Podcasts about meindert fennema

Twee jaar geleden overleed Meindert Fennema. Ter nagedachtenis organiseren we de Meindert Fennema-lezing. Deze tweede editie wordt uitgesproken door Annelien de Dijn, hoogleraar Moderne politieke geschiedenis en auteur van het boek Vrijheid: een woelige geschiedenis.Tijdens deze lezing laat zij zien hoe negentiende-eeuwse ideeën nog steeds doorwerken in onze samenleving. Ze benadrukt dat feminisme niet alleen terug moet kijken naar de geschiedenis van het patriarchaat, maar vooral vooruit moet denken. Een uitnodigend pleidooi om oude patronen los te laten en samen te bouwen aan een gelijkwaardige toekomst.Annelien de Dijn is hoogleraar Moderne politieke geschiedenis en voorzitter van de afdeling Politieke geschiedenis van de Universiteit Utrecht. Haar onderzoek richt zich op de geschiedenis van het politieke denken in Europa en in de Verenigde Staten van 1700 tot nu. promoveerde in 2005 aan de KU Leuven. Daarna was ze onder meer verbonden aan Columbia University en U.C. Berkeley. Haar eerste boek French Political Thought from Montesquieu to Tocqueville: Liberty in a Levelled Society verscheen in 2008.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoewel Nederland nog nooit een links kabinet heeft gehad, associëren veel Nederlanders links met de zittende macht. Er bestaat een opvallend felle afkeer van links onder een deel van de bevolking, zo disproportioneel fel dat je je wel moet afvragen waar dat vijandbeeld vandaan komt. In deze afleveringen verwonderen de Mediadoctoren zich over de gedachtevorming van cultureel rechts. Dat doen we met Merijn Oudenampsen, docent Politicologie aan de UvA. Aanleiding is zijn essay in De Groene Amsterdammer over 'de aanval op de ‘linkse elite'. We praten over wie wat met die term bedoeld. We gaan in op 'woke' en haar voorganger 'politiek-correct', en bespreken de Amerikaanse wortels van dit gedachtegoed. Waarom is de aanval op links zo aansprekend? Links bij deze aflevering: Essay De Groene Amsterdammer De aanval op de ‘linkse elite';   Boek De aanval op links. Verwante afleveringen uit het archief: Afl 211: Mediamythes over kiesgedrag, met Armen Hakhverdian; Afl 204: De statusval-angst van hogeropgeleiden, met Dylan van Rijsbergen; Afl 126: Dissonante stemmen, met wijlen Meindert Fennema; Afl 103: Uiterst rechts, met Sarah de Lange.  Onze sponsor is Club Chuch www.clubchurch.nl

Martin Sommer in gesprek met advocaat Ellen Pasman over de Meindert Fennema-lezing die zij onlangs uitsprak. -- Steun De Nieuwe Wereld en doe mee aan onze eindejaarsactie: http://gofundme.com/dnw2024. Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld. Patroon worden kan op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld. -- Bronnen en links bij deze uitzending: - De Meindert Fennema-lezing van Ellen Pasman: https://www.youtube.com/watch?v=ttxvkOQ86Ww - Lees de verkorte versie hier: https://www.vn.nl/de-probleemwolf-van-de-rechtsstaat/ - Meer over Ellen Pasman: https://pasman-advocaat.nl/

In de nieuwste aflevering van Op Z'n Kop! bespreken Marianne Zwagerman en Rick van Velthuysen met advocaat Ellen Pasman hoe de Nederlandse overheid en het rechtssysteem vaak falen in hun taak om burgers te beschermen, met name de juridisch kwetsbaren. Pasman staat bekend om haar werk met klokkenluiders, de gedupeerde ouders van het Toeslagenschandaal en journalist Willem Oltmans. Onlangs sprak ze nog tijdens de Meindert Fennema-lezing in De Balie, waarin ze scherpe kritiek uitte op het functioneren van de overheid. Ze stelt dat het rechtssysteem niet zo onafhankelijk is als we graag geloven. 

Te gast: Mark Schaevers met zijn vuistdikke biografie over de beroemde Vlaamse schrijver Hugo Claus met de veelzeggende titel De levens van Claus. Mark Schaevers werkte op zijn Leuvense zolderkamer 10 jaar aan de biografie. De schrijver met vele talenten en gedaanten. Hij schreef prachtige boeken en toneelstukken, trouwde met Silvia Kristel, maakte films, was kunstschilder en, zo blijkt, loog er tijdens zijn leven lustig op los. Hoe moet je daar een geloofwaardige biografie van maken? Schaevers brengt de lezer dichter bij Claus dan de schrijver zelf ooit heeft toegestaan, en tegelijk is deze biografie een wervelende cultuurgeschiedenis die meer dan een halve eeuw bestrijkt. Verder in Wat blijft: Meindert Fennema, mangatekenaar Akira Toriyama en toneelmaker Mbongeni Ngema. In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:  De in Friesland geboren politicoloog en oud-hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema was een dwarse denker die de vrijheid van meningsuiting te vuur en te zwaard verdedigde. Gedurende zijn 42-jarige loopbaan aan de Universiteit van Amsterdam kwam hij regelmatig in botsing over zijn denkbeelden. Hij schreef verschillende boeken, waaronder de Wilders-biografie Geert Wilders. Tovenaarsleerling waaraan Geert Wilders zelf niet meewerkte. Hij overleed na een langdurige ziekte op 77-jarige leeftijd. Annette van Soest volgt zijn spoor terug en spreekt met collega's, zijn weduwe en zijn oudste dochter.' ---- Redactie radio: Laura Iwuchukwu, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Jessica Zoghary. Eindredactie: Bram Vollaers --- Meer over Wat blijft: https://www.human.nl/wat-blijft Zie voor de playlist met alle muziek uit Wat blijft: https://open.spotify.com/playlist/1Gu8KXUHeVhLYE9M2jKkwu?si=cf8248e5824a48e5

De in Friesland geboren politicoloog en oud-hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema was een dwarse denker die de vrijheid van meningsuiting te vuur en te zwaard verdedigde. Gedurende zijn 42-jarige loopbaan aan de Universiteit van Amsterdam kwam hij regelmatig in botsing over zijn denkbeelden. Hij schreef verschillende boeken, waaronder de Wilders-biografie Geert Wilders. Tovenaarsleerling waaraan Geert Wilders zelf niet meewerkte. Hij overleed na een langdurige ziekte op 77-jarige leeftijd. Annette van Soest volgt zijn spoor terug en spreekt met collega's, zijn weduwe en zijn oudste dochter.

