Kampus Nauka

Dla szesnasto- i sześćdziesięciolatków. Uniwersytet Otwarty UW to kilkaset kursów językowych i naukowych prowadzonych przez zespół naukowców-zajawkowiczów z UW! O otwierajacej się właśnie rekrutacji na kolejny trymestr Bartoszowi Pergołowi opowiada dyrektor UOUW, dr Katarzyna Lubryczyńska-Cichocka.

Prawie dwumetrowy kwiat, który pojawia się nawet raz na dziesięć lat - i to tylko na jeden, dwa dni. Zapach gnijącego mięsa, zepsutej ryby i spoconych skarpet. Nawet stukilogramowa bulwa a w międzyczasie - całe lata, kiedy roślina schowana w ziemi daje się pomylić z pustą doniczką. Prawdziwa gwiazda Ogrodu Botanicznego UW zakwitnie po raz drugi w ciągu siedmiu lat! O dziwacznym Dziwidle Olbrzymim Bartoszowi Pergołowi opowiada jego dumny opiekun, kurator kolekcji roślin szklarniowych Ogrodu, Piotr Dobrzyński

Komisja Zdrowia poparła rozwiązanie, aby dzieci od 13-ego roku życia mogły bez zgody rodzica skorzystać z pomocy psychologa. Jakie są argumenty stron za i przeciw oraz jak działa to dzisiaj, tłumaczy Olga Ślepowrońska - psycholożka i prezeska Stowarzyszenia Mudita. Rozmowę prowadzi Kuba Łasicki.

Zajrzyjmy za kulisy pracy tłumacza konferencyjnego - zawodu wymagającego nie tylko perfekcyjnej znajomości języków, ale też szybkiego myślenia, odporności na stres i rozumienia kontekstów kulturowych. Jak wygląda kształcenie tłumaczy? Z jakimi wyzwaniami mierzą się w kabinie i poza nią? Jak AI wpływa na ten zawód? O tym opowiada prof. Małgorzata Tryuk - kierowniczka Zakładu Badań nad Przekładem Ustnym i Audiowizualnym oraz prof. Agnieszka Biernacka - kierowniczka studiów podyplomowych European Masters in Conference Interpreting oraz dyrektor Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW. Rozmawia Marta Boroń

Sławosz Uznański-Wińsniewski, wraz z całą załogą misji Axiom-4, wrócił na Ziemię z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Logistykę lotu powrotnego tłumaczy Adrian Buczek z Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej Cetrum Badań Kosmicznych PAN. Pyta Kuba Łasicki.

Dr inż. Anna Bacciarelli-Ulacha z Politechniki Łódzkiej tłumaczy, jak działa recykling tekstyliów. Jej projekt AIdesignTEX ma pomóc w rozwoju tej dziedziny. Pyta Kuba Łasicki.

Wśród eksperymentów, które w ramach misji IGNIS wykona w kosmosie polski astronauta, są dwa mające swoje źródło na Wojskowej Akademii Technicznej z Warszawy. O szczegółach jednego z nich Kubie Łasickiemu opowiedziała dr n. med. Alicja Trębińska-Stryjewska z Centrum Inżynierii Biomedycznej WAT.

Algi (albo po prostu: glony) to nie tylko znane nam znad morza wodorosty czy prozdrowotne dodatki do napojów, ale też coraz bardziej realne źródło biopaliw. Drążymy temat glonów ekstremofilnych – organizmów wyjątkowo odpornych na wysokie zasolenie, kwasowość, a nawet promieniowanie jonizujące. O możliwościach jednokomórkowych krasnorostów i roli, jaką te „pancerne” glony mogą odegrać przygotowaniach do kolonizacji kosmosu, opowiada Grzegorz Wałpuski, doktorant Międzydziedzinowej Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Pyta Maks Walewski

Kamil Kuć rozmawia z dr. hab. Piotrem Wachowiakiem, Rektorem SGH, o mijającym roku akademickim – jego największych sukcesach, ambitnych projektach i tym, na czym uczelnia skupi się w przyszłym roku akademickim.

