Podcasts about Nauka

– Pszczoły mają super węch, dużo lepszy niż psy, dlatego były pomysły, żeby wykorzystywać je na lotniskach – mówi gość odcinka dr Michał Kolasa, biolog ewolucyjny z Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego. I to tylko pierwsza z szeregu zaskakujących informacji, jakie usłyszycie w tej rozmowie o tych niezwykłych owadach.W Polsce żyje ponad 450 różnych ich gatunków, a większość z nich wcale nie żyje w ulach.  Istnieją od jakichś 120 milionów lat. Mają znakomitą orientację w przestrzeni – Przyjmuje się, że efektywnie pszczoły wędrują do dwóch kilometrów od ula – podkreśla dr Kolasa.Znane są z przede wszystkim życia społecznego i zdolności komunikacyjnych. – Rodzina pszczela to najlepiej działająca korporacja na świecie – ocenia biolog. Podobnie jak u mrówek, najmłodsze owady zajmują się opieką nad larwami. Z czasem pszczoła przyjmuje bardziej ryzykowne funkcje: może być magazynierką, czyli przyjmować zbiory od sióstr wylatujących poza ul, lub furażerką, czyli właśnie latać i zbierać nektar oraz pyłek. Są też pszczoły strażniczki i pszczoły opiekunki matki. Im mniej przed pszczołą życia, tym bardziej ryzykowne funkcje podejmuje. Co ciekawe, matka wcale nie jest „królową” pszczelej rodziny. Nie rządzi. Jej jedynym zadaniem jest dużo jeść i składać dużo zapłodnionych jaj – w ulu matka składa dziennie więcej jaj, niż sama waży! Jeśli nie jest już w stanie spełniać swojej funkcji i na przykład składa jaja niezapłodnione, z których wylęgną się trutnie, „jej” pszczoły wyczuwają zmianę w zapachu i zaczynają szykować młode larwy, z których jedna zostanie nową matką, a starą detronizują bez sentymentów. Fascynujące są zdolności komunikacyjne pszczół. Kiedy furażerka znajduje obiecujące źródło pokarmu, po powrocie do rodziny informuje o nim pozostałe robotnice.Jednym z języków jest ruch. Jeśli źródło pożywienia jest niedaleko, to pszczoła wykonuje tzw. taniec okrągły. Jej siostry wiedzą wtedy, że muszą polecieć na węch i znajdą coś pysznego. Jeżeli pożywienie znajduje się na tyle daleko, że nie da się go wywęszyć, to pszczoła tańczy inaczej. – One używają pozycji słońca względem ula i kąta między słońcem, ulem a pożytkiem, żeby przekazać informację, w którym kierunku lecieć i jak daleko lecieć – opowiada dr Kolasa. Owad lata po kształcie ósemki, a nachylenie toru lotu wobec plastra oraz częstotliwość kręcenia odwłokiem „mówią” innym pszczołom, w którym kierunku i jak daleko lecieć.W odcinku usłyszycie fascynującą historię znalezienia barci, która ma prawie 1500 lat, a w środku idealnie zachowane pszczoły, dowiecie się też, dlaczego pszczołom najlepiej żyje się obecnie w miastach, co im zagraża, w jaki sposób podejmują decyzję, gdzie zamieszkać oraz dlaczego mają predyspozycje do disnejowskich historii.

Witajcie, witajcie Młode Umysły! DZIECKIEM BYĆ – taki jest temat przewodni ósmego odcinka LAMU sezonu 2025!

dr Tomasz Rożek, Fizyk i popularyzator nauki, założyciel fundacji Nauka. To Lubię

Witajcie, witajcie Młode Umysły!W szóstym odcinku LAMU w sezonie 2025 — zwierzęta i osobliwości! I to jakie…

Nie będziemy dziś rozmawiać o kawie, ale o wodzie. Nadal wiemy o niej zaskakująco mało – mimo że jest kluczowa nie tylko w gastronomii, ale i w całym naszym życiu. Moim gościem jest Maja Kulikowska z BRITA Polska, która od 20 lat zawodowo zajmuje się wodą i wie o niej naprawdę wiele.Linki:- Strona domowa- Instagram | X/Twitter- Gość: Maja Kulikowska- BRITA Polska- Kontakt do BRITAPartnerzy:- Palarnia kawy HAYB (w odcinku kod -10% na kawy i herbaty!)- BRITA PolskaProwadzący: Krzysztof KołaczMam prośbę: Oceń ten podcast w Apple Podcasts oraz na Spotify. Zostaw tyle gwiazdek, ile uznasz. Twoja opinia ma znaczenie!Zainteresowany współpracą? Pogadajmy! kawa@boczemunie.plSłuchaj, gdzie chcesz: Apple Podcasts | Spotify i przez RSS.Rozdziały:(00:00:15) INTRO(00:00:48) Wstępniak(00:04:51) Gość: Maja Kulikowska(00:07:23) Parametry wody(00:10:54) Koło wody od BRITA(00:14:25) Czy woda kranowa jest bezpieczna?(00:19:05) Woda butelkowana, czy raczej dieta?(00:27:02) A co usuwają filtry?(00:33:29) Ekologia i system kaucyjny od października 2025 r.(00:37:30) Gwarancje BRITA(00:41:05) Podsumowując

– Zawsze twierdzę, że rośliny potrafią wszystko, tylko my jeszcze nie wszystko o nich wiemy – śmieje się gość odcinka, prof. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Dostrzeżmy zatem to, co na co dzień przegapiamy: zapraszamy do królestwa roślin, ich komunikacji, strategii i sposobów na odbierania świata.Podstawowym sposobem komunikacji roślin są sygnały chemiczne. Rośliny wydzielają związki lotne o różnych funkcjach. Kluczowe jest oczywiście rozmnażanie: roślina musi przyciągnąć do siebie zwierzę, które pomoże jej przenieść pyłek we właściwe miejsce. To jednak nie wszystko. Trzeba też odstraszyć inne zwierzęta, które mogłyby chcieć daną roślinę pożreć.Niezwykłe jest to, że choć nie mają układu nerwowego, który błyskawicznie przenosiłby informacje, rośliny potrafią przekazać to, co ważne. Kiedy dochodzi do uszkodzenia na przykład łodygi czy liścia, to w miejscu uszkodzenia zaczyna wydzielać się substancja, która rozchodzi się w soku całej rośliny informując, że jest zagrożenie i teraz pora zainwestować energię w produkcję na przykład gorzkiego, odstraszającego roślinożercę smaku. Z badań naukowców wynika, że niektóre rośliny potrafią też nadawać takie ostrzeżenia w formie lotnej, chemicznego związku, który dociera też do innych roślin w pobliżu i one też na nie reagują (możliwe, że „podsłuchują” albo raczej „podwąchują”, jak mówi prof. Zych). Drugi kluczowy sposób komunikacji, przede wszystkim ze zwierzętami, to bodźce wizualne. Kwiaty roślin wiatropylnych są skromne, nie potrzebują tej funkcji. – Kwiaty wyglądają pięknie, my kochamy sobie je stawiać w wazonach i obdarowywać się nimi, choć to takie ekscentryczne, jak się pomyśli, że to są odcięte organy płciowe innych form życia – zauważa prof. Zych. Bo kolorowe kwiaty mają przyciągnąć owady-zapylacze i doprowadzić do rozmnożenia rośliny.W odcinku usłyszycie też o roślinach, które wizualnie upodabniają się do owadów, żeby je oszukać (jak dwulistnik pszczeli na okładce odcinka), o tym, że naukowcy wciąż odkrywają nowe pola komunikacji roślin (z pewnego eksperymentu wynika, że reagują na fale dźwiękowe!) i jak uszkodzona roślina potrafi wezwać na pomoc naturalnych wrogów swojego oprawcy. Długo rozprawiamy także o „zmysłach” roślin. Polecamy, odcinek w sam raz na lato!

