Het uur van de waarheid

Valsspelen op Strava: voor een paar euro loopt of fietst een "jockey" snelle kilometers voor jouw profiel. Jonas Creteur van Knack onderzocht de zaak. Poetin wil de Russische en Chinese waarheid over de Tweede Wereldoorlog verdedigen. Welke waarheid is dat? Nico Wouters is historicus en directeur van het CegeSoma, het studiecentrum voor oorlog binnen het Rijksarchief.

Habemus factcheckam! Voor het eerst liep er een factchecker rond in Vaticaanstad tijdens het conclaaf. We bellen Raffaella Menichini én Maarten Schenk van factcheck-organisatie Lead Stories. Want ook over Leo XIV circuleren al complottheorieën! Is minister Frank Vandenbroucke niet gevaccineerd? Loog hij over zijn coronaprik? Luc van Bakel (VRT NWS) legt van naaldje tot draadje uit waar dit gerucht vandaan komt. En hij vertelt complexloos over zijn buikvet.

Heb je echt een nieuwe smartphone of pc nodig voor al die verplichte updates van Windows of Android? Luisteraar Rudy voelt zich opgelicht door Microsoft, computerwetenschapper Jeroen Baert geeft tips! Albanië verbiedt TikTok, zogezegd na een tienermoord. Critici zien andere redenen: de regering maakt de oppositie monddood richting de verkiezingen van zondag. Dorien Vanmeldert (VRT NWS) legt uit.

Er gaat een deepfake rond van Bart De Wever met als doel mensen op te lichten! Wat mag de politie met je gsm doen? De regels daarover zijn veranderd. Parketmagistraat Catherine Van de Heyning legt uit. Hersenscans gaan viraal: breingolven terwijl je op TikTok scrollt vs. naar een zonsondergang kijkt. Maar kloppen ze? We vragen het aan neurofysioloog Wim Van Duffel (KULeuven)

Is de ruimtevaart een leugen? Na de vlucht van Katy Perry rijzen er twijfels, astronaut Frank De Winne is onze gast. Creëert een inductieplaat in je keuken een gevaarlijk elektromagnetisch veld? Professor in de fysica Patrick Wagner (KULeuven) beantwoordt de vragen van een bezorgde luisteraar. Luc van Bakel zet de belangrijkste factchecks op een rij, onder meer over een kettingbrief op Facebook op Instagram.

Dennis van den Buijs spreekt exclusief met 2 spionnen van het Belgische leger. Sara en Lisa (schuilnamen) vertellen over hun leven en werk bij de ADIV. Voor het eerst mogen ze spreken met de buitenwereld. Wie zijn ze? Wat doen ze? Hoe gaan ze te werk? Weten hun vrienden en familie wat hun job is? Een verhaal over geheime dossiers, seksuele verleiding en de strijd voor gevoelige informatie.

Hoe snel kom je uit bij pro-anorexia-video's op TikTok en Instagram? Dorien Vanmeldert van VRT NWS zocht het uit, we spreken met patiënt Mirthe en psychiater Charline Denys (UPC Leuven). Luc Van Bakel checkt of fenegriek een wondermiddel is en of we dom worden van tandspasta. Migraine-dokter Anneke Govaerts en diëtist Pieter Brughmans gaan op Insta en TikTok de strijd aan met vals gezondheidsadvie

Valse honing is een groot probleem! Er is zelfs zoveel fraude dat de World Beekeeping Awards dit jaar niet worden uitgereikt. Luc van Bakel checkt wondermiddelen tegen hooikoorts: van theezakje tot vaseline. Handel in heiligen: wanneer is een reliek echt? Dat vragen we aan theoloog Hans Geybels (KU Leuven) nu er een schedel van de heilige Thomas van Aquino on tour is in ons land.

Wint Pogacar de Ronde van Vlaanderen dankzij AI? Het peloton is volop bezig met data en artificiële intelligentie in de koers. Sportwetenschapper Toon de Beukelaar (KULeuven) is te gast. Luc van Bakel checkt geruchten over Belgische para's in Rwanda en geluidsopnames van JD Vance die afgeeft op Elon Musk. Mediawijs heeft iedereen nodig als factchecker! urgerwetenschap rond desinformatie waar Louis Demeulenaere alles over weet.

Beelden over gigantische ondergrondse zuilen onder de piramides in Egypte gaan viraal: zijn dit de laatste geheimen van de farao's? Egyptoloog Toon Sykora duikt met ons in het woestijnzand. In Gent bouwen ze het Europese alternatief voor de Amerikaanse en Chinese chips en AI: Wouter Van den Bosch van OpenAI legt uit. VRT NWS-journalist Luc van Bakel checkt berichten over Belgische para's in Rwanda.

