Podcasts about ghaeltacht

Bainisteoir Chomharchumann Forbartha Mhuscraí ag trácht ar choinníollacha teanga ó thaobh tithíochta sa Ghaeltacht.

Comhrá le Dónall Ó Cnáimhsí, Oifigeach Pleanála Teanga d'Iarrthuaisceart Dhún na nGall faoin ghéarchéim tithíochta sa Ghaeltacht agus fathanna eile go mbeidh Gaeil na tíre ag tabhairt faoi agóid i mBaile Átha Cliath ar an 20ú Meán Fómhair. Tuilleadh sonraí faoi Meitheal Pleanála Teanga an Iarrthuaiscirt: http://mptiarthuaiscirt.ie/ Tuilleadh sonraí faoin agóid: https://cnag.ie/ga/glac-p%C3%A1irt/cearta-ag%C3%B3id-n%C3%A1isi%C3%BAnta-na-ngael.html

Dúirt urlabhraí Shinn Féin ar Chúrsaí Tuaithe, Forbairt Pobail agus an Ghaeltacht,An Teachta Dála, Conor D. McGuinness gur cosúil go bhfuil srian inteacht a chur ar Údarás na Gaeltachta ó thaobh dul chun cinn suntasach a dhéanamh maidir le cúrsaí tithíochta.

Beidh baill de Club Rothaíochta Chú Uladh sa Ghaeltacht Lár ag rothaíocht ón Chlochán i gContae Uibh Fhailí go dtí'n Chlochán i gContae Dhún na nGall le hairgead a bhailiú do Ionad Lae an Chlocháin sa Ghaeltacht Lar.

Comhairle do dhaltaí a fuair torthaí scrúdaithe na hArdteiste inniu.

Mír speisialta i gcuimhne an file Derry O'Sullivan, atá i ndiaidh bás a fháil sa Fhrainc ar na mallaibh. Cloistear Judy-Meg Ní Chinnéide i mbun comhrá le Derry maidir leis an Ghaeltacht-sur-Seine i bPáras roinnt blianta ó shin, comhrá le Ciarán Mac Guill a raibh aithne aige ar Derry ar feadh na mblianta, agus píosa dá chuid filíochta féin 'Marbhghin 1943: Glaoch ar Liombó' a rá ag an fhile. íomha: Portráid de Derry O'Sullivan déanta ag Reginald Gray i bParás, 2002.

Ag an deireadh seachtaine bhí cruinniú ag feidhmeannaigh ó Chonradh na Gaeilge leis an Aire Caiteachais Poiblí Jack Chambers le plé a dhéanamh ar a gcuid éilimh don Ghaeilge & don Ghaeltacht.

