Odsłuch społeczny

W kampanii wyborczej do Sejmu w 2023 r. sporo słyszeliśmy o niechęci do Tuska i aferach PiS-u, o instrumentalnie potraktowanym referendum i niechęci do emigrantów. A których tematów zabrakło? O polityce klimatycznej, prawach kobiet i osób LGBTQ oraz problemach polityki lokalnej i państwowej rozmawiamy z kandydatką do Sejmu z Wrocławia Martą Stożek. Odcinek nagrany 8 października 2023 poprowadził Jan Gierzyński, a zrealizował i wydał Mateusz Pigoń.

Najnowsza książka Bartosz Józefiaka jest szerokim spojrzeniem na problemy związane z poruszaniem się po polskich drogach. Autor spotkał się i rozmawiał ze sprawcami i bliskimi ofiar wypadków, które wstrząsnęły opinią publiczną. Podjął się również pracy jako kurier rozwożący paczki do paczkomatów, aby lepiej zrozumieć problemy i presję, jakiej poddawani są kierowcy zarabiający na życie jeżdżeniem. O tych i pozostałych kwestiach poruszonych w zbiorze „Wszyscy tak jeżdżą” posłuchacie w najnowszej rozmowie Odsłuchu społecznego. Odcinek nagrany 23 lipca 2023 poprowadził Jan Gierzyński, a zrealizował i wydał Mateusz Pigoń.

Część młodych osób i rodziców twierdzi, że polski system nauczania niedostatecznie dużo mówi o problemach związanych ze zmianami klimatu. Niektórzy z nich postulują wprowadzenie do szkół osobnego przedmiotu poświęconego tej kwestii. Nasz rozmówca twierdzi, że to propozycja trudna w realizacji i niezgodna z założeniami innowacyjnej edukacji. O aktualnym stanie edukacji klimatycznej w polskich przedszkolach, szkołach i poza nimi rozmawiamy z Jakubem Gontarkiem, koordynatorem prac międzyresortowego Zespołu ds. edukacji ekologicznej i klimatycznej. Odcinek nagrany 25 kwietnia 2023 poprowadziła Karolina Dereń, a zrealizował i wydał Mateusz Pigoń.

Termin „patodeweloperka” zrobił sporą karierę w prasie i mediach społecznościowych, ponieważ trafnie opisuje emocje milionów Polek i Polaków napotykających produkty mieszkaniopodobne. A jak ten termin definiuje urbanista? O przyczynach i skutkach obecnego modelu rynku mieszkaniowego w Polsce, oraz o możliwych sposobach naprawy jego patologii rozmawiamy z Łukaszem Drozdą. Odcinek nagrany 4 kwietnia poprowadził Jakub Piasecki, zrealizowała Beata Zybura, a wydał Mateusz Pigoń.

Wieczny wieczór kawalerski za ścianą, puste mieszkania czekające tygodniami na oszczędnych turystów, mniejsze wpływy z podatków i rosnące ceny nieruchomości w centrach miast... Świat już dobrze zna negatywne skutki popularności platform pośredniczących w wynajmie krótkoterminowym. Do Sejmu trafił projekt ustawy, która ma wpłynąć na tę część rynku najmu mieszkań. Z proponowanych w nim zmian ucieszą się sąsiedzi uciążliwych mieszkań wynajmowanych na m.in. Aribnb i Booking, pracownicy sektora turystycznego, władze samorządowe oraz sami turyści. O projekcie ustawy rozmawiamy ze współautorką projektu ustawy Beatą Siemieniako. Odcinek nagrany 15 marca 2023 r. poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, zrealizowali Robert Gańko i Beata Zybura, a wydał Mateusz Pigoń.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ograniczający prawo do legalnej aborcji sprawił, że wiele kobiet zostało zmuszonych do urodzenia, mimo śmiertelnych wad, które uniemożliwiały ich dzieciom przeżycie. O dramatycznych konsekwencjach tego wyroku dla zdrowia fizycznego i psychicznego kobiet, o skali tego problemu oraz o lekarkach i lekarzach, którzy postanowili w tej sytuacji stanąć po stronie kobiet opowiada film dokumentalny „O tym się nie mówi”. Jego współproducentka Katarzyna Nowak opowiada o procesie powstawania filmu, jego odbiorze społecznym oraz programie edukacyjnym, który powstał w wyniku pracy filmowców. Odcinek nagrany 9 marca poprowadziła Karolina Dereń, wydał i zrealizował Mateusz Pigoń.

