Podcasts about wydzia

Polska tradycja historiograficzna, i to średniowieczna już, nic nie wie o koronacji 1025 roku, my to wiemy tylko ze źródeł niemieckich – mówi (nie ma co ukrywać, dość zaskakująco) prof. Grzegorz Pac z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Rozmawiamy oczywiście o koronacji Bolesława Chrobrego.To nie znaczy, że tej koronacji nie było. Po prostu dla średniowiecznych polskich kronikarzy dużo ważniejszym wydarzeniem było symboliczne nałożenie korony przez Ottona III podczas zjazdu gnieźnieńskiego. Starania o rzeczywistą koronację utrudniła Bolesławowi śmierć młodego cesarza. Przez kolejnych 25 lat cesarstwem władali ludzie Bolesławowi nieprzychylni. Koronował się dopiero po śmierci Henryka II, kiedy tron cesarski był chwilowo pusty. Nie znamy jednak dokładnej daty dziennej, Wielkanoc 1025 to tylko jedna z możliwych dat.Pewną zagadką jest imię Chrobrego. – Wiemy, że to jest imię Przemyślidów – wskazuje historyk. Boleslav to imię dziadka oraz wuja, krewnych od strony matki – Dąbrówki. Imię po ojcu, Mieszko, odziedziczył dopiero jego młodszy, przyrodni brat. To wskazuje, że Mieszko I jako dziedziców swojego księstwa widział raczej synów drugiej żony Ody, a Bolesław być może miał władać raczej w Czechach (i rzeczywiście władał, ale krótko). Kiedy zmarł Mieszko I, Bolesław wziął sprawy w swoje ręce. W ogóle się przy tym nie patyczkował. – Wszystko wskazuje na to, że przejął pełnię władzy głównie siłą oręża, siłą brutalnej ingerencji – mówi mój gość. Szybko wygnał z kraju macochę i młodszych braci i już w 992 roku był samodzielnym polskim władcą.Z historii kojarzymy go przede wszystkim z dwóch rzeczy: licznych wojen, głównie z niemieckimi panami, oraz zjazdu gnieźnieńskiego i późniejszej koronacji. Wojen toczył rzeczywiście sporo, ale trudno je tak naprawdę postrzegać jako wojny polsko-niemieckie. – Cały bój się miał niby toczyć o naszą suwerenność, a tak naprawdę on się toczy o nasze miejsce w Rzeszy – opowiada prof. Pac. Bo władca Polski był jednym z wielu panów, którzy na własnym terenie sprawowali dość samodzielną władzę, ale i tak mieli nad sobą kogoś, z czyim zdaniem musieli się liczyć: cesarza niemieckiego. Zjazd gnieźnieński i obdarowanie cesarza Ottona III relikwiami św. Wojciecha też miały na celu podbudowanie swojej pozycji w ramach cesarstwa.W odcinku usłyszycie też o żonach Bolesława, o tym, jak surowe prawa może wprowadzić władca, który bardzo chce podkreślać swoje chrześcijaństwo, oraz o tym, dlaczego korona króla Polski okazała się ciężarem.

Wykład mgr inż. arch. Karoliny Zorn w ramach konferencji „Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu?”, zorganizowanej przez Studenckie Koło Naukowe Historyków UW i Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego [22-23 kwietnia 2024 r.]mgr inż. arch. Karolina Zorn - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku, Wydział ds. Zabytków NieruchomychOrganizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW – najstarsze koło na Uniwersytecie Warszawskim. Rok założenia 1916.Patronem wydarzenia było Muzeum Historii Polski.Organizatorzy pochylili się nad tematyką pogranicza, terenów przygranicznych, występujących tam zjawisk oraz procesów w ujęciu historycznym. Temat pograniczy został ujęty interdyscyplinarnie, choć z naciskiem na badania społeczno-polityczne, gospodarcze lub kulturowe.Komitet Organizacyjny Konferencji: dr Marta Michalska, mgr Grzegorz Garbuz, mgr Franciszek Fortuna, Aleksandra Krukowska, Afra Wierska, Jakub Kawczyński, Jakub Hardecki, Michał Schoeneich, Jakub PytelRada Naukowa Konferencji: dr hab., prof. ucz. Grażyna Szelągowska, dr hab., prof. ucz. Artur Markowski.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#historia #architektura #pogranicze #dziedzictwo #kultura #sztuka

Marine Le Pen została pozbawiona prawa do pełnienia funkcji publicznych na 5 lat. Co oznacza, że nie będzie mogła wystartować w najbliższych wyborach prezydenckich. Francuska polityczka oraz ośmiu europosłów wyłudzali środki z Parlamentu Europejskiego poprzez fikcyjne zatrudnienia. Co dalej czeka francuską prawicę? O tym rozmawialiśmy z dr hab. Michałem Kozłowskim z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego.

O gustach się dyskutuje. A gdy zachwycamy się naturą tak, jak sztuką - szukając w niej tego co piękne, urocze, harmonijne - to łatwiej nam później zignorować te obszary świata, które choć bardzo potrzebują uwagi i ochrony, nie kuszą pocztówkowym krajobrazem. O znaczeniu docenienia brzydoty dla ratowania dzikiej natury Bartoszowi Pergołowi opowiada dr hab. Mateusz Salwa z Wydziału Filozofii UW, kierownik Zakładu Estetyki. Fot: @spud.the.cryptid

