de coalitie.Omtzigt maakte bekend dat Nicolien van Vroonhoven hem tijdelijk zal vervangen als fractievoorzitter. Hoewel Van Vroonhoven ervaring heeft, mist ze de nationale bekendheid en het aanzien van Omtzigt. Dit roept de vraag op hoe de dynamiek binnen het kabinet zal veranderen. Andere fractievoorzitters, vooral van de grotere partijen, zullen moeten omgaan met een vervangster die wellicht niet dezelfde invloed kan uitoefenen. In de komende weken zal blijken of dit tijdelijke leiderschap de stabiliteit binnen NSC kan waarborgen, of dat het een groter effect zal hebben op de koers van de partij en de coalitie.

In de nieuwste aflevering van de podcast Elke Week gaat host Sam Verbeek in gesprek met redacteur Lotte Elbrink over jonge mannen van Generatie Z: hoe conservatief zijn zij?Terwijl de meeste jonge mannen nog steeds progressief denken over kwesties als abortus en homoseksualiteit, is een significante groep conservatiever dan hun vrouwelijke leeftijdsgenoten en zelfs oudere generaties. Dat blijkt uit onderzoek door Ipsos I&O, in opdracht van EW.Intussen lijken radicaal-rechtse partijen steeds meer jonge mannen te trekken met kritiek op onderwerpen als genderfluïditeit en lhbti+-acceptatie. Waar komt deze conservatieve verschuiving vandaan? En wat belooft dit voor de toekomst?In deze aflevering van Elke Week duiken Sam Verbeek en Lotte Elbrink in de cijfers, mogelijke oorzaken en gevolgen, en verrassende inzichten. Luisteren dus!

In podcast Elke Week bespreken host Sam Verbeek en gasten Geerten Waling en Laurien Onderwater de bezuinigingen op het hoger onderwijs en de staat van de academische vrijheid.Met een miljard euro aan bezuinigingen in het vooruitzicht, zien universiteiten hun toekomst somber in. Koepelorganisaties waarschuwen dat deze ingrepen gelijkstaan aan het verlies van één grote of twee kleine universiteiten, wat de academische wereld hard zal treffen.Ook kampen universiteiten met toenemende druk op de academische vrijheid. Niet alleen activisme tegen Israël vormt een bedreiging voor onafhankelijk onderzoek, maar ook activisme rond thema's als milieu, klimaatverandering, vaccinaties en genetische modificatie. Naast de sociale en geesteswetenschappen hebben dus ook de exacte wetenschappen hiermee te maken. Wetenschappers gaan steeds vaker over tot zelfcensuur, uit angst voor de publieke opinie of zelfs ontslag – vooral als hun onderzoek over een (politiek) beladen onderwerp gaat.Nieuwe studenten krijgen een uitdagend begin van hun studiejaar. Ze stappen een gepolitiseerde omgeving binnen, waar protesten en activisme de sfeer bepalen. Het lijkt erop dat de spanning op universiteiten de komende maanden verder zal toenemen.Luister podcast Race naar het Witte Huis hier

In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreken misdaadjournalist Gerlof Leistra en presentator Sam Verbeek de herhaalde ernstige misdrijven door ex-tbs'ers Mark B. en Michael van H. Is het systeem nog wel houdbaar?Mark B. pleegde in 1993 doodslag op een zestigjarige man en werd veroordeeld tot een gevangenisstraf en een tbs-maatregel. Hij kwam in 2019 vrij. In 2023 doodde hij opnieuw een vrouw, in Groningen. Deze daad heeft hij vorige week bekend.Michael van H. kreeg in 2015 drie jaar gevangenisstraf en tbs kreeg voor een gewelddadige verkrachting. In 2022 werd zijn tbs opgeheven. Nu wordt hij verdacht van poging tot ontvoering en mishandeling van twee vrouwen in Utrecht, die hij 's nachts van hun fiets zou hebben getrokken. Vorige week werd hij opgepakt.Deze incidenten hebben geleid tot een hernieuwde discussie over het tbs-stelsel. De nieuwe staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ingrid Coenradie (PVV), staat nu voor een moeilijke klus. Haar partij wil het tbs-systeem afschaffen, maar daarvoor is onvoldoende politiek draagvlak. Bovendien is er al langer een tekort aan tbs-plekken, en blijft het aantal patiënten toenemen.Ook de zware druk op het personeel in de tbs-klinieken komt aan bod in de podcast. Elke keer dat een ex-tbs'er toch weer de fout in gaat, raken medewerkers ontmoedigd. Het heeft namelijk invloed op hun werk en op de vrijheden van andere patiënten. Komende maanden moet blijken of Den Haag een oplossing weet te vinden.