W 373. lekcji podcastu Kwadrans na angielski wchodzimy do gabinetu masażu i uczymy się zwrotów przydatnych tuż przed, w trakcie i zaraz po masażu. Dowiesz się, jak zaproponować wybór olejku, zapytać o komfort klienta oraz nazwać techniki takie jak głaskanie czy ugniatanie. ------Rozdziały--------(0:19) - Intro(0:49) - Przebieralnia i wejście do pokoju(4:39) - Wybór olejku(5:48) - Docisk i techniki masażu(10:21) - Po masażu(11:45) - Outro----------------------Jeżeli doceniasz moją pracę nad podcastem, to zostań Patronem KNA dzięki stronie https://patronite.pl/kwadrans. Nie wiesz czym jest Patronite? Posłuchaj specjalnego odcinka: https://kwadransnaangielski.pl/wsparcieDołącz do naszej społeczności na stronie https://KwadransNaAngielski.plLekcji możesz słuchać na Spotify albo oglądać na YouTube.Wszystkie nowe wyrażenia z tej lekcji w formie pisemnej są dostępne na stronie https://kwadransnaangielski.pl/373#polskipodcast #kwadransnaangielski #angielski----------------------Mecenasi wśród Patronów:Joanna KwiatkowskaJoanna

Opowiadamy o tym, jak nauka znowu psuje koncepcję Całunu Turyńskiego oraz o tym, kiedy dziecko potrzebuje trojga rodziców.To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, który mówi o bieżących wydarzeniach i miał być krótszy niż regularne odcinki, a niekiedy robi się dłuższy jak właśnie teraz.Zachęcamy Was też do posłuchania naszej serii kryminalno-naukowej “Laboratorium zbrodni”, którą tworzymy we współpracy z Polskim Radiem. Znajdziecie ją na stronie Polskiego Radia oraz na Spotify:https://open.spotify.com/show/5Sw33l0P1o2vDOErG6VGL2?si=b3068c6d99a34dacNiemerytoryczna polecajka na dziś to film “Sinners” w reż. Ryana Cooglera oraz niezbędny i uwielbiany przez nas kontekst w postaci “Od zmierzchu do świtu” w reż. Roberta Rodrigueza (wg scenariusza Quentina Tarantino) i “Bracie, gdzie jesteś” w reż. i scenariusza braci CoenJeśli podobają Wam się nasze podcasty, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszemu wsparciu nasz podcast pozostaje dla wszystkich bezpłatny: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki!

– Potrzeba nam jest otwartej rozmowy, debaty na temat migracji, w której domagam się prawa do niuansu – mówi gość odcinka, prof. Paweł Kaczmarczyk, dyrektor Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego. A o te niuanse trudno, bo migracje rozgrzewają do czerwoności emocje społeczne. W RN podejmujemy się dziś prawie niemożliwego: zapraszam na spokojną, rzetelną rozmowę o migracji. Z podaniem liczb, źródeł, bez bagatelizowania zagrożeń, ale też bez podkręcania ich.– Nikt przy zdrowych zmysłach nie powie, że migracje są albo jednoznacznie dobre, albo jednoznacznie złe – podkreśla prof. Kaczmarczyk. Jego zdaniem to, co by bardzo pomogło w tej debacie na temat migracji, to normalizacja tego zjawiska. Migracje były, są i będą; w odcinku mówimy również właśnie o kontekście historycznym.Prof. Kaczmarczyk przytacza dane, z których wynika, że niemal połowę wszystkich migracji w krajach OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) stanowią migracje zarobkowe, na drugim miejscu są migracje związane z procesem łączenia rodzin i około 10% stanowią migracje, które można określić jako humanitarne. W Polsce, według raportu Deloitte przygotowanego na zlecenie Agencji ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), uchodźcy z Ukrainy przyczynili się do wypracowania 2,7% PKB Polski w 2024, a większość takich osób w wieku produkcyjnym pracuje (69%).Polska stała się krajem imigracji w ciągu zaledwie 10 lat, to dziś mamy szansę na uniknięcie błędów niektórych krajów Zachodu (mowa głównie o Francji).  –  To, że na poziomie zagregowanym efekty migracji są pozytywne, bo one naprawdę są pozytywne, to nie oznacza, że nie ma ludzi, którzy na tym tracą. Rolą państwa jest zadbanie, żebyśmy dzielili się zarówno korzyściami, jak i kosztami z migracji – mówi prof. Kaczmarczyk. Tymczasem, jak mówi, mamy do czynienia z prywatyzacją sfery migracji, czyli sytuacją, w której korzyści związane z migracją są przechwytywane przez pracodawców, ale koszty związane z obecnością migrantów przejmuje państwo.W odcinku usłyszycie też pytania o konflikty kulturowe, o to, czy istnieje związek między przestępczością a wzrostem imigracji, mówimy o eurocentryźmie dyskusji o migracjach, a także o tym, jak w publicznej dyskusji przed Brexitem mówiono na Wyspach o pracownikach z Polski i jak wygląda polityka migracyjna w naszym kraju.Robimy dobrą robotę? Wesprzyj nas na https://patronite.pl/radionaukowe Przydatne źródła:https://www.oecd.org/en/publications/international-migration-outlook-2024_50b0353e-en.html https://www.nature.com/articles/s41597-019-0089-3https://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.38.1.181https://irregularmigration.eu/wp-content/uploads/2024/10/MIRREM-Kierans-and-Vargas-Silva-2024-Irregular-Migrant-Population-in-Europe-v1.pdfhttps://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.30.4.31https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7768760/https://link.springer.com/article/10.1007/s12134-020-00790-1https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/01979183211032677https://www.penguin.co.uk/books/455478/how-migration-really-works-by-haas-hein-de/9780241998779https://youtu.be/rxItmdmCglQ?si=P7b43SK29fNhA5l3https://audycje.tokfm.pl/gosc/25233,prof-Hein-de-Haas 

Największe popularnonaukowe wydarzenie w Polsce? To oczywiście Dolnośląski Festiwal Nauki, którego 28. edycja rozpocznie się już za kilka tygodni. W tym roku impreza odbywa się pod hasłem „Nauka jest chrobra”, w nawiązaniu do 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego. Czy współczesna nauka ma coś wspólnego z pierwszym polskim królem? Jakie najważniejsze atrakcje przygotowano w tym roku? Dlaczego warto uczestniczyć w takim festiwalu? Na te (i inne) pytania odpowiedzą przedstawiciele Biura DFN: Andrzej Graul i Kamil Kawalec.Zapraszają Agnieszka Barbach i Paweł Chlastacz

Szatnia piłkarska na przestrzeni lat zmieniła się diametralnie. Dziś zawodnicy od swoich trenerów oczekują czegoś zupełnie innego niż kiedyś. Poznajcie perspektywę człowieka, który z futbolem do czynienia ma od czterech dekad. Robert Kasperczyk prowadził ostatnio Sandecję Nowy Sącz. Z Ekstraklasy znany jest z pracy w Podbeskidziu Bielsko-Biała, z którym awansował do niej w 2011 roku,…

