Podcasts about joegoslavi

Annemieke Bosman gaat in gesprek met Lidija Zelovic over de film Home Game. Filmmaker Lidija Zelovic portretteert haar ontheemde familie in Nederland al sinds 1993, toen ze het door oorlog verscheurde Sarajevo ontvluchtten, met zelfspot en op haar eigen unieke wijze. Zelovic's filmessay legt de dualiteit bloot waarmee alle migranten leven: wat is ‘thuis'? Ze vestigt daarbij de aandacht op maatschappelijke en politieke ontwikkelingen in Nederland die ze herkent uit haar uiteengevallen geboorteland Joegoslavië. Home Game biedt een soms grappige, vaak confronterende en steeds oprechte kijk in Zelovics leven, dat als spiegel fungeert voor het huidige politieke klimaat in Nederland en veel andere landen in de wereld. 

In deze aflevering van Op z'n Kop! gaan Marianne Zwagerman en Rick van Velthuysen in gesprek met journalist en documentairemaker Lidija Zelović. In 1993 vluchtte zij naar Nederland vanwege de oorlog in Joegoslavië. Sindsdien houdt zij zich in haar documentaires en reportages vooral bezig met oorlog. Zelović is verbijsterd over het gebrek aan debat in Nederland over de oorlog in Oekraïne. Ze waarschuwt voor de angstzaaierij van politici, en staat te kijken dat er geen aandacht is voor een vredesaanpak. Nederland stond in de jaren 80 op zijn achterste benen vanwege de plaatsing van Amerikaanse kernkoppen op Europese bodem. Toen voedde angst de vredesbeweging, nu lijkt de aangewakkerde vrees te leiden tot oorlogshonger. Is het mogelijk om vrede weer hip te maken? Luister mee en oordeel zelf!

De Zalige Aloïs Stepinac werd geboren in 1898 nabij Zagreb. Hij was het vijfde kind van negen kinderen in een gezin van welvarende boeren. Hij diende tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Oostenrijkse leger en was enkele maanden krijgsgevangene. In 1930 werd hij tot priester gewijd en in 1934 tot bisschop. De situatie in Joegoslavië […]

Welkom bij TABOE, dé podcast waarin we alle taboes rondom praten over mentale gezondheid gaan verbreken. Voor de 50ste aflevering heb ik een hele bijzondere gast uitgenodigd, namelijk mijn vriend Alex. Zijn ouders komen allebei uit voormalig Joegoslavië en zijn gevlucht naar Nederland toen daar de oorlog uitbrak. Hij is hier geboren en opgegroeid en vertelt over hoe het is om te leven met een migratieachtergrond. Wil jij jouw verhaal delen in TABOE? Of heb je opmerkingen en/of feedback? Stuur dan een DM naar @taboe.podcast, of laat een bericht achter op de website.

In deze aflevering van Legergroene Herinneringen praten we met Chris Klep, een militair historicus die nooit zijn dienstplicht vervulde. Hij deelt unieke inzichten over de geschiedenis van de dienstplicht, de rol van burgers in defensie en zijn eigen ervaringen als 'Nukubu' binnen militaire kringen.Over Legergroene Herinneringen‘Ik ging met tegenzin, maar heb de tijd van mijn leven gehad', ‘De kameraadschap die je bij defensie hebt, is uniek', ‘Je kan meer dan je denkt' en ‘Leidinggeven doe ik nog steeds volgens de dingen die ik heb geleerd via de instructiekaart'. Het is maar een kleine greep uit de persoonlijke verhalen van de dienstplichtigen die geïnterviewd zijn voor de podcastserie Legergroene Herinneringen.In die podcast belichten we niet alleen de geschiedenis van de dienstplicht maar besteden we vooral aandacht aan de persoonlijke verhalen van de dienstplichtigen.Transcriptie:00:00:00 - 00:00:21Presentatrice: Hallo allemaal. Welkom bij Legergroene Herinnering. In deze podcast gaan we de komende weken in gesprek met oud dienstplichtigen over hun diensttijd. De hoogtepunten, maar ook de dieptepunten en de levenslessen die uit deze tijd stammen, worden hier aan het licht gebracht. Vandaag ga ik in gesprek met een militair historicus die vroeger zijn dienstplicht niet hoefde te vervullen. Goedemiddag, Chris Klep.00:00:21 - 00:00:22Chris: Goedemiddag.00:00:22 - 00:00:22Presentatrice: Hallo.00:00:22 - 00:00:23Chris: Hallo.00:00:23 - 00:00:24Presentatrice: Leuk dat u er bent.00:00:24 - 00:00:25Chris: Dank je, wederzijds.00:00:25 - 00:00:30Presentatrice: Heel gezellig. Jij hebt nooit je dienstplicht hoeven vervullen.00:00:31 - 00:01:23Chris: Nee, wonderbaarlijk. Ik ben van 1959. Het jaar waarin die lichting werd opgeroepen was ook het jaar waarin de dienstplicht met twee maanden verkort werd. Precies op het moment dat ik zou worden opgeroepen, vielen die twee maanden uit. Dat was precies in juni en juli. Ik ben geboren in juni, dus ik viel uit. Achteraf heb ik mezelf vaak de vraag gesteld of ik dat jammer had moeten vinden, omdat ik later bij defensie ben gaan werken. Dat zou een leuke voorbereidende periode zijn geweest. Je had toen nog de broederdienst. Ik heb één oudere broer. Als die alsnog niet in dienst hoefde, bestond er nog kort de mogelijkheid dat ik alsnog in dienst had gemoeten. In dit geval was dat omdat hij trouwde met een Française. Dat ging sneller dan gedacht. Ik zal er geen details over geven.00:01:28 - 00:01:41Chris: Dat was alleen als ik dat echt vrijwillig wilde. Langzaam maar zeker waren dat de jaren dat de dienstplicht al een klein beetje werd afgebouwd in de jaren daarna. Ik ben nooit in dienst geweest. Ik ben van 1959, zeg ik altijd.00:01:42 - 00:01:43Presentatrice: Had je het gewild?00:01:45 - 00:02:31Chris: Ja, als ik dan weer eens met een neef sprak over een oom die wel in dienst was geweest en het een fantastische periode had gevonden. Vooral als hij wat biertjes op had tijdens een verjaardag, kwamen de meest fantastische verhalen voorbij over hoe hij met Leopardtanks door de bossen heen gescheurd was. Hoe ze met de IPR-pantservoertuigen en de .50 mitrailleurs alle patroondozen leeggeschoten hadden. Toen dacht ik: heb ik wat gemist? Ik weet het eerlijk gezegd niet. Ik ben er nog steeds niet achter. Toen ik later bij defensie ging werken als militair historicus in de jaren 90, vond ik het wel prettig dat ik op het hek zat. Ik zat als het ware als burger op het hek en ik keek naar binnen. Ik keek naar de militaire organisatie.00:02:32 - 00:02:43Chris: Ik vraag me af of mijn beeld anders zou zijn geweest als ik zelf anderhalf jaar in dienst was geweest. Er is een beroemde uitdrukking voor de militair en burgers: Nukubu.00:02:43 - 00:02:44Presentatrice: Nukubu?00:02:44 - 00:03:30Chris: Nukubu. Ik weet niet of ik dat mag zeggen. Een van de eerste dingen die ik leerde was: een Nukubu is een nutteloze kutburger. Dat leerde ik in de kantine. Heel formeel heb je als burger ook een rang. Op salarisschaal word je gelijkgesteld. Wij waren net naar Joegoslavië geweest op werkbezoek. Ik had mijn uniform nog aan met majoorsrang, want ik was opeens majoor. Ik was gevaarlijker met een geweer dan zonder een geweer, zeg ik altijd. Ik had geen enkele militaire oefening gehad, maar je moest een militair uniform dragen en je moest gemilitariseerd worden. Het grote verschil was dat wij als Nukubu's geen baret mochten dragen. Iedereen in de kantine zag onmiddellijk: dat is een toerist. Dat zeiden ze in Joegoslavië toen ook al.00:03:30 - 00:03:40Chris: Vandaar dat ik daar de uitdrukking Nukubu van kende. Dat was een van de eerste dingen die ik leerde in de kantine op de kazerne in Den Haag.00:03:40 - 00:03:42Presentatrice: Werd dat dan nageroepen?00:03:42 - 00:04:33Chris: Sterker nog, dat werd je ook heel erg duidelijk gemaakt. In Joegoslavië was ik al verschillende keren aangesproken door mensen in soldatenrang, dus vier of vijf rangen lager. Zij zeiden: daar heb je zo'n toerist. Gezellig hier? Vind je het leuk? Ook in de kantines en zodra je als burger jezelf vertoonde, vooral in operationele scenario's. Als je bij een oefening op bezoek ging of je kwam bij een staf waar echt nog de hardcore militairen hun werk deden, bemodderd en bevlekt, dan werd er vrij snel gezegd: wat kom je doen? Je komt storen, want wat moet ik voor jou doen? Wij komen een interview afnemen over de militaire historische ervaringen. We hebben nog wel een kwartiertje. Zo werd al vrij snel duidelijk dat je beter op het hek kunt zitten en naar binnen kunt kijken, dan dat je deel uitmaakt en erover moet schrijven en onderzoek naar moet doen.00:04:33 - 00:04:51Chris: Dat vond ik niet erg. Als je me dus achteraf op de brandstapel zet, zou ik zeggen: misschien is het toch beter dat ik niet in militaire dienst ben geweest.00:04:51 - 00:04:56Presentatrice: Laten we beginnen bij het begin. Waar is de dienstplicht ontstaan?00:04:57 - 00:05:41Chris: Staten hebben door de eeuwen heen altijd geworsteld met de vraag: wat kunnen we van onze burgers vragen? Burgers hebben rechten, heel veel rechten als het goed is, zeker in een democratie. Ze hebben ook plichten. Eén van de plichten is part of the deal, zou je kunnen zeggen. Dat is dat je meehelpt om het land te verdedigen. De Grieken dachten daar al over. De Romeinen dachten daarover. Soms gebeurde dat in de vorm van welwillendheid. Soms in de vorm van een dienstplicht. Het begint pas echt een ingeburgerd instituut te worden op het moment dat in het begin van de negentiende eeuw, in de tijd van een Napoleontische oorlog, er toch wel overduidelijk echte nationale staten ontstaan. Die willen echt vechten voor hun voortbestaan.00:05:41 - 00:06:31Chris: De term nationalisme zie je dan echt opkomen. Dat roept dan ook de vraag op: ja, waar vinden we genoeg mankracht om dat vaderland, desnoods tegen de prijs van je eigen leven, te verdedigen? De meest voor de hand liggende oplossing was voor veel landen en zeker ook voor Napoleontisch Frankrijk, het revolutionaire Frankrijk, om dat levée en masse te doen. Levée en masse betekent: massaal oproepen van mensen. Dat bleek zo succesvol, dat heel veel landen in Europa dat vervolgens hebben overgenomen. Kijk naar alle successen die Napoleon geboekt heeft. De Pruisen zijn een heel goed voorbeeld. Ze zijn er ook erg goed in geslaagd om dat te doen. Ook het nieuwe Koninkrijk Nederland in 1815 heeft de Napoleontische dienstplicht voortgezet, omdat het best wel een efficiënt systeem was.00:06:31 - 00:07:16Chris: Als je naar een geboortemoment van de dienstplicht zoekt, zou dat ergens begin negentiende eeuw zijn, denk ik, echt als instituut. Daarna is het een uitwerking van de basis. Voortdurend komt de discussie terug: hoe groot moet dat dienstplichtleger dan zijn? Wie moeten er in dat dienstplichtleger? Na een tijdje komt in de twintigste eeuw zelfs de discussie: moeten we ook vrouwen gaan oproepen voor de dienstplicht? In Nederland speelden voortdurend de discussie: moeten we de dienstplicht ook niet zien als gewoon een baan? Moeten we een CAO hebben bijvoorbeeld? Moeten we het betalen met een salaris. In essentie is het de vraag: wat mag de staat van zijn burgers vragen? Eén van de antwoorden daarop is: dan moet hij in dienst. Dat is de dienstplicht geworden.00:07:17 - 00:07:21Presentatrice: Dat is best wel vroeg. Al heel lang geleden is dat ontstaan.00:07:21 - 00:07:23Chris: Ja, zeker.00:07:23 - 00:07:25Presentatrice: Is dat sindsdien ook weer opgeschort?00:07:25 - 00:08:19Chris: Ja. Ik zal even Nederland als voorbeeld nemen. Voortdurend doet zich de vraag voor: wat kun je van die burgers vragen? Je vraagt nogal wat. Je vraagt dat ze meerdere jaren en in een oorlogssituatie zelfs hun leven moeten wagen, voor het vaderland. Daar zitten ook jongens bij die helemaal geen zin hebben om het leven voor hun vaderland te geven. Die zijn misschien pacifist of helemaal geen zin hebben om internationale oorlogen uit te voeren en dat toch moeten. Ze kunnen thuis wat beters te doen hebben. Dat kan ook. De vraag is altijd: wat kan zo'n staat van zo'n burger vragen? Ik geef twee voorbeelden. De Vietnamoorlog, Amerika, jaren 60. De dienstplicht bestaat nog in Amerika. Er wordt altijd gezegd dat één van de redenen waarom die oorlog zo omstreden was in Amerika zelf, niet het moeizame strijdverloop in Vietnam zelf was....

