Wat blijft

(1:19) Warchild directeur Ernst Suur over de Gazaanse influencer Yaqeen Hammad (9:33) Ondernemer en fan Koos Hoving over de Filipijnse zanger Freddie Aguilar (18:24) Kunsthistoricus Cathelijne Blok over kunstenaar Niki de Saint Phalle (53:31) Wat Blijft Lijn: rechtendecaan Carel Stolker over criminoloog Wouter Buikhuisen (57:00) Podcastmaker Jaïr Stein over zijn nieuwe podcast Onaantastbaar (1:06:27) Grote Geesten: Goethe (1:50:28) Zin van de Dag

In de podcast Wat Blijft een aflevering over schrijver, dichter, wetenschapper en staatsman Goethe, één van de belangrijkste filosofen van Duitsland. Zijn bekendste boeken zijn Faust en Die Leiden des jungen Werthers. Journalist Maarten Dallinga onderzoekt wat het werk van Goethe nu nog kan betekenen. Hoe kan Goethe helpen ons te verhouden tot de onrust en onzekerheid in de wereld?     In Wat Blijft praat hij met:    *de Vlaamse schrijver Tom Lanoye. Hij bewerkte Goethe's klassieker Faust tot toneelstuk OustFaust voor Het Nationale Theater.    *dichteres Iduna Paalman, die zich verdiepte in ‘Werther' van Goethe en hier een essay over schreef voor De Groene Amsterdammer.    *priester en filosoof Victor Bulthuis, die de liefdesgedichten van Goethe vertaalde    Wat blijft is een podcast van HUMAN en NPO Radio 1 over de nalatenschap van overleden mensen en hun betekenis. In deze serie veel aandacht voor iconische ‘grote geesten': denkers en filosofen.    De podcast staat zondags om 21 uur online en is 's nachts om één uur te beluisteren in Wat Blijft Radio op NPO Radio 1. 

(01:21) Leonard Ornstein over Hans Wiegel (23:37) Alex Boogers over Renate Dorrestein (53:45) De Wat blijft lijn: Merel Ivens over Richard Opsteegh (56:46) Anne van den Dool over Annie M.G. Schmidt (01:06:51) Grote Geesten: Nathan de Vries maakte deze podcast over Edward Said (01:49:48) De Zin van de Dag: Jaap Robben met de zin "Het wordt tijd dat de mensheid verliefd wordt"

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Edward Said, de Palestijns-Amerikaanse literatuurwetenschapper, denker en voorvechter van de Palestijnse zaak. Hij werd bekend door zijn boek 'Orientalism' (1978) waarin hij kritiek uit op de stereotype kijk van het Westen op de Oosterse wereld. Het oriëntalisme van Said krijgt tot op de dag van vandaag  bijval, maar ook kritiek. Zijn denken is actueel in de debatten die nu op het scherpst van de snede over Israël en Palestina worden gevoerd.    Presentator Nathan de Vries praat met:    * Najla Said, schrijver, actrice en dochter van Edward Said die het boek ‘Looking for Palestine' schreef.    * Lotfi El Hamidi, redacteur bij de Groene Amsterdammer en Midden Oosten specialist.    * Sinan Çankaya, cultureel antropoloog en schrijver van het recent verschenen boek 'Galmende geschiedenissen', waarin hij zich uitspreekt tegen de manier waarop Nederland, omgaat met de genocide in Gaza.  

(01:39) Journalist en schrijver Leonard Ornstein over Jan Terlouw (22:17) Regisseur Kees Roorda over zijn voorstelling 'Foekje' en het leven van Foekje Dillema (53:16) Wat blijft Lijn: Sofyan Mbarki over Mustapha Slaby (56:33) Grote Geesten: Inge ter Schure maakte deze podcast over Alexander von Humboldt  (01:46:49) De Zin van de Dag: Petra Possel met de zin "Mens, durf te leven" (01:50:27) Muziek van Wende Snijders

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Alexander von Humboldt door Inge ter Schure.  Wat blijft van natuurvorser en ontdekkingsreiziger Alexander von Humboldt. Hij reisde naar Midden- en Latijns-Amerika, deed grote wetenschappelijke ontdekkingen en gold in zijn tijd als een ware rockster.    Inge ter Schure praat met:    Arita Baaijens, ontdekkingsreiziger. Reisde vijftien jaar met kamelen door de Sahara, bereisde deels hetzelfde gebied als Alexander von Humboldt, dit jaar verscheen van haar het boek ‘In gesprek met de Noordzee'.     Amarylle van Doorn, arts en activist bij Extinction Rebellion. Is in haar activisme geïnspireerd door Alexander von Humboldt als ‘de eerste klimaatactivist'.     Norbert Peeters, botanisch filosoof. Verdiept zich in de vraag hoe ons eigen leven verstrengeld is met dat van de plant. Geeft regelmatig lezingen over Von Humboldt. 

