Factcheck Europa | BNR

Ongeveer 5.2 miljoen kinderen zijn op de vlucht sinds de oorlog in Oekraïne uit is gebroken. Daarom startte de Europese Raad een campagne en dit trapten zij af met een tweet op 4 april: ‘bijna elke seconde wordt 1 kind in Oekraïne vluchteling'.  Als ijkpunt nemen wij 30 maart, ofwel dag 35 van de oorlog. Kom je dan uit op ongeveer 1 kindvluchteling per minuut? En wat betekent het als een onafhankelijke organisatie zoals De Raad misinformatie verspreid? Dit bespreken wij met Communicatie deskundige Lars Duursma. Ook gaan wij nog even dieper in op de kind-vluchtelingen met Caroliene Scheffer, adviseur mentale gezondheid bij Save the Children.  Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Oekraïense president Zelenski heeft al meermaals aangegeven bij de Europese familie te willen horen. Volgens Tweede Kamerlid Caroline van der Plas, van de BoerBurgerBeweging, kan dit niet. Zij twitterde het volgende: ‘'Heel opmerkelijk dat Zelenski Mark Rutte persoonlijk aansprak op zijn rol in toelaten van Oekraïne tot EU en niet als minister-president. Ik vond dat persoonlijk niet gepast, eerlijk gezegd. Elk land dat wil toetreden tot EU moet gewone procedure doorlopen. Geen uitzonderingen."  Wij focussen ons op die laatste twee zinnen. Moet elk land, in dit geval Oekraïne, per se een normale procedure doorlopen, of zijn er uitzonderingen mogelijk? De juridische feiten worden besproken met professoren Europees Recht Ton van den Brink, van de Universiteit Utrecht, en Armin Cuyvers, van de Universiteit Leiden. Ook horen we taalkundige Jan van Steenbergen. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Valerie Pécresse, Franse presidentskandidaat, staat nu bijzonder laag in de peilingen. Een paar weken geleden deed Pécresse een uitspraak waar wij niet zo zeker van waren als zij. Pécresse zei in een interview dat er afgelopen jaar, 2021, veertig miljoen ongedetecteerde migranten de Europese Unie in zijn gekomen. Dat is ruim twee keer de Nederlandse bevolking. Hoe kan niemand zo'n groot aantal opgemerkt hebben? Hoe weet Pécresse dat aantal als het ongedetecteerde migratie is? Klopt deze uitspraak wel? We bespreken dit vraagstuk met: Maartje Terpstra, advocaat in vreemdelingenrecht. Tineke Strik, Europarlementariër in de Groene fractie namens Groenlinks met onder andere migratie in haar portefeuille. Host Stefan de Vries Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op sociale media zijn de afgelopen weken tal van video's verschenen waarin jonge mensen met een Aziatische, Indiase of Nigeriaanse achtergrond Oekraïne proberen te ontvluchten. Zij worden uitgescholden, hardhandig tegengehouden of zelfs mishandeld. Uit deze video's blijkt dat dit aan de Poolse grens plaatsvindt, maar Poolse premier Mateusz Morawiecki zegt dat er echt geen sprake is van discriminatie door Polen. De beelden lijken niet te liegen, dus doet Morawiecki dit wel? We spreken onze ogen op de grond Christiaan de Vries, die hier momenteel hulp verleent, Ryan Schroeder van de International Organization for Migration van de VN en Ruud Bosgraaf van Amnesty International over de laatste updates. Zij gaan ons uitleggen wat er nou wel of niet aan de hand is aan de Poolse grens.  Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Journalisten hadden een WOB-verzoek gedaan voor de berichten tussen Eurocommissievoorzitter Ursula von der Leyen en Pfizertopman Albert Bourla. De Commissie vond zelf niet dat deze sms'jes opvraagbaar zijn omdat ze volgens hen geen 'documenten' zijn. De vraag is of dit laatste wel klopt en of de Commissie de wet überhaupt zelf zo mag interpreteren. De Commissie is ondertussen ook al op de vingers getikt.. Maar in deze factcheck legt WOB-Expert Roger Vleugels ook nog eens haarfijn uit hoe het in elkaar zit. Ook is Europarlementariër Sophie in 't Veld (D66) aan het woord over hoe het Parlement hier eigenlijk mee om zou moeten gaan. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Engelse defensie chef Sir Tony Radakan waarschuwde in januari voor Russische onderzeeër activiteit rond de internetkabels die op de bodem van de oceaan liggen. Hij zegt dat wanneer deze kabels doorgeknipt worden het desastreuze gevolgen voor wereldwijde communicatie. Klopt het dat deze kabels doorgeknipt kunnen worden en is het dan mogelijk om bijvoorbeeld de EU te isoleren? 97% van het wereldwijde internetverkeer gaat door deze kabels. Volgens sommige experts wordt Rusland ervan verdacht al eerder dit soort kabels kapot gemaakt te hebben. Defensie-experts kolonel Peter Wijninga en Europarlementariër Bart Groothuis vertellen wat er precies aan de hand is en wat het risico voor de EU is. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Boven een stuk van EenVandaag staat dat Denemarken het strengste asielbeleid van Europa heeft: "Een omstreden aanpak, maar het werkt: zo voert Denemarken het strengste asiel- en migratiebeleid van heel Europa". Klopt dit wel als we het beleid vergelijken met bijvoorbeeld Hongarije die minstens net zo streng lijken te zijn. Het Deense migratiebeleid is al jaren bekend in Nederland en bijzonder populair onder rechtse partijen. Wat zijn de grote verschillen met de rest van Europa? Hoe kan het eigenlijk dat het verschilt met Europa en zijn zij wel de enige die zo streng zijn? We vragen het Europarlementariër en emigratie-expert Tineke Strik (GroenLinks) en de Deense migratie-expert Christine Sidenius. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op elk nieuwskanaal was er wat over te vinden. Gepaard met foto's van terrasjes en overvolle winkelstraten stond er: “Spanje gaat corona voortaan als griep beschouwen”. Terwijl iedereen het verhaal oppakte vroegen wij ons af of dit wel klopt. Gaat Spanje corona wel als griep beschouwen?  De maatregelen in Spanje worden steeds lichter. Het gaat daar dan ook heel goed met de ziekenhuisbezetting. Maar is het niet iets te voorbarig om te zeggen dat Spanje het virus hetzelfde als griep gaat behandelen?  We vroegen Europarlementariër Mohammed Chahim naar de Spaanse plannen en politiek analist Andy Langenkamp naar de gedachtes achter de beslissingen.  Interessante links  https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5280244/spanje-griep-omikron-lockdown  https://www.ad.nl/buitenland/spanje-beschouwt-corona-voortaan-als-griep~a3b908ac/  https://www.trouw.nl/buitenland/niet-meer-elke-besmetting-tellen-spanje-wil-corona-hetzelfde-aanpakken-als-de-gewone-griep~bb5a1118/  https://www.telegraaf.nl/nieuws/1853561617/spanje-behandelt-corona-voortaan-als-griep  Host  Geert Jan Hahn  Over Factcheck Europa   Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Silvio Berlusconi heeft in zijn eigen krant een pagina vullende advertentie geplaatst. Deze advertentie is een opsomming van prestaties en kwaliteiten, maar heeft Berlusconi daadwerkelijk de Koude Oorlog beëindigd? In deze aflevering worden drie van deze zelfaanprijzingen gecheckt.  Volgens hemzelf een man van veel kwaliteiten. Naast het einde van de Koude Oorlog beweert deze advertentie ook dat Berlusconi de commerciële televisie naar Europa heeft gebracht. Ook zou hij de laatste écht democratisch verkozen premier van Italië zijn. Kloppen deze beweringen wel?  We spraken Catherine de Vries, politicologe aan de Università Bocconi, en expert op gebied van de Koude Oorlog Bram Boxhoorn.  