We weten vaak niet hoe dino's echt eruitzagen. De wetenschap stelt het beeld constant bij, maar het grote publiek volgt niet. Paleontoloog Koen Stein (VUB) neemt ons mee naar de echte T-rex, megalodon en velociraptor. De trein nemen en niet het vliegtuig om het klimaat te redden? Zo simpel is het niet in Europa. Transport- en milieueconoom Stef Proost (KULeuven) legt de koehandel in CO2 uit.

Is de app Signal echt veiliger en beter dan WhatsApp? Lara Richir (VRT NWS) sprak met de CEO van Signal en legt uit. Wat zit er achter de vele anti-Belgische berichten uit Rwanda op sociale media? Factchecker Rien Emmery zocht het uit. En VRT NWS-journalist Luc van Bakel spot gigakortingen bij Decathlon en Mediamarkt.

De Flixbus is niet zo groen als het bedrijf zelf beweert op zijn website. De FOD Economie monitort systematisch valse klimaatclaims of zogenoemde greenwashing. Lien Meurisse van de FOD is te gast. Iedereen kan vandaag een hacker worden. Het is poepsimpel geworden. Daarvoor waarschuwt expert cybercriminaliteit Peter Lahousse naar aanleiding van het undercoveronderzoek van VRT NWS bij pro-Russische saboteurs. Luc van Bakel checkt foto's van Oekraïners met geamputeerde ledematen.

VRT NWS ging undercover bij Russische saboteurs en bracht de hybride oorlog in Europa in kaart: Luc van Bakel legt uit. Bier van 't vat is altijd beter! Klopt dat wel? We tappen uit het vat vol waarheid met biersommelier Sofie Vanrafelghem.

De andere kant van de heisa: Olaf Koens keek naar de Russische staatstelevisie en zag hoe Trump een Russische held is geworden. Video's over het dagelijkse leven van de Romeinen en Middeleeuwers gaan viraal, gemaakt met AI. Historicus Bram De Ridder keek mee. Luc van Bakel checkt of windmolens koeien doden.

Hangt er een valse Rubens in The National Gallery in London? Bert Watteeuw, directeur van het Rubenshuis, reageert op de aantijgingen. Is kaarsen branden ongezond? Ons licht in de duisternis heet Luc van Bakel die alle factchecks op een rij zet. Wat als je wetenschappelijk onderzoek gekaapt en volledig omgedraaid wordt door antivaxers? Eline Meyers (UGent) maakt het mee.

Zijn onze melkkoeien echt klimaatvriendelijk? Dat staat in reclame van de VLAM die lijkt op een echt krantenartikel. Wat zegt de wetenschap en waar ligt de grens tussen reclame en misleidende overheidsboodschappen? Koen Wauters van VRT NWS en dr. Dorien Luyckx (PhD over Native Advertsising) leggen uit. Wat is een Swasticar? Die hashtag over Elon Musk en Tesla is plots populair? Tim Verheyden legt uit.

Vals kankeronderzoek is een groeiend probleem. De wetenschap verliest jaren, de kankerpatiënt krijgt valse hoop. Wij spreken erover met Michaël Maris van het Antikankerfonds. Luc van Bakel checkt uitspraken van JD Vance over een verbod op bidden in Schotland We doorprikken de mythe dat België is een land is dat eeuwenlang overheerst is door andere landen. Wanneer historicus Brecht Deseure (ULB) die uitspraak hoort, wordt hij altijd lichtjes onpasselijk.

Mag je bakken in olijfolie? Krijg je ontstekingen van zaadolie? Je hoort er veel over op TikTok maar wij vragen het aan voedingswetenschapper Nele Steenackers (KULeuven). Waarom geven ChatGPT en co vaak domme antwoorden? Datajournalist Henk van Ess onderzocht AI-tools en geeft tips voor betere ervaringen.

Iedereen menopauzecoach! Maar dat is niet zonder gevaar, waarschuwen gynaecologen. Een gesprek met Heleen Vander Beken (VRT NWS). Kunnen honden de mens echt lezen en onder meer ziektes voorspellen? Een gesprek met Anouk Haverbeke, professor dierengedrag aan de UGent. De meest opmerkelijke factchecks van de week: virale nepfilmpjes over Anderlecht, neusklevers, en USAID, met Luc van Bakel.

Wie is spion Ryszard Kukliński? Wereldbekend in Polen, actief in België en misschien verantwoordelijk voor het vermijden van een Derde Wereldoorlog. Luc van Bakel doet het verhaal. Welk AI-bedrijf werkt niet samen met legers en wapenfabrikanten? Professor Internationale Politiek Marijn Hoijtink (UAntwerpen) waarschuwt voor de vervlechting van technologie, defensie en macht.