[click here for the transcript in English] >>> intro Welkom in de tiende aflevering van seizoen twee van de podcast Let's talk about Work. De podcast van de groep WEB-Blenders waarin inclusie de rode draad vormt. Fijn dat je meeluistert. Deze keer nemen Bart Wuyts en Deniza Miftari je mee in een gesprek over identiteit, rolmodellen, het belang van netwerk en welzijn op de werkvloer. Veel luisterplezier! Beste luisteraars, van harte welkom opnieuw op onze podcast. We hebben vandaag een heel boeiende, geëngageerde dame voor de micro die luistert naar de naam Deniza. Deniza komt helemaal uit Roeselare naar Turnhout gereden vandaag. Dat ging allemaal heel vlot heb ik gehoord. Maar misschien is het goed om even te starten met jou te vragen wat jij in je dagelijks leven, Deniza, zoal doet in Roeselare. Ja, goedemorgen Artemis en Bart. In Roeselare werk ik in Kenniscentrum Arhus. Wij zijn een bibliotheek, deels een bibliotheek, deels ook een projectmatige organisatie waar ik vooral actief ben in projecten rond jongeren. Taal en leesbevordering is een groot onderdeel. Maar ook alles wat te maken heeft met diversiteit en inclusie. Het laatste doe ik eigenlijk vooral als side hustle of als hobby noem ik het nog steeds, maar ik ben wel van plan om daar binnenkort serieuzer mee aan de slag te gaan. Ik denk vooral met mijn eigen achtergrond was ik heel gefascineerd geweest. Zo vraag ik me af, heb ik ervoor gekozen of heeft het mij gekozen om daarmee bezig te zijn? Dus ja, dat is een beetje waar ik in mijn dagelijks leven mee bezig ben. Je triggert me al direct, want je verwijst ook naar je achtergrond. Kun je daar iets meer over zeggen? Ik ben geboren in Kosovo, 29 jaar geleden ondertussen. En op mijn derde zijn we gevlucht uit oorlog. We hebben toen een jaar in Verviers gewoond in België. Nooit met de bedoeling om hier te settelen. Vooral echt weg uit de oorlog, de veiligheid opzoeken. En eenmaal de oorlog voorbij was of het toch weer veilig was, zijn wij terug naar Kosovo gegaan met ons gezin. Dat is dan mijn ouders en mijn broer en ik. Maar daar, mijn ouders hadden dan wel heel rap het gevoel dat er niet veel in aanbieding was voor onze toekomst. En hebben we heel snel beslist om toch wel weer te kijken om richting België te komen. Niet meer Wallonië, maar liefst West-Vlaanderen. Heel bewuste keuze van mijn ouders omdat ze een beetje bang waren dat we te rap in verschillende community's gingen geviseerd worden. Of dat is toch altijd hoe mijn ouders het hebben uitgelegd. We hebben heel veel familie in het Brusselse. Daar wilden ze ook niet gaan wonen. Dus echt wel West-Vlaanderen. Eerst is mijn papa naar hier gekomen. Hij heeft dan gewerkt in Brugge. En eenmaal alles wat ok was zijn we hem via gezinshereniging gevolgd. Dan had hij werk gevonden in Roeselare en een huis. En wij zijn dan achterna gekomen. En ik denk dat ik de dag nadat ik hier toekwam in België al naar school ging. Ik zei het voor het gesprek net al: mocht je het niet zeggen, je zou het ook niet horen. Je klinkt als een echte Roeselaarse. Ja, dat weet ik. Probeer wel AN te praten. Roeselaars kan ik niet en Roeselaren horen wel dat ik geen echte West-Vlaamse ben, want dat dialect begrijp ik ook niet. Ik was zes jaar, dus die taal heb ik heel gemakkelijk opgenomen. Maar ook als ik terugdenk aan die eerste schooldag. Ik weet wel dat ik mijn leerkracht niet begreep, maar ik heb geen herinnering aan het niet kunnen Nederlands spreken. In mijn geheugen kon ik zelfs voor de oorlog Nederlands spreken. Wat niet kan natuurlijk. Maar omdat ik ook denk in het Nederlands is mijn brein heel Nederlandstalig beïnvloed. Ook Albanees natuurlijk. Kosovaars is geen echte taal. We spreken Albanees, maar het Nederlands was altijd een deel van mijn leven, in mijn ervaring toch. En dus je bent tot op vandaag in West-Vlaanderen blijven plakken. Ja, ik blijf altijd in Roeselare bij de kerktoren gebleven, maar ja, binnenkort hoop ik daar wel verandering in te brengen. Tijd voor de wijde wereld. Je sprak over een een side activity, voor jou nog een beetje in de vrijetijdssfeer, maar daar ben je nog meer dan in je huidige job met het thema inclusie en diversiteit bezig. Omdat je daar zelf vanuit je eigen ervaring iets over te vertellen hebt en expertise in opgebouwd hebt. Ja. Ik was er eigenlijk altijd mee bezig. Vooral integratiegewijs denk niet dat ik heel veel moeite heb gehad om te integreren. Niet veel jonge kinderen die hier toekomen moeten heel actief integreren, vind ik. Naar school gaan helpt daar heel veel bij. Ik denk dat grote integratie uitdagingen bij volwassenen zitten. Maar als we zoeken naar een gepaste identiteit die een goeie mengeling is van beiden, maar waar je je toch goed bij voelt, wat voor mij altijd een uitdaging is, het erbij horen.  Ik heb op dit moment ook niet het gevoel dat ik 100% in Vlaanderen hoor, of 100% in Kosovo. En ik zoek dat soms ook wel op, mijn Kosovaarse identiteit door fysiek naar daar te gaan en nog eens te voelen van oké. Ik heb het precies nodig om nog een keer geshockeerd te worden dat ik niet 100% Kosovaars ben. Want als ik hier te lang ben geweest, de jaren in België heb meegedraaid, voel ik mezelf wel wat ontwortelen of zo. Dus ik denk dat dat gevoel van verlangen naar belonging of naar het bijhoren kenmerkt wel een heel stuk van mijn leven. Want het is een voortdurend aanpassen of je sociaal wenselijk beginnen gedragen. En dat zijn wel dingen die ik soms zie bij andere mensen met een migratieachtergrond van mijn leeftijd. Ik heb een vriendin van Marokkaanse origine. En ik kan heel goed herkennen, dit is heel sociaal wenselijk in deze setting omdat er Vlamingen zijn. Maar we doen dat niet bewust. Dat is zo'n aangeleerd automatisme. En dat is wel jammer omdat, je weet gewoon niet altijd: Ben ik nu wie ik ben? Dat zijn toch de vragen waar ik mee bezig ben in mijn vrije tijd. Ik heb dan ook sociaal werk gestudeerd vanuit het grote engagement en verlangen om een impact te hebben. En ook met de droom om ooit terug te gaan naar mijn land en iets te doen van project. En dan in mijn laatste jaar kon ik een keuzetraject kiezen of specialisatietraject en heb ik gekozen voor migratie en intercultureel werken waarin dan een stukje diversiteitsbeleid zat. Waarom is diversiteit interessant voor organisaties en bedrijven? Dan dacht ik: Wat heeft dat ermee te maken en zelfs ook op de non-profit en in de privé. Nog nooit over nagedacht en dan ontdekt dat er zelfs verdienmodellen aan vasthangen. En toen zat ik met echt de vraag van dat is dan super logisch om divers te rekruteren en met diverse mensen samen te werken. Waarom doen wij dat niet? Een beetje vanuit heel naïeve vragen natuurlijk. Ik dacht dat is nu toch super normaal. Ik zie echt nog schema's en tabellen voor me, want ik heb daar nog foto's van. Ik ben zelf ook boeken beginnen lezen van stel je hebt een project waarrond je wil brainstormen. Het is een groep van mensen die heel erg op elkaar lijken die daarover brainstormen. Dezelfde achtergrond, zelfde studies, precies zelfs dezelfde kledingstijl, ... dat ging echt heel ver. En dan heb je een groep heel diverse mensen die brainstormen rond dat project en gewoon de succesratio van dat tweede project was zoveel groter dan dat eerste project, want die bevestigen elkaar ook voortdurend. Die zitten in dezelfde mindset. En dat was dat ook. Die brainstorm was veel sneller gedaan bij de eerste dan bij de tweede, want bij de tweede waren heel wat meningsverschillen. Je moest elkaar overtuigen en argumenteren. En dat vind ik ook super interessant om te zien en het is gewoon altijd zo logisch. Je leest dat, je bedenkt daar een kader rond of je weet, ... ik heb dat een keer meegemaakt en inderdaad dat was ook veel makkelijker of veel evidenter, veel succesvoller. En dan had ik de microbe te pakken en ik lees daar ook supergraag over. Ik zat toen in mijn eerste jaar toen ik er al een beetje mee begon bezig te zijn. Ik ging heel graag naar lezingen over vluchtelingen en over mensen die iets betekenden. En dan werd het erger. Dan ben ik daar echt actief naar gaan zoeken. Waar kon ik lezingen volgen en mensen ontmoeten die daar echt mee bezig zijn? Ik grijp nog even terug naar wat je net zei. Ik dacht dat je zei dat het je afstudeeropdracht was waar je mee bezig was rond hoe kan inclusie ook in organisaties sterker neergezet worden? Dat was één van de vakken in de vakken hè? Want dat is toch zo evident, zeg je. En waarom gebeurt het dan te weinig? Als het toch zo evident is. Wat is jouw analyse? Hoe ik het, hoe ik het soms zie. Je kan mensen misschien wel aanwerven om bij jou te komen werken, wat al een uitdaging is, maar die blijven niet lang want de arbeidssfeer is misschien niet aangepast aan de noden van die persoon, dus ik vind ook, ... Ik spreek ook wel vooral over West-Vlaamse context. Misschien is dat hier iets minder van toepassing? De Kempen en West-Vlaanderen lijken in veel opzichten op elkaar Dat is dan iets herkenbaarder dan ik denk maar in West-Vlaanderen is er wel een heel traditionele werkcultuur. Heel weinig diversiteit op de werkvloer, zeker hoe hoger je komt in de hiërarchie, hoe minder diversiteit er is. Het is ook algemeen geweten dat mensen mensen rekruteren die op hen lijken en dat zie ik ook. Ik zie dat ook gewoon life altijd. Ook de interpretatie van wat kwaliteit is, is heel westers. Daar heb ik ook onlangs over nagedacht met iemand die HR studeerde. Wat is kwaliteit in het westen en wat is kwaliteit bijvoorbeeld in mijn land of in haar land. Dat waren heel verschillende zaken. Hard werken en op tijd komen. Ja, soms is dat ook niet super belangrijk. Of wordt daar niet zo hard aan getild in andere Het culturen. hard werken natuurlijk wel, maar het op tijd komen of planmatig te werk gaan, niet in elke job is dat nodig. Dus ik denk dat die lat soms heel hoog ligt. Maar ook gebrek aan kennis over de verschillende gemeenschappen die er zijn. Ook soms het stellen van vooroordelende vragen of soms wat ongepast. Ik denk dat er heel veel zaken zijn die aantonen dat het werkleven of het bedrijfsleven soms ook gewoon nog niet klaar is of niet genoeg de interne oefening heeft gemaakt om divers te rekruteren of inclusief te zijn. En eigenlijk zeg je: de benefits zijn zo voor de hand liggend. Maar er zijn heel wat drempels om er te geraken. Ja, ook misschien wat angst van mensen om hun plaats af te staan. Als ik met mensen in gesprek ga over meer diversiteit in de organisatie dan: ja, we hebben al tekort of we zijn allemaal veel. Ik kan mijn job niet verliezen. Ook het feit van met quota werken gaat precies ten koste van jou als persoon. En dat is zo mijn job. Of eigenlijk ben ik als ik eerst. Hoewel ik me kan voorstellen dat dat argument in een krappe arbeidsmarkt wat minder speelt hé. Het gaat nu veel meer om we hebben überhaupt te weinig mensen. We vinden ze niet om de dingen te kunnen doen. Dat hoor je vaak bij werkgevers vandaag. Maar wat ik je tussen de regels door eigenlijk ook horen zeggen is dat we misschien inclusie ook vanuit een professionele context nog te veel zien als, we moeten zorgen dat we mensen aanwerven vanuit een andere achtergrond, vanuit laten we zeggen één of andere minderheidsgroep. En we moeten vooral dat doen op een manier dat wij onszelf niet te hard moeten aanpassen.  Wellicht is het ook onvermijdelijk dat het een aanpassing langs twee kanten vergt. Ja, dat het helpt met integratie natuurlijk. Je leert samenleven. ‘t Is niet alleen maar aan de persoon die naar hier komt om zich om zich aan te passen. Ja, dat is iets wat ikzelf ook vaak meekrijg in gesprekken met werkgevers. Dat ze merken van de wil is er wel. Het besef ook wel, maar heel vaak gaat het over een soort van ongemak uit de weg gaan. Vanuit een zorg om het goed te doen. Wij willen fatsoenlijk omgaan met iedereen, maar met de mensen die ik nu ken die hier zijn, weet ik al hoe ik dat kan doen. En ik wil niet per ongeluk op iemand zijn tenen trappen of per ongeluk iets fout doen. Maar stel je voor dat je een manier vindt om dat ongemak om daar toch op een goeie manier mee om te gaan. Dan ga je uiteindelijk ook veel zorgender kunnen zijn en veel meer aandacht hebben voor de noden, ook van de mensen met wie je dacht dat er geen ongemak was of dat er geen noden waren. Dus uiteindelijk denk ik als je je adaptief kunt opstellen naar een veel grotere diversiteit, dan ga je ineens ook meer diversiteit zien bij de mensen die dat ge al rond u had. En dan kun je ook uw werksfeer en uw arbeidsomstandigheden daar beter voor maken. Ja, dat is waar. Dat ken ik ook zeker wat jij nu zegt. Niet iedereen is bezig rond die thema's, maar er wordt wel verwacht in een bedrijfscultuur dat je inclusief bent en mee bent en dat je open staat voor iedereen. Maar het is niet raar dat mensen wat wantrouwig zijn of angst hebben voor het onbekende. Dus wat ik zie als eerste stap dat alle organisaties moeten doen als ze daarrond willen werken is eigenlijk, ook al is het een uitsluitend witte organisatie, eigenlijk moet je natuurlijk al beginnen bij het belongingsgevoel van de collega's of de medewerkers dat je op dat moment in huis hebt op punt te krijgen. Want als zij zich al niet goed voelen of al zoiets hebben van, niet alleen op het werk, misschien hebben ze ook van thuis uit. Het is altijd voor mensen met migratieachtergrond of voor mensen die werkloos zijn dat er heel veel effort voor wordt gedaan. En ik doe zoveel moeite en ik word dan niet gehoord op mijn werk. Al die negatieve gevoelens zorgen ook wel voor een beetje een verzuurde houding, denk ik. Vooral als er op de werkvloer totaal geen ruimte is voor gesprekjes daarrond of training. Ik heb persoonlijk zelf ook een collega die mij ooit aansprak op het feit van ik ben geen racist, maar ik snap ook niet waarom ik het N woord niet mag zeggen. En dat is ook oprecht iemand waar ik nog nooit negativiteit van heb ervaren of dat is een heel lief aangenaam persoon. En die durfde dat bijna ook niet toegeven dat ze dat niet begreep en ook ja, onze generatie, de digitale generatie zoekt rap dingen op. Maar iets oudere collega's misschien zijn daar ook oncomfortabeler in en weten niet waarom mag ik dat ook niet zeggen. Of ik bedoel dat niet slecht. Ook over andere woorden, dat gaat ook nog over gender thema's misschien. Er moet daar gewoon en een plaats voor zijn in de organisatie om erover te kunnen in gesprek gaan en ook te meten als werkgever. Oké, daar zitten de pijnpunten en daar kan ik expertise voor inhuren of iets voor aanbieden zodat collega's er wel mee kunnen leren omgaan. En ‘t is ook soms een beetje een handelingsverlegenheid noemen wij dat. Soms durven ze ook niet te stappen naar iemand die er anders uitziet. Gewoon uit angst. Zoals jij ook zegt, maar ook een beetje uit beschaamdheid. Dat is niet gemakkelijk. En uiteindelijk mensen die elkaar ontmoeten. 90% verloopt dat positief want mensen spreken mensen. En als jij vriendelijk bent gaat die automatisch vriendelijk zijn tegen jou. Dat zit eigenlijk heel in de basics. En soms denk ik we zijn eigenlijk heel zotte formules aan het uitvinden om zoiets menselijks uit te leggen. Ja, je hebt gelijk. Je sprak over dat dat jou hard bezig houdt. Dat je daar zelfs in enige zin wat activistische neigingen toe hebt. Wat houdt dat in? Wat doe jij daar rond dat thema zelf? Of wat wil je daar nog meer in gaan doen? Ik ben ermee begonnen in mijn eerste jaar. Dan is mijn activisme aangewakkerd. Of ben ik echt stappen beginnen zetten. En vroeger droomde ik daar al altijd van. Mijn vader was zelf ook politiek activist in tijden van Joegoslavië. Ja, nu Slovenië dus. Om altijd op straat te komen tegen het regime van Milosevic. Bij ons is dat ook iets waar hij heel veel over vertelde thuis en benadrukte dat het belangrijk is om op te komen voor je waarden en te vechten voor hetgeen waar je in gelooft. Maar ik heb al heel lang niet gedaan. Een beetje uit angst van hoor ik in die ruimte en ik zie niemand die dat doet. Dan zie ik vanuit mijn cultuur, de meeste Kosovaarse meisjes doen geen zo'n dingen. En dan had ik les van Andy Debrabandere, een socioloog en hij vertelde Dat is aan mij. Ik denk dat dat de start was van mijn activisme. Want op een bepaald moment zei hij, je netwerk is je grootste rijkdom. Je kan nog zoveel geld hebben als je wilt, maar als je een heel homogeen netwerk hebt of je bent dokter en al je vrienden zijn dokters. En daar stopt het. Het moment dat je auto kapot is en je kent geen garagist, dan mag je nog je chirurgische vriend opbellen, maar ik die gaat je niet kunnen helpen. Maar als je Jan met de pet bent en je hebt een vriend die kapper is en iemand die bakker is en een garagist en iemand die misschien in de gemeenteraad zit. Zo'n beetje een divers netwerk. Dan ben je eigenlijk een heel rijk persoon. En op dat moment besefte ik dat ik een heel arm netwerk had, want ik kende vooral Kosovaarse mensen. Onze ouders werkten een beetje in dezelfde sectoren. Onze mama's waren poetsvrouw en onze papa werkte in de bouw. Dat was zo'n beetje ja, de voorbeelden waar ik mee ben opgegroeid. Oké, onderling persoonlijk waren zij natuurlijk heel divers van elkaar. Maar qua wat kunnen ze mij leren of kunnen ze mij wegwijs maken in de maatschappij, besefte ik. Ja, ik ken eigenlijk niemand. Ik woon al zo lang in Roeselare. Ik ken alleen maar de mensen waar ik bijna gedwongen mee in contact kom. Dat zijn dan ook mijn leerkrachten misschien, maar daar stopt het ook. En toen was een eerste stap. Toen zij hij: hoe kan je dat doen om je netwerk te verruimen? Vrijwilligerswerk was een optie en toen dacht ik oké, wat kan ik doen van vrijwilligerswerk? En ben ik in de studentenraad aangesloten en op dat moment ook in de jeugdraad van Roeselare. En dan is de bal aan het rollen gegaan. Ben ik nooit meer gestopt. Ik vond dat zo leuk om te doen. Dan ben ik ook voorzitter geworden van de overkoepelende studentenraad van de Vives Hogeschool. En je netwerk groeide exponentieel. Ja, superhard. En ik had het zelf niet meer onder controle en ik kreeg dan ook door het feit dat ik ook een paar keer was gaan protesteren aan het kabinet van Theo Francken, indertijd staatssecretaris van Asiel en Migratie. Dat vonden mensen wel een coole link om je daar vragen over te stellen en misschien over, je bent een vluchteling, je bent heel geëngageerd en toen heb ik ook wel aan den lijve ondervonden dat sinds ik mij begon te engageren en wat activisme deed, maar ook ook wel soms het voortouw te nemen voor anderen. Ja, zo zijn er