In podcast Elke Week spreekt Sam Verbeek met misdaadjournalist Gerlof Leistra over de veelvuldig bedreigde Ron van Uffelen, die deze week overleed.Loodgieter Van Uffelen stierf maandagavond 12 augustus op 45-jarige leeftijd na een hartstilstand. Zijn huis in Vlaardingen, zijn bedrijf en zelfs familieleden waren in ruim een jaar meer dan 25 keer het doelwit van vuurwerkbommen en andere vormen van intimidatie. De reden voor het intense geweld bleef onbekend. Dit leidde tot geruchten over betrokkenheid van Van Uffelen bij criminele activiteiten, zoals de aanleg van drugslaboratoria. Hijzelf ontkende elke betrokkenheid, ondersteund door zijn blanco strafblad.De Vlaardingse burgemeester Bert Wijbenga speelde een ongemakkelijke rol in de zaak. Als verantwoordelijke voor de veiligheid in zijn gemeente, nam hij maatregelen om zowel Van Uffelen als omwonenden te beschermen. Dit leidde tot spanningen, vooral toen Wijbenga op een zeker moment het contact met Van Uffelen weigerde. Dit gaf de man het gevoel dat hij als crimineel werd behandeld, terwijl hij geen enkel idee zei te hebben waarom hij werd aangevallen.Woensdag 14 augustus werd de zaak nog vreemder, toen opnieuw explosieven werden gevonden in de buurt van Van Uffelens huis. Twee verdachten zijn opgepakt. Sam Verbeek spreek met misdaadjournalist Gerlof Leistra over de bizarre gebeurtenissen, die voor de nabestaanden een voortdurende nachtmerrie blijken.Vragen of reacties? Mail dan naar podcast@ewmagazine.nl

In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek met chef buitenland Matthijs van Schie de escalerende spanningen tussen Iran en Israël.De liquidatie van Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran heeft de spanningen op scherp gezet. Een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukt dat stabiliteit in de regio alleen mogelijk is door Israël te straffen en afschrikking te creëren.Wraak blijkt moeilijker dan Iran op voorhand dacht. Omringende landen roepen op tot de-escalatie. Maar het regime lijkt vastbesloten om Israël snel te straffen. Teheran wil een herhaling van zijn weinig effectieve raket- en droneaanval in april voorkomen. Toen hielpen diverse Arabische landen bij de verdediging van Israël. De schaamte in Iran was groot toen Arabische leiders de westerse coalitie stilzwijgend steunden.Deze verdeeldheid tussen de sjiitische en soennitische landen, versterkt door de Abraham-akkoorden tussen Israël en vier Arabische staten in 2020, vormt een belangrijke achtergrond bij de huidige spanningen. Iran probeerde deze week de islamitische landen te overtuigen van de noodzaak van een aanval op Israël, door de Organisatie voor Islamitische Samenwerking bijeen te roepen. Of deze diplomatieke inspanning succesvol was, is onduidelijk.Intussen vuurt Hezbollah raketten af vanuit Zuid-Libanon op Noord-Israël. Gebruikt Teheran Hezbollah als proxy-leger om zijn wraak uit te voeren? Matthijs van Schie legt het uit in podcast Elke Week.

