Sbunker

Në episodin e gjashtë dhe të fundit të serisë së podkasteve “Përtej Ekstremizmit”, bisedojmë me dekanin dhe profesorin e shkencave politike në Universitetin e Prishtinës, Bekim Baliqi. Mes tjerash, profesori Baliqi shprehet se:

Radikalizmi islamik në Kosovë nuk ishte organik. Ai nuk u rrit nga brenda, sepse identiteti kombëtar ka qenë i pakontestueshëm, pavarësisht religjioneve apo ndikimeve të ndryshme. Radikalizmi u ushqye nga jashtë – nga elemente të huaja që vepruan kundër interesit kosovar.Politika përdor shpesh tema të ndjeshme kombëtare si teknikë manipulimi për të ndikuar opinionin publik dhe për të arritur pushtet. Kjo përzierje mes patriotizmit dhe nacionalizmit krijon mjegull në perceptimin shoqëror, duke e bërë më të vështirë ndarjen mes interesit të përgjithshëm dhe ambicieve politike.Një nga sfidat më serioze për demokracinë në Kosovë është vetëkënaqësia – një ndjenjë e rreme rehatie që i mban qytetarët larg realitetit. Kjo gjendje e bën të paqartë kufirin mes të vërtetës dhe propagandës, mes fakteve dhe opinioneve, duke lehtësuar manipulimin.Lufta hibride zhvillohet duke shfrytëzuar polarizimet e brendshme dhe pasiguritë shoqërore. Aktorët e huaj e përdorin këtë klimë për të minuar shtetësinë e Kosovës, duke e diskredituar atë përmes dezinformimit dhe instrumentalizimit të brishtësisë së institucioneve.Për Rusinë, kjo situatë përbën terren të përshtatshëm për zhvillimin e luftës hibride – me kosto të ulët por ndikim të lartë. Ajo nuk ka nevojë të krijojë kriza të reja, mjafton t'i shfrytëzojë ato që ekzistojnë për të arritur objektivat e saj.Stabiliteti shoqëror dhe shtetëror varet nga tre komponentë të ndërlidhur: siguria njerëzore, besimi në institucione dhe kufizimi i ndikimit të jashtëm. Dështimi në cilindo prej tyre krijon hapësirë për radikalizim dhe manipulim të opinionit publik.Dëgjojeni episodin e pestë të podkastit “Përtej Ekstremizmit” me Besa Kabashi-Ramaj në kanalin tonë në Youtube apo Spotify.Ky podkast realizohet me mbështetjen e Ambasadës së Mbretërisë së Holandës në Kosovë.Moderator: Kreshnik GashiSigla: Atdhe Hoda#PërtejEkstremizmit #Ekstremizmi #RadikalizmiIslamik #Podcast

A mundet ekstremi i djathtë të vijë në pushtet në Ballkan? A paraqet ende kërcënim për paqen në rajon?Në episodin më të ri të podkastit tonë, biseduam me Mirza Buljubašić, ligjërues në Fakultetin e Drejtësisë Penale, Kriminologjisë dhe Studimeve të Sigurisë në Universitetin e Sarajevës, Bosnje dhe Hercegovinë. Mirza ngre shqetësime të thella mbi mënyrën se si grupet ekstreme në Ballkan e fshehin fytyrën e tyre të vërtetë prapa maskës së social-demokracisë.Ai tregon sesi shumë politikanë në rajon vetë-identifikohen si “socialdemokratë”, por nëse i analizojmë me vëmendje diskurset e tyre shohim se ata promovojnë ide përjashtuese dhe autoritariane. Kjo strategji, sipas Mirzës, nuk është e rastësishme—por një përpjekje e qëllimshme për të zgjeruar bazën elektorale përmes gjuhës së kujdesit social.Mirza thekson se për të kuptuar format e reja të ekstremizmit, duhet të largohemi nga kategoritë tradicionale politike. Shumë parti në Ballkan shfaqen si pro-evropiane, por nuk zbatojnë asnjë nga vlerat që i shpallin në letra si sundimi i ligjit dhe pavarësia e gjyqësorit.Në fund, ai e përmbledh me një thirrje për ta lufuar fashizmin brenda nesh, si mënyra më e mirë për ta luftuar atë individualisht dhe kolektivisht.Dëgjojeni episodin e plotë në kanalin tonë në Youtube apo Spotify.Ky podkast realizohet me mbështetjen e Ambasadës së Mbretërisë së Holandës në Kosovë.Moderator: Kreshnik GashiSigla: Atdhe Hoda#PërtejEkstremizmit #Ekstremizmi #Ballkani

Episodi i parë i serisë së podkasteve “Përtej Ekstremizmit” sjell bisedën me Adelina Hasanin, autore e raportit hulumtues të Sbunkerit mbi luftimin e ekstremizmit në Kosovë. Në këtë episod ajo flet për ekstremizmin e djathtë, ekstremizmin fetar, etno-nacionalizmin, lëvizjet anti-gjinore, bullizmin në shkolla, dhe ndikimin e rrjeteve sociale duke ofruar një përmbledhje të mënyrës së shfaqjes së këtyre dukurive, lidhjeve mes tyre dhe ndikimit që kanë në diskursin publik dhe në zhvillimet shoqërore e politike.Kjo seri e podkasteve u zhvillua në kuadër të projektit “Luftimi i Ekstremizmit në Kosovë Prirjet, sfidat dhe kundërmasat”, të mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Holandës në Kosovë.Moderator: Kreshnik GashiSigla: Atdhe Hoda

Në librin “Demokracia dhe totalitarizmi”, të botuar në shqip në Tiranë në vitin 1993 dhe 2018, filozofi Claude Lefort shtjellon konceptet e tij të demokracisë dhe të totalitarizmit duke analizuar statusin e ndryshëm të pushtetit në këto dy sisteme. Demokracia si sistem i hapur që shpik ose zbulon në vazhdimësi vetveten, i kundërvihet totalitarizmit si sistem i mbyllur i qëllimeve dhe i zbatimit të programeve politike të vendosura njëherë e përgjithmonë që i imponohen shoqërisë. Për të biseduar rreth këtij libri na bashkohet përkthyesi i tij, profesori i filozofisë dhe anëtari i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, Muhamedin Kullashi.