Interessante links https://www.catherinedevries.eu/ https://nl.linkedin.com/in/bram-boxhoorn-08b07526 https://www.itvplc.com/about/history/1955 https://www.britannica.com/biography/Silvio-Berlusconi Host  Geert Jan Hahn  Over Factcheck Europa  Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.     See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Europese fractie ECR Group plaatste onlangs een advertentie over de vluchtelingenstroom die naar Europa komt. De fractie van onder meer JA21 en de SGP heeft het in deze advertentie over een onuitputtelijke illegale migratiestroom van voornamelijk mensen uit veilige landen. Ook zeggen ze dat afgewezen asielzoekers niet tot nauwelijks worden teruggestuurd naar het land van herkomst. Maar kloppen deze beweringen wel?  In 2020 heeft de Europese Unie bijna 500.000 asielaanvragen binnengekregen. Volgens de advertentie van JA21 en ECR Group zorgt het Vluchtelingenverdrag uit 1951 voor deze stroom aan asielzoekers en vluchtelingen. Zij willen net dat dit verandert omdat dit door hen als een probleem ervaren. Advocaat en vreemdelingenrecht advocaat Maartje Terpstra legt in deze driedubbele factcheck uit wat wel en niet klopt aan deze advertentie.  Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

FvD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen diende exact een maand geleden een motie in over vaccineren in Europa. Hij wilde dat het (demissionaire) kabinet zich uit zou spreken tegen een opmerking van voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. In de motie-Van Houwelingen staat dat volgens Von der Leyen een vaccinatieplicht in de EU wenselijk zou zijn. Heeft ze dat ook zo gezegd? Communicatie-expert Lars Duursma legt uit wat er daadwerkelijk gebeurd is en GroenLinks-Tweede Kamerlid Lisa Westerveld vertelt hoe zijn reageert op dit soort moties. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na de corrupte verkiezingen in Wit-Rusland heeft de EU vijf pakketen aan sancties opgelegd. Mick Wallace tweette hierover dat deze alleen de Wit-Russische bevolking pijn gaan doen. Wie raken deze sancties daadwerkelijk? Lukashenko of de Wit-Russische bevolking? In de zomer van 2020 heeft de EU het eerste pakket maatregelen na de verkiezingen opgelegd. Hierna volgde er meer incidenten waaronder de vliegtuigkaping van het vliegtuig waar de kritische journalist Roman Protasevitsj in zat. Na elk incident is er een pakket sancies opgelegd. Dit vijfde pakket is er omdat Lukashenko vluchtelingen de grens over stuurt naar Polen. Waar zij vast komen te zitten in het niemandsland tussen de EU en Wit-Rusland. Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De vaccinatiegraad ligt in ontwikkelingslanden nog veel lager dan in de Westerse landen. Het COVAX-programma probeert hier met gedoneerde vaccins iets tegen te doen. De EU en de VS beweren allebei dat ze voorop lopen in die vaccindonatiewedloop, maar heeft er gelijk: Ursula von der Leyen of Joe Biden? Het COVAX-programma is een internationale samenwerking van onder meer UNICEF en de WHO. Deze coronavaccins zijn bedoeld voor mensen in ontwikkelingslanden die de vaccins niet zelf kunnen betalen. Deze vaccins worden grotendeels geleverd door de EU en de VS. In toespraken en tweets stelden Biden en von der Leyen beiden triomfantelijk dat zíj de meeste vaccins aan COVAX hebben gedoneerd. Omdat deze rubriek 'Factcheck Europa' heet, stellen we de uitspraak van Commisievoorzitter Von der Leyen centraal: is de EU de grootste donateur ter wereld aan coronavaccins naar arme landen? Het antwoord is ingewikkelder dan het lijkt... Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens Boris Johnson heeft de EU-commissie gebruik gemaakt van artikel 16 van het Noord-Ierland protocol om vaccinexport naar de VK tegen te houden. Vanuit de EU wordt dit aan alle kanten ontkent. Wat is er daadwerkelijk gebeurt?  Artikel 16 is een noodclausule in het Noord-Ierland protocol. Dit is een verdrag dat in werking is gesteld tijdens de Brexit om de Noord-Ierse en Ierse grens open te kunnen houden. Wat belangrijk is omdat deze grens een historisch pijnpunt is. Volgens Johnson heeft de EU hier beroep op gedaan om vaccinexport naar de VK te stoppen. De EU zegt dat ze dit nooit gedaan hebben. Experts zeggen dat de situatie iets gecompliceerder is. Het oordeel De EU heeft gedreigd met de clausule maar er uiteindelijk nooit beroep op gedaan. Hierdoor is wat Johnson zegt niet waar. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Maghreb-Europa pijpleiding vervoert gas van Algerije naar Marokko en Spanje. Door de decennialange strijd tussen Algerije en Marokko, heeft Algerije besloten het contract van de pijpleiding niet te verlengen. Hierdoor loopt Europa, in het bijzonder Spanje, een deel van hun gasvoorziening mis. Toch stopt Algerije niet helemaal met hun gaslevering aan Europa. Er loopt namelijk nog een andere gasroute naar Spanje, waarmee Marokko kan worden omzeilt. Deze route door de Middellandse Zee heeft minder capaciteit dan de Maghreb-Europa leiding, wat tot een tekort aan gas in Spanje kan leiden. Oordeel Grotendeels onwaar. Het tekort dat ontstaat, is in verhouding zo minimaal dat de 'ernstige gezondheid' uit kan blijven. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het grensgebied tussen Polen en Belarus is het toneel geworden van een politiek spel waarin de Wit-Russische dictator Aleksandr Loekasjenko de Europese Unie wil destabiliseren. Er worden duizenden vluchtelingen naar Minsk gehaald, om ze vervolgens onder militaire begeleiding de Poolse grens over te zetten. Polen is echter niet van plan deze mensen toe te laten en heeft de grens hermetisch afgesloten. De vluchtelingen belanden hierdoor in een niemandsland, waarbij ze zowel de Poolse als de Wit-Russische grens niet over kunnen. Omdat niemand het grensgebied mag betreden, is grotendeels onduidelijk wat er precies afspeelt. Experts zijn het erover eens dat de situatie in strijd is met de mensenrechten en dat er snel iets moet gebeuren. Oordeel Het klopt inderdaad dat Warschau tot nu toe alle hulp vanuit Brussel weigert. 'We hebben een verzoek gedaan bij de Poolse autoriteiten om die grenszone te mogen bezoeken, maar dat is geweigerd,' zegt Europarlementariër namens de PvdA Thijs Reuten. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om de Europese economie uit de coronacrisis te trekken heeft de EU 750 miljard op de kapitaalmarkt 'gehaald'. Nederland heeft hiervan recht op een kleine zes miljard, mits er een plan ingeleverd wordt dat voldoet aan de voorwaarden. Europarlementariër namens JA21 Michiel Hoogeveen twitterde dat het fonds 'een sigaar uit eigen doos is.' Want, dit bedrag moet natuurlijk wel ooit terugbetaald worden. Het plan is dat dit wordt opgenomen in de meerjarenbegroting van de EU voor de komende decennia. Maar, zegt Armin Cuyvers, hoogleraar Europees Recht aan de Universiteit Leiden: 'het idee is dat de investeringen uit het herstelfonds zoveel economische groei creëren en zoveel welvaart, dat ze het daarmee kunnen terugbetalen.' Oordeel De uitspraak is té kort door de bocht, zeggen onze experts. Het herstelfonds moet veel meer opleveren dan alleen die zes miljard. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Naar aanleiding van de stijgende energieprijzen kwamen de EU-leiders samen in Slovenië. In de persconferentie die hierop volgde zei Commissievoorzitter Ursula von der Leyen het volgende: 'We also need a stable source, nuclear, and during the transition, gas.' Hoewel ze slechts een paar woorden aan het onderwerp besteedde, zouden deze volgens De Telegraaf zorgen voor een 'kanteling' in het debat binnen de EU. Het is duidelijk dat de EU op zoek moet naar een schonere energiemix. Omdat kernenergie nauwelijks CO2 uitstoot, zijn er lidstaten die pleiten voor een grotere rol. Onlangs schreven tien landen de Europese Commissie aan, om ervoor te zorgen dat kernenergie een groen label krijgt. Later sloot ook Nederland zich bij dit standpunt aan. Hoewel dit nog geen meerderheid oplevert, is er dus wel een kleine beweging te zien. Oordeel Volgens Europarlementariër Mohamed Chahim kwam kernenergie altijd al in de plannen van de Europese Unie voor: 'Kernenergie has never left the building.' De bewuste zin van Von Der Leyen zal de deur wellicht iets verder open zetten, maar sprake van een kanteling is er hierdoor niet. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is de hoogste instantie in Europa die kan oordelen over mensenrechtenkwesties. Dit doen zij op basis van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Dit verdrag is ondertekend door alle 47 leden van de Raad van Europa. De uitspraken van het EHRM zijn alleen bindend voor de lidstaat waartegen het vonnis is uitgesproken. Raab wil de wet zo aanpassen, dat het mogelijk wordt voor de Britse overheid een uitspraak te 'corrigeren' als deze niet naar wens is. Zo willen ze de invloed van Europa over het Britse nationale beleid beperken. Oordeel 'Het is in ieder geval niet zo dat je op nationaal niveau kan zeggen: Wij gaan een uitspraak van het Europees Hof van de Rechten van de Mens overrulen,' zegt Jan-Peter Loof, vice-voorzitter van het College van de Rechten van de Mens en docent Staatsrecht en Mensenrecht aan Universiteit Leiden. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tijdens de Unie voor het Middellandse Zeegebied in Caïro, was Frans Timmermans aanwezig namens de Europese Commissie. Het gastland werd lovend toegesproken door Timmermans: 'Egypte heeft laten zien een ware leider te zijn op het pad van ontwikkeling en duurzaamheid.' De uitspraak werd daarna ook nog getwitterd door het officiële accountEU in Egypt. Toch lijkt het met duurzaamheid wel mee te vallen in het land. Een aantal jaar geleden is er een enorm zonnepark gebouwd in de woestijn, maar daartegenover staat ook de bouw van drie grote gascentrales. Het aandeel groene energie in de totale energiemix wordt zo niet groter. Toch heeft Egypte wel de ambities om de klimaattop van volgend jaar te organiseren. Volgens Eduard Cousin, verslaggever in Egypte en schrijver van het boek Nu de wereld niet meer kijkt, is dit wereldwijde evenement vooral bedoeld om er goed op te staan: 'Je krijgt veel bezoeken van Westerse leiders die redelijk een-op-een de pr-strategie van Egypte echoën, zoals Timmermans.'Oordeel Onwaar. Egypte is geen leider op het gebied van duurzaamheid en ontwikkeling. Zie de uitspraak van Timmermans maar als een aanmoedigingsprijs van de EU aan Egypte. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel!Host Geert Jan HahnOver Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nadat de Zweedse premier Stefan Löfven openlijk zijn kritiek uitte op de nieuwe anti-homowetgeving in Hongarije, sloeg de minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó terug door te zeggen dat openbare veiligheid in Zweden 'iets is van het verleden.' Ook zei hij: De criminaliteitscijfers zijn torenhoog, er waren 366 geregistreerde schietincidenten en het aantal gewelddadige misdrijven door migranten stijgt alleen maar.' De Zweedse cijfers