heel veel deuren voor mij opengegaan die misschien moest ik al die dingen niet gedaan hebben en gewoon braaf gestudeerd hebben, ze mij ook misschien niet echt veel hebben bijgebracht. Je zou nooit op deze podcast stoel terecht gekomen zijn. Je bent eigenlijk met dat thema vandaag in je huidige job ook maar een beetje zijdelings bezig. Het is, begrijp ik van jou, in Roeselare ook nog geen groot beleidsthema waar hard op ingezet wordt. Mag ik dat zeggen? Er zijn heel veel grote vooruitgangen geweest de afgelopen jaren, dat wel. Maar ik vind dat ze nog heel braaf zijn in Roeselare en West-Vlaanderen. Dan zijn we nog heel braaf als ik kijk naar Brussel Antwerpen zijn er wel heel veel leuke voorbeelden waarvan ik soms denk zij doen het, wij kunnen dat toch ook? Maar je moet de mensen wat tijd geven. Geef eens wat voorbeelden, waar denk je dan aan? Van zij doen het, wij kunnen dat ook. In het Brusselse zowel als in het Antwerpse zijn er veel mensen met een migratieachtergrond die wel echt topposities bekleden. Maar in Roeselare ken ik eigenlijk niemand. Bijvoorbeeld in de stad van Roeselare werken er, ik durf het bijna niet zeggen, ik denk minder dan vijf mensen met een migratieachtergrond. En dat is een heel groot stadsbestuur. En in veel andere organisaties in West-Vlaanderen is dat een beetje hetzelfde. Net voor het gesprek zei je dat je eigenlijk toch van plan bent om dat stuk van je professionele leven nog wat uit te bouwen. Wat is je ambitie daarin? Op dit moment word ik soms gevraagd om workshops te geven of keynotes of samen methodieken uit te denken met organisaties. Ik geef eigenlijk vooral mee wat ik weet. Ik zeg niet dat ik al heel succesvolle methodieken heb. Ik heb zelf ook heel veel vormingen en trainingen gevolgd, dus I spread the word een beetje. Maar ik ben ook een boek aan het schrijven. Dat is ook iets waar ik graag in verder wil. Ik ben altijd een grote lezer geweest. En ik schrijf heel veel. Ik heb altijd dagboeken bijgehouden en blogs die niet online staan. Gelukkig. Maar zo'n dingen vind ik wel belangrijk om verder te zetten. Dat ik kan maken dat er iets is waar mijn hart in ligt. En waar ik ook heel hard van droom is misschien iets op te zetten voor jongeren in West-Vlaanderen met een migratieachtergrond om hen wat te leren netwerken en te leren uit hun comfortzone stappen en ook wel op die white spaces te durven komen. Want dat is bij ons wel iets, die mengen heel weinig. Er bestaan daar ook heel veel vooroordelen langs beide kanten in. Uhm. ‘t Is ook soms vanuit verschillende culturele gemeenschappen ben je een schande als je te hard integreert of te hard op white spaces komt. Je moet een beetje de juiste balans vinden, terwijl dat er daar heel veel voordelen aan gekoppeld zijn. Dus ja, zoiets bestaat bij ons nog niet, dus daar droom ik ook wel van. Het is zo het ondernemende en daar iets mee doen op mezelf, allee op mezelf klinkt zo erg, niet op mezelf maar samen met andere mensen, maar ik wil daar wel een initiatief in nemen. Dat is wel iets wat ik naast mijn job, wat eigenlijk echt al een drukke job is, probeer te doen. Maar ja en dan ga ik ook nog efkes een boek schrijven tussendoor. Dat is meer ontspanning. Dat is eigenlijk alle frustraties. Als je een boek wil gaan schrijven, dan heb je ergens de drang om een boodschap de wereld in te sturen. Wat zou die boodschap vooral zijn? In mijn opgroeien waren er eigenlijk geen boeken die gingen over het Kosovaars zijn. Maar ja, ik ben er wel een beetje door gefascineerd omdat wij heel Europees acceptabel zijn of zo. Geografisch gezien liggen wij ook niet in een ander continent, maar we zijn een zodanig klein landje altijd. Ja, wij hoorden altijd bij Servië of mensen zien dat een beetje als deel van Servië. We zijn ook maar sinds 2008 onafhankelijk. Die oorlog was daar dan geweest, maar we zijn een heel nationalistisch trots volk. We hebben een eigen normen- en waardenkader. Ja, redelijk patriarchaal, een beetje ouderwets als ik het zo mag zeggen. Zeker qua mentaliteit zijn er wel heel wat dingen waar ik niet mee akkoord ga. Die invloed is zo sterk aanwezig ook geweest in mijn opvoeding in Roeselare. We hebben een gemeenschap van Kosovaren. We zijn eigenlijk overal. In elke stad heb je Kosovaren of Albanezen. Ik maak altijd onderscheid tussen Kosovaren en Albanezen omdat ik het woordje Kosovaren gewoon wil verspreiden. Maar ik miste daar heel wat boeken rond, zeker als ik wat volwassener werd. En ik las dan boeken van schrijvers met een andere achtergrond. Ja, dat waren vaak Marokkaanse schrijvers, want die gemeenschap is natuurlijk al veel langer aanwezig in België en hebben ook al denk ik al die fenomenen doorlopen. Maar ik herkende mezelf er niet altijd in want aan mij zie je niet bijvoorbeeld dat ik van een andere cultuur ben of je ziet niet dat ik moslima ben, maar toch heeft dat wel een invloed op mijn ontwikkeling gehad en ik was er altijd hongerig naar. Dus iedere keer dat ik dan wel een Albanese schrijver ergens tegenkwam, dan dacht ik, ah nee gaat het daarover, nee. En het was altijd een beetje teleurstellend wat ik las. Dus mijn boodschap waar ik in mijn boek over spreek gaat ook heel veel over die biculturaliteit, het opgroeien met ja, ik wil een goeie Kosovaarse dochter zijn, maar ik wil ook wel een leuke job. Of ik ben ook ambitieus. Hoe match ik dat? Maakt dat nu van mij echt een niet geschikte echtgenote zoals veel mensen zeggen? Moet ik daarvoor echt minder praten of minder kritisch zijn? Die vraagstukken komen aan bod, maar ik ga er ook over in gesprek met andere Kosovaarse vrouwen. Maar niet enkel in België. Eigenlijk overal, want ik zie ook wel een andere interpretatie van onze cultuur van Kosovaren die bijvoorbeeld in Duitsland of Zwitserland zijn opgegroeid. En ja, wij horen nooit ergens thuis. We gaan naar Kosovo en daar zijn we de Europeaan, de geprivilegieerde, de rijke. Dan denk ik. We hebben superveel belastingen die we moeten betalen. Ze weten niet hoe duur en hoe anders het leven in het buitenland is, omdat alles daar natuurlijk anders is. Het is ook een beetje een boodschap naar hen toe of een inkijk en ons leven hier en vooral ook ergens een pleidooi. Daar wil ik ook de nadruk op leggen naar minder hard te zijn voor elkaar, want we oordelen heel graag over elkaar. Ja, die is te Kosovaars en die is te geïntegreerd en ik denk, we maken allemaal een beetje datzelfde parcours mee en iedereen klaagt dat het moeilijk is of iedereen klaagt dat er geroddeld wordt. Maar iedereen doet ook mee aan dat roddelen en ‘t is ook een beetje dat dat ik wil verspreiden. Je bent eigenlijk een goeie Kosovaar wanneer je ook een goed mens bent. Als je je eigen dromen wil najagen, doe maar. Maar judge niet als iemand anders iets helemaal anders is dan wat jij doet. Het gaat een beetje daarover. En die uitdaging die je nu beschrijft. Ik kan mij voorstellen dat die voor vrouwen nog groter is dan voor mannen. Ja, eigenlijk wel. Dat vind ik jammer genoeg wel. Omdat de verwachtingen en de normen naar vrouwen, zeker ook vanuit de cultuur waar je vandaan komt, toch heel anders liggen dan voor mannen. Ja, eigenlijk heel traditioneel. Een goeie vrouw is iemand die goed kan koken en kan schoonmaken. Maar ook het wordt zeker aangemoedigd om te werken en om een job te hebben. Maar ‘t is ook te zien wat voor job je hebt. De soort job die ik doe bijvoorbeeld, waarvoor ik veel in sociaal contact moet treden met mensen, dus ook met mannen en gewoon een heel open houding moet hebben, wat in veel culturen heel flirterig kan overkomen, heb ik deze zomer nog gehoord zelfs. Iemand die zei, je hebt een heel flirterige persoonlijkheid. En dan zei ik, kan je dat een keer beargumenteren? Ja, je kijkt gewoon recht in de ogen als je praat en je lacht. Dan dacht ik, dat is gewoon beleefd zijn. Ik heb ook uitgelegd, in België zijn dat beleefdheidsvoorwaarden. Maar daar wordt het dan geïnterpreteerd als je bent open, je bent te flirterig, dus ja dat maakt je dan al een minder betrouwbare echtgenote. Zo, die dingen zijn bij ons nog een klein beetje, we lopen daar nog wel wat in achter. Maar ik neem het hen zeker niet kwalijk, want in Kosovo, we mogen eigenlijk nog maar sinds dit jaar in januari visumvrij reizen. Dus mijn familieleden hebben sinds dit jaar eindelijk de kans om de wereld te zien en daarvoor hebben zij alleen maar Kosovo gekend. Iets dat werd opgelegd en het was een heel onderdrukt volk. Ik heb zelfs een politiek verleden, dat is al helemaal not done, met affiches in de stad rondhangen. Hoe durf je? Ja, waar je recht in de camera kijkt. Ja, recht en lacht. Maar daarover verschillen de meningen. Veel mensen zeggen dan wel op een bepaald moment van ah, goed. Op een bepaald moment, ik weet nog de periode toen ik begon activistisch te worden. Daar werden mijn ouders wel heel vaak op aangesproken door andere ouders dat ze mij moesten tegenhouden en meer onder controle houden. Maar eenmaal dat ik dan het gemaakt had, ik was afgestudeerd, maar ook, ik was dan ook verkozen in de gemeenteraad en dan mocht het, dan was het van ah ja oké en nu heb ik het gevoel dat ik precies alles mag. Ik heb mezelf al bewezen. Maar dat is ook natuurlijk een nadeel, want de lat ligt gewoon super hoog eenmaal dat je dat respect hebt gewonnen. Ja, dat is ook het probleem met die rolmodellen. Je legt de lat zodanig hoog om het goede voorbeeld te zijn. Eerst en vooral niet iedereen wil dat doen. Dat is niet voor iedereen weggelegd, dat interesseert niet iedereen. Maar het is ook, ik denk ook altijd dat ik vanuit een heel naïef perspectief of vanuit een heel naïef idee van dat lukt wel, daar altijd mee ben begonnen. En dan lukte dat ook. Maar ook niet omdat ik besefte wat ik aan het doen was, denk ik. Want soms denk ik nu, amai, moest ik weten hoeveel werk ik moest steken in de gemeenteraad, dan had ik daar nooit zelfs durven aan beginnen, uit angst dat ik het niet kan. Het is echt zo die naïviteit heeft me wel geholpen om dingen te doen. Maar ja, zoals ik het zeg, niet iedereen wil dat doen. En je bent op een punt dat je zegt, ik ben nu eigenlijk een soort rolmodel, maar ik word dan ook wel ... Alles wat ik doe en zeg, wordt wat met een vergrootglas bekeken en in die zin ligt de lat hoog. Ja zeker, je moet wel aan die verwachtingen blijven voldoen. Zeker. En het is gewoon ook gevaarlijk voor andere mensen. Ik vind, rolmodellen moeten heel toegankelijk zijn, want ik ken ook heel wat rolmodellen die echt wel heel succesvol zijn en heel zotte zaken hebben bereikt. Maar je moet ook weten. Dat is ook in de Vlaamse Gemeenschap zo. Dat zijn heel schaarse posities. Je kan niet van elk persoon met migratieachtergrond verwachten dat dat het doel is. Sommige mensen dromen er gewoon van om nail artist te worden. En ik vind een rolmodel eigenlijk al iemand, ik heb er ook over nagedacht wat voor mij eigenlijk rolmodel is, gewoon iemand die durft een beetje uit de comfortzone te stappen en z'n dromen najagen. Dat is al een rolmodel. Maar je moet niet elke week in de afspraak uitgenodigd worden bij manier van spreken. En dat vind ik zo een beetje de risky kant van rolmodel zijn. Maar ook ja, je krijgt ook zelf heel veel backlash, want mensen denken dat ze wel weten wie je bent of zoeken net naar flaws? Het maakt je gewoon niet zo toegankelijk. Ben je dan een rolmodel? Ik weet het niet. En je vertegenwoordigt ook niet meer de groep die je wil vertegenwoordigen, want de kloof ... Ik merk dat bijvoorbeeld heel hard, ik heb een jaar gemeenteraad gedaan, dan ben ik er ook bewust uitgestapt omdat ik merkte dat de periode voor ik politicus was, want je wordt dan echt wel zo aanzien, je bent niet meer Deniza, je bent die persoon van die partij. Was ik vroeger in bepaalde organisaties, toen was het allemaal ok dat ik langskwam en op bepaalde momenten aanwezig was. Maar ook voor de dag van verzet tegen armoede. Ik heb daar vaak in meegewandeld, gewoon in die parades. Maar eenmaal ik in de gemeenteraad zat, werd er wel anders naar mij gekeken. Dan hoorde ik tot die mensen en dan had ik het gevoel dat ze mij niet meer vertrouwden of zo. Er werd ook wel op gelet, bij communicatie naar mij toe en dat vond ik echt niet leuk en ik dacht ... Ik had ook op een bepaald moment niet meer het gevoel dat ik wist waar het over ging of wat er gaande was. Wat zijn de evoluties geweest. Wat gebeurt er hier nog allemaal. En dan ging ik ook niet meer zo graag want ik voelde me een beetje uitgesloten of zo raar bekeken. En eenmaal ik dan gestopt ben, voelde ik me wel weer zo, mezelf. Ik wilde zo niet meer die afstand voelen. Eigenlijk kaart je een probleem aan waar wellicht veel mensen mee kampen. Die uit groot idealisme en met een groot engagement in de politiek stappen en vervolgens zit je daar en krijg je een stempel op je hoofd en word je door heel wat mensen anders bekeken waardoor je relatie weer verandert en je dezelfde rol niet meer kan spelen. Enfin eigenlijk is dat op zich ook wel een maatschappelijk probleem als het engagement in de politiek ertoe leidt dat je afstand creëert, dan is dat een intrinsiek probleem van ons systeem bijna. Ja, dat is, want ook als ik dan bijvoorbeeld bepaalde standpunten wilde verdedigen op de gemeenteraad en ik wilde daarover in gesprek gaan met mensen of organisaties, dan stonden die daar niet altijd voor open, want die kregen dan ook vragen van andere partijen en ze mochten geen kleur bekennen en dan dacht ik, maar eigenlijk gaat het bij mij niet om ‘ik wil per per se mijn gelijk halen in de gemeenteraad', wat wel vaak het geval is, want het is daar vooral ego's en gelijk halen. Maar ik wil vooral echt … Het is daar toch dat we dit probleem moeten bespreken en ik wil jouw boodschap verkondigen dus. Maar ja, iedereen zegt dat waarschijnlijk, dus die vertrouwde mij evenmin als die andere politici dat vroegen. En dat is ook gewoon niet de manier waarop ik wel werken. Ik wil constructief samenwerken. En dat was ook mijn naïviteit dan in de gemeenteraad. Ik dacht dat we gingen samenwerken, maar ik voelde hier niets samen. Het was allemaal tegen elkaar. Als ik deze week iets vroeg, werd het misschien uitgelachen, maar de maand later werd het door een andere partij voorgesteld en dan was dat oké. Ik vond dat echt raar om te begrijpen. Het was echt theater. Ja, maar nu zijn we helemaal aan het afwijken over politiek. Dat is een interessant thema voor een volgende podcast. Ja, inderdaad. Maar dat was dan het probleem altijd, om terug te komen op rolmodellen, waar ik heel allergisch aan ben geworden. Ja, ja, maar je hebt dat snel ingezien bij jezelf van oei, dit voelt niet juist aan. Nee, ik ben echt een heel intuïtief persoon en als mijn buikgevoel niet juist zit, het zit heel snel niet juist, dan kan ik niet meer verder doen. Af en toe kijk ik eens, en zeker naar het einde van het gesprek, naar Artemis, want die heeft vaak nog een brandende vraag die toch gesteld moet worden. Ja, misschien toch dat politieke niet helemaal loslaten. Maar je haalt wel aan dat eigenlijk het moeten draaien om verbinding. Het stukje netwerk hoorde ik ook al naar boven komen dat dat zo belangrijk is. Wat zou jouw advies nog zijn Denise, rond hoe dat we meer verbinding kunnen creëren in de samenleving en is misschien de werkplaats of de werkvloer daar een soort oefening voor? Of hoe zie jij dat? Ik ga zeker akkoord dat verbinding meer sterkte uitdraagt. Als je gewoon kijkt naar een net, dat is ook verbonden aan elkaar. En hoe steviger dat net, ja, hoe sterker het geheel. Als ik daarover nadenk moet ik ook heel hard denken aan Bart Brandsma zijn polarisatie theorie. Ik denk dat het op dit moment het probleem is dat de extremen heel hard aan het woord zijn. Ja, die extremen communiceren vaak ook op een bepaalde manier dat het voor heel veel mensen begrijpelijk is wat ze zeggen of niet met moeilijke woorden. Dus ik denk, puur op die theorie, en dat is ook gewoon een heel gestaafde theorie, moeten we meer het midden in de picture zetten en meer aan het woord laten. Dat zijn vaak ook zo de meer bescheiden mensen of zo, de meer op de achtergrond. En die hebben heel wat te zeggen, maar eigenlijk komt daar ook niet veel aan bod. Op de werkvloer, om op jouw vraag te antwoorden … Ik ben ook niet echt voorstander van mensen die zeggen, ik ben in een vergadering en iedereen moet zijn mening zijn. Ik ben niet echt van dat principe dat iedereen zijn mening moet zeggen. Er zijn soms zodanig uitgesproken meningen die dan ook redelijk hoogdrempelig klinken omdat die persoon dat misschien gewend is om op die manier te praten, waardoor iemand met een andere mening, die het misschien wat minder goed kan formuleren, maar dan zo tot de middenmoot behoort, iets meer genuanceerd, niet aan bod komt want die mening was al zodanig ja, anti of voor en echt heel uitgesproken wat heel afschrikkend werkt. En ik vind, als organisatie of als teamleider of manager, raad ik altijd aan van die mensen wel wat in toom te houden en dat is al uitdagend. Ik zit zelf ook vaak in vergadering met mensen die heel uitgesproken meningen hebben en dan denk ik, ja oké, de gespreksleider mocht eigenlijk wel wat meer daar oog voor hebben gehad, want ik heb nu de helft niet gehoord. Of die mensen, je ziet dan misschien aan hun gezichtsuitdrukking dat ze niet akkoord gingen. Dus in dat opzicht, klein beginnen, al in een teamvergadering kan je al het verschil maken denk ik. Niet iedereen moet altijd zijn mening zeggen en dat vind ik over de ganse lijn. Niet alle meningen moeten altijd gevraagd worden. Oké, interessante filosofische bedenking waarmee we dit zeer boeiende gesprek afronden. Ik dank jou geweldig Deniza om helemaal tot hier te komen en dit heel boeiend gesprek te voeren samen. En ik wens jou heel veel succes in alles wat je verder onderneemt. Dank je wel en merci om mij uit te nodigen. Het was heel aangenaam. [outro] Je luisterde naar een aflevering van Let's talk about Work, de podcast van de groep WEB-Blenders. Al onze gesprekken gaan over werk, de weg naar werk, welzijn op de werkvloer en alles wat daarbij komt kijken. Je vindt ons op je favoriete podcast platform en op www.blenders.be/podcast. Op social media kan je ons volgen op LinkedIn onder podcast Let's talk about Work en op Instagram als Blenders podcast Let's talk! Ook via de Blenders nieuwsbrief kan je up-to-date blijven. Was je geboeid? Zet dit gesprek je aan het denken? Ben je zelf graag één van onze volgende gasten? Laat het ons weten via info@blenders.be en wie weet schuif jij binnenkort mee aan tafel!