Kjo është pjesa e dytë e diskutimit të librit "Kurs i gjuhësisë së përgjithshme" të Ferdinand de Saussure-it, me përkthyesin e librit, profesorin Rexhep Ismajlin.

Në librin tij “Kurs i gjuhësisë së përgjithshme”, të botuar në shqip në Prishtinë në vitin 1977 dhe të përkthyer nga Rexhep Ismajli, gjuhëtari Ferdinand de Saussure paraqet dhe shtjellon teorinë e tij për gjuhën që shkëputet nga gjuhësia tradicionale dhe propozon koncepte e metodë që hapi shteg të ri në studimet e gjuhës dhe mundësoi zhvillimin e gjuhësisë moderne. Teoria e tij për gjuhën përbën një zhvendosje paradigmatike dhe themeloi një lëvizje intelektuale që u quajt “strukturalizëm”, që pati ndikim rrënjësor jo vetëm në gjuhësi, por edhe në në teorinë e letërsisë, në filozofi, në studimet kulturore dhe në shkencat shoqërore. Për të biseduar rreth këtij libri na bashkohet përkthyesi i librit, profesori i gjuhësisë dhe anëtari i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, Rexhep Ismajli.

In episode 6 of Kosovo Dispatch, host Visar Xhambazi explores the achievements and challenges of the Kosovo-Serbia dialogue with EU Special Representative Miroslav Lajcak, who has guided the negotiation process since April 2020. Despite Lajcak's success in securing a normalization deal between Kosovo and Serbia in March 2023, the implementation has encountered substantial hurdles, raising questions about the future of the dialogue process.

Senad Sabovic, a Senior Advisor from the European Institute of Peace, joins us on Episode 5 of Kosovo Dispatch. We discuss the implications of the lack of implementation of the Association of Serb-Majority Municipalities in Kosovo and its impact on Kosovo's international consolidation.

Globalizimi, më saktë institucionet politiko-ekonomike që menaxhojnë globalizimin, si Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Banka Botërore, kanë edhe ndikimet e dëmshme për vendet të cilat më së shumti kanë nevojë të përkrahen në kontekst të ekonomisë së tregut global. Njëri nga autorët që kanë hetuar këto ndikime negative ekonomike në vendet në zhvillim është ekonomisti Joseph Stiglitz në librin e tij “Globalizimi dhe pakënaqësitë e shkaktuara prej tij” i përkthyer në shqip nga Adnan Kika dhe Ngadhnjim Berani dhe i botuar në Prishtinë në vitin 2007. Për të diskutuar për këtë libër, na bashkohet Kushtrim Bekteshi, arsimtar i lëndëve sociologji dhe edukim mediatik në gjimnazin “Sami Frashëri” në Prishtinë.

In the fourth episode of Kosovo Dispatch, we speak with Viola von Cramon, a member of the EU Parliament and the Standing Rapporteur for the European Parliament on Kosovo. The conversation centers on the impact of Josep Borrell and Miroslav Lajcak in facilitating the Kosovo-Serbia dialogue, as well as the commitment and approaches of Albin Kurti and Aleksandar Vucic.

Kur flasim për një “sistem besimesh, mitesh, ritesh e simbolesh, që interpretojnë dhe përcaktojnë domethënien dhe qëllimin esencial të ekzistencës njerëzore, duke ia nënshtruar një entiteti suprem fatin e individit dhe bashkësisë”, kemi folur për fenë, apo jo! Por, jo vetëm për fenë, por edhe për politikën. Është kjo një ide e argumentuar në traditën e shkencave shoqërore. Ky është edhe argumenti i historianit Emilio Gentile në librin e tij “Fetë e politikës: mes demokracive dhe totalitarizmave” të përkthyer në shqip nga Doan Dani dhe të botuar në Tiranë në vitin 2017. Për të diskutuar për këtë libër, na bashkohet Endrit Temaj, arsimtari i sociologjisë në gjimnazin Hajdar Dushi në Gjakovë.

Rreziku më i madh i demokracisë nuk vjen nga jashtë, por nga brenda botës demokratike. Mirëpo, ky rrezik nuk vjen nga populli, por nga elitat që mbështesin një të kuptuar populist të demokracisë. Ky është argumenti i profesorit të shkencave shoqërore dhe politikës Jan – Werner Muller në librin e tij “Ç'është populizmi?” i përkthyer në shqip nga Enela Topulli dhe i botuar në Prishtinë në vitin 2019. Për të diskutuar për këtë libër, na bashkohet Selim Daku, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin Publik “Kadri Zeka”.

Ndoshta, keni menduar të lexoni një libër ku do të informoheni drejt rreth problematizimeve, pikëpamjeve, kauzave dhe lëvizjeve feministe në mënyrë të përmbledhur dhe të qartë. Sot diskutojmë një libër të tillë, pa terma të vështirë dhe zhargon akademik, “të lehtë për t'u kuptuar pa qenë tepër i thjeshtë”, siç thotë vetë autorja e librit. Libri quhet “Feminizmi është për të gjithë” dhe autorja është teoricienia sociale dhe pedagogia, bell hooks, i përkthyer nga Blerta Picari dhe i botuar në Tiranë në vitin 2007. Për të biseduar mbi këtë libër, na bashkohet Linda Gusia, profesoreshë e sociologjisë në Universitetin e Prishtinës.

