Het Mediaforum

De media melden dat het een 'spannende' dag kan worden in Den Haag. De vier coalitiepartijen gaan in beraad over Wilders' tien asielpunten, terwijl zijn coalitiegenoten er eigenlijk niet al te veel aandacht aan wilden besteden. Daarbij heeft Wilders op sociale media laten weten dat er wel iets moet gebeuren, anders stapt de PVV uit de coalitie. "Ze moeten wel als hij zo blijft dreigen, dan moet er reactie komen", beaamt Aimée Kiene, chef van Volkskrant Magazine. "Ik hoop dat mensen gaan inzien dat stemmen op zo'n populistische partij niet veel oplevert in de praktijk." Presentator Mandy Woelkens denkt dat het kabinet niet per se zal vallen hierdoor. "Het kan ook voor de zoveelste keer zijn dat er iets wordt geroepen en niets gaat klappen."

Aan tafel zitten Clara van de Wiel, Sakina Elkayouhi en Spraakmaker Jasper Lukkezen. Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Na Wilders' persconferentie is het in Den Haag rommelig. De ministers spreken over en weer over elkaar en niet op een vrolijke toon. "Er worden heel moeilijke en heftige woorden gebruikt door Faber, ze zegt zomaar dat NSC leeft met een papieren werkelijkheid. Je kunt toch niet bedenken dat je op die manier over je collega's spreekt", zegt Bas van Sluis, onderzoeksjournalist bij Dagblad van het Noorden. "Het lijkt wel alsof de vechtscheiding in de media plaatsvindt", reageert AI-journalist Laurens Vreekamp. Aan tafel zitten Bas van Sluis, Laurens Vreekamp en Spraakmaker Kathelijne Langezaal.

De persconferentie die Geert Wilders hield over zijn stappenplan voor het asielbeleid roept veel vragen op bij de media, onder andere over de haalbaarheid en hoe zijn collega's erover denken. Maar moet de morele implicatie van het plan niet vooropstaan? "Het is rechtsongelijkheid, als je het mij vraagt", zegt Sandrina Hadderingh, hoofdredacteur van Omroep Gelderland, erover. "Het is een complex probleem waar een hele keten aan problemen een rol in spelen die opgelost moeten worden." Volgens Roos Schlikker, columnist bij het Parool, is het "verkiezingsretoriek" en een ethisch "pittig" vraagstuk. Kim Putters, voorzitter van SER, mist de "evenwichtige" discussie over dit vraagstuk. "Ingewikkelde vraagstukken verdienen dat. We zitten te veel in de vertraging."

Geert Wilders hield een persconferentie om zijn ongenoegen uit te spreken over het asielbeleid van het huidige kabinet en wat er volgens hem moet gebeuren. Met een stappenplan lijnde de PVV-leider uit hoe hij het voor zich ziet. "Dit is het beste voorbeeld van populisme in de politiek", stelt politiek commentator Kees Boonman. "Dit is een stunt die je één keer kunt uithalen", aldus Sjirk Kuijper, journalist bij het Nederlands Dagblad. Wilders liet ook weten dat, als er niets verandert, zijn partij er klaar mee is en 'weg' zal zijn. Volgens Boonman is dat een signaal van de "in ontbindende fase" van het kabinet-Schoof. De PVV-leider stelde ook dat het niet de schuld is van Marjolein Faber, de minister van Asiel, dat het beleid niet gevoerd wordt zoals zijn partij wil. "Hij kan zich dit permitteren omdat de andere partijen nog veel meer in de kreukels liggen en de premier geen gezag, draagvlak of partij achter zich heeft. Dit zou in geen andere periode denkbaar zijn geweest", zegt Kuijper. "Het schaadt het aanzien van de politiek", aldus Boonman. 

De partij houdt van de twintig zetels nog maar één over volgens de peilingen. Een meerderheid van de kiezers zegt dat NSC er na de kabinetsperiode maar mee moeten stoppen. Hoe heeft het zo kunnen lopen? Volgens Omtzigt komt dit doordat ze hun 'successen' niet voldoende aan de man wisten te brengen. 'Misschien hadden we dit luider van de daken moeten schreeuwen, heftiger moeten twitteren, harder moeten schreeuwen, beter moeten schelden, meer moeten spinnen... het zit niet helemaal in de genen bij ons', zo sprak Omtzigt bij de algemene ledenvergadering, waarbij hij afscheid nam. Als men het écht niet meer weet, spreekt men vaak van een 'communicatieprobleem' volgens Arjen Fortuin, ombudsman bij NRC. "Dat is een klassiek misverstand." Fortuin zegt zich überhaupt de 'politieke successen' die geduid worden niet te kunnen heugen. Ook TV-columnist Angela de Jong kan zich geen successen van NSC voor de geest halen. "Ze hebben er gewoon een zooitje van gemaakt en verwachtingen van kiezers niet waargemaakt", stelt De Jong. "Zeggen dat het niet goed gecommuniceerd is, is naar mijn mening een equivalent van 'de hond heeft mijn huiswerk opgegeten'." "Volgens mij moeten ze hun media-expert dan ontslaan", stelt schrijver en Spraakmaker Onias Landveld. "Als dit het geen is dat er mis is gegaan. Maar ook ik kan me geen grootse successen van de partij herinneren. Al waren wel alle ogen op hun gericht." De Jong wil wel nog een deel van de lasten bij NSC weg halen. "Mensen willen een nieuwe Messias die met een toverstafje alles verandert en leggen zo een heleboel verwachtingen bij één partij, maar dat is totaal niet realistisch."