Misschien wordt hij wel onze nieuwe premier, Geert Wilders, het enige lid van de PVV. Maar wie is deze Einzelgänger (tsja, is hij dat wel?) die al jaren in een safe house woont en de enkel persoonlijke informatie deelt over zijn katten Noortje en Pluisje (Snoetje is inmiddels overleden).  Jort Kelder is naar de Tweede Kamer afgereisd en spreekt met parlementair journalist Joost Vullings en dr. Geerten Waling die een laatste hoofdstuk toevoegde aan de biografie, geschreven door wijlen prof. dr. Meindert Fennema, getiteld "Geert Wilders - De Wreker'. 

In de nieuwste aflevering van ‘Op Z'n Kop!' spreken Marianne Zwagerman en Rick van Velthuysen met voormalig VVD-lid en huidige BBB-senator Gert-Jan Oplaat. Dit gesprek vindt plaats naar aanleiding van het boek ‘Geert Wilders: De Wreker', geschreven door de vorig jaar overleden politicoloog Meindert Fennema. Marianne dook in dit boek en stuitte herhaaldelijk op de naam van Gert-Jan Oplaat, uit de periode dat hij samen met Geert Wilders nog onderdeel was van de VVD. Opvallend genoeg was Wilders in die tijd nog niet geradicaliseerd. Hoe heeft deze verandering plaatsgevonden? En valt Wilders nog te deradicaliseren?

Jelle van Baardewijk in gesprek met Geerten Waling, die een nieuw hoofdstuk toevoegde aan de politieke biografie van Geert Wilders door Meindert Fennema. Bronnen en links bij deze uitzending: Het boek 'Geert de Wreker' door Meindert Fennema en Geerten Waling: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/geert-wilders-paperback/ Een gesprek van Jelle van Baardewijk met Remieg Aerts: https://www.youtube.com/watch?v=uym__1-JY3o Een gesprek van Ad Verbrugge met Meindert Fennema: https://www.youtube.com/watch?v=EEpOL1EMAFQ En nog een: https://www.youtube.com/watch?v=WkMeBJ1o5Ac

De aflevering loopt weer over van de popcornwaardigheden dus de Politieke Popcorncast heeft de hulp ingeroepen van niemand minder dan Geerten Waling. Samen met hem bespreken we de nieuwe uitgave van het boek 'Geert Wilders: De Wreker', geschreven door wijlen Meindert Fennema en Geerten Waling. Ook nemen we de laatste ontwikkelingen van de formatie en het VVD-congres, de nieuwe steungroep van D66-minister Rob Jetten en de inboedel van Belgische ministeries door. Fleur Agema kreeg tijdens de zorgbegroting een koekje van eigen risicodeeg, op Videoland verscheen een door Jaïr Ferwerda gemaakte documentaire over Caroline van der Plas en bleek de burgemeester van Amsterdam Femke Halsema wel een heel kort lijntje te hebben met een Volkskrant-columnist. Ook kan de nieuwste carnavalschnabbel van Klaas Dijkhoff niet onbesproken blijven en heeft staatssecretaris van Digitalisering Alexandra van Huffelen besloten van Twitter te verrekken, terwijl ON!-grand dame Raisa Blommestijn juist zal blijven.Support the showSteun ons en doneer een bak popcorn (zoet/zout):Volg ons op Twitter

Luisteraars! Het blijkt lastig te accepteren dat mensen vooral op een anti-immigratiepartij als de PVV stemmen, omdat ze tegen immigratie zijn. Neem ter illustratie een column van collega Arjen van Veelen van dit weekend, waarin de PVV-stem als een proteststem wordt neergezet. 'Ze zeiden dat ze zich verweesd voelden; we schrapten hun buslijnen,' schreef Van Veelen. 'Ze zeiden dat ze ontworteld raakten; we flexibiliseerden hun banen. Ze mompelden dat ze vereenzaamden; we verhoogden hun parkeertarieven, verkochten hun huisarts aan de hoogste bieder en verpatsten halve woonblokken aan Blackstone. Ze vroegen om waardige banen; we gaven ze na tien jaar flexibele dienst een doosje Merci.' Het is een these die eigenlijk iedere verkiezingsoverwinning van een rechts-populistische partij weer boven komt drijven: mensen stemmen op de PVV uit protest, niet uit overtuiging. Maar wat klopt daar eigenlijk van? Weinig, blijkt uit bergen aan politicologisch onderzoek. Een stem op een anti-migratiepartij wordt toch vooral verklaard doordat mensen tegen migratie zijn. Tegelijkertijd waren er altijd al mensen die tegen migratie waren, misschien nog wel meer in het verleden dan nu. Dus hoe kan het dat anti-migratiepartijen nu pas zo succesvol zijn geworden? Van Veelens column snijdt ook een reëel punt aan: hoogopgeleiden hebben het in dit land voor het zeggen. De opvattingen van laagopgeleiden worden veel minder vaak vertaald in beleid, dan die van hoogopgeleiden. Een interessant voorbeeld: er is een enorme meerderheid van de laagopgeleiden voor verlaging van de pensioenleeftijd (wel 90 procent voor mensen met enkel primair onderwijs), maar die discussie is door de politiek gesloten verklaard. Het leenstelsel – een maatregel waarvoor wél steun was onder laagopgeleiden en weerstand bij hoogopgeleiden – werd dankzij een succesvolle lobby van hoogopgeleiden wel weer afgeschaft. Kortom: in deze podcast weer een uur aan amateur-politicologie! Leesvoer bij deze aflevering • De column 'Wakker worden in een guur land' van Arjen van Veelen (https://corr.es/a1f584) • Een interview van de VPRO waarin Max van Weezel met voormalig CD'er Hans Janmaat spreekt. (https://corr.es/ef80cc) • De paper 'Why Some Anti-Immigrant Parties Fail and Others Succeed: A Two-Step Model of Aggregate Electoral Support' van Wouter Van Der Brug, Meindert Fennema en Jean Tillie. (https://corr.es/37d46a) • Een fragment waarin Paul Witteman aangeeft dat Hans Janmaat bij de VARA geen “fair kans” gekregen heeft en dat ze dat zo weer zouden doen. (https://corr.es/18182a) • 'Cordon sanitaire kan wel degelijk effectief zijn', een opiniestuk van Léonie de Jonge. (https://corr.es/37f9e3) • Een onderzoek van Wouter Schakel en Daphne van der Pas over onderwijsongelijkheid en beleid. (https://corr.es/bbec6b) Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl

Luisteraars! Het blijkt lastig te accepteren dat mensen vooral op een anti-immigratiepartij als de PVV stemmen, omdat ze tegen immigratie zijn. Neem ter illustratie een column van collega Arjen van Veelen van dit weekend, waarin de PVV-stem als een proteststem wordt neergezet. 'Ze zeiden dat ze zich verweesd voelden; we schrapten hun buslijnen,' schreef Van Veelen. 'Ze zeiden dat ze ontworteld raakten; we flexibiliseerden hun banen. Ze mompelden dat ze vereenzaamden; we verhoogden hun parkeertarieven, verkochten hun huisarts aan de hoogste bieder en verpatsten halve woonblokken aan Blackstone. Ze vroegen om waardige banen; we gaven ze na tien jaar flexibele dienst een doosje Merci.' Het is een these die eigenlijk iedere verkiezingsoverwinning van een rechts-populistische partij weer boven komt drijven: mensen stemmen op de PVV uit protest, niet uit overtuiging. Maar wat klopt daar eigenlijk van? Weinig, blijkt uit bergen aan politicologisch onderzoek. Een stem op een anti-migratiepartij wordt toch vooral verklaard doordat mensen tegen migratie zijn. Tegelijkertijd waren er altijd al mensen die tegen migratie waren, misschien nog wel meer in het verleden dan nu. Dus hoe kan het dat anti-migratiepartijen nu pas zo succesvol zijn geworden? Van Veelens column snijdt ook een reëel punt aan: hoogopgeleiden hebben het in dit land voor het zeggen. De opvattingen van laagopgeleiden worden veel minder vaak vertaald in beleid, dan die van hoogopgeleiden. Een interessant voorbeeld: er is een enorme meerderheid van de laagopgeleiden voor verlaging van de pensioenleeftijd (wel 90 procent voor mensen met enkel primair onderwijs), maar die discussie is door de politiek gesloten verklaard. Het leenstelsel – een maatregel waarvoor wél steun was onder laagopgeleiden en weerstand bij hoogopgeleiden – werd dankzij een succesvolle lobby van hoogopgeleiden wel weer afgeschaft. Kortom: in deze podcast weer een uur aan amateur-politicologie! Leesvoer bij deze aflevering • De column 'Wakker worden in een guur land' van Arjen van Veelen (https://corr.es/a1f584) • Een interview van de VPRO waarin Max van Weezel met voormalig CD'er Hans Janmaat spreekt. (https://corr.es/ef80cc) • De paper 'Why Some Anti-Immigrant Parties Fail and Others Succeed: A Two-Step Model of Aggregate Electoral Support' van Wouter Van Der Brug, Meindert Fennema en Jean Tillie. (https://corr.es/37d46a) • Een fragment waarin Paul Witteman aangeeft dat Hans Janmaat bij de VARA geen “fair kans” gekregen heeft en dat ze dat zo weer zouden doen. (https://corr.es/18182a) • 'Cordon sanitaire kan wel degelijk effectief zijn', een opiniestuk van Léonie de Jonge. (https://corr.es/37f9e3) • Een onderzoek van Wouter Schakel en Daphne van der Pas over onderwijsongelijkheid en beleid. (https://corr.es/bbec6b) Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.

In de platformeconomie kun je ook met sekswerk je geld verdienen, bijvoorbeeld op OnlyFans. Webcamseks is onderdeel van het enorme aanbod online porno. Performers gebruiken categoriseringen om zichzelf vindbaar te maken, maar zijn daarbij afhankelijk van de topdown labelling en industrietaal van de grote sites. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over webcamseks. Dat doen we met Hanne Stegeman, die op dit onderwerp promoveert aan het Amsterdam Institute for Social Science Research van de Universiteit van Amsterdam. Het gesprek gaat over moderatie, algoritmen en onderzoeksmethoden. Webcamsekswerk is soms saai, soms gezellig, maar stigma is altijd een probleem. Op welke manier beïnvloeden digitale platformen het werk van online sekswerkers?  Noot: F2F vraagt 18 procent van hun online performers, bij OnlyFans is dat 25 procent.  Verwante afleveringen uit het archief: Afl 5: Porno; Afl 24: Vrouwenporno; Afl 170: Fetisjen; Afl 171: Complotdenkers; In memoriam: Meindert Fennema, afl 126: Dissonante stemmen.

Een jaar voor de verkiezingen knettert het in het Europees Parlement. De Natuurherstelwet van Timmermans zet de verhoudingen op scherp. Is de verkiezingscampagne nu al begonnen? En wat kunnen we daarvan verwachten? Annette en Mathieu praten erover met stamgast Han Dirk Hekking, Europaverslaggever van het FD. Tips uit deze aflevering: - Kom gezellig naar Café Europa Live in Den Haag in Nieuwspoort op 5 juli https://www.haagschcollege.nl/... - Han Dirk tipt ‘The world of sugar' van Ulbe Bosma https://www.paagman.nl/product... - Mathieu raadt het boek ‘Dr. Hans Max Hirschfeld - Man Van Het Grote Geld' aan van Meindert Fennema https://www.bol.com/nl/nl/p/dr... - en het AIV rapport ‘De euro op het wereldtoneel: de internationale rol van de munt van de EU in geostrategisch perspectief' https://www.adviesraadinternat... - Redacteur Pieter tipt Bauern, Bonzen und Bomben van Hans Fallada. Een aantal jaar geleden ook in het Engels vertaald als A Small Circus https://www.bol.com/nl/nl/f/a-... Over Café Europa: - Mathieu Segers en Annette van Soest bespreken om de week de achtergronden bij het Europese nieuws. Han Dirk Hekking - Europaverslaggever FD en Derk Marseille - correspondent in Duitsland voor oa BNR Nieuwsradio zijn terugkerende stamgasten - Annette van Soest is presentator en journalist oa voor Haagsch College en BNR Nieuwsradio - Mathieu Segers is hoogleraar hedendaagse Europese geschiedenis en Europese integratie aan Maastricht University - Freek Ewals is de oprichter en programmamaker van Haagsch College en doet de redactie van Café Europa Café Europa is een initiatief van Haagsch College en Studio Europa Maastricht

‘De geschiedenis is ten einde' concludeerde de socioloog Fukuyama in de jaren ‘90 in zijn gelijknamige boek. Little did he know dat één generatie na de ineenstorting van de communistische wereld nu, een paar decennia later, ook de liberaalkapitalistische orde in haar voegen zou kragen. Althans, dat constateert filosoof dr. Ad Verbrugge in zijn nieuwe boek De Gezagscrisis. Het werd een extra lange Jortcast, waarin dr. Verbrugge uitlegt hoe bij de overheid deugdelijkheid en rechtvaardigheid door de jaren heen steeds meer plaats maakten voor marktachtige systemen, met een toeslagenaffaires en andere crises van dien. Luisteren: - Jortcast nummer 256 over de coronamaatregelen met filosoof dr. Ad Verbrugge - Jortcast nummer 539, 540 en 541 over het politieke jaar 2022 met wijlen emeritus hoogleraar politieke theorie prof. dr. Meindert Fennema, universitair hoofddocent politieke communicatie dr. Mariken van der Velden en hoogleraar staatsrecht prof. dr. Wim Voermans. Lezen: - Essay 'De gezagscrisis' van Ad Verbrugge - 'Staat van verwarring: Het offer van liefde' van Ad Verbrugge - Artikel van The Sunday Times : https://www.thetimes.co.uk/article/inside-wuhan-lab-covid-pandemic-china-america-qhjwwwvm0 Artikel van The Wall Street Journal: https://www.wsj.com/articles/u-s-funded-scientist-among-three-chinese-researchers-who-fell-ill-amid-early-covid-19-outbreak-3f919567