Rachaidh muid siar do dtí an bhliain 2000 nuair a labhair Edel Ní Chuireáin le hÁine Ní Ghallchóir as Gort a'Choirce a rinne ionadaíocht don Ghaeltacht ag Féile Mháire an Chlocháin Léith na bliana sin.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá is fiche de mhí iúil. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh.Fuair an t-amhránaí rac-cheoil Ozzy Osbourne bás Dé Máirt an tseachtain seo, agus é 76 bhliain d'aois. As Birmingham ó dhúchas, tá sé curtha síos dá bhanna ceoil Black Sabbath gurb iadsan a chruthaigh an seánra miotal trom, a bhuíochas le hamhráin ar nós Iron Man agus Paranoid. Níos lú ná trí seachtaine ó shin, rinne Osbourne, a thug an t-ainm “Prince of Darkness” air féin, ceolchoirm dheireanach le slán a fhágáil ina bhaile dúchais, agus cuid mhaith de na ceoltóirí a spreag sé féin ar an ardán leis, Metallica agus Guns n' Roses ina measc. I ráiteas, dúirt a theaghlach: "Is le níos mó bróin ná mar is féidir le focail a chur in iúl go gcaithfimid a thuairisciú gur bhásaigh ár n-Ozzy Osbourne grámhar ar maidin. Bhí sé lena theaghlach." Níor shonraigh siad cúis bháis, ach bhí sraith fadhbanna sláinte ag an réalta agus diagnóisíodh go raibh galar Parkinson air in 2019. Dheimhnigh urlabhraí thar ceann an teaghlaigh gur bhásaigh Osbourne sa Ríocht Aontaithe.Tá cáineadh géar déanta ar an Rialtas as gan aon tagairt in aon chor a dhéanamh d'infheistíocht sa Ghaeilge agus sa Ghaeltacht san athbhreithniú ar an Phlean Forbartha Náisiúnta a foilsíodh inné. Tá táblaí sa phlean ina ndéantar briseadh síos ar €102.4 billiún den airgead atá geallta a dháileadh ar na ranna rialtais éagsúla ach níl an Ghaeltacht luaite fiú i dteideal na Roinne a bhfuil an cúram sin uirthi. An Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail atá déanta den Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta sa phlean. An t-aon áit a bhfuil an focal Gaeltacht luaite sa phlean nua ná i bhfonóta faoi aistriú cumhachtaí ranna éagsúla i ndiaidh an toghcháin dheireanaigh. Dúirt Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge gur údar náire a bhí san "easpa measa” a léirítear don Ghaeilge agus don Ghaeltacht sa phlean, a foilsíodh i mBéarla amháin. “Beimid ag obair linn idir seo agus an Buiséad lena chinntiú go bhfaigheann an teanga an sciar atá ag dul di agus go gcuirfear mar shampla maoiniú ceart ar leataobh do thithíocht sa Ghaeltacht,” arsa Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn.Maraíodh bean ina 40idí agus beirt pháistí, buachaill agus cailín, i lámhach i gContae Fhear Manach Dé Céadaoin. Ba iad máthair agus a beirt pháistí íospartaigh an ionsaithe gunna i nDroichead Mhig Uidhir. Tá fear - atá ina bhall den teaghlach céanna - á chóireáil fá choinne gortuithe tromchúiseacha in Ospidéal Ríoga Victoria i mBéal Feirste. Dúirt ceannasaí póilíní an cheantair le tuairisceoirí go raibh an t-imscrúdú ag céim luath, ach go mbeadh amhras faoi dhúnmharú triarach agus iarracht féinmharaithe "ina líne fiosrúcháin amháin". Dúirt an Ceannfort Robert McGowan ag preasagallamh go bhfuil tús curtha ag Seirbhís Póilíní Thuaisceart Éireann (PSNI) le himscrúdú dúnmharaithe agus go bhfuil siad "ag obair go gasta" chun na himthosca a chinneadh.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISmiotal trom - heavy metalcúis bháis - cause of deathPlean Forbartha Náisiúnta - National Development Planeaspa measa - lack of respectlámhach - shootingna himthosca - the circumstances

Fear ó Cheann Trá a bhí bainteach le foirne faoi aois sa Ghaeltacht.

Ba smaointeoir, scríbhneoir aistí agus fealsamh radacach é Desmond Fennell. Chuaigh a chuid tuairimí i gcoinne an ‘status quo' go minic agus ní raibh eagla ar Fennell riamh snámh in aghaidh easa. Chruthaigh sé meas agus conspóid araon - cibé áit a ndeachaigh sé. Ach, ar chreid sé féin sna smaointe radacacha a bhí aige? Ar Seachtain, labhraíonn Toner Quinn, eagarthóir an leabhar ‘The Radical Thinking of Desmond Fennell', faoin na barúlacha neamhghnácha chuir an tír ag smaoineamh. Foclóir: Snámh in aghaidh easa: Swim against the current Fealsúnaigh: Philosopher Athbheoigh: Revitalise Fostaíocht: Employment Ré ar leith: A distinctive era Dlúthchara: A close friend Athrú struchtúrach: Structural change Feiliúnach: Suitable Clár oibre: Agenda Fréamhacha: Roots Geilleagar: Economy Neamhspleách: Independent Athmachnamh: Rethink Dioscúrsa: Discourse See omnystudio.com/listener for privacy information.