Tim de Wit volgt Sophie Hilbrand op als vaste presentator van Bar Laat en het programma krijgt een nieuwe naam. De vraag is of het genoeg is, want Bar Laat gaat met niet zo'n best rapport met zomerstop. Er keken gisteravond maar driehonderd duizend mensen naar de laatste aflevering. Volgens Marc Veeningen, hoofdredacteur bij Talpa Network, is het probleem van het programma dat het allemaal 'vrij serieus is'. "Niets mis met serieuze onderwerpen, maar de vraag is of de kijker behoefte heeft aan dit genre op dit tijdstip." Hij stelt dat Hillebrands vervanger, Tim de Wit, een goede journalist is, maar niet een typische presentator voor een talkshow zo laat op de avond. "Je wil ook een beetje vermaakt worden." Al zit volgens Veeningen het probleem van Bar Laat dieper dan de presentatoren. "Het gaat vaak de ernstige en wat activistische kant op in het programma, wat op zich niet erg is. Maar als je volle zalen wilt trekken kan dat best nog eens op gespannen voet met elkaar staan." Volgens Elger van der Wel, specialist digitale ontwikkelingen in de journalistiek en podcastmaker, is de behoefte van kijkers de afgelopen vijf jaar drastisch veranderd. "Mensen zitten er niet te wachten, om 's avonds laat nog eens gesprekken aan te horen van zaken waar we als individu niets aan kunnen doen en ons machteloos over voelen." Hilbrand heeft vaker het verwijt gekregen elitair te zijn. Volgens Veeningen slaat dit vooral op het 'ver van de gewone mensen af staan.' Volgens Henk te Velde, Hoogleraar Nederlandse geschiedenis, is 'elitair' tegenwoordig vooral een 'scheldwoord geworden dat mensen inzetten wanneer hen iets niet zint'.  Aan tafel zitten Marc Veeningen, Elger van der Wel en Spraakmaker Henk te Velde. Eveline van Rijswijk van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Tijdens een bezoek van de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa aan het Witte Huis sloeg de sfeer om toen de Amerikaanse president Trump het had over een 'witte genocide' in Zuid-Afrika. Media berichtten meteen dat deze beweringen ongefundeerd zijn, maar ondertussen laat Trump wel witte Afrikaner 'vluchtelingen' naar de VS komen. "Het is doelbewust van Trump om een plantje zaaien. We moeten dat krachtig weerspreken, maar ik vrees dat er iets blijft hangen bij mensen", reageert Rennie Rijpma, hoofdredacteur van AD. Tegelijkertijd was het al de verwachting dat Trump hierover zou gaan beginnen tijdens het bezoek van Ramaphosa. "Ik denk dat we in de media niet meer die term moeten gebruiken. Die term bestaat niet en is niet op feiten gebaseerd. Het wordt herhaald en daardoor blijft het hangen", concludeert Rijpma. Aan tafel zitten Rennie Rijpma, Anna Dijkman en Spraakmaker Marjan Olfers.

Kranten, radio en tv stonden volop stil bij het overlijden van VVD-prominent Hans Wiegel. De mediagenieke politicus wist als geen ander journalisten te vinden en voor zich te winnen. Hugo Logtenberg, NRC-journalist, moet direct aan het boekje 'Hans Wiegel en de media' denken. "Dat werd al jaren geleden uitgegeven en daar waren al zijn trucs in terug te vinden." Volgens Logtenberg laat het zien wat voor een persoonlijkheid Wiegel was. Marc Adriani, hoofdredacteur van BNR, merkt op dat Wiegel niet per se een boel voor elkaar gespeeld heeft in zijn politieke carrière: "Het was vooral een fenomeen dat iedereen voor zich wist te winnen." Hella Hueck, Hoofdredacteur EW Magazine, stelt dat de politiek nu stukken harder is. "Terwijl Wiegel stond voor charisma en humor. Hij en Den Uil waren het op veel punten niet eens met elkaar, maar zij konden daar met humor over debatteren. Waarop Logtenberg aanvult: "De kracht van humor. Nu is ons politieke klimaat giftig. Destijds respecteerde men elkaar terwijl de verschillen duidelijk zijn."

Israël kondigde afgelopen weekend aan het offensief op te voeren in Gaza. Tegelijkertijd kwamen 100 duizend mensen af op de Rode Lijn-demonstratie tegen het Nederlandse kabinetsbeleid over deze oorlog. Minister Veldkamp en vicepremier Van Hijum reageren dat er "hartstikke" veel gedaan wordt tegen het geweld dat Israël gebruikt en dat ze "best begrip" hebben voor de demonstratie. Pieter Klok, hoofdredacteur van De Volkskrant, stelt dat NSC-ministers de "meest uitgesproken" leden van het kabinet zijn. Maar het "sentiment van een deel van de Nederlandse bevolking" wordt niet gehoord. "Dat ligt wel aan de geest van dit kabinet", aldus Klok. "Politici leggen vrij weinig emotie in wat ze zeggen. Het is ook van belang om je hart te laten spreken, los van wat je kunt bereiken." Mireille van Ark, adjunct-hoofdredacteur van RTL Nieuws, vraagt zich af of de discussie binnen het kabinet ook aan het verschuiven is. "De minister zegt veel te doen, maar laat dat dan zien." Waarom sluit Nederland zich bijvoorbeeld niet aan bij de eventuele sancties van Groot-Brittannië, Frankrijk en Canada richting Israël? "Ze kunnen daar meer inzicht in geven", aldus Van Ark. 

De politie stuurde een Amber Alert uit voor de vermissing van twee kinderen. Media gingen hier verschillend mee om, de één terughoudender dan de ander. Zo blurde AD de foto van de vader en werd hij Klaas B genoemd. Terwijl NOS de naam van de vader helemaal niet noemt hebben RTL Nieuws en Telegraaf de foto's van de vader en de kinderen op hun website gepubliceerd. Aimée Kiene, hoofdredacteur van Volkskrant Magazine, stelt dat het wijs is terughoudend te zijn met berichtgeving. "Het is van belang om te melden, maar je hoeft als krant niet alle informatie vrij te geven." Kiene zegt dat mensen zelf verdere gegevens kunnen opzoeken. Wendelmoet Boersema, hoofdredacteur Trouw, zegt dat media niet meer de 'megafoon-functie' van vroeger hebben. "Mensen worden op velen manieren van informatie voorzien. Als nieuwsmedium hoef je het niet maar mee te roeptoeteren." Ook stelt Boeresma dat terughoudendheid van belang is voor het vervolg in het leven van de kinderen. "Al deze online berichtgeving lijkt toch lastig uit te wissen in de toekomst, dit zal de kinderen altijd blijven achtervolgen." Zanger en Spraakmaker Nol Havens stemt hiermee in. "Ik vind het wel goed dat het landelijk gemeld wordt." 