leren ons dat de totale criminaliteit in het land nauwelijks stijgt, maar dat de zware criminaliteit wel toeneemt. Zo worden er jaarlijks meer moorden en explosieven geregistreerd. Toch blijkt dit vooral een probleem in enkele wijken in grote steden als Gotenburg en Malmö. Hier is de werkloosheid groot en krijgen bendes steeds meer invloed. Oordeel Grotendeels onwaar. De uitspraak van Szijjártó is behoorlijk overdreven. Hoewel er in sommige wijken wel degelijk grote problemen met criminaliteit zijn, is in de rest van Zweden de openbare veiligheid nog prima gewaarborgd. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om de coronaschade te beperken heeft de Europese Unie het Next Generation EU fonds opgezet. Naast de al bestaande begroting, is er nog eens 750 miljard beschikbaar gesteld om de economie uit het slop te trekken en toekomstbestendig te maken. Om als lidstaat recht te hebben op de subsidie, moet je wel een plan inleveren. Iets wat Nederland nog niet heeft gedaan. De subsidie wordt verdeeld over drie jaar. Het bedrag van de eerste twee jaar wordt onder andere bepaald door werkloosheid, inwonersaantal en sterftecijfers. Nederland heeft hier recht op 3.9 miljard. De subsidie voor het derde jaar wordt bepaald op basis van de daling in bruto binnenlands product. Hoewel dit nog moet worden vastgesteld, heeft de Europese Commissie hier wel al een verwachting voor uitgesproken: 1.8 miljard voor Nederland. Oordeel Waar. Als we de rekensom maken zit Nilüfer Gündogan er weliswaar zo'n 300 miljoen naast, maar dat is bijna niks in de Europese subsidiewereld. Nederland heeft naar verwachting recht op 5.7 miljard vanuit het Europese Corona Herstelfonds. Bijna 6 miljard dus. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Iedere lidstaat van Europese Unie moet bijdragen aan de Brusselse begroting, maar heeft ook recht op subsidies. De EU heeft een uitgebreid potje waaruit elk land fondsen voor bijvoorbeeld onderwijs en landbouw kan krijgen. Daarnaast zijn er ook subsidies die bijdragen aan de welvaart van een land, waardoor de arme lidstaten dus meer krijgen. Polen en Hongarije waren het afgelopen decennium inderdaad netto-ontvangers. Als we kijken naar de hoogte van het bedrag dat zij hebben gekregen vanuit de EU, staat Polen strak bovenaan. Hongarije eindigt tweede op de lijst. Maar als we uitgaan van de grootte van de economie en het bruto binnenlands product meenemen in de berekening, is de uitslag anders. Dan is Hongarije de winnaar en komt Polen pas op de zesde plek, na Bulgarije, Letland, Litouwen en Griekenland. Oordeel Deels waar, deels onwaar. Als we kijken naar absolute cijfers, dan zijn Polen en Hongarije inderdaad de grootste netto-ontvangers. Als we rekening houden met de omvang van de economie en kijken naar het bruto binnenlands product, dan staat Hongarije wel bovenaan maar valt Polen uit de top 5. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van Nieuwenhuizen was minister van Infrastructuur en Waterstaat en viel vijf dagen in op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Nu maakt ze de overstap naar branchevereniging Energie-Nederland. Dat weer lobbyt in Den Haag. Esther de Lange, Europarlementariër namens het CDA, twitterde: 'In de EU zijn hier regels voor: er geldt een afkoelperiode voor Eurocommissarissen voordat ze een dergelijke overstap kunnen maken.' Deze Brusselse afkoelperiode geldt voor een tijdsbestek van 18 maanden. Binnen deze periode moeten Eurocommissarissen elke betaalde functie die zij aan willen nemen laten toetsen door een commissie. Zij beoordelen of er sprake kan zijn van belangenverstrengeling of niet. In Den Haag is hier echter nauwelijks wetgeving voor, al geldt er wel een gedragscode. Maar die is vrijblijvend. Oordeel Waar. Als Van Nieuwenhuizen Eurocommissaris zou zijn geweest, dan was haar nieuwe functie niet door de Brusselse wetgeving goedgekeurd, zeggen experts die BNR heeft gesproken. Dennis de Jong, oud-Europarlementariër voor de SP: 'Als oud-minister van Infrastructuur en Waterstaat kun je natuurlijk niet zeggen, ik had niets met energie te maken.' Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De komende zeven jaar zou de EU 1 miljard euro overmaken naar Afghanistan. Dit bedrag komt uit het Europese potje voor ontwikkelingshulp, wat betekent dat het geld naar projecten gaat die bijdragen aan de waarden van de EU. Nu de Taliban aan de macht, is het onduidelijk of het geld op de goede plek terecht komt. Daarom is besloten de gift te bevriezen. De ontwikkelingshulp vanuit de EU is dus stopgezet. Maar de humanitaire hulp, een soort noodhulp, is juist opgeschroefd. 'De steun die eerst via Kaboel liep, gaan we nu inzetten om hulporganisaties en NGO's extra te ondersteunen,' aldus Thijs Reuten, Europarlementariër voor de PvdA. Zo moet het geld de Afghaanse bevolking alsnog bereiken. Oordeel Deels waar, deels onwaar. Voorlopig wordt de ontwikkelingshulp naar Afghanistan stopgezet, maar de humanitaire hulp wordt daarentegen juist verhoogd. De geldstroom verschuift en wordt dus niet geheel stopgezet. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Plasterk en Roos laten zich inspireren door Frankrijk in de jaren '70, waar volgens hen in tien jaar het elektriciteitsnet grotendeels overschakelde op kernenergie. De situatie in Frankrijk toen is echter totaal anders dan die nu in Nederland is, benadrukt oud-correspondent Stefan de Vries. De oliecrisis raakte het land hard en nood brak dus wet. Hierdoor was er vanuit de staat veel meer mogelijk. Tegenwoordig zijn de veiligheidsvoorschriften voor een kerncentrale een stuk strenger, waardoor de bouw ook duurder is. Anders dan in Frankrijk, waar de energiemarkt grotendeels in handen van de staat was, is in Nederlands de energiemarkt open. 'In Nederland is gewoon de realiteit dat onder die omstandigheden geen marktpartijen zijn die graag willen investeren in kernenergie,' zegt klimaatwetenschapper Heleen de Coninck. Daarnaast zijn er nog andere factoren die de overstap op kernenergie lastig maken, zoals vergunningen, expertise en democratisch draagvlak. Oordeel In tien jaar overstappen op kernenergie? Haast onmogelijk zeggen onze experts. Er zijn te veel factoren die het proces vertragen. Tien jaar is gewoon te kort. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel!Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het doel van de Green Deal die Frans Timmermans afgelopen juli presenteerde, is om van Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken. Om dit te bereiken, moet de Europese Unie in 2030 55% minder CO2 uitstoot hebben ten opzichte van 1990. De gewenste werkwijze: CO2-uitstoot wordt zwaarder belast, bosbouw gestimuleerd en elke lidstaat krijgt een op maat gemaakt plan. Dit moet ervoor zorgen om het gezamenlijke doel van 55% halen. Maar geldt dat percentage wel voor Nederland als individueel land? En is het doel van Timmermans bindend? Oordeel Nee, het is niet zo dat elke lidstaat in 2030 een CO2-reductie van 55% moet hebben. Het gaat om een Europees gemiddelde. Het is een mix van verschillende pijlers; zie het als maatwerk per lidstaat. Maar ook: 'De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten,' zegt Esther de Lange, Europarlementariër voor het CDA. Wat betekent dit voor Nederland? Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