Veteraan Martin Kampen vertelt over een missie naar Joegoslavië in 1992.Wil jij een keer een verhaal vertellen tijdens een Echt Gebeurd-middag? Ga dan naar onze website, want we zijn altijd op zoek naar nieuwe vertellers. Onze redactie leest alle inzendingen en neemt contact op. De thema's voor alle verhalenmiddagen van dit seizoen vind je hier.Dit is het Instagram-account van Echt Gebeurd. We zijn ook te volgen op Facebook en Twitter.Voor mensen die het kunnen missen hebben we Vriend van de Show. Wil je donateur worden voor € 2,50 per maand of een eenmalige donatie doen, dan kan dat hier.Om te adverteren in onze podcast kun je contact opnemen met Dag en Nacht Media.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een voorstelling waarbij een auto wordt geofferd doet bij Chris de vraag rijzen of zijn Engelse auto alweer te koop staat bij de garage. Dat is zo. Maar niet voor de prijs die de garagehouder suggereerde.Chris en Paulien hebben sowieso wel gekke ervaringen met hun auto's, met als hoogte- (of eigenlijk dieptepunt) de diefstal van 'Tedje'.Deze vakantie-aflevering staat in het teken van de auto. Met twee verhalen uit het archief.De 'classic' over de classic van Ford: de Edsel.En het verhaal dat begon met het instagram account van een fiatje, maar dat zich ontrolde tot een verhaal over de oorlog in Joegoslavië.Dit is het Instagram-account van Man met de microfoon.Wil je lid worden of een eenmalige donatie doen via petjeaf.com dan kan dat: hierEenmalig overmaken kan ook naar: NL37 INGB 0006 8785 94 van Stichting Man met de microfoon te Amsterdam.Reacties: manmetdemicrofoon@gmail.comWil je adverteren, dan kun je een mailtje sturen naar: adverteren@dagennacht.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Boris en Robert trappen af met een filosofische discussie over het belang van de waarheid en het nastreven daarvan. Doet de waarheid ertoe in een wereld waar niemand die onder ogen wil zien. Robert droomt van het opzetten van een integer journalistiek platform waar nog aan waarheidsvinding wordt gedaan en Boris hecht meer waarde aan een vermakelijke mening dan feiten die toch niet te staven zijn. Dit allemaal omdat Robert zijn vrije tijd niet meer wil volstoppen met afleiding. Waarmee dan wel? Nou ook met het onderzoeken van de oorlog in voormalig Joegoslavië iets wat zich afspeelde voor het politieke bewustzijn van beiden heren maar onder de vingerafdrukken zit van eenzelfde economische, financiële "hit" van de VS zoals we daarna wel vaker hebben gezien. Word bazig baas