Hoofd voorlichting en spindoctor van de VVD Kees Berghuis wordt de nieuwe hoofdredacteur van WNL. Dit zorgde voor nogal wat commotie, want een voormalig spindoctor als hoofdredacteur, zorgt dat niet voor belangenverstrengeling? WNL-journalist Elif Isitman zat in de sollicitatiecommissie en ziet geen enkel probleem in Berghuis als hoofdredacteur. 'Hij heeft benadrukt de VVD niet voor te trekken', aldus Isitman. 'En op het moment dat we hem daarop betrappen heeft hij gezegd dat we hem meteen aan z'n jasje moeten trekken.' Voormalig Talpa-directeur Paul Römer snapt de hele discussie niet, wijzend naar PvdA-prominent Marcel van Dam, die ooit directeur van de VARA was. 'Laat Berghuis bewijzen dat hij een goede hoofdredacteur is', roept Römer op.  Kiki Schippers van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Het huidige conflict in Israël speelt al sinds 7 oktober 2023, maar pas sinds kort merkt Sarah Sylbing, hoofdredacteur VPRO, een kanteling in de berichtgeving over de "onnoemelijke catastrofe" die zich daar onttrekt. Waar men eerst "weifelachtig" durfde te reageren op de omstandigheden in Gaza, ziet Sylbing dat media en politici inmiddels met "minder meel in de mond" over de oorlog spreken. Voorheen zag Sylbing een "valse balans" in de berichtgeving. "Er is heel lang geprobeerd om, als er iemand aan tafel zat die beweerde dat er een genocide aan de gang was, er ook iemand aan tafel moet zitten die het tegenovergestelde beweert." Henrike van Gelder, hoofdredacteur van Kidsweek, vindt niet dat er een kanteling heeft plaatsgevonden. "Die tendens was heel lang zo, dat journalistiek links zou zijn en pro-Palestijns zijn." Sylbing meent dat die omslag is gekomen na de beelden van vermoorde hulpverleners in het gebied.

Het afscheid van Pieter Omtzigt uit de Tweede Kamer zou klein en intiem worden, maar ook nu werd het een groot media-event. Omtzigt benoemde de rol die media hebben gespeeld in relatie met zijn burn-out. "En vervolgens wordt er in de verslaglegging dan toch weer gekozen om zijn tranen op de voorgrond te zetten", zegt Karen Eshuis, werkzaam voor het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. "Op het moment dat hij zich terugtrekt, heb je het fatsoen om terughoudend te zijn als media." Eshuis stelt dat media in de tijd van Omtzigts burn-out meer respect voor zijn privacy hadden kunnen hebben. "Wanneer hij weer volledig aan het werk is, dien je hem wel te bevragen erover." Uitspraken die Omtzigt deed over een 'politiek giftig klimaat' moeten wel bevraagd worden volgens Ajouad el Miloudi, presentator NTR. "Tranen op de voorpagina is ook clickbait en het is naïef om te denken dat media hier niets mee zouden doen." Verandereconoom en Spraakmaker Kees Klomp noemt het hele gebeuren 'vrij tragisch'. "Hij is er zelf gaan staan, maar ik had wel echt met hem te doen. Het raakte me." Volgens El Miloudi is het wel goed dat Omtzigt er stond om afscheid te nemen. "Na 22 jaar via de achterdeur vertrekken zou ook vreemd zijn. Ik vond het stoer dat hij er stond."

We zien vaker en meer beelden van de ondervoede kinderen in Gaza. Schokkende en pijnlijke foto's. Het jongetje Siwar is daarmee symbool geworden van de hongersnood. Michelle Salomons, onderzoeksjournalist bij investico, zegt dat een symbool nodig is. "Zo'n beeld van een jongetje verwezenlijkt. Het maakt het menselijk en raakt veel meer." "Het is verschrikkelijk wat daar gebeurt, we zitten in een alarmfase", zegt Jan Slagter, directeur van Omroep Max. "Dat moeten we zien. Deze beelden lieten mij de ernst inzien terwijl ik normaliter wat terughoudend ben in dit soort zaken." Ook Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie en Spraakmaker zegt dat schokkende beelden getoond dienen te worden aan nieuwsconsumenten. "Ik ben voor empowerment van kinderen en vrouwen in de media en tegen het tonen van zielige beelden van kinderen. Maar ik ben het ermee eens dat het nodig is om harten van mensen te raken en de ernst van de situatie in te laten zien."

Media lijken niet te kunnen wachten totdat het 13 mei is. Al dagen wordt er in allerlei vormen aandacht aan de vuurwerkramp in Enschede besteed, van documentaire tot dramatisering. Maar de dag dat het precies 25 jaar geleden is, is morgen pas. "Het is toch wel een beetje agendajournalistiek", zegt Tom Kleijn, journalist en programmamaker. Hij maakte 5 jaar geleden voor de serie 'Na de Klap' een terugblik-documentaire over de ramp. Daarnaast was hij 25 jaar geleden, de ochtend nadat de ramp plaatsvond, al ter plaatsen in Enschede voor verslaglegging. "Dat was zeer indrukwekkend." Lindsay Mossink, hoofdredacteur Nu.nl, zegt dat er inderdaad een afweging dient te worden gemaakt over hoe vaak je erover bericht en in welke vorm. Wel grijpt haar redactie deze aangelegenheid aan om een jongere generatie te informeren over de ramp. "Het is de grootste ontploffing in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog. Dat verhaal moet je wel brengen." 