Gdy w sytuacji kryzysowej, kłopotach finansowych i zdrowotnych nie możemy liczyć na najbliższych, z pomocą przychodzą instytucje działające na rzecz społeczności. Jakie problemy może nam pomóc rozwiązać ośrodek pomocy społecznej? Kto w nim pracuje i czy posiada narzędzia wystraczające do pełnienia swoich ważnych zadań? O pracy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej opowiada kierowniczka placówki w Zakroczymiu, Anna Lewicka. Odcinek nagrany 21 lutego 2023 r. poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, zrealizowali Robert Gańko i Marta Koczerska, a wydał Mateusz Pigoń.

Jak zamknąć usta aktywistce? Można jej wytoczyć proces i liczyć, że groźba kosztów procesu i ewentualnego odszkodowania zniechęci ją do działania. A jak to w ostatnich latach wyglądało w Polsce? O zaprzęganiu machiny państwowej do ścigania osób rysujących kredą po chodnikach, dziesiątkach paragrafów z kilku kodeksów, które skutkują setkami pozwów, rozmawiamy z dziennikarką OKO.press Agnieszką Jędrzejczyk i aktywistką Laurą Kwoczałą. Odcinek nagrany 24 stycznia poprowadził Jan Gierzyński, wydał i zrealizował Mateusz Pigoń.

Jak tam kac po Sylwestrze? Pierwszego dnia stycznia na wielu portalach informacyjnych możemy znaleźć dziesiątki metod na złagodzenie dolegliwości związanych z nadużyciem alkoholu poprzedniego dnia. Rozwiązanie tego problemu jest jednak bardzo proste – wystarczy nie pić. W Polsce pijemy coraz więcej i więcej, a państwo robi niewiele, aby utrudnić dostęp do trującej substancji – prawo kontrolujące reklamy napojów alkoholowych nie jest respektowane, a dyskretną „małpkę” możemy kupić na każdej stacji benzynowej czy w sklepie na rogu. O uzależnieniu od alkoholu, trzeźwieniu oraz o polskiej kulturze picia porozmawiamy z dziennikarką Michaliną Koblą, która od ponad roku jest abstynentką. Odcinek nagrany 14 grudnia poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Czy wkładając pierś z kurczaka do sklepowego koszyka myślisz o tym skąd ona pochodzi? A może sądzisz, że skoro mięso zostało dopuszczone do sprzedaży, to wszystko z nim w porządku, zwłaszcza, że na etykiecie napisane jest coś o ekologicznych gospodarstwach… Nie do końca tak jest. Polska jest numerem jeden w Europie jeśli chodzi o eksport drobiu, a warunki w jakich brojlery są hodowane często odstają od obietnic o wesołych kurczakach, które widzimy na etykietach. Co tak naprawdę jemy? Na to pytanie odpowie dziś Monika Kowalska ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki. Odcinek nagrany 10 października poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Sprzedaż okularów w supermarkecie, prowadzenie zajęć z socjologii na uczelni katolickiej i obsługa klienta w fabryce zakrętek do słoików – którą z tych prac Wiesławiec Deluxe wspomina najlepiej? Czy skrócenie tygodnia pracy, gwarantowany dochód podstawowy albo dodatkowe opodatkowanie korporacji mogą być nadzieją dla osób wykonujących „bullshit jobs”? O mierzeniu się z niespodziewanymi negatywnymi stronami pracy w systemie kapitalistycznym, poszukiwaniu sensu podczas calli i wideokonferencji oraz o swojej wymarzonej pracy rozmawiamy z autorem niedawno wydanej książki „Każda praca hańbi”. Odcinek nagrany 23 września 2022 poprowadził Jan Gierzyński, a przygotował i zrealizował Mateusz Pigoń.

