Opium

Annnemieke Bosman in gesprek met filmmaker Digne Sinke. Haar nieuwe film Hemelsleutel gaat deze week draaien in de Nederlandse bioscopen. Hemelsleutel is een diep persoonlijke film van DignaSinke, waarin de grenzen tussen fictie en documentaire vervagen. De film volgt Lea (stem van Jacqueline Blom), een jonge fotografe die de energietransitie in het havengebied van Amsterdam onderzoekt. Wat begint als een zakelijk project, wordt al snel een reflectie op haar eigen herinneringen en emoties.  Digna Sinke is al decennia een markante stem binnen de Nederlandse film. Sinds de jaren zeventig bouwde ze aan een veelzijdig oeuvre, met titels als De stille oceaan (1984), Belle van Zuylen (1994) en Bewaren of hoe te leven (2018). Haar films kenmerken zich vaak door een bespiegelende toon en een scherp oog voor landschap en verandering.  Hemelsleutel ging eerder dit jaar in wereldpremière op het International Film Festival Rotterdam.

Annemieke Bosman in gesprek met Froukje van der Ploeg, dichteres. In haar nieuwe bundel Soms blijft iets trekt Froukje van der Ploeg lering uit alles wat beklijft. Met humor en zonder schroom onderzoekt ze het ongemak, de verandering en het welbehagen van lichamen, noteert ze de levensverhalen van andere mensen en toont ze hoe een spin die met klompen over de slaapkamermuur loopt grote gevolgen kan hebben. In brieven aan Imke en op weg naar huis, door het park, maakt ze de balans op. Froukje van der Ploeg debuteerde in 2006 met de dichtbundel Kater. Sindsdien publiceerde ze nog drie dichtbundels, die een groot publiek bereikten, waaronder Nachtvangst (2020). Ze ontving de Hollands Maandblad Poëziebeurs en werd genomineerd voor de J.C. Bloem-poëzieprijs. Regelmatig wordt haar werk in literaire tijdschriften en in bloemlezingen gepubliceerd, en treedt ze op festivals op.

Annemieke Bosman gaat met Lodewijk van Oord in gesprek over zijn boek Protesteren voor beginners. In Protesteren voor beginners neemt Lodewijk van Oord de lezer mee in de geschiedenis van het vreedzame verzet tegen oorlog, geweld en onrecht. De basisprincipes die komedieschrijver Aristofanes in de Griekse Oudheid beschreef blijken in de twintigste-eeuwse praktijk van Mahatma Gandhi en Martin Luther King nog even toepasbaar. Hoe wérkt geweldloos verzet? Waarom is de ene protestbeweging succesvol en de andere niet? Van Oord vraagt zich ook af waarom sommige verzetsleiders, zoals Nelson Mandela, wel voor geweld kozen en waarom vreedzame demonstraties soms toch ontaarden in geweld en wetteloosheid. Welke rol speelt de heersende macht in dit proces? En waarom is humor zo belangrijk om het protest in leven te houden? Protesteren voor beginners is een prikkelend essay dat de deur opent naar een herwaardering van het recht in opstand te komen tegen onrecht en te strijden voor een vrije en rechtvaardige samenleving. Annemieke Bosman gaat met Lodewijk in gesprek.

Brecht van Hulten gaat met Floor Milikowski in gesprek over haar nieuwste boek Contouren van een nieuw land. Floor Milikowski is journalist en sociaal geograaf. Ze is spreker en auteur van de boeken Van wie is de stad, Een klein land met verre uithoeken en Wij zijn de stad. In mei 2025 verscheen haar nieuwe boek Contouren van een nieuw land, een verfrissend en hoopgevend boek over de toekomst van Nederland.

Annemieke Bosman in gesprek met Sander Bink, conservator. Bink stelde voor het Dordrechts Museum de tentoonstelling Carel de Nerée. Anders dan de anderen samen en schreef er ook een biografie bij: Verfijnde lijnen. Carel de Nerée tot Babberich 1880-1909. Kunst en leven. De expositie in het Dordrechts Museum laat het oeuvre van Carel de Nerée tot Babberich (1880-1909) zien. De Nerées tekeningen, die tot de meest fascinerende uit de Nederlandse kunst rond 1900 behoren, roepen associaties op met grote Europese fin-de-siècle kunstenaars als Aubrey Beardsley, Jan Toorop en Gustav Klimt. Carel de Nerée tot Babberich was een opvallende verschijning in het Den Haag rond 1900. Hij groeide op in een vooraanstaande familie, werd opgeleid tot diplomaat, maar koos voor een spannender kunstenaarsleven. Dat leven was kort, op zijn 29e stierf hij aan tuberculose.