Het succesvolle duo Maywood voegde in 1990, na internationale hit-successen met ‘Rio', ‘Late at night' en ‘Mother, how are you today', nog een bijzonder hoogtepunt toe aan hun carrière: de deelname aan het Eurovisie Songfestival.  Met de winst van het Nationaal Songfestival op zak trokken de zussen Caren en Alice naar het, destijds Joegoslavische, Zagreb. In het eerste jaar van de nineties was er veel onrust in Joegoslavië, was er gedoe rond de presentatoren, stormden de Spaanse dames van Azúcar Moreno woedend het Eurovisie-podium af en was de kwaliteit van het dienstdoende orkest niet om over naar huis te schrijven. Chiel en Jeroen spreken zangeres Caren Wood, 34 jaar na dato, bij haar thuis over dit roerige jaar. Van de grote muzikale successen in meer dan 50(!) landen, de slechte cameravoering en techniek op het Songfestival tot aan de veel besproken relatie tussen de twee zussen, de teleurstellende Eurovisie-uitslag voor ‘Ik wil alles met je delen' en het Songfestival anno nu. 

Johan de Jonge was 21 jaar toen hij als gewondenverzorger als onderdeel van de Luchtmobiele Brigade op uitzending ging naar voormalig Joegoslavië.Met Dutchbat III maakte Johan van heel nabij de val van de enclave Srebrenica mee.De bommen die vanaf de  F-16 van Manja Blok werden gegooid rondom Srebrenica hadden voor Johan en een aantal van zijn collega's van Dutchbat III bijna fatale gevolgen. In deze aflevering van Mee Op Missie vertelt Johan heel minitieus over de laatste dagen op weg naar de val van de enclave. In een interview met Coen Verbraak in de Volkskrant vertelt Johan over de gevolgen die zijn uitzending in de jaren daarna op zijn leven heeft gehad.Inmiddels is Johan meerdere keren, ook als 'reisleider' van de zogenaamde terugkeerreizen, teruggeweest naar Srebrenica. Met het project Building a Bosnian Dream probeert Johan in Srebrenica een sportveld voor kinderen te realiseren en zo de Bosnische en Servische kinderen de oorlog te helpen vergeten én via sport te laten verbroederen.Muziek: Aniek Maren - Eyes Open Wide.De hele  Mee Op Missie playlist vind je hier.Wil je het verhaal van Johan nog eens rustig teruglezen, dan kan dat HIER.Andere verhalen van veteranen vind je op Veteranendag.nl,  Instagram, TikTok en Facebook of meld je aan voor de VeteranenMail.In gesprek met veteranen over hun uitzendingen en ervaringen.