Ludzie współcześni przez tysiące lat żyli równolegle z innymi hominidami, np. znanymi chyba wszystkim neandertalczykami (ale nie tylko). Nie żyliśmy w jednych grupach, ale na pewno się spotykaliśmy, a przez jakiś czas również się z nimi krzyżowaliśmy. Potem przestaliśmy (to zresztą bardzo ciekawe dlaczego, o czym niżej), ale raczej nie oznaczało to wrogości, nie mamy żadnych znalezisk świadczących o obopólnej agresji. Dzięki dostępności badań genetycznych nasza wiedza o innych hominidach gwałtownie się poszerzyła w ciągu ostatnich 20 lat. O aktualnym stanie wiedzy i niesamowitych perspektywach rozmawiam z prof. Małgorzatą Kot z Wydziału Archeologii UW, która za parę miesięcy ponownie wyrusza do Azji Centralnej, w wysokie góry zachodniego Tienszanu i Pamiro-Ałtaju, by tam szukać śladów relacji ludzi współczesnych z innymi hominidami, tym razem w projekcie finansowanym z grantu ERC Consolidator Grant.Od dawna wiemy, że człowiek współczesny wyewoluował w Afryce i stamtąd wywędrował na inne kontynenty. Genetyka mówi nam więcej: wyjść było kilka. Pierwsze trzy populacje, które dotarły do Europy, po prostu wymarły. My jesteśmy potomkami tej czwartej. Nasi przodkowie poradzili sobie w lodowatej Europie, choć byli przystosowani do warunków afrykańskich. – Brak morfologicznego dostosowania nadrobiliśmy kulturowo – opowiada badaczka. Czyli nauczyliśmy się, jak się ubrać, jak polować i jak mieszkać, by przeżyć. Dość szybko straciliśmy ciemny pigment, częściowo w wyniku ewolucji, a w dużej mierze dzięki krzyżowaniu się z neandertalczykami.Tajemnicza sprawa jest taka, że wcale nie trwało to długo. – Wiemy, że my z neandertalczykiem krzyżowaliśmy się tak naprawdę bardzo krótko, to było jakieś 4-5 tysięcy lat – mówi prof. Kot. A przecież spotykaliśmy się o wiele, wiele dłużej. Hominidy wędrowały w grupach rodzinnych po 8-10 osób. W grupach liczyło się pochodzenie „po mieczu”, mężczyźni byli ze sobą genetycznie spokrewnieni, a córki odchodziły do innych grup. Nie wiemy, jak to dokładnie przebiegało, ale pojedynczej kobiecie na pewno trudno byłoby przeżyć samotnie, więc do wymian musiało dochodzić przy okazji spotkań grup. – Myślę, że każde spotkanie z grupą ludzką było wtedy wartościowe, czy to byli neandertalczycy, czy denisowianie – tłumaczy badaczka. To była szansa na wzbogacenie puli genetycznej. Co ciekawe, nie znaleziono ani jednych szczątków neandertalczyka z genami ludzi współczesnych. Przypuszcza się, że kobiety ludzi współczesnych nie były w stanie urodzić dziecka neandertalczyka – to były dzieci większe, z dużo większą głową. Są też dowody na krzyżowanie się neandertalczyków z denisowianami, a stan wiedzy zmienia się z każdym nowym znaleziskiem.W odcinku usłyszycie też, jak się przygotować do badań w górach Uzbekistanu, dlaczego prof. Kot wierzy, że znajdzie tam ślady denisowian (byli genetycznie dostosowani do życia w wysokich górach!) i dlaczego to inne populacje wyginęły, choć my też byliśmy na granicy wymarcia. Jestem totalnie zafascynowana tym tematem (i panią profesor!)  Polecam gorąco!

Rodrigo Duterte został aresztowany i przetransportowany do Hagi. Ile trwają procesy prowadzone przez MTK? Jakie sprawy obecnie się toczą? O tym porozmawialiśmy z prof. Patrycją Grzebyk z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Wiek temu musieliśmy opuścić raj fizyki klasycznej. Mechanika kwantowa zmusiła nas do porzucenia dawnych sposobów myślenia o świecie. Uruchomiła też jednak rewolucję technologiczną. W jakiej jest kondycji? Jakie tajemnice skrywa? W jaką przyszłość nas zabiera? Opowiadają jej znawcy – prof. Rafał Demkowicz-Dobrzański, prof. Marek Trippenbach i dr Grzegorz Łach z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Ostatnie dwa dni Tygodnia Mózgu 2025!

Dom powinien być bezpiecznym i zdrowym miejscem. Posłuchajcie co możemy zrobić już dzisiaj, aby poprawić swój komfort życia i pozbyć się szkodliwych substancji z naszych wnętrz. Agata Słoma podpowiada: m.in. za co lubi linoleum, dlaczego farba tablicowa i płyty OSB powinny mieć zakaz wstępu do naszych domów, jakich przedmiotów, materiałów i wykończeń unikać i czym je zastąpić.Agata Słoma od ponad 20 lat projektuje wnętrza domów, mieszkań, hoteli. W projektach uwzględnia wpływ materiałów na zdrowie, w oparciu o unikalną wiedzę specjalistyczną. Jest absolwentką Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Zarządzania Projektami na Akademii L. Koźmińskiego oraz prestiżowej Parsons School of Design w Nowym Jorku. Nadzorowała realizację centrum handlowego Złote Tarasy w Warszawie, jednego z najbardziej złożonych technicznie obiektów w Europie i zarządzała budową ikonicznego wieżowca Złota 44.IG Agaty ⁠https://www.instagram.com/zdrowo_cie_urzadze/⁠Polecam jej e-book "Jak wyciszyć mieszkanie": https://agatasloma.com/produkt/jak-wyciszyc-mieszkanie-e-book/Zapraszam na odcinek i czekam na Wasze refleksje:Mój IG: @odpowiedzialnamodaLubisz ten podcast? Oto opcje wsparcia :)Kawka: ⁠https://buycoffee.to/odpowiedzialnamoda⁠Patronite: ⁠https://patronite.pl/odpowiedzialnamoda⁠#odpowiedzialnamoda #katarzynazajaczkowska #podcast #wnętrza #agatasloma Podcast Odpowiedzialna moda dostępny jest w aplikacjach: Spotify, Apple Podcast, Overcast, Pocket Casts, Radio Public i EmpikGo i na kanale YouTube

W pięćset czterdziestym pierwszym tygodniu nadawania Jerry i Szymas udają się do Czechosłowacji roku 1968, by sprawdzić, jak przebiega operacja Dunaj. Co łączy ostatnie dwa zeszyty trzeciego sezonu „Wydziału 7”? Czym jest tytułowy „Ráj” z zeszytu trzynastego? Jaki problem mamy z wątkiem nadprzyrodzonej rewolucji rozgrywającej się równolegle do Praskiej Wiosny? Dlaczego Szymas zgłupiał, przyglądając się ilustracjom Łukasza Pawlaka? Jak bardzo eskaluje fabuła w zeszycie „Válka”? Czy postać golema zrobiła na nas wrażenie? Dlaczego Jerry kręcił nosem na rysunkami Janusza Pawlaka? Co w menu restauracji robi „ogień z karabinu maszynowego”? Ile nihilizmu serwuje nam epilog tego sezonu? Czego spodziewamy się po kontynuacji? Odpowiedzi poznacie już za chwilę. Tylko w Nawiedzonym Podcaście! Plik mp3 do pobrania (1 godz 5 min 3 sek)