Annemieke Bosman praat met Hilde van Mieghem over haar nieuwe roman Crescendo. Na een discrete liefdesrelatie met een wereldberoemde dirigent reist de zeventigjarige componiste Ariana naar Venetië om er zijn begrafenis bij te wonen. De operazangeres Christiane verbreekt na vele jaren de destructieve band met haar grote liefde en gaat zonder aarzelen haar eigen weg. De jonge Mara overleeft haar harde kindertijd dankzij de droom deel te nemen aan de Elisabethwedstrijd voor piano. Hilde Van Mieghem (1958) is actrice, scenariste, regisseur, documentairemaker en columniste bij De Morgen. Voor haar films en scenario's ontving ze wereldwijd nominaties en prijzen. Haar documentairereeks Als je eens wist was een hoogtepunt van het televisieseizoen 2020. Haar lovend ontvangen romandebuut De drie duifkes verscheen in 2022.

Annemieke Bosman in gesprek met Matijs Jansen, theatermaker bij Acteursgroep Wunderbaum. Wunderbaum brengt in de Rotterdamse haven de voorstelling BULK een hypnotiserende havenshow over spullen, stromen en systemen op een rauwe locatie aan het water in Rotterdam. De muzikale voorstelling ging in première tijdens O. Festival voor opera, muziek en theater. Elke dag komt een onzichtbare stroom goederen ons land binnen: van badeendjes tot gas, van soja tot stofzuigers. Alles beweegt. Alles reist. Alles kruist grenzen. In BULK neemt Acteursgroep Wunderbaum samen met muzikanten Moritz Bossmann en Quartus Vlak het publiek mee in een hypnotiserend concert in de haven — een rauwe, fysieke en ritmische poging om grip te krijgen op de eindeloze stroom van de wereldhandel.

Annemieke Bosman in gesprek met Simon Heijmans, podcastmaker, schrijver en acteur. Deze week is de nieuwe podcast te horen van Heijmans, getiteld; Het Verhaal van de Schaal. Wat als je zeker weet dat je een unieke vondst hebt gedaan? Je hebt wetenschappelijk bewijs, maar wordt door bijna niemand geloofd. In Het Verhaal van de Schaal ontrafelt Simon Heijmans, bekend van o.a. de podcast De Brand in het Landhuis, het raadsel rondom een mysterieus stuk Chinees porselein. Een verhalende podcastserie over een schaal, een man met een ijzeren geloof in de herkomst en een wereld die weigert naar hem te luisteren. Vanaf maandag 9 juni zijn de eerste vier afleveringen van de 7-delige podcast te horen via de NPO Luister-app en de eerste twee via andere podcastapps. Het Verhaal van de Schaal is gemaakt door Simon Heijmans, de eindredactie ligt in handen van Marion Oskamp, met wie hij eerder de populaire podcastserie De Brand in het Landhuis maakte.

Brecht van Hulten praat met regisseur Titus Tiel Groenestege en scenarioschrijver Dirk van Pelt over de voorstelling BABY BLUE, die zij maken voor Theatergroep Vis a Vis, in samenwerking met de Leedbewakers. BABY BLUE is een theaterspektakel vol humor en onverwachte wendingen. In deze muzikale crime-comedy wordt met man en macht gebouwd aan een nieuwe wijk waarin niets is wat het lijkt. De bezoekers is getuige van een wereld waar de mens het liefste alles in beton wil gieten, terwijl het leven voortdurend in de steigers staat. De voorstelling BABY BLUE is een samenwerking van Vis à Vis met De Leedbewakers . De Leedbewakers maken fysiek en absurdistisch theater vol actie en poëzie.

Annemieke Bosman praat met Benzokarim, stadsdichter van Rotterdam, over zijn bundel "Ons gaan allemaal". Benzokarim bevindt zich op een punt in zijn leven waarin alles nog lijkt te wachten op een definitieve uitkomst. Grote gebeurtenissen moeten nog een plaats krijgen – de dood van zijn moeder, bepaalde familiebanden, de omgeving waarin hij opgroeide en de eenzaamheid die daarmee gepaard ging. Tijdens dit proces doorkruist Benzokarim verschillende werelden – Rotterdam, Zuid-Afrika en Egypte – en begint er een nieuwe taal te ontstaan, een mix van Nederlands, Arabisch, Afrikaans en Engels. Benzokarim (1996) is dichter en performer en publiceerde eerder de dichtbundel El Ghorba. Hij maakte eerder verschillende poëtische voorstellingen, die hij onder andere in Zuid-Afrika speelde.

Annemieke Bosman in gesprek met schrijver Auke Hulst. Zijn nieuwe boek Tandenjager verschijnt deze week. Tandenjager is een eigenzinnige historische roman waarin gothic horror, politiek, liefde en erotiek samenkomen in een actueel verhaal. Auke Hulst schreef meerdere romans onder anderen Kinderen van het Ruige Land (2012), die genomineerd werd voor onder anderen de BNG Literatuurprijs. Eerder publiceerde hij de romans Jij en ik en alles daartussenin (2006), Wolfskleren (2009) en Zoeklicht op het gazon (2018), Kinderen van het ruige land (2012) en De Mitsukoshi Troostbaby Company (2022), met dit laatste boek stond hij op de shortlist van de Libris Literatuurprijs. Auke is ook literatuurcriticus, reisjournalist en essayist voor onder meer NRC Handelsblad, De Groene Amsterdammer, De Standaard en Columbus Magazine. Daarnaast is hij muzikant. 