Beidh cruinniú poiblí i Halla Paróiste Ghleann Fhinne anocht leis an scéal faoi Moll Máinliachta a bheith lonnaithe ag Otharlann Leitir Ceanainn a phlé.

Dúirt Aire na Gaeltachta, Dara Calleary, le déanaí, go bhfuil iarrtha aige ar Fhoras na Gaeilge, triail tacú leis an eagraíocht, Nascadh Uíbh Ráthaigh atá ag lorg maoinithe le plean teanga a chur i bhfeidhm dos na ceantair in Uíbh Ráthach ná fuil sa Ghaeltacht.

Ursula Ní Shionnáin, OPT Ghaeltacht na Mí ag labhairt faoi meitheal meantóireachta a bhéas ar bun acu.

Tá Comhairle Chontae Mhaigh Eo ag earcú Comhordaitheoir Ar Thithe Folmha sa Ghaeltacht, agus beidh dualgais acu sna Gaeltachtaí fud fad na tíre. ­ Ach, an bhfuil aon fhiúntas leis an ról agus an ndéanfaidh sé rud ar bith chun dul i ngleic leis an ghanntanas tithíochta? ­ Thug iriseoir Gaeltachta Seachtain, Áine Ní Bhreisleáin, leargás ar an cheapúchán úr. ­ Foclóir: ­ Tithe folmha: Vacant homes ­ Tréigthe: Abandoned ­ Fadhb ar leith: A particular problem ­ Folláin: Healthy ­ Go sainiúil: Uniquely ­ Suntasach: Considerable ­ Éileamh: Demand ­ Seal: A period of time ­ Go buan: Permanently ­ Deontas: Grant ­ Earcú: Hiring ­ Farsing: Extensive ­ Cónaitheacht: Residency ­ Fo-oifigigh: Junior OfficersSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Beidh cás bhádóirí na Sceilge faoi bhráid na hArdchúirte i mBaile Átha Cliath ar maidin.

Ag caint ar na comharthaí Gaeilge a bhí ar Bhealach Chúil an Eargail ag cur in iúl do dhaoine go raibh siad anois sa Ghaeltacht agus na cúiseanna a baineadh anuas iad.

Tá díomá ar an Teachta Dála Aindrias Ó Muimhneacháin faoin ráiteas a thug Comhairle Contae Chorcaí do Raidió Na Gaeltachta an tseachtain seo caite, ag leagan amach canataobh nach n-úsáideann siad coinníollacha teangan nó aon bheartas eile dá leithéid, ar fhorbairtí tithíochta sa Ghaeltacht.

Cad is féidir le feisire Pharlaimint na hEorpa a dhéanamh chun tacú le tógáil tithe sa Ghaeltacht do mhuintir na Gaeltachta?

Seo an Seachtain Náisiúnta Rothaíochta agus tá tuairisc seolta ag Red Click, ag rá go bhfuil imní ar leath na ndaoine fásta sa tír seo a dhul a rothaíocht mar go bhfuil imní orthu faoi chúrsaí sábhailteachta ar na bóithre, cén tuairim atá ag Sean Ó Baoill?

Tá triúr dalta as Scoil Taobhóige, An Clochán sa Ghaeltacht lár i gcoimhlint sa chomórtas IQ Róbataice i gComórtas Domhanda Róbataice, an VEX i Dallas Mheiriceá an tseachtain, áir a mbeidh sé chluiche le himirt acu inniu lena róbat Jeremiah.

Tá iniúchadh déanta aige faoin scéal nach gcuireann Comhairle Contae Chorcaí coinníollacha teangan i bhfeidhm ar fhorbairtí tithíochta sa Ghaeltacht.

