Goście Dwójki

Grażyna Plebanek została nową prezydent Europejskiej Rady Pisarzy. Jakie plany związane z kierowaniem tą instytucją ma pisarka oraz jaką szansę dla polskiej literatury stanowi ten wybór?

- Pierwszy pomysł powstał wśród trzech matek, które wspólnie założyły fundację Uniwersytet Dzieci, inspirując się dziecięcymi pytaniami - mówiła w audycji "Wybieram Dwójkę" Jagoda Szmytkowska, przedstawicielka organizacji.

Pierwsze instytucje artystyczne, czyli Trafostacja Sztuki w Szczecinie, BWA Wrocław, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie podpisały "Nowe Porozumienie w sprawie minimalnych honorariów dla artystów". Porozumienie zakłada uregulowanie kwestii wynagrodzeń dla artystów biorących udział w wystawach.

Muzyka, performance, sztuki wizualne, teatr - tak w skrócie zapowiada się kolejna odsłona wydarzenia, które już wkrótce rozpocznie się w Warszawie. Jak czytamy w jego opisie, festiwal powstał "(...) by celebrować kolektywne rytuały i najdłuższe dni lata, a w tym roku odbędzie się w dniach 11-15 czerwca".

Powiedzieć o Joannie Dudzie, że jest pianistką jazzową, to zdecydowanie za mało. Artystka przełamuje muzyczne granice, często traktując jazz jako punkt wyjścia do rozszerzonych poszukiwań dźwiękowych.

- Fizycznie Rubens nigdy nie był tu obecny, aczkolwiek mamy wiele dowodów na to, że śląscy mistrzowie cechowi jeździli do jego pracowni w Antwerpii. Ba, być może również tam pracowali, bo to było wielkie przedsiębiorstwo. Jak wiadomo, Rubens pozostawił po sobie blisko 2 tys. dzieł - mówił w Dwójce prof. Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Tegoroczna odsłona Festiwalu KODY to pięć dni spotkań z muzyką, w których tradycja i eksperyment nie są przeciwieństwami. Zaproszono artystów z różnych stron świata, by pokazali, jak dziś czyta się kulturowe kody i jak można je na nowo wyrazić w dźwięku. Każdy w swoim języku. Każdy według własnej logiki i własnego doświadczenia.

Ingeborga Dapkunaite i John Malkovich - to gwiazdy, które już wkrótce będzie można zobaczyć w Toruniu podczas 29. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego KONTAKT. Aktorzy wystąpią w spektaklu "Samotność pól bawełnianych" w reżyserii Timofeya Kulyabina. 

"Poszukiwany Franz Kafka" - najnowsza książka Remigiusza Grzeli - to reporterska opowieść rozgrywająca się w XX i XXI wieku. O tej publikacji w Dwójce opowiedział sam autor.

Udział w festiwalu zapowiedziało wielu znamienitych gości, m.in. Andrzej Seweryn, Andrzej Grabowski, Józef Skrzek, Anna Nehrebecka, Łukasz Simlat, Artur Żmijewski, Jacek Wójcicki, Olga Bołądź. Odbędą się pokazy konkursowe i specjalne, spotkania, koncerty, wernisaż, debata, warsztaty. W trakcie finału dowiemy się, kto jest autorem najlepszej muzyki w polskim filmie fabularnym.

W Europejskim Centrum Solidarności (ECS) oraz Centrum św. Jana w Gdańsku odbędzie się XI Międzynarodowe Forum "Europa z widokiem na przyszłość". Wydarzenie zgromadzi intelektualistów, artystów i działaczy z Europy, Azji i obydwu Ameryk.

Jest najważniejszym w Polsce konkursem przeznaczonym dla osób zajmujących się zawodowo fotografią reporterską, w tym prasową i dokumentalną, pracujących w redakcjach prasowych, internetowych, agencjach fotograficznych oraz freelancerów. 296 zdjęć 69 autorów znalazło się w finale XXI edycji Grand Press Photo. Finałowa prace zostały wyłonione przez jury.

- Jak co roku zrobiliśmy sobie spotkanie zespołu i zastanawialiśmy się wokół jakiej postaci będziemy organizować szereg wydarzeń i spotkań tym razem. W zeszłym roku wpadła mi w ręce książka Justyny Sobolewskiej, która napisała biografię swojej babki, Jadwigi Stańczakowej - mówiła w Dwójce Magdalena Ulejczyk, organizatorka 5. Festiwalu Sztuki Kobiet PERSONA.