Kan je petten scheiden? Kan je de schrijver losmaken van de wetenschapper, de wetenschapper losmaken van de activist? Is dit anders in de geesteswetenschap dan in de 'harde' disciplines? Hoe verhouden deze wetenschappers zich tot elkaar? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de geëngageerde wetenschapper. Dat doen we met Geert Buelens, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht, maar ook dichter, essayist en columnist. Onlangs won hij de meest prestigieuze literatuurprijs van België, De Boon, voor zijn non-fictieboek Wat we toen al wisten. De vergeten groene geschiedenis van 1972. We bespreken uiteraard de klimaatcrisis. Waarom verschijnen er ieder jaar in Nederland heel veel boeken over de Tweede Wereldoorlog, maar nauwelijks literatuur over de klimaatkwestie en klimaatgeschiedenis? We hebben het onder andere over de rol van ethiek en het romantiseren van de kunstenaar-klootzak. Wat heeft The Sound of Music hier in hemelsnaam mee te maken? We beantwoorden de vraag wat de verantwoordelijkheid is van de wetenschapper naar de samenleving.  Verwante afleveringen uit het archief: Afl 153: De aard van de geesteswetenschap, met Rens Bod; Afl 145: Het nut van factchecks, met Alexander Pleijter; Afl 126: Dissonante stemmen, met Meindert Fennema.

Ad Verbrugge in gesprek met emeritus hoogleraar politieke theorie aan de UvA Meindert Fennema. Een politieke beschouwing met het oog op de provinciale staten verkiezingen. "Ik heb begrip voor mensen die tegen massa immigratie zijn."

Onze hooggeleerde gasten en uw gastheer zijn het weer eens niet eens. Corruptie, de gaskraan, de kloof tussen arm en rijk.. eigenlijk nergens over. Kortom: het knettert in het laatste deel van een drieluik over het politieke jaar 2022. Luisteren dus! Met emeritus hoogleraar politieke theorie prof dr. Meindert Fennema, universitair hoofddocent politieke communicatie dr. Mariken van der Velden en hoogleraar staatsrecht prof dr. Wim Voermans. Luisteren: - De eerste twee delen van het drieluik over politiek 2022: Jortcast nummer 540 (https://open.spotify.com/episode/22E9scdwnCZ48KQ4mCkznc) - Jortcast nummer 520 over de kloof tussen arm en rijk, met prof. dr. Koen Caminada Lezen: - Artikel over de aanklacht tegen Meindert Fennama naar aanleiding van zijn uitspraken in Jortcast nummer 12: Klik hier om het te lezen

U krijgt vandaag het eerste deel van een tweeluik over het politieke jaar 2022 geserveerd, en naar blijkt gaat deze aflevering over de naweeën van de coronacrisis. U weet wel: pandemie, lockdown, Sywert en Hugo de Jonge. Met emeritus hoogleraar politieke theorie prof dr. Meindert Fennema, universitair hoofddocent politieke communicatie dr. Mariken van der Velden en hoogleraar staatsrecht prof dr. Wim Voermans . Lezen: - Onze constitutie, Wim Voermans Luisteren: -De aanstaande Jortcast nummer 540, het politieke jaar deel 2

De Haagse dagen gaan snel en zo ook het politieke jaar. Geteisterd door pandemieën, oorlogen en financiële instabiliteiten, hebben onze parlementariërs het dit jaar niet makkelijk gehad onze democratie de juiste kant op te sturen.  Hoe is dit gegaan? Hoe hebben onze politici zich gedragen?  Of politieke keuze juist waren was destijds nog niet te meten, nu wel!  Vandaag onderzoeken wij in dr Kelder en Co de politieke keuzes en gedragingen van afgelopen jaar. Dit doen wij samen met prof. dr. Meindert Fennema emeritus hoogleraar politieke theorie, voorheen werkzaam aan de UvA, prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht verbonden aan de universiteit Leiden en dr. Mariken van der Velden, universitair docente politieke communicatie op de vrije universiteit te Amsterdam.

Ad Verbrugge in gesprek met emiritus hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema. “Onze vrijheid wordt alleen maar beschermd door mensen die niet bang zijn.”

Op hetzelfde moment zijn Thierry Baudet en zijn held in het Witte Huis vrijwel gereduceerd tot hun twitteraccount. Hoe hebben ze er zon puinhoop van weten te maken? Is het vertrek van Trump een klap voor populisten wereldwijd? Of kunnen andere, misschien wel kwadere krachten zijn invloed overnemen... Te gast: politicoloog Meindert Fennema.

Het proces tegen Geert Wilders is er één van de lange adem. De rechtszaak in eerste aanleg en het hoger beroep hebben alles bij elkaar ruim zes jaar geduurd. Onevenredig lang, zei de advocaat-generaal, en er zou steeds verder afgedwaald worden van de kern van de zaak. Wat is die kern? Wat hebben we er als samenleving aan dat een politicus al dan niet veroordeeld wordt voor iets wat hij jaren geleden heeft gezegd? In De Dag vertellen emeritus hoogleraar politicologie Meindert Fennema en filosoof Jeroen de Ridder hoe zij naar de zaak kijken en welke invloed het proces volgens hen heeft op het publieke debat in Nederland en op de discussie over de vrijheid van meningsuiting.

Wat doet corona met het politieke landschap? In deze Jorcast spreekt emeritus hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema met dr Kelder over een nieuwe tegenstelling in de maatschappij die gecreëerd wordt door angst.

'Racisme is geen mening', 'je mag tegenwoordig niets meer zeggen'. Links en rechts bevechten elkaars ruimte om te spreken. Heeft dit gevolgen voor de stemmen die we horen? Welke opinies zijn werkelijk onwelgevallig? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over dissonante stemmen aan de universiteit en in de media. Dat doen we met Meindert Fennema, emeritus hoogleraar Politieke Theorie en fervent verdediger van democratische grondrechten. We praten over grenzen aan de vrijheid van meningsuiting, maoïstische argumenten tegen meritocratie, ruimte voor ongelijkheid. Het gevaar blijkt niet te zitten bij studenten die het curriculum willen dekolonialiseren of bij rechtse snowflakes die zich gepest voelen, maar komt van hogerhand.