(01:25) Frans Willem de Haas over Pierre Audi (19:14) Abdelkader Benali over migratiemuseum Fenix (52:53) Wat blijft lijn: Fadime Demir over haar vader Davut Demir (56:53) Carien Kremer over Annie Vriezen (01:07:16) Grote Geesten: Emmie Kollau maakte deze podcast over het leven van Albert Camus (01:47:23) De Zin van de Dag: Stephanie Struijk met een zin van Annie M.G. Schmidt (01:51:33) Muziek van Bob Marley

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Albert Camus door Emmie Kollau.  Albert Camus was een Franse filosoof, journalist en schrijver die o.a. bekend werd door zijn boeken ‘De pest', ‘De val' en ‘De vreemdeling'. Hij wordt de filosoof van ‘het absurde' genoemd en tegen zijn zin ook gerekend tot één van de belangrijkste existentialisten. Hij groeide op in de armste wijk in Algiers, week in 1940 naar Frankrijk uit om o.a. lector van de beroemde Parijse uitgeverij Gallimard te worden.  Hij kwam om het leven door een auto-ongeluk.     In Wat Blijft praat Emmie Kollau met:    Eva Rovers (1978), biograaf, schrijver en directeur van Bureau Burgerberaad Het werk van Camus is voor haar op grote invloed geweest en bracht haar o.a. tot het schrijven van haar boek over activisme 'Ik kom in opstand, dus wij zijn' .    Bas Heijne (1960), essayist, columnist en winnaar van de P.C. Hooftprijs. Het werk van Albert Camus deed hem als jongeman weinig. Dat veranderde een paar jaar geleden. Hij zorgde ervoor dat er een heruitgave kwam van vier brieven die Camus tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef aan een denkbeeldige Duitse vriend, die zich tot het nazisme had bekeerd.     Roel Meijvis (1995), filosoof en theatermaker. Hij las Camus voor het eerst toen hij met liefdesverdriet op een Waddeneiland zat. Hij was meteen gegrepen, las alles, schreef een scriptie en uiteindelijk het boek 'De glimlach van de aarde. Het voelende denken van Albert Camus'. 

(1:25) Journalist Christel Don over Virginia Giuffré, de vrouw die prins Andrew en Jeffrey Epstein aanklaagde wegens seksueel misbruik (13:40) Journalist Jessica Voeten over haar moeder, schrijver Marga Minco (44:57) Podcastmaker Marloes Vernooijs over verzetsheld Mies Walbeehm (54:10) Wat blijft Lijn: Guida Joseph over haar grootmoeder Ida Joseph-Franken (57:03) Podcast Grote Geesten: Inge ter Schure duikt in het leven van Menno ter Braak (1:45:33) Aandacht voor muziekproducer Roy Thomas Baker (1:52:30) Zin van de Dag: Etty Hillesum

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Menno ter Braak. Ter Braak was een gezaghebbend schrijver, cultuurcriticus en essayist die o.a de Nederlandse Filmliga oprichtte (samen met Joris Ivens) en de man was van het 'vorm of vent' debat in de Nederlandse literatuur: is de kunstzinnige vorm of het persoonlijke, dat wat de schrijver wil zeggen, het leidende principe in de literatuur. Ter Braak propageerde dat laatste. In de jaren dertig, toen het nationaal-socialisme steeds verder oprukte, schreef Ter Braak veel essays over de gevaren van deze politieke stroming. De uiterste consequentie was, volgens hem, dat als Hitler in Nederland aan de macht zou komen hij de dood zou verkiezen, verklaarde hij al in 1933.  En zo gebeurde: Menno ter Braak pleegde op 14 mei 1940, een paar dagen nadat Duitsland Nederland was binnengevallen, zelfmoord. Zijn vriend E. du Perron overleed diezelfde avond aan hartfalen en zijn uitgever Robert Leopold pleegde de dag erna zelfmoord.     In Wat Blijft praat Inge ter Schure met: Menno's neef Krijn ter Braak, voormalig theater- en tv regisseur, hij is de zoon van Menno's broer Wim ter Braak, cultuurhistoricus Léon Hanssen, de biograaf van Menno ter Braak. Hij schreef een lijvige biografie over Ter Braak en schrijver en columnist Nelleke Noordervliet.   Neef Krijn ter Braak onderhoudt een website met alle bevindingen over zijn oom Menno ter Braak: mennoterbraak.nl 

(1:19) Regisseur Willemiek Kluijfhout over sterrenchef Jonnie Boer (10:52) Samira al-Zwaini over haar zus, Arabist en jurist Laila al-Zwaini (25:09) Documentairemaiker Joeri Pruys over kunstenaar Marina Abramovic (54:04) Wat blijft lijn: Vicky De Baere over Danny Verbiest, de stem van Samson (56:28) Museumdirecteur Thomas Vriens over cabaretier Toon Hermans (1:04:20) Grote Geesten: Marie Curie (1:50:47) Zin van de Dag: Claudia de Breij over Barbara Streisand

In de podcast Wat Blijft een aflevering over de Pools-Franse scheikundige en natuurkundige Marie Curie. Zij was een pionier op het gebied van de radioactiviteit en ontdekte de elementen polonium en radium. Ook al was ze immigrant en vrouw, toch wist ze haar ideaal te verwezenlijken, namelijk studeren aan de Parijse Sorbonne en betekenisvol zijn in de wis- en natuurkunde. Twee keer ontving ze een Nobelprijs, de eerste keer samen met haar echtgenoot natuurkundige Pierre Curie. Haar werk betekende uiteindelijk ook haar dood, want ze overleed aan de gevolgen van leukemie, veroorzaakt door straling. Ze is begraven in het Pantheon in Parijs, haar kist bedekt met lood vanwege evt. straling.     Journalist Botte Jellema praat met: deeltjesfysicus Margriet van der Heijden, bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de TU Eindhoven, Ad Maas, bijzonder hoogleraar Museale Aspecten van de Natuurwetenschappen en conservator bij Rijksmuseum Boerhaave en Agnes Cremers, historicus en medeoprichter van publiekshistorisch projectbureau Van Gisteren en educatieplatform over historische vrouwen F-site. 