Martijntje Smits in gesprek met filmmaker en schrijver Lidija Zelovic over mediaverslaggeving in oorlogstijd. Vorig jaar sprak Martijntje met Lidija over de eenzijdige beeldvorming in de media rond de oorlog in Oekraïne: Poetin is Hitler en niet te vertrouwen en daarom moeten we wapens blijven leveren. Inmiddels duiken er hier en daar andere geluiden op. Is er sprake van een serieus debat? Of verschansen we ons in onze eigen loopgraven? Lidija Zelovic bestudeerde mediamanipulatie in verschillende oorlogen, waaronder die in Joegoslavië. Ze betoogt dat het juist in oorlogstijd heel gevaarlijk is om in je eigen bubbel te blijven hangen: "In oorlog moet je niet praten met vrienden, maar met vijanden" -- Kom op 28 juni naar De Nacht van De Nieuwe Wereld. Bestel je kaarten hier: https://dnw.eventgoose.com/ Bronnen en links bij deze uitzending: - Een eerder gesprek tussen Martijntje Smits en Lidija Zelovic: https://www.youtube.com/watch?v=8TU0jd965Rw (0:31) - 'Waar is de vredesbeweging?'. Artikel in de Telegraaf, met Henk Baars, Martijntje Smits en Ewald Engelen (betaalmuur): https://www.telegraaf.nl/nieuws/849509564/europa-in-brand-maar-nederland-is-stil-waarom-nu-niet-honderdduizenden-de-straat-op-voor-vrede. Lees het artikel via De Vierde Golf: https://vierdegolf.org/2024/03/06/interview-met-marijntje-smits-waar-is-de-vredesbeweging/ (1:50) - 'Oorlogskoorts in Europa: we laten ons opjagen door de VS'. Jolle Demmers in Trouw (betaalmuur): https://www.trouw.nl/opinie/oorlogskoorts-in-europa-we-laten-ons-opjagen-door-de-vs~bba8646c/ (1:54) - Opiniestuk van Martijntje Smits en Ewald Engelen in de NRC (betaalmuur): https://www.nrc.nl/nieuws/2024/03/06/nederland-gaat-slaapwandelend-een-nieuwe-wereldoorlog-in-a4192192 (1:57) - '‘Wat het Westen doet, is misdadig''. Pacifist Willem de Haan in Trouw (betaalmuur): https://www.trouw.nl/binnenland/pacifist-willem-de-haan-over-steun-aan-oekraine-wat-het-westen-doet-is-misdadig~bde42f03/ (2:03) - 'Angst voor Rusland overdreven? Hoe blind kun je zijn?'. Hubert Smeets in Trouw (betaalmuur): https://www.trouw.nl/opinie/angst-voor-rusland-overdreven-hoe-blind-kun-je-zijn~bdb762b9/ (5:22) - Bergman, T. (2014), 'The Case for a Dutch Propaganda Model': https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/2767/1214 (8:18) - Noam Chomsky, Manufacturing Consent (1988), via de Universiteit van Sao Paolo: https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/5537300/mod_resource/content/1/Noam%20Chomsky_%20Edward%20S.%20Herman%20-%20Manufacturing%20Consent_%20The%20Political%20Economy%20of%20the%20Mass%20Media-Bodley%20Head%20%282008%29.pdf (8:24) - Marlies en Ad in gesprek met Jeffrey Sachs: https://www.youtube.com/watch?v=iwwg347oYvs (46:21) - Artikelen van Lidija in de Groene Amsterdammer: https://www.groene.nl/auteur/lidija-zelovic (53:43)

Toen realiseerden we ons: “nu zijn wij aan de beurt, dit is waar we voor zijn opgeleid". "Ik was op de top van mijn kunnen. We zaten hier al weken op te wachten en het enige wat in me om ging was: "We gaan laten zien wat de luchtmacht is, we gaan nu de boel even op scherp zetten.” Manja Blok en haar collega lieten in totaal vier bommen los boven Srebrenica. “Het was de eerste oorlogsactie na de Tweede Wereldoorlog, waarin de eerste vrouw die operationeel F-16 vliegt zo'n aanval doet.” In deze aflevering van Mee Op Missie vertelt voormalig F-16 pilote Manja Blok over haar jaren als gevechtsvlieger bij de Koninklijke Luchtmacht en gaat ze uitgebeid in op haar rol tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië.Muziek: Riders on the Storm  van The Doors.De hele Mee Op Missie playlist vind je hier.Kijktip: Voor het Nationaal Militair Museum vertelt Manja haar verhaal van kop tot staart.Wil je het verhaal van Manja nog eens rustig teruglezen, dan kan dat HIER.Andere verhalen van veteranen vind je op Veteranendag.nl,  Instagram, TikTok en Facebookof meld je aan voor de VeteranenMail.In gesprek met veteranen over hun uitzendingen en ervaringen.

Het beroemde artikel 5 van het NAVO-verdrag, 'een aanval op één is een aanval op allen', trad maar één keer in de geschiedenis van de NAVO in werking. Dat was na de aanslagen van elf september 2001. Er volgden twee decennia aan NAVO-missies in Afghanistan. Oud-militair Martijn Kitze ging daar voor de NAVO naartoe. Hij vertelt hoe hij zelf begin twintig was ten tijde van 9/11 en, net zoals zowat iedereen in het Westen er diep van overtuigd was dat er iets moest gebeuren om onze veiligheid te waarborgen. Nu staat hij als docent aan de Nederlandse Defensie Academie voor studenten van diezelfde leeftijd - en die dus nog niet geboren waren tijden de aanslagen en moet hij uitleggen hoe groot dat moment was.   Hoewel het na 9/11 de eerste keer was dat artikel 5 werd uitgeroepen, was het niet de eerste keer dat de NAVO in actie was gekomen. In de jaren negentig werd er voor het eerst actief oorlog in voormalig Joegoslavië, waar een burgeroorlog tussen etnische groepen gaande was. Bombardementen in eerst Bosnië en later Kosovo hielpen een einde maken aan die oorlog op het Europese continent, onder meer door de inzet van Nederlandse gevechtsvliegtuigen. In één van die F16's zat Marcel Duivestein, die later werd onderscheiden voor zijn moed. Mattijs van de Wiel zocht hem voor deze serie op, op luchtmachtbasis Volkel.  En met Duitsland-correspondent Chiem Balduk bespreken we bondgenoot Duitsland, dat volgens Martijn Kitze lang met scheve ogen is aangekeken binnen het bondgenootschap omdat ze in militair opzicht nooit hun nek wilden uitsteken. Nu is dat helemaal anders.  Reageren? dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz  Redactie: IJsbrand Terpstra Eindredactie: Lars Hulshof Morgen aflevering 4: Twee procent

Beluister hier de volledige uitzending van maandag 25 maart 2024 of bekijk deze via: https://www.blckbx.tv/livestreams/blckbx-today-2024-03-25Maandag 25 maart 2024- Wie is er verantwoordelijk voor de aanslag in Moskou?- Duits geheim coronabeleid onthuld na rechtszaak.- Wat kunnen we leren van het NAVO-bombardement in Joegoslavië?Desk: Juriste en publiciste Sietske Bergsma, journalist en boer Marcel van Silfhout en blckbx-journalist David BoerstraPresentatie: Ancilla van de LeestWil jij onderdeel uitmaken van Blckbx Business? Word dan een Blckbx Business Friend! ➡ https://www.blckbx.tv/businessRelevante achtergrondinformatieVoor relevante achtergrondinformatie en bronnen m.b.t. de uitzending, zie https://www.blckbx.tv/livestreams/blckbx-today-2024-03-25 (na afloop van de uitzending)Waardeer je deze uitzending? Like de uitzending, abonneer je op ons kanaal en steun de onafhankelijke journalistiek van blckbx met een donatie ➡ https://www.blckbx.tv/donerenIedere maandag, woensdag en vrijdag LIVE om 19:00 uurWil je op de hoogte blijven?Telegram - https://t.me/blckbxtvTwitter - https://twitter.com/blckbxnewsFacebook - https://www.facebook.com/blckbx.tv/Instagram - https://www.instagram.com/blckbx.tvLinkedIn - https://www.linkedin.com/company/blckbxnews/TikTok - https://www.tiktok.com/@blckbx.tv#blckbxtoday #moskou #aanslag #corona #duitsland #NAVO #bombardementSupport the show

In deze aflevering is Marco Roelofs te gast bij Korneel (Remco ontvangt DJ Rob, de grondlegger van de de gabberhouse). Samen blikken zij terug op de fantastisch jaren '90. Marco is de frontman van de Heideroosjes, een punkband uit het Limburgse Horst die zich vanuit de jongerencentra begin jaren '90 opwerkte tot een vast gezicht op alle grote festivals. Ze praten over het ontstaan van de band, over punk, over hoe het is een gatewayband te zijn en over hun tour door voormalig Joegoslavië vlak na de oorlog aldaar. https://www.kindvandejaren90.nl/ https://www.heideroosjes.com/ https://www.legacyofmusic.com/ https://www.nostalgia-events.nl/ of check voor meer 90's content https://vroegert.nl/

Bosnië en Herzegovina maakte tot 1992 deel uit van de republiek Joegoslavië, maar na een referendum op deze dag 32 jaar geleden, werd het uiteindelijk een onafhankelijk land. Daarop volgde een oorlog die nog altijd zorgt voor spanning en verdeeldheid in de regio. Hoe wordt er vandaag teruggekeken op deze dag? En hoe gaan we in Nederland om met de rol die wij speelden in deze oorlog? Te gast is Niké Wentholt, historicus en deskundige op het gebied van de Westelijke Balkan aan Universiteit voor Humanistiek.

Ad Verbrugge in gesprek met schrijver, onderzoeksjournalist en natuurboer Marcel van Silfhout, over zijn ervaringen tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië, de parallellen die hij ziet met de huidige toestand in Oekraïne en de dreigende teloorgang van Europa. "We hadden een andere afslag in de geschiedenis kunnen nemen". Bronnen en links bij deze uitzending: - Voor de producten van Marcel, of om graandeelhouder te worden, zie: https://www.graangeluk.nl/ - Het eerdere gesprek met Marcel van Silfhout: https://www.youtube.com/watch?v=umZ12kUc3uo - Operatie Storm, KVBK, achtergrondartikel, 1996: https://www.kvbk.nl/sites/default/files/bestanden/uitgaven/1996/1996-0058-01-0018.PDF (8:25) - Underground, Emir Kusturica, 1995, trailer: https://www.youtube.com/watch?v=rYTvmLvLchs (16:20) - Before the Rain, Milcho Manchevski, 1994: https://www.youtube.com/watch?v=psgl2JnD0F8 (17:54) - Website van de PNAC, via Webarchive: https://web.archive.org/web/20080513185419/http://www.newamericancentury.org/ (32:43) - Karen Hamaker-Zondag over de neocons en psychopathie: https://www.youtube.com/watch?v=H-ojxUBRMs0 (32:53) - Tucker Carlson interviewt Vladimir Putin, 09-02-2024: https://www.youtube.com/watch?v=-LmH3ARlnCM (38:30) - The Open Society and Its Enemies, Karl R. Popper, 1966: https://www.academia.edu/13257927/Open_Society_and_Its_Enemies (40:53) - Slaapwandelaars, Christopher Clark, 2013: https://www.debezigebij.nl/boek/slaapwandelaars/ (43:24) - George Friedman, Fear & Loathing in Ukraine, 2015: https://www.youtube.com/watch?v=6UcXiUYLgbo (42:36) - Voormalig NAVO generaal Harald Kujat, lezing voor het 'Eurasien Gesellschaft', 13-2-2024: https://www.youtube.com/watch?v=L6dbonhYkDE , vertaald in Engels: https://www.youtube.com/watch?v=U21-RrB8E6Q (46:51) - Winning Modern Wars, Gen. Wesley Clarke, 2004: https://archive.org/details/winningmodernwar00clar/page/n5/mode/2up (47:56) - Gen. Wesley Clarke, "We're Going to Take Out 7 Countries in 5 Years": https://www.youtube.com/watch?v=jWxKn-1S8ts - Europa, mocht het ooit wakker worden, Peter Sloterdijk, 1994: https://www.deslegte.com/europa-mocht-het-ooit-wakker-worden-1299567/ (50:54) - Rutte over Wilders en steun aan Oekraïne: https://www.youtube.com/watch?v=GRKrId72xJ0 (53:50)