Spinozapremie-winnaar Pauline Kleinknecht ontdekte dat Kant, de filosoof die de geschiedenis inging als tegenstander van het kolonialisme juist racistische en seksistische trekjes had. Emeritus hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema signaleert een nieuwe, grote tegenstelling in de maatschappij: de angstigen versus de minder angstigen.

Het Duitse CDU en het Brabantse CDA worstelen met de vraag of je kan samenwerken met rechtspopulisten. Emeritus hoogleraar Meindert Fennema bepleit pragmatisme, Rob een cordon sanitaire.

Hart voor Urk, Brabant Lokaal of Groninger Belang: bij de gemeenteraadsverkiezingen mag iedere (weldenkende of minder weldenkende) burger zijn stem uitbrengen op zijn favoriete partij. Wat kan lokale democratie toch mooi zijn. Maar niet elke partij bestaat uit louter integere, hard werkende dames en heren met hart voor de zaak en het dorp. Deugen onze gemeenteraadsleden, burgemeesters en raadsleden of hebben we te maken met een ordinaire slangenkuil vol intriges? Daarover spreekt dr Kelder met Meindert Fennema, emeritus hoogleraar politieke theorie en oud-leider voor GroenLinks te Bloemendaal, en met speciaal hoogleraar innovatieve bestuurskunde Marcel Boogers.

Hij schreef in 2011 een boek: ‘Geert Wilders, Tovenaarsleerling’ over een politiek fenomeen dat nogal wat stof doet opwaaien. Fennema vind dat ieder vogeltje moet zingen zoals het gezind is en deed dat tweede kerstdag zelf drie uur lang op Radio1 met Anton de Goede. ------------------------------------- Politicoloog Hij is iemand die kiest voor de dwarsligger, iemand die zelf graag tegendraads is en iemand die een moeilijk gesprek niet uit de weg gaat. Hij kroop in de huid en de gedachtewereld van Geert Wilders en schreef een biografie over deze Tovenaarsleerling, zonder hem ooit ontmoet te hebben en hij mengt zich graag in het publieke debat. Meindert Fennema werd geboren in Leeuwarden in 1946. Daarna belandde het Friese gezin in Zeist waar hij verder opgroeide. Deze zoon van een keurmeester in het slachthuis studeerde sociologie in Utrecht en politicologie in Amsterdam. Hij was lid van de Communistische Partij maar ook van het Studentencorps. Misschien veelzeggend voor het laveren tussen verschillende milieus en opvattingen, waarin hij altijd sterk moet zijn geweest. Sinds 1975 is Fennema verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 1981 promoveerde hij met het proefschrift International Networks of Banks and Industry. Hij is inmiddels al heel wat jaren hoogleraar aan de afdeling politicologie en het Instituut voor Migratie en Etnische Studies en hij bekleedt de leerstoel politieke theorie van etnische verhoudingen. Fennema heeft vele wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan op zijn vakgebied. Tevens mengt hij zich veel in het publieke debat met bijdragen op de opiniepagina's van dag- en weekbladen. Behalve het net genoemde Geert Wilders, Tovenaarsleerling, dat vorig jaar verscheen, schreef hij De Moderne Democratie. Geschiedenis van een Politieke Theorie’ in 2001. In 2007 verscheen de biografie van Dr. Hans Max Hirschfeld, dat hij samen met John Rhijnsburger schreef. Hirschfeld was een Nederlandse econoom die tijdens en na de oorlog een belangrijke rol heeft gespeeld onder meer bij de dekolonisatie van Indonesië. Was Fennema van oorsprong onderdeel van het linkse establishment, marxist en lid van de CPN, later toonde hij een grote fascinatie en begrip voor rechtse politieke denkers en politici. Hij verdedigde de democratische rechten van Pim Fortuyn en Hans Janmaat, voor hij zich inleefde in Wilders. Fennema gaat tot het uiterste om het recht te verdedigen van zijn politieke tegenstanders om zich te uiten. Meindert Fennema leeft met vrouw en dochter in Aerdenhout. Uit een eerder huwelijk heeft hij nog een dochter. SAMENVATTING EERSTE UUR Fennema is net terug uit de Dominicaanse republiek, waar hij vaak komt, en daar werkte hij aan zijn nieuwe roman, zoals hij zegt – maar je hebt toch nooit een roman geschreven, merkt de Goede op, dus dit wordt eventueel je eerste roman? Ja dat komt zo, hij kreeg kritiek op het literaire verzonnen gedeelte van zijn boek over Wilders. Het wordt du stijd om écht aan een roman te gaan werken. Over een jongen die liever in een abattoir zit dan op school. Het is het autobiografische verhaal van het Friese jongetje dat in Zeist opgroeit. Het jongetje dat spastisch was en werd gepest