NRC-columniste Caroline de Gruyter zegt in de Europa-podcast dat Nederland het derde land is dat de EU-leden bellen als het gaat om besluitvorming. Dit blijkt uit onderzoek van de denktank European Council of Foreign Affairs. Zij kijken jaarlijks naar de verhoudingen wat betreft besluitvorming binnen de Europese Unie. Welk land contacteer je als eerst als er iets besloten moet worden? En welke lidstaat is volgens jou het meest invloedrijk in de Europese Unie? Uit dit onderzoek uit juli 2020 blijkt dat Duitsland en Frankrijk plaats 1 en 2 innemen. Daarna volgt Nederland. Expert Rob de Wijk benadrukt wel dat invloedrijk niet per se bepalend en leidend is. Zo is Rutte bepalend geweest in de Turkije-deal, maar zegt De Wijk: Iemand die als Mister No bekend staat in Europa, die kun je moeilijk een leider noemen.Oordeel Ja, zeggen BNR's experts, Rutte is wel degelijk invloedrijk in de Europese Unie en die derde plaats lijkt hun zeker aannemelijk. Maar Rutte de invloed van Rutte, maakt hem niet per se leidend en bepalend in de Europese Unie. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan HahnOver Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Officieel gezien is Nord Stream 2 een deal tussen bedrijven: Gazprom, Shell en bedrijven uit Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk. Maar sinds de start van de aanleg door de Oostzee is Nord Stream 2 al omstreden. Europa zou te afhankelijk worden van Russisch gas en doordat de oude pijpleiding in Oekraïne overbodig wordt, krijgt Rusland ook daar meer macht - zo luiden de reacties. Begin juli staken de Verenigde Staten na jaren van protest - onder Barack Obama en Donald Trump - hun verzet, die zelfs uitmondde in een sanctiewet. Joe Biden en de Duitse bondskanselier Angela Merkel sluiten een nieuwe deal over de voorwaarden van de gaspijpleiding. Maar als de politieke bemoeienis zo groot is, zijn de geopolitieke aspecten nog wel onderhevig aan de commerciële, zoals de Nederlands overheid nog steeds betoogt? Oordeel Experts die BNR heeft geraadpleegd, zijn niet onder de indruk van het nieuwe, en tevens oude standpunt van de overheid. Commercieel project: dat is vooral een diplomatiek antwoord zegt Wendelmoet Boersema, auteur van het boek Gronings Goud. Zo rechtvaardigt het kabinet alle moeilijke vragen die ze krijgen over Rusland. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel! Host Geert Jan HahnOver Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op woensdag 14 juli presenteerde de Europese Commissie, onder leiding van Frans Timmermans, de uitvoering van zijn klimaatplan als onderdeel van de Green Deal. In 2030 moet er 55% minder broeikasgassen uitgestoten worden, zodat Europa in 2050 het eerste CO2-neutrale continent wordt. Met de nieuwe maatregelen geldt: hoe schoner de brandstof, hoe goedkoper. En hoe viezer, hoe duurder. De belasting op CO2-uitstoot wordt dus hoger. 'Mogelijk een euro erbij aan de pomp', kopte De Telegraaf daarom. Het citaat betreft een uitspraak van Eric-Marc Huitema, directeur van de koepelorganisatie van Europese autofabrikanten ACEA. Volgens Huitema zou dit in 2026 al het geval zijn.Oordeel 'Voor de bühne doet deze uitspraak het goed', zegt Ewout Klok, voorzitter van belangenvereniging van tankstations BETA. Maar analisten en experts die BNR heeft geraadpleegd, zetten vraagtekens bij dit scenario. Luister naar deze podcast voor de factcheck, de analyse én het oordeel!Meer informatie Plannen Timmermans maken tanken duurder, mogelijk een euro erbij aan de pompHost Geert Jan Hahn Over Factcheck Europa Geert Jan Hahn hoor je elke donderdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factcheckeuropa, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.