(01:25) Andreas en Jeroen Oerlemans over hun moeder, actrice Petra Laseur (20:29) Muziek van Max Romeo (25:38) Historicus Lara Nuberg en journalist Feba Sukmana over feministisch icoon Kartini (53:40) Wat Blijft lijn: Stijn Fens over Judith Holtackers (57:05) Grote Geesten podcast: Nathan de Vries maakte deze podcast over psychiater en vrijheidsstijder Frantz Fanon (01:46:29) Muziek van Prince (01:50:54) Zin van de Dag: Stine Jensen met een levenswijsheid van schrijver en acteur Fran Lebowitz

In de podcast Wat Blijft een aflevering over filosoof, psychiater en schrijver Frantz Fanon. Deze de Frans-Martinikaanse psychiater, schrijver en filosoof was ook vrijheidsstrijder en revolutionair. Hij zette het postkoloniale denken op een ander spoor en werd een belangrijke stem in de anti-koloniale strijd. Zijn bekendste boek is Les Damnés de la Terre (De verworpenen der aarde, 1961).     Journalist Nathan de Vries praat met zijn dochter Mireille Fanon-Mendès, de uit Sierra Leone afkomstige schrijver/journalist Babah Tarawally en de Vlaamse schrijver Koen Bogaert die een boek schreef over Fanon. Ook wordt er aandacht besteed aan de biopic Fanon over Frantz Fanon van regisseur Jean-Claude Barny die vanaf begin april in de bioscoop te zien is. 

(01:33) Leon Verdonschot over Keith Bakker (18:01) Wilfried de Jong over Leo Beenhakker (22:09) Maarten van Riel over zijn boek 'Het verdriet van Tilburg' (51:05) Wat Blijft lijn: Bram Vermeulen over Oleksiy Savkevych (56:57) Muziek van Amadou & Mariam (01:02:28) Grote Geesten podcast: Marlous Lazal maakte deze podcast over René Gude (01:48:56) Zin van de Dag: Stine Jensen met een zin van zanger Willem Wilmink

In de podcast Wat Blijft een aflevering over filosoof, hoofdredacteur van het Filosofie Magazine en Denker des Vaderlands René Gude. René Gude was docent filosofie aan de Internationale School voor Wijsbegeerte; zijn missie was de filosofie te populariseren. Hij zwengelde debatten aan in de media en maakte filosofie zichtbaar. Toen hij botkanker kreeg, bedacht hij ‘filosofie als humeurmanagement' en hield hij zich op die manier mentaal staande. Ruim tien jaar na zijn dood praat maker Marlous Lazal met Gude's weduwe Babs van den Bergh, filosoof en Eerste Kamerlid Daan Roovers, Marc van Dijk, schrijver en bedenker van Radio René, filosofiepublicist Peter Henk Steenhuis en cabaretier en filosoof Tim Fransen die zich liet inspireren door het werk van Gude.    

(01:29) Journalist Ad van Liempt over Harmen Siezen (10:37) Historicus Wim Berkelaar over Dick Verkijk (20:34) Historicus Mineke Bosch over Olive Schreiner (51:20) Wat Blijft lijn: Maurice Olivers over Marc Cornelissen (56:30) Het leven van Val Kilmer, met muziek van The Doors (01:06:37) Grote Geesten podcast: Annette van Soest maakte deze aflevering over Ayn Rand (01:53:58) De zin van de Dag: Ernst-Jan Pfauth met een zin van neuroloog en schrijver Oliver Sachs

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Ayn Rand, Amerikaans romancier en filosoof. Ze was de grondlegger van het objectivisme, een filosofische stroming. Rand groeide op in Rusland en vertrok in 1926 naar de Verenigde Staten waar ze niet veel later de Amerikaanse nationaliteit aannam. Haar grootste successen waren The Fountainhead (1943) en Atlas Shrugged (1957), boeken die haar naam en faam brachten, maar ook debat veroorzaakten. Critici verwijten Rand het egoïsme te prediken. Onder conservatieven is ze geliefd, Elon Musk citeert regelmatig uit haar werk.   Maker Annette van Soest praat met NRC-columnist en historica Floor Rusman, tv-regisseur en schrijver Bert van der Veer en politicus Yernaz Ramautarsing, nu lid van Belang van Nederland. 