Z prof. Michałem Kleiberem spotykamy się w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk, ale to tylko jedna z licznych instytucji, z którymi gość tego odcinak jest i był związany w ciągu bogatego życiorysu.Specjalizuje się w technikach komputerowych, szczególnie modelowaniu komputerowym, był ministrem nauki i informatyzacji, doradcą społecznym Prezydenta RP. Jest popularyzatorem nauki i jednym z czołowych polskich ekspertów do spraw innowacyjności. – Niestety innowacyjność łączy się z ryzykiem. Trzeba zawsze dopuszczać możliwość porażki i zachęcać ludzi do tego, żeby się tym nie zrażali – tak profesor opisuje główną jego zdaniem przeszkodę mentalnościową, która spowalnia wprowadzanie innowacji w polskim biznesie. – I jeszcze muszą być sprzyjające regulacje oraz media, które kładą nacisk na sukcesy innowacyjne, nagłaśniają je.Jedną stroną innowacji jest biznes, a drugą ci, którzy są w stanie innowacje wymyślić, a więc naukowcy. Obie mają swoje kłopoty: przedsiębiorcy często nie potrafią dokładnie wskazać, czego potrzebują, a naukowcy bywa, że nie potrafią opowiadać o swoich pomysłach i badaniach językiem zrozumiałym dla laika. A nawet jeśli się w końcu porozumieją, to niewiele osób się o tym dowie, bo w mediach głównego nurtu nie ma takie tematy miejsca lub jest go bardzo niewiele. – Cały czas marzę o tym, żeby kiedyś było spotkanie w mediach popularnych, gdzie siedzi trzech przedsiębiorców i trzech badaczy i rozmawiają o tym, jakie są wyzwania przed taką współpracą – mówi prof. Kleiber.Doświadczenia zebrane podczas lat pracy za granicą uczuliły naszego gościa również na kwestię regulacji prawnych stosowania sztucznej inteligencji. – To jest już naprawdę najwyższy czas, żeby politycy się skoncentrowali na tym – wskazuje. Pytany o społeczną podatność na coraz doskonalsze, dzięki AI, fejki przyznaje: – Jestem zdania, że demokracja jest w kryzysie. W odcinku usłyszycie też, dlaczego profesor nie przyjął pewnych propozycji politycznych (a te były poważne), co go kulturowo zaskoczyło w Japonii, jaki sport jest najfajniejszy i w jakim wieku zaczyna się prawdziwe życie. Jest też sporo refleksji na temat Unii Europejskiej oraz doniesienia z forum UNESCO, gdzie Rosja prężnie prowadzi swoją politykę, na której ucierpiała Stocznia Gdańska.Rozmowa jest czwartą odsłoną 5-odcinkowego cyklu wywiadów z doświadczonymi i zasłużonymi uczonymi, jaki powstaje we współpracy Radia Naukowego i Polskiej Akademii Nauk w ramach projektu „Nauka mojej młodości”.***Robimy dobrą robotę? Zajrzyj i rozważ, czy warto się dorzucić: https://patronite.pl/radionaukowe

Andrej Kaczanowski, junior frontend developer, opowiada swoją historię znalezienia pracy w IT - bez doświadczenia komercyjnego i bez ukończonych studiów informatycznych. [more] Rozmawiamy m.in. o tym jak wyglądał jego cały proces zdobywania wiedzy, poszukiwania pracy i przemyślenia po pierwszych miesiącach w branży IT. Pełen opis odcinka, polecane materiały i linki oraz transkrypcję znajdziesz na: https://devmentor.pl/b/ || devmentor.pl/rozmowa ⬅ Chcesz przebranżowić się do IT i poznać rozwiązania, które innym pozwoliły skutecznie znaleźć pracę? Jestem doświadczonym developerem oraz mentorem programowania – chętnie odpowiem na Twoje pytania o naukę programowania oraz świat IT. Umów się na bezpłatną, niezobowiązującą rozmowę! ~ Mateusz Bogolubow, twórca podcastu Pierwsze kroki w IT || devmentor.pl/podcast ⬅ Oficjalna strona podcastu

Kompetencje przyszłości to umiejętności i zdolności, które będą szczególnie cenione na rynku pracy w nadchodzących latach i dekadach, w obliczu szybko postępującej cyfryzacji i zmian technologicznych. Obejmują one zarówno kompetencje twarde, związane z technologią, jak i kompetencje miękkie, dotyczące interakcji międzyludzkich oraz adaptacji do zmian. Kto, dlaczego i w jaki sposób będzie musiał posiąść kompetencje przyszłości, żeby dać sobie radę na rynku pracy za 5, 10, 15, czy więcej lat? Gościem Michała Poklękowskiego w tej edycji Drogowskazów jest prof. Małgorzata Dobrowolska, psycholog, psychoterapeuta, trenerka rozwoju osobistego, wizjonerka oraz liderka obszaru psychologii transformacji przyszłości, specjalizująca się w kompetencjach przyszłości.

W tym wydaniu: projekt unijnego budżetu na lata 2028-2034; wystawa "Kto Ty jesteś?", poświęcona dzieciom polonijnym mieszkającym w Szkocji; gość programu - Andrzej Grodzki, nauczyciel języka polskiego z Bonn. Zapraszamy do słuchania!

Chcę pokonać lęk przed mówieniem i zgłaszam się do ONE SPEAKING CLUB:https://teacherola.com/one

Dziś dwa mocne naukowe newsy. Pierwszy o szympansach, które zostają małpimi influencerami dzięki źdźbłom trawy, drugi o ujawnionej tajemnicy wielkiej gwiazdy. Zachęcamy też do posłuchania naszej serii kryminalno-naukowej “Laboratorium zbrodni”, którą tworzymy we współpracy z Polskim Radiem. Znajdziecie ją na stronie Polskiego Radia oraz na Spotify:https://open.spotify.com/show/5Sw33l0P1o2vDOErG6VGL2?si=b3068c6d99a34dacPolecajka na dziś to książka “Misterium życia zwierząt” Karsten Brensing Jeśli podobają Wam się nasze podcasty, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki!

Witajcie, witajcie! Trzeci odcinek LAMU 2025, a w nim samo dobro: kupy i walki dinozaurów, ptaki, a nawet foki! ZapraszamyJak naukowcy odróżniają zwykłe kamienie od kup dinozaurów? Marysia, 8lDr Grzegorz Niedźwiedzki, paleontolog, Uniwersytet w UppsaliCzemu tyranozaur zieje grozą? Miłosz, 5,5lDlaczego T-Rex to taki znany dinozaur? Ambroży, 6lJaki dinozaur by powalił T-rexa? Tadzik, 5lDr Daniel Tyborowski, paleontolog, Wydział Geologii Uniwersytetu WarszawskiegoJakiego koloru dinozaury miały skórę i skąd my o tym wiemy? Olga, 8lMarcin Ambrozik, paleoartysta, dr Grzegorz NiedźwiedzkiCzy dinozaury naprawdę wyglądały tak, jak ludzie układają ich kości? Jaś, 8lDr Daniel TyborowskiJakich narzędzi używają naukowcy i jak kilofami tak kopią w ziemi, że nie rozwalają się szkielety? Gucio, 4l Dr Wojciech Filipowiak, archeolog, Pracownia Archeologiczna w Wolinie, dr Grzegorz Niedźwiedzki Jak duże ptaki potrafią latać, skoro są ciężkie? Kasia, 7lDlaczego strusie nie latają? Dawid, 8lSkoro ptaki mają puste kości, to gdzie im się wytwarza szpik kostny? Tymon, 9 lProf. Piotr Tryjanowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Czy to prawda, że foki i niedźwiedzie polarne mają tego samego przodka? Staś, 7lDr Daniel Tyborowski   W odcinku zapowiadałam linki. Oto one:Obrazy Marcina Ambrozika znajdziecie tutajhttps://www.artstation.com/artwork/QKGeAd https://www.youtube.com/@unearthed-1 A w sprawie oglądania wykopalisk w Wolinie piszcie tu:https://www.facebook.com/PracowniaArcheologicznaWolin Zwykle można zaglądać do archeologów od wtorku do soboty między 9 a 15