Podcast Elke Week besteedt aandacht aan de moord op Ismail Haniyeh (Hamas) en Fuad Shukr (Hezbollah). Wie waren zij, en wat zijn de gevolgen van hun dood voor de oorlog met Israël?Haniyeh vervulde een cruciale rol binnen Hamas, vooral na de aanslagen in Israël van 7 oktober. De politiek leider bepaalde de Hamas-strategie en woonde sinds 2017 voornamelijk in Qatar. Zijn dood, dinsdag 30 juli in Teheran, kan de druk op Hamas verhogen om in te stemmen met een staakt-het-vuren onder Israëlische voorwaarden.Kort vóór Haniyeh werd Fuad Shukr, als hoge Hezbollah-commandant betrokken bij aanvallen op Israël, gedood bij een droneaanval in Beirut. Een deel van de internationale gemeenschap, vooral islamitische landen, reageert met woede en verontwaardiging op beide liquidaties.Israël voert strijd tegen zowel Hamas in Gaza, Hezbollah in Libanon als de Houthi's in Jemen, die allen de Joodse staat willen vernietigen. De moord op Haniyeh en Shukr is een voorbeeld van hoe Israël zijn veiligheid probeert te waarborgen door sleutelspelers van terroristische organisaties uit te schakelen. Ook geeft Israël hiermee een signaal af aan zijn vijanden dat het overal kan toeslaan, ook diep in vijandig gebied.Wat nu? Hun dood kan leiden tot meer voorzichtigheid bij deze vijandige groepen, maar ook tot escalatie van het conflict in het Midden-Oosten. Sam Verbeek spreekt erover met Geerten Waling en EW's buitenlandchef Matthijs van Schie.

In podcast 'Elke Week' gaat Sam Verbeek in gesprek met Geerten Waling en Victor Pak over de bizarre wendingen in de Amerikaanse presidentsverkiezing.Het Amerikaanse verkiezingsjaar 2024 is een ongekend spektakel geworden. In mei werd Donald Trump de eerste president die veroordeeld werd voor een misdrijf. Juni bracht het rampzaligste presidentiële debat in de geschiedenis, waarin Joe Biden een schrikbarende zwakte toonde. De daaropvolgende maand overleefde Trump ternauwernood een moordaanslag, koos J.D. Vance als zijn vicepresident en ontving officieel de Republikeinse nominatie. Als klap op de vuurpijl trok Biden zich op 21 juli terug uit de race, waarbij hij zijn steun uitsprak voor Kamala Harris.Het terugtrekken van Biden roept vragen op over zijn fysieke en mentale gezondheid. Kan een president die niet in staat is campagne te voeren, wel effectief aanblijven? Deze vraag dringt zich steeds meer op na zijn zwakke debatoptreden. De zorg over zijn geschiktheid neemt toe, met veel partijgenoten die opgelucht zijn dat Harris het stokje overneemt.Kamala Harris staat nu in de schijnwerpers als de Democratische kandidaat. Haar carrière begon als openbaar aanklager in Californië, waar ze bekendstond als een crimefighter. Later omarmde ze progressieve ideeën tijdens haar presidentscampagne van 2020. Deze wending roept kritiek op, maar kan ook strategisch zijn om een breder electoraat aan te spreken. Harris heeft de taak om in slechts 105 dagen de kiezers te overtuigen dat ze de juiste persoon is om Trump te verslaan.De Republikeinen zullen Harris hard aanpakken, met aanvallen op haar wisselende standpunten en persoonlijke achtergrond. Toch heeft Harris, in tegenstelling tot Biden, de energie en het charisma om een sterke campagne te voeren. Haar bereidheid om gevoelige onderwerpen zoals abortus aan te snijden, kan haar veel jongeren opleveren. De keuze van Harris voor een gematigde, misschien zelfs conservatieve, vicepresident kan haar kansen verder versterken.Terwijl de Democraten hopen op een nieuwe energie met Harris, blijven de Republikeinen zich schrap zetten. Deze verkiezingen zijn een strijd tussen de gevestigde orde en de belofte van verandering, en de uitkomst blijft onvoorspelbaar. De komende maanden beloven een intens en beslissend hoofdstuk te worden in de Amerikaanse politieke geschiedenis.