Në episodin e 30 të Çelnajës, së bashku me profesorin e antropologjisë Nebi Bardhoshin, trajtojmë disa koncepte me rëndësi që janë pjesë e korpusit të lirisë, barazisë dhe pronës. Gjatë këtij emisioni diskutojmë për gurët megjeve apo shenjtërinë e kufijëve të pronës. Kufiri pronësor apo gurët e megjës janë kutpimi i lirisë negative, vija ku njeriu e ruan lirinë e tij, vija ndarëse ku ne e njohim njëri tjetrin e që shpesh bëhet pengesë edhe pushtuese. Po ashtu diskutojmë edhe për kufijtë midis publikes dhe privates, dhe ndërhyrjen e shtetit në emër të politikave urbanizuese ndërhyn në kufijtë privat të individëve për të cënuar në të drejtën e pronësisë. Flasim edhe për kanunin, aspkektet e tij si ligj i gjallë; pamundësinë e tij që të shndërrohet si faze kalimtare drejt të drejtës positive nga elita komuniste; mësimet që mund t'i marrim edhe sot njashtu edhe për kritikat ndaj tij. Flasim për modernitetin dhe fytyrën e dhunshme të tij ndaj shqiptarëve e cila erdhi përmes kolonizimit por edhe praktikat kur shteti e pushton shoqërinë e tij, bëhet totalitar dhe e mbytë shoqërinë. Nuk e kemi lënë pa prekur femicidin si fenomen dhe origjinën e dhunës në shoqëritë tona. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Nebi Bardhoshi • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin 29 me Artan Kacanin, pedagog i urbanistikës në Universitetin Polis, flasim për përkatësinë dh të drejtën mbi qytetin, planifikimin urban të qytetit dhe shpërfaqjen pabarazisë sociale si pasojë e mosplanifikimit të duhur urban. Për më tepër, diskutojmë për identitetet e qyteteve tona, gjegjësisht të hapësirave urbane, në raport me qendrën dhe periferinë, gjentrifikimin dhe revitalizimin e zonave urbane. Gjatë bisedës sonë flasim për historinë e qytetit shqiptar, ndërhyrjen e regjimeve politike për të shënjuar semantikën e ideologjive të kohës dhe (pa)mundësinë e aktivizmit qytetar në debatin e përgjithshëm shoqëror në ndërtimin e qytetit dhe hapësirave urbane. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Artan Kacani • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

In the third episode of Kosovo Dispatch, we have a discussion with Edward P. Joseph, a Balkan expert immersed in both wartime and post-war reconstruction. The conversation delves into the U.S. strategy in the Kosovo-Serbia dialogue. Mr. Joseph offers his perspective on the U.S. approach in the Western Balkans, the coordination between the U.S. administration and the Department of State, and provides commentary on the recent appointment of James O'Brien as the new Assistant Secretary of State.

Ardhja e modernitetit i atribuohet, para së gjithash, Revolucionit industrial, i cili ka sjellë një proces të ndryshimeve rrënjësore shoqërore që quhen me termin “modernizim”. Teorizimit të modernizimit, çfarë është saktësisht ai, cila është zanafilla e cilat janë pasojat e tij, i kanë kontribuar shumë sociologë, ndër ta edhe sociologu Anthony Giddens në librin e tij “Pasojat e modernitetit” të botuar në shqip në Tiranë në vitin 2013 dhe të përkthyer nga Valbona Nathanaili, Fatos Tarifa dhe Blerjana Bino. Për të diskutuar argumentet e librit, na bashkohet Trina Hoti, studente e masterit në Sociologji në Universitetin e Prishtinës.

Si ndikon media digjitale, në veçanti media sociale, si hapësirë e informacionit, debatit dhe mobilizimit politik, në sferën publike dhe në diskutimin politik dhe cilat janë implikimet e saj për demokracinë? – janë dy pyetjet bosht të librit “Transformimi i ri i sferës publike dhe demokracia deliberative” i filozofit dhe sociologut Jürgen Habermas, i përkthyer nga Blerta Ismaili dhe i botuar në Prishtinë në vitin 2023. Për të diskutuar mbi këtë libër, na bashkohet Gent Carrabregu, pedagog në Universitetin Amerikan në Kosovë (AUK).

Në episodin 28 flasim me Sidorela Vatnikajn, aktiviste për çështje gjinore, rreth problemit të femicidit në Shqipëri. Numri i madh i vrasjeve të grave në Shqipëri ka shkaktuar debate dhe shqetësime të mëdha në Shqipëri dhe Kosovë. Me Sidorelën flasim për origjinën e dhunës mbi baza gjinore dhe shqyrtojmë rolin e shtetit në strehimin e viktimave të dhunës seksuale, dështimin e sistemit ligjor për mbrojtjen e viktimave, e mungesën e strehimoreve. Gjithashtu, diskutojmë për (mos)efikasitetin e qendrave korrektuese dhe mungesën e institucioneve rehabilituese për dhunuesit. Pyesim se si sistemi, në njëfarë mënyre, e mbështet dhunën me baza gjinore dhe femicidin. Gjatë bisedës flasim edhe për gjuhën seksiste në mediet shqiptare dhe pandëshkueshmërinë e seksizmit dhe gjuhës së urrejtjes ndaj grave. A ka mobilizim ne mesin e shoqërisë civile dhe cili është roli i institucioneve edukuese karshi femicidit? Sa punohet për luftimin e stigmës dhe në fuqizimin e grave, e grupeve të tjra të margjinalizuara me qëllim të realizimit të të drejtave të tyre sociale, ekonomike dhe politike. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Sidorela Vatnikaj • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin 27 të Çelnajës, së bashku me Edon Qesarin, hulumtues në Institutin e Historisë në Tiranë, diskutojmë për të kaluarën, historinë dhe historiografinë. Duke dekonstruktuar këto koncepte, fillimisht flasim për konceptin e historisë që na paraqitet herë si arkivim i dijeve, herë si trajektore teleologjike, herë si përmbledhje perspektivash e mbi të gjitha, si marrëdhënie midis dijes dhe pushtetit, dhe se si pushteti e legjitimon të sotmen përmes historisë. Qesari thotë se për një legjitimitet të tillë nevojiten metodologji dhe mekanizma të caktuara. Flasim gjithashtu për kombin historik, për idenë e popujve ballkanikë në projeksionet futuristike bazuar në legjitimitetin e një kombi historik. Nuk e lëmë pa i shqyrtuar historiografitë e popujve të Ballkanit dhe problemin e “stereotipizimit të tjetrit”. Përmendim edhe metodologjinë e Fernand Braudel-it dhe konceptin gjeografik të shkrimit të historisë për të tejkaluar hendekun historik dhe ecur drejt të ardhmes. Gjatë bisedës shtrojmë pyetje për natyrën e historisë si arkivim i dijeve dhe si përmbledhje perspektivash. Flasim edhe për historiografinë kombëtare, figurat historike dhe trajektoren e historisë kombëtare. Në fund shqyrtojmë metodat alternative të të shkruarit të historisë krahas metodave, heroikocentrise, etatocentrise dhe naciocentriste. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Edon Qesari • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

In the second episode of Kosovo Dispatch, we talk to Agon Maliqi, an independent analyst and the co-founder of Sbunker, about the legal and political implications of the Association of Serb-Majority Municipalities (ASM) in Kosovo. Mr. Maliqi shares his views on the likelihood of the Kosovo government starting the ASM implementation, and the possible international political ramifications of prolonged delay.

