Onbehaarde Apen

Bijna 90 procent van de wereldbevolking draagt herpes bij zich, soms zichtbaar als koortslip of gordelroos, soms sluimerend diep in het lichaam. Onderzoeken laten zien dat er een mogelijk verband is tussen herpes en alzheimer. En uit nieuw onderzoek blijkt een vaccin tegen gordelroos de kans op alzheimer kan verkleinen. Hoe gaan herpesvirussen in het lichaam te werk? Op welke manier spelen ze een rol bij het ontstaan van alzheimer? En wat doet dat vaccin precies? Correctie (maandag 2 juni 2025): in een eerdere versie van deze aflevering werd herpes simplex 2 als veroorzaker van genitale wratten genoemd. Dat is fout, herpes simplex 2 veroorzaakt genitale herpes, pijnlijke en jeukende blaasjes aan de geslachtsorganen. Dit is gecorrigeerd in de nieuwe versie. Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Karlijn Saris en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Alcohol is bijna net zo oud als het heelal zelf. De consumptie door zoogdieren begon een stuk recenter - zo'n zestig miljoen jaar geleden, in de vorm van gistend fruit. Hoe werd de stap gezet van zulke ‘natuurlijke' alcohol naar bier, wijn en whisky? Wat doet drank met je sociale skills en met je lijf? En kun je aangeschoten raken van alcoholvrij bier?Een speciale live aflevering opgenomen vanuit de Wageningen University and Research (WUR). In het eerste deel bespreken Hendrik Spiering en Bart Funnekotter de geschiedenis van alcohol en in het tweede deel wijden Martine Kamsma en Sander Voormolen zich aan de gezondheidsaspecten van alcohol. Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter, Martine Kamsma, Hendrik Spiering, en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Klaus Vedfelt / GettyImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze leven op totaal verschillende plekken — van Zuid-Afrikaanse rotskusten tot het ijs van Antarctica — maar overal wankelt hun bestaan. De vis raakt op, het ijs smelt en hun leefgebied verdwijnt. Terwijl de ene pinguïnsoort juridische bescherming krijgt, glipt de andere stilletjes weg. Meer dan de helft van alle pinguïnsoorten staat wereldwijd onder druk. Wat wordt er gedaan om uitsterven te voorkomen? Is de vogel die niet kan vliegen nog te redden?Presentatie: Laura WismansGasten: Marcel Haenen en Gemma VenhuizenRedactie & montage: Liz DautzenbergHeb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze laten je eerst lachen – en dan nadenken. De Ig Nobelprijzen zijn de vrolijke tegenhangers van de échte Nobelprijzen, voor onderzoek dat op het eerste gezicht absurd lijkt, maar bij nader inzien vaak verrassend diepgaand is. Wat zegt deze humoristische kant van de wetenschap over hoe onderzoek werkt – en waarom is dwaze nieuwsgierigheid soms precies wat de wetenschap vooruithelpt?Presentatie: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen, Hendrik SpieringRedactie & montage: Liz DautzenbergOp woensdagavond 14 mei om 20.00 nemen we een interactieve live-aflevering op, met quiz, blindproeverijen én drunken monkeys, in café The Spot op de campus in Wageningen. Tickets kun je kopen via: nrc.nl/onbehaardeapenliveZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sommige mensen zien de wereld door een roze bril, terwijl anderen altijd uitgaan van het ergste. Waarom is de één optimist en de ander een pessimist? Hoe ontstaat zo'n houding ten opzichte van het leven? Bestaat er zoiets als een optimistische of pessimistische tijdsgeest en wat zien we ervan terug in de biologie en de psychologie?Op woensdagavond 14 mei om 20.00 nemen we een interactieve live-aflevering op, met quiz, blindproeverijen én drunken monkeys, in café The Spot op de campus in Wageningen. Tickets kun je kopen via: nrc.nl/onbehaardeapenliveHost: Gemma VenhuizenGasten: Sjoerd de Jong en Hendrik SpieringRedactie en montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Romeinen gebruikten al beton in veel van hun bouwwerken, bijvoorbeeld het Pantheon in Rome. Tegenwoordig zit beton in bijna alle bouwconstructies. Maar cement, het bindmiddel dat het zand en grind bij elkaar houdt, is enorm vervuilend. Chemisch gezien zijn er mogelijkheden om de cement- en betonsector verduurzamen. Maar zullen die ook doorbreken?Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Milo van BokkumRedactie en montage: Jeanne GeerkenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Onbehaarde Apen ging wadlopen in het grootste droogvallende getijdengebied ter wereld en zag er de constante beweging van water en zand. Prachtig, maar die beweeglijkheid leidt ook tot praktische problemen. Zo moet er bij Ameland dagelijks gebaggerd worden om de razendsnel dichtslibbende vaargeul open te houden. De kosten lopen in de miljoenen. In hoeverre moeten we het woeste wad zijn gang laten gaan? Kunnen we eigenlijk wel ingrijpen tegen de constante verzanding?