Dzisiaj jedziemy do "Zielonej" Gdyni. Z zastępcą Naczelnika Wydziału Środowiska UM Gdynia - Dorotą Marszałek-Jalowską, rozmawiam o edukacji i działaniach proekologicznych, jakie w tym mieście podejmują Urzędnicy. Dorota opowiada o pracy swojego Wydziału i o wielu konkretnych działaniach, jakie powodują, że Gdynia jest zawsze obecna w topie najbardziej ekologicznych polskich miast.Minutowy spis treści odcinka:1:55 - krótkie wypowiedzi naukowców (prof.  Sawinska i prof. Tryjanowski) z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu - nawiązanie do poprzedniego odcinka o rolnictwie4:42 - przegląd prasy9:08 - temat odcinka - rozmowa z Dorotą Marszałek-Jalowską z Urzędu Miasta Gdyni1:13:01 - rekomendacje książkoweZapraszam do wysłuchania 113 odcinka podcastu!Strona odcinka: https://michalstanecki.com/113Odnośniki do treści wymienionych w odcinku:https://www.gdynia.pl/mieszkaniec/aktualnosci-2,3664/gdynia-ptasie-miasto-obserwuj-i-dokarmiaj-z-glowa,576018https://www.gdynia.pl/mieszkaniec/ogrody-deszczowe,7262/ogrody-deszczowe-skarby-gdynskiej-miejskiej-natury,520320https://www.gdynia.pl/co-nowego,2774/przyjdz-po-budke-lub-karmnik-do-muzeum,572259https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4965272/zoepolis-budujac-wspolnote-ludzko-nie-ludzkahttps://muzeumgdynia.pl/2024/01/zapraszamy-ptaki-do-gdyni-ptasia-architektura-i-muzeum-przyjazne-ptakom/https://www.facebook.com/CIEEGdanskhttps://puls.edu.pl/https://puls.edu.pl/nauka-i-badania/prof-piotr-tryjanowski-wsp-autorem-raportu-regenerative-agriculture-europe-criticalPodcastu możesz także słuchać na platformach streamingowych (Spotify, Apple Podcasts itp.), w serwisie Youtube i aplikacji EmpikGO.Wszystkie odcinki podcastu "SPOTKANIA Z PRZYRODĄ" znajdziesz m.in. na ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ Spotify⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ i na stronie mojego  ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠BLOGA ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Jako twórcę podcastu możesz mnie wspierać na platformach: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠PATRONITE ⁠⁠⁠⁠⁠⁠lub ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠BUYCOFEE.TO⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Podziękowania dla wszystkich moich Patronek i Patronów: Joanny, Andrzeja, Krystyny, Marcina, Katarzyny, Tomasza, Daniela, Łukasza, Patrycji, Pawła, Hanny, Anny, Mateusza, Ewy, Kacpra, Maćka, Olgi, Staszka, Andrzeja, Edyty, Kamila, Agnieszki i Ani.Osobne podziękowania kieruję do wszystkich Fundatorki i Fundatora kawy - Katarzyny i Łukasza.Dziękuję za Wasze zaufanie i zaangażowanie!

Czy osoby na diecie wegetariańskiej są atrakcyjnymi kandydatami na radnkę? Takie pytanie zadali naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu SWPS i zbadali to na grupie 400 osób. Kuba Łasicki rozmawiał z jedną ze współautorek badania Dominiką Adamczyk z Wydziału Psychologii UW.

Po trzynastu latach misja Wydziału Archeologii UW wróciła do Ptolemais w obecnej Libii! O badaniach dawnej stolicy rzymskiej prowicji Cyrenajki Bartoszowi Pergołowi opowiada dr Piotr Jaworski

Zapisz się na Darmowy Newsletter: ✉️ bit.ly/e1t1-newsletter Zostań patronką lub patronem Podcastu i odbierz Bonusy:

O porozumieniu pomiędzy Akademią Sztuk Pięknych, a Towarzystwem Miłośników Historii i Zabytków Miasta Krakowa z dziekanem Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki profesorem Jarosławem Adamowiczem rozmawia Bogdan Zalewski.

Jak młode pokolenie projektantek i projektantów patrzy na potrzeby społeczeństwa, czy wszystko można zaprojektować i jak robić to odpowiedzialnie? Odpowiedź na te pytania możemy znaleźć w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, gdzie trwa wystawa prac dyplomowych Wydziału Wzornictwa ASP zatytułowana "FINAL_VERSION".

Wiele dzieł powstałych na przestrzeni wieków przedstawia różnego rodzaju rośliny i kwiaty. Nie zawsze są one jednak przypadkowym tłem. Odkrywaniem ich znaczeń zajmuj się dr hab. Halina Galera - botanik z Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. W Dwójce opowiedziała nam o kulisach takich badań.

Zapisz się na Darmowy Newsletter: ✉️ http://bit.ly/e1t1-newsletter Zostań patronką lub patronem Podcastu i odbierz Bonusy:

Wykład dr hab. Macieja Lisickiego w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie [17 lutego 2025 r.]Czy można dokonać przełomowych odkryć naukowych, zmywając naczynia? Co fizyka ma wspólnego z techniką smażenia wyśmienitego steka i powstawaniem bąbelków w szampanie? I czy może nam pomóc w zaparzeniu idealnego espresso? Jak „kuchenne rewolucje” mogą przyczynić się do innowacji w przemyśle, biomedycynie i nanotechnologii? Na te pytania postara się odpowiedzieć nasz prelegent prof. Maciej Lisicki, z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. dr hab. Maciej Lisicki, prof. UW – fizyk, specjalizujący się w mechanice płynów w mikroskali oraz biologicznej mechanice płynów. Absolwent Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pod kierunkiem prof. dr hab. Bogdana Cichockiego obronił pracę doktorską. Po uzyskaniu stopnia doktora rozwijał karierę naukową w prestiżowych ośrodkach międzynarodowych, m.in. w grupie prof. Erica Laugi na Wydziale Matematyki Stosowanej i Fizyki Teoretycznej (DAMTP) University of Cambridge oraz w Trinity College. Obecnie związany z Katedrą Fizyki Materii Skondensowanej na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Laureat licznych wyróżnień, w tym prestiżowego stypendium Fulbright Senior Award. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#fizyka #nauka #kawiarnianaukowa #kuchania #przemysł #biomedycyna #nanotechnologia