Elke kaart liegt! Dat zegt historisch cartograaf Bram Vannieuwenhuyze (Universiteit Amsterdam) na de heisa over de Golf van Amerika/Mexico. Klopt het dat er meelwormen in ons brood en pasta verwerkt zijn? Luc van Bakel kronkelde zich door feit en fictie. Tim Verheyden heeft zijn baret en accordeon ingepakt voor de AI-summit in Parijs. Wat mogen we daarvan verwachten?

Een vermeende Iraanse kernproef blijkt toch een echte aardbeving: geoloog Katleen Wils (UGent) legt uit. Tim Verheyden analyseert het regeerakkoord op het vlak van AI en technologie. Luc van Bakel vertelt hoe Meta (Instagram, Facebook) grof geld blijft verdienen aan fake news.

DeepSeek en de Chinese AI zijn geen bedreiging maar de redding voor de Europese technologische sector. Hoe dat zit en waarom we ons blindstaren op Silicon Valley vertelt sinoloog en technologieondernemer Pascal Coppens. We maken onszelf graag wijs dat we minder alcohol drinken dan we doen. Koen Wauters van VRT NWS deed zelf de test tijdens Dry January en getuigt.

Sterven we uit omdat we te weinig kinderen maken? Zeker in Japan en Europa? Dat beweert Elon Musk constant op X en met hem veel anderen. Hij moedigt de mensheid zelfs aan om meer kinderen te krijgen! Demograaf Patrick Deboosere (VUB) scheidt feit van fictie. En Dorien Vanmeldert van VRT NWS buigt zich over de vele vragen die we binnenkrijgen over een luchtfoto na de branden in L.A. met de boodschap HELP op de grond.

Hoe oud zijn de appels die we eten? Luisteraar Didier signaleerde ons een filmpje op Facebook waarin sprake is van appels die minsten 1 jaar geleden geplukt zijn. Klopt dat? Bart Nicolai van het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten legt uit. Tim Verheyden heeft last van pakjesfraude met zijn adres, Lien Muerisse van de FOD Economie luistert mee. En Luc van Bakel schenkt klare wijn over thee en het Panamakanaal

Plagiaat in de muziek: waar stopt de inspiratie en begint de diefstal? We spreken erover met producent en pianist Hans Francken en met Jozefien Vanherpe (KULeuven) die alles weet over intellectueel eigendomsrecht. De bosbranden in Los Angeles smeulen na. Luc van Bakel legt uit hoe de ramp de perfecte cocktail vormt voor fake news en desinformatie inclusief AI en Russische beïnvloeding.

Steeds meer mensen beweren dat Hitler geen rechtse conservatief was maar een gevaarlijke socialist en communist. Duitslandkenner Georgi Verbeeck (KULeuven) legt uit. Mel Gibson kent 3 vrienden die genazen van terminale kanker dankzij een blauw verfmiddel voor textiel. Oncoloog Filip Lardon (UAntwerpen) is kritisch. En VRT NWS-journalist Luc van Bakel brengt leugens over Tupperware meer naar de studio.

Complotten over de digitale euro tieren welig: "Staatscontrole! Al je geld weg in een klik! Frituur verboden voor mensen met hoog BMI!" Tim Verheyden van VRT NWS zet op een rijtje wat er circuleert. Selien De Schryder, professor monetaire economie (UGent) vertelt wat die digitale euro echt is. Zielige livestreams op TikTok zijn vaak het werk van oplichters, uitleg door Dorien Vanmeldert van VRT NWS. En Luc van Bakel zet de belangrijkste factchecks van de week op een rijtje.

Is factchecking dood nu Mark Zuckerberg alle contracten opzegt voor factcheckers op Facebook? Jan Jagers van De Checkers werkt via de Knack-redactie ook als factchecker voor Facebook in ons land. Gili is boos op de paranormale quatsch in James & Co op Play4, hij waarschuwt andermaal voor helderzienden.

Jack The Ripper was fake news en de start van vele complottheorieën, blijkt uit een nieuwe BBC-documentaire. Anglofiel Harry De Paepe keek naar de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van 'Lucy Worsley Investigates' op BBC over de zaak Jack The Ripper. Tim Verheyden blikt vooruit op 2025: wat mogen we verwachten van AI in ons dagelijks leven? Wat met TikTok en andere sociale media? En wat doet Elon Musk in de schaduw van Donald Trump?

Wat is het geheime algoritme achter verslavende kindertelevisie? Wat maakt Bumba anders dan CocoMelon? Uitleg door ontwikkelingspsychologe Telidja Klaï,die werkt als content manager bij Ketnet. Van dickpics tot meisjes die vermoord worden gewoon omdat ze online zijn: moet bescherming tegen cybergeweld tegen vrouwen in de de VN-mensenrechten? Catherine Van de Heyning vindt van wel en is in Genève om de VN te adviseren.