Al op de tweede dag van het conclaaf verscheen er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel. Priester Robert Prevost werd benoemd tot paus Leo XIV, de eerste Amerikaanse paus in de geschiedenis. Extra nieuwsuitzendingen volgde. "Het voelt als een 'Wie is de mol-achtig' moment", zegt Wendelmoet Boersema, hoofdredacteur van Trouw. "Je bent benieuwd wie er tevoorschijn komt en wat hij gaat zeggen. Ward Wijndelts, oud-hoofdredacteur van Vrij Nederland en bestuurslid van het Persvrijheidsfonds, trekt een vergelijking met sportverslaggeving. Wie de bekendmaking van de nieuwe paus via de NOS volgde, werd vanaf het Sint-Pietersplein op de hoogte gehouden door correspondent Andrea Vreede die enthousiast sprak over de bekendmaking. "Dit gaat om rituelen en je mag door rituelen ontroerd worden, ook als journalist zijnde", zegt Wijndelts. Aan tafel zitten Wendelmoet Boersema, Ward Wijndelts en Spraakmaker Floris Kortie. Frank van Pamalen van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) wil een EU-onderzoek naar een verdrag tussen de Europese Unie en Israël rond mensenrechten. Volgens Veldkamp leeft Israël deze niet na. Op X noemt Wilders hem een 'zwakke minister' en uit kritiek op het Israël standpunt. Volgens politiek commentator Kees Boonman moeten we hierbij de nadruk leggen op het zoveelste meningsverschil tussen de PVV en het kabinet. 'Wilders heeft ooit al eens gezegd: er zijn 2 PVV's. De ene zit in het kabinet en de andere in de Kamer', aldus Boonman. Oud-minister Jet Bussemaker is van mening dat Wilders niet moet twitteren maar het debat moet gaan voeren in de Tweede Kamer over de uitspraken van Veldkamp. 'Laat Wilders een vent zijn en het debat hierover voeren', aldus Bussemaker. 'En als hij dit een motie van wantrouwen waard vindt, moet hij dat maar doen.' Aan tafel zitten Kees Boonman, Wilma Haan en Spraakmaker Jet Bussemaker

'Een onverwachte tegenslag', 'een absolute catastrofe', 'valse start' en 'een bijzonder pijnlijke aangelegenheid', zijn een paar omschrijvingen van de dag van Friedrich Merz in de Bondsdag gisteren. De partijleider van de CDU kreeg eerst te horen geen bondskanselier te worden, maar uiteindelijk werd hij alsnog verkozen. "Wat betekent dit dan?" vroeg Nadia Moussaïd, presentatrice en documentairemaker VPRO, zich af. "Iedereen was erdoor in shock. Dan gaat er iets mis in die informatievoorziening. Geen enkele journalist heeft dan goede lijntjes gehad." "Er moest wel lesje geleerd worden", zegt De Jong. Waarop Erik van Muiswinkel, theatermaker, schrijver en Spraakmaker, aanvult: "De ene helft vond hem te links en de ander te rechts. Wat hij daar dan voor een les uit moet leren is mij een raadsel." De stemming leek op een formaliteit waarbij Merz gekozen zouden worden. Toen onverwachts het tegendeel gebeurde werd het wereldnieuws. "Het was inderdaad een formaliteit, maar je moet wendbaar zijn als journalist", zegt Moussaïd. "Dat is ook waarop je drijft wanneer je in het nieuws werkt."

Tegen alle verwachtingen in is CDU-partijleider Friedrich Merz niet verkozen tot nieuwe bondskanselier. Merz kwam uiteindelijk 6 stemmen tekort. Dit zou erop wijzen dat 18 stemmen uit eigen coalitie toch tegen de CDU-partijleider uitgebracht zijn. "Er is veel onmin bij de partijen. De verkiezingsuitslag heeft voor veel teleurstelling gezorgd bij zowel kiezers als bij parlementariërs", zegt Duitslandkenner Hanco Jürgens. "Het vermoede is groot dat dit uit de koker van de SPD komt.' Het betekent alsnog niet het einde van Merz, stelt Margriet Brandsma, journalist en oud- Duitslandcorrespondent. "De kans dat hij alsnog niet verkozen wordt is aanzienlijk." 

De Nationale Dodenherdenking vond traditiegetrouw plaats op de Dam in Amsterdam. Het stilstaan werd bijgewoond door ruim zestienduizend mensen. Premier Dick Schoof hield na het stiltemoment een toespraak. Kefah Allush, programmamaker EO, had dubbele gevoelens bij het kijken naar de Nationale Dodenherdenking. "Ik vind het belangrijk dat we stilstaan en herdenken, maar tegelijkertijd krijg ik een dubbel gevoel bij degene die de woorden over vrede uitsprak en waar hij voor staat." Allush zegt zich zo correct mogelijk hierover uit te willen drukken: "Maar ik ben er pissig van." Van der Linden stelt dat er spraken is van een dubbele moraal. En dat dit voor media lastig uit te drukken is. De journalist stelt ook dat er in ons land een 'woorden wedloop' aan de gang is: "Woorden zijn de voorbereiding op het echte veldslag. En die woorden brengen de drempel tot tegenover elkaar staan steeds dichter bij." Ron Meyer, Spraakmaker en directeur Nationaal programma Heerlen-Noord, herkent het wrange gevoel. "Wie bepaalt wie we herdenken en is het alleen historisch herdenken óf trekken we lessen uit het herdenken en passen we deze toe op het hier en nu?"

De beelden van de schokkende moord op Tenerife deden snel de ronde. Nabestaanden riepen op om de video ervan niet meer te delen. "Het verspreidt zich razendsnel, je ziet het al voor je het doorhebt", zegt Marieke de Vries, Spraakmaker en voormalig NOS-correspondent China en VS. Toch denkt De Vries dat zo'n oproep zin heeft: "Daarna zag ik het eigenlijk niet meer voorbij komen." Carmen Fernald, hoofdredacteur Levensbeschouwing en Caribisch Netwerk van de NTR, vindt filmen in zo'n situatie onbegrijpelijk: "Bel de hulpdiensten, pak niet je telefoon om dit te filmen." Al erkent ze dat beelden soms nuttig kunnen zijn als bewijs, zoals in het verleden bij de dood van George Floyd. Ward Wijndelts, bestuurslid bij het Persvrijheidsfonds, benadrukt dat media een morele afweging moeten maken: "De een zal sneller publiceren dan de ander. Dat is uiteindelijk een kwestie van journalistieke verantwoordelijkheid." Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het mediaforum af.