Në pamundësi ose të painteresuar për të kuptuar kompleksin ballkanik, Europa ka imagjinuar Ballkanin dhe ai ekziston në imagjinatën e mendjes europiane pa i korresponduar një objekti real jashtë saj. Këtë europianët do ta bënin për një arsye: në Ballkanin e tyre imagjinar, mendja europiane do të paraqiste alter egon e vet, domethënë “tjetrin” brenda vetes. Ky është argumenti bosht i librit “Ballkani imagjinar: Ballkani si alter ego e Europës” i historianes Maria Todorova, i përkthyer në gjuhën shqipe nga Bashkim Shehu dhe i botuar në Tiranë në vitin 2013. Për të biseduar rreth këtij libri, na bashkohet Piro Rexhepi, kërkues shkencor në Kolegjin Universitar në Londër (UCL).

In the first episode of Kosovo Dispatch, we discuss the limited progress in the EU-facilitated Kosovo-Serbia dialogue and explore the possibility of a revised dialogue format, focusing on the idea of convening an international conference to achieve a final deal. The host, Visar Xhambazi, interviews Milos Pavkovic, a researcher and civil society activist based in Belgrade, who provides insights on the current state of the dialogue, the potential success of the EU approach, and the advantages and disadvantages of organizing an international conference.

Në episodin e njëzetegjashtë të emisionit Çelnaja, së bashku me Alban Bokshin, studiues i filozofisë, i bëjmë kritikën modernitetit duke shtjelluar filozofinë e subjektit në raport me teknologjinë dhe shkencën. Biseda jonë fokusohet në zhvillimin e idesë së subjektit, lindjen dhe shtrirjen e modernitetit në përgjithësi. Në vazhdën e këtij diskuimi Alban Bokshi, e bën përvijimin trajektoral të subjektit në raport me dijet, shkencën dhe teknologjinë duke filluar nga Rene Decartes deri tek Michel Foucault. Flasim për teknologjinë dhe shkencën, tëhujasimin e objektit dhe natyrës, kolonizimin, eksploatimin dhe arsyen si niveli më i lartë etik dhe epistemik. Po ashtu, e shtjellojmë kuptimin e vdekjes së zotit tek Nietszche, rolin e teknologjisë në harrimin e qenies tek Heideggeri dhe teknologjitë disiplinarizuese dhe biopushtetin e Foucault. Në pjesën e fundit të këtij bashkëbisedimi kemi folur për patjetërsueshmërinë e debatit mbi themelet dogmatike të emancipimit dhe nivelin e shkollave në Kosovë dhe debatin e përgjithshëm shoqëror në nevojën e de/konstruktimit të subjektit në raport me zhvillimet globale teorike, shkencore dhe teknologjike. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Alban Bokshi • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetepestë të emisionit Çelnaja, së bashku me Nora Prekazin, etnologe dhe drejtoreshë në muzeun e qytetit të Mitrovicës, flasim për rolin e muzeut në formësimin e bindjeve njerëzore. Përbri shkollave, bibliotekave, teatrove dhe kinemave, edhe muzetë kanë luajtur një rol të rëndësishëm në emancipimin e shoqërive njerëzore. Me Norën diskutojmë rreth muzeologjisë në Kosovë, llojet e muzeve dhe periudhat historike të muzeve në raport me krijimin e memories kolektive dhe projektimin e të ardhmes. Për më tepër, flasin edhe për strategjitë e munguara qeveritare, vizionin e shtetit që duhet të manifestohet në muzetë e Kosovës dhe sfidat e muzeve qoftë në nivel lokal, qoftë në atë qëndror. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Nora Prekazi • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetekatërt të emisionit Çelnaja me Rina Kikën, avokate dhe hulumtuese e të drejtave të njeriut, diskutojmë për raportin e drejtësisë në letër dhe drejtësisë në vepër. Shkak i bisedës sonë është hulumtimi i mentoruar nga ajo, “Kosovo: From paper to practice: Kosovo must keep its commitments to domestic violence survivors”, duke u fokusuar në dhunën e burrave ushtruar ndaj grave dhe fëmijëve. Gjatë emisionit diskutojmë për rëndësinë e perspektivës së shtetit drejt qendërzimit të viktimës dhe veprimit mbi bazat e kësaj qasjeje, me ç'rast garantimi i të drejtës për jetë, strehimi, rehabilitimi dhe punësimi i viktimës duhet të jenë prioritete të shtetit. Theksi kritik, gjatë këtij emisioni, bie mbi dështimin e shtetit në funksionalizimin e mekanizmave dhe pamundësinë e ushtrimit të drejtësisë si dhe mungesën e mekanizmave shtytës për ushtrimin e plotë të drejtësisë që është e shkruar në letër, e që në rastin më të shëmtuar shteti ka dështuar të mbrojë viktimën. Flasim edhe për qasjen institucionale ndaj viktimave, diskursin publik dhe mediatik në amnestimin e dhunuesit dhe zbehjen e viktimës si dhe nevojën imediate të ofrimit të shërbimeve sociale ndaj viktimave. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Rinë Kika • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetetretë të emisionit Çelnaja me Flutura Kusarin, këshilltare ligjore pranë European Center for Press and Media Freedon – ECPMF, diskutojmë për raportet e medias dhe pushtetit, gjegjësisht, flasim për tendencat e shtrirjes së kontrollit të pushteteve ndaj medieve. Gjatë këtij episodi flasim konceptualisht në lidhje me lirinë e shprehjes, kufijtë e shtrirjes së interesit publik në raport me interesin shtetëror dhe rolin e medieve në shtetet demokratike. Më tutje, shtjellojmë nivelin e medieve në Kosovë, trajektoren zhvillimore dhe raportet e tyre me qeveritë respektive. Në kuadër të këtij diskutimi flasim për rolin e gazetarit, gjendjen e gazetarëve dhe tendencat për mbylljen e televizionit Klan Kosova. Në fund fare, nuk e lam pa e përmendur edhe rolin e edukimit mediatik si mundësi e leximit korrekt të medieve dhe nevojën e përfshirjes së saj në kurrikulat shkollore dhe universitare. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Flutura Kusari • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetedytë të emisionit Çelnaja me Burim Myftiun, drejtorin e festivalit më të madh të fotografisë në rajon – FOTOIST, e shtrijmë bisedën rreth temës së fotografisë në raport me kujtesën, aktualen dhe të përtejmen. Burim Myftiu përmes objektivit të tij, në mënyrë krejtsësisht të jashtzakonshme, ka shpalosur motivet e tij në lidhje me luftën, gjendjen e tashme sociale dhe ritualin si mjet transendence. Ai, përgjatë emisionit, na flet për artin e fotografisë, i cili art, mund të mos prodhojë fotografi të bukura, por mund të shpalos momente të paharrueshme, madhështore, herë herë edhe të frikshme e drithëruese, përmes të cilave të ngjallë reminishencë dhe të shpiej subjektin që vështron fotografinë drejt thellësive dhe labirintheve shpirtnore. Me të, shtjellojmë mënyrën e paraqitjes së luftës përmes fotografisë, shpalosjen e kontrasteve sociale, teknikën e hijes në thellësinë e fotografisë dhe rrokjen e transcendencës përmes fotografisë. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Burim Myftiu • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetënjëtë të emisionit Çelnaja, së bashku me Gent Carrabregun, pedagog në R.I.T. (AUK), flasim për formësimin e bindjeve politike. Për më tepër me të diskutojmë rolin e nocionit dhe realitetit të pushtetit si fillim i çdo bindjeje politike. Gjatë emisionit po ashtu flasim edhe për rolin e origjinës klasore, traditës dhe kulturës fetare, dhe ideologjisë në formimin e dindjeve politike. Po ashtu, gjatë këtij emisioni, flasim për kozmopolitanizmin si mundësi, lirinë si bosht të ndërtimit të ngrehinës politike, aktualitetin e ideologjive sunduese dhe paradokset e shtetit dhe shoqërive liberale. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Gent Carrabregu • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund.