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen en Marit VerbeekRedactie en montage: Jeanne GeerkenFoto: Jilmer Postma/ANPZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Veel in de Nederlandse natuur is eetbaar, maar sommige soorten kun je beter niet opeten. Wat gebeurt er precies wanneer je een giftige plant hebt gegeten? Of wanneer je op de hei net op die ene adder trapt? Op welke giftige soorten moeten we in Nederland letten? En als je toch bent vergiftigd, is er dan nog wat aan te doen? Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Karlijn Saris en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de mens op twee benen is gaan staan, zijn we in wezen altijd onderweg. Maar wandelen, lopen voor plezier en ontspanning, is pas een recente ontwikkeling. Waarom zijn we gaan wandelen? Wie waren deze eerste wandelaars? En wat maakt wandelen zo aantrekkelijk voor zoveel mensen?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Laura WismansGasten: Titia Ketelaar en Gemma VenhuizenRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze warmt ons op, onze zon, onze ster, die we zo graag zien. Toch weten we maar weinig van haar af. Twee onbemande onderzoeksschepen zijn onlangs dichtbij de zon geweest, dichterbij dan ooit tevoren. Daarmee hopen wetenschappers antwoord te krijgen op fundamentele vragen over de werking van die voor ons zo belangrijke energiebron.Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Bergshoef en Bruno van WayenburgRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Octopus wordt op allerlei plekken in de wereld gegeten. Zelfs in de Nederlandse supermarkt liggen er nu tentakels in het koelvak. Niet gek dus, dat er ook plannen zijn om octopus te gaan kweken. Maar hoe kun je een dier fokken dat liever alleen is? En hoe kun je zo'n intelligent en gevoelig dier eigenlijk pijnvrij doden?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Laura WismansGasten: Martine Kamsma en Nienke BeintemaRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In veel landen lijkt het steeds krachtiger op te spelen: xenofobie. Waar komt deze angst voor de ander vandaan? En hoe wortelen deze gevoelens in de samenleving? En, kun je ook weerstand bieden tegen deze primaire reflex?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter en Sjoerd de JongRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Onderzoeksbeurzen die worden bevroren, datawebsites die op zwart gaan en een lijst met verboden woorden: Donald Trump is nog geen honderd dagen aan de macht of hij haalt al flink de bezem door de Amerikaanse wetenschap. Waar komt dit ingrijpende beleid vandaan? Hoe groot zal de permanente schade zijn? En wie trekt er uiteindelijk aan het kortste eind? Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Karlijn Saris en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Roberto Schmidt / AFPZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De aarde warmt op, en rap. En dat wordt erg zichtbaar op de Noordpool. Volgens klimaatmodellen ligt er binnen tien jaar 's zomers al geen ijs meer op de Noordpool. Onderzoekers en start-ups hebben een plan om water op het noordpoolijs op te spuiten. Dat zou het smelten tegen moeten gaan. Zou dat echt werken?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Marcel aan de BrughRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Robert Meerding / ANPZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Donald Trump zei in zijn inauguratiespeech dat hij de stars and stripes wil planten op de planeet Mars. Het is een droom die techbaas Elon Musk en met hem al vele anderen al langer hebben. Hoe heeft dit idee zich de afgelopen decennia ontwikkeld? Wat zou er praktisch moeten gebeuren als de mens naar mars reist? En waarom zou je eigenlijk naar mars willen?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Laura WismansGasten: Bruno van Wayenburg en Laura BergshoefRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: NASA/JPL/Malin Space Science SystemsZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een bolderend korhoen is al decennialang een waar Nederlands natuurspektakel, alleen te zien en te horen in de lente, bij zonsopgang, op de heide van de Sallandse Heuvelrug. Maar hoe lang is dit spektakel nog te zien? Van de tienduizend korhoenders die Nederland ooit had, zijn er nog maar enkele exemplaren over. Is deze vogel nog wel te redden voor Nederland?Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Host: Laura WismansGasten: Sander Voormolen en Harold TimansRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Wouter de WildeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jojo-en, veel mensen die diëten hebben er last van. Waarom is het zo moeilijk om op gewicht te blijven als je bent afgevallen? Wat gebeurt er in het lichaam? En waarom jojoot de één wel en de ander niet?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Laura WismansGast: Martine KamsmaRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Getty Images/ Bewerking NRCZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een snelgroeiend onderzoeksgebied, maar werd lang met argusogen bekeken: astro-biologie, het wetenschappelijk onderzoek naar buitenaards leven. Hoe doe je onderzoek naar iets wat volgens velen niet eens bestaat, of zelfs kán bestaan? Hoelang wordt hier al naar gezocht? En aan welke regels zou complex buitenaards leven volgens biologen moeten voldoen?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In Nederland worden voor biomedisch onderzoek proefdieren gebruikt. Tegelijkertijd groeit de maatschappelijke verontwaardiging over dit type testen. Heeft onderzoek met proefdieren nog wel toekomst? Wat zouden de alternatieven zijn? En kan de wetenschap eigenlijk wel zonder deze dieren?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Sjoerd de Jong en Niki KortewegRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Olivier MiddendorpZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Genocide is de zwaarste misdaad tegen de menselijkheid. Tegelijkertijd is het moeilijk genocide te bewijzen. Welke criteria zijn er? Hoe lang vinden genocides al plaats? En wat is er mogelijk wanneer genocide eenmaal bewezen is?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter en Sjoerd de JongRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Paulo Amorim/Sipa USAZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is winter. Planten en bomen lijken dood of in diepe slaap. Toch gebeurt er van alles, onder en boven de grond. Wie goed kijkt, ziet ontluikende, groene, en zelfs bloeiende bomen en planten. Hoe kan dat? En maakt klimaatverandering dat we nu andere dingen zien dan decennia geleden?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Laura WismansGasten: Harold Timans en Gemma VenhuizenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je komt hem tegen in kinderboeken, stripverhalen, tekenfilms: Reinaert de Vos. Het oorspronkelijke 13e-eeuwse dierenverhaal 'Van den vos Reynaerde' is de bekendste en misschien wel de meest moderne tekst uit de Nederlandse Middeleeuwen. Historici en taalkundigen raken niet uitgepraat over dit complexe gedicht dat vol staat met vileine humor en geniale listen. En over de schrijver bestaat niets dan mysterie. Hoe moeten we deze vos zien? Is hij een sadist of een held van het individualisme?Host: Gemma VenhuizenGasten: Hendrik Spiering & Thomas de VeenRedactie & montage: Jeanne GeerkenHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We drinken thee, gebruiken oordopjes en kopen een duur matras. We doen alles voor een goede nachtrust. Maar wat gebeurt er precies in onze slaap? En is die 8 uur eigenlijk wel nodig?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Lucas BrouwersGasten: Hendrik Spiering en Gemma VenhuizenProducers: Celiné Cornelis en Rosa van ToledoShownotes:Brahm's Lullaby gespeeld door Michelle Masumune op piccolo en Matt Keating op cello:https://www.youtube.com/watch?v=U_He8rI5GDQ&ab_channel=MichelleMatsumune Boeken die in de aflevering worden genoemd:Dalena van Heugten. Nachrust.Merijn van der Laar. Slapen als een oermens.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze had alles tegen om wereldberoemd wetenschapper te worden: ze was arm, immigrant én leefde in een tijd waarin vrouwen nauwelijks toegang kregen tot de universiteit. Toch deed Marie Curie baanbrekend onderzoek naar radioactiviteit en won hiermee twee Nobelprijzen. Waarom werd ze dan toch door half Frankrijk gecanceld?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Margriet van der Heijden en Laura WismansRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Universal History Archive/Getty Images Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het poolijs smelt door de klimaatopwarming. Lastig voor de ijsbeer, want die heeft ijs nodig om op zeehonden te kunnen jagen. Toch zijn er véél meer ijsberen dan 50 jaar geleden. Hoe erg is ijsverlies nu echt voor ijsberen? Gaan ze de klimaatverandering overleven? En hoe onderzoek je dat eigenlijk? Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Nienke Beintema & Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Kees van de VeenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ieder kind kent het alfabet en ook de herkomst ervan leek altijd zo simpel. Maar kleicilinders in Syrië zorgen nu voor verwarring. Wanneer is het alfabet echt ontstaan? En hoe is het verspreid?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Bart Funnekotter en Hendrik Spieringredactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoosbuien, overstromingen, orkanen en droogte: dát het klimaat verandert, daar zijn de meeste mensen het wel over eens. Maar over de oplossingen van het klimaatprobleem heerst grote verdeeldheid. Waarom zijn we zo verdeeld, en hoe komen we tot elkaar?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Laura WismansGasten: Marcel aan de Brugh en Sjoerd de JongRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Olivier HeiligersZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Van bacteriën die plastics opeten tot magnetische vloeistof die elektronica-afval scheidt: in onderzoek lijkt de technische potentie van recycling veelbelovend. Toch zijn er dit jaar alleen al in Nederland vier plastic-recyclers failliet gegaan. Hoe kan dat? Waarom is er bij recycling zo'n verschil tussen onderzoek en economische praktijk?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Liza van LonkhuyzenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Ramon van Flymen/ANPZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een hand vol supplementen slikken of toch dat slokje ambrozijn? Al sinds mensenheugenis zoeken mensen naar manieren om de dood te slim af te zijn. Verouderingsonderzoekers maken inmiddels grote stappen. Wat bepaalt de leeftijdsgrens van de mens? Kunnen we die oprekken, en tot hoe ver?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg en Ellen de BruinRedacte en montage: Rosa van ToledoFoto: Tanja Ivanova/Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kweekvlees, in het lab gemaakt uit dierlijke stamcellen, komt steeds dichter bij het bord. Sinds dit jaar mag het in Nederland geproefd worden. Maar is het veilig om te eten? Wat zijn de echte risico's en welke angsten zijn ongegrond?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlShownotes: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/11/06/nu-vlees-uit-het-lab-bijna-beschikbaar-is-wordt-er-ook-weerstand-tegen-gekweekt-a4872017Host: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Bart MaatZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Asfalt, beton, klinkers en stoeptegels: de stad lijkt op het eerste gezicht een aangelegde woestijn. Maar richt je blik op de grond en je ontdekt tussen al dat steen een ware jungle, met soorten als wolfsmelk, steenbreekvaren, de vijgenboom en zelfs de zeldzame dwergmunt. Waar komen al die planten vandaan? En waarom doen ze het zo goed in de stad?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Harold Timans en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Ruud Morijn/ANPZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Paaseiland is een plek van vele raadsels. Wat betekenen die bijzondere beelden, komen de oorspronkelijke bewoners echt uit het verre Zuid-Amerika, wie kan hun ongewone schrift nog lezen? En bovenal: is de beschaving er inderdaad plotsklaps ingestort door slecht natuurbeheer? Kortom: wat is er allemaal gebeurd op dat afgelegen eiland in de Stille Oceaan? Nieuw wetenschappelijk onderzoek geeft antwoorden.Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Nienke Beintema & Hendrik SpieringRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Lucas Aguayo Araos / Getty ImagesZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij is niet bruin en ook geen vis; de bruinvis, de meest iconische walvisachtige in de Nederlandse wateren. En hoewel hij fotogeniek is met zijn stompe snuit en kleine vin, het gedrag en de leefwijze van de walvis blijft mysterieus. Met nieuwe technieken willen onderzoekers grip krijgen op de bruinvis. Maar hoe bestudeer je een dier dat zich nauwelijks laat zien?Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Laura WismansGasten: Gemma Venhuizen en Karel KnipRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto Annemieke PodtZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Nobelprijs voor chemie gaat dit jaar naar Demis Hassabis en John Jumper van Google DeepMind en David Baker van de universiteit van Washington voor hun onderzoek naar eiwitstructuren.Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans en Niki KortewegRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Foto: Matt Dunham / APZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Nobelprijs voor natuurkunde gaat dit jaar naar John Hopfield en Geoffrey Hinton. Zij krijgen de Nobelprijs Natuurkunde voor hun pionierswerk aan kunstmatige neurale netwerken.Host: Gemma VenhuizenGasten: Dorine Schenk en Laura WismansRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Matt Dunham / AP Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Nobelprijs voor Geneeskunde gaat dit jaar naar de Amerikanen Victor Ambros en Gary Ruvkun voor hun ontdekking van ‘micro-RNA's', kleine stukjes erfelijke informatie die de activiteit van andere genen reguleren.Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlHost: Gemma VenhuizenGasten: Martine Kamsma en Sander VoormolenRedactie en montage: Rosa van ToledoFoto: Matt Dunham / AP Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We kijken massaal naar programma's als De Slimste Mens en doen IQ-testjes op sociale media. Maar wat is intelligentie eigenlijk? Kun je je IQ trainen? En hebben we intelligentie eigenlijk nog wel nodig, met een smartphone op zak?Host: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg & Hendrik SpieringRedactie, opname en montage: Jeanne Geerken, Elze van Driel en Rosa van ToledoFoto: Getty ImagesHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Toenemende droogte, sterke afkoeling in Europa, zeespiegelstijging in Noord-Amerika: dat zouden zomaar enkele gevolgen kunnen zijn als een van de belangrijkste oceaanstromen ter wereld, de AMOC, door klimaatverandering stil komt te liggen. En dat kan al binnen enkele tientallen jaren gebeuren, blijkt uit recente studies. Hoe waarschijnlijk is dat? Wetenschapsredacteur Laura Bergshoef voer een maand mee op een onderzoeksschip dat de AMOC onderzocht.Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Bergshoef & Marcel aan de BrughRedactie en montage: Rosa van ToledoHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het oog van de kenner was altijd bepalend in de kunstwereld. Tegenwoordig heeft het kennersoog concurrentie van natuurwetenschappelijk onderzoek. Uit welk materiaal bestaat een schilderij of object, hoe oud is het en hoe is het gemaakt? Geavanceerde apparatuur kan veel onthullen, en dat helpt om de maker te achterhalen en beter te conserveren en te restaureren.Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans & Arjen RibbensScript en edit: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlBekijk hier afbeeldingen van het onderzoek naar De Nachtwacht.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De maanlanding die niet zou hebben plaatsgevonden. Een satanistisch pedonetwerk dat kinderen afslacht en de aanslag van 9/11 die door de Amerikanen zelf zou zijn georkestreerd. De lijst met hardnekkige complottheorieën zou nog veel langer kunnen zijn. Waar komen zulke theorieën vandaan? Hoe moeten we ze begrijpen? En hoe gevaarlijk zijn complottheorieën voor de maatschappij?Host: Laura WismansGasten: Bart Funnekotter en Sjoerd de JongRedactie en montage: Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Atlantische Oceaan, in de Golf van Guinea ligt een eiland: Null Island. Je kunt er vakantiehuizen huren en fietsroutes volgen. Tenminste, dat lijkt zo. In werkelijkheid is alleen oceaan zo ver je kunt zien. Null Island is een fictief eiland, verzonnen door digitale kaart-professionals. De kaartgegevens die zich daar vertonen zijn fouten. Cartografie was ooit een kwestie van ervaring, later wiskundig precisiewerk. Nu kan iedereen op de computer kaartjes maken. Wat doet deze ontwikkeling met onze perceptie van de wereld? Host: Gemma VenhuizenGasten: Laura Wismans & Hendrik SpieringScript en edit: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Psilocybine, de werkzame stof uit paddo's, helpt mogelijk bij ernstige onbehandelbare depressie. Een nieuwe Amerikaanse studie laat zien dat er ook echt veranderingen plaatsvinden in het brein. Ook andere psychedelische drugs worden onderzocht als middel tegen psychiatrische aandoeningen. Hoe ver zijn deze onderzoeken? En zijn 'partydrugs' straks gewoon bij de apotheek verkrijgbaar?Host: Gemma VenhuizenGasten: Niki Korteweg en Sjoerd de JongScript en edit: Jeanne Geerken en Rosa van ToledoZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.