(1:18) Koffietijd eindredacteur en goede vriend Marck Geurtsen over Loretta Schrijver (21:03) Documentairemaker Claire Slingerland over drie transvrouwen: Dirkje Kuik, Lili Elbe en Marsha P. Johnson (52:44) In de Wat blijft lijn: Ingrid Rollema van de Hope Foundation over de Palestijnse kunstenaar Dorgham Quraiqi (57:09) Botte Jellema vertelt over zijn documentaire over Gerard Reve (1:05:23) In de reeks Grote Geesten: schrijver Gerard Reve. Komt Reve nog weg met zijn racistische uitspraken, die hij zelf ironie noemde? (1:51:17) Zin van de Dag: Erasmus  

Schrijver en dichter Gerard Reve, onbetwist één van de grootste Nederlandse schrijvers van de vorige eeuw, werd in 2018 opgenomen in de Humanistische Canon vanwege zijn pleidooi voor vrijheid van meningsuiting, euthanasie en homoseksualiteit en zijn ‘oorspronkelijke geest'. Tegelijkertijd was hij omstreden door zijn racistische en seksistische uitspraken, maar die werden vaak als ‘ironie' gezien. Hoe kijken we tegen ‘die oorspronkelijke geest' aan in deze tijd? Komt Reve nu de samenleving - en de Nederlandse literatuur - sterk veranderd zijn, nog wel weg met die uitspraken van toen?    In ‘Wat Blijft Podcast' bespreekt Botte Jellema met drie Reve-kenners met verschillende visies op zijn uitingen. Hoe kijken we tegen Reve's denken? Is de ironie dood? Of kunnen we die juist nu wel gebruiken?    In deze aflevering komen aan het woord:  Aleid Truijens, auteur en publicist, o.a. over literatuur in de Volkskrant  Christiaan Weijts, schrijver, columnist en Reve-liefhebber  Nynke de Jong, journalist, auteur en podcastmaker (o.a. Alle Geschiedenis Ooit) en fervent boekenlezer.   

(01:08) Muziekjournalist Jean Paul Heck over Rob de Nijs (21:28) Journalist en politiek redacteur Christoph Schmidt over Jens Stoltenberg (53:53) Wat Blijft lijn: Rein de Vries over Eddy Sikma (57:18) Regisseur Jasper Verheugd over Cyrano de Bergerac (01:04:50) Wat Blijft Podcast: Piet Paulusma (01:50:08) De Zin van de Dag: Maaike Meijer

(1:23 ) De Zuid-Afrikaanse toneelschrijver Athol Fugard streed zijn leven lang tegen Apartheid en racisme. Professor Margriet van der Waal vertelt over hem. (13:35 ) Historicus Han van Bree schreef de biografie 'Het vertroebelde oog' waarmee hij nieuw licht werpt op 'gebedsgenezeres' Greet Hofmans. (54:33 ) In de Wat blijft lijn: zangeres Wia Buuze vertelt over de Groningse dirigent en liedjesschrijver Sim Noordhof. (57:52 ) Deel vier van de podcast 'Enkele reis Istanbul' van Emmie Kollau en Catrien Spijkerman. (1:53:13 ) Zin van de Dag: Darwin.

(01:21) Tessel Blok over haar zus Dieuwertje Blok (29:26) Naeeda Aurangzeb over Palestijns-Amerikaanse journalist Shireen Abu Akleh (57:56) Herhaling van De Publieke Tribune waarin Coen Verbraak met Dieuwertje en Tessel Blok sprak (01:49:05) Muziek van componist en producer Roy Ayers. Hij overleed 4 maart op 84 jarige leeftijd (01:51:42) De Zin van de Dag door Stine Jensen, met een levenswijsheid van Eddy Terstall

(1:22) Schaakjournalist Peter Doggers over het leven van de Russische schaaklegende Boris Spasski.  (14:22) Balletdanseres Michaela Mabinty DePrince overleed afgelopen september op 29-jarige leeftijd. Jacquill G. Basdew is sociaal-cultureel initiator en was een goede vriend van Michaela Mabinty. Hij vertelt over haar leven en nalatenschap.  (50:10) De Amerikaanse soulzangeres Roberta Flack was van grote invloed op hedendaagse soulartiesten. Ze overleed op 88-jarige leeftijd.  (54:50) In de Wat blijft Lijn: tante Es was met haar 109 jaar de oudste Ajax fan. Ajax-verslaggever Hein van den Bogaert deelt zijn herinneringen aan haar.  (58:18) Deel drie van de podcast Enkele reis Istanbul over de zussen Bergün en Betül uit Etten-Leur die in Turkije in de gevangenis zijn beland. 

(1:20) Journalist en schrijver Leonard Ornstein over Frits Bolkestein en (16:10) over Hans van den Broek (19.42) Historicus Rolf Strootman over de biografie 'Cleopatra' van de Zweedse auteur Dick Harrison (50:24) muziek en informatie over de Mexicaanse volkszangeres Paquita la del Barrio (54:01) In de Wat blijft Lijn: Wil de Bruine over Jan Ebeltjes van de stichting Christelijke Hulp Oost-Europa (57:29) Deel 2 van de podcast Enkele reis Istanbul.

(1:23) Een terugblik op het leven van showbizzman Ron Brandsteder. (11:10) Schrijver en journalist Marja Pruis vertelt over het leven van de Canadese schrijfster Alice Munro, over wier leven vorig jaar schokkende feiten naar buiten kwamen. (49:13) Een film over het leven van operazangeres Maria Callas. (54:51) In de Wat blijft Lijn: Ivon van Tongeren over Bep 'het medium' Monfils. (58:01) Emmie Kollau vertelt over haar nieuwe podcast Enkele reis Istanbul.