Czym właściwie jest autyzm? Co dziś wiemy o przyczynach autyzmu i jak współcześnie diagnozuje się go u dzieci i dorosłych? Z wiceprezeską Fundacji Synapsis rozmawialiśmy o stanie współczesnej wiedzy o autyzmie i sposobach pomocy osom w spektrum, a także o kwestiach LGBTQ i pomocy świadczonej uchodźcom z Ukrainy. Odcinek nagrany 6 lipca 2022 poprowadził Jan Gierzyński, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Polski rząd w 2008 r. kończy program wcześniejszych emerytur dla kobiet, a ostatnim rocznikiem, który będzie mógł skorzystać z takiego prawa, są osoby urodzone w 1953 r. Część kobiet decyduje się na ten krok i zaczyna pobierać wcześniejsze emerytury, ale po jakimś czasie Sejm zmienia zasady i wprowadza przepisy, w rezultacie których część kobiet urodzonych w tym roczniku dziś otrzymuje emeryturę niższą o nawet 1000 zł. O zmaganiach z ZUS i walce w sądach, a także o wspieraniu się kobiet w walce z nierównym i niekonstytucyjnym traktowaniem przez organy państwa, rozmawiamy z członkiniami facebookowej grupy „Seniorki '53”. Odcinek nagrany 20 maja 2022 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Ewa Pospieszyńska, a zrealizował Mateusz Pigoń.

W czasie wakacyjnych wyjazdów często mijamy po drodze tajemnicze ogrodzone tereny, gdzie zza drzew widać zrujnowane budynki – pewnie dawny dwór z gospodarstwem, może pałacyk lub folwark? Jak ratować takie budynki i czy w ogóle warto zachowywać je dla przyszłych pokoleń? Czy odbudowa jest jedyną formą ratunku? Na te pytanie odpowie Emilia Dudzińska, architektka zajmująca się m.in. skanowaniem laserowym obiektów zabytkowych. Odcinek nagrany 10 sierpnia 2022 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Kurierzy remontują samochody za własne pieniądze. Osoby pracujące w centrach dystrybucyjnych mają tak „elastyczne” formy zatrudnienia, że czasem dowiadują się o zmianie w grafiku podczas porannej drogi do magazynu. Osoby pracujące w call center poddawane są nieustannej presji efektywności i nie otrzymują wystarczającego wsparcia psychologicznego. A co zyskują polscy pracownicy dzięki tej niekończącej się optymalizacji kosztów i zmniejszaniu wartości naszej pracy? O kosmicznych zabawkach Jeffa Bezosa i warunkach pracy w zagranicznych korporacjach w Polsce rozmawiamy z działaczką związkową i autorką książki „Korpo” Katarzyną Dudą. Odcinek nagrany 30 maja 2022 poprowadziła Anna Krasnodębska, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Wśród znacznej części naszego społeczeństwa dominuje pogląd, że należy samemu zadbać o zabezpieczenie finansowe na starość, gdyż polski system emerytalny na pewno upadnie. A jak jest w rzeczywistości? Jaki wpływ na ten system ma starzenie się społeczeństwa i jakie kroki ze strony rządów powinny być podejmowane w celu dostosowania do zmian demograficznych? Na te i inne pytania związane z zabezpieczeniem emerytalnym odpowiada Janina Petelczyc, z katedry ubezpieczenia społecznego SGH. Odcinek nagrany 10 czerwca 2022 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magdalena Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Wielu mężczyzn zmaga się ze skutkami zamknięcia w społeczno-kulturowych rolach i stereotypach związanych z męskością. Okazywanie przez nich emocji odbierane jest jako słabość i podlega krytyce. A potrzebuje tego każda osoba - niebinarna, kobieta czy mężczyzna. W odpowiedzi na toksyczną wizję męskości członkowie Grupy Performatywnej Chłopaki postanowili szerzyć ideę okazywania czułości wśród mężczyzn. Działalność grupy jest bardzo wszechstronna. Porozmawialiśmy o tym z dwoma przedstawicielami GPCh, Tomaszem Grabowskim i Tomaszem Gromadką. Odcinek nagrany 6 kwietnia 2022 poprowadził Jakub Piasecki, przygotowała Anna Krasnodębska, a zrealizował Bartek Rogowski.

W trudnych sytuacjach odczuwamy strach, z którego płynie siła do działania. Co zrobić, gdy nas lub bliską osobą ogarnia lęk i nieracjonalna panika? O pomaganiu sobie i innym w sytuacjach kryzysu emocjonalnego rozmawiamy z psycholożką Martą Piotrowską. Odcinek nagrany 26 marca 2022 poprowadziła Anna Krasnodębska, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Działalność związkowa w Polsce odżywa, co widać było podczas mobilizacji i protestach w zakładach Amazona i Solarisa. Co ważne zaangażowanie widać nie tylko ze strony weteranów związkowych, ale również nowego pokolenia. Gabe i Dominik opowiadają o swojej działalności w Warszawskim Kole Młodych Inicjatywy Pracowniczej. Dzielą się analizą trudności w prawie regulującym związki zawodowe i przybliżają najnowsze inicjatywy, m.in. kampanię „Studia Bez Pustego Portfela”. Odcinek nagrany 21 lutego 2022 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Ewa Pospieszyńska, a zrealizował Robert Gańko.