door de andere kinderen, en in dat slachthuis was het een beschermde wereld. Hij was de zoon van de keurmeester, en er werkten van allerlei mensen met een zwakke maatschappelijke positie, die aardig voor hem waren. Opgroeien te midden van slagers, darmenwassers – dat levert de vraag op: roept de Partij voor de dieren zijn sympathie op? Nou niet echt, want die actie tegen het ritueel slachten kan hem niet bekoren. Want goed ritueel slachten met een mes is volgens deze kenner niet pijnlijker dan een andere slachtdood. Ook kwam nog even langs dat zijn licht slepende trek als gevolg van het licht spastisch zijn op latere leeftijd aantrekkelijk bleek te zijn voor vrouwen – die houden immers van een klein gebrek. Hij wilde landbouwkundig ingenieur worden, maar bij nader inzien was hij meer geïnteresseerd in mensen dan in bomen, en hij ging sociologie studeren. En hij werd lid van het corps in 1965, Een jaar nadat er een kwestie had gespeeld met een corpslid dat tijdens de ontgroening in een roetkap gestikt was. Links wilde de ontgroening verbieden waarop Fennema een artikel schreef waarin hij stelde: nee, juist niet verbieden, want die rechtsen sterven vanzelf wel uit met deze methoden. Toen werd hij bedreigd door corpsleden die deze vorm van ironie niet konden waarderen. Roeien, paardrijden, bij de weerbaarheid, dat kon allemaal niet vanwege zijn spasticiteit, hij moest toch op een andere manier opvallen. In 1967 besloot hij met een groep, collectief het Corps-lidmaatschap op te geven. Hij vertrok naar Amsterdam, Utrecht werd te klein. We sprongen naar het boek ‘Wilders, Tovenaarsleerling’, dat vorig jaar verscheen. Het is een reconstructie van Wilders door de jaren heen, met tussendoor verzonnen gedachtes. Het boek werd door journalisten neergesabeld, onder andere door dat verzonnen gedeelte. Is het een studentikoze grap? Vraagt Anton de Goede, dat je van die gedachtes erin hebt gestopt? Nou het was meer: ik ben nu oud genoeg om te doen waar ik zin in heb, en daar had ik nou zin in. “Maar bagatelliseer je Wilders niet als werkelijk gevaar, als slecht mens?” Vroeg Anton, Meindert: “Dat is al een verkeerd uitgangspunt, om hem een slecht mens te noemen en dus jezelf blijkbaar goed te noemen.” SAMENVATTING TWEEDE UUR Het begon met een citaat dat Fennema gebruikt in zijn boek over Wilders. Een citaat van Harry Mulisch uit ‘Bericht aan de rattenkoning’ waarin hij zegt dat het politieke probleem van de wereld doodsimpel is, en dat wie beweert van niet, dat niet diens bewering onderzocht moet worden, maar zijn motief om dat te beweren. Dat is de kern van het communisme – zegt Fennema, terwijl we in die jaren allemaal Mulisch nog wel bewonderden. Zijn afkeer over communistische sympathieën betreft ook hemzelf – want Fennema werd lid van de CPN en hij noemt dit achteraf bekeken een onvergefelijke daad. Lid worden van een beweging van massamoordenaars. De CPN die toen de banden opzei met de Sovjet Unie want die was niet stalinistisch genoeg. Castro’s Cuba en Noord-Korea werden verheerlijkt. In die jaren 60 dacht de marxist Fennema in klassentegenstellingen en in opstand. Zo was er zijn strijd tegen de hoogleraar Daudt, waarover Fennema geen spijt voelt. Maar hij heeft wel spijt dat hij het leven zuur heeft gemaakt van de redelijke en onafhankelijk denkende hoogleraar Peter Bahr. Bahr is overleden, Fennema heeft nu bedacht om het geld dat hij met zijn Wilders boek verdient, een paar duizend euro per jaar, aan het Universitair Asielfonds te doneren. Het asielfonds waarvoor ook Bahr zich ingezet had. De schaamte die hij voelt is dat “wij van de CPN moreel eigenaar van het oorlogsleed waren– van de Februaristaking, van het antifascisme”. En zo iemand als Bahr die het echte oorlogsleed had ondergaan, heeft hij aangevallen. Omdat Bahr, die bij de oprichting van D66 betrokken was, de vleesgeworden redelijkheid was. Ik zag hem als iemand die de macht wilde behouden met redelijkheid. Wil je dan niks verdienen met dat boek? Was de vraag, ja dat wel, maar Fennema ziet het als een mooie afsluiting van zijn carrière – hij is inmiddels al met pensioen en nu nog waarnemend hoogleraar politicologie aan de UvA. Is er niets voor te zeggen om gewoon dóór te gaan met de klassenstrijd? Is de vraag aan de man die nu in het aangename Aerdenhout woont. Is dat niet ook gewoon het succes van Wilders? Nee,nee, zegt hij, dat gaat om veiligheid – de wereld is onveilig geworden.