(01:27) Journalist Tjade Michels over de vermoorde anti-islam activist Salwan Momika.  (11:41) Hiphop wetenschapper Kim Dankoor over hitmachine en hiphop producer Irv Gotti.  (22:18) Internetpionier Marleen Stikker werpt een kritische blik op de gloednieuwe biografie van Bill Gates.    (53:45) In de Wat Blijft Lijn: Carmen Fernald over Henk de Haan, leerkracht en Tweede Wereldoorlog chroniqueur.  (58:07) Dirk van den Heuvel over architect Carel Weeber.  (1:10:49) Nathan de Vries volgt het spoor terug van feminist en arts Aletta Jacobs. 

Op de geboortedag van arts en feministe Aletta Jacobs (Sappemeer, 9 februari 1854-Baarn, 10 augustus 1929) komt de podcast Wat Blijft van HUMAN met een portret van haar, gemaakt door journalist Nathan de Vries. Wat heeft zij betekend? Wat kunnen we leren van haar leven? En hoe leeft zij voort voort? Oftewel: wat blijft van Aletta Jacobs?   Aletta Jacobs was pionier in de strijd voor vrouwenrechten; ze was de eerste vrouw die officieel werd toegelaten tot de universiteit en de eerste vrouwelijke arts in Nederland. Ze speelde een cruciale rol in de vrouwenbeweging, zette zich in voor geboortebeperking en vrouwenkiesrecht en was een invloedrijke activiste op sociaal en politiek gebied. Haar levenswerk veranderde de positie van de vrouw in Nederland voorgoed. Nathan de Vries gaat in gesprek met:   -Hedy d'Ancona, voormalig politica en winnaar van de Aletta Jacobsprijs -Mineke Bosch, historica, die de biografie van Jacobs schreef -Step Vaessen, journalist en bekend vanwege haar werk voor Al Jazeera; ze maakte de documentaire ‘Aletta's Reis'.  -Yora Rienstra, actrice en columnist bij de Nieuws BV, die de ‘Vrouwejaars' organiseerde, een oudejaarsconference door vrouwen De stem van de citaten uit Aletta's werk is van Petra Possel

(1:22) Theaterregisseur Johan Doesburg had een voorliefde voor de donkere kanten van het leven. Zijn vaste schrijver Sophie Kassies vertelt over hem.  (12:40) Journalist en rapliefhebber Thomas Heerma van Voss over de Rotterdamse rapper Feis en de documentaire Feis Forever die tijdens het IFFR in première ging.  (45:25) In de driedelige documentaire Beatrix zien we wat de mooie en minder mooie kanten van prinses Beatrix zijn. Cécile Elffers van de VPRO Gids vertelt erover.   (54:37) In de Wat blijft-lijn: Ellen Pattenier deelt haar herinnering aan taalambassadeur Koos Vervoort.    (58:05) Zangeres en actrice Marianne Faithfull leidde een roerig leven, en had nergens spijt van. Ze overleed afgelopen donderdag en werd 78 jaar. 

(1:19) Dichter en wetenschapper Esther Jansma overleed donderdag op 66-jarige leeftijd. De tijd was een centraal thema in haar werk. Vriendin en collega dichter Hanneke van Eijken vertelt over haar.  (13:14) Tachtig jaar geleden werd vernietigingskamp Auschwitz bevrijd. José Martin, onderzoeker in herinneringscentrum Kamp Westerbork, belicht het leven van de familie Ruschkewitz die van Westerbork naar Auschwitz werden gedeporteerd en vervolgens vermoord.  (21:30) Schrijver en columnist Godfried Bomans gebruikte zijn humor en fantasie om de scherpe kanten van het leven te verzachten. Neerlandicus Gé Vaartjes schreef een biografie over Bomans: Vleugelman.  (54:14) In de Wat Blijft Lijn aandacht voor Bob den Otter, die vorig jaar plots overleed op 48-jarige leeftijd. Vriendin Caryn ‘t Hart deelt haar herinneringen. 

(1:21) Zangeres en presentator Manuela Kemp had een land vol vrienden. Haar goede vriendin Petra Possel, die ze al ruim dertig jaar kende, deelt haar bijzondere herinneringen.  (12:40) Filmmaker David Lynch had oneindig veel scherpzinnige uitspraken en creatieve ideeën. Samya Hafsaoui, schrijver en fan, vertelt over zijn Lynchiaanse meesterwerken.  (22:07) Oud president Jimmy Carter kreeg na zijn presidentschap veel kritiek: hij zou zwak en onbetekenend zijn en niets hebben bereikt. Amerikadeskundige Kirsten Verdel vertelt wat Carter heeft betekend en wat de verschillen zijn tussen Carter en Trump.  (55:10) In de Wat Blijft Lijn aandacht voor Bert van der Lans, de man die de meeste Nijjmeegse Vierdaagses op zijn naam heeft staan. 