Annemieke Bosman in gesprek met Scarlett Hooft Graafland, visueel kunstenaar. In Museum Panorama Mesdag is deze zomer de overzichtstentoonstelling Scarlett Hooft Graafland. Mesmerizing te zien. Scarlett Hooft Graafland reist de hele wereld over om haar magische landschappen te maken, van Bolivia tot Madagascar. Ze weet met ieder beeld telkens een nieuwe wereld te scheppen van kleurrijke, verwonderende landschappen en voorstellingen, al dan niet in samenwerking met de lokale bevolking. Niets is wat het lijkt, illusie en werkelijkheid smelten samen. Haar foto's, die ze soms verrijkt met borduurwerk, spelen met de perceptie van de kijker. Ze overstijgt met haar fotografie de werkelijkheid. En dat is knap, want ze werkt niet digitaal, alle beelden zijn echt, gefotografeerd met haar analoge camera en niet achteraf bewerkt.  Scarlett Hooft Graafland studeerde in Den Haag en New York. Zij werd opgeleid tot beeldhouwer en begon te fotograferen om haar installaties vast te leggen. Scarlett Hooft Graafland heeft solotentoonstellingen gehad bij Fotografiska, het fotomuseum van Stockholm, Huis Marseille Museum voor Fotografie, Amsterdam, Landskrona Museum in Zweden, Museum voor Fotografie in Seoul, Zuid Korea, MOCA museum in Lima, Peru en het MOCCA museum in Toronto, Canada.

Annemieke Bosman gaat in gesprek met EO-presentator Rachel Rosier. Rachel Rosier maakte de documentaire Het graf van Rachel. Ze onderzoekt hoe haar geloof, afkomst en opvoeding haar blik op de oorlog in Israël en Gaza beïnvloeden. Ze is diep geraakt door de oorlog, maar merkt ook dat haar mening sterk verschilt van die van anderen. In gesprekken met verschillende 'Rachels' probeert ze erachter te komen waarom ze zo geprogrammeerd is en hoe dit zich verhoudt tot de werkelijkheid. De documentaire is te bekijken via NPO Start.

Brecht van Hulten in gesprek met documentairemakers Sven Peetoom en Juliette Dominicus. Volgende week is hun documentaire Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch te zien in de Nederlandse bioscopen. Voor veel Indische families blijft het koloniale verleden een pijnlijke en vaak onbesproken erfenis. In Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch nemen drie kleinkinderen - Jip, Kyron en Benjamin - hun Nederlands-Indische grootouders mee naar de plek waar zij ooit voet zetten op Nederlandse bodem. Na de onafhankelijkheid van Indonesië werden duizenden mensen gedwongen te migreren. Hun verhalen werden weggestopt en verzwegen. Filmmakers Sven Peetoom en Juliette Dominicus maakten Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch vanuit een diep persoonlijke motivatie. Hun eigen grootouders maakten zo'n 75 jaar geleden de overtocht van Nederlands-Indië naar Nederland. Over deze overtocht werd thuis gezwegen, de verhalen over die periode waren schaars. Met hun documentaire proberen ze de leegte van het zwijgen op te vullen.

Annemieke Bosman in gesprek met Jacqueline Oskamp, journalist en recensent. Oskamp schreef de biografie Groots is de liefde, Biografie van Louis Andriessen (1939-2021). Louis Andriessen geldt als Nederlandse bekendste en radicaalste componisten. Met het verpleterrende stuk De Staat (1976) schreef hij geschiedenis. Ook andere grotere werken als De Materie en La Commedia gingen de hele wereld over. Jacqueline Oskamp kreeg toegang tot Andriessens privéarchief. dat ondermeer honderden ongepubliceerde brieven omvat. Zij schreef een pakkende biografie waarin ze onvermoede kanten van de componist belicht. Jacqueline Oskamp was jarenlang verbonden aan De Groene Amsterdammer, de Volkskrant en Vrij Nederland. Ze publiceerde meerdere boeken over Nederlandse muziek. In 2025 krijgt ze de Theo Bruins Prijs voor haar verdiensten voor de Nederlandse muziek.  In deze gecombineerde uitzending met NTR Podium wordt er live muziek gespeeld door pianist Ralph van Raat.