Witajcie witajcie! Przed nami drugi odcinek LAMU lata 2025 roku. Temat przewodni: język, słowa, komunikacja oraz zmaganie się z pisaniem i czytaniem.Dlaczego pieski nie umią mówić? Levi, 4lDlaczego koty mruczą? Iga, 10lDlaczego lamy plują? Michał, 7lDr Magdalena Jarzębowska, nauczycielka biologii, przyrody i chemii, edukatorka przyrodniczaJak powstały słowa w języku? Jak ludzie ustalili słowa na różne rzeczy, jak porozumiewali się, gdy nie mieli jeszcze języka? Na przykład jak ustalili, że drzewo będzie się nazywało drzewem? Tadek, 8lDr Marcin Wągiel, lingwista z Uniwersytetu Wrocławskiego, związany też z Uniwersytetem Masaryka w Brnie oraz Centrum Językoznawstwa Ogólnego im. Leibniza w BerlinieKto pierwszy wymyślił cyferki? Leon, 7lDr Tomasz Miller, fizyk matematyczny z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu JagiellońskiegoDlaczego niektóre dzieci piszą w odbiciu lustrzanym literki albo cyferki? Hela, 7,5lDlaczego trzeba aż tak długo się uczyć czytać, a nie można sobie po prostu coś zrobić i natychmiast umiesz czytać? Piotrek, 8ldr Katarzyna Chyl-Tanaś, neurobiolożka, Instytut Badań Edukacyjnych - Państwowy Instytut BadawczyCzy rośliny porozumiewają się ze sobą? A jeśli tak, to w jaki sposób? Ignacy, 9lProf. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu WarszawskiegoDziękujemy, że jesteście z nami! LAMU powstaje dzięki wsparciu społeczności patronek i patronów. Zajrzyjcie, jak to działa: https://patronite.pl/radionaukowe

Pozycja bocznego obrońcy w piłce nożnej przeszła w ostatnich latach chyba największą ewolucję. Dziś rozróżnić możemy typowego prawego / lewego defensora w czwórce od wahadłowego, którego rola i specyfika jest całkiem złożona. Jak bardzo? Do kolejnej debaty w naszym pozycyjnym cyklu zaprosiliśmy trzy osoby z różnych światów. Wiktor Rusak to koordynator piłki 11-osobowej w FC Wrocław…

Naruči svoj primerak Kosogor Metod kartica - https://ivankosogor.com/#metodDr Aleksandar Matić pomaže ljudima da naprave personalizovane treninge i ishranu. _______________________________________________________________________________________________Sponzori ⚡️Crux suplementi: Ja koristim Ashwagandu pred svako snimanje podkasta ili pred neku meni lično važnu aktivnost koja zahteva moj fokus i energiju. Pružite prirodnu snagu svom umu i telu:

Cofnijmy się myślą do czasów zaborów. Mamy koniec XIX wieku, Rzeczpospolita formalnie nie istnieje, podzielona między trzy państwa. Jest jednak miejsce, które w tym trudnym czasie stanowi ostoję polskości, jak magnes przyciąga rodaków z innych zaborów i z zagranicy. W podejmowaniu decyzji bierze tu udział polski samorząd, można studiować na polskim uniwersytecie, iść do polskiego teatru, kupować polskie gazety. Coś bezcennego.***Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Witajcie, witajcie! Są wakacje, jest LAMU! Zapraszamy na piąte lato, w którym wspólnie będziemy badać tajemnice świata, a na Wasze pytania odpowiadają suuuper mądrzy ludzie – naukowcy! W tym odcinku: tajemnice roślin, bursztynu i bakterii. Zapraszamy!Czemu pokrzywy wszędzie rosną, a nikt ich nie sieje? Kuba, 9lJak drzewa tak wysoko wciągają wodę? Ignaś, 6lPo co drzewom żywica? Julka, 7lOdpowiada prof. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu WarszawskiegoJak owady zachowują się w bursztynie? Edi, 6lJak się tworzy bursztyn? Łucja, 7lDlaczego bursztyn znajdujemy na plaży, a nie w górach jak jest z żywicy? Bogusia, 6lDr Jakub Ciążela, geolog z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii NaukCzy mrówki widzą bakterie? Przemek, 8lDr Magda Witek, Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii NaukCzy bakterie mają swoje bakterie? Mikołaj, 5lCzy bakterie mogą zachorować? A jak zachorują, to co im się dzieje, jak to wygląda? Natalka, 7lDlaczego niektóre jedzenie musi być w lodówce, a niektóre nie? Ola, 7lCzy jak wszystkie bakterie się z całego świata złączą w jedną kulkę, to czy wtedy można zobaczyć je gołym okiem? Rysio, 6lProf. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska z Katedry Biotechnologii Środowiskowej, Politechnika Śląska

Gaia była w ciągłym ruchu: skanowała fragment nieba, przesyłała informację na Ziemię i leciała dalej. Zarejestrowała niewyobrażalne ilości danych: ponad 2 miliardy gwiazd i innych obiektów. Jeśli nie słyszeliście o Gai, to temat trzeba koniecznie nadrobić. Gaia to niezwykle udana misja Europejskiej Agencji Kosmicznej. – Dzięki niej jedna czwarta naszego kawałka galaktyki została zmapowana w sześciu wymiarach – opowiada prof. Łukasz Wyrzykowski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, który przy Gai pracował od czasów jej projektowania.***Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