⚔️ https://bit.ly/RadioNaukoweCIV – po tym linkiem możecie zdobyć pudełkową wersję gry Sid Meier's Civilization VII ⚔️Wysoki, sprawny fizycznie (chociaż z brzuszkiem), świetny wódz i wojownik. Stabilny, zrównoważony, o pogodnym charakterze – tak przynamniej go opisywano. Zjednoczył sporą część Europy, zrewolucjonizował edukację i prawo, a przede wszystkim przywrócił zachodnie Cesarstwo Rzymskie, koronując się na cesarza Rzymian ponad 300 lat po upadku Miasta (czym zresztą zirytował Bizancjum).Przez kolejne wieki stanowił w Europie wzór władcy idealnego. Mowa oczywiście o Karolu I Wielkim, znanym też z francuska jako Charlemagne. O jego życiu, osiągnięciach i dziedzictwie opowiada prof. Aneta Pieniądz z Wydziału Historii UW, a impulsem do naszej rozmowy stała się premiera gry komputerowej Civilization VII, w której można grać m.in. postacią Karola Wielkiego.Karol objął władzę w królestwie Franków w 768 roku, początkowo wraz z bratem Karlomanem, a od 771 roku samodzielnie. Wywodził się z rodziny, która od pokoleń sprawowała funkcję majordomusa (zarządcy) przy królach z dynastii Merowingów. Jego ojciec Pepin Krótki był pierwszym na tronie Franków władcą z dynastii Karolingów – dzięki rozległym wpływom zyskał wsparcie papieża i został namaszczony na nowego króla. Ówczesne państwa w Europie były z reguły rozdrobnione (po śmierci władcy terytoria pod jego zwierzchnictwem dzielono pomiędzy królewskich synów), o płynnych granicach. – To się opiera przede wszystkim na relacjach osobistych – wskazuje prof. Pieniądz. Władca był powiązany z elitami swojego państwa skomplikowaną siecią pokrewieństwa, powinowactwa i wzajemnych zobowiązań.Niezmiernie ważny był aspekt militarny. – Atrybutem wolności jest bycie wojownikiem, czyli mówiąc krótko: każdy wolny Frank jest wojownikiem – opowiada prof. Pieniądz. Król musiał więc być dobrym wodzem, takim, który swoim wojownikom dawał dużo okazji do wzbogacenia się na łupach po wygranej wojnie.Karol Wielki miał sporo militarnego szczęścia. Podporządkował sobie Longobardów i Bawarię, zmasakrował zbuntowanych Sasów, walczył z muzułmanami z Półwyspu Iberyjskiego, a nawet z koczowniczymi Awarami, których uważano wtedy w Europie za diaboliczne stwory rodem z piekła.W 800 roku Karol koronuje się na cesarza Rzymian. Cesarz wprowadził szeroko zakrojone działania, jednoczące jego poddanych na antycznym - łacińskim fundamencie. Skodyfikowano prawo, utworzono nowy, bardziej czytelny rodzaj pisma (minuskułę karolińską), uporządkowano liturgię kościelną i oczyszczono łacinę. Wszystko to z konkretnym, bardzo nabożnym celem. – Uczymy się języka, ale nie po to, żeby zabawiać się lekturą Cycerona, tylko głównie chodzi o to, żeby oczyszczać język święty – wyjaśnia motywacje ówczesnych prof. Pieniądz. W przyklasztornych szkołach uczyli się również świeccy. Epoka karolińska to czas alfabetyzacji elit, choć sam cesarz nie umiał podobno pisać (ale czytać owszem).W odcinku usłyszycie też, czy Karol Wielki miał wady (poza tym, że nie cierpiał lekarzy!), co się stało z dziedzictwem Karola po jego śmierci, czy aby na pewno polski „król” od Karola pochodzi i do czego przydatne są historykom gry komputerowe.#ad #reklama

„Skąd się biorą dzieci?” – odpowiedź na to klasyczne pytanie młodych Homo sapiens dla części ich rodziców nie jest łatwe. A dodatkowo skomplikuje się, gdy spróbują wziąć pod uwagę rozmnażanie dużo dalszych krewnych z królestwa zwierząt, takich jak ślimaki, tasiemce, błazenki czy niejakie Bonellia viridis… – Cokolwiek sobie wyobrazimy, to na pewno jakieś zwierzęta tak robią – śmieje się gość odcinka, dr Piotr Bernatowicz z Zakładu Fizjologii Zwierząt, Wydziału Biologii UW. Rozmawiamy o płci w świecie zwierząt, o tym co ją determinuje. A płeć jest w świecie biologii nierozerwalnie związana z rozmnażaniem.***Zostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukoweWesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowePoznaj nasze wydawnictwo: https://radionaukowe.pl/wydawnictwoKup książki: https://wydawnictwoRN.plSkorzystaj z kodu na audiobooki: sluchamRN***Przypomnijmy, że część świata zwierząt rozmnaża się bezpłciowo, co ma jednak poważną wadę. – Jeśli organizmy rozmnażają się bezpłciowo, to produkują swoje klony – wskazuje biolog. To ryzyko, bo różnorodność daje ewolucyjną przewagę: jeśli zmienią się warunki środowiskowe, zróżnicowane potomstwo ma większe szanse na przeżycie. Niektóre zwierzęta, np. mszyce, wypracowały więc okolicznościowe rozmnażanie płciowe. W dobrych warunkach (jest ciepło, jedzenia pod dostatkiem) samica mszycy rozmnaża się, tworząc całą kolonię swoich klonów-samic. Kiedy robi się chłodniej i rośnie ryzyko, że kolonia wyginie, zaczynają się rodzic również samce i dochodzi do rozrodu płciowego: z materiału genetycznego samców i samic powstają jaja przetrwalne, z większą szansą na przeżycie.U wielu gatunków zwierząt płeć nie jest determinowana genetycznie, ale zależy od czynników środowiskowych. Na przykład płeć żółwi zależy od tego, w jakim miejscu samica założy gniazdo (zakopie jaja). By wykluły się z nich samce, musi zadziałać enzym syntetyzujący hormony męskie. Jest on bardzo wrażliwy na temperaturę i działa tylko w określonym zakresie ciepła. Jeśli będzie cieplej (np. bardzo słoneczne miejsce) lub zimniej (np. gniazdo głębiej w piasku), to wyklują się z niego same samice.Niektóre gatunki potrafią zmienić płeć w ciągu życia. Ryby błazenki (popularny filmowy Nemo) żyją w grupach złożonych z dominującej samicy i kilku samców, głównego i pobocznych. Jeśli samica zginie, dominujący samiec wkracza w okres przemiany hormonalnej i staje się samicą: zaczyna produkować komórki jajowe zamiast plemników. Tego w Disneyu nie było!– Im bardziej zaawansowane ewolucyjnie zwierzęta, tym bardziej proces rozmnażania jest usztywniony – opowiada mój gość. Ale nietypowe układy zdarzają się nawet u ssaków. Rozmawiamy np. o hienach, u których dominujące samice wytwarzają zewnętrzne organy płciowe podobne do męskich pozostając przy tym płodne.W odcinku usłyszycie o zadziwiającej gamie zachowań i mechanizmów: o skorupiakach, których płeć zależy od długości dnia, o zwierzętach zdolnych do samozapłodnienia, embrionach żywiących się swoim rodzeństwem czy orzęskach, wymieniających się z partnerami seksualnymi… genomem. Gorąco polecam ten odcinek, może się zakręcić w głowie!Dr Bernatowicza możecie pamiętać z odcinka nr 212 o ewolucji strunowców.W rozmowie wspominam też o odcinku o mrówkach, polecam: nr 223 z Igorem Siedleckim.