(01:18) De Franse politicus Jean-Marie Le Pen, oprichter en boegbeeld van de extreemrechtse politieke partij Front National, overleed op 7 januari. Hij stond bekend om zijn racistische uitspraken en denkbeelden. In de jaren 80 zat hij in het parlement, daarna was hij lange tijd Europarlementariër: bijna 35 jaar. Historicus John-Alexander Janssen vertelt over de nalatenschap van Le Pen.  (09:40) Een icoon uit de dragwereld is overleden: the Vivienne. Nadat ze de Britse tv show RuPaul's Drag Race won, werd ze wereldwijd bekend om haar charisma, humor en verbluffende talent. Ze groeide uit tot een van de invloedrijkste dragqueens van onze tijd. Dragqueen Megan Schoonbrood kende the Vivienne en vertelt wat zij betekende voor de dragwereld.  (19:47) Hij was de eerste populist die Europa rijk was: Georges Boulanger. Na een succesvolle carrière in het Franse leger had Boulanger de smaak van macht en roem te pakken. Met behulp van een massacampagne presenteerde hij zich eind 19e eeuw als dé anti-establishmentkandidaat die de stem van het volk representeerde. Zijn politieke tegenstanders voelden zijn dreiging en deden er alles aan om hem te stoppen. Historicus John-Alexander Janssen schreef een biografie over Boulanger, die naast een opmerkelijke politieke carrière ook een roerig privéleven had.  (53:27) In de Wat blijft-lijn: Petra Possel deelt een herinnering aan wijnschrijver Nicolaas Klei.  (56:19) Deze week werd bekend dat de Amerikaanse anti-lhbti-activist Anita Bryant op 16 december is overleden. Ze werd wereldwijd een symbool voor homohaat, en haar conservatieve geluid bracht in Nederland een tegenbeweging op gang. Het leidde tot de eerste Pride en een protestlied van de Zangeres Zonder Naam. Met haar nummer 'Anita' maakte Mary Serveas zichzelf onsterfelijk als voorvechter van de lhbti-beweging.    (01:00:34) Intimiteit en seksualiteit zijn nog altijd onderwerpen van felle discussie. Wat is privé, wat is publiek? In deze podcast van Het Filosofisch Kwintet praat Arnon Grunberg met historicus Lotte Houwink ten Cate, filosoof Michiel Leezenberg, columnist Stefan Sanders en cultuurwetenschapper Margriet van Heesch over de rechtstaat en intimiteit. (01:49:35) Ook deze week sluiten we af met De Zin van de Dag, waarin onze huisfilosoof Stine Jensen elke week een denker in het licht zet. Vandaag laat ze vertaler Marijke Emeis aan het woord met haar levenswijsheid van schrijver Martin Bril: "Als je nou de dood kon overleven, dan zou het minder erg zijn."

Wat Blijft, het wekelijkse radioprogramma waarin we op zoek gaan naar levensverhalen en levenslessen, gepresenteerd door Lara Billie Rense. Met deze week: (00:50) Ruslanddeskundige Hans van Koningsbrugge over 'Patriot', de autobiografie van Aleksej Navalny (56:50) De podcast van Het Filosofisch Kwintet, met Arnon Grunberg en gasten over autocratische leiders (01:46:41) Muziek van Alfa Anderson (78), overleden op 17 december 2024 (01:50:53) De Zin van de Dag door Stine Jensen, over het woord "Supercalifragilisticexpialidocious" Meer info: https://www.human.nl/wat-blijft.html (https://www.human.nl/wat-blijft.html)

In deze speciale eindejaarsaflevering blikken we terug op bijzondere mensen die het afgelopen jaar overleden.  (01:25) Annette van Soest praat met Mony Rusch, weduwe van Yab Yum-oprichter Theo Heuft die op 10 juni 2024 overleed.  (21:14) Botte Jellema praat met boekrecensent Annemarie Terhell over jeugdboekenschrijver Tonke Dragt die op 12 juli 2024 overleed.  (39:30) Inge ter Schure praat met Henk Schiffmacher, vriend van beeldend kunstenaar en schrijver Jan Cremer. Hij overleed op 19 juni 2024.  (59:16) In het tweede uur aandacht voor Michaela DePrince. Ze groeit op in een weeshuis in Sierra Leone. Door haar enorme doorzettingsvermogen en grote talent lukt het haar om topballerina te worden. Op 10 september overleed ze. Ze werd 29 jaar. (01:11:05) U hoort over Dries van Agt, de markante drievoudig oud-premier en CDA-leider. Hij overleed samen met zijn vrouw Eugenie van Agt-Krekelberg. Ze stierven hand in hand. (01:27:45) En over de ‘grande dame' van de Franstalige literatuur: Maryse Condé. Voor de Nobelprijs voor de Literatuur bleef de Guadeloupse een eeuwige favoriet.  (01:43:40) Ook opnieuw aandacht voor striptekenaar Akira Toriyama, de bedenker van Dragon Ball, de wereldwijd bekende mangareeks waar later de populaire animatieserie Dragon Ball Z op is gebaseerd. 

In de laatste aflevering van 2024 van de podcast Wat Blijft hoor je drie portretten van drie recent overleden Nederlanders. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven? En hoe leven zij voort? Onze makers vragen het aan uit mensen uit hun intieme kring:     -Annette van Soest praat met Mony Rusch, weduwe van Yab Yum-oprichter Theo Heuft die op 10 juni 2024 overleed.  -Botte Jellema praat met boekrecensent Annemarie Terhell over jeugdboekenschrijver Tonke Dragt die op 12 juli 2024 overleed.  -en Inge ter Schure praat met Henk Schiffmacher, vriend van beeldend kunstenaar en schrijver Jan Cremer. Hij overleed op 19 juni 2024. 