Piętnaście tang na piętnaście lat – to prezent od Warszawskiego Combo Tanecznego, nagrany na jubileuszowej, piątej płycie zespołu. Wśród znakomitych, przedwojennych utworów znalazło się "Serce matki", skomponowane w 1932 roku przez pionierów jazzu w Polsce – Zygmunta Karasińskiego i Szymona Kataszka – do słów Ludwiga Szmaragda. Kiedyś śpiewali je niemal wszyscy liczący się wykonawcy, dziś przypomina o nim Jan Emil Młynarski.

Międzynarodowy Konkurs Lutniczy im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu odbywa się raz na pięć lat. Zwyciężył Polak – Paweł Kubacka, który zdobył pierwszą nagrodę za skrzypce "Sona" i drugą nagrodę za instrument "Luna". Otrzymał także nagrodę za najwyżej ocenione walory lutnicze instrumentu LUNA.

- To metafizyczna podróż do serca naszej wyobraźni oraz wrażliwości. To fuzja wielu gatunków muzycznych, oscylujących wokół brzmienia jazzu, połączonych ze sobą tajemnicą improwizacji - tak o swoim najnowszym, autorskim projekcie muzycznym "Pashmina" mówi Jerzy Małek.

- To będzie absolutnie wyjątkowy koncert, podczas którego wykonamy VIII Symfonię Gustawa Mahlera. Co ciekawe, po raz pierwszy w Polsce dokonamy tego w ponad tysiącosobowym składzie, bo utwór ten nosi nazwę "Symfonia Tysiąca" - mówił przed nadchodzącym koncertem z okazji 80-lecia Filharmonii Śląskiej jej szef artystyczny Yaroslav Shemet.

"Perły Tańca" to doroczne wyróżnienie Fundacji na rzecz Sztuki Tańca. Komu jest ona przyznawana i kto w tym roku zostanie nią uhonorowany? W Dwójce wyjaśnia to Bożena Kociołkowska - tancerka, pedagog, primabalerina Teatru Wielkiego Opery Narodowej oraz prezes Polskiej Fundacji na rzecz Sztuki Tańca.

Polska przełomu lat 80. i 90. Upada komunizm, elektryk ze Stoczni Gdańskiej zostanie prezydentem, a amerykańskiemu senatorowi, niemieckiemu bankierowi oraz przedstawicielom europejskiej finansjery często i w różnych okolicznościach towarzyszy niezmiernie rezolutna Justynka, matka dziesięcioletniego Kamilka, a przy okazji czynna zawodowo prostytutka. Gościem audycji "Wybieram Dwójkę" był Janusz Płoński - dziennikarz, scenarzysta, dokumentalista, a także autor książki "Kamień z Księżyca".

W Muzeum Interaktywnym Narodowego Starego Teatru MICET będzie można zanurzyć się w dźwiękowy świat artysty, dla którego gest, cisza i głos były równie ważne jak partytura. "Radwan - wszystko brzmi" to pierwsza ekspozycja tak kompleksowo ukazująca twórczość kompozytora.

- Obejmując 16 lat temu stanowisko miałam za zadanie umiędzynarodowić Konkurs im. Fryderyka Chopina dla Dzieci i Młodzieży, który z czasem zaczął gościć niewielu uczestników zza granicy. To się udało. Dziś możemy szczycić się tym, że do Szafarni przyjeżdża cały świat - mówiła w Dwójce Agnieszka Brzezińska, dyrektorka Ośrodka Chopinowskiego w Szafarni.

Swoiste połączenie dwóch najważniejszych siedzib polskich władców - Zamek Królewski w Warszawie i Zamek Królewski na Wawelu. W ramach projektu "Królewska wymiana" obie instytucje nawiązały szczególną współpracę polegającą na dzieleniu się swoimi bogatymi zbiorami, wiedzą i doświadczeniem.

Asif Kapadia to brytyjski reżyser znany z dokumentalnego stylu łączącego archiwalne materiały z narracją bez tradycyjnych wywiadów. Zdobył międzynarodowe uznanie dzięki filmowi Senna (2010), opowiadającemu o brazylijskim kierowcy Formuły 1 Ayrtonie Sennie. Jego kolejny film, Amy (2015), o życiu Amy Winehouse, zdobył Oscara za najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny. Kapadia wyreżyserował także Diego (2019), ukazujący burzliwe życie piłkarza Diego Maradony.