De Oekraïense journalist Viktoria Rosjtsjyna verdween in 2023. Het Franse platform Forbidden Stories deed onderzoek naar de zaak, waaruit bleek dat Rosjtsjyna maandenlang gemarteld is en uiteindelijk vermoord. Ze deed zelf onderzoek naar dit soort martelingen en is uiteindelijk zelf slachtoffer geworden. Op haar lichaam waren sporen te zien van elektrische shocks en er ontbraken organen, "waarschijnlijk om haar doodsoorzaak te verdoezelen", vertelt Hansje van de Beek, onderzoeksjournalist bij Argos. "Zoveel lef en het werd haar afgeraden om erheen te gaan. Ik ben zo blij dat er mensen zijn die dit doen." Van de Beek benadrukt dat de moord op een journalist het verhaal zelf niet doet verdwijnen. "Bij constant slecht nieuws ontstaat er gewenning, je wordt er een beetje doof voor. Het verdwijnt naar de achtergrond", zegt Paul Römer, voormalig directeur bij Talpa. "Als we ons niet meer boos maken om dit soort zaken, komt er nooit een eind aan."  Aan tafel zitten Paul Römer, Hansje van de Beek en Spraakmaker Matthijs van Dam.

Na 100 dagen Trump maakt de wereld de balans op. Met 193 besluiten in een razendsnel tempo laat de Amerikaanse president wereldwijd zijn sporen na. Wat zijn de gevolgen voor Nederland, de media en onze economie? Van softwaredreiging tot internationale machtsverschuivingen, Trump houdt de wereld scherp. Sandrina Hadderingh, hoofdredacteur van Omroep Gelderland, ziet hoe voorzichtig collega-journalisten zijn geworden met het communiceren via kanalen zoals Whatsapp en leest aandachtig mee met alle vorderingen rondom de president. "Waarom lees ik elke kruimel van Trump? Omdat alles invloed heeft. Wat gaat dat voor ons betekenen?" vraagt Handderingh zich af. Raymi Sambo, theatermaker en Spraakmaker, volgt de Amerikaanse media op de voet: "Het heeft grote gevolgen voor de wereld en onze tijd. De enige manier om te laten zien dat populisme niet werkt, is door het aan de macht te laten", zegt Sambo. Marc Adriani, hoofdredacteur van BNR, die met BNR vooral de economische impact volgt, is duidelijk: "We proberen het klein te maken: wat betekenen Trumps beslissingen uiteindelijk voor je portemonnee?", zegt Adriani, directeur van BNR Nieuwsradio.

De landelijke stroomuitval in Spanje en Portugal houdt de gemoederen flink bezig. Het is nog altijd onduidelijk wat precies de oorzaak was, maar de "verlaten" steden lieten een diepe indruk achter op Clara van de Wiel, adjunct-hoofdredacteur van NRC. Vooral toen "heel langzaam" het licht weer aanging. "Het is een drama geweest, het is ingrijpend, maar het levert wel prachtige beelden op. Het is bijna Rembrandtiaans." In talkshows gingen ze over op speculeren over de oorzaak van de storing. "Het is kennelijk iets wat in de mens zit om dat te doen en krijg je er ook niet uit", reageert onderzoeksjournalist Bas van Sluis. "Juist in de eerste uren na zo'n ramp moet je je houden aan de feiten en niet jungleverhalen de wereld in sturen", aldus Van de Wiel. 

Aan tafel zitten Tom Kleijn, Laurens Freekamp en Spraakmaker Michiel Servaes. De foto die van Donald Trump en Volodymyr Zelensky gemaakt werd tijdens de uitvaart van paus Franciscus maakte al snel de ronde. De twee presidenten, die eerder tijdens een bezoek aan het Witte Huis nog mot met elkaar hadden, zouden de vredesbesprekingen voortgezet hebben in het Vaticaan. Het is "een mooie foto", zegt journalist Tom Kleijn, omdat "je ziet hoe heel veel dingen geregeld worden, ook in de wereldpolitiek." AI-expert Laurens Vreekamp is vooral benieuwd hoe het tot stand is gekomen. "Zelensky heeft dit naar buiten gebracht en heeft er het meest mee te winnen. Het lijkt ad hoc en geïmproviseerd." Volgens Kleijn kan deze foto "grote gevolgen" hebben. "Je ziet wel vaker vredesakkoorden die op de achterkant van een bierviltje ergens zijn geschreven die dan de blauwdruk blijken te zijn. Maar dat weten we pas achteraf." Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib, noemt het een "iconische" foto, die volgens geruchten is opgezet door de Britse premier Starmer en de Franse president Macron. 

Aan tafel zitten Lindsay Mossink, Anna Dijkman en Spraakmaker Hans Goedkoop. Kiki Schippers van het Taalteam sluit mediaforum af. NSC-partijleider Nicolien van Vroonhoven zei in het programma 'Bar Laat' te 'denken' dat ze lijsttrekker voor de partij gaat worden. Gaat ze dit dan echt doen en is er nog wel toekomst voor NSC? 'Ik denk dat de partij hierna verleden tijd zal zijn', stelt Anna Dijkman (journalist FD). Ook heeft ze weinig vertrouwen in een eventueel lijsttrekkerschap van Van Vroohoven. 'Ze is niet de nieuwe politieke ster van NSC. 'Ze heeft de politieke X-factor niet.' Nu.nl-hoofdredacteur Lindsay Mossink vindt een eventueel lijsttrekkerschap eigenlijk ook niet zo relevant. 'Er zijn nog helemaal geen verkiezingen.'

Aan tafel zitten Andrew Makkinga, Hansje van de Beek en Spraakmaker Nic Vrieselaar. In een advertentie in de krant Trouw onderstrepen 43 asielambtenaren hun steun voor lintjes voor asielmedewerkers. Daarmee lijken zij zich te distantiëren van minister Fabers eerdere uitspraken tegen de lintjes voor deze medewerkers, ook al heeft Faber later gezegd het "100 procent" te steunen. "Het is opmerkelijk, dit gebeurt niet vaak", zegt Hansje van de Beek, onderzoeksjournalist bij Omroep Human, over de advertentie. "Het is indirecte kritiek op dat Faber het eerst niet wilde doen. Het is een statement." Hoewel ambtenaren zich eigenlijk neutraal dienen te houden, vindt Van de Beek dit "respectvol" gedaan. "Het zegt iets over hoe ze uit elkaar zijn gedreven, die ambtenaren en Faber." Kunststof-presentator Andrew Makkinga stelt dat het de ambtenaren vrij staat zich uit te spreken. "Ik denk dat het heel bewust is." Nic Vrieselaar, senior econoom bij Rabobank, vindt het begrijpelijk dat de ambtenaren zich uitspreken, omdat "de werkrelaties op het spel" gezet zijn. 