Co cięte kwiaty mają wspólnego z ludźmi? Jak długo może żyć bukiet i dlaczego autorka "Sześciu Wazonów" niektóre z nich trzyma miesiącami? Jak poczucie winy, depresję i złość opowiedzieć kwiatami? Joanna Szpak-Ostachowska i Olga Łacna opowiadają o pracy nad książką „Sześć Wazonów”, która powstała w pewnym sensie jako efekt uboczny procesu terapeutycznego. Zaczęło się od ułożenia bukietu który miał być gestem związanym z żałobą i terapią. Za nim poszła fascynacja ciętymi kwiatami, miesiące pracy, researchu i artystycznych poszukiwań. Efektem jest fotoksiążka, która czeka teraz na druk - inicjatywę można wesprzeć kupując egzemplarz książki i kolekcjonerskie odbitki na stronie https://zrzutka.pl/dtahs9Joanna Szpak-Ostachowska - fotografka, nauczycielka fotografii, ogrodniczka. Absolwentka polonistyki i animacji kultury Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła Program Mentorski Sputnik Photos (2019/2020). Autorka książki fotograficznej Chwasty, nagrodzonej w konkursie Fotograficzna Publikacja Roku 2020. Laureatka sekcji ShowOFF Miesiąca Fotografii w Krakowie (2020). Jej prace z cyklu Części wspólne zostały zakupione do zbiorów fotografii współczesnej Muzeum Warszawy (2022). Prowadzi autorskie zajęcia fotograficzne W cyklu fotografii w Służewskim Domu Kultury w Warszawie.Olga Łacna – absolwentka Wydziału Fotografii PWSFTv i T im. Leona Schillera w Łodzi, Wydziału Grafiki na warszawskim ASP oraz podyplomowych studiów Art in Practice w Collegium Civitas. Graficzka, fotoedytorka. Wielokrotna laureatka nagród Grant Front za najlepsze okładki prasowe. Autorka projektów graficznych oraz fotoedytorka książek fotograficznych. Recenzentka przeglądów portfolio oraz członkini jury nagród KTR w kategorii Fotografia. W 2015 roku założyła Fundację Instytut Fotografii Fort w Warszawie (IFF), której była prezeską oraz dyrektorką programową aż do końca 2022 roku. Koordynatorka flagowego, nowatorskiego projektu edukacyjnego IFF tworzonego wspólnie z Instytutem Kultury Polskiej UW – pt. „Szkoła Patrzenia”.www.fotopolis.pl/podcast

Opowiadam o filmie "Piękna złośnica" (1991) Jacquesa Rivette'a. W drugiej części odcinka rozmawiam z prof. dr hab. Marią Poprzęcką z Wydziału "Artes Liberales" Uniwersytetu Warszawskiego. Odcinek powstał we współpracy z firmą dystrybucyjną Reset.

Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej. W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej. W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruskiego odnalezioną w Tajnym Archiwum w Królewcu. Zastanowimy się też nad losami Mazurów. Dlaczego ten lud, nie będący w istocie nigdy pod panowaniem polskich królów, aż do czasów XX wieku nie zapomniał o swoim języku i przywiązaniu do Polski? XVI wiek wyznacza koniec wielkiego fenomenu średniowiecznej Europy, bo tak chyba można nazwać ten zakon rycerski, czyli niesamowitą korporację, która zabudowała swoimi zamkami ziemię od Wisły aż po Dźwinę. Co sprawiło, że formuła zakonu zaczęła się wyczerpywać? W czasach świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów mamy sześć hołdów pruskich. Ostatni w roku 1641. Jakie przyczyny sprawiły, że Prusy polskim królom stopniowo wymykają się z rąk? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Janusz Małłek, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 1975-1978, dziekan Wydziału Nauk Historycznych w latach 1993-1999 i prorektor ds. organizacji i rozwoju UMK w latach 1999-2002. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Katarzyna Rybka-Iwańska, zawodowa dyplomatka i szefowa Wydziału ds. Komunikacji i Dyplomacji Publicznej w ambasadzie RP w Waszyngtonie, zabiera nas za kulisy swojej kariery. W szczerej rozmowie opowiada o doświadczeniach z pracy w placówkach dyplomatycznych na różnych etapach swojej drogi zawodowej oraz dzieli się praktycznymi wskazówkami, jak rozpocząć karierę w dyplomacji. Jak wygląda codzienność w pracy dyplomaty? Z jakimi wyzwaniami trzeba się zmierzyć, reprezentując Polskę za granicą? I jak pogodzić wymagającą pracę z macierzyństwem? O tych i wielu innych aspektach życia zawodowego Katarzyny Rybki-Iwańskiej w odcinku. **** Odkryj Amerykę na nowo! Poznaj fascynujące historie i praktyczne wskazówki, które pomogą Ci lepiej zrozumieć Stany Zjednoczone! Sięgnij po moje audiobooki i ebooki o Stanach Zjednoczonych. Słuchowiska pełne opowieści o kulisach pracy w USA a także niezwykłych miejscach, takich jak Hawaje, Alaska, Wielki Kanion czy Nowy Orlean. To także inspirujące historie z pierwszej ręki, które zabiorą Cię w niezapomnianą podróż po USA. Kupując ebooki i audiobooki, wspierasz moją pracę:

W zasadzie w tym podcaście byłam naprawdę zbędna XDProfesor przejął mikrofon, przedstawił piękny i bogaty wykład przez teorie temperamentu, dropped the mic, a ja (i mam nadzieję, że zaraz i Wy) pokochałam temperament (swój też) jeszcze bardziej!Teorie temperamentu nie były łatwym konceptem do opanowania na studiach. Mam też wrażenie, że jest często pomijany w pracy klinicznej. Więc tu bardzo soczysta przeglądówka i wątki do tego, by zastanowić się nad własnym temperamentalnym oprogramowaniem oraz jak nim dobrze nawigować. Za możliwość realizacji i dystrybucji podcastu kłaniam się w pas Patronom i Patronkom

Gościem Patrycji Maciejewicz, dziennikarki serwisu Wyborcza.biz, jest dr Piotr Arak, główny ekonomista VeloBanku, wykładowca Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Jakie były założenia popandemicznego programu NextGenerationEU, znanego w Polsce pod nazwą Krajowy Plan Odbudowy? Jakie są efekty tego programu? Jak Polska radzi sobie z wydatkowaniem środków z KPO? I czy pieniądze z KPO przełożą się na wzrost gospodarczy w naszym kraju? Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Z prof. Przemysławem Sadurą z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiamy o raporcie z badań socjologicznych "Kobiety, polityka, wybory", którego jest autorem wraz z Agnieszką Kwiatkowską oraz Bartoszem Matyją. Raport opisuje nastroje polityczne kobiet w Polsce po wyborach 15 października 2023 roku. Jak zmieniało się nastawienie kobiet do polityki, życia publicznego oraz chęci udziału w wyborach? Analizujemy także jak kobiety widzą politykę i mechanizmy polityczne.