Dźwięki ich bębnów przyciągają uwagę przechodniów, rozgrzewają i dodają otuchy uczestnikom i uczestniczkom demonstracji. Na ich wsparcie mogą liczyć związkowcy walczący o prawa pracowników, uczestniczki i uczestnicy strajków klimatycznych, parad równości i Czarnych Marszów. Z Marią i Anią, członkiniami Samby Warszawski Rumor, rozmawiamy o muzyce, aktywizmie i zgadzamy się z wnioskiem Ani, że „demonstracja z Sambą jest lepsza, niż demonstracja bez Samby”. Odcinek nagrany 2 lutego 2022 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Ciągle słyszymy o panoszącym się w Europie i na świecie populizmie. Czym on właściwie jest i czy jest on zjawiskiem nowym? Czy powinniśmy z nim walczyć czy raczej oswoić i korzystać z niego, aby zmieniać państwo na lepsze? O ciemnych i jasnych stronach populizmu opowie dr Bartosz Rydliński – współzałożyciel Centrum Ignacego Daszyńskiego. Odcinek nagrany 20 stycznia 2022 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Według Dariusza Paczkowskiego street art jest sztuką egalitarną i każdy może być twórcą ulicznym - jak sam twierdzi „punktem wyjścia jest zawsze człowiek”. Za nazwą jego projektu 3FALA kryje się przesłanie o potrzebie ewolucji i nieustannym zmienianiu się świata. Trzecia Fala ma inspirować do działania i nieść pomoc. W rozmowie z aktywistą dowiemy się, jak można przełamywać stereotypy oraz konfrontować ludzi z ważnymi problemami świata codziennego poprzez sztukę zaangażowaną społecznie. Odcinek nagrany 12 stycznia 2022 poprowadził Jakub Piasecki, przygotowała Anna Krasnodębska, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Jak postrzegają świat, odczuwają emocje i uczą się relacji z innymi ludźmi osoby na spektrum autyzmu? O ich szczególnych potrzebach i relacjach z neurotypową większością społeczeństwa rozmawiamy z Anitą Wojtkiewicz, autystką, psycholożką pracującą z osobami za spektrum autyzmu i autorką bloga „Psycholog na spektrum”. Odcinek nagrany 20 grudnia poprowadziła Lex Juszczakiewicz, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Mało kto ma pozytywne skojarzenia ze skrótem „SOR”. Zazwyczaj Szpitalne Oddziały Ratunkowe kojarzą się ze stresem, wielogodzinnym czekaniem i wrażeniem, że nikt nie chce się zająć pacjentem. A jak to miejsce wygląda z punktu widzenia pracowników? Dla personelu medycznego często to jeden z kilku etatów, a pasję do zawodu i chęć niesienia pomocy trudno utrzymać w źle zorganizowanym systemie. O kulisach pracy na SOR-ze opowiada Mateusz Sieradzan znany w mediach społecznościowych jako Pan Pielęgniarka. Odcinek nagrany 21 października poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizowali Mateusz Pigoń i Robert Gańko.

W lipcu tego roku rząd przedstawił projekt uchwały o przyjęciu dokumentu "Polityka migracyjna Polski". Projekt nie odpowiada jednak na prawdziwe potrzeby osób imigranckich i uchodźczych. Takie zdanie wyraziła m.in. Fundacja Ocalenie w piśmie do ​​Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Autorką tej opinii była Anna Chmielewska – koordynatorka Centrum Pomocy Cudzoziemcom w Warszawie, którą zaprosiliśmy do rozmowy, by dowiedzieć się, jak obecnie wygląda i jaka powinna być polityka migracyjna Polski. Odcinek nagrany 26 listopada 2021 poprowadził Jakub Piasecki, przygotowała Anna Krasnodębska, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Pandemia pokazała, że niektóre zawody, takie jak kasjerka czy operator śmieciarki, są niezbędne, a z kolei bez istnienia innych społeczność może się obyć. W tym odcinku Odsłuchu społecznego rozmawiamy o poczuciu sensu wykonywanej pracy wśród różnych grup zawodowych i o tym, jak pandemia wpłynęła na styl pracy oraz oczekiwania wobec niej. O tym wszystkim opowiada Bartłomiej Brach - antropolog organizacji i doradca biznesowy, a także wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim. Odcinek nagrany 14 października 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Ponad rok temu, 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności przepisu dopuszczającego aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. W odpowiedzi Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny zorganizowała akcję Skarga Kobiet, zachęcającą osoby dotknięte zmianą prawa do składania formalnej skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (ETPC). Z prawniczkami Kamilą Ferenc i Agatą Bzdyń rozmawiamy o prawach człowieka do posiadania rodziny, konstytucyjności wyroku i prawnej odpowiedzi na łamanie praw Polek. Odcinek nagrany 9 listopada 2021 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Aleksandra Juszczakiewicz, a realizowali Robert Gańko i Katka Mazurczak.