Hij schreef in 2011 een boek: ‘Geert Wilders, Tovenaarsleerling’ over een politiek fenomeen dat nogal wat stof doet opwaaien. Fennema vind dat ieder vogeltje moet zingen zoals het gezind is en deed dat tweede kerstdag zelf drie uur lang op Radio1 met Anton de Goede. ------------------------------------- Politicoloog Hij is iemand die kiest voor de dwarsligger, iemand die zelf graag tegendraads is en iemand die een moeilijk gesprek niet uit de weg gaat. Hij kroop in de huid en de gedachtewereld van Geert Wilders en schreef een biografie over deze Tovenaarsleerling, zonder hem ooit ontmoet te hebben en hij mengt zich graag in het publieke debat. Meindert Fennema werd geboren in Leeuwarden in 1946. Daarna belandde het Friese gezin in Zeist waar hij verder opgroeide. Deze zoon van een keurmeester in het slachthuis studeerde sociologie in Utrecht en politicologie in Amsterdam. Hij was lid van de Communistische Partij maar ook van het Studentencorps. Misschien veelzeggend voor het laveren tussen verschillende milieus en opvattingen, waarin hij altijd sterk moet zijn geweest. Sinds 1975 is Fennema verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 1981 promoveerde hij met het proefschrift International Networks of Banks and Industry. Hij is inmiddels al heel wat jaren hoogleraar aan de afdeling politicologie en het Instituut voor Migratie en Etnische Studies en hij bekleedt de leerstoel politieke theorie van etnische verhoudingen. Fennema heeft vele wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan op zijn vakgebied. Tevens mengt hij zich veel in het publieke debat met bijdragen op de opiniepagina's van dag- en weekbladen. Behalve het net genoemde Geert Wilders, Tovenaarsleerling, dat vorig jaar verscheen, schreef hij De Moderne Democratie. Geschiedenis van een Politieke Theorie’ in 2001. In 2007 verscheen de biografie van Dr. Hans Max Hirschfeld, dat hij samen met John Rhijnsburger schreef. Hirschfeld was een Nederlandse econoom die tijdens en na de oorlog een belangrijke rol heeft gespeeld onder meer bij de dekolonisatie van Indonesië. Was Fennema van oorsprong onderdeel van het linkse establishment, marxist en lid van de CPN, later toonde hij een grote fascinatie en begrip voor rechtse politieke denkers en politici. Hij verdedigde de democratische rechten van Pim Fortuyn en Hans Janmaat, voor hij zich inleefde in Wilders. Fennema gaat tot het uiterste om het recht te verdedigen van zijn politieke tegenstanders om zich te uiten. Meindert Fennema leeft met vrouw en dochter in Aerdenhout. Uit een eerder huwelijk heeft hij nog een dochter. SAMENVATTING EERSTE UUR Fennema is net terug uit de Dominicaanse republiek, waar hij vaak komt, en daar werkte hij aan zijn nieuwe roman, zoals hij zegt – maar je hebt toch nooit een roman geschreven, merkt de Goede op, dus dit wordt eventueel je eerste roman? Ja dat komt zo, hij kreeg kritiek op het literaire verzonnen gedeelte van zijn boek over Wilders. Het wordt du stijd om écht aan een roman te gaan werken. Over een jongen die liever in een abattoir zit dan op school. Het is het autobiografische verhaal van het Friese jongetje dat in Zeist opgroeit. Het jongetje dat spastisch was en werd gepest door de andere kinderen, en in dat slachthuis was het een beschermde wereld. Hij was de zoon van de keurmeester, en er werkten van allerlei mensen met een zwakke maatschappelijke positie, die aardig voor hem waren. Opgroeien te midden van slagers, darmenwassers – dat levert de vraag op: roept de Partij voor de dieren zijn sympathie op? Nou niet echt, want die actie tegen het ritueel slachten kan hem niet bekoren. Want goed ritueel slachten met een mes is volgens deze kenner niet pijnlijker dan een andere slachtdood. Ook kwam nog even langs dat zijn licht slepende trek als gevolg van het licht spastisch zijn op latere leeftijd aantrekkelijk bleek te zijn voor vrouwen – die houden immers van een klein gebrek. Hij wilde landbouwkundig ingenieur worden, maar bij nader inzien was hij meer geïnteresseerd in mensen dan in bomen, en hij ging sociologie studeren. En hij werd lid van het corps in 1965, Een jaar nadat er een kwestie had gespeeld met een corpslid dat tijdens de ontgroening in een roetkap gestikt was. Links wilde de ontgroening verbieden waarop Fennema een artikel schreef waarin hij stelde: nee, juist niet verbieden, want die rechtsen sterven vanzelf wel uit met deze methoden. Toen werd hij bedreigd door corpsleden die deze vorm van ironie niet konden waarderen. Roeien, paardrijden, bij de weerbaarheid, dat kon allemaal niet vanwege zijn spasticiteit, hij moest toch op een andere manier opvallen. In 1967 besloot hij met een groep, collectief het Corps-lidmaatschap op te geven. Hij vertrok naar Amsterdam, Utrecht werd te klein. We sprongen naar het boek ‘Wilders, Tovenaarsleerling’, dat vorig jaar verscheen. Het is een reconstructie van Wilders door de jaren heen, met tussendoor verzonnen gedachtes. Het boek werd door journalisten neergesabeld, onder andere door dat verzonnen gedeelte. Is het een studentikoze grap? Vraagt Anton de Goede, dat je van die gedachtes erin hebt gestopt? Nou het was meer: ik ben nu oud genoeg om te doen waar ik zin in heb, en daar had ik nou zin in. “Maar bagatelliseer je Wilders niet als werkelijk gevaar, als slecht mens?” Vroeg Anton, Meindert: “Dat is al een verkeerd uitgangspunt, om hem een slecht mens te noemen en dus jezelf blijkbaar goed te noemen.” SAMENVATTING TWEEDE UUR Het begon met een citaat dat Fennema gebruikt in zijn boek over Wilders. Een citaat van Harry Mulisch uit ‘Bericht aan de rattenkoning’ waarin hij zegt dat het politieke probleem van de wereld doodsimpel is, en dat wie beweert van niet, dat niet diens bewering onderzocht moet worden, maar zijn motief om dat te beweren. Dat is de kern van het communisme – zegt Fennema, terwijl we in die jaren allemaal Mulisch nog wel bewonderden. Zijn afkeer over communistische sympathieën betreft ook hemzelf – want Fennema werd lid van de CPN en hij noemt dit achteraf bekeken een onvergefelijke daad. Lid worden van een beweging van massamoordenaars. De CPN die toen de banden opzei met de Sovjet Unie want die was niet stalinistisch genoeg. Castro’s Cuba en Noord-Korea werden verheerlijkt. In die jaren 60 dacht de marxist Fennema in klassentegenstellingen en in opstand. Zo was er zijn strijd tegen de hoogleraar Daudt, waarover Fennema geen spijt voelt. Maar hij heeft wel spijt dat hij het leven zuur heeft gemaakt van de redelijke en onafhankelijk denkende hoogleraar Peter Bahr. Bahr is overleden, Fennema heeft nu bedacht om het geld dat hij met zijn Wilders boek verdient, een paar duizend euro per jaar, aan het Universitair Asielfonds te doneren. Het asielfonds waarvoor ook Bahr zich ingezet had. De schaamte die hij voelt is dat “wij van de CPN moreel eigenaar van het oorlogsleed waren– van de Februaristaking, van het antifascisme”. En zo iemand als Bahr die het echte oorlogsleed had ondergaan, heeft hij aangevallen. Omdat Bahr, die bij de oprichting van D66 betrokken was, de vleesgeworden redelijkheid was. Ik zag hem als iemand die de macht wilde behouden met redelijkheid. Wil je dan niks verdienen met dat boek? Was de vraag, ja dat wel, maar Fennema ziet het als een mooie afsluiting van zijn carrière – hij is inmiddels al met pensioen en nu nog waarnemend hoogleraar politicologie aan de UvA. Is er niets voor te zeggen om gewoon dóór te gaan met de klassenstrijd? Is de vraag aan de man die nu in het aangename Aerdenhout woont. Is dat niet ook gewoon het succes van Wilders? Nee,nee, zegt hij, dat gaat om veiligheid – de wereld is onveilig geworden.