- Przedmieście, które zostało zbudowane podczas II wojny światowej przez III Rzeszę w Ciechanowie czerpie mocno z idei miasta-ogrodu, będąc jednocześnie narzędziem kolonizacji. Chodziło o stworzenie sielskiego, zielonego krajobrazu, ale po to, żeby przejmować zdobyte tereny i tworzyć dobre warunki bytowe dla swoich osadników - mówiła w Dwójce Barbara Nawrocka, kuratorka wystawy "Plantstoria".

Uważamy, że sztuka dla dzieci jest ważna - mówią organizatorzy Biennale Sztuki dla Dziecka, zamieniający Poznań w festiwalowe centrum twórczości. Wydarzenie łączy różne formy artystyczne, inspirując do odkrywania świata. O szczegółach opowiadała w Dwójce Joanna Żygowska, dyrektor Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.

- Otwarta w 1965 roku "Barbara" była pierwszym  barem typu szwedzkiego, miejscem super rozpoznawalnym dla wszystkich wrocławian i wrocławianek. W latach transformacji lokal mocno ucierpiał, przez długi czas był opuszczony, aż w 2015 r. został przywrócony do życia jako biuro organizacyjne Europejskiej Stolicy Kultury - mówiła w Dwójce Dominika Kawalerowicz, szefowa Wrocławskiego Instytutu Kultury. 

Z kompozytorem i trębaczem rozmawiamy o płycie "The Copenhagen Sessions Vol. 1". To pierwszy z dwóch albumów z zapisem sesji nagraniowej Tomasza Stańki i muzyków skandynawskich i polskich.

"Trzeci rok wojny spotyka ją gdzieś na froncie. Złożyła przysięgę i jest żołnierką. Nie ma odwrotu. Koleżanka po fachu, reżyserka, siostra. Na emigracji uwrażliwiała zachodnie społeczeństwa na losy swojego kraju, aby wreszcie wziąć sprawy we własne ręce i wyruszyć w rodzinne strony, skonfrontować się z wrogiem oraz z realiami pracy w armii" - to fragment opisu monodramu "Będzie trzeba, to pójdę na wojnę" w reżyserii Magdy Szpecht.

- Wełna to bardzo ważna część naszej kultury. Uważamy, że nie jest w pełni wykorzystywana w sposób, w jaki mogłaby być. Polska wełna po prostu się marnuje, jest zwyczajnie utylizowana i chcemy zwrócić uwagę na ten problem, rozwinąć może dyskusję i zacząć działać, żeby to zmienić - mówiła w Dwójce o konferencji i wystawie "Wełna - źródło i potencjał" Joanna Czajkowska, prezeska Fundacji Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

- Ten projekt jest hołdem myśli filozoficznej, która stoi daleko od potocznego rozumienia cynizmu. Nasze motywacje nie są cyniczne, tylko związane z badaniami nad historią sztuki, zwłaszcza przełomu lat 60. i 70. XX wieku, czyli momentu, gdy świat wrzał - mówił w Dwójce o wystawie "Republika cyników - plac Defilad" Sebastian Cichocki, główny kurator Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

"Pasażer Andrzej Munk" to film zrealizowany w oparciu o unikalne materiały archiwalne dokumentalny portret Andrzeja Munka, autora niezapomnianych filmów, jak "Człowiek na torze", "Eroica", "Zezowate szczęście" czy "Pasażerka". To autorskie spojrzenie na dorobek artystyczny czołowego twórcy Polskiej Szkoły Filmowej, ilustrowane fragmentami filmów, kronikami i zdjęciami z bogatego archiwum bohatera i uzupełnione o impresyjne inscenizacje.

W trakcie 21. Biennale WRO 2025, które rozpoczyna się 14 maja, prezentowanych będzie kilkadziesiąt najnowszych realizacji artystycznych, związanych ze sztuką mediów, wychodzących poza gatunkowe granice, dających okazję do wnikliwego czy swobodnego wejrzenia w impulsy, których doświadczamy poprzez Wiodącym tematem i metodę prezentacji w tej edycji są qualia czyli odczuwalne lub zjawiskowe jakości, związane z doświadczeniami zmysłowymi, np. słyszeniem dźwięków, odczuwaniem bólu, odbieraniem barw.

