Kampus Nauka

Studenci i doktoranci Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego wygrali zawody Econometric Game 2025, pokonując drużyny z najlepszych uczelni świata. Członkowie zwycięskiej drużyny - Eliza Hałatek, Kuba Bandurski i Adam Łaziński - zdradzili szczegóły w rozmowie z Kubą Łasickim.

W Kampusie Nauka Bartosza Pergoła odwiedza Antek Zając -- literaturoznawca, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW i od kilku dni stypendysta programu START Fundacji Nauki Polskiej! Badacz opowiada o Leo Lipskim: polskim pisarzu żydowskiego pochodzenia, wojennym emigrancie, afatyku -- i autorze niesamowitych tekstów, które po latach doczekują się ponownych wydań i krytycznego opracowania.

W dzisiejszym odcinku Bartosz Pergół rozmawia z dr hab. Karoliną Ćwiek-Rogalską, kulturoznawczynią z PAN. Czy "Ziemie Odzyskane" to jednolity obszar, czy różnice między Pomorzem, Mazurami a Dolnym Śląskiem nie dają się zebrać pod jednym parasolem? Skąd Polacy (i nie tylko) przyjeżdżali na te tereny w pierwszych latach powojennych, i jak ta kilkumilionowa migracja wpłynęła później na ich tożsamość? I czym w końcu są "duchy", które w Koszalinie, Giżycku czy Głogowie bada autorka książki "Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty"?

Piotr Tłuszcz, projektant Rydwanu życia i laureat nagrody Jamesa Dysona w 2023 opowiada o swoim projekcie przyczepy do działań ratowniczych w warunkach ekstremalnych. O wywożeniu rannych z frontu i docieraniu do poszkodowanych w górach (bez helikoptera). Pyta Bartosz Pergół

Żeby natknąć się na szkodliwe produkty manosfery nie musimy oglądać ich ilustracji w serialu Dojrzewanie. Wystarczy kilka kliknięć, żeby materiały bądź to seksistowskie i postulujące dominację mężczyzn nad kobietami, bądź skrajnie depresyjne czy fatalistyczne zalały nasz feed na dowolnej platformie społecznościowej. Czy z młodymi mężczyznami wszystko jest w porządku? I co robić, żeby w przyszłości nie było gorzej? Opowiada dr Tomasz Oleksy z Wydziału Psychologii UW - pyta Bartosz Pergół

Czy studenci mogą stworzyć terapię, która zmieni sposób leczenia raka wątroby? Poznajcie projekt Hepaswitch, czyli innowacyjną koncepcję celującą prosto w komórki nowotworowe. O mRNA, ryboprzełącznikach oraz o tym, jak stworzyć terapię szytą na miarę opowiadają Wiktoria Szymanek oraz Michał Stanowski. Rozmawia Marta Boroń.

Wybory ‒ tak parlamentarne, jak i prezydenckie ‒ od dawna nie poddają się wiarygodnym prognozom, a przewidywanie ich wyników coraz częściej przypomina wróżenie z fusów. Dlaczego prezydenckie starcia tak często kończą się wynikiem bliskim 50 na 50? Jak sondaże wpływają na nasze decyzje i co na ten temat może powiedzieć fizyk? O tym w rozmowie z Maksem Walewskim opowiada prof. dr hab. Piotr Szymczak z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Czym się różni sharenting od parental trollingu? Kiedy granice prywatności zostają przekroczone, a zabawa staje się szkodliwa? O badaniu analizującym filmy na Tik Toku nazywane parental trollingiem oraz o przedstawianiu dzieci w mediach społecznościowych opowiada dr Zuzanna Sury z Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Jagielońskiego. Rozmawia Marta Boroń

Cała Polska na 24 godziny oszeleje na punkcie sportu. W wielu miastach 21 maja rozpocznie się Akademicka Doba Sportu, w ramach której lokalne AZS-y zorganizują masę atrakcji, dzięki którym będzie można aktywnie spędzić czas. O tym wydarzeniu Kubie Łasickiemu opowiedziała Agnieszka Kapusta z Akademickiego Związku Sportowego.

Dwa ostatnie mecze zostały piłkarzom ręcznym z AZS UW w walce udział w turnieju mistrzów, w którym mają szansę na awans do zaplecza Superligi. O bieżącym sezonie oraz kondycji polskiej piłki ręcznej mówił Kubie Łasickiemu trener AZS-u UW, Sławek Monikowski.