Nieznany dotąd mechanizm działania katalizatorów heterogenicznych, zawierających żelazo, stosowanych do redukcji szkodliwych gazów powstających podczas spalania w silnikach aut i w procesach przemysłowych - to odkrycie szwajcarsko-polskiego zespołu badaczy z udziałem prof. Izabeli Czekaj z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej. Odkrycie, które może przyczynić się do ograniczenia zmian klimatycznych i poprawy jakości powietrza, zostało opisane na łamach "Nature Catalysis", prestiżowego czasopisma naukowego z rodziny "Nature". W rozmowie z RMF FM prof. Czekaj podkreśla, jak ważne w pracy nad nowymi, tańszymi i skuteczniejszymi katalizatorami są obliczenia teoretyczne.

Jest czwarta dekada XI wieku. Nie wiele lat minęło od śmierci pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. To czas poważnego kryzysu dynastycznego. Na arenę dziejów wchodzą synowie niedawno zmarłego monarchy - Mieszko II, Bezprym i Otto. Piastowskim ziemiom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Dochodzi do czegoś, co historycy nazywają reakcją pogańską. Na czym polegała? Dlaczego wybuchła? Czy rzeczywiście powrócono do wierzeń i praktyk pogańskich? A może pogański bunt był odpowiedzią na twardą polityką Bolesława Chrobrego? Czy doszło wtedy do upadku młodego królestwa, które na nogi postawił dopiero Kazimierz Odnowiciel? Przenosimy się tysiąc lat wstecz, aby przyjrzeć się być może najbardziej tajemniczemu rozdziałowi Polski Piastów. O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Najnowsze technologie na zupełnie nieoczekiwane sposoby mogą pomóc diagnozować nasze własne choroby.Gościnią tego odcinka jest dr Daria Hemmerling z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Laureatka m.in. Nagrody Naukowej Polityki.i jedna z 24 kobiet, które należy obserwować w 2024 roku według magazynu Forbes Women.

W dzisiejszej „8:10” o kandydatach na prezydenta Polski Arkadiusz Gruszczyński rozmawia z dr. Anną Materską-Sosnowską, politolożką z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

W czasach Darwina powszechnie obowiązującym konsensusem naukowym w biologii był kreacjonizm: uznawano, że Bóg stworzył poszczególne gatunki w gotowej, niezmiennej i najlepszej dla środowiska, w którym żyją formie. – Gdy Darwin wsiadał w grudniu 1831 roku na statek Beagle, to wsiadał jako kreacjonista – przypomina gość odcinka  dr hab. Adrian Kuźniar filozof nauki z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, autor kanału „Bakcyl filozofii” na YouTubie.Poznaj nasze wydawnictwo: https://radionaukowe.pl/wydawnictwoKup książki: https://wydawnictwoRN.plZostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukoweWesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowePrzyrodnicy zauważali jednak kolejne zjawiska trudne do wyjaśnienia na gruncie kreacjonizmu. Skoro Bóg stworzył gatunki przystosowane do konkretnych środowisk to dlaczego w niemal identycznych warunkach na różnych kontynentach żyją inne zwierzęta? Dlaczego w Ameryce Południowej nie ma zebr, choć warunki są podobne do afrykańskich? Niemniej, młody Darwin przez większość swojej podróży interpretował dane kreacjonistycznie. Rewolucyjna okazała się wizyta na Galapagos. Na podstawie zebranych tam danych Darwin uznał prawdziwość ewolucji oraz – co jest największa jego zasługą – w kolejnych latach opracował teorię wyjaśniająca mechanizm ewolucji: teorię doboru naturalnego, drobiazgowo ją uzasadnił i udokumentował.  Nie wszyscy od razu przyjęli argumenty Darwina, ale warto wiedzieć, że jego główne dzieło było rozchwytywane nie tylko przez specjalistów. Ostatecznie darwinizm przyniósł w nauce rewolucję porównywalną z przewrotem kopernikańskim, a zdaniem dr hab. Kuźniara, może nawet większą.Skąd zatem kontrowersje tak często obecne do dziś w publicznej dyskusji? Fundamentalnym problemem jest tu potoczne rozumienie słowa „teoria” jako rodzaju przypuszczenia, spekulacji. – Teorie naukowe nie są spekulacjami, są to sądy, dla których dysponujemy bardzo mocnym uzasadnieniem – przypomina filozof. Teoria ewolucji Darwina spełnia wszystkie warunki teorii naukowej. Jest najprostszym, spójnym wyjaśnieniem szeregu różnego typu faktów, a jednocześnie jest falsyfikowalna: umiemy sobie wyobrazić, co trzeba by było odkryć, żeby ją podważyć (więcej o tym, czym są teorie naukowe posłuchacie w odcinku nr 217, również z dr. hab. Kuźniarem).W odcinku analizujemy najczęściej poruszane wątpliwości: czy ewolucja przebiega losowo, czy w jej toku mogły powstać tak skomplikowane konstrukcje jak ludzkie oko, czy pochodzimy od małp, czy mamy dość danych z zapisu kopalnego, by ewolucję potwierdzić, czy są elementy, które nie byłyby w stanie powstać bez jakiejś ingerencji (jak proponowana przez współczesnych kreacjonistów teoria inteligentnego projektu). Jest też o tym, czy jako gatunek wciąż ewoluujemy. Kompleksowy odcinek, gorąco polecam!

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Bogdan Balicki, literaturoznawca z Katedry Badań nad Nauką, Techniką i Społeczeństwem Wydziału Zarządzania Politechniki Wrocławskiej. A rozmawiamy o przyczynach wygranej Donalda Trumpa. Rozmawiamy także o specyfice amerykańskiej polityki. O tym, dlaczego Demokraci przegrali. O języku racjonalności i moralności. O różnicach pomiędzy konserwatyzmem a liberalizmem. O kryzysie lewicy. O tym, jak sytuacja amerykańska ma się do europejskiej, a w szczególności polskiej. O nadchodzących polskich wyborach prezydenckich oraz ewentualnych analogiach polskiej i amerykańskiej sceny politycznej. O polaryzacji, teoriach spiskowych i nienawiści – po obu stronach politycznej barykady. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego słuchania!