Annemieke Bosman praat met Ralph Keuning, hij cureert de beeldententoonstelling ARTZUID, vanaf nu tot en met 21 september te zien in Amsterdam-Zuid. Internationale topkunstenaars en jong Nederlands talent tekenen voor de beelden en installaties die deze zomer te zien zijn op de Amsterdamse Apollolaan, Minervalaan en Zuidas. ARTZUID transformeert deze lanen tot een surreëel stedelijk landschap waarin figuratief werk wordt afgewisseld met architectonisch aandoende abstracte beelden. Ze vertonen een grote variëteit in formaat en materiaal. Wat ze verbindt is hun focus op het raadsel van het menselijke bestaan. De verwondering, de emoties en de visioenen van het zijn. De ambities en de angsten over onze plaats in de wereld. Kunstenaars als Leiko Ikemura, Alicja Kwade en Neo Rauch nodigen de bezoeker uit tot een gedachtewisseling hierover, een zinnelijk gesprek met de beelden. Pregnant getoond wordt de ontreddering van de bezetting, de angst voor de oorlog en de geest van verzet in de bijdragen van kunstenaars als Magdalena Abakanowicz, Shinkichi Tajiri en Armando. Atelier van Lieshout refereert aan macht en onmacht, strijd en slachtofferschap, in een groep figuren rond een ruiter te paard. In het parcours van ArtZuid wordt dit werk in verbinding gebracht met het Monument Indië-Nederland op de Apollolaan. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de meer dan 60 werken die ArtZuid bevolken. Deelnemende kunstenaars zijn onder meer: Arlene Shechet, Alicja Kwade, Nadia Naveau, Leiko Ikemura, Paloma Varga Weisz, Lina Iris Victor, Tschabalala Self, Leilah Babirye, Marion Verboom.

Annemieke Bosman in gesprek met fotograaf David van Dartel. Deze week verscheen zijn nieuwe fotoboek Ommelanden. Ommelanden gaat over opgroeien in het noordelijkste deel van Nederland. Het is een portret over hechte gemeenschappen, liefde, toekomst en oneindige polders en vrijheid. Ommelanden is de benaming voor alle gebieden rondom de stad Groningen, een gebied dat in Nederland vaak vrij simplistisch wordt weergegeven als aardbevingsregio, met relatief lage inkomens en een plek om naar ‘af te reizen'. Samen met schrijver Pepijn Keppel verbleef ik drie maanden op een boerderij boven Usquert, tussen het dorp en de Waddenzee. In de tijd dat ik er woonde leerde ik veel jongeren kennen, die elk op hun eigen manier deze omgeving koesteren.

Annemieke Bosman gaat met Anton Dautzenberg in gesprek over de roman Engelland. In de tedere roman Engelland beschrijft A.H.J. Dautzenberg de laatste tocht van een diepbeschadigde man die in het aangezicht van de dood nog één opdracht heeft te vervullen. Dautzenberg neemt de lezer mee naar een mythische wereld waarin tijd niet bestaat, een wereld waarin heden en verleden samensmelten. Met Engelland voegt hij een nieuw hoogtepunt toe aan zijn avontuurlijke en kleurrijke oeuvre. Een allegorisch sprookje dat na lezing nog lang zal resoneren.

Brecht van Hulten in gesprek met Pieter Waterdrinker, schrijver en journalist. Waterdrinker bekend van zijn romans Tsjaikovskistraat 400, Biecht aan mijn vrouw en De rat van Amsterdam. In Waterdrinker's nieuwste roman Céline speelt de oorlog in Oekraine een grote rol. Hoofdpersonage Tolja heeft zich met zijn katje op een hotelkamer in Parijs gevestigd. Het is eind september 2023. Na zijn aftocht uit de oorlog in Oekraïne vertrok Tolja eerst naar Amsterdam, om zich daar te verenigen met zijn grote liefde Zita. Maar een onverwacht telefoontje gooide alles overhoop. In Parijs probeert hij krampachtig uit handen te blijven van iemand die werkt voor de mysterieuze Sjors van Kampen, de man door wie hij een jaar eerder naar Rusland was gestuurd. Al dwalend door de stad denkt Tolja terug aan zijn jeugd in Terneuzen en aan de verschrikkingen op het slagveld. Hoe kwam hij daar in de oorlog in Oekraïne terecht? En is hij inderdaad schuldig aan oorlogsmisdaden? Waterdrinker werkte als journalist voor onder meer De Telegraaf, de VPRO en Vrij Nederland. In 1996 vestigde de auteur zich in Rusland, waar hij in hoog tempo zijn boeken begon te publiceren die opvielen door de on-Nederlandse thematiek en toon.

Shula Tas in gesprek met Pepijn Keppel, schrijver, journalist en columnist. Pepijn Keppel schrijft voor onder meer De Groene Amsterdammer, Trouw en VPRO. Zijn debuut De laatste man, over zijn coming-out in de topsport, haalde zowel de shortlist voor het Regenboogboek van het Jaar als de Nico Scheepmaker Beker, de prijs voor het beste sportboek. Keppel's nieuwste roman Zusje is een aangrijpend verslag van een poging te lijmen wat ooit gebroken is. Een zoektocht naar de kracht van familiebanden, naar wat het betekent om broer en zus te zijn. Door een dramatische gebeurtenis in hun jeugd dreven Pepijn en zijn zusje langzaam van elkaar weg. Eenmaal volwassen kruisen hun levens zich alleen nog op gezette tijden. Tot ze besluiten samen op reis te gaan om te onderzoeken wat er nog van hun band over is.