Kiedy znajoma osoba zawiadamia nas o utracie kogoś bliskiego, często nie wiemy jak zareagować. Nic dziwnego, w końcu przez większość naszego życia staramy się unikać rozmów o śmierci, jako tematu kłopotliwego i wprawiającego w konsternację. Pomimo że każdy z nas obejrzał zapewne kilka tysięcy morderstw na ekranie telewizora czy komputera, zjawisko śmierci w realnym świecie coraz bardziej nas przeraża. O tym dlaczego tak się dzieje i co możemy z tym zrobić opowie Anja Franczak – towarzyszka w żałobie i założycielka Instytutu Dobrej Śmierci. Odcinek nagrany 25 października 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Czy mniejsze miasta mają mniejsze problemy? Aby odpowiedzieć na to pytanie, dziennikarz i reporter Marek Szymaniak wyruszył w podróż do kilkudziesięciu polskich miast, które według raportu Społecznej Akademii Nauk znajdują się na granicy społeczno-ekonomicznej zapaści. Efektem tej pracy jest książka „Zapaść. Reportaże z mniejszych miast” (2021). W naszej rozmowie autor przybliża historie bohaterów i bohaterek książki — osób mieszkających w małych miastach, które codziennie mierzą się z efektami wieloletnich zaniedbań. Jak czuje się rodząca kobieta ze świadomością, że najbliższy szpital znajduje się 50 km od jej domu? Dlaczego marnuje się potencjał młodych osób, nie dając szansy na rozwój w rodzinnych stronach i zmuszając do wyjazdu za granicę? Dlaczego tak trudne jest kupienie własnego mieszkania? I wreszcie — czy warto protestować przeciwko temu wszystkiemu? Odcinek nagrany 12 października 2021 poprowadził Jakub Piasecki, przygotowała Anna Krasnodębska, a zrealizowali Mateusz Pigoń i Katka Mazurczak.

Osoby, które pracują seksualnie, robią to, by utrzymać siebie i swoje rodziny. By zapewnić sobie podstawowe potrzeby i przetrwać w systemie pracy najemnej. Ich praca z klientami, w klubach czy w internecie wymaga wysiłku i konkretnych umiejętności. A jednak prawo w Polsce i w wielu innych krajach stygmatyzuje pracę seksualną na różne sposoby. Aleksandra Kluczyk opowiada o tym, co kryje się za pojęciem pracy seksualnej, a także o tym, jak wyglądają realia tej pracy w Polsce. Jakich praw brakuje osobom pracującym seksualnie i jak państwo poprzez sankcje bardziej szkodzi niż pomaga sytuacji takich osób. Odcinek nagrany 28 września 2021 przygotowała i poprowadziła Anna Roszman, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Sądownictwo w Polsce działa dzięki mrówczej, niewidzialnej i niedocenianej pracy asystentek, sekretarzy i protokolantek. Ich pensje zostały zamrożone ponad dekadę temu, a osoby pracujące w tym sektorze nie mają prawa do strajku i obowiązują je absurdalne zasady rozliczania nadgodzin. Dlatego we wrześniu przez Warszawę przeszedł marsz pracowników i pracownic sądów i prokuratur, a pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, tuż obok „białego miasteczka”, powstało „czerwone miasteczko”. Działaczki związkowe — asystentka sędziowska Urszula Łobodzińska oraz starsza sekretarz sądowa Agata Szymańska — opowiadają o warunkach pracy w polskich sądach i postulatach trwającego protestu. Odcinek nagrany 28 września 2021 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Anna Roszman, a zrealizował Robert Gańko.