Në episodin e njëzetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Natyra Agani Destanin, ligjeruese në departamentin e psikologjisë në Universitetin e Prishtinës, diskutojmë për adoleshencën dhe shëndetin mendor. Fillimisht diskutojmë rreth metodës dhe problematikës apo dinamikës së definimit konceptual të nocioneve si shëndet mendor, adoleshencë dhe normalitet. Gjatë emisionit flasim për avantazhin e identifikimit të hershëm të problemeve mendore tek fëmijët dhe adoleshentët, shkaqet dhe trajtimin e tyre. Flasim edhe për identifikimin e depresionit tek fëmijët dhe adoleshentët në ambientet familjare, indeferencën e adoleshentëve dhe hezitimin për të shkuar te psikologu. Diskutojmë edhe formësimin e identitetit tek adoleshentët, si njëri ndër proceset shumë të rëndësishme në këtë etapë jetësore, dinamikat, fluiditetin dhe respektimin e lirisë së përzgjedhjes. Po ashtu, gjatë këtij emisioni, kemi diskutuar edhe për bullizmin, stereotipizimin dhe ndikimin e teknologjisë digjitale në shëndetin mendor të adoleshentëve. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Natyra Agani Destani • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Në episodin e nëntëmbëshjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Abit Hoxhën, ligjerues në Universitetin Agder në Norvegji, diskutojmë rreth medieve dhe rolin e tyre në formësimin politik dhe social të qytetarit. Për më tepër, diskutojmë për konceptin bazik të medias, modelin e medieve në Kosovë, gazetarin si model të intelektualit dhe modelin e medieve në Kosovë. Po ashtu, gjatë këtij emisioni flasim për raportin kompetitiv midis medies dhe politikës dhe rolin korrektues që media duhet të ketë për pushtetin. Në këtë emision gjithashtu e shtjellojmë edhe konceptin e edukimit medial dhe dekonstruktimin kritik të përmbajtjes mediale. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafir: Abit Hoxha• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Në episodin e tetëmbëdhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Arta Basha Jakupin, prorektore e Universitetit të Prishtinës, flasim për mundësitë që ofron ky universitet. Duke qenë universiteti i parë dhe më i madhi publik në vend dhe me kosto zero të shpenzimeve, a është UP-ja ende preferenca e parë për studentët e ardhshëm? Në emision diskutojmë edhe për kualitetin, radhitjen e UP-së në nivel botëror dhe strategjinë e ndërkombëtarizimit të tij. Gjithashtu,  flasim edhe për ankesat e shumta që hulumtues dhe ligjerues ia drejtojnë Universitetit në lidhje me përzgjedhjen dhe avancimin e stafit akademik. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Arta Basha Jakupi • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në ⁠latif@sbunker.net.⁠ *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Kritika është një lloj arti i të menduarit që ditë e më tepër po i mungon shoqërisë sonë. Nën ndikimin e vrullshëm të fenomeneve dhe nën yshtjen e hëpërhëshmërisë së qenit prezent brenda fenomenit, kritika e ka humbur fillin e saj si formë e mendimit që shkoqitet dhe pravolon mbi relitetin. Si e tillë, duke qenë e shkoqitur dhe përtej realitetit, ajo e gjykon, e interpreton dhe më në fund shpall fitoren e saj kundrejt realitetit mbizotërues. Në gjykimin e përgjithshëm shoqëror, sot për sot, kritika është zëvendësuar me opinionin, si gjykim subjektiv apo moralizimin si formë e të gjykuarit etik. Në episodin e shtatëmbëdhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Jeta Mulajn, diskutojmë për filozofinë dhe kritikën. Fillimisht, flasim për rolin dhe kontributin e filozofisë, kontributin e grave në filozofi dhe nocionin e stabilitetit nga perspektiva filozofike si mundësi për zhvillim dhe progres. Më tej flasim për kritikën, historikun dhe llojet e kritikës varësisht rrethanave dhe kontekstit të ngjizjes së saj, si dhe për universalitetin apo gjithpërfshirshmërisë së kritikës në raport me historinë e ideve dhe gjeografitë apo qytetërimet botërore. Gjatë emisionit, po ashtu, preket edhe roli i kritikës në raport me pushtetin, antikolonizalizmi dhe kritika dekoloniale. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Jeta Mulaj • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Në episodin e gjatshtëmbëdhjetë me Feride Rushitin, drejtoreshë e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës diskutojmë shtruar në lidhje me dhunën seksuale si strategji të integruar lufte, të mirëmenduar dhe të ushtruar në mënyrë sistematike. Për më tepër flasim narrativët e pasluftës në lidhje me luftën, të zhdukurit dhe të mbijetuarit. Po ashtu diskutojmë për format e manifestimit të pasojave të dhunës te gratë dhe burrat. Ndër të tjera, theksojmë rëndësinë kyçe të vetëdijësimit të shoqërisë sa i përket solidarizimit me të mbijetuarat/it dhe rreshtimit krah më krah me ta për ta kaluar këtë sfidë dhe fituar këtë betejë. On this episode of Çelnaja we talk to Feride Rushiti, the director of the Kosova Rehabilitation Center for Torture Victims (KRCT). With dr.Rushiti we delve into the concept of sexual violence as a well-thought war tactic that is exerted in a systematic way. Moreover, we talk about the post-war narratives on the war in Kosovo, the missing persons and the survivors of sexual violence. We also discuss the different forms of the manifestation of the consequences of violence on women, as well as men. Among other things, we emphasize the crucial importance of raising awareness in society about the need for solidarity with the survivors and the much needed support system in order to overcome this challenge and ultimately win this battle. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Feride Rushiti • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms • Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Ky podkast është prodhuar në bashkëpunim ndërmjet Sbunker, forumZFD programi në Kosovë dhe QKRMT, dhe është mbështetur përmes fondeve të Ministrisë Federale Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (BMZ). [Eng: This podcast is produced in partnership between Sbunker, forumZFD Kosovo program and KRCT, and is supported by funds received from the German Federal Ministry on Economic Development and Cooperation (BMZ)]. Çelnaja mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Fotografia është formë e ngujimit të momenteve në imazhe plastike dhe elektronike. Ajo ka gjetur përdorimin e saj që prej nevojave më të thjeshta private, administrative deri në industrinë e argëtimit dhe botën e filmit. Përtej një shënjimi momenti të paharrueshëm e kujtimi, fotografia shpesh shihet si përpjekje egoistike dhe narcistike, e here-herë edhe si terapi për motivim dhe përmirësim të imazhit të vetes apo objektit që kap objektivi i aparatit. Në episodin e pesëmbëdhjetë të emisionit Çelnaja me Rromir Imamin flasim për dritëshkrimin dhe dritëshkronjat, gjegjësisht, për fotografimin dhe fotografinë. Rromir Imami, një artist që vepron në Zvicërr, flet për asryen e shënjimit të fotografisë si dritëshkrojnë dhe fotografimit si dritëshkrim, bazuar në konceptin origjinal të saj, të shkruarit me dritë. Ai flet për fotografinë portrtet si një mënyrë efektive për përmirësimin e shëndetit mendor në raport me imazhin e arritur dhe të fortë që ndjell fotografia. Me Rromirin, gjithashtu, flasim edhe për portretin e arritur dhe teknikat e një fotografie të bukur. Na ndiqni! • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Rromir Imami  • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Përveçse mjet i rëndësishëm komunikimi, gjuha është një fenomen i gjallë, përmes të cilës jo vetëm që shprehen idetë, kuptimet dhe domethëniet por gjithashtu formësohen bindjet, kujtimet dhe historitë. Gjuha ka luajtur rol të rëndësishëm në formimin e identiteve fisnore, etnike, krahinore. Gjuha është shtrati kryesor ku shtrihet mendimi, kultura dhe politika. Në episodin e katërmbëdhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Gazmend Bërlajollin, diskutojmë për raportet midis gjuhës, mendimit dhe politikës. Për më tepër, flasim për variacionet e gjuhës shqipe, problemin e standardit të '72 dhe nevojën e plotësimit të këtij standardit. Ndër të tjera e shtjellojmë edhe shpërfaqjen më të theksuar të dialektit gegë dhe motivet kulturore dhe politike të këtij fenomeni. Në fund fare flasim për rolin e gjuhëtarit dhe sfidat e gjuhës shqipe në epokën e teknologjisë digjitale dhe globalizmit. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafir: Gazmend Bërlajolli• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. *Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Qytetarët e Europës Juglindore, përpos që problemet politike i kanë të ngjashme, ata kanë të përbashkëta sfida të tjera, si e kaluara konfliktuoze, sfidat e tranzicionit shoqëror dhe vizioni i qartë për të ardhmen. Në këtë kontekst, përtej disa hapërimeve të vogla, edhe Mali i Zi vazhdon të jetë i trazuar në kontekst të përplasjeve etnike dhe gërshetimeve të interesave globale. Në episodin e trembëdhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Sabina Osmanoviqin, profesore e gjuhës Gjermane në Mal të Zi, do të diskutojmë pozitën e grave në shoqërinë malazeze, sfidat e grave shqiptare atje dhe pjesëmarrjen e tyre në jetën publike. Për më tepër, diskutojmë po ashtu për rëndësinë e letërsisë gjermane dhe mospërfshirjen e saj në kurrikulat shkollore. Në këtë episod shqyrtojmë edhe për shëmbëlltyrën e akademikut si model dhe modelet e tjera që i ofrohen shoqërive tona. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafire: Sabina Osmanoviq• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers. Linku në Sbunker.