Shula Tas praat met dichter en jurist Hanneke van Eijken over haar nieuwe bundel Hazenklop.

Shula Tas in gesprek met Hanneke Mantel, Hoofd Tentoonstellingen en Collectie bij Fenix en curator van de tentoonstelling The Family of Migrants. Fenix, het nieuwe kunstmuseum over migratie in Rotterdam opent deze weken haar deuren met de tentoonstelling The Family of Migrants. De tentoonstelling laat bijna 200 foto's rondom het thema migratie zien, gemaakt door 136 fotografen in 55 landen. Wereldberoemde foto's van onder meer Steve McCurry en Dorothea Lange worden naast minder bekend en nooit eerder getoond beeld gepresenteerd. De fototentoonstelling is geïnspireerd op de tentoonstelling The Family of Man van Edward Steichen, die in 1955 te zien was in het Museum of Modern Art in New York. Deze tentoonstelling vertelde het universele verhaal van de mens. The Family of Migrants doet dat ook, maar dan met een focus op migratie.  

Shula Tas gaat met kunstenaar en ontwerper Bas Kosters in gesprek over zijn solotentoonstelling An exercise in JOY. De tentoonstelling toont kleurrijke en vreugdevolle wandkleden, tekeningen, schilderijen, kostuums, soft sculptures, keramiek, collage en grafiek. In de expositie maak je op een heel persoonlijke manier kennis met Bas. Het eerste kunstwerk stamt uit 2021 en brengt analoge en digitale technieken samen in een vierkante collage. Bas' voorliefde voor rijk en contrastrijk kleurgebruik zie je terug in de levendige wandkleden met naïeve voorstellingen. De werken zijn tot en met 6 juli te zien in Artzaanstad.

Brecht van Hulten praat met regisseur Daphne Luckers en scenarioschrijver Rosita Wolkers over hun film Vlam. Olivia (Sophie Lindner) en haar moeder (Thekla Reuten) hebben een weerbarstige band: intens, onvoorspelbaar, maar onafscheidelijk. Na een heftige confrontatie wordt Olivia uit huis geplaatst en belandt ze in de noodopvang. Daar stuit ze op andere jongeren die net als zij hun wonden met zich meedragen en gaandeweg doet deze nieuwe woonsituatie haar perspectief kantelen. Elke keer als ze naar huis gaat, ziet ze hoe haar moeder geen doorsnee ouder is, maar een grillige, destructieve invloed - een vriendin die je liever niet hebt. Olivia staat voor een onmogelijke keuze: zich laten opslokken of eindelijk losbreken. Vlam is het debuut van Daphne Lucker, geschreven door Rosita Wolkers, over vriendschap, complexe familiebanden en durven loslaten.  

Annemieke Bosman in gesprek met schrijfster Judith Fanto. Fanto schreef al twee romans die zich afspelen in Wenen in de tijd van Gustav Mahler. Haar debuutroman Viktor is gebaseerd op de lotgevallen van de Weens-Joodse familie van Fanto en is een hartveroverende, waargebeurde familiegeschiedenis over de betekenis van familiebanden. Haar laatste roman Narcis kwam dit voorjaar uit. Daarin verhuist de tienjarige Manno, na de dood van zijn moeder, van Haarlem naar de door oorlog geteisterde wereldstad Wenen, 1916. De eisen die zijn nieuwe leven aan hem stelt, drijven hem tot wanhoop, tot hij op een zomerkamp vriendschap sluit met vijf leeftijdsgenoten. In de decennia die volgen overleeft hun hechte vriendschap de meest uiteenlopende beproevingen. Maar als Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, wordt het maatschappelijke persoonlijk en moet ieder van de vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Vergt werkelijke vriendschap wel absolute openheid? Of is respect voor de geheimen van de ander juist het grondrecht van elke vriend? In dit onvergetelijke verhaal over vriendschap, verraad en vergelding combineert Judith Fanto opnieuw haar wonderschone stijl en historische kennis, die ze combineert met een vlijmscherp psychologisch inzicht.   Opium komt de hele week live uit het Concertgebouw in Amsterdam, vanwege het Mahler Festival 2025.

Annemieke Bosman gaat in gesprek met actrice en fluitiste Klaasje Meijer. Klaasje gaat samen met pianist Vital Stahievitch de theaters in met Klaasje Klassiek. In deze theatrale concerten staat het verhaal van vrouwelijke componisten centraal. De verhalen van en de bewondering voor deze componisten vorm de basis van een romantisch en hedendaags programma.