Ook twee dagen na de dood van de Paus gaat de berichtgeving vanuit het Vaticaan, omvangrijk en in hoog tempo door. Op de voorpagina bij de Telegraaf en bij het AD staat een foto van de open kist met daarin de Paus. Andere kranten kiezen er niet voor. "Als er iets bij het leven hoort is het wel de dood", zegt Rennie Rijpma, hoofdredacteur van het AD. Zaterdag is de uitvaart van de Paus, precies op Koningsdag. Dit diende als voer voor een hoop speculatie in de media. Inmiddels weten we dat het koningspaar alsnog naar Doetinchem gaat, dat premier Schoof en minister Veldkamp naar de uitvaart gaan en dat de feestelijkheden in de achterhoek doorgaan, maar dan wel een uurtje later. Tim Hofman, programmamaker en presentator, noemt het speculeren hierover een 'niet boeiend vraagstuk'. Rijpma denkt dat het meer een 'guilty plessure' is om hiermee bezig te zijn. Sinds dinsdag 22 april is er een Pausjournaal: met de actualiteiten uit het Vaticaan en zijn belangrijkste inwoner, de paus. Femke Hameetman, directeur van het Dordrechts Museum en Spraakmaker doet dit erg denken aan het Sinterklaasjournaal. "Na een hele dag Radio 1 luisteren denk ik toch dat ik er wel alles over gehoord heb."  Aan tafel zitten Rennie Rijpma, Tim Hofman en Spraakmaker Femke Hameetman.

Aan tafel zitten Haaron Ali, Hugo Logtenberg en Spraakmaker Tijmen Dokter. Tweede Paasdag stond volledig in het teken van het overlijden van paus Franciscus. De 88-jarige leider van de Rooms-katholieke kerk is een "religieuze celebrity", meent schrijver Haroon Ali. Desondanks was hij "verrast" door de hoeveelheid aandacht dat het nieuws kreeg. "Naar mijn mening disproportioneel", reageert NRC-journalist Hugo Logtenberg. "Het is wat anders dan een nationale ramp", onderstreept Ali. Bovendien zal de aandacht niet verslappen, aangezien het Vaticaan in conclaaf moet over de opvolger. Daar is zelfs een speciaal Pausjournaal voor in het leven geroepen. "Ik kijk er met verwondering naar dat dit allemaal nog gebeurt", zegt Logtenberg. 

De woorden 'zoet' en 'zuur' vielen zelden zo vaak in drie dagen tijd. Hoe deze smaken aan ons werden uitgeserveerd heeft natuurlijk effect. De media waren er wel uit: door eerst het zoet van de voorjaarsnota uit te serveren en daarna pas het zuur, zouden de heren en dames politici beter voor de dag proberen te komen. Pure strategie dus. Maar werkt deze tactiek? Volgens Daan Bonenkamp hoofdredacteur van De Twentsche Courant Tubantia heeft 'het zoet' erg veel aandacht gekregen, maar zonder het gewenste effect. "De kiezer is niet gek. Een matig geslaagde poging", zegt Bonenkamp. "Er is dan wel een voorjaarsnota gesloten, maar er was weinig 'gezamenlijk' aan. Mensen prikken daar doorheen." "Zoet-zuur-strategie heeft gewerkt voor wie?" vraagt Sakina Elkayouhi, freelance journalist en docent onderzoeker aan de Hogeschool Windesheim, zich af. "Wellicht voor het politiek spel, maar niet voor de burger." De journalist stelt dat de strategie zeer gevoelig is voor framing. Regisseur en Spraakmaker Bobby Boermans zegt dat het wel een serie lijkt waar de Nederlandse politiek zich in bevindt. "Ik zie er theater in. Het lijkt me wel steeds lastiger als"  Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het Mediaforum af.

De presentatie van de voorjaarsnota laat nog op zich wachten, maar de fractievoorzitters van de PVV, VVD, NSC en BBB zijn vol lof over de uitkomst ervan. De partijleiders vertellen enthousiast over welke verkiezingsbeloftes zij er stuk voor stuk doorheen hebben gekregen, maar vertellen niet hoe dat betaald moet gaan worden. Bovendien is het gangbaar dat de ministers zich mengen in de begroting, maar zij waren hier niet bij betrokken en krijgen vandaag de stukken onder ogen te zien. "Het is gewoon campagne die nooit gestopt is. Als de fractievoorzitters het alleen maar over hun achterban hebben, wat is er dan voor de rest van Nederland? Waar is de visie?" vraagt presentator Nadia Moussaid zich af. "Schoof moet ook van alles uitleggen en dingen aan elkaar plakken die niet aan elkaar te plakken zijn. Het is niet te doen", zegt columnist Roos Schlikker. Zo krijgt het migratiebudget er 900 miljoen bij, terwijl minister Faber juist wilde bezuinigen. "Faber heeft wat uit te leggen", stelt Moussaid.  Aan tafel zitten Nadia Moussaid, Roos Schlikker en Spraakmaker Pieter Hulst.

Na meer dan 25 uur overleg is kabinet-Schoof eindelijk tot een deal gekomen over de voorjaarsnota. In de aanloop ernaartoe was het journaille er maar druk mee en hielden de deur van het ministerie van Financiën nauwlettend in de gaten. "Met Rome zitten we ook met de hele wereld te kijken of er witte rook is", zegt presentatrice Roos Moggré, die het nut inziet van verslaggevers die buiten de deur staan te wachten. "Het is typisch voor de media die navelstaarderig kan doen", reageert online-specialist Elger van der Wel. "Voor politieke junkies is dit leuk, maar die zijn op twee handen te tellen in Nederland. Het gros wil dat het kabinet dingen gaat doen", meent Amerikadeskundige Kirsten Verdel. "De dingen die verslaggevers zeggen, komen door wat ze horen en ervaring uit het verleden", stelt Moggré. "Ze kunnen het proces duiden omdat ze ervaring hebben met het proces."