Paqja në Ballkan, edhe pas dy dekadave vazhdon të mbetet e brishtë. Temat si ballafaqimi me të kaluarën, drejtësia tranzicionale, të pagjeturit dhe bisedimet e vazhdueshme të palëve për një zgjidhje të qëndrueshme politike, vazhdojnë të jenë barrë e rëndë. Kjo e bën të pamundur një perspektivë dhe projeksion të qartë për ardhmërinë e rajonit. Në episodin e 12 të emisionit Çelnaja, me Nora S. Ahmetajn shtrojmë pyetje se si do t'ia mësojmë historinë fëmijëve tanë. Kjo pyetje nuk është një bisedë e thjeshtë që mund të kalojë midis një prindi dhe një fëmije, por ngërthen një sërë institucionesh. Për më tepër, diskutojmë për hapat e shkrimit të historisë, mbledhjen e fakteve, dokumentimin dhe validimin përmes metodave krahasuese. Përbri arritjeve të drejtësisë tranzicionale dhe ballafaqimit me të kaluarën, me Nora Ahmetajn përpiqemi t'i përgjigjemi pyetjes se a ka mundësi që të pagjeturit të minojnë paqen apo pajtimin e popujve. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafire: Nora S. Ahmetaj• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Ky episod është prodhuar në kuadër të bashkëpunimit ndërmjet Sbunker dhe forumZFD Kosovë. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Zhvillimi i inteligjencës artificiale të avancuar, e cila funksionon pa ndërveprimin njerëzor dhe mund të kryej detyra dhe ofrojë zgjidhje pa ndonjë ndërhyrje njerëzore, ka ngritur shqetësime rreth ecejakes së zhvillimeve të reja teknologjike në raport me qenien njerëzore. Sado që thuhet, me plot siguri, se inteligjenca artificiale është një mundësi për ndërrmarësi dhe zhvillimin e bizneseve të reja, megjithatë pyetja qëndron: A mund Inteligjenca artificiale ta zëvendësojë njeriun? Në episodin e njëmbëdhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Luljeta Plakolli-Kasumin, do të flasim për trendet e Intelegjencës Artificale dhe ChatGPT. Ndër të tjera, me të kemi diskutuar për historikun e zhvillimin të inteligjencës artificale tendencat ose mundësitë e saj për zëvendësimin e njeriut me të. Gjatë emisionit, gjithashtu, është diskutuar për mundësitë që ofron inteligjenca artificiale në fushën e ndërmarrësisë. Kemi folur edhe për të drejtat e autorit në raport me ChatGPT, pronën intelektuale dhe implikimin e normave legale dhe etike në përdorimin e ChatGPT-së. •  Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafire: Luljeta Plakolli-Kasumi• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Poezia është zhanri më i vjetër i mbartjes së dijeve ndër breza. Poezia dokumenton përvojat, herë shpirtërore e herë empirike, të ecejakes së njerëzimit e deri në manifestimin e përshtypjeve qoftë edhe më të thjeshta të subjektit krijues. Më tepër se një zhanër apo trend letrar, poezia ka të bëjë me krijimin e vazhdueshëm të botës, vetë-përceptimin e njeriut brenda këtij krijimi dhe vendin e tij në natyrë. Në episdonin e dhjetë të emisionit Çelnaja, së bashku me Ervina Halilin, shkrimtare dhe hulumtuese në fushën e letërsisë, flasim për poiesis-in si fenomen dhe ndërlidhjën primordiale mes frymëzimit dhe procesit krijues. Flasim gjithashtu për poezinë si një qenie e fshehur brenda njeriut, karakterin transhendent të frymëzimit dhe harresën njerëzore – tëhuajsimin – në raport me natyrën. Flasim dhe për non-dualitetin, maskulinitetin fragmentarizues me qëllim nënshtrimi dhe feminitetin gjithpërfshirës. Në fund fare flasim për erosin dhe poezisin. •  Autor dhe moderator: Latif Mustafa• Mysafire: Ervina Halili• Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Teknologjia është e sotshmja dhe e ardhmja e njerëzve. Teknologjia digjitale është hapësira, realiteti virtual drejt të cilës njeriu përpiqet të arratiset. Instrumente arratisjeje deri më tani kanë qenë meditimi, muzika, substancat narkotike, kurse tash e tutje është edhe teknologjia digjitale. Asociacionet serioze të psikologëve botërorë ngrenë shqetësime të mëdha në përdorimin e pa masë të teknologjisë sidomos nga fëmijët dhe adoleshentët. Në episodin e nëntë të emisionit Çelnaja, së bashku me Violeta Zefin, ligjeruese universitare dhe hulumtuese e psikologjisë klinike, flasim për teknologjinë dhe njeriun. Me të, për më tepër, diskutojmë rreth moshës së duhur në përdorimin e telefonit dhe mënyrën e përdorimit të rrjeteve sociale. Flasim, po ashtu, edhe për ndikimin e rrjeteve sociale, platformave digjitale në shëndetin mendor; si dhe nevojën e shmangies dhe përdorimit sa më të arsyeshëm të teknologjisë digjitale. •  Autor dhe moderator: Latif Mustafa•  Mysafire: Violeta Zefi•  Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Trupi, përtej imanencës biologjike, është objekt dhe instrument i pushtetit politik. Tejkalimi i tij si realitet përfundimtar dhe objekt mbi të cilin ndërtohet pushteti kërkon një qasje emancipuese dhe intelektuale të politikës. Kurse, pushteti në raport me seksualitetin, kërkon dekonstruktimin e binaritet trup-intelekt dhe grua-burrë. Në episodin e tetë të emisionit Çelnaja me Sibel Halimin, sociologe dhe politikane, diskutojmë rreth angazhimit të intelektualit/es në politikë, përkatësinë politike dhe publike të trupit dhe dekonstruktimin e dikotomisë burrë-grua, por edhe për nevojën e zhbërjes së roleve të paracaktuara gjinore në aktivizëm publik dhe politikë. Për detaje dhe shqyrtime të tjera vazhdoni të ndiqni emisionin. •  Autor dhe moderator: Latif Mustafa•  Mysafire: Sibel Halimi•  Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku ne Sbunker.