We wtorek 13 maja rozpoczyna się jubileuszowy 10. Międzynarodowy Festiwal Poezji "Silesius", organizowany przez Wrocławski Dom Literatury. W tym roku hasłem festiwalu jest "Gdzie są rymy?". W programie m.in. głośne czytania wierszy, premiery książkowe, debaty, warsztaty i wydarzenia, gdzie muzyka utworom lirycznym towarzyszy bądź je uzupełnia. A przede wszystkim bardzo dużo rozmów.

Wystawa "Gościnności" to zaproszenie do refleksji nad jednym z najważniejszych pojęć kształtujących współczesną Europę. W obliczu aktualnych wydarzeń związanych z migracją, mobilnością i tożsamością, stawiamy pytanie o prawo gościnności i jego rolę w dzisiejszym społeczeństwie - o to, jak przyjmujemy i traktujemy Innego w przestrzeni, którą uważamy za własną. Czy sztuka, wyrażana w instalacjach wideo, fotografiach czy tkaninach, może być narzędziem diagnozy procesów społecznych i miejscem refleksji nad kondycją ludzką?

Urodzony w Wenecji Sebastiano Giorgi jest m.in. redaktorem naczelnym dwujęzycznego czasopisma polsko-włoskiego "Gazzetta Italia" i newslettera "Polonia Oggi". Żyje między Wenecją a Warszawą. Do stolicy naszego kraju zabrał ze sobą Wenecję i przedstawia świat wenecki polskiemu czytelnikowi.

Mówią o sobie, że są zespołem bez lidera, a saksofonista przyznaje, że potrafi brzmieć bardzo "brudno". Po przerwie wracają z czwartym albumem i z od razu z ciężkimi brzmieniami inspirowanymi... metalem progresywnym. Naszym gościem był Michał Jan Ciesielski saksofonista, kompozytor i reżyser dźwięku.

Podczas 39. Warszawskich Spotkań Muzycznych publiczność stołeczna będzie mogła wziąć udział nie tylko w koncertach, ale też w prezentacji przestrzennej instalacji elektroakustycznej i Laboratorium Teorii Muzyki. O czym w Dwójce mówił Jarosław Siwiński - dyrektor festiwalu.

To nie tylko muzyczne święto – to spotkanie tradycji z awangardą, niszowości z żywą energią sceny folk i world music. W sercu wydarzenia bije Konkurs Muzyki Folkowej, gdzie dziedzictwo kulturowe odważnie flirtuje z elektroniką, jazzem i klubowym transem. O 26. Festiwalu Folkowym Polskiego Radia - Nowa Tradycja mówił w Dwójce Piotr Kędziorek - Redaktor Naczelny Radiowego Centrum Kultury Ludowej oraz Dyrektor – Redaktor Naczelny Programu 2 Polskiego Radia.

Aleksander Dębicz, Marcin Masecki i Hyuk Lee wystąpią podczas inauguracji 25. festiwalu Sinfonia Varsovia Swojemu Miastu. Zabrzmią przede wszystkim dzieła pisane w Warszawie w trakcie II wojny światowej. Repertuar pozostałych koncertów festiwalowych jest równie zróżnicowany jak przestrzenie, w których wystąpi Sinfonia Varsovia.

To jedyne wydarzenie kulturalne w zachodniej Polsce poświęcone muzyce dawnej, organizowane nieprzerwanie od 1992 r. Festiwal prezentuje muzykę wokalno-instrumentalną dawnych mistrzów – średniowiecza, renesansu i baroku – wykonywaną według autentycznych tabulatur i partytur na oryginalnych instrumentach lub kopiach instrumentów z dawnych epok. Koncerty odbywają się w zabytkowych przestrzeniach Wrocławia i innych miast Dolnego Śląska, w miejscach historycznie związanych z prezentowaną muzyką.

- Festiwal narodził się w momencie, gdy orkiestra NOSPR-u zyskała nową, wspaniałą siedzibę. Prof. Eugeniusz Knapik wpadł wtedy na pomysł, że skoro mamy już takie możliwości w Katowicach, to należałoby stworzyć coś szczególnego, co pozwoliłoby temu miejscu rozbłysnąć w wyjątkowy sposób - mówił w Dwójce prof. Marcin Trzęsiok, członek rady programowej festiwalu Katowice Kultura Natura.

Od września 2021 roku Zofia Zembrzuska pełni funkcję zastępcy dyrektora Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Z początkiem września rozpocznie kadencję na stanowisku dyrektora Filharmonii Narodowej w Warszawie. O swoich planach opowiedziała w Dwójce.