Hij schreef in 2011 een boek: ‘Geert Wilders, Tovenaarsleerling’ over een politiek fenomeen dat nogal wat stof doet opwaaien. Fennema vind dat ieder vogeltje moet zingen zoals het gezind is en deed dat tweede kerstdag zelf drie uur lang op Radio1 met Anton de Goede. ------------------------------------- Politicoloog Hij is iemand die kiest voor de dwarsligger, iemand die zelf graag tegendraads is en iemand die een moeilijk gesprek niet uit de weg gaat. Hij kroop in de huid en de gedachtewereld van Geert Wilders en schreef een biografie over deze Tovenaarsleerling, zonder hem ooit ontmoet te hebben en hij mengt zich graag in het publieke debat. Meindert Fennema werd geboren in Leeuwarden in 1946. Daarna belandde het Friese gezin in Zeist waar hij verder opgroeide. Deze zoon van een keurmeester in het slachthuis studeerde sociologie in Utrecht en politicologie in Amsterdam. Hij was lid van de Communistische Partij maar ook van het Studentencorps. Misschien veelzeggend voor het laveren tussen verschillende milieus en opvattingen, waarin hij altijd sterk moet zijn geweest. Sinds 1975 is Fennema verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In 1981 promoveerde hij met het proefschrift International Networks of Banks and Industry. Hij is inmiddels al heel wat jaren hoogleraar aan de afdeling politicologie en het Instituut voor Migratie en Etnische Studies en hij bekleedt de leerstoel politieke theorie van etnische verhoudingen. Fennema heeft vele wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan op zijn vakgebied. Tevens mengt hij zich veel in het publieke debat met bijdragen op de opiniepagina's van dag- en weekbladen. Behalve het net genoemde Geert Wilders, Tovenaarsleerling, dat vorig jaar verscheen, schreef hij De Moderne Democratie. Geschiedenis van een Politieke Theorie’ in 2001. In 2007 verscheen de biografie van Dr. Hans Max Hirschfeld, dat hij samen met John Rhijnsburger schreef. Hirschfeld was een Nederlandse econoom die tijdens en na de oorlog een belangrijke rol heeft gespeeld onder meer bij de dekolonisatie van Indonesië. Was Fennema van oorsprong onderdeel van het linkse establishment, marxist en lid van de CPN, later toonde hij een grote fascinatie en begrip voor rechtse politieke denkers en politici. Hij verdedigde de democratische rechten van Pim Fortuyn en Hans Janmaat, voor hij zich inleefde in Wilders. Fennema gaat tot het uiterste om het recht te verdedigen van zijn politieke tegenstanders om zich te uiten. Meindert Fennema leeft met vrouw en dochter in Aerdenhout. Uit een eerder huwelijk heeft hij nog een dochter. SAMENVATTING EERSTE UUR Fennema is net terug uit de Dominicaanse republiek, waar hij vaak komt, en daar werkte hij aan zijn nieuwe roman, zoals hij zegt – maar je hebt toch nooit een roman geschreven, merkt de Goede op, dus dit wordt eventueel je eerste roman? Ja dat komt zo, hij kreeg kritiek op het literaire verzonnen gedeelte van zijn boek over Wilders. Het wordt du stijd om écht aan een roman te gaan werken. Over een jongen die liever in een abattoir zit dan op school. Het is het autobiografische verhaal van het Friese jongetje dat in Zeist opgroeit. Het jongetje dat spastisch was en werd gepest door de andere kinderen, en in dat slachthuis was het een beschermde wereld. Hij was de zoon van de keurmeester, en er werkten van allerlei mensen met een zwakke maatschappelijke positie, die aardig voor hem waren. Opgroeien te midden van slagers, darmenwassers – dat levert de vraag op: roept de Partij voor de dieren zijn sympathie op? Nou niet echt, want die actie tegen het ritueel slachten kan hem niet bekoren. Want goed ritueel slachten met een mes is volgens deze kenner niet pijnlijker dan een andere slachtdood. Ook kwam nog even langs dat zijn licht slepende trek als gevolg van het licht spastisch zijn op latere leeftijd aantrekkelijk bleek te zijn voor vrouwen – die houden immers van een klein gebrek. Hij wilde landbouwkundig ingenieur worden, maar bij nader inzien was hij meer geïnteresseerd in mensen dan in bomen, en hij ging sociologie studeren. En hij werd lid van het corps in 1965, Een jaar nadat er een kwestie had gespeeld met een corpslid dat tijdens de ontgroening in een roetkap gestikt was. Links wilde de ontgroening verbieden waarop Fennema een artikel schreef waarin hij stelde: nee, juist niet verbieden, want die rechtsen sterven vanzelf wel uit met deze methoden. Toen werd hij bedreigd door corpsleden die deze vorm van ironie niet konden waarderen. Roeien, paardrijden, bij de weerbaarheid, dat kon allemaal niet vanwege zijn spasticiteit, hij moest toch op een andere manier opvallen. In 1967 besloot hij met een groep, collectief het Corps-lidmaatschap op te geven. Hij vertrok naar Amsterdam, Utrecht werd te klein. We sprongen naar het boek ‘Wilders, Tovenaarsleerling’, dat vorig jaar verscheen. Het is een reconstructie van Wilders door de jaren heen, met tussendoor verzonnen gedachtes. Het boek werd door journalisten neergesabeld, onder andere door dat verzonnen gedeelte. Is het een studentikoze grap? Vraagt Anton de Goede, dat je van die gedachtes erin hebt gestopt? Nou het was meer: ik ben nu oud genoeg om te doen waar ik zin in heb, en daar had ik nou zin in. “Maar bagatelliseer je Wilders niet als werkelijk gevaar, als slecht mens?” Vroeg Anton, Meindert: “Dat is al een verkeerd uitgangspunt, om hem een slecht mens te noemen en dus jezelf blijkbaar goed te noemen.” SAMENVATTING TWEEDE UUR Het begon met een citaat dat Fennema gebruikt in zijn boek over Wilders. Een citaat van Harry Mulisch uit ‘Bericht aan de rattenkoning’ waarin hij zegt dat het politieke probleem van de wereld doodsimpel is, en dat wie beweert van niet, dat niet diens bewering onderzocht moet worden, maar zijn motief om dat te beweren. Dat is de kern van het communisme – zegt Fennema, terwijl we in die jaren allemaal Mulisch nog wel bewonderden. Zijn afkeer over communistische sympathieën betreft ook hemzelf – want Fennema werd lid van de CPN en hij noemt dit achteraf bekeken een onvergefelijke daad. Lid worden van een beweging van massamoordenaars. De CPN die toen de banden opzei met de Sovjet Unie want die was niet stalinistisch genoeg. Castro’s Cuba en Noord-Korea werden verheerlijkt. In die jaren 60 dacht de marxist Fennema in klassentegenstellingen en in opstand. Zo was er zijn strijd tegen de hoogleraar Daudt, waarover Fennema geen spijt voelt. Maar hij heeft wel spijt dat hij het leven zuur heeft gemaakt van de redelijke en onafhankelijk denkende hoogleraar Peter Bahr. Bahr is overleden, Fennema heeft nu bedacht om het geld dat hij met zijn Wilders boek verdient, een paar duizend euro per jaar, aan het Universitair Asielfonds te doneren. Het asielfonds waarvoor ook Bahr zich ingezet had. De schaamte die hij voelt is dat “wij van de CPN moreel eigenaar van het oorlogsleed waren– van de Februaristaking, van het antifascisme”. En zo iemand als Bahr die het echte oorlogsleed had ondergaan, heeft hij aangevallen. Omdat Bahr, die bij de oprichting van D66 betrokken was, de vleesgeworden redelijkheid was. Ik zag hem als iemand die de macht wilde behouden met redelijkheid. Wil je dan niks verdienen met dat boek? Was de vraag, ja dat wel, maar Fennema ziet het als een mooie afsluiting van zijn carrière – hij is inmiddels al met pensioen en nu nog waarnemend hoogleraar politicologie aan de UvA. Is er niets voor te zeggen om gewoon dóór te gaan met de klassenstrijd? Is de vraag aan de man die nu in het aangename Aerdenhout woont. Is dat niet ook gewoon het succes van Wilders? Nee,nee, zegt hij, dat gaat om veiligheid – de wereld is onveilig geworden.

Meindert Fennema schreef in 2011 een boek: ‘Geert Wilders, Tovenaarsleerling' over een politiek fenomeen dat nogal wat stof doet opwaaien. Fennema vind dat ieder vogeltje moet zingen zoals het gezind is en deed dat tweede kerstdag zelf drie uur lang op Radio1 met Anton de Goede.