Cúrsa nua i mbainistíocht agus Gnó Digiteach le cuir ar fáil in Uíbh Rathaigh

De réir an Teachta Dála do Shinn Féin tá An Creat Pleanála Náisiúnta lag ó thaobh tithíocht sa Ghaeltacht de.

Beidh lá traenála, eagraithe ag cuid d'Oifigigh Pleanála Teanga na Gaillimhe, ar siúl inniu in Áras na nGael, i nGaillimh.

Tá fadhb mhór ag scoileanna tuaithe sa Ghaeltacht múinteoirí ionad le Gaeilge a cheapadh, a dúirt príomhoide Scoil Náisiúnta Bhaile na Finne Shane Mac Laifeartaigh.

Chuir an Feisire Eorpach Cynthia Ní Mhurchú ráiteas ana-láidir amach cúpla lá ó shin agus í ag maíomh go raibh bás i ndán don Ghaeltacht mura scaoiltear na srianta pleanála atá ag tachtadh na Gaeltachta dar léi.

Jerry spoke to Dara O’Cinneide, former senior Kerry footballer who captained Kerry to the All-Ireland title in 2004 and An Ghaeltacht player, about the unveiling of the Corn Mhíchíl Uí Mhuircheartaigh, which is to honour and remember the GAA icon, who made every match unforgettable for generations of fans.

Beidh roinnt imeachtaí ar siúl ag Chlub Rothaíochta Chú Uladh sa Ghaeltacht Lár ar an mhí seo chugainn agus tá an t-eolas uilig ag Pól dúinn.

Tá toscaireacht de chuid an ghrúpa feachtais Tinteán sa Bhruiséil inniu leis an ghéarchéim tithíochta atá sa Ghaeltacht a phlé le feisirí parlaiminte de chuid na hEorpa.

Cuid den dream a bhí ag ócáid filíochta Dé Ceadaoin i mBaile Chláir áit ar seoladh leabhar filíochta a chuir gasúir as scoileanna sa Ghaeltacht agus i gCathair na Gaillimhe le chéile.

Beidh deis ag muintir Ghaeltacht na Mí a gcuid tuairimí a thabhairt faoin bhfís atá acu d'Éire Aontaithe ag an Tionól Pobail Bhaile Ghib a bheas á reáchtáil ag Sinn Féin anocht i Halla Bhaile Ghib.

Ursula Ní Shionainn, OPT Ghaeltacht na Mí ag labhairt faoin méid atá leagtha amach do cheiliúradh 90 bliain Ráth Chairn.

Tá an darna sraith de Grá ar an Trá ag toiseacht anocht tar éis é a chuir ar athló roimhe seo de bharr cúinsí ar leith. Bhí an clár le craoladh i mí Dheireadh Fómhair anuraidh nuair a tháinig sé chun solais go raibh duine de na rannpháirtithe ciontaithe as ionsaí a dhéanamh ar bhean. Rinneadh athochtar rannpháirtí ag dul san iomaíocht don duais €10,000 agus beidh bean an tí, Síomha Ní Ruairc, man an tí, James Kavanagh agus an Cigire Grá Gráinne Seoighe i lár an aonaigh. Ar Seachtain, labhair Síomha Ní Ruairc faoin rógaireacht sa teach.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá sí ar an cheoltóir aonair is mó rath as Éirinn riamh le os coinn 85 milliún album díolta aici. Tá clú agus cáil bainte amach ag Enya ó thosaigh sí ag ceol siar ag tús an 1980óidí lena teaghlach sa bhanna ceoil Clannad. Ina dhiaidh di an ghrúpa a fhágáil tar éis dá bhliain, bhain sí a ‘big break' amach i 1988. Amharcann an leachtóir Katie Whelan siar ar na conspóidí, na bagairtí agus an saol cúlánta a chruthaigh sí. Foclóir: Osnádúrtha: Otherworldly Ceirnín: Record D'aon ghnó: Deliberately Ráth: Success Aineolas: Ignorance A bhuí le: Thanks to Bua: Gift or attribute Camchuairt: Tour Achrann: Acrimony Cúinsí: Circumstances Ag tús na mílaoise: At the turn of the millenium Uchtú: Adopted Íospartaigh: Victims De réir dealraimh: Apparently Géilleadh: To cave or to yield Fuaimrian: Soundtrack Faoi cheilt: To conceal Bean aimsire: Maid See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá iarratais a nglacadh anois ag an chlár Cumasú do mhná as an Ghaeltacht nó a bhfuil cónaí orthu sa Ghaeltacht le tacú leo a gnó féin a bhunadh. Tá Marianne ag tabhairt tuilleadh eolais dúinn faoin ábhar seo.