Annemieke Bosman praat met violist Linde Verjans. Zij debuteert als romanschrijver met haar boek Ginette. Oktober 1949. Net wanneer haar carrière op stoom begint te komen, laat de jonge Franse violiste Ginette Neveu het leven bij een vliegtuigongeluk. De wereld van de klassieke muziek verliest een van haar grootste talenten, een aanstormende grootheid. Hoe gaan de achterblijvers om met het verlies? Ginette was iemands dochter, iemands zus, ze had vrienden en aanbidders. Allemaal koesteren ze hun eigen Ginette. Ook Edith Piaf en koningin Elisabeth van België doen dat. Dommigen beginnen aan een zoektocht, een queeste naar wat er na haar dood met de violen van Ginette Neveu is gebeurd. Linde Verjans speelt viool in het Antwerp Symphony Orchestra. In 2023 won ze de eerste prijs in een schrijfwedstrijd van Standaard Uitgeverij, met een vroege versie van haar debuutroman.

Brecht van Hulten in gesprek met sopraan Francis van Broekhuizen. Opium komt vanaf vandaag de hele week live uit het Concertgebouw in Amsterdam vanwege het Mahler Festival 2025. Vanavond is te gast sopraan Francis van Broekhuizen. Francis is naast fan van Maria Callas ook een liefhebber van het werk van Gustav Mahler. Zij heeft Mahler ook zelf op haar repertoire staan, zoals de Rückert-Lieder en de Kindertotenlieder. Die zingt ze samen met haar vaste pianiste Femke de Graaf. Francis van Broekhuizen is een veelgevraagde zangeres. Ze zong diverse rollen bij Opera Spanga, Opera Zuid, Opera Trionfo en de Nationale Opera. Op TV was ze te zien als deelnemer van De Slimste Mens en De Verraders. In het theater staat Francis van Broekhuizen momenteel met Dominic Seldes in de voorstelling The Francis and Dominic Show.

Annemieke Bosman in gesprek met theatermaker Kimberley Agyarko. Agyarko maakt de voorstelling ABROAD, een multimediale voorstelling over ouderschap, offers en heling. Ze schrijft, regisseert en speelt dit intieme familieportret over de complexe relatie tussen ouders en kinderen. En over hoe je soms terug moet gaan om vooruit te kunnen. Nu podcaster Abena bijna dertig wordt, worstelt ze met een aantal grote levensvragen. Ze besluit om terug te reizen naar haar geboorteland Ghana om haar moeder op te zoeken die ze vijftien jaar niet heeft gezien. Voor ze vertrekt moet ze deze keuze met haar vader delen, de man die haar al die jaren alleen heeft opgevoed. ABROAD is een verhaal van twee generaties die botsen, ieder met hun eigen pijn en verwachtingen.  Kimberley Agyarko studeerde in 2020 af aan de Toneelacademie in Maastricht. Direct na haar afstuderen speelde zij in de Bellevue Lunchtheatervoorstelling Ik voel Amor (regie Eva Line de Boer) en was daarna te zien in producties van onder anderen Het Nationale Theater en Toneelmakerij.

Annemieke Bosman in gesprek met Falun Ellie Koos, schrijver en filmmaker. Hen schreef de roman Rouwdouwers. Hoofdpersoon Ada is samen met haar broer Broos opgegroeid in de stacaravan van hun vader, een verbitterde hovenier die recht wilde schoppen wat door moedervingers krom was geaaid. Hij prentte zijn kinderen in dat de wereld keihard is, en dat ze zich er tegen moeten wapenen. Dit staat diep in Ada's ruggengraat gekerfd, al heeft h geen contact meer met haar vader en broer. Nu ze haar leven als gedesillusioneerd kunststudent de rug toe heeft gekeerd en naar Galicia is vertrokken om hout te hakken met een man waar ze geen taal mee deelt, dringt haar broer zich met elke bijlslag sterker aan haar op: hij is de enige wiens lichaam dezelfde herinneringen draagt, zijn spieren hebben dezelfde reflexen. Toch kennen ze elkaar niet meer. Rouwdouwers gaat over zinken of zwemmen, buigen of barsten.  Falun Ellie Koos studeerde af in Writing for Performance aan de HKU. Koos won in 2022 de Joost Zwagerman Essayprijs met het essay ‘Bruiklener' en in 2023 ontving Koos een C.C.S. Cronestipendium voor beloftevolle auteurs van de gemeente Utrecht. Hen schreef en regisseerde de korte film De vloer is lava, die werd genomineerd voor Rialto for short. Rouwdouwers is Falun Ellie Koos' debuutroman en genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs.