W 1933 Fritz Zwicky zaproponował istnienie ciemnej materii dla wyjaśnienia wyjątkowo szybkiego ruchu galaktyk z gromady Coma. Później, w latach 70., niezależne dowody dostarczyła astronomka Vera Rubin. Czym jednak jest ciemna materia i energia? Na zbadanie tego, co niewidzialne dla teleskopów i – co równie ważne – niemal ciągły monitoring południowego nieba ma pozwolić uruchomione właśnie Obserwatorium im. Very Rubin w Chile. O nowym obiekcie, stojących przed projektem wyzwaniach i nadziejach, jakie wiążą z nim naukowcy, mówi prof. Paweł Pietrukowicz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Pyta Maks Walewski

Zaburzenia odżywiania i ortoreksja są dużym zagrożeniem dla profesjonalnych piłkarzy. Wśród zawodników Ekstraklasy i 1. Ligi, a także polskich piłkarek, około połowa wykazywała objawy. Swoje badania na ten temat, w rozmowie z Kubą Łasickim, przedstawiła dr n. o zdr. Wiktoria Staśkiewicz-Bertecka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Młodzi dorośli między 18 a 24 rokiem życia coraz rzadziej mają problem ze spłatą zaległości finansowych. Jednak ich łączny dług to wciąż 800 mln zł! Jakie są źródła takich problemów i z czego wynikają te statystyki tłumaczy dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH - główny analityk grupy BIG InfoMonitor. Pyta Kuba Łasicki.

Warszawskie ZOO chwali się w mediach społecznościowych narodzinami wielu nowych zwierząt, ale także wymianą m.in. goryli z innymi ogrodami zoologicznymi. O kulisach takich działań, pod względem rozwoju zwierzęcych rodzin, Kubie Łasickiemu opowiedział Dawid Bogdański z warszaskiego ZOO.

Choć na pierwszy rzut oka wyładowanie atmosferyczne z rzeką nie ma nic wspólnego, to łączy je wyjątkowa zdolność do transportu materii i energii. Co dokładnie ma wspólnego piorun z naczyniami krwionośnymi i czemu w zasadzie sieci transportowe są nam do życia niezbędne? Wreszcie, jak sieci dostosowują się do konkretnych warunków i wymaganych od nich funkcji? O tym wszystkim opowiada Stanisław Żukowski ‒ fizyk i doktorant z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Paryskiego. Rozmowę prowadzi Maks Walewski.

Kamil Kuć rozmawia z dr. Danielem Kaszyńskim z Instytutu Ekonometrii SGH o tym, jak wyglądał hackathon Mastercard „od kuchni” i czym zajmuje się jednostka AI Lab na SGH. Sztuczna inteligencja, innowacje i studencka energia w praktyce.

Nie trzeba jechać do lasu, żeby spotkać kleszcza - wystarczy spacer w warszawskim parku. Dlaczego jest ich coraz więcej? Czy są aktywne tylko latem? Oto małe kompendium wiedzy na temat tych nielubianych przez ludzi pajęczaków. Opowiada doktorantka Dagmara Wężyk z Zakładu Eko-Epidemiologii Chorób Pasożytniczych Wydziału Biologii UW. Rozmawia Marta Boroń

Billboardy, reelsy, ulotki. Reklama jest w prawie każdym możliwym miejscu dookoła nas. Jak marketingowcy charakteryzują pokolenia i co zmieniło się przez ostatnie 20 lat? O tym opowiada dr Paweł Wójcik w rozmowie z Marianną Paradowską.

Trauma nie kończy się w głowie - jak się okazuje zespół stresu pourazowego może wpływać również na gospodarkę cukrową. Dr hab. Monika Stojek z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego wyjaśnia jak przewlekły stres może prowadzić do insulinooporności, czy zaburzeń odżywiania. Rozmawia Marta Boroń.

Choć start Sławosza Uznańskiego znów został przesunięty, to temat polskiej obecności w kosmosie jest bardziej aktualny niż kiedykolwiek. Kamil Kuć rozmawia z prof. dr hab. Elżbietą Marciszewską – pełnomocniczką rektora SGH ds. Akademickiej Sieci Kosmicznej – o tym, jaką rolę może odegrać SGH w eksploracji kosmosu i dlaczego kosmos to nie tylko rakiety, ale też gospodarka, dane i strategie.