Het familieverleden van de Van Thillo's heeft een duistere kant. Het fundament van het imperium is opgebouwd met geld verkregen uit collaboratie met de Duitse bezetter, en dat is natuurlijk niet iets om trots op te zijn.   De broer van de opa van Christian, ‘nonkel' Renaat, was eind jaren 30 zeer actief aan de uiterst rechtse kant van de Vlaamse beweging. Deze Vlaamse beweging collaboreert dan met de Duitse bezetter om haar eigen politieke idealen te verwezenlijken: een onafhankelijk Vlaanderen.   De hoogste ambtenaren die België besturen in bezettingstijd, uiteraard onder controle van de bezetter, richten in 1940 een nieuwe organisatie op: de Vrijwillige arbeidsdienst voor Vlaanderen (VAVV). Nonkel Renaat wordt voorman van de VAVV en maakt er geleidelijk aan zijn eigen instrument van. Hij trekt sympathisanten van de collaboratiebeweging aan om binnen de VAVV leidinggevende functies uit te voeren. Het eerste blaadje dat de VAVV maakt is eigenlijk de start van het uitgeefimperium. Dit blaadje was wel onder auspiciën van de Duitsers en het ministerie, niet heel journalistiek onafhankelijk dus, maar in de colofon staat dat Renaat de uitgever is van het blad. Hij leidt het als een dictatoriale hoofdredacteur.  Ná de oorlog vlucht Renaat naar Argentinië, omdat hij veroordeeld wordt voor het plegen van oorlogsmisdaden. Broer Bill, de opa van Christian, neemt de boedel van de uitgeverij van Renaat over, inclusief het deel van het personeel dat fout was in de oorlog. Bill was een zeer handige jongen. Niet per se bezig met het onderhouden van een Nazi-netwerk of carrière maken bij de bezetter, maar helemaal brandschoon was hij ook niet. In Congo bezat hij een koffie- rubber en palmboomplantage. Hij leverde wapens aan de dictator Perón in Argentinië en aan Nasser in Egypte. In het voormalig Joegoslavië bezat hij een kolenmijn. In die tijd heette dit gewoon ‘handel'. Later werd hij een ‘keurige' bankier. Kwam via allerlei goeie connecties te werken bij een bank, werd daar mede-eigenaar en kon zijn fortuin rustig verder uitbouwen.  Binnen de overgenomen uitgeverij geeft Bill de bestaande titels een make-over om ze wat luxer in de markt te zetten. Dat werkt goed. Zoon Ludo, vader van Christian, neemt jaren later de positie van Bill over, maar blijkt geen groot visionair. Hij was een typische rijkeluiszoon, die nooit heeft hoeven werken voor zijn geld. Ook Christian leek de kant op te gaan van de snelle auto's, chique restaurants en mooie vrouwen. Waarom hij toch ineens interesse kreeg in het familiebedrijf hoor je in de volgende aflevering.    Over de makers   Journalist Mark Koster volgde Van Thillo bijna twee jaar lang. Hij sprak met vertrouwelingen, concurrenten, bewonderaars en critici. Tijdens deze zoektocht kwam hij tot nieuwe en onthullende inzichten over dit media-mysterie, waarin hij je graag meeneemt.     Wendy Beenakker is adjunct-hoofdredacteur bij BNR Nieuwsradio. Voorheen was ze onder meer programmamaker bij RTL, NOS en BNNVARA. Samen met Mark Koster maakte ze eerder de podcast Koster en van Dijk.     Over hoge Bomen   In Hoge Bomen halen we elk seizoen een ander groot bedrijf door de BNR Audit. Hoe is het ontstaan, hoe gaan ze te werk, wat is het belang voor Nederland. Deze keer, DPG Media. Het grootste mediabedrijf van de Benelux.   Deze podcast werd mogelijk gemaakt door DeBuren, het Vlaams-Nederlands debathuis. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Duizenden Nederlandse militairen werden in de jaren ‘90 uitgezonden naar een land waar een burgeroorlog heerste: voormalig Joegoslavië. Wat zagen ze daar? Hoe kwamen ze terug? En wat betekende dat voor de rest van hun leven? In De Nacht van EO zijn oud-militairenWim van Rooijen en Dick Uitbeijerse en journalist en dochter van een Joegoslavië-veteraan, Maranke Pater. Jarenlang zweeg haar vader over zijn tijd daar, tot een paar jaar geleden. In haar boek Voor Altijd Verbonden vertelt ze het verhaal van haar vader en die van tientallen andere veteranen.

In Hotel de Wereld in Wageningen praten we met Leila Prjnavorac. Ze is geboren in voormalig Joegoslavië, In Bosnië-Herzegovina. Ze was 9 toen de oorlog uitbrak. Die kwam voor haar als een donderslag bij heldere hemel. Van de ende dag op de andere voelde ze dat er mensen bestonden die vonden dat zij niet mocht bestaan, om wie ze was. Sindsdien is haar leven doordrongen van het besef dat vrijheid ongelofelijk kwetsbaar is. Het gezin Prnjavorac vluchtte naar Nederland. Leila integreerde zeer snel en leerde met behulp van een goede psycholoog haar angst om te zetten in moed. In het werk dat ze nu doet, ze is dagvoorzitter, presentator en vrijheidsambassadeur, brengt ze de thematiek van vrijheid en mogen zijn wie je wilt zijn altijd onder de aandacht. Verrijk jezelf, dompel je onder in de wereld van anderen. Je hebt anderen nodig om te helen. Leila is vaak te gast bij ARQ, het centrum dat zorg op maat biedt voor mensen met complexe psychotraumaklachten.

Telkens als er een nieuw land bij de EU komt, schuift die buitengrens een stukje op. Leuk voor het land dat lid wordt, iets minder fijn voor de landen die daar net buiten vallen. Kroatië maakte tot in de jaren 90 deel uit van Joegoslavië, net als de buurlanden Bosnië en Herzegovina en Servië. De landen delen taal, geschiedenis en cultuur met elkaar en het was altijd heel normaal om in de ene deelrepubliek te wonen en in de andere te werken. Er waren immers geen grenzen. Maar, nu Kroatie lid is van de EU, is dat anders.  In deze aflevering aandacht voor problemen aan de grens met Bosnie. Daar moeten mensen vaak uren wachten bij de grensovergang. De journalist Mersad Sarajlija van het lokale radiostation Trend Radio doet verslag van deze problemen aan de grens. Hij heeft meerdere keren de overheid bevraagd: waarom sluiten jullie grensovergangen? Waarom is er maar één rijstrook open? Maar antwoorden krijgt hij niet. De Bosniërs denken dat er een politiek spel met hen wordt gespeeld en dat het misschien komt doordat in dit specifieke kanton bijna iedereen Bosniak is, terwijl in de andere kantons die grenzen aan Kroatië, veel meer Bosnische Kroaten wonen, en bovendien is daar de Bosnisch-Kroatisch-nationalistische partij HDZ aan de macht is. Een soort zusterpartij van de HDZ in Kroatië.  Of het nu een politiek spel is, of dat de lange wachttijden veroorzaakt worden door praktische factoren, dat maakt voor de mensen die hier last van hebben niet uit. Het zorgt er hoe dan ook voor dat ze gefrustreerd raken, cynisch worden.  En dat maakt deze grensovergang een symbool voor hoe de Europese Unie met de Westelijke Balkan omgaat. In het proces van EU-uitbreiding lijkt er telkens wel weer een lang te zijn dat zijn veto wil gebruiken om de boel te blokkeren. Ook Kroatie is nu al bezig met bepaalde eisen te stellen richting Bosnie en Servie. De EU-lidstaten stellen hun individuele belangen boven die van de EU en daarmee vertragen ze niet alleen het proces, maar creëren ze ook een situatie waarin het enthousiasme om lid te worden bij de kandidaten afneemt. Politicoloog Dejan Jovic benadrukt de gevaren hiervan. Want als Europa niet opschiet en deze landen laat bungelen, kan er instabiliteit in de regio (en dus in Europa) ontstaan en zullen de landen op de Westelijke Balkan hun ogen op andere delen van de wereld richten. Over de maker Marjolein Koster is freelance journalist met een focus op de Westelijke Balkan. Vanuit landen als Bosnië, Servië, Kroatië en Kosovo maakt ze verhalen over onder andere politiek, milieu en klimaat en mensenrechten voor media als het NPO Radio 1, RTL Nieuws, Nederlands Dagblad, De Groene Amsterdammer, BNR Nieuwsradio, VRT NWS en diverse magazines. Voor haar podcast De Val van Srebrenica werd ze genomineerd voor De Tegel 2020.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Telkens als er een nieuw land bij de EU komt, schuift die buitengrens een stukje op. Leuk voor het land dat lid wordt, iets minder fijn voor de landen die daar net buiten vallen. Kroatië maakte tot in de jaren 90 deel uit van Joegoslavië, net als de buurlanden Bosnië en Herzegovina en Servië. De landen delen taal, geschiedenis en cultuur met elkaar en het was altijd heel normaal om in de ene deelrepubliek te wonen en in de andere te werken. Er waren immers geen grenzen. Maar, nu Kroatie lid is van de EU, is dat anders.  In deze aflevering aandacht voor problemen aan de grens met Bosnie. Daar moeten mensen vaak uren wachten bij de grensovergang. De journalist Mersad Sarajlija van het lokale radiostation Trend Radio doet verslag van deze problemen aan de grens. Hij heeft meerdere keren de overheid bevraagd: waarom sluiten jullie grensovergangen? Waarom is er maar één rijstrook open? Maar antwoorden krijgt hij niet. De Bosniërs denken dat er een politiek spel met hen wordt gespeeld en dat het misschien komt doordat in dit specifieke kanton bijna iedereen Bosniak is, terwijl in de andere kantons die grenzen aan Kroatië, veel meer Bosnische Kroaten wonen, en bovendien is daar de Bosnisch-Kroatisch-nationalistische partij HDZ aan de macht is. Een soort zusterpartij van de HDZ in Kroatië.  Of het nu een politiek spel is, of dat de lange wachttijden veroorzaakt worden door praktische factoren, dat maakt voor de mensen die hier last van hebben niet uit. Het zorgt er hoe dan ook voor dat ze gefrustreerd raken, cynisch worden.  En dat maakt deze grensovergang een symbool voor hoe de Europese Unie met de Westelijke Balkan omgaat. In het proces van EU-uitbreiding lijkt er telkens wel weer een lang te zijn dat zijn veto wil gebruiken om de boel te blokkeren. Ook Kroatie is nu al bezig met bepaalde eisen te stellen richting Bosnie en Servie. De EU-lidstaten stellen hun individuele belangen boven die van de EU en daarmee vertragen ze niet alleen het proces, maar creëren ze ook een situatie waarin het enthousiasme om lid te worden bij de kandidaten afneemt. Politicoloog Dejan Jovic benadrukt de gevaren hiervan. Want als Europa niet opschiet en deze landen laat bungelen, kan er instabiliteit in de regio (en dus in Europa) ontstaan en zullen de landen op de Westelijke Balkan hun ogen op andere delen van de wereld richten. Over de maker Marjolein Koster is freelance journalist met een focus op de Westelijke Balkan. Vanuit landen als Bosnië, Servië, Kroatië en Kosovo maakt ze verhalen over onder andere politiek, milieu en klimaat en mensenrechten voor media als het NPO Radio 1, RTL Nieuws, Nederlands Dagblad, De Groene Amsterdammer, BNR Nieuwsradio, VRT NWS en diverse magazines. Voor haar podcast De Val van Srebrenica werd ze genomineerd voor De Tegel 2020.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 2024 is het 150 jaar geleden dat de Tweede Kamer het ‘kinderwetje' aannam, de eerste sociale wet van Nederland. Het bezorgde indiener Samuel van Houten (1837-1930) een plek in de geschiedenisboeken. Maar Van Houten, grote vernieuwer van het liberalisme en ‘politiek moordenaar' van staatsman Thorbecke, was meer dan zijn kinderwet. Twintig jaar lang was hij de belangrijkste voorvechter van kiesrechtuitbreiding en rechtvaardiger belastingen. Katholieken verafschuwden hem, feministen droegen hem op handen. Historicus Coen Brummer brengt hem, 150 jaar na zijn kinderwet, weer tot leven in zijn eerste volwaardige biografie. Hij spreekt erover in Wat blijft met Floortje Smit. Verder in Wat blijft: Chinese premier Li Keqiang, zanger O.V. Wright en presentator Karel van de Graaf. In het tweede uur en de podcastserie van Wat blijft: Toen begin jaren ‘90 de oorlog in Joegoslavië uitbrak, ontvluchtte schrijver en literatuurwetenschapper Dubravka Ugrešić haar land. Ze streek neer in Nederland maar heeft hier nooit echt kunnen wortelen. Ze bleef zich een vluchteling voelen. Ugrešić vermengde het persoonlijke met het politieke en schreef over nationalisme, ontheemding en ze maakte zich hard voor het recht van schrijvers om zich niets van etnische of nationale grenzen aan te trekken. Haar boeken werden over de hele wereld gelezen en ze won verschillende internationale prijzen.    Inge ter Schure volgt het spoor terug met goede vriendin en biograaf Angela Dekker, schrijver en oud-uitgever Reinjan Mulder en documentairemaker en goede vriendin Lidija Zelovic.  --- Redactie: Laura Iwuchukwu, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Maartje Willems Eindredactie: Bram Vollaers

Toen begin jaren ‘90 de oorlog in Joegoslavië uitbrak, ontvluchtte schrijver en literatuurwetenschapper Dubravka Ugrešić haar land. Ze streek neer in Nederland maar heeft hier nooit echt kunnen wortelen. Ze bleef zich een vluchteling voelen. Ugrešić vermengde het persoonlijke met het politieke en schreef over nationalisme, ontheemding en ze maakte zich hard voor het recht van schrijvers om zich niets van etnische of nationale grenzen aan te trekken. Haar boeken werden over de hele wereld gelezen en ze won verschillende internationale prijzen.  Inge ter Schure volgt het spoor terug met goede vriendin en biograaf Angela Dekker, schrijver en oud-uitgever Reinjan Mulder en documentairemaker en goede vriendin Lidija Zelovic.