W szóstym, ostatnim odcinku cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje dr Alicja Puścianwyjaśnia, jak w kontekście aktualnych badań naukowych prezentują się znane tezy o emocjachw powiązaniu z płcią. Dowiecie się, czy kobiety są bardziej emocjonalne niż mężczyźni, jakiwpływ na emocje mają hormony, jak socjalizacja wpływa na kształtowanie mózgu i czyrzeczywiście mężczyźni jako bardziej opanowani lepiej się sprawdzają na stanowiskachkierowniczych.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach. Macie pomysł na nową serię? Piszcie: kontakt@radionaukowe.pl lub komentujcie tutaj!Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Niepewność, nieprzewidywalność, wojna, poczucie zagrożenia, lęki i strachy – to oblicza chaosu, który wydaje się nas otaczać, wkradać się w zjawiska, które jeszcze tak niedawno wydawały się przewidywalne i pewne. Donald Trump stał się symbolicznym burzycielem porządków. Tego amerykańskiego, wewnętrznego, jak i światowego, co powoduje, że nie możemy okiem widza przyglądać się szaleństwu za oceanem. Mateusz Piotrowski opisał mapę, która może (bo przecież nic już pewne nie jest) pomóc nawigować w chaosie wewnętrznej polityki Białego Domu.Chaos oznacza zagrożenia, ale i szanse. Agnieszka Bryc przedstawia możliwości, które Donald Trump stworzył Władimirowi Putinowi usiłującemu nie tylko wygrać rozpoczętą przez siebie wojnę, ale także ponownie zaistnieć wśród światowych przywódców. A co, jeśli mu się nie uda, bo przecież gospodarz Białego Domu do przewidywalnych nie należy, a i włodarzowi Kremla zdarzają się spektakularne wpadki? Rosja upadnie? Rozpadnie się? Agnieszka Lichnerowicz zmierzyła się z tą możliwością, w którą w Polsce mało kto wierzy, Zachód się jej boi, a Ukraińcy więcej niż kibicują.Bliski Wschód od dawna nie jest uważany za oazę stabilności i przewidywalności, ale ostatnie dwa lata przyniosły wydarzenia dotąd niewyobrażalne. Zbudowana przez Iran regionalna architektura bezpieczeństwa legła w gruzach, a Izrael do woli bombarduje Teheran, przyjmując bolesne ciosy rakietowe, co Donaldowi Trumpowi pozwala ogłosić nową erę pokoju i współpracy. Mateusz Chudziak opisał natomiast nadzieję na proces pokojowy, o którym z nieśmiałością mówią Kurdowie po rozwiązaniu Partii Pracujących Kurdystanu (PKK), choć Turcy na razie deklarują zaledwie koniec terroryzmu. Nie lepiej wygląda sytuacja na Kaukazie, gdzie Gruzja pogrąża się w chaosie, który opisał Aleksander Palikot. Nic przy tym nie uwidacznia otaczającego nas chaosu lepiej niż infosfera, w której jesteśmy zanurzeni. Dezinformacja, fałszywe i zmanipulowane informacje kreują rzeczywistość i wpływają na zachowania całych społeczeństw. Autorytety – czy to osoby, czy instytucje – utraciły na znaczeniu. Co więcej, pomysłem Elona Muska czy Marka Zuckerberga nie jest sprawdzanie informacji, tylko odwołanie się mądrości tłumu. Mateusz Cholewa zastanawia się, czy na pewno jest to dobrym pomysłem. Gospodarka jest obszarem, który oczekuje przewidywalności i porządku. Globalizacja, która była pomysłem między innymi na stworzenie jasnych i trwałych mechanizmów na skalę światową, zaczęła być postrzegana jako jedno ze źródeł zła. Dorota Niedziółka argumentuje, że państwa nadal będą współpracować, choć na zmienionych zasadach, pomimo tego, że trudno sobie obecnie wyobrazić dalszą integrację globalną. Z kolei Piotr Cieśliński tłumaczy, dlaczego chaos jest naturalnym stanem Wszechświata i pokazuje, dlaczego przewidywanie zjawisk nie jest trudne, ale po prostu niemożliwe – i nie należy uważać tego za coś negatywnego. Naukowe spojrzenie na chaos i możliwości prognozowania przyszłości zapewne prędzej otrzeźwi potencjalnych konsumentów przepowiedni wszelkiego rodzaju, niż proroków twierdzących, że znają odpowiedzi na powszechną niepewność. Małgorzata Wosińska pomaga uporać się z niepewnością, lękami i chaosem. Kluczem do rozwiązania może być wspólne uświadomienie sobie kryzysu dotykającego każdego z osobna, ale także wszystkich razem.Zachęcam zatem do pobrania piątego już numeru magazynu „NEW online” dostępnego za darmo na stronie magazyn.new.org.pl. Co więcej, na nowych i powracających czytelników czekają także cztery wcześniejsze numery poświęcone przywództwu, zmianie, polaryzacji i władzy. Będziemy też wdzięczni za wsparcie naszego czasopisma przez Patronite.Redaktor Naczelny Jarosław Kociszewski

Zazwyczaj trenerzy są z klubów zwalniani, ale w jego przypadku było inaczej. Aleksandar Vuković po trzecim sezonie swojej pracy w Piaście Gliwice zrezygnował z niej, czym wiele osób… zaskoczył. Dlaczego to zrobił? Vuković to były trener nie tylko Piasta, ale i Legii Warszawa, w której pracował również jako asystent i trener tymczasowy. Jako piłkarz był…

W tym odcinku dowiesz sie, kim są Polacy, którym udało się polecieć na orbitę oraz co robią kosmonauci na stacji kosmicznej"!Zrób ćwiczenia:  "Dzień z życia na stacji kosmicznej": https://polskidaily.eu/a2-dzien-na-stacji-kosmicznej/Have you discovered the Polski Daily Club yet? If not go to https://www.polskidaily.eu/signup and join the club!

Felix jest niemieckim studentem medycyny w Szczecinie. Mimo studiów po angielsku nauczył się polskiego, by rozumieć świat wokół niego, prywatnie i zawodowo. Nauka języka to też nauka kultury. Dzisiaj opowiada nam o tym procesie i dlaczego tak chętnie jest częścią polskiego życia. KONTAKT: cosmopopolsku@rbb-online.de STRONA: http://www.wdr.de/k/cosmopopolsku BĄDŹ NA BIEŻĄCO: https://www.facebook.com/cosmopopolsku Von Adam Gusowski.

W piątym odcinku naszego cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje bierzemy na warsztat tezy, z którymi można się spotkać w dyskusjach – na żywo czy w internecie: emocje są oznaką słabości,emocjami rządzi gadzi mózg,emocje dzielą się na dobre i złe,nieprzyjemnych emocji należy unikać, ignorować je,„taka już jestem” / „taki już jestem”, nie będę kontrolować emocji, bo to niezdrowe,brak kontroli nad ekspresją swoich emocji jest niedojrzałością, jest dziecinny.Z którymi tezami neurobiolożka zachowania dr Alicja Puścian się zgodzi, a z którymi się rozprawi? Posłuchajcie. Wyposażycie się w wiedzę i argumenty w dyskusjach!Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach. Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Skandalistki ewolucyjne: tak mój dzisiejszy gość, prof. Łukasz Michalczyk z Wydziału Biologii UJ, nazywa swoje malutkie podopieczne (bo są to głównie samice). Mają od 0,1 do 1,2 milimetra długości, większość z nich do rozmnażania nie potrzebuje samców, występują na całym świecie, a niektóre poleciały nawet w przestrzeń kosmiczną i wtedy świat okrzyknął je nieśmiertelnymi. Rozmawiamy oczywiście o niesporczakach.Pierwsza sprawa jest taka, że nieśmiertelne nie są. Rzeczywiście posiadają pewną fascynującą umiejętność: w niesprzyjających warunkach potrafią zapadać w kryptobiozę. – To jakby hibernacja, tylko znacznie głębsza – wyjaśnia biolog. Zwierzę zawiesza procesy życiowe i zamienia się w przetrwalnik, u którego nie da się wykryć oznak życia. Najlepiej sobie radzą z anhydrobiozą (wysychanie w sytuacji braku wody) i z kriobiozą (w niskich temperaturach). Kiedy niekorzystne warunki się zmieniają, zwierzę się wybudza i uruchamia kolejną supermoc: naprawia sobie uszkodzone w czasie kryptobiozy DNA.Fascynujące jest to, że niesporczaki potrafią przy tym korzystać… z DNA innych stworzeń. – Może się zdarzyć, że mechanizm, który ma za zadanie naprawić DNA niesporczaka, wbuduje takie obce DNA do genomu – opowiada mój gość. Czyli mechanizm naprawczy może wychwycić fragment genomu czegoś, co przed kryptobiozą zostało przez niesporczaka zjedzone, na przykład mchu, i użyć go do naprawienia własnego.A jeśli naprawi nim komórkę jajową, to nowa cecha genetyczna będzie replikowana w kolejnych niesporczakach! Szaleństwo, co? Bo większość znanych nam gatunków niesporczaków jest partenogenetyczna, czyli samice rozmnażają się same, tworząc coś w rodzaju swoich klonów. Raz na jakiś czas w populacji pojawiają się też samce, chociaż nie zawsze: naukowcy zaobserwowali już linie, w których przez dziesiątki lat nie pojawił się żaden. To prawdziwy skandal ewolucyjny, ale jeszcze nie koniec zachowań płciowych niesporczaków: są wśród nich też gatunki dwupłciowe oraz hermafrodytyczne.W odcinku usłyszycie też, jak zaobserwować niesporczaka w warunkach domowych, co wspólnego z niesporczakami ma piosenkarka Madonna i jak to jest z tym niesporczakowym genomem, który poleci (trzymamy kciuki!) w kosmos ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim.