W związku z zabiegiem Donalda Tuska posiedzenie rządu zostało przeniesione. Mamy w konstytucji zapisy regulujące kroki w sytuacji niemożności lub śmierci prezydenta. Co z premierem? Rozmawiamy z dr hab. Joanną Juchniewicz z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

O filmie "Dahomej" (2024) w reżyserii Mati Diop rozmawiam z dr Magdaleną Wróblewską, historyczką sztuki, badaczką fotografii i muzeów, wykładowczynią Wydziału "Artes Liberales" Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektorką Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Organizacja Nihon Hidankyo laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Czy jest to zaskoczenie? Czym zajmuje się ta organizacja? O tym porozmawialiśmy z prof. Agnieszką Bieńczyk-Missala z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytet Warszawski oraz Karoliną Bednarz, Japonistką, reportażystką oraz założycielką wydawnictwa i księgarni Tajfuny.

O filmie "Stalker" (1979) Andrieja Tarkowskiego rozmawiam z dr hab. Przemysławem Kordosem z Wydziału "Artes Liberales" Uniwersytetu Warszawskiego.

W ostatnich tygodniach Izrael utrzymuje inicjatywę i przeprowadził kilka ataków i operacji przeciwko Hezbollahowi w Libanie. W izraelskich bombardowaniach Kraju Cedrów zginęło kilkaset osób, a kilka tysięcy zostało ranych. Co więcej, wskutek wzajemnych ostrzałów łączna liczba zmuszonych do opuszczenia domów Izraelczyków i Libańczyków wynosi nawet kilka tysięcy osób. Nad Libanem wisi też groźba izraelskiej inwazji lądowej, przypominająca mieszkańcom ponure czasy wojny w 2006 roku czy nawet wojny domowej, tym bardziej, że izraelscy wojskowi i media spekulują na temat możliwości utworzenia "strefy buforowej" w południowej części Libanu, co de facto oznaczałoby powrót do okupacji, która zakończyła się w roku 2000. Hezbollah potwierdził także, że w nalocie na szyicką dzielnicę Bejrutu zginął Hassan Nasrallah, sekretarz generalny Hezbollahu prowadzący organizację od 1992 roku. O sytuacji w Libanie, roli Hezbollahu w libańskiej polityce i systemie politycznym Kraju Cedrów rozmawiam z Sarą Nowacką, analityczką Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Rozmowa nagrywana była w piątek 27.09, więc w dalszej kolejności usłyszycie mój komentarz do doniesień o zabójstwie Nasrallaha. Komentarz również powstał jeszcze przed potwierdzeniem śmierci przez Hezbollah, niemniej jednak jego treść pozostaje aktualna. O definicji agresora, prawie do okupacji, legalności tworzenia stref buforowych i tym, czy izraelska operacja wysadzenia pagerów, którymi posługiwali się bojownicy i politycy Hezbollahu może mieć znamiona działalności terrorystycznej rozmawiam z dr Mateuszem Piątkowskim z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. *** Jeśli uważasz ten odcinek za wartościowy możesz dołączyć do grona osób, dzięki którym Stosunkowo Bliski Wschód powstaje! 1. Postaw mi wirtualną kawę na ⁠https://buycoffee.to⁠/stosunkowobliskiwschod 2. Dołącz do Patronek i Patronów na https://patronite.pl/stosunkowobliskiwschod 3. Subskrybuj ⁠https://katulski.substack.com⁠

https://patronite.pl/radionaukowehttps://suppi.pl/radionaukowe***Piąty stan materii – obok cieczy, gazu, ciał stałych i plazmy – to kondensat Bosego-Einsteina. Powinniśmy się do niego przyzwyczaić, ponieważ ma fundamentalne znaczenie dla fizyki, a być może w przyszłości także dla naszej cywilizacji, opartej na komputerach i algorytmach uczenia maszynowego.Nie będzie to jednak łatwe, biorąc pod uwagę niezwykłe właściwości tego stanu materii. – Ten stan jest szczególny, ponieważ w odpowiednich warunkach, przy właściwej gęstości i temperaturze, wszystkie cząstki obserwowane makroskopowo stają się nierozróżnialne i zachowują się kolektywnie jak jedna fala materii – wyjaśnia prof. Barbara Piętka, fizyczka z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, kierująca wspólnie z prof. Jackiem Szczytko grupą badawczą Exciton-Polariton Research Group, czyli zajmującą się badaniem polarytonów i ekscytonów (kwazicząstkek przygotowanych, „na bazie” elektronów). Zespół pracuje z kondensatem Bosego-Einsteina, badając jego potencjał w tworzeniu nowego typu sieci neuronowych. Teoretyczna koncepcja istnienia tego szczególnego stanu materii pojawiła się już 100 lat temu. Do takich wniosków doszedł młody hinduski fizyk, Satyendra Nath Bose, który zwrócił się bezpośrednio do Einsteina (słynny jest list Bosego do wielkiego fizyka). Einstein zainteresował się obliczeniami młodszego kolegi i zaangażował się w prace teoretyczne.Pierwsze kondensaty Bosego-Einsteina uzyskiwano w latach 90. XX wieku z ekstremalnie schłodzonych atomów. Aby jednak móc w praktyce korzystać z właściwości tego kondensatu, potrzebne było ich uzyskiwanie w temperaturach bliższych pokojowej. W tym celu zaczęto poszukiwać lżejszych cząstek… lub kwazicząstek, takich jak polarytony. – Dziś jesteśmy na takim poziomie zaawansowania naukowego, że faktycznie możemy zobaczyć ten fundamentalny stan kwantowy – kondensat Bosego-Einsteina – pod mikroskopem, nawet już w temperaturze pokojowej – mówi prof. Piętka. Co ważne, polarytonowy kondensat Bosego-Einsteina emituje światło zbliżone do laserowego, co stanowi dużą wartość z perspektywy praktycznych zastosowań. Z tego odcinka dowiecie się, czy kondensat Bosego-Einsteina, z jego kwantowymi właściwościami, można przygotować na tyle duży, aby był widoczny gołym okiem, oraz dlaczego fizycy i inżynierowie przez dekady byli tak zdeterminowani, by go uzyskać, mimo licznych niepowodzeń. Odkryjecie również, dlaczego tradycyjna elektronika zbliża się do kresu swoich możliwości i co może ją w przyszłości zastąpić. To solidny, treściwy odcinek, kluczowy dla zrozumienia nadchodzących technologii.Zapowiadany na koniec wykład prof. Piętki w ramach serii wydarzeń "Zapytaj fizyka" https://zapytajfizyka.fuw.edu.pl/wyklady/barbara-pietka/