Om de hoge inflatie écht aan te pakken, zouden centrale banken de rente opnieuw moeten verhogen. Dat zegt macro-econoom Edin Mujagic. 'Een hoge inflatie is echt heel slecht. Niet alleen voor de economie maar ook voor de samenleving.'  Als voorbeeld van de mogelijke schade van een, zeer, hoge inflatie, gaat Mujagic honderd jaar terug in de tijd. Toen Duitsland te maken had met een hyperinflatie, 'van een twee met dertien nullen. De Duitse Mark was in die tijd minder waard dan het papier waarop het was gedrukt. Je kon er helemaal niks mee.' Een dusdanige hyperinflatie zorgt voor vernietiging van niet alleen een economie, maar ook de hele maatschappij. 'Mensen waren zeer ontevreden, en dat heeft ertoe geleid dat ene Adolf Hitler aan de macht kwam', zegt Mujagic. 'We weten allemaal waar dat vervolgens toe heeft geleid.' Dat Nederland, en ook de Eurozone, nog niet eens in de buurt is van zo'n hyperinflatie, betekent volgens Mujagic niet dat we dat verleden moeten negeren. 'Het leert ons dat een hoge inflatie daadkrachtig en meedogenloos moet worden aangepakt.' De economische pijn op korte termijn is geen argument om dat niet te doen, geeft hij aan. 'Niet ingrepen betekent heviger pijn over een langere tijd.' Lees ook | Zorgwekkend nieuws VS: 'Triple A-status in gevaar' En dan gaat het niet alleen over economische pijn. 'Denk ook aan de cohesie in de samenleving. Een sterke middenklasse zorgt voor stabiliteit. Een hoge inflatie zorgt ervoor dat de lijm die de samenleving bij elkaar houdt, gaat loslaten.' De situatie in Duitsland honderd jaar geleden is daar een voorbeeld van. Een recenter voorbeeld heeft Mujagic zelf meegemaakt, in het voormalige Joegoslavië waar hij is opgegroeid. 'Daarom waarschuw ik al tien, vijftien, jaar voor het beleid van centrale banken. Ik heb niet het idee dat iedereen beseft dat een hoge inflatie echt heel slecht is.' Dat die lijm van de middenklasse nu ook al begint los te laten, is te zien in de Verenigde Staten en ook in Europese landen. 'Er ontstaat populisme, landen willen minder samenwerken met andere landen. Dat komt voort uit mensen die ontevreden zijn en uiteindelijk ook hun stem mogen uitbrengen tijdens verkiezingen.' Lees ook | Russische roebel op weg naar hoogste niveau in maanden Geduld is een schone zaak De daling van het inflatiecijfer is een goed teken. 'Maar de oorlog is nog niet gewonnen. Die fout mogen we niet maken', waarschuwt Mujagic. Geduld is een schone zaak, maar dat de meeste centrale bankiers de huidige rente zo lang mogelijk op dit niveau te willen houden om in 2025 op het gewenste niveau van 2 procent uit te komen, is volgens hem een teken van falend beleid. 'Daarmee zeggen ze eigenlijk dat ze de komende jaren zullen blijven falen in de aanpak van de hoge inflatie.' En dus moet de rente omhoog, ondanks de pijn die dat op korte termijn zal doen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de Russische invasie van Oekraïne heeft De tragedie van Midden-Europa van de onlangs overleden Tsjechische schrijver Milan Kundera een nieuwe, profetische lading gekregen. Het essay uit 1983 ontlokte destijds een vurig debat over het lot van Midden-Europa. Het lijkt alsof de door Kundera geschetste polaire situatie tussen West en Oost nu weer helemaal terug is van weggeweest. De Oekraïner staat nu als model-Europeaan tegenover de barbaarse Rus. Kundera's essay waart tegenwoordig rond in allerlei opiniebijdragen en politieke speeches. Macron parafraseerde eruit op een conferentie in Bratislava eind mei van dit jaar, aan de vooravond van de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in Moldavië. Guido van Hengel is schrijver en historicus en publiceerde eerder boeken over Joegoslavië. Deze week schuift hij aan om te vertellen over veertig jaar weerklank op Kundera's essay.Lees ook het artikel 'Ruslands angstaanjagende vreemdheid' deze week in De Groene Amsterdammer.Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff en Liesbet Samyn.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na WOII kent Joegoslavië tegen alle verwachtingen in een eerste bloeiperiode. Al js het meteen ook de laatste. De interne tegenstellingen zullen het land uiteindelijk te veel blijken en in de jaren '90 spat het geheel definitief uit elkaar. Hoe dat precies gebeurt komt u te weten in deze laatste aflevering over het waarom (niet) van Joegoslavië

WoII betekent het einde van Joegoslavië... en een splinternieuw begin. Het land wordt helemaal uit elkaar gerukt tijdens de oorlog maar achteraf hersteld zij het onder nieuw management: communistisch management. Veel van de spanningen die de eerste versie van Joegoslavië plaatsen worden tijdelijk onder de mat geveegd dood de welwillende dictatuur van een zekere Tito. Dat en meer in deze aflevering van Geschiedenis van.

Vandaag reizen we op de achterbank van onze gast mee naar voormalig Joegoslavië. Met cassettebandjes vol met Joegoslavische folklore neemt Iva Bicanic - klinisch psycholoog & de maker van de serie de Tranen van Tito - ons mee naar de Joegoslavische kust van haar jeugd.  Een jeugd die onbezorgd was, met tienerliefdes en zomerhitjes. Maar ook een jeugd waarin haar Joegoslavië langzaamaan uiteenvalt. Presentatie: Tim de Wit Muziek in de uitzending: Ivan Goran Kovaçiç - Pjesme I Plesovi Iz Slavonije (https://open.spotify.com/track/633NLtfJgn5VqWpt6QwUDC?si=469e1047984543e1) Prljavo Kazaliste - Mojoj Majci (https://open.spotify.com/track/0sWhkgshKnMvAWVrrG0cLB?si=0add592e8ff649fb) Amira Medunjanin -Jutros Mi Je Ruza Procvjetala (https://open.spotify.com/track/6xdv2AmOsA7hItPgOpRjUD?si=d5e938ea7d954268) Došla sam vam japa dimo (https://open.spotify.com/track/3AZ1lKcMz3YtNNX7hWeSIR?si=e81f3912b17b4944) Of kijk in onze Spotify-playlist (https://open.spotify.com/playlist/0sVW7GMJjZFgFarnvX6aBo?si=dfdcde4cffe44854) voor alle muziek uit Verre Geluiden #2!

Martijntje Smits in gesprek met filmmaker en schrijver Lidija Zelovic over de noodzaak van een debat over vrede in Oekraïne. De verslaggeving in de media van de oorlog in Oekraïne is heel eenzijdig: Poetin is Hitler en niet te vertrouwen en daarom moeten we wapens blijven leveren. Onderhandelen over vrede is niet aan de orde. Hoe komt die eenzijdigheid tot stand? Waarom is er nauwelijks ruimte voor andere invalshoeken? Lidija Zelovic bestudeerde mediamanipulatie in verschillende oorlogen, waaronder die in Joegoslavië. Ze betoogt dat het juist in oorlogstijd heel gevaarlijk is om in je eigen bubbel te blijven hangen en te veronderstellen dat wij aan 'de goede kant van de geschiedenis staan'.

Welkom bij geschiedenis van en bij een derde aflevering over het waarom (niet) van Joegoslavië. Vandaag duiken we de eerste wereldoorlog in en zie we hoe na die oorlog Joegoslavië dan wel ontstaat maar nooit echt een modelstaat wordt. Verwacht u alvast aan een heleboel nationalistisch gekibbel. Dat en meer in deze aflevering van geschiedenis van.

Vorige week raasden we als een gek doorheen van de geschiedenis VN de Balkan om uiteindelijk in de 19e eeuw te belanden. Een eeuw waarin nationalisme en buitenlandse inmenging tot de ene revolutie na de andere zal leiden. Alleen blijken die nieuwe staatjes nooit echt over hun eigen lot te mogen beslissen. De frustratie daarover zal uiteindelijk leiden tot een onafhankelijk Joegoslavië maar eerst ... gaat de boel ontploffen. Welkom bij Geschiedenis van!

Welkom bij geschiedenis van en welkom bij een reeks van vijf afleveringen over Joegoslavië. U weet wel, dat land dat ondertussen al meer dan twintig jaar niet meer bestaat en uit wiens as Kroatië, Servië, Noord Macedonië, Slovenië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro en Kosovo uit zijn ontstaan. Vandaag krijgt u een uitgebreide inleiding en een blits geschiedenis van de Balkan tot in de 19e eeuw. Dat en meer in deze aflevering van Geschiedenis van.

Exact 25 jaar geleden vond de zestiende editie van het wereldkampioenschap voetbal plaats in Frankrijk. Voor velen een toernooi die in het geheugen gegrift staat. Van 10 juni tot en met 12 juli neemt Staantribune de luisteraar mee terug naar een memorabel toernooi. Aan de hand van diverse gasten en verschillende invalshoeken voelt iedereen zich weer voor even terug in die zomer van 1998.  In deze aflevering bespreekt Jeroen Heijink samen met Joris van de Wier Groep D, E en F van dit toernooi. Bulgarije, Nigeria, Paraguay en Spanje vormen Groep D. België, Mexico, Nederland en Zuid-Korea werden geplaatst in Groep E en Duitsland, Joegoslavië, Iran en de Verenigde Staten zaten in Groep F. Vragen, tips of suggesties over onze podcasts zijn altijd welkom: podcast@staantribune.nl.

(01:30) Na ruim 30 jaar is het Joegoslaviëtribunaal tot een eind gekomen. Maar waar het tribunaal voor stond mag niet vergeten worden, vinden nazaten van slachtoffers van de oorlog. Srebrenica-overlevende Alma Mustafić pleit ervoor om er een museum van te maken. (16:29) Het is iets typisch Nederlands, maar niet iets waar we trots op zijn: de sleurhut. Zo noemde Youp van 't Hek de caravan ooit, een symbool van burgerlijkheid. Onterecht, zo vindt historicus en journalist Marchien den Hertog. (25:54) De column van Ellen Ombre. (30:12) Toen de oorlog in Oekraïne begon, was er in Europa verbazing over hoe weinig protest er was vanuit de Russische burgers tegen de oorlog. Ruslandkenner Eva Peek verbaasde zich minder. Volgens haar zijn de parallellen talrijk. Zij toont dit samen met Hans Driessen en Michel Krielaars in het boek Dit volk heeft zijn God op aarde, waarin ruim twee eeuwen aan ooggetuigenverslagen over en van Russen zijn opgenomen. Peek is te gast. (42:29) Historische boeken met Nadia Bouras. Zij bespreekt: - Wim Willems, Op weg naar later. De geschiedenis van een naoorlogse jeugd - Aomar Boum, Undesirables: A Holocaust Journey to North Africa - Maral Noshad Sharifi, Citroeninkt Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/18-06-2023.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/18-06-2023.html)

Het is het einde van een tijdperk. Na ruim 30 jaar is het Joegoslaviëtribunaaltot een eind gekomen. Dat was opgericht om misdaden te vervolgen die begaan werden tijdens de Joegoslavië-oorlog, tussen 1992 en 1995. Het was het tribunaal waar de Servische leider Slobodan Milošević in het beklaagdenbankje verscheen en het tribunaal waar Ratko Mladić, die bekend stond als de Slager van Srebrenica, tot levenslang werd veroordeeld.  Maar het Tribunaal en waar het voor stond mag niet vergeten worden. Dat vinden nazaten van slachtoffers van de oorlog. Srebrenica-overlevende Alma Mustafić pleit er daarom namens de Bosnische gemeenschap voor om van het gebouw waarin het Tribunaal gevestigd was een museum te maken. Ze is te gast.

Exact 25 jaar geleden vond de zestiende editie van het wereldkampioenschap voetbal plaats in Frankrijk. Voor