Od starożytnego Rzymu po współczesny Turkmenistan, od Białorusi po Ugandę — większość osób przez znaczną część historii żyła pod rządami dyktatorów. Co zagraża współcześnie wolnościowym rządom i co mogą robić obywatele i obywatelki, aby walczyć o demokrację? O dawnych i współczesnych dyktaturach rozmawiamy z Miłoszem Szymańskim — absolwentem Akademii Morskiej w Szczecinie, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Polskiej Szkoły Reportażu. Jest podróżnikiem i autorem podkastów „Lekcji Historii” oraz „Za Rubieżą” poświęconych historii świata i polityce międzynarodowej. Odcinek nagrany 12 lipca 2021 poprowadził Jo Ash Gierzyńskx, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Jakie są codzienne doświadczenia Polek i Polaków pochodzenia afrykańskiego? Czym są społeczne przywileje? Jak rasizm jest zakorzeniony w naszym języku i kulturze? W odcinku rozmawiamy o książce „Rasizm po polsku” z Bumim Philipsem, jej współautorem i współzałożycielem Stowarzyszenia Polaków Pochodzenia Afrykańskiego. Odcinek nagrany 17 września 2021 poprowadziła i przygotowała Anna Roszman, a zrealizowali Katka Mazurczak i Jan Sikorski.

W Polsce uzwiązkowienie pracownicze sięga kilkunastu procent. W krajach północnej i zachodniej Europy wskaźnik ten wynosi kilkadziesiąt, a w Islandii jest to aż 90 procent. Dlaczego tak mało polskich pracowników i pracownic zapisuje się do związków zawodowych? Wynika to z nieskutecznej komunikacji, braku edukacji czy stereotypów? Jak współcześnie działają związki zawodowe? Jak przystąpić do takiej organizacji? Dlaczego taką przynależność należy traktować jak rodzaj ubezpieczenia? O swojej działalności i szykowanym strajku w jednym z dużych zakładów pracy na południu Polski opowiedzieli Mirosław Grzybek — przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutników w Polsce oraz Krzysztof Laszczak — przewodniczący NSZZ Pracowników Organizacja Międzyzakładowa FCA Poland S.A. i Spółek w Bielsku-Białej. Odcinek nagrany 16 lipca 2021 roku poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Anna Roszman, a zrealizowali Jan Sikorski i Mateusz Dobrowolski.

W marcu 2019 roku przyjęta została pierwsza tzw. deklaracja anty-LGBT. Dzięki twórcom „Atlasu Nienawiści” wiemy, że podobny dokument ogłosiło niemal 100 samorządów. Tym samym deklaracja została uchwalona na 1/3 obszaru Polski. O konsekwencjach tych dyskryminacyjnych działań dla milionów Polek i Polaków oraz krajowych i europejskich skutkach rozmawiamy z częścią zespołu przygotowującego mapę — Kamilem Maczugą i Pawłem Prenetą. Odcinek nagrany 19 sierpnia 2021 poprowadził Jo Ash Gierzyńskx, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Podwójna księgowość, generowanie sztucznego przychodu, narastające długi wobec urzędów skarbowych i niejasne zasady oceny. Z tym mierzą się franczyzobiorcy i franczyzobiorczynie wielkich sieci handlowych w Polsce. Jak walczyć o sprawiedliwość, gdy szanse i możliwości stron sporu są tak nierówne? O tym, jak wielkie sieci handlowe wyzyskują franczyzobiorców i wykorzystują luki w prawie, opowiadają Agnieszka Nowak i Anna Mendrok z zarządu Stowarzyszenia Ajentów i Franczyzobiorców. Odcinek nagrany 24 lipca 2021 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotowała Anna Roszman, a zrealizował Robert Gańko.