A janë shtrigat thjesht një realitet mitik i një të kaluare të largët, apo vazhdojnë të mbeten reale edhe sot, në një kontekst tjetër politik e social? Në diskursin publik, hakmarrjet me karakter politik e social zakonisht përshkruhen përmes togfjalëshit ‘gjueti shtrigrash', duke u bazuar në historinë e mesjetës, ku shtrigat përndiqeshin dhe vriteshin me dekret kishtar. Por, a kanë qenë vërtet shtrigat me aftësi magjike dhe ndjellakeqe, apo thjesht gra të cilat kërkonin status tjetër politik, kulturor dhe social? Në episodin e shtatë të emisionit Çelnaja flasim për historinë e shtrigave. Me Valmira Rashitin, aktiviste dhe hulumtuese, diksutojmë për historinë e paraqitjes së shtrigave në mesjetë dhe gjatë periudhës së kalimit nga sistemi feudal në atë kapitalist. Gjithashtu flasim për aspektin semantik të nocionit ‘shtrigë', historinë e shtrigave në mitologjinë shqiptare dhe ndërlidhjen e tyre me shtypjen e grave sot. Për detaje dhe shqyrtime të tjera vazhdoni të ndiqni emisionin. •  Autor dhe moderator: Latif Mustafa•  Mysafire: Valmira Rashiti•  Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Shëndeti mendor vazhdon të mbetet preokupim i njeriut të sotëm, institucioneve dhe instituteve hulumtuese. Psikologjia tradicionale e bazuar kryesisht në vëzhgimet klinike duke krijuar kategorizimet konceptuale dhe diagnostike sikur ankthi, depresioni, çrregullimi bipolar, çrregullimi posttraumatik, është përpjekur të gjejë mënyrat e trajtimit dhe kurimit. Studimet dhe zhvillimet e reja po i tejkalojnë kategorizimet e psikologjisë tradicionale në lidhje me shëndetin mendor. Episodi i gjashtë i dedikohet trendeve të reja transdiagnostike. Me hulumtuesen Shegë Bahtiri trajtojmë kapërcimin e kategorive tradicionale, konceptin e spektrit dhe psikologjinë transdiagnostike. Për më tepër flasim edhe për fenotipimin digjital, biomarkerët dhe digjitalizmin e subjektives. Për detaje dhe shqyrtime të tjera vazhdoni të ndiqni emisionin. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Shegë Bahtiri • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Episodi i pestë i Çelnajës i kushtohet teatrit politik. Teatri është një pjesë e rëndësishme jetës dhe formësimit tonë estetik. Me Jeton Neziraj diskutojmë nivele të ndryshme për treatrin politik, dramaturgjinë, kritikën dhe edukimin me teatër. Po ashtu flasim për lirinë, shijet dhe përjetimet që ofron loja në skenë. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Jeton Neziraj • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Episodi i katërt i Çelnajës i kushtohet identiteteve shoqërore. Së bashku me sociologen Greta Avdyli, diskutojmë rreth identitetit dhe formave të manifestimit të tij. Për më tepër flasim për identitetet qëndrore dhe periferike si dhe kontekstet historike dhe kulturore në formësimin e identiteteve të ndryshme shoqërore në epokën e globalizmit. Me Gretën, përpiqemi të dekonstruktojmë hegjemoninë dhe dominimin semantik të identitetit kombëtar karshi identiteteve të tjera shoqërore, sikurse identitetet gjinore, artistike, profesionale, apo sportive. Në fund fare flasim edhe për mundësinë e mbindërtimit të identitetit njerëzor si identitet përbrendësues. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Greta Avdyli • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Alb Films Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Në diskursin publik pushteti nënkupton qeverinë, partitë politike dhe institucionet tjera vendimmarrëse. Por, kuptimet dhe praktikat e pushtetit janë më të thella se kaq. Pushteti është njëri ndër konceptet kryesore të shkencave sociale, ndërsa si praktikë herë e qendërzume herë e shpërndarë në kontrollimin, dominimin dhe projektimin e “tjetrit”. Pushteti si agjent i kontrollit është, ndër të tjera, po ashtu praktikë e konstruktimit gjinor të burrit dhe projektimin e tjetrit grua dhe nështrimin e saj. Episodi i tretë i emisionit Çelnaja i dedikohet raportit midis pushtetit, dhunës dhe patriarkatit. Në emision, së bashku me Visar Ymerin nga Insituti për Politika Sociale – Musine Kokalari, diskutojmë rreth pushtetit dhe formave të shtrirjes së tij. Me Visarin flasim për rolin e pushtetit në legjitimimin e dhunës, 'superioritetin' e burrave ndaj 'inferioritetit' të grave dhe dekonstruktimin teorik të këtij pushteti të fortë që lehtësisht prodhon “tjetrin” e dobët. Shqyrtuam edhe tema të tjera si nacionalizmi, patriotizmi dhe patriarkati; raporti midis neoliberalizmit, dhunës dhe patriarkatit; kritikës feministe dhe barazisë. • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafir: Visar Ymeri • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në Sbunker.