De moordaanslag op de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump is onderwerp van gesprek in podcast Elke Week.Een kogel schampte het oor van Donald Trump tijdens een rally in Pennsylvania. De schutter, een jongeman uit Pittsburgh, werd onmiddellijk neergeschoten door de Secret Service. Hoe kon dit gebeuren, en wat betekent het voor de campagne? Sam Verbeek spreekt erover met Geerten Waling en Victor Pak.Aanslagen op politici zijn geen nieuw fenomeen in de Amerikaanse politiek, waar de dreiging van geweld altijd aanwezig is. Presidenten zoals Ronald Reagan (in 1981) en presidentskandidaten zoals de Democraat George C. Wallace (in 1972) overleefden zo'n moordpoging. Reagan bleef politiek actief en populair, Wallace liep blijvende verwondingen op en veranderde zijn politieke koers.De veiligheidsmaatregelen rondom presidenten en kandidaten zijn streng, met diverse lagen van bescherming. Toch breken schutters er soms doorheen, zoals bij Trump. De spontane aard van de rally en de locatie op een lokaal vliegveld kunnen hieraan hebben bijgedragen. Dit roept de vraag op hoe dergelijke evenementen veiliger kunnen worden zonder hun toegankelijkheid te verliezen.De aanslag op Trump heeft gevolgen voor zijn campagne. Zijn vuist in de lucht en snelle herstel kunnen zijn imago als vechter versterken, en hem meer steun opleveren. Aanslagen veranderen vaak de publieke perceptie van leiders, zoals in het geval van Reagan, die na zijn aanslag als een mythisch figuur werd gezien.Toch is de verkiezingsrace onvoorspelbaar, en dus nog niet gelopen. Voordeel voor Joe Biden: de focus ligt even niet meer op zijn mentale gezondheid.

In podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek, Geerten Waling en buitenland redacteur Matthijs van Schie de verkiezingsuitslagen in Frankrijk en Engeland.Frankrijk heeft een opmerkelijke verschuiving naar links doorgemaakt. Het kiesstelsel in Frankrijk, dat verkiezingen in twee rondes organiseert, heeft hierbij een cruciale rol gespeeld. In de eerste ronde konden diverse partijen hun krachten meten, maar in de tweede ronde bleven enkel de sterksten over. Deze structuur, ontworpen om de extremen te temperen, heeft paradoxaal genoeg de deur geopend voor een krachtige opmars van het radicaal-linkse Nouveau Front Populaire. De overwinning van deze alliantie onderstreept de onvrede van het Franse volk met het gevestigde politieke midden, en vormt een directe uitdaging voor president Emmanuel Macron.In Engeland was de politieke dynamiek niet minder dramatisch. Het kiesstelsel, dat gebaseerd is op het principe van ‘first-past-the-post', heeft de Labour Party een duidelijke overwinning bezorgd. Dit systeem, waarbij de kandidaat met de meeste stemmen in een district de zetel wint, heeft de opkomst van Labour bevorderd, ten koste van de Conservatieven. Deze linkse overwinning in Engeland benadrukt een bredere trend van politieke verschuivingen binnen Europa, waar kiezers zich steeds meer afkeren van traditionele, centrumgerichte partijen.De verkiezingen in zowel Frankrijk als Engeland tonen een groeiend gevoel van vervreemding onder de burgers, die zich niet langer vertegenwoordigd voelen door de gevestigde orde. De uitslagen laten zien dat kiezers op zoek zijn naar alternatieven die hun bezorgdheden en aspiraties beter weerspiegelen. Dit fenomeen, een ruk naar links, signaleert niet alleen een verandering in de politieke landschappen van deze landen, maar kan ook invloed hebben op de bredere Europese politieke dynamiek.De discussie in de podcast wijst erop dat deze linkse overwinningen mogelijk een reactie zijn op de economische en sociale spanningen die de laatste jaren zijn toegenomen. Verbeek, Waling en van Schie benadrukken dat deze ontwikkelingen niet alleen het gevolg zijn van binnenlandse politiek, maar ook van bredere, Europese trends die zich mogelijk zullen voortzetten in toekomstige verkiezingen.De politieke verschuivingen in Frankrijk en Engeland vertegenwoordigen meer dan slechts een tijdelijke trend. Ze zijn een reflectie van een onderstroom van ontevredenheid en de wens van de Franse en Britse burgers om gehoord en serieus genomen te worden door hun leiders. Luister voor dit en meer naar podcast Elke Week.Waarom linkse ‘zege' Franse en Britse volkswoede niet kan verhullen