9 maja to w Rosji nie tylko święto, ale też fundament nowej, opartej na konflikcie z Zachodem narodowej mitologii. Jak Kreml wykorzystuje pamięć o drugiej wojnie światowej do legitymizacji swoich obecnych działań, czym różni się rosyjska narracja od tej znanej nam z Zachodu, i wreszcie, jaką rolę Dzień Zwycięstwa odgrywa w bieżących politycznych rozgrywkach? O tym z Katarzyną Chawryło, analityczką Ośrodka Studiów Wschodnich, rozmawia Maks Walewski.

Niedawno Polskę obiegły informacje o dwóch atakach wilków na ludzi. Sceptycznie do tych wiadomości nastawiony jest Michał Żmihorski, dyrektor Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. O życie i charakterystykę wilków badacza pyta Kuba Łasicki.

O badaniu młodych dorosłych mówią założycielki fundacji Ważne Sprawy, Kaja Gagatek i Julia Kelsz. Niektóre wnioski zaskakują samych autorów raportu! Rozmowę młodych o młodych prowadzi Kuba Łasicki.

Prof. Arkadiusz Stempin opowiada Bartoszowi Pergołowi o rozpoczynającym się wkrótce konklawe. Kto wybierze następcę papieża Franciszka, jak przebiegają organizowane wśród kardynałów wybory i jacy kandydaci mają w nich na dziś największe szanse?

Futsal w Polsce dynamicznie się rozwija! Kluby dochodzą do top 8 Ligi Mistrzów, a reprezentacje jeżdżą na największe turnieje. AZS UW Darkomp Wilanów to akademicka drużyna, która gra w najwyższej, profesjonalnej lidze w naszym kraju. O drużynie, w rozmowie z Kubą Łasickim, mówią Radek Marcinkowski i Mikołaj Sarnowski.

Prof. Uniwersytetu Warszawskiego Piotr Skowron z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW mówi o nowej metodzie głosowania w budżecie obywatelskim, która ma zapewnić większą sprawiedliwość. Wytestowały ją już pierwsze miasta, kiedy przyjdzie pora na Warszawę? Pyta Kuba Łasicki.

Rewitalizacja starych osiedli ma swoją ciemną stronę. O gentryfikacji, czyli zjawisku niszczenia dawnych społeczności odnowionych dzielnic, mówi dr Barbara Audycka z Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji UW. Pyta Kuba Łasicki.

W Ameryce Środkowej wiemy wiele o historii Majów, w rejonie Andów dziesiątki archeologów badają do dziś kulturę Inków -- a co działo się pomiędzy nimi? O prowadzeniu jednych z pierwszych badań archeologicznych w kraju, o którego przedhiszpańskiej kulturze cały czas myślimy jako o kulturze "pomiędzy" Bartoszowi Pergołowi opowiada dr Jan Szymański z Wydziału Archeologii UW

Gdy dla jednych wiosenny spacer po parku to koncert barw i zapachów, dla innych to niekończąca się sesja kichnięć, kaszlu i załzawionych oczu. Co będzie uczulać nas w najbliższych miesiącach, w jaki sposób przygotować się na sezon pylenia i wreszcie ‒ czym kichnięcie osoby przeziębionej różni się od kichnięcia alergika? O tym w rozmowie z Maksem Walewskim mówi dr n. med. Agata Tomaszewska, alergolożka z Wojskowego Instytutu Medycznego i wykładowczyni na Wydziale Medycznym UW

Czy modele w urządzeniach sportowych typu smartwatche lub opaski poprawnie mierzą parametry wysiłkowe w czasie wysiłku? Jak z głową usprawnić i monitorować swoje treningi? O tym i o badaniu NOODLE opowiada doktorant Przemysław Kasiak z III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Rozmawia Marta Boroń

Czy dźwięki, a konkretnie bineural, beats mogą wpływać na nasz mózg i pomagać w nauce? Czy synchroniczne dudnienia są przyjemne? A może to, czy zwiększają naszą koncentrację, zależy od osobowości? O tym opowiada dr Agnieszka Rościszewska z Centrum Neuronauki Poznawczej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Rozmawia Marta Boroń

3 miejsce studentów Uniwersytetu Warszawskiego w Rotman International Trading Competition to świetna okazja, żeby porozmawiać o tym czym zajmuje się dziedzina finansów ilościowych i jak wygląda codzienna praca specjalistów tworzących algorytmy grające na rynkach. Z finalistami rozmawia Kacper Koźluk.