Tá An Ghaeltachta Rugbaí ag ceiliúradh 20 bliain ar an bhfód.

Ag trácht ar na deacrachtaí a bhaineann le treoireacha pleanála sa Ghaeltacht.

John Connolly, TD ag labhairt faoi cúrsaí tithíochta sa Ghaeltacht.

Deireadh ag breandán Ó Grifín le Dáil Éireann agus é sásta go ndein sé dhícheal le linn a thréimhse mar Theachta Dála. Díomá air nár eirigh leis breis leapacha a oscailt in Oispidéal Pobail Chorca Dhuibhne, agus go bhfuil fadhb fós le cúrsaí pleanála sa Ghaeltacht.

Bhí Conor Ó Gallachóir i láthair ag an chruinniú faoi chúrsaí tithíochta sa Ghaeltacht a bhí eagraithe ar an Fhál Carrach agus labhair sé le roinnt dá raibh i láthair.

Tá sé ráite ag an eagraíocht Gaeloideachas go bhfuil siad míshásta leis an gcreat pholasaí don oideachas lán-Ghaeilge lasmuigh den Ghaeltacht atá feicthe acu.

Tá easpa maoiniú curtha ar fáil den Ghaeilge agus den Ghaeltacht sa mbuiséad agus go bhfuil easpa tuisceana agus físe ar an Rialtas ó thaobh na ndúshlán atá ag cuir isteach ar cheantair Gaeltachta.

Tuairisc ó Aoife ar chruinniú faoí thithíocht sa Ghaeltacht a bhí ar bun sa Daingean aréir. Chomh maith leis sin í plé tionscail an éadaigh agus cúrsaí tímpeallachta le Máire Ruiséal,Jane Ni Ghairbhí agus Cliodhna Ní Bheaglaioch.

Beidh cruinniú poiblí in Ostán Bhenners sa Daingean tráthnona le cúrsaí tithíochta sa Ghaeltacht a phlé. Siad Bánú agus Conradh na Gaeilge tá mbun eagraithe ar an ócáid.

Máirín Ní Shiadhial, coiste pleanáil teanga Ghaeltacht na Mí ag labhairt faoi imeachtaí an cheantair sin.

Súil ag Niall Ó Luasa go gcuirfidh an deontas do Shlí Ghaeltacht Mhúscraí feabhas ar an gcosán agus go meallfar breis cuairteoirí an dúthaigh.

Bhailigh 30 éigin duine i Halla Pobail na Rinne aréir, do chruinniú poiblí fén ngéarchéim tithíochta sa Ghaeltacht, eagraithe ag Conradh na Gaeilge, Bánú agus Comhlucht Forbartha na Rinne. Bhí ár dtuairisceoir Dáithí de Mórdha i láthair.

Dúirt an tAire go gcaithfear tacaíocht agus cosaint a thabhairt don Ghaeltacht trí infheistíocht agus beartais tosaíochta a chur ar fáil.

Beidh cruinniú poiblí ar siúl in Ionad Pobail na Rinne Dé Máirt seo chugainn, an 24ú lá agus é á eagrú ag Conradh na Gaeilge, agus an grúpa feachtais ar son tithe sa Ghaeltacht, BÁNÚ.