Człowiek to wiadomo, odczuwa całą gamę emocji, mniej lub bardziej zniuansowanych. A inne zwierzęta? Czy pies, który zjadł zeszyt z pracą domową (to się musi zdarzać, skoro tyle osób to raportuje!), zerka na człowieka, bo mu wstyd? A może to wyuczony odruch, który zmniejsza ryzyko kary?Naukowcy badają zwierzęta za pomocą nowoczesnych technologii (wyobraźcie sobie psa, który wchodzi do rezonansu magnetycznego i daje sobie obserwować aktywność mózgu), dzięki czemu wiemy, że podstawowe warianty emocji odczuwają prawdopodobnie wszystkie zwierzęta – nawet owady.W czwartym odcinku cyklu Radio Naukowe: Od Podstaw – Emocje skupiamy się na ewolucji emocji. Posłuchacie o tym, jak emocjami potrafią „zarażać się” nawet tak nieskomplikowane, zdawałoby się, zwierzęta jak ryby; o tym, dlaczego bardziej społeczne zwierzęta mają zwykle szerszy zasób emocji i jak w ogóle badać, co czuje wąż albo muszka owocówka.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, którzy porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.Działamy dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe. Dziękujemy i zapraszamy do dołączenia do społeczności Patronów!

Jak bardzo zmienia się piłkarska rzeczywistość w Polsce doskonale pokazuje historia tego człowieka. Cztery lata temu spotkaliśmy się z nim w 130. odcinku podcastu „Jak Uczyć Futbolu”, ale gdzie był wtedy, a gdzie jest dziś… Łukasz Tomczyk to pierwszy trener Polonii Bytom, z którą właśnie awansował do I ligi. Wcześniej w Polonii pełnił rolę asystenta,…

Więcej mądrych treści dostarczamy dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe***– Przede wszystkim spowolnić – mówi dr Alicja Puścian, pytana o metody pozwalające na opanowanie własnych emocji. – Te parę przysłowiowych wdechów nie wzięło się znikąd. Wykonując głębokie wdechy, dajemy informację zwrotną swojemu własnemu organizmowi, że wszystko tutaj jest w porządku, że to nie jest sytuacja, która powinna bardzo nas denerwować. Dobrze jest także kontrolować to, gdzie płynie nasza uwaga. Umiejscowienie uwagi jest jedną z najskuteczniejszych strategii regulacji emocji – wyjaśnia.W trzecim odcinku naszego cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje, zajmujemy się naukowo potwierdzonymi metodami regulowania emocji. Przy okazji podkreślamy od razu, że regulowanie emocji nie oznacza ich duszenia w sobie czy wypierania. Z odcinka dowiecie się, jak zapanować nad stresem przy wystąpieniach publicznych lub przed rozmową o pracę, jak nie powiedzieć za wiele w czasie kłótni i jak nie dać oszustom rozgrywać naszych emocji.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, którzy porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.

W tym odcinku „Stacji Zmiana” zanurzamy się w inspirującą historię Artura Brzozowskiego. Artur opowiada o swojej drodze do pomagania – od pierwszych kroków w wolontariacie, przez koordynację projektu „Gdańsk Pomaga”, aż po uruchomienie centrum pomocy we współpracy z ONZ. Usłyszycie, jak wyglądało budowanie od zera tak ogromnego przedsięwzięcia, zarządzanie nim oraz kształtowanie zespołu, który stawił czoła bezprecedensowym wyzwaniom. Rozmawiamy o sile współpracy w projektach społecznych, o tym, jak umiejętności społeczne pomogły Arturowi nawiązywać kluczowe kontakty, oraz o osobistych doświadczeniach związanych z niesieniem pomocy ludziom w najtrudniejszych chwilach. Artur dzieli się poruszającymi historiami, które pokazują indywidualne podejście do wsparcia i wagę słuchania potrzeb innych. Nie brakuje też trudnych tematów – poruszamy kwestię wypalenia zawodowego wśród społeczników i tego, jak kluczowe jest dbanie o siebie i szukanie pomocy. Artur dzieli się również swoimi wnioskami wyniesionymi z trzech lat intensywnej pracy: o odporności i sensie nieprzywiązywania się do rzeczy materialnych. Ta rozmowa to esencja tego, że „coś się kończy, coś się zaczyna i na pewno się zmienia”. Posłuchajcie o pasji, determinacji i niezwykłej ludzkiej wrażliwości, która napędza Artura Brzozowskiego. Myślę, że ten chłopak daleko poleci. Rozdziały: • 00:00 – Wypalenie zawodowe i równowaga • 02:58 – Otwarcie i zamknięcie • 06:02 – Motywacja do działania społecznego • 09:10 – Organizacja pomocy dla uchodźców • 11:56 – Centrum Społeczności i jego działania • 17:49 – Znajomości i współpraca • 20:01 – Rozwój umiejętności społecznych • 22:04 – Ludzie w kryzysie • 26:20 – Przywiązanie do rzeczy • 30:09 – Mądra pomoc • 33:33 – Zamknięcie centrum i nowe wyzwania • 34:41 – Nauka i doświadczenia • 37:28 – Wyzwania i sukcesy • 39:02 – Zarządzanie finansami i budżetem • 42:09 – Budowanie zespołu • 46:53 – Pasja i zaangażowanie w NGO • 49:09 – Podsumowanie i odpoczynek Możesz wesprzeć mnie, jako twórczynię internetową. Postaw mi kawę: https://buycoffee.to/stacjazmiana SUBSKRYBUJ MÓJ NEWSLETTER: https://substack.com/@kmichalo Posłuchaj też o dobrym życiu: https://stacjazmiana.pl/ktipy/ktip-jak-miec-dobre-zycie-cz-1/ Kliknij w opowieść o jednej walizce: https://stacjazmiana.pl/episodes/jedna-walizka-julia-kharytoniuk/ Kilka ważnych myśli z rozmowy z Arturem: Wypalenie zawodowe jest realnym problemem. Równowaga między pracą a życiem osobistym jest kluczowa. Pomoc innym daje sens życiu. Organizacja pomocy wymaga zaangażowania i planowania. Integracja uchodźców jest ważnym zadaniem. Dobre relacje z zespołem są kluczowe w organizacji. Każdy może przyczynić się do zmiany w swoim otoczeniu. Umiejętności społeczne można rozwijać jak sprawność fizyczną. Przywiązanie do rzeczy może prowadzić do lęku. Słuchanie potrzeb ludzi jest podstawą skutecznej pomocy. W tej niezwykle szczerej rozmowie dowiesz się: • Jak to jest otwierać tak duże projekty i dlaczego zamykanie ich jest o wiele trudniejsze. • Co napędzało Artura do działania i jak udźwignął ogrom odpowiedzialności. • Z jakimi wyzwaniami ludzkiego cierpienia musiał się zmierzyć i jak to wpłynęło na jego perspektywę. • Dlaczego work-life balance jest kluczowy, zwłaszcza dla osób angażujących się społecznie, i jak ważna jest umiejętność sięgania po pomoc. • Dlaczego „mądre pomaganie” oznacza przede wszystkim słuchanie drugiego człowieka. Ta rozmowa to nie tylko opowieść o organizowaniu pomocy, ale także opowieść o osobistej transformacji, radzeniu sobie z wypaleniem i znajdowaniu siły w relacjach z innymi. To rozmowa o odwadze, empatii i o tym, że nawet z gruzów chaosu można budować przyszłość. Posłuchajcie, jak Artur Brzozowski „zbawiając świat” nauczył się dbać o siebie, bo coś się otwiera i coś się zamyka, a każda zmiana niesie ze sobą życiowe lekcje.