In podcast "Elke Week" gaan Sam Verbeek en Geerten Waling in gesprek met onderzoekjournalist Marthe-Geke Bracht over seksueel geweld in verpleeghuizen voor mensen met dementie. Marthe-Geke brengt de pijnlijke realiteit aan het licht, gebaseerd op verhalen van slachtoffers en hun naasten, zoals Herman en zijn vrouw Petra.Petra, een vriendelijke vrouw die lijdt aan een agressieve vorm van dementie, werd tot tweemaal toe slachtoffer van seksueel geweld door medebewoners. Deze verontrustende incidenten zijn geen op zichzelf staande gevallen. Uit het onderzoek blijkt dat jaarlijks ongeveer twintig meldingen van seksueel geweld tussen patiënten zijn, een cijfer dat ogenschijnlijk slechts het topje van de ijsberg is.Een van de grote problemen in deze situaties is de Wet zorg en dwang, die stelt dat vrijheidsbeperkende maatregelen slechts onder strikte voorwaarden mogen worden genomen. Dit betekent dat de deuren van kamers vaak niet op slot kunnen, wat leidt tot situaties waarin kwetsbare bewoners blootgesteld worden aan misbruik door anderen die ook lijden aan dementie.Marthe-Geke benadrukt hoe complex het is voor zorgmedewerkers om een balans te vinden tussen de veiligheid van bewoners en hun vrijheid. Ze vertelt ook over de uitdagingen van het werken met flexibele krachten en de beperkte middelen in de zorg, wat de situatie alleen maar erger maakt.Deze aflevering biedt niet alleen een inzicht in een weinig besproken probleem, maar roept ook op tot meer aandacht en betere maatregelen om de veiligheid van dementerende bewoners te waarborgen. Het verhaal van Herman en Petra is tragisch, maar helaas geen uitzondering, wat de noodzaak voor verandering in de zorgsector des te urgenter maakt.

In de nieuwste aflevering van de podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en politiek redacteur Victor Pak het verkiezingsdebat tussen Joe Biden en Donald Trump.Tijdens het 90 minuten durende debat kwam Biden (81), met al zijn politieke ervaring, verward over en kon hij de Amerikaanse kiezer niet overtuigen dat hij nog een ambtstermijn aankan.De eerste vragen van de CNN-moderatoren gingen over de economie, een pijnlijk onderwerp voor Biden. Hij erkende dat de arbeidersklasse nog steeds in de problemen zit, maar klonk ongeïnteresseerd en zelfgenoegzaam over de economische zorgen van Amerikanen. Intussen beweerde Trump, met zijn flamboyante stijl en losse omgang met de waarheid, als president de beste economie ooit te hebben gecreëerd. Hij gaf Biden de schuld van de economische problemen.Trumps aanvallen waren fel en gericht, terwijl Biden moeite had met het geven van coherente antwoorden. Biden blunderde toen hij ineens zei: 'We finally beat Medicare.' In plaats van deze publieke ziekteverzekering, bedoelde hij waarschijnlijk corona. Trump haakte er direct op in: 'He's right: he did beat Medicare to death, and he's destroying Medicare.'Biden overtuigde niet als het ging om belangrijke onderwerpen zoals immigratie en buitenlandse politiek. Trumps kritiek op Bidens steun aan Oekraïne en Palestina-beleid, bleef grotendeels onbeantwoord.Wat is de impact van dit debat? Sam Verbeek spreekt erover met politiek redacteur Victor Pak.