Het delen van foto's van je kinderen of kleinkinderen op sociale media is niet zonder gevaar. Joni Tomelei zag plots haar eigen dochter opduiken in reclame online en expert sharenting Liselot Hudders (UGent) vertelt wat er met je foto's kan gebeuren. De NAVO en ons crisiscentrum waarschuwen voor een hybride oorlog waar we volop in zitten. Wat is dat? Luc van Bakel (VRT NWS) legt uit.

Russen verdienen miljoenen met nepartikels over BV's. De Vogel van het Jaar is nog niet bekend, maar zal zeker zwart zijn. Maar waarom hebben zwarte vogels een imagoprobleem? Beelden van Syrische gevangenissen gingen de wereld rond, maar VRT NWS-journalist Luc van Bakel weet dat niet alle video's echt zijn.

Over het koloniale verleden van België doen er veel verhalen de ronde. Met historicus Gert Huskens (Universiteit Utrecht) onderzoeken we welke verhalen waar zijn, en welke niet. En hoe ontmasker je medische onzin? Daarover praten we met arts en journalist Marleen Finoulst.

Wie waren de echte gladiatoren en vochten zij tot de dood in het Colosseum? Historicus Jeroen Wijnendaele (UGent) scherpt zijn zwaard over de film Gladiator II. Waarom zijn AI-katjes op TikTok een probleem? Tim Verheyden komt praten over AI-slop aka digitale rommel. VRT NWS-journalist Luc van Bakel injecteert de luisteraar met een factcheck over vaccinaties.

Wie ben ik? En wie ben ik als medicatie neem omwille van een aandoening? Stuurt die medicatie dan mijn persoonlijkheid? We praten erover met Sanneke de Haan, Universitair Docent Bio-ethiek en Ethiek van (geestelijke) gezondheid aan het Ethiek Instituut en Socrates Hoogleraar Psychiatrie en Filosofie aan de Erasmus School of Philosophy van de Erasmus Universiteit Rotterdam. En VRT NWS-journalist Tim Verheyden merkt dat ook Bluesky nu al last heeft van fake accounts.

Steeds meer politiekorpsen waarschuwen voor nepagenten die je opbellen of voor de deur staan. Hoe herken je de echte arm der wet? Wouter Bruyns van de Antwerpse politie legt uit. Tim Verheyden mocht op bezoek gaan bij TikTok in Ierland. Wat heeft hij daar gezien? En VRT NWS-journalist Luc Van Bakel checkt of kauwgom kan helpen om vroeggeboorte te voorkomen.

Dieren kunnen 2 keer uitsterven: op aarde en in ons hoofd. Dat is gevaarlijk, waarschuwen wetenschappers. "Generatie na generatie verdwijnen dieren uit ons collectieve geheugen. De rijkdom van de natuur was zo onvoorstelbaar groot, maar de kennis ebt weg en de norm verandert", zegt bioloog Marc Argeloo. Hoe kan je mensen die afgelegen wonen en amper toegang hebben tot kritische media toch mediawijs maken? Daar praten we over met Bart Vetsuypens, directeur van VZW Comundos.

Microsoft stelt zijn jaarrapport cyberveiligheid voor. Bart Asnot is te gast over 7.000 aanvallen op wachtwoorden per seconde! Ze zien ook dat België een steeds belangrijker digitaal doelwit is geworden Zijn onze darmen echt nog zo'n ongekend wetenschappelijk terrein? Imec ontwikkelt een inslikbare sensor die je volledige maag- darmstelsel in kaart kan brengen, Annelies Goris legt uit. En factchecker Luc van Bakel (VRT NWS) checkt verhalen over snottebellen en het einde van het papieren geld!

Noord-Koreanen vechten in Oekraïne: kloppen de clichés over het land van Kim Jong-un? Koreakenner Remco Breuker praat over porno, de zwarte markt en tophackers. Factchecker Rien Emmery legt uit hoe het satirische The Onion de failliete complotdenker Alex Jones uitkocht. VRT NWS-journalist Luc van Bakel checkt of witte mannen echt kleiner worden!

Wikipedia kampt met valse artikels en paragrafen die door AI geschreven zijn. We spreken technologiefilosofe Katleen Gabriëls (Maastricht University) VRT NWS-journalist Tim Verheyden zocht uit of je de camera van je slimme deurbel ergens moet registreren. VRT NWS-journalist Luc van Bakel checkt geruchten over Nederlanders die hun duinen vernielen, en de NAVO die de VS zelf de deur zou wijzen.