‘Geluksprofessor' Ruut Veenhoven zette het wetenschappelijk onderzoek naar geluk internationaal op de kaart. Hij was hoogleraar Sociale condities voor menselijk geluk en richtte de World Database of Happiness op, een online databank waarin hij onderzoek naar geluk bundelde. Veenhoven had de ziekte van Kahler, een vorm van bloedkanker. Zijn vriend en collega Ad Bergsma vertelt over hem.   Charles Aznavour begon zijn leven als kind van Armeense vluchtelingen en kreeg te maken met armoede en racisme. Hij wist uit te groeien tot een icoon van de Franse chansons. Aznavour was met zijn poëtische teksten en tijdloze melodieën niet alleen de stem van Frankrijk, maar ook de stem van de wereld. 100 Jaar geleden werd hij geboren en onlangs verscheen er een biopic over zijn leven. Wie was de man achter hits als La Bohème en She? En hoe wist hij zich van een arme jongen in Parijs te ontwikkelen tot een wereldwijd fenomeen? Lara Billie Rense praat over Charles Aznavour met muziekjournalist Jean-Paul Heck.   In de podcastreeks Grote Geesten hoort u over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Inge ter Schure volgt deze week het spoor terug van Baruch Spinoza. Spinoza was een Nederlandse filosoof en politiek denker uit de Gouden Eeuw. Hij stelde dat God en de natuur samenvallen en wees het idee van God als persoon en Schepper af. Dat kwam hem duur te staan. Als jongeman werd hij door zijn Joodse gemeenschap verbannen en zijn boeken werden door de rooms-katholieke kerk verboden. Pas na zijn dood wordt zijn meesterwerk de Ethica voor het eerst gepubliceerd en zijn ideeëngoed breed omarmd. Inge praat met filosoof en leraar Yoram Stein, historicus en hoogleraar Ronald van Raak en filosoof Tinneke Beeckman. 

In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 12 van de serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Inge ter Schure volgt het spoor terug van Baruch Spinoza. Spinoza was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw. Hij wordt gezien als de grondlegger van het rationalisme. Spinoza beweerde dat God en de natuur samenvallen en wees het idee van God als persoon en Schepper af. Dat kwam hem duur te staan. Als jongeman werd hij al door de Joodse gemeenschap verbannen en zijn boeken werden door de rooms-katholieke kerk verboden. Pas na zijn dood wordt zijn meesterwerk Ethica voor het eerst gepubliceerd en herdrukt en zijn ideeëngoed breed omarmd.  Inge praat met:  -filosoof en leraar Yoram Stein   -historicus en voormalig politicus Ronald van Raak  -en filosoof Tinneke Beeckman   

(01:24) Mazen al-Hamada gaf een gezicht aan duizenden slachtoffers van Assads martelregime in Syrië. Hij was geen politicus, geen generaal, en geen beroemdheid, maar een gewone man die een ongewoon leven kreeg door de gruwelijkheden van de Syrische burgeroorlog. Een aantal jaar woonde hij in Nederland, in 2020 keerde hij terug naar Syrië. Op 9 december werd Hamada's lichaam gevonden in de Sednaya gevangenis. Lara Billie Rense praat met zijn goede vriend Khaled Al Haj Saleh. (15:08) Tweeëneenhalve eeuw geleden bouwde Eise Eisinga op de zolder van zijn woonhuis in Franeker een planetarium. Met minutieuze precisie maakte hij aan zijn plafond een bewegend zonnestelsel dat de banen van de zes dan bekende planeten volgde. Wat begon als een reactie op onrust en bijgeloof, eindigde als het oudste planetarium ter wereld dat nog werkt. Sinds vorig jaar staat het op de Unesco Werelderfgoedlijst. Historicus en biograaf Sandra Langereis schreef het boek ‘Machineman – De tijden van Eise Eisinga'. Lara Billie Rense spreekt met Langereis over de bouwer van dit beroemde planetarium. Wat maakte hem zo'n revolutionair van zijn tijd? (57:39) In de reeks Grote Geesten volgt Annette van Soest het spoor terug van filosoof en schrijver Iris Murdoch. Murdoch dankt haar bekendheid aan haar romans, zoals ‘Under the Net' en ‘The Sea, the Sea'. Ze leidde een onconventioneel leven, had relaties met verschillende mannen tegelijk, maar trok zich ook regelmatig terug om te schrijven. De laatste jaren van haar leven leed ze aan dementie. Annette van Soest praat met filosoof Mariëtte Willemsen, schrijver en Murdoch liefhebber Doeke Sijens en essayist en vertaler Hein Groen.

In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 11 van de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Annette van Soest volgt het spoor terug van filosoof en schrijver Iris Murdoch. Murdoch dankt haar bekendheid aan haar romans, zoals ‘Under the Net' (Modern Library 100 Best Novels) en ‘The Sea, the Sea' (Booker Prize). Ze leidde een onconventioneel leven, had relaties met verschillende mannen tegelijk, maar trok zich ook regelmatig terug om te schrijven. Ze leed de laatste jaren van haar leven aan dementie, iets dat leidend was in ‘Iris', de speelfilm over Murdochs leven naar het boek ‘Elegy for Iris' van Murdochs echtgenoot John Bayley. 