Kim jest doktor na TikToku? Jakie wykształcenie ma Konrad Skotnicki? Kim jest facet z TikToka? W Mellinie autor książki 111 faktów, które zniszczą Twoje wyobrażenie o świecie dr inż. chemii, popularyzator nauki - Konrad Skotnicki, który wyjaśnia m.in. Dlaczego na wraku Titanica nie ma ludzkich szczątków i do czego służy dziurka w powiecie oka. Wiele osób nie wie, że w ogóle ją ma. Doktor z TikToka: przede wszystkim miażdży system polskiej nauki i wyjaśnia jak to działa za granicą. Posłuchaj!

Profesor Andrzej Kajetan Wróblewski jest znany chyba każdemu, kto interesuje się fizyką i jej historią. Kto jeszcze nie zna książek jego autorstwa – gorąco polecam nadrobienie. Prof. Wróblewski to autor licznych kompendiów wiedzy o naukowcach, historii budowania gmachu nauki (które pełne było pomyłek, błędów i brnięcia w ślepe uliczki). Niezwykle żywy, cięty umysł, w którym mieści się niewiarygodna wprost liczba anegdotek i informacji.

Słuchasz Karolina Sobańska Podcast. W tym programie rozmawiamy o dobrym świadomym życiu, śledzimy trendy i dyskutujemy o tym co dla nas ważne. Gościem odcinka jest Klaudia Pingot / https://www.instagram.com/klaudia_pingotBądź na bieżąco :) www.instagram.com/KarolinaSobanska⁠⁠⁠⁠www.karolinasobanska.com⁠⁠ Współpraca: k.bulatewicz@pasnormal.group00:00 intro05:24 pewne aspekty naszego istnienia a umysł11:41 jak odnaleźć swoją duchowość16:26 duchowość vs. materializm - to się nie wyklucza22:09 o procesie zmiany człowieka30:21 sprawczość a niewiedza42:00 o pracy nad świadomością47:57 podsumowanie

Dziś o emocjach w praktyce. – Mamy dowody, które pokazują nam, że prawidłowe funkcjonowanie emocjonalne niezbędne jest do tego, żeby efektywnie podejmować decyzje w życiu codziennym – opowiada dr Alicja Puścian.Z odcinka dowiecie się, czym jest walencja emocji i jak się wiąże z poziomem pobudzenia, dlaczego nie wolno ignorować nieprzyjemnych emocji, czy z punktu widzenia nauki da się oddzielić emocje od podejmowania decyzji i dlaczego czasem wybuchamy z powodu czegoś, co zwykle nas nie porusza.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkujący dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.

Dunja Cigić Gavrilović je doktor psiholoških nauka, terapeut sa višegodišnjim iskustvom u radu sa klijentima i osnivač "Simboloterapije". Radi kao profesor na Visokoj strukovnoj školi za obrazovanje vaspitača u Novom Sadu i kao terapeut u privatnoj praksi._______________________________________________________________________________________________Sponzori ⚡️Crux suplementi: Ja koristim Ashwagandu pred svako snimanje podkasta ili pred neku meni lično važnu aktivnost koja zahteva moj fokus i energiju. Pružite prirodnu snagu svom umu i telu:

Profesor Henryk Mruk – legendarny wykładowca, psycholog biznesu i praktyk neuronauki – w szczerej rozmowie odkrywa, dlaczego drobne rytuały mają większą moc niż wielkie cele. W tym odcinku usłyszysz nie tylko naukowe teorie, ale przede wszystkim konkretne przykłady z życia człowieka, który od 55 lat skutecznie łączy akademicką wiedzę z biznesową praktyką.❓CZEGO SIĘ DOWIESZ❓Dlaczego pióro dziadka stało się jego "sekretną bronią"?Profesor zdradza, jak 3-minutowy rytuał nabierania atramentu stał się dla niego źródłem energii i kreatywności. To nie tylko sentymentalna historia – to dowód na to, jak mózg koduje nawyki.

Najstarsze zachowane teksty biblijne odkryto dopiero w XX wieku. To teksty z Qumran, datowane od II w. p.n.e. do I w. n.e. Żaden z nich nie jest jednak oryginałem, to też odpisy. – W przypadku Biblii nie mamy autografu, czyli tak zwanego pierwopisu, tego, co sam napisał autor – mówi prof. Marcinem Majewski, biblista z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego i autor popularnego kanału na YouTubie. Rozmawiamy w Krakowie o skomplikowanej materii badania przekładów Biblii.W skład Starego Testamentu wchodzą tylko teksty napisane oryginalnie po hebrajsku, we fragmentach używa się też aramejskiego. Nowy Testament napisano po grecku, choć dobór niektórych słów wskazuje, że językiem ojczystym Jezusa był aramejski. – O ile judaizm i islam przyjmuje tylko tekst oryginalny, czyli hebrajski i arabski, jako tekst natchniony, to w chrześcijaństwie nawet nie mamy żadnego słowa Jezusa, poza powiedzmy „abba”, które Jezus powiedział w swoim własnym języku, bo cała Ewangelia jest napisana po grecku – opowiada mój gość. Aż do XX wieku większość tłumaczeń Biblii była dokonywana nie z języków oryginalnych, tylko z Wulgaty, czyli łacińskiego przekładu z końca IV wieku.Na tłumaczy na każdym polu czekały pułapki. Język hebrajski jest spółgłoskowy, zapisane słowa można różnie interpretować w zależności od tego, jakie samogłoski się doda. W ten sposób nawet św. Hieronim, autor Wulgaty, „dorobił” Mojżeszowi rogi, interpretując słowo krn jako keren (róg) zamiast dużo rzadszego karan (jaśnieć). Do tego słowa zapisywano bez interpunkcji, a czasem nawet bez odstępów.Mamy też problem z przekładaniem zjawisk kulturowych. W języku biblijnym ośrodkiem ludzkich emocji są… nerki. Serce pełni u człowieka zupełnie inną funkcję. – Serce oznacza raczej rozum, wolność albo podejmowanie decyzji, a nie jest związane z uczuciami – tłumaczy biblista. Kiedy tłumacz nie bierze pod uwagę kontekstu kulturowego, czytelnik jest zaskakiwany słowami: „ucieszą się me nerki” albo „zadrżały mu nerki”.Poszczególni tłumacze interpretowali niejasności zgodnie z wybraną przez siebie doktryną, ale jedno mieli wspólne: często łagodzili i formalizowali język, żeby pasował do uroczystej liturgii. A oryginalna Biblia wcale nie była taka formalna. – Biblia jest tekstem bardzo ludzkim, bardzo dosadnym i skierowanym do człowieka, to nie jest tekst pisany pod liturgię – wskazuje profesor. – Pamiętajmy, że Biblia jest literaturą, i to dobrą literaturą.W odcinku usłyszycie masę ciekawostek tłumaczeniowych (dlaczego Adam mógłby być Ziemowitem?), dowiecie się, czy porządny biblista potrafi się doliczyć, ile zna języków obcych, czym się różnią trzy najstarsze Ewangelie od najmłodszej Jana, gdzie w Biblii widać kształtowanie się judaizmu jako religii monoteistycznej i czy Mojżesz przeszedł naprawdę przez morze, czy raczej przez zarośnięte trzcinami jeziorko.