Een hardloopster werd gebeten in Park Hoge Veluwe. Volgens een expert in de Gelderlander lijkt de dader een wolf te zijn, ook De Telegraaf schrijft dat de provincie 'vermoedt dat het een wolf was'. Een boel speculaties dus, maar nog zonder zekerheid. Ook bij NOS Nieuws was te lezen dat het 'vermoedelijk om een wolf gaat'. Wilma Haan, adjunct-hoofdredacteur NOS Nieuws, vindt dat er genoeg redenen zijn om hier nieuws van te maken. "We horen veel over de wolf, maar het gebeurt niet iedere dag dat iemand gebeten wordt. Daarnaast zit er meer verhaal achter, zoals maatregelen vanuit de gemeente en het geluid vanuit de politiek." Jan Slagter, directeur van Omroep Max, noemt de wolf een 'hot item'. "Ik begrijp wel dat mensen zich daar zorgen over maken." Karim Amghar, programmamaker, schrijver, docent én Spraakmaker, vraagt zich vooral af waarom we altijd zo bezig zijn met de wolf. "Er zijn zoveel grote vraagstukken in de wereld, waarom houdt dit ons dan zo bezig." Volgens Haan is er politieke discussie over. "En dat beschrijven we." Al is de reactie van Amghar niet nieuw voor de adjunct-hoofdredacteur. "We beschrijven natuurlijk veel geopolitieke ontwikkelingen, maar we doen ook verslag van problemen dichter bij huis." 

De deadline voor invulling van de voorjaarsnota zorgt voor een boel spanning in Den Haag. Een overeenstemming lijkt nog ver van de werkelijkheid, maar wat weten we nu van de onderhandelingen? Kamran Ullah, hoofdredacteur van de Telegraaf, stelt dat zijn politieke redactie bij dit kabinet constant op scherp staat. "Er gebeurt iedere week wel weer iets in Den Haag", zegt hij. Wendelmoet Boersema, hoofdredacteur van Trouw, stemt hiermee in en noemt geldzaken de 'Achilleshiel van dit kabinet.' De Trouw-hoodredacteur stelt dat het te verwachten was dat de voorjaarsnota een heikel punt zou worden. Zowel Boersema als Ullah dat zij als pers een bron nooit vrij zullen geven. "Bronbescherming is vrijwel heilig", zegt Ullah. Sicco de Knecht, directeur Nationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving en Spraakmaker, stelt dat informatie via lekken een hoge prioriteit lijken te krijgen, omdat men in Den Haag 'zo krampachtig naar de pers toe is.' "Als er dan een keer informatie gedeeld wordt, krijgt dit een veel groter belang." Boersema stemt hiermee in: "Er is wel een zekere krampachtigheid ingeslopen. Volgens de hoofdredacteur moet er altijd kritisch gekeken worden dat pers niet voor het karretje gespannen wordt: "Het is zeker niet: 'u lekt, wij draaien'." 

De dagorder die gisteren naar buiten kwam wordt als een uitzonderlijke vorm van communicatie in de krijgsmacht gezien. De hoogste militair van ons land, generaal Onno Eichelsheim, stuurde naar zijn personeel de boodschap dat militairen versneld in gereedheid gebracht moeten worden. In deze onzekere tijd is defensie van groot belang voor ons land. Maar defensie is óók een organisatie met belangen. Hoe zorg je dat je je als media niet voor een PR-karretje laat spannen? "laten we niet inzetten op angst en wat terughoudend zijn met dit soort berichtgeving", zegt Marc Veeningen, hoofdredacteur Talpa. Hij stelt dat mensen steeds banger zijn voor oorlog, maar dat je als journalist alsnog nieuws dient te verkondigen. "Het is daarbij aan de journalistiek om voldoende context te bieden." De NOS kwam als eerste naar buiten na getipt te zijn door iemand vanuit defensie. "Het is een nieuwsfeit en dat is belangrijk om te communiceren. Maar het is ook belangrijk om daar niet maar groots op in te steken", zegt Ward Wijndelts, voormalig hoofdredacteur Vrij Nederland. "Ik denk dat er een kritische houding moet blijven en dat was volgens mij ook aan bod. Daarom was het voor mijn idee niet excessief of 'bangmakerij'." Liza Mügge, universitair hoofddocent politicologie en Spraakmaker, stelt dat het wel degelijk belangrijk is om dit soort nieuws te verkondigen. "Ook omdat het in het verlengde ligt van recente berichtgevingen, zoals de onvoorspelbaarheid van de VS. Ik denk dat het een goede zaak is dat we hier goed over geïnformeerd zijn." Frank van Pamelen van het Taalteam sluit het mediaforum af.

Na Berlicum, Heerlen, Best en Bedum werd er ook in Uden gedemonstreerd tegen de komst van een AZC in de gemeente. Driehonderd mensen gingen met vuurwerk de straat op en de ME moest er aan te pas komen om alles weer rustig te krijgen. Focust de media zich teveel op deze groep en minder op de voorstanders? "De volle aandacht gaat naar een relatief kleine groep die schreeuwt en geweld gebruikt, terwijl niet iedereen dit vindt", zegt presentator Mandy Woelkens. "Deze mensen zijn niet uit op informatie, maar hopen door middel van vuurwerk en geweld dat raadsleden door de knieën gaan", aldus CBR-directeur Alexander Pechtold over de demonstranten. "Daar wordt toch teveel de nadruk op gelegd." NTR-journalist Ajouad el Miloudi vind dat je als media een meer evenwichtig beeld van meningen moet geven, met achtergrond. "Volgens mij gaat het om context. Je moet meerdere kanten van het verhaal zien. Dan vertel je het volledige verhaal."