De recente demonstraties op universiteiten hebben de discussie over academische vrijheid op scherp gezet. Mag iedereen binnen de muren van een universiteit echt alles zeggen? De Universiteit Leiden pakte deze vraag op, en Geerten Waling was aanwezig bij de presentatie van het rapport. In podcast 'Elke Week' besprak Sam Verbeek dit vraagstuk met hem.Twee jaar geleden begon het onderzoek in Leiden. Demonstraties met kwetsende leuzen verstoorden het academische klimaat en brachten rector magnificus Hester Bijl ertoe een commissie in te stellen. Deze commissie moest onderzoeken wat academische vrijheid precies inhoudt en hoe deze binnen de universiteit behouden kan blijven.Het rapport uit Leiden concludeert dat academische vrijheid als belangrijk wordt gezien, maar er heerst verwarring over de exacte betekenis. De bevindingen benadrukken de noodzaak van een gesprek over wat binnen de universiteitsmuren mag worden gezegd. Hoewel dit bestuurlijk en vaag klinkt, vindt Waling dit essentieel, omdat de betrokken partijen vaak lijnrecht tegenover elkaar staan. 'Een open dialoog vormt het begin van een oplossing.'Het Leiden-rapport roept de academische gemeenschap op om verantwoordelijkheid te nemen. Dit betekent het opstellen van duidelijke spelregels en het communiceren van wat academische vrijheid inhoudt en welke uitingen daarbinnen vallen.Universiteiten, zowel in Nederland als daarbuiten, staan voor de uitdaging om een balans te vinden tussen vrijheid van meningsuiting en verantwoordelijkheid. Het rapport uit Leiden zet een stap door het debat te openen en richtlijnen te formuleren. De echte academische vrijheid begint bij het vermogen om met elkaar in gesprek te blijven, zelfs als meningen botsen. Dit vereist moed van zowel studenten als docenten, en een bereidheid van bestuurders om een veilige en respectvolle omgeving te waarborgen. Alleen zo kunnen universiteiten bolwerken van vrijheid en kennis blijven.

Geert Wilders moet uit de blokkade van Gidi Markuszower lering trekken. Dat schrijft Eric Vrijsen.De ministersploeg van PVV, VVD, NSC en BBB mocht voor de helft uit Haagse insiders bestaan en moest voor de rest ‘buitenstaanders' bevatten. Dat is min of meer gelukt. Van de zestien ministers zat er maar één eerder in een kabinet.Mona Keijzer (BBB) van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening was – tot haar ontslag in september 2021 – staatssecretaris van Economische Zaken. Van de dertien staatssecretarissen kent alleen Mariëlle Paul (VVD) het pluche. Zij is net een jaartje demissionair minister van Onderwijs. Op dat departement mag zij door als staatssecretaris.Kan dat wel, zo'n cohort groentjes in de Trêveszaal? Niemand lijkt zich dat af te vragen. De heisa draait om degene die géén minister wordt: Gidi Markuszower. De PVV'er kwam niet door de screening van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).Tegenstanders van het rechtse kabinet juichten. Alsof de AIVD iemand met foute opvattingen had opgespoord en geblokkeerd. Maar de AIVD weegt géén politieke risico's.Vervangster Marjolein Faber (PVV), hoewel omstreden, passeerde probleemloos de toetsing. De dienst kijkt alleen na of een bewindspersoon andere drijfveren kan hebben dan het dienen van nationale belangen. Is er iets wat hem chantabel maakt? Zijn er duistere machten die hem ergens toe kunnen dwingen?IsraëliërWanneer dat ook maar een beetje het geval is, zegt de AIVD: niet benoemen. Dat betekent niet dat de man niet zou deugen. Wel dat de staat geen gokje mag nemen met de nationale veiligheid.Markuszower is in de omgang een aimabele persoon. In 1977 te Tel Aviv geboren uit joodse ouders en dus Israëliër. Op jonge leeftijd verhuisde het gezin hierheen en kreeg hij de Nederlandse nationaliteit. In 2008, toen ook in Amsterdam zestig jaar Israël werd gevierd, was hij lid van een beveiligingsploeg van een synagoge. Hij droeg een vuurwapen en werd gearresteerd. Die zaak werd geseponeerd.In 2010 stond hij vijfde op de PVV-lijst. Justitie alarmeerde PVV-leider Geert Wilders: ‘Integriteitsrisico.' Markuszower zou contact hebben met een buitenlandse (vermoedelijk Israëlische) geheime dienst en ‘betrokken zijn bij overdracht van informatie'. Hij ontkende, maar trok zich terug om de PVV publicitaire schade te besparen. In 2015 werd hij probleemloos Eerste Kamerlid, sinds 2017 zit hij in de Tweede Kamer.Wilders moet hebben gedacht dat Markuszower de AIVD-limiet ditmaal wel kon halen, omdat het land een electorale ruk naar rechts heeft gemaakt. Hij droeg hem voor als minister van Asiel en Migratie en vicepremier. Een onbegrijpelijke manoeuvre.Commissie StiekemWilders zit al vele jaren in de parlementaire Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Sinds vorig jaar leidt hij zelfs deze ‘Commissie Stiekem'. Hoe kon hij vergeten dat de AIVD integriteitskwesties nooit laat versloffen?Hoe kon hij over het hoofd zien dat iemand, eenmaal in functie, nooit vanwege buitenlandse belangen onder druk mag worden gezet? In een democratisch land hoort dat gewoon niet te kunnen.Wilders liet Markuszower vallen. Die reageerde bitter: ‘Een terrorist heeft hier meer rechten dan een Kamerlid met scherpe opvattingen.'De jurist Markuszower wist hoe overdreven dat was. Zijn afgang heeft veel meer te maken met een burgerlijk land dat – na de verkiezingsuitslag van 2023 – met zichzelf in het reine moet zien te komen. Oude spelregels en stabiele instituties bieden daarvoor nuttig houvast.Het afvlaggen van de beoogde PVV-vicepremier bewijst ook dat Wilders zichzelf overschatte. Voor al die nieuwe, in het ambt ‘groene' bewindslieden is de moraal van het verhaal dat zij verstandig moeten inspelen op tegenspraak en tegenmacht.Anders wordt het niks, dat kabinet-Schoof.