Pełnej wersji podcastu posłuchasz w aplikacji Onet Audio. Gościem Witolda Jurasza w podcaście „Raport międzynarodowy” jest dr Michał Sadłowski z Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Michał Sadłowski zajmuje się historią ustroju państwa rosyjskiego. Przedmiotem rozmowy jest próba spojrzenia na polską przedwojenną sowietologię i odpowiedź na pytanie, czy nasz kraj kiedykolwiek naprawdę rozumiał Wschód. Michał Sadłowski opowiada o słynnej operacji sowieckiego wywiadu, Trust, czyli operacji dezinformacyjnej, w ramach której sowieckie służby przekonały polskie służby, że w bolszewickiej Rosji istnieje potężna antybolszewicka organizacja monarchistyczna. W rzeczywistości organizacja ta nigdy nie istniała, a cała akcja jest mistyfikacją. W dalszej części rozmowy Witold Jurasz i Michał Sadłowski próbują dokonać bilansu prometeizmu, czyli idei, według której Związek Sowiecki miał rozpaść się pod wpływem odśrodkowych tendencji narodowych. Choć ZSRR ostatecznie się rozpadł, stało się to 50 lat później, a bilans ruchu prometejskiego okazuje się porażką. Michał Sadłowski zastanawia się również nad tym, czy Rosja jest państwem słabym, czy też to, co w Polsce postrzegamy jako słabość, może być nieistotne z punktu widzenia rosyjskiego systemu. Wspólnie z Witoldem Juraszem próbują ocenić stan współczesnych badań i analityki dotyczących Rosji, starając się odpowiedzieć na pytanie, czy wiemy o Rosji więcej niż nasi zachodni sojusznicy, czy może jednak nie. Więcej usłyszysz w podcaście “Raport międzynarodowy”.

W czwartek, 26 września, zapraszamy na serię podcastów NOWE TWARZE NATO, w której opowiemy, jak Sojusz się zmienia i przygotowuje na odparcie zagrożeń ze Wschodu. W pięciu odcinkach odsłonimy kulisy pracy dowództw, sztabów i kwatery głównej w Brukseli. Opowiemy o nowych planach obronnych i sprawdzimy, czy mechanizm kolektywnej obrony jest dobrze naoliwiony. NOWE TWARZE NATO to podcast przede wszystkim o ludziach, którzy w Sojusz tchnęli nową siłę, a jego autorem i narratorem jest Marek Świerczyński. Audycja powstała przy wsparciu Wydziału Dyplomacji Publicznej NATO Kwatery Głównej Sojuszu Północnoatlantyckiego. A przygotował ją zespół: Marcin Bąba, Katarzyna Szajewska, Jędrzej Rosa, Maciej Kurczewski, Karolina Tomaszewska.

O filmie "Lee. Na własne oczy" (2023) w reżyserii Ellen Kuras rozmawiam z dr Magdaleną Wróblewską, historyczką sztuki, badaczką fotografii i muzeów, wykładowczynią Wydziału "Artes Liberales" Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektorką Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Nauka to jest coś skomplikowanego. Nie da się znać na wszystkim, trudno nawet interesować się wszystkim, nie mamy na to czasu, zasobów, przygotowania… Musimy polegać na naukowcach i wierzyć, że eksperci z danej dziedziny przekazują nam rzetelną wiedzę, zgodną z aktualnym stanem naukowym. No właśnie: wierzyć. Na pewno zetknęliście się gdzieś z zarzutami, że nauka jest jak religia, ktoś nakazuje nam wierzyć w określone paradygmaty i koniec. O tym, jak to rzeczywiście działa, opowiada dziś dr hab. Adrian Kuźniar z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, autor kanału „Bakcyl filozofii” na YouTubie.Podstawowa różnica między religią a nauką jest taka, że religia nie jest otwarta na dyskusję. Dogmaty wiary przyjmuje się w całości albo wcale, nie ma w nich miejsca na weryfikację czy krytykę. Z nauką jest wprost odwrotnie. Jej kluczową cechą jest otwartość na ciągłe podważanie. – Nie możemy wykazać prawdziwości teorii naukowej, natomiast możemy próbować każdą teorię naukową obalić – wyjaśnia prof. Kuźniar. Jeżeli dana teoria wytrzyma taką próbę podważenia czy też falsyfikacji, to zyskuje prawo, by wejść w poczet nauki (przynajmniej na jakiś czas, dopóki nie powstanie inna, lepsza, podważająca ją teoria). Dysponujemy systemem weryfikowania tego, czy osoba, od której czerpiemy wiedzę, rzeczywiście jest ekspertem. Co do zasady eksperci otwarcie udostępniają też dane i opracowania, na których opierają swoje teorie. Religie zaś programowo rezygnują z tego aspektu, nie chcą być sprawdzalne dla każdego.W nauce oczywiście korzystamy ze swego rodzaju spekulacji, to jej niezbędny element: czynimy jakieś założenia. Ważne jednak, jak powstają i co się z nimi dzieje dalej. Teorie naukowe muszą być wewnętrznie spójne, w jakiś sposób porządkować opisywane zjawiska, wyjaśniać istniejące i przewidywać nowe. Jeśli jakaś teoria nie spełnia tych kryteriów (np. jest wewnętrznie sprzeczna, nazbyt skomplikowana, nie potrafi przewidywać dalszego rozwoju na podstawie posiadanych danych), a do tego jeszcze nie jest w żaden sposób falsyfikowana, tzn. podważana, poddawana próbom, to nie spełnia kryteriów teorii naukowej.W odcinku usłyszycie też sporo konkretów z filozofii nauki (gęsto padają nazwiska Karla Poppera i Thomasa Kuhna). Rozmawiamy o tym, czym jest paradygmat naukowy, co musi się stać, by go podważyć, jak rozumieją naukę instrumentaliści (tu dowiecie się, jak luterański teolog Andreas Osiander zadał naszemu Kopernikowi cios poniżej pasa) a jak realiści. Serdecznie polecam!

Finał 4. sezonu Letniej Akademii Młodych Umysłów! Udało się odpowiedzieć na 97 pytań (z 276 nadesłanych) 97 Młodych Umysłów (spośród 140). W odcinkach wystąpiło  39 osób – naukowców, naukowczyń, ale też praktyków. Dziękuję! A przed Wami odcinek na koniec lata. Motywem przewodnim: człowiek i cywilizacja

O aktualnej sytuacji powodziowej we Wrocławiu rozmawiamy z Tomaszem Sikorą z Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta we Wrocławiu, członek sztabu kryzysowego.

O planach zespołu mówiła jego koordynatorka prof. Monika Kresa z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.