Op 1 mei moet kabinet-Schoof de voorjaarsnota hebben ingediend in Brussel en alle ogen zijn gericht op de coalitiepartijen. "De economische situatie is dusdanig en de wensen van de coalitiepartijen zijn zo groot en nog niet opgelost bij de formatiebesprekingen, die moeten ingevuld worden", legt politiek commentator Kees Boonman uit. "Eigenlijk is er een nieuwe formatie aan de gang, met verschillende lagen." De partijen willen namelijk allemaal hun eigen beloften uitgewerkt zien worden. "Er wordt geprobeerd het onmogelijke te realiseren", aldus Boonman. "Heel hard roepen dat het moeilijk wordt, is een voorschot nemen op dat je niet tot een fijne uitkomst hoeft te komen", vreest Karen Eshuis, voormalig adjunct-hoofdredacteur AD. "Komen ze eruit? Dat is de vraag", zegt Boonman.  Aan tafel zitten Kees Boonman, Karen Eshuis en Spraakmaker Annabelle Birnie.

"Als donderslag bij heldere hemel", zo kwam het bericht over de verdwijning van de NTR binnen bij Carmen Fernald, hoofdredacteur Levensbeschouwing en Caribisch Netwerk bij de NTR. Zij was overvallen door het nieuws. "We hoorden op donderdag wel wat geruchten vanuit Den Haag, maar wisten verder niets. Na de interne mededeling voelde ik me uit het veld geslagen." De NTR startte gisteren een petitie op, die inmiddels al door 28 duizend mensen ondertekend is. "Via onze zenders hebben we hier geen reclame voor gemaakt. We willen het publiek laten spreken en dat lijkt te lukken." Fernald stelt dat de NTR juist de omroep voor iedereen is. "Ik durf te stellen dat alle kinderen op scholen groot worden met NTR-programma's. Het is zo belangrijk dat die programma's geen richting hebben, maar onpartijdig zijn." Ook stelt Fernald dat de onafhankelijke nieuwsvoorziening van de NTR in het Caribisch-netwerk essentieel is. "Daar bestaat bijna geen onafhankelijke nieuws-voorziening. Wij voorzienen daarin." Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, stemt hiermee in. "De NOS en NTR zijn degenen zonder leden, zij hebben puur publieke waarden en bedienen iedereen", zegt Klok. "Nu zou je juist die onpartijdigheid centraal moeten zetten." 

'Het is een politiek proces', zo luidt de boodschap die de radicaal-rechtse politica Marine le Pen graag wil uitdragen. Gisteren werd er gedemonstreerd door voor- én tegenstanders van Le Pen in Parijs, en dat zorgde natuurlijk voor veel media-aandacht. "Le Pen maakt er een politiek gewin van", zegt Sarah Sylbing, hoofdredacteur bij de VPRO. "Maar we moeten blijven benoemen dat ze daadwerkelijk schuldig bevonden is door een rechter." Ook mag volgens Sybling de rechtstaat wel wat vaker uitgelegd worden aan het publiek. "Bij het bieden van de juiste context, is de journalistiek aan bod", stelt Aimée Kiene, chef van Volkskrant Magazine. De chef beaamt dat het bieden van context een boel tekst vereist en dat dat met de te besteden ruimte in een krant vaker in de knel komt. Waarom Sybling aanvult: "Je moet constant inkorten en schrappen, maar de context moet gewaarborgd blijven." David van Reybrouck, cultuurhistoricus, publicist en spraakmaker, stemt in met de nood tot context. "Het is gewoon een feit dat Le Pen veroordeeld is. Laat haar in dit geval maar krijsen dat het een 'politiek proces' zou zijn. Zolang de feiten maar op tafel liggen." 

Met pittige debatten in de Tweede Kamer, het bezoek van de Amerikaanse buitenlandminister Rubio aan de NAVO en de aangekondigde heffingen van Trump zijn we aan het einde van opnieuw een intensieve nieuwsweek gekomen. Hoe doe je daar neutraal en evenwichtig verslag van, en kán dat eigenlijk wel in deze tijd? Frénk van der Linden wijst op een krantenkop van de Volkskrant, die luidde: 'Faber komt weg met haar politieke gestuntel.' Het woord 'gestuntel' is een uitdrukking volgens Van der Linden. "Ik heb het idee dat dingen nu door elkaar gaan lopen. Want als je als journalist te zeer met je vingertje zwaait, verlies je je eigen zicht op dingen. En als je als journalist te zeer applaudisseert voor iemand, dan hoor je niet meer goed wat die persoon zegt." Journalist Margriet Brandsma stemt hiermee in. "Het is de spagaat waar journalisten nu in zitten. Want je wordt al snel beticht van partijdigheid", zegt Brandsma. "Vind maar eens de juiste toon voor dit soort kwesties." Volgens Van der Linden mag de journalistiek haar worstelingen wel delen met het publiek. Spraakmaker en historisch onderzoeker Bob Latten vind dat journalisten steeds vaker een onderdeel uitmaken van het gesprek. Volgens Latten mogen journalisten juist wel een deëscalerende rol innemen. "Je moet oppassen dat je de discussie niet laat ontploffen. Want wat je dan krijgt is dat de tegenstelling groter wordt."

'Breed lachend stort Donald Trump de wereld in een ongekende handelsoorlog', zo luidt de kop bij de Volkskrant. En 'een grote klap voor de wereld-economie', zo citeert de Telegraaf. Vannacht kondigde de Amerikaanse president de handelstarieven aan door middel van grote woorden en beloftes, onder de noemer 'Liberation Day'. Politiek commentator Kees Boonman volgde Trumps toespraak vol verbazing. Volgens hem is de retoriek 'niet mals'. "Ik maak me er zorgen over, het creëert een sfeer van angst en onzekerheid." Kefah Allush, programmamaker en presentator bij de EO, ziet de harten op redacties al overslaan nadat Trump het begrip 'Liberation Day' heeft laten vallen. "En vervolgens gaan we zo mee in de oorlogsretoriek", zegt Allush. "Als je steeds oorlog zegt, raakt iedereen in paniek." De programmamaker stelt dat Trumps uitspraken natuurlijk iets zullen betekenen voor de economie in de wereld, maar wat precies, weten we volgens hem niet. "Want zo werkt de economie. Het kan zo maar eens zijn dat het anders uitslaat." Aan tafel zitten Kees Boonman, Kefah Allush en Spraakmaker Fatihya Abdi.