In podcast "Elke Week" bespreken host Sam Verbeek en Brussel-correspondent René van Rijckevorsel de uitslag van de Europese verkiezingen.De Europese verkiezingen verliepen zoals de peilingen voorspelden. Rechts groeide flink, maar het 'constructieve midden' hield stand. Na de verkiezingen rijzen er nieuwe vragen. Zullen de rechtse fracties samenwerken? Heeft de Europese Commissie een toekomst met Ursula von der Leyen aan het roer? In podcast "Elke Week" duiken Sam Verbeek en René van Rijckevorsel in deze vragen.

In podcast Elke Week staat de uitspraak van de Hoge Raad box 3 centraal. Wat zijn de gevolgen voor beleggers en de Nederlandse schatkist? Sam Verbeek bespreekt deze kwestie met economieredacteur Jeroen van Wensen.De Hoge Raad oordeelde dat het huidige box 3-stelsel juridisch onhoudbaar is, wat leidt tot aanzienlijke financiële gevolgen voor zowel beleggers als de Belastingdienst. Beleggers kunnen verwachten dat ze terugbetalingen ontvangen voor te veel betaalde belasting, terwijl de schatkist geconfronteerd wordt met een miljardenstrop.Jeroen van Wensen verduidelijkt hoe de wetgever de compensatie voor beleggers heeft aangepakt en waarom deze hersteloperatie opnieuw moet worden uitgevoerd. De podcast gaat dieper in op de verschillen tussen fictieve en werkelijke rendementen en hoe het belastingstelsel moet worden aangepast om juridisch houdbaar te blijven.Wat betekent deze uitspraak voor de toekomst van de Nederlandse belastingheffing en de stabiliteit van de overheidsfinanciën? Luister daarvoor naar podcast Elke Week.

Nederland stemde gisteren, 6 juni, voor het Europees Parlement. In podcast Elke Week gaat Sam Verbeek in gesprek met Brussel-correspondent René van Rijckevorsel over de betekenis van deze verkiezingen.Nederland heeft gisteren na een stille campagne haar stem laten horen voor het Europees Parlement, een opmerkelijk contrast met de hectiek die doorgaans verkiezingsseizoenen kenmerkt. De eerste exitpolls tonen dat GroenLinks/Partij van de Arbeid acht zetels binnenhaalt. Hun overwinning wordt triomfantelijk gevierd en slechts gehinderd wordt door de zeven zetels die de PVV schouderophalend binnensleept. Wat zeggen deze vroege cijfers over de koers van de Europese politiek in Nederland? En welk lot staat de rest van Europa nog te wachten? Deze vragen en meer worden verkend in de nieuwste aflevering van de podcast Elke Week.

In podcast "Elke Week" spreken Geerten Waling en Sam Verbeek met politieke redacteur Carla Joosten over de nieuwe beoogde premier.Dick Schoof, voormalig Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, baas van de AIVD en recent secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid, is de beoogde minister-president van Nederland.Wie is de man achter dit indrukwekkende CV? Geerten Waling en Sam Verbeek bespreken dit in de podcast "Elke Week" samen met politieke redacteur Carla Joosten.