Symbol lata, słodyczy, dzieciństwa. Dlaczego truskawki są takie zdrowe? Czy mrożone są tak samo wartościowe i czy wyrzucanie szypułek to błąd? O tym opowiada Radosław Bogusz - doktorant Szkoły Doktorskiej SGGW. Rozmawia Marta Boroń

W podcaście Kampus Nauka dr Marcin Kosman, badacz komunikacji radykalnej i skrajnej prawicy w Polsce opowiada o historii i horyzontach Konferacji, PiS-u i ugrupowania Grzegorza Brauna. Pyta Bartosz Pergół

Choć z miejskiej zieleni korzystamy wszyscy, rzadko myślimy o niej jak o pracowniku na etacie. Jakie konkretne usługi świadczą nam drzewa? Ile można „zarobić” na przydomowym cisie, a ile – na topoli przy ruchliwej ulicy? O ekonomicznej wartości zieleni i narzędziach, które pomagają ją wycenić, opowiada dr Zbigniew Szkop, ekonomista z Wydziału Nauk Ekonomicznych UW i dyrektor Warszawskiego Ośrodka Ekonomii Ekologicznej. Rozmowę prowadzi Maks Walewski.

O tym, jak wygląda współpraca gospodarcza Polski z Japonią i gdzie drzemie niewykorzystany potencjał, rozmawia Kamil Kuć z prof. Arkadiuszem Kowalskim – kierownikiem Katedry Badań Gospodarki Wschodniej i zastępcą dyrektora Instytutu Gospodarki Światowej SGH.

Studenci i doktoranci Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego wygrali zawody Econometric Game 2025, pokonując drużyny z najlepszych uczelni świata. Członkowie zwycięskiej drużyny - Eliza Hałatek, Kuba Bandurski i Adam Łaziński - zdradzili szczegóły w rozmowie z Kubą Łasickim.

W Kampusie Nauka Bartosza Pergoła odwiedza Antek Zając -- literaturoznawca, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW i od kilku dni stypendysta programu START Fundacji Nauki Polskiej! Badacz opowiada o Leo Lipskim: polskim pisarzu żydowskiego pochodzenia, wojennym emigrancie, afatyku -- i autorze niesamowitych tekstów, które po latach doczekują się ponownych wydań i krytycznego opracowania.

W dzisiejszym odcinku Bartosz Pergół rozmawia z dr hab. Karoliną Ćwiek-Rogalską, kulturoznawczynią z PAN. Czy "Ziemie Odzyskane" to jednolity obszar, czy różnice między Pomorzem, Mazurami a Dolnym Śląskiem nie dają się zebrać pod jednym parasolem? Skąd Polacy (i nie tylko) przyjeżdżali na te tereny w pierwszych latach powojennych, i jak ta kilkumilionowa migracja wpłynęła później na ich tożsamość? I czym w końcu są "duchy", które w Koszalinie, Giżycku czy Głogowie bada autorka książki "Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty"?

Kamil Kuć zaprasza do rozmowy Lukasa Kasicę – przedstawiciela studentów w radzie programowej kierunku Ekonomia Stosowana w SGH. Wspólnie zastanawiają się, jak ta dziedzina pomaga podejmować lepsze decyzje – od domowego budżetu po politykę gospodarczą państwa.

Piotr Tłuszcz, projektant Rydwanu życia i laureat nagrody Jamesa Dysona w 2023 opowiada o swoim projekcie przyczepy do działań ratowniczych w warunkach ekstremalnych. O wywożeniu rannych z frontu i docieraniu do poszkodowanych w górach (bez helikoptera). Pyta Bartosz Pergół

Żeby natknąć się na szkodliwe produkty manosfery nie musimy oglądać ich ilustracji w serialu Dojrzewanie. Wystarczy kilka kliknięć, żeby materiały bądź to seksistowskie i postulujące dominację mężczyzn nad kobietami, bądź skrajnie depresyjne czy fatalistyczne zalały nasz feed na dowolnej platformie społecznościowej. Czy z młodymi mężczyznami wszystko jest w porządku? I co robić, żeby w przyszłości nie było gorzej? Opowiada dr Tomasz Oleksy z Wydziału Psychologii UW - pyta Bartosz Pergół

Czy studenci mogą stworzyć terapię, która zmieni sposób leczenia raka wątroby? Poznajcie projekt Hepaswitch, czyli innowacyjną koncepcję celującą prosto w komórki nowotworowe. O mRNA, ryboprzełącznikach oraz o tym, jak stworzyć terapię szytą na miarę opowiadają Wiktoria Szymanek oraz Michał Stanowski. Rozmawia Marta Boroń.