Annemieke Bosman gaat met Stacii Samidin in gesprek over zijn solotentoonstelling in Weisbard. Stacii maakt al twee decennia rauwe straatfotografie. Hij toont het liefst niet geziene mensen op hun sterkst. Met zijn oprechte nieuwsgierigheid en open blik wint hij ieders vertrouwen. In Albanië, Amerika, Indonesië, Nigeria of Suriname – hij reist heel de wereld over. Ook Almere en pakweg Amsterdam hebben zijn interesse, en natuurlijk hometown Rotterdam. Stacii combineert zijn autonome werk met commerciële opdrachten.

Brecht van Hulten praat met schrijver en journalist Sheila Sitalsing over haar boek Waar ik me voor schaam. Sheila Sitalsings moeder verzweeg tot haar dood een cruciaal deel van haar familiegeschiedenis voor iedereen die haar nabij stond. Sitalsing bleef achter met duizend-en-één vragen, met name over de reikwijdte van de schaamte en de eigen verantwoordelijkheid voor een duister familieverleden. De archieven over de rechtsvervolging van zij die van collaboratie verdacht werden in de Tweede Wereldoorlog worden steeds verder ontsloten. In veel families komt daardoor na ruim tachtig jaar een einde aan het hardnekkige zwijgen over familieleden die aan de verkeerde kant van de geschiedenis hebben gestaan. Waar ik me voor schaam is een scherpzinnig verslag van een zoektocht naar de werking van intergenerationele schaamte en de totalitaire verleiding. Terwijl de verontrustende echo's van de jaren dertig nu opnieuw klinken, onderzoekt Sitalsing de overeenkomsten met toen.

Annemieke Bosman in gesprek met Nadia de Vries, schrijver en cultuurwetenschapper. Haar tweede roman Overgave op commando verschijnt deze week. Hoofdpersoon Schelvis groeit op onder de rook van de staalfabriek in een dorp aan de kust. De fabriek of het distributiecentrum: dat zijn de keuzes voor later. Het is werk op plekken zonder ramen, gedicteerd door de klok. Maar Schelvis droomt van een ander lot: niet langer een dienaar zijn, maar een meester. Lukt het Schelvis om los te breken? Hoe radicaal moet je daarvoor zijn?  Nadia de Vries is schrijver en cultuurwetenschapper. Haar debuutroman De bakvis (2022) haalde de longlist van de Boekenbon Literatuurprijs en de Libris Literatuur Prijs, en werd vertaald naar het Engels (Thistle, Sarah Timmer Harvey, 2024). Eerder schreef De Vries het essay Kleinzeer (2019). Naast haar Nederlandstalige werk schreef ze meerdere Engelstalige poëziebundels: Dark Hour (2018), I Failed to Swoon (2021) en Know Thy Audience (2023). Haar poëzie is vertaald naar het Pools, Lets en Roemeens.

Annemieke Bosman in gesprek met Bodil de la Parra, toneelschrijver, theatermaker en actrice. De la Parra maakt de theatervoorstelling Brieven aan Bertje in het kader van Theater na de Dam. Brieven aan Bertje is een ode aan de Surinaamse Elisabeth ‘Betty' Bergen. Bergen komt eind jaren twintig naar Nederland om te werken als verpleegkundige. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog trouwt ze, maar na een half jaar is ze al weduwe. Niet lang daarna besluit Betty haar woning op het Harmoniehof te Amsterdam als schuilplaats aan te bieden. Ze heeft maar liefst acht Joodse onderduikers in haar huis, waaronder de dan driejarige Bertje. Ze beschouwt hem als haar eigen kind. In juni 1944 worden ze verraden en samen met haar Joodse onderduikers wordt Betty afgevoerd.  In Brieven aan Bertje brengt theatermaker Bodil de la Parra, zelf half Surinaams, deze bijzondere vrouw tot leven. Ze probeert haar beweegredenen te achterhalen. Betty's oma werd nog in slavernij geboren. Hoe was het om als vrouw van kleur te leven in het land van de kolonisator tijdens zo'n belangrijk tijdsgewricht?

Annemieke Bosman praat met schrijver Nyk de Vries over zijn nieuwe roman De Baptisten. Een Fries dorp, midden jaren tachtig. Marten en Wytse kennen elkaar van school en de kerk. Als ze samen een band oprichten, maakt dat veel los. De groep vormt een hechte clan, maar ondanks succes en bevlogen optredens ontstaan er barsten in de vriendschap. Van allerlei kanten trekken er krachten aan de jongens. Jaren na hun breuk, op een broeierige middag, brengt Marten zijn zoon naar een speelkameraadje. Bij diens Marokkaanse oma wordt hij op indringende wijze met zijn jongere zelf geconfronteerd. Nyk de Vries is schrijver, muzikant en performer. Van 2019 tot 2021 was hij Dichter fan Fryslân. Hij publiceerde o.a. de bundel prozagedichten De dingen gebeuren omdat ze rijmen (genomineerd voor de J.C. Bloem-poëzieprijs), de roman Renger (Piter Jellespriis) en de dichtbundel Asman.