Elena Beelearts van Blokland vertelt over haar voorvader Theodore Bray. Wanneer Elena in zijn leven graaft, stuit ze op een onvermoed en nieuw verhaal: Bray was een slavenhouder in Suriname. Altijd al voelde Beelaerts van Blokland zich niet op haar gemak met haar status van freule. De ontdekking van deze voorvader maakt dat zij haar relatie tot haar adellijke naam opnieuw moet bezien. Ze besluit om op onderzoek te gaan en probeert een compleet beeld te schetsen van het plantageleven in Suriname. Hierover schreef ze het boek Ach freule. Op zoek naar de plantagehouder in mijn familie. Oud doelman Hans van Breukelen werd, net als topvoetballers Ruud Gullit en Marco van Basten, tijdens het EK van 1988 ondersteund door haptonoom Ted Troost. Hij was een spraakmakende verschijning die onlangs op 88-jarige leeftijd overleed. Hans van Breukelen blikt terug op zijn leven.  In de podcastreeks Grote Geesten hoort u over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Botte Jellema volgt het spoor terug van Nederlands-Amerikaanse primatoloog Frans de Waal. De Waal was internationaal geprezen, een pionier op het gebied van gedragswetenschappen, baanbrekend onderzoeker en hij had een diepgaand inzicht in het dierenrijk. Time Magazine noemde hem in 2007 een van de meest invloedrijke personen ter wereld.    Botte Jellema praat over Frans de Waal met praat met emeritus hoogleraar Jan van Hooff, zijn jongste broer Steven de Waal, hoogleraar cognitieve Psychologie Mariska Kret, en hij bezoekt Burger's Zoo waar Frans de Waal in de jaren 70 en 80 onderzoek deed.   

In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 10 van de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Botte Jellema volgt het spoor terug van Nederlands-Amerikaanse primatoloog Frans de Waal. De Waal was internationaal geprezen, een pionier op het gebied van gedragswetenschappen, baanbrekend onderzoeker en hij had een diepgaand inzicht in het dierenrijk. Time Magazine noemde hem in 2007 een van de meest invloedrijke personen ter wereld; zijn boek ‘Chimpanseepolitiek' stond op de lijst van aanbevolen literatuur van de voormalig voorzitter va het Huis van Afgevaardigden van de VS.     Botte praat met:  -emeritus hoogleraar ethologie en socio-ecologie Jan van Hooff  -jongste broer Steven de Waal  -hoogleraar cognitieve Psychologie aan de Universiteit Leiden en primaatonderzoeker Mariska Kret  En hij bezoekt Burger's Zoo waar Frans de Waal in de jaren 70 en 80 onderzoek deed. 

In Wat blijft aandacht voor Betje Wolff, vooral bekend als de helft van het schrijversduo met Aagje Deken. Samen met Deken, maar ook als individu, wist ze de Nederlandse literatuur te vernieuwen in een tijd vol politieke omwentelingen. Gebukt onder ziektes en persoonlijke aanvallen hield ze de moed - en humor – erin en sprak zich uit voor religieuze verdraagzaamheid, vrouwenrechten en tegen slavernij. Cultuurhistorica en emeritus-hoogleraar Marita Mathijsen is te gast en vertelt over het roerige leven en virtuoze schrijverschap van deze vrije geest. In het tweede uur en de podcast van Wat blijft: In de podcast Wat Blijft hoor je de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Socrates tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken?  En hoe leven zij voort?  In de negende aflevering volgt Nathan de Vries het spoor terug van schrijver, activist en verzetsstrijder Anton de Kom. Anton de Kom werd in 1898 geboren in Paramaribo, Suriname en vertrok op zijn 21ste naar Nederland waar hij zich naast zijn werk in de koffie, thee en tabak ontwikkelde tot activistisch strijder. Hier begon hij aan zijn eerste boek ‘Wij slaven van Suriname' dat later, in 1934 zou verschijnen. In 1932 vertrok hij met zijn gezin naar Suriname waar hij streed voor de rechten van boerenarbeiders en om die reden werd vastgezet in Fort Zeelandia. In 1933 werd hij verbannen uit Suriname vanwege zijn zogenaamde ‘anti-koloniaal en communistisch verzet'. Terug in Nederland vond hij geen werk, maar zette zich voortdurend in voor het communistisch verzet. Toen de oorlog in 1940 uitbrak, sloot De Kom zich aan bij het Nederlands verzet. Hij bezweek uiteindelijk aan tuberculose in kamp Sandborstel, het buitenkamp van Neuengamme. Hij werd begraven in een massagraf en pas in 1961 werd de familie officieel geïnformeerd over zijn dood.  In 2023 kreeg Anton de Kom officieel eerherstel; de Nederlandse regering bood bij monde van Wopke Hoekstra excuses aan. Ook werd aan de Vrije Universiteit de Anton de Kom-leerstoel ingesteld. Een jaar eerder was er al een gedenksteen voor Anton de Kom onthuld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Hij is de eerste Surinamer die een plek kreeg in de Canon van Nederland.  Presentator: Lara Billie Rense Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman  Eindredactie: Bram Vollaers, Inge ter Schure Productie: Mare de Vries