Przez długo wpajano nam, że mamy nienawidzić starych PRL-owskich osiedli, bo są szare, brzydkie i niedbale zbudowane. Jednak od kilku lat trend gwałtownie się zmienia. Zaczynamy dostrzegać zalety „blokowisk”, które były planowane raczej z myślą o mieszkankach i mieszkańcach, a nie o deweloperskich portfelach. O wadach i zaletach osiedli wybudowanych przed 1989 rokiem opowiada Beata Chomątowska — dziennikarka, pisarka i autorka książki „Betonia. Dom dla każdego”. Odcinek nagrany 27 lipca 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magdalena Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Wychowywanie dzieci może dawać wiele radości i być źródłem ogromnej energii. Może także prowadzić do wypalenia rodzicielskiego. Co przyczynia się do pojawienia tego syndromu i jak go rozpoznać? O zapobieganiu i pomocy w leczeniu wypalenia rodzicielskiego rozmawiamy z terapeutką oraz badaczką tego zjawiska Joanną Sikorą. Odcinek nagrany 5 lipca 2021 poprowadził Jo Ash Gierzyńskx, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Polskie miasta stają wobec wyzwania odradzania się zaniedbanych dzielnic. Jakie są szanse i zagrożenia tego procesu? Co powinny robić władze samorządowe dla starych i nowych mieszkańców i mieszkanek tych obszarów? O procesach rewitalizacji rozmawiamy z Wandą Grudzień i Robertem Migasem-Mazurem, osobami działającymi w Stowarzyszeniu Porozumienie Dla Pragi. Odcinek nagrany 13 lipca 2021 poprowadził Jakub Piasecki, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Trwająca pandemia wywołała co najmniej trzy kryzysy. Oczywisty wydaje się kryzys zdrowotny i kryzys gospodarczy, jednak nie mniej ważny jest kryzys dezinformacji. Osoby zmęczone pandemiczną rzeczywistością i boleśnie odczuwające jej skutki sięgają po pseudonaukowe treści dotyczące wirusologii czy szczepień. W rozmowie Jakub Zawiła-Niedźwiecki — doktorant w Zakładzie Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i sekretarz redakcji pisma „Etyka” — opowiada, czym jest pseudonauka, jakie są jej objawy i jak można się z nią konfrontować. Odcinek nagrany 16 czerwca 2021 poprowadziła Joanna Kotkowska-Pyzel, przygotował Jakub Sitarski, zrealizował Robert Gańko.

10 lipca 1941 roku w Jedwabnem grupa Polaków zamordowała kilkaset osób ze społeczności żydowskiej. W 80. rocznicę zbrodni rozmawiamy z psychologiem społecznym, wykładowcą i publicystą Michałem Bilewiczem o tamtych wydarzeniach, odkrywaniu historii innych ludobójstw oraz kolejnych dyskusjach toczących się w polskiej przestrzeni publicznej. Pytamy naszego gościa, jak bardzo pogromowe nastroje towarzyszą nam dzisiaj, a także jak mają się do współczesnego antysemityzmu, homofobii i dyskryminacji. Odcinek nagrany 25 czerwca 2021 poprowadziła Anna Roszman, przygotował Mikołaj Mierzejewski, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Większość z nas stara się nie myśleć o tym, że rodzice, dziadkowie czy inne starsze osoby z rodziny mogą w pewnym momencie życia wymagać opieki przez całą dobę. Niemal nikt nie jest na to przygotowany. Jednak wiedząc, że z roku na rok w społeczeństwie wzrasta liczba osób powyżej 65 roku życia, powinniśmy zadbać o edukację i działania w tym kierunku. O opiece nad starszymi rozmawiamy z Marcelem Andino Velezem, koordynatorem opieki geriatrycznej. Odcinek nagrany 15 czerwca 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Żeby wygrać najbliższe wybory, nie wystarczy samo 500+. Polki i Polacy oczekują dziś, że państwo zapewni wysoką jakość usług publicznych. Jednak czy da się to osiągąć przy niskim poziomie zaufania do państwa i siebie nawzajem? O wnioskach i pytaniach płynących z raportu „Koniec hegemonii 500+” rozmawiamy z jego współautorem Przemysławem Sadurą — doktorem habilitowanym, badaczem i publicystą. Odcinek nagrany 10 czerwca 2021 poprowadził Aś Gierzyńska, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizował Bartek Rogowski.

Kilka lat temu w prasie pojawiło się stwierdzenie, że Polska ma mniejsze zasoby wodne niż Egipt. Jak się okazuje, nie jest to do końca zgodne z prawdą. Jednak gospodarka wodna naszego kraju ma inne problemy, którym wciąż można zaradzić. Z hydrologiem i przyrodnikiem Piotrem Bednarkiem rozmawiamy, dlaczego powinniśmy przestać regulować rzeki oraz dlaczego z Wisły zniknęły gatunki ryb wędrownych. Odcinek nagrany 24 maja 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magdalena Gromniak-Shi, a zrealizował Robert Gańko.