Z przeinaczaniem, zaciemnianiem i kłamaniem spotykamy się niemal od kołyski. Mimo to rozpoznawanie kłamstw sprawia nam ogromne problemy, a efekty takich prób nie są bardziej przewidywalne od rzutu monetą. Czym różni się wypowiedź kłamliwa od szczerej, co cechuje dobrego kłamcę i wreszcie, czy mamy skuteczniejszy od zgadywania sposób na rozpoznanie kłamstwa — o tym w rozmowie z Maksem Walewskim opowiada dr Justyna Sarzyńska-Wawer, badaczka z Instytutu Psychologii Polskiej Akademii Nauk.

Czy ekologia i ekonomia mogą iść w parze, czy też gospodarka obiegu zamkniętego to luksus dostępny tylko dla najbogatszych? O wyzwaniach i korzyściach związanych z modelem cyrkularnym rozmawiamy z:

Prof. Agnieszka Mrozik opowiada o pożytkach z patrzenia przychylnym okiem na czasy PRL. Kim były działaczki, które w powojennej, socjalistycznej rzeczywistości z nadzieją walczyły o prawa kobiet? Co udało się osiągnąć w zakresie emancypacji przed 1989 rokiem – i które z osiągnięć feministycznych socjalistek z nami zostały, a które pozostały historią? Z autorką książki „Architektki PRL-u” rozmawia Bartosz Pergół

Komputery kwantowe miały zrewolucjonizować kryptografię, analizę danych i symulacje złożonych układów fizycznych. Ale choć firmy technologiczne prześcigają się w ogłoszeniach o przełomach, to nadal brakuje nam... sprawnego urządzenia. Czym właściwie jest komputer kwantowy, dlaczego jego zbudowanie to nie lada wyzwanie i czy mogą nam w tym pomóc egzotyczne stany materii — o tym w rozmowie z Maksem Walewskim opowiada Marcin Kalinowski, doktorant z Uniwersytetu Harvarda

Zajęcia z wykładowcami Uniwersytetu Warszawskiego dostępne i dla osób przed maturą, i dla osób dawno po ukończeniu formalnych studiów. Uniwersytet Otwarty UW po raz kolejny zaprasza na zajęcia dostępne dla wszystkich zainteresowanych pogłębieniem swojej wiedzy. Listę zajęć w trymestrze wiosennym oraz program intensywnych kursów wakacyjnych znajdziecie na stronie uczelni!

Czy rzeczywiście młode pokolenie chce pracować tylko zdalnie, z psem na kolanach i matchą w ręku, czy może redefiniuje relacje z pracodawcami i zmienia tradycyjne podejście do kariery? O wynikach największego badania dotyczącego postaw i oczekiwań pokolenia Z – „Work War Z” – rozmawiamy z ekspertami, którzy uczestniczyli w jego tworzeniu:

Dr Jakub Rok z EUROREG-u - Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, które obszary Warszawy są najbardziej zanieczyszczone. Okazuje się, że najbogatsi najbardziej trują powietrze, a mieszkają w najczystszych miejscach. O (nie)sprawiedliwość środowiskową pyta Kuba Łasicki.

O gustach się dyskutuje. A gdy zachwycamy się naturą tak, jak sztuką - szukając w niej tego co piękne, urocze, harmonijne - to łatwiej nam później zignorować te obszary świata, które choć bardzo potrzebują uwagi i ochrony, nie kuszą pocztówkowym krajobrazem. O znaczeniu docenienia brzydoty dla ratowania dzikiej natury Bartoszowi Pergołowi opowiada dr hab. Mateusz Salwa z Wydziału Filozofii UW, kierownik Zakładu Estetyki. Fot: @spud.the.cryptid

Beta-glukany z owsa to nie tylko błonnik - to też poważny sojusznik w walce z nowotworami i chorobami jelit. Obiecujace badania nad ich zastosowaniem prowadzi wraz z zespołem prof dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Kto najbardziej może skorzystać z właściwości beta-glukanów? Czy owsianka jest wystarczająca i jak daleko jesteśmy od zalecania beta-glukanów przez lekarzy i dietetyków? Rozmawia Marta Boroń

Swobodny przepływ pracowników w Unii Europejskiej to jedno z jej fundamentalnych założeń, ale czy rzeczywiście przynosi korzyści wszystkim krajom? Z jednej strony otwiera możliwości zawodowe, z drugiej – prowadzi do drenażu mózgów i nierównowagi na rynkach pracy. O wpływie migracji zarobkowych na gospodarki państw członkowskich i przyszłości unijnej polityki migracyjnej rozmawiamy z prof. SGH Michałem Schwabe z Katedry Integracji i Prawa Europejskiego SGH. Rozmawiał Kamil Kuć.