Kamil Kuć rozmawia z Danylem Zwaryczem – przewodniczącym SKN Odbudowy Ukrainy – oraz Edoardą Kornijenko, dyrektorką ds. współpracy w kole. To rozmowa o determinacji, wizji przyszłości i roli młodych liderów w odbudowie państwa pogrążonego w wojnie.

Wybory ‒ tak parlamentarne, jak i prezydenckie ‒ od dawna nie poddają się wiarygodnym prognozom, a przewidywanie ich wyników coraz częściej przypomina wróżenie z fusów. Dlaczego prezydenckie starcia tak często kończą się wynikiem bliskim 50 na 50? Jak sondaże wpływają na nasze decyzje i co na ten temat może powiedzieć fizyk? O tym w rozmowie z Maksem Walewskim opowiada prof. dr hab. Piotr Szymczak z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Czym się różni sharenting od parental trollingu? Kiedy granice prywatności zostają przekroczone, a zabawa staje się szkodliwa? O badaniu analizującym filmy na Tik Toku nazywane parental trollingiem oraz o przedstawianiu dzieci w mediach społecznościowych opowiada dr Zuzanna Sury z Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Jagielońskiego. Rozmawia Marta Boroń

Cała Polska na 24 godziny oszeleje na punkcie sportu. W wielu miastach 21 maja rozpocznie się Akademicka Doba Sportu, w ramach której lokalne AZS-y zorganizują masę atrakcji, dzięki którym będzie można aktywnie spędzić czas. O tym wydarzeniu Kubie Łasickiemu opowiedziała Agnieszka Kapusta z Akademickiego Związku Sportowego.

Czym są międzynarodowe akredytacje i dlaczego SGH tak mocno o nie zabiega? O ich znaczeniu, prestiżu i wpływie na przyszłość uczelni Kamil Kuć rozmawia z prof. Marcinem Wojtysiakiem-Kotlarskim – osobą odpowiedzialną za kluczowe procesy akredytacyjne na SGH.

Dwa ostatnie mecze zostały piłkarzom ręcznym z AZS UW w walce udział w turnieju mistrzów, w którym mają szansę na awans do zaplecza Superligi. O bieżącym sezonie oraz kondycji polskiej piłki ręcznej mówił Kubie Łasickiemu trener AZS-u UW, Sławek Monikowski.

9 maja to w Rosji nie tylko święto, ale też fundament nowej, opartej na konflikcie z Zachodem narodowej mitologii. Jak Kreml wykorzystuje pamięć o drugiej wojnie światowej do legitymizacji swoich obecnych działań, czym różni się rosyjska narracja od tej znanej nam z Zachodu, i wreszcie, jaką rolę Dzień Zwycięstwa odgrywa w bieżących politycznych rozgrywkach? O tym z Katarzyną Chawryło, analityczką Ośrodka Studiów Wschodnich, rozmawia Maks Walewski.

Niedawno Polskę obiegły informacje o dwóch atakach wilków na ludzi. Sceptycznie do tych wiadomości nastawiony jest Michał Żmihorski, dyrektor Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. O życie i charakterystykę wilków badacza pyta Kuba Łasicki.

Kamil Kuć rozmawia z dr Izabelą Rudzką z Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH o tym, jak kobiety postrzegają kwestie mieszkaniowe i jakie mają priorytety przy wyborze miejsca do życia. Głos kobiet w debacie o mieszkalnictwie coraz częściej staje się kluczowy.

O badaniu młodych dorosłych mówią założycielki fundacji Ważne Sprawy, Kaja Gagatek i Julia Kelsz. Niektóre wnioski zaskakują samych autorów raportu! Rozmowę młodych o młodych prowadzi Kuba Łasicki.

Prof. Arkadiusz Stempin opowiada Bartoszowi Pergołowi o rozpoczynającym się wkrótce konklawe. Kto wybierze następcę papieża Franciszka, jak przebiegają organizowane wśród kardynałów wybory i jacy kandydaci mają w nich na dziś największe szanse?

Kamil Kuć rozmawia z prof. dr. hab. Markiem Bryxem – ekspertem SGH od rynku mieszkaniowego – o tym, jakie są preferencje mieszkaniowe młodych ludzi w Polsce. Na podstawie świeżych wyników ankiety i konferencji z 14 maja, próbujemy odpowiedzieć na pytanie: czy pokolenie Z marzy jeszcze o własnym M?