Annemieke Bosman gaat in gesprek met Maartje Seyferth en Victor Nieuwenhuijs over de film Last Days. De film gaat over een bejaarde man die terug keert naar het huis waar hij voor de oorlog woonde, op zoek naar verloren geliefden en antwoorden uit het verleden. Terwijl herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog hem overspoelen, vervagen de grenzen tussen toen en nu.

Brecht van Hulten in gesprek met regisseur Liesbeth Coltof. Coltof regisseert bij het Nationale Theater de voorstelling Moeder Courage van Bertolt Brecht. Een vrouw, bekend als Moeder Courage, zet tijdens de oorlog álles op het spel om samen met haar kinderen te overleven. Als handelaar trekt ze onvermoeibaar door een rauwe, chaotische wereld, waarin onverwacht soms ruimte ontstaat voor humor en zelfs liefde. In deze nieuwe, muzikale bewerking van Moeder Courage, brengt regisseur Liesbeth Coltof de klassieker van Brecht rechtstreeks naar de 21e eeuw.

Na afloop van de uitreiking van Grote Poëzieprijs 2025 in Debatpodium Arminius in Rotterdam praten Annemieke Bosman en Martin Rombouts met winnaar Paul Demets over zijn bundel 'De Schaamsoort'. 

Annemieke Bosman in gesprek met het kunstenaarsduo Sander Breure en Witte van Hulzen. Ter gelegenheid van 80 jaar vrijheid presenteert Breure en Van Hulzen de tentoonstelling “Friede auf Erden”: kunst en oorlog in Huis Willet-Holthuysen. In deze tentoonstelling brengt het kunstenaarsduo Sander Breure en Witte van Hulzen het verborgen oorlogsverleden van Huis Willet-Holthuysen tot leven met een nieuwe video-installatie, aangevuld met foto's, tekeningen en schilderijen. Sander Breure en Witte van Hulzen zijn neven. Ze maakten het afgelopen najaar de performance 'Een Familieportret' in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Deze unieke performance, in opdracht van het Stedelijk, is een vervolg op hun veelgeprezen werk uit 2014, waarin de kunstenaars een 'doorsnee' Nederlands gezin aantroffen en hen met hun toestemming een week lang non-stop in hun woning afluisterden.

Annemieke Bosman in gesprek met regisseur Loek de Bakker. De Bakker regisseert momenteel voor Toneelschuurproducties de voorstelling Circle Mirror Transformation van de Amerikaanse toneelschrijver en Pulitzer Prize-winnaar Annie Baker. Vijf totaal verschillende mensen volgen zes weken lang een theatercursus in het lokale buurthuis. Onder leiding van docent Marti doen de cursisten schijnbaar onschuldige oefeningen en rollenspellen. Wat begint als een speelse training, verandert al snel in een onthullend proces waarin de deelnemers steeds meer van zichzelf laten zien.  Loek de Bakker studeerde in 2016 af aan de regie­op­lei­ding van de Toneel­aca­demie Maastricht met een eigen­zin­nige versie van Ibsens Hedda Gabler. Hij regisseerde bij Toneel­schuur Producties Starring #21: Dorian Gray: Dorian Gray, gebaseerd op de roman van Oscar Wilde en maakte een eigen versie van Virginia Woolfs Orlando bij Toneel­schuur Producties. Loek de Bakker maakt beeldend sensitief theater met veel gevoel voor vorm.

Annemieke Bosman gaat in gesprek met Lidija Zelovic over de film Home Game. Filmmaker Lidija Zelovic portretteert haar ontheemde familie in Nederland al sinds 1993, toen ze het door oorlog verscheurde Sarajevo ontvluchtten, met zelfspot en op haar eigen unieke wijze. Zelovic's filmessay legt de dualiteit bloot waarmee alle migranten leven: wat is ‘thuis'? Ze vestigt daarbij de aandacht op maatschappelijke en politieke ontwikkelingen in Nederland die ze herkent uit haar uiteengevallen geboorteland Joegoslavië. Home Game biedt een soms grappige, vaak confronterende en steeds oprechte kijk in Zelovics leven, dat als spiegel fungeert voor het huidige politieke klimaat in Nederland en veel andere landen in de wereld. 

Brecht van Hulten gaat met Manja Topper in gesprek over de voorstelling LEAR. In een tijd waarin oude machthebbers, CEO's, presidenten en dictators hun greep op de wereld willen behouden en verstevigen, werpt Dood Paard met een anti-patriarchale blik een nieuw licht op King Lear. Hoe laat de oudere generatie de maatschappij achter voor haar kinderen? Waarom is het zo moeilijk om de controle los te laten over een wereld waarin zij niet meer hoeven te leven? Wat is waar, wat is fake? Wat is waanzin, wat is wijsheid? Wie is er werkelijk te vertrouwen? De voorstelling is tot en met 24 mei te zien.