Dlaczego w naszych miastach jest coraz mniej zieleni? Czy miasto przyszłości musi być betonową klatką? Przewodniczący Stowarzyszenia Miasto Jest Nasze i animator kultury Jan Mencwel opowiada o tym, jak wygląda idealne miasto. Rozmawiamy, jak w miastach żyje się różnym grupom oraz jak możemy zaangażować się w działania mające na celu poprawę sytuacji mieszkanek i mieszkańców. Odcinek nagrany 20 maja 2021 poprowadziła Jaśmina Różańska, przygotowała Magdalena Pająk, a zrealizował Robert Gańko.

Media straszą rosnącym długiem publicznym i galopującą inflacją. Czy rzeczywiście musimy bać się tych zjawisk? Dlaczego przyjęty w 1997 roku dogmat ustalający próg długu publicznego na poziomie 60% wartości PKB nie ma sensu? Ekonomista i wykładowca Wojciech Paczos opowiada, dlaczego w czasie kryzysu państwo powinno się mądrze zadłużyć, żeby ratować dobrobyt. Odcinek nagrany 30 kwietnia 2021 poprowadził Jakub Piasecki, przygotował Jacek Malicki, a zrealizował Robert Gańko.

Często słyszymy o osobach zachwalających zakup na kredyt mieszkań pod wynajem jako doskonały sposób na zarabianie. Mówiąc precyzyjnie — na osławiony dochód pasywny. Dla osób wrażliwych społecznie czy deklarujących się jako lewicowe takie działania są nieetyczne. Jak więc inwestować w sposób odpowiedzialny? Z Emilią Makówką, edukatorką finansową i autorką bloga „własny$pokój”, rozmawiamy o finansach ze strony feministycznej i ekologicznej. Odcinek nagrany 16 kwietnia 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magda Gromniak-Shi, a zrealizował Rober Gańko.

Uczymy się głównie o tych wydarzeniach i powstaniach, które wpisują się w dominującą narrację historyczną i polityczną. Jednym z takich pomijanych zrywów była rewolucja 1905 roku. Wiktor Marzec — filozof, socjolog i autor książki „Rebelia i reakcja: rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne” — opowiada czym wydarzenia z początku XX wieku różniły się od wcześniejszych zrywów, jakie były postulaty protestujących osób i co zmieniło się w świadomości robotników, mieszczanek i chłopów. Odcinek nagrany 8 grudnia 2020 poprowadził Jakub Piasecki, przygotował Tomasz Waszkiewicz, a zrealizował Robert Gańko.

Co sprawia, że wstajemy sprzed komputera i organizujemy demonstrację we własnym mieście? Lepiej działać w pojedynkę czy włączyć się w działania jakiejś organizacji? Jak uniknąć wypalenia aktywistycznego i co zrobić, gdy do niego dojdzie? O psychologii aktywizmu rozmawiamy z Joanną Grzymałą-Moszczyńską — psycholożką społeczną, aktywistką i współautorką książki „Walcz, protestuj, zmieniaj świat!“. Odcinek nagrany 1 marca 2021 poprowadziła Martyna Jałoszyńska, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Działalność w świecie mediów społecznościowych to niełatwa sztuka. Możemy natknąć się na sprytnie zakamuflowane nieprawdziwe informacje albo wdać w bezsensowną dyskusję z opłaconym cyborgiem. Z Anną Mierzyńską, analityczką i ekspertką marketingu politycznego, rozmawiamy o strategiach manipulowania społeczeństwem za pomocą mediów społecznościowych oraz o tym, jak wykorzystują je polskie organizacje prawicowe. Odcinek nagrany 2 marca 2021 poprowadził Sławek Cygler, przygotowała Magdalena Gromniak-Shi, a zrealizowała Katka Mazurczak.

Dlaczego na lekcjach historii uczymy się głównie o polityce i przywódcach wojskowych, a w podręcznikach niemal nie ma wizerunków kobiet? Czy kobiety nie podejmowały żadnych wysiłków na rzecz kraju, świata i rozwoju? Dlaczego nie wynagradza się ciężkiej pracy opiekuńczej, która najczęściej przypada kobietom? W specjalnym odcinku przygotowanym z okazji Dnia Kobiet rozmawiamy z Anną Kowalczyk, autorką książki „Brakująca połowa dziejów”. Odcinek nagrany 6 marca 2021 poprowadziła Anna Roszman, przygotowała Jaśmina Różańska, a realizował Jan Sikorski.