Zderzanie atomów z pojedynczym (!) jonem to rzecz wymagająca dziesiątek laserów, magnesów no i teoretycznej wiedzy o fizyce kwantowej. Do tego - sądziliśmy do wczoraj - pewne zjawiska i tak nie zajdą, jeśli temperatura w aparaturze będzie wyższa od... nieosiągalnych dla naukowców, milionowych części jednego Kelwina. O odkryciu, że wystarczy ochłodzić atomy do temperatury tysiąc razy wyższej (nie, żeby to było szczególnie łatwe...) Bartoszowi Pergołowi opowiada znany Wam z Kampusa Maks Walewski, doktorant Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych UW

Czy słuchanie Mozarta albo hymnu czyni nas lepszymi ludźmi? Jak słuchanie radosnych rytmów wpływa na nasze postrzeganie siebie? Czy istnieje moralnie dobra playlista? A może muzyka to dobry środek wychowawczy? O tym opowiada doktorantka Katrzyna Pypno-Blajda ze Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego. Rozmawia Marta Boroń

Nowe rodzaje paliw, błyskawiczne reakcje chemiczne czy wyłapujące wszystkie straty ciepła źródła energii — materiały dwuwymiarowe oferują bezmiar możliwości. Skąd wziąć materiał cieńszy od mydlanej bańki, gdzie konkretnie naukowcy szukają następców grafenu i czemu sięgają w tym celu do najgłębszych zakamarków tablicy Mendelejewa? O tym w rozmowie z Maksem Walewskim opowiada Jan Kołodziejczyk, doktorant z Międzydziedzinowej Szkoły Doktorskiej UW

Starzejące się społeczeństwo to nie tylko demografia, ale realne wyzwanie dla systemu opieki długoterminowej, który do 2050 roku musi sprostać wzrostowi zapotrzebowania o jedną trzecią. Jakie rozwiązania są możliwe, kto najbardziej odczuje skutki zmian i jak Polska powinna przygotować się na nadchodzące dekady? O polityce społecznej i wyzwaniach opieki długoterminowej rozmawiamy z prof. SGH Pawłem Kubickim, Kierownikiem Katedry Polityki Społecznej SGH. Rozmawiał Kamil Kuć.

Co badacz musi robić, żeby awansować, czym są dla nauki międzynarodowe korporacje wydawnicze i jak słynna polska ministerialna lista ma się do akademickiej codzienności? O problemach organizacji dzisiejszej nauki i o pomysłach na zmiany Bartoszowi Pergołowi opowiada Stanisław Krawczyk, adiunkt w Instytucie Socjologii UWr

Czy osoby na diecie wegetariańskiej są atrakcyjnymi kandydatami na radnkę? Takie pytanie zadali naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu SWPS i zbadali to na grupie 400 osób. Kuba Łasicki rozmawiał z jedną ze współautorek badania Dominiką Adamczyk z Wydziału Psychologii UW.

Jak po alkoholu zmienia się podejście do wartości z fundamentu moralnego - lojalności, czystości, czy sprawiedliwości? Czy łatwiej jest wtedy przestawić zwrotnice w dylemacie wagonika i czy oceniamy się wyżej? Na te pytania odpowiada na podstawie swoich badań dr Mariola Paruzel-Czachura z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego. Rozmawia Marta Boroń

Sztuczna inteligencja w bankach to już nie przyszłość, a codzienność – od automatycznych decyzji kredytowych po inteligentne asystenty finansowe. Jak AI wpływa na sektor bankowy, czy klienci mają powody do obaw i gdzie leży granica między innowacją a ryzykiem? O rewolucji w bankowości elektronicznej rozmawiamy z dr. hab. Emilem Ślązakiem, prof. SGH, Kierownikiem Zakładu Bankowości Detalicznej i Korporacyjnej w Instytucie Bankowości SGH. Rozmawiał Kamil Kuć.

Po trzynastu latach misja Wydziału Archeologii UW wróciła do Ptolemais w obecnej Libii! O badaniach dawnej stolicy rzymskiej prowicji Cyrenajki Bartoszowi Pergołowi opowiada dr Piotr Jaworski

Kilka nowości oraz wystawy stałe - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza. Ofertę placówki, w rozmowie z Kubą Łasickim, przedstawiły dr Marta Piszczakowska i Paulina Paul.