Czym są emocje? Według stworzonej w latach 70. klasyfikacji Ekmana odczuwamy sześć głównych emocji: radość, smutek, strach, złość, zaskoczenie i wstręt. Kiedy temat emocji został nieco bardziej zgłębiony naukowo, szybko okazało się, że klasyfikacja jest za wąska i… nieco zbyt sztywna. Emocji jest bowiem więcej, przenikają się i mają wspólne elementy. A wszystko to rodzi się w naszych głowach. – Emocje to całe konstelacje aktywności w naszym mózgu – opowiada dr Alicja Puścian, neurobiolożka behawioralna. W pierwszym odcinku cyklu o emocjach poznacie ich biologię: w których miejscach naszego mózgu powstają, jakie objawy somatyczne mogą wywoływać, jaki wpływ na pojawianie się emocji mają nasze hormony i jaka jest różnica między emocjami a uczuciami (i czy da się tu postawić wyraźną granicę).„Od podstaw” to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkujący dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.Dajcie znać, jak wam się podoba!

Działo się! 250. odcinek Radia Naukowego był świętem. Rozmowa odbyła się na żywo, z udziałem publiczności. Gościliśmy na wspaniałym Copernicus Festival, za co ogromnie dziękujemy! Temat główny festiwalu to TAJEMNICA. Trudno o bardziej tajemnicze obiekty we Wszechświecie niż czarne dziury, do których wnętrz zabrania nam zajrzeć fizyka.Gośćmi spotkania byli: prof. Agnieszka Janiuk, astrofizyczka związana z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie, oraz dr Maciej Wielgus z Instituto de Astrofísica de Andalucía – CSIC w Granadzie, w Hiszpanii.Gwiazdą została Stefania – maskotka w kształcie niesporczaka, którą dostaliśmy w prezencie od prof. Łukasza Michalczyka przy okazji nagrania w Krakowie odcinka o tych niezwykłych zwierzętach. Na przykładzie Stefanii (imię padło z publiczności) analizowaliśmy, co dzieje się z ciałem wpadającym do czarnej dziury.Dyskutowaliśmy też o tym, czy są obserwacje, które pozwalają nam na pewno stwierdzić, czy czarne dziury istnieją, o hipotetycznych pierwotnych czarnych dziurach (byłyby to obiekty maleńkie), czym są dyski rozgrzanej materii wirujące wokół czarnych dziur, jaka praca stała za pokazaniem światu pierwszych obrazów czarnych dziur – i wiele, wiele innych. Polecamy w wersji audio lub wideo.https://www.youtube.com/watch?v=8ykpcw4DF6E&ab_channel=RadioNaukoweWięcej o Copernicus Festival: https://copernicusfestival.com/

Tomislav Kuljiš je u poslednih 20 godina, jedan od vodećih regionalnih stručnjaka za rani i lični razvoj i telesnu psihoterapiju. _______________________________________________________________________________________________Sponzori ⚡️Crux suplementi: Ja koristim Ashwagandu pred svako snimanje podkasta ili pred neku meni lično važnu aktivnost koja zahteva moj fokus i energiju. Pružite prirodnu snagu svom umu i telu:

Inspiracją do nagrania odcinka jest serial reporterski Anny Kiedrzynek pt. "Próg bólu", produkcji TOK FMSpotify - https://open.spotify.com/show/3rje2tJUupXjc7epjAchHCApple Podcasts - https://podcasts.apple.com/us/podcast/próg-bólu/id1806094116Całość na TOK FM - https://audycje.tokfm.pl/premium/promo/progbolurn***Ból to jedna z dolegliwości najtrudniejszych do leczenia. Bo może mieć różne przyczyny: fizjologiczne, urazowe, neuropatyczne, psychogenne… Bo jest kwestią bardzo indywidualną, każdy odczuwa go po swojemu, więc trudno obiektywnie ocenić. Bo są różne środki przeciwbólowe, które sprawdzają się lepiej przy określonych źródłach bólu, o czym pacjent niekoniecznie wie. – Ból jest sygnałem dla organizmu, takim samym jak zapach, jak smak – mówi gość odcinka, dr hab. Dariusz Kosson z Zakładu Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu.Szalenie skomplikowane są kwestie powiązania bólu z psychiką, bo te same neuroprzekaźniki odpowiadają w naszych organizmach za różne kwestie: ból, emocje, procesy zapalne. – Ta zupa neuroprzekaźników się miesza – opowiada mój gość. Dlatego skuteczność placebo w leczeniu bólu jest dość wysoka, sięga aż 20-30%. Kluczową kwestią jest ustalenie dokładnego źródła bólu (lekarzom służy do tego dość obszerny wywiad) oraz ustalenie, czy jego przyczynę da się usunąć, na przykład wyciąć guz uciskający na nerw.Leki przeciwbólowe trzeba brać z rozwagą, nie przekraczać zalecanych dawek (bo lek trafia do całego organizmu, nie wyłącznie w bolące miejsce jak jest to wizualizowane w reklamach, i przedawkowanie może mieć skutki uboczne), i odpowiednio dobierać środek leczniczy do bólu. Na przykład paracetamol pomoże na ból głowy, na gorączkę, na ból pochodzący z ośrodkowego układu nerwowego (głowa i kręgosłup). Można go też stosować przez dłuższy czas. Nie pomoże jednak na ból brzucha, stan zapalny, bóle miesiączkowe, bóle związane z urazem, gdzie boli z powodu uszkodzenia obwodowego układu nerwowego – tu lepiej zastosować ibuprofen, który ma działanie przeciwzapalne. Nie można go jednak stosować powyżej dwóch tygodni.W odcinku poruszamy też temat leczenia bólu w Polsce (system ma, oględnie mówiąc, pewne wady), rozmawiamy o lęku przed fentanylem i ogólnie opioidami (stosowane zgodnie z zaleceniami i u osób rzeczywiście cierpiących z powodu bólu nie powinny wywołać uzależnienia) oraz tym, jak przekłada się on na decyzje polityczne i cierpienie pacjentów. 00:00 Wprowadzenie01:32 O serialu "Próg Bólu"03:39 Ból i jego rodzaje13:41 Ból psychogenny17:29 Wizyta w poradni leczenia bólu30:35 Jak działają leki przeciwbólowe34:20 Na co paracetamol, a na co ibuprofen?40:05 Opioidy, wprowadzanie, dawkowanie44:44 Opioidoforbia wśród pacjentów i lekarzy48:00 Zmiany w przepisach, receptomaty i utrudniony dostęp do opiodów dla chorych54:57 Ocena poziomu leczenia bólu w Polsce01:11:37 Jak się dostać do poradni leczenia bólu#współpraca

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Paweł Boguszewski, neurobiolog, kierownik Pracowni Metod Behawioralnych w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN. A rozmawiamy o nauce (i racjonalności) w epoce Trumpa (i chaosu). Rozmawiamy także o najnowszych decyzjach administracji Trumpa dotyczących nauki i sfery ochrony zdrowia. O aktualnych i możliwych konsekwencjach tych decyzji. O konflikcie na linii Trump-Harvard. O kontrowersjach wokół polityk tożsamościowych stosowanych na uniwersytetach. O kryzysie racjonalności i kryzysie debaty. O anarchii informacyjnej i spadku zaufania do ekspertów. O zasadzie rzeczywistości i nadziei w niej pokładanej. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego słuchania!