Hapësira publike është një koncept i rëndësishëm në shkencat sociale dhe hapësirë e lirë dhe e qasshme e qytetit nga ana e qytetarëve. Hapësira publike është hapësira e cila mundëson një pjesë të rëndësishme të zhvillimit individual dhe kolektiv të shoqërisë. Sheshet publike janë hapësirat ku qytetarët zhvillojnë komunikim aktiv në nivelin social, kulturor dhe atë ekonomik. Hapësira publike është hapësira ku zhvillohet debati për shoqërinë dhe gjithçka që ndërlidhet me mirëqenien dhe funksionimin e saj.   Episodi i dytë i emisonit Çelnaja i dedikohet pikërisht kësaj çështjeje. Në emision, së bashku me aktivisten dhe arkitekten Fjollë Caka flasim për raportin e shoqërisë me hapësirën publike. Përveç se si koncept, hapësirën publike e diskutojmë edhe si realitet shoqëror ku analizojmë historikun e evoluimit të këtij koncepti. Në emision flasim për Prishtinën, periferinë dhe qendrën e saj, ndërtimet në qytet dhe uzurpimet e hapësirave publike. Më detajisht, trajtojmë edhe çështjen e parkingut të ndërtuar në kampusin universitar të UP-së.   Për detaje dhe shqyrtime të tjera vazhdoni të ndiqni emisionin.   • Autor dhe moderator: Latif Mustafa • Mysafire: Fjollë Caka • Montazhi dhe realizimi: Alb Muhaxhiri – Albfilms   Për çdo pyetje, sugjerim, a koment na shkruani në latif@sbunker.net. Projekti mbështetet dhe financohet nga Rockefeller Brothers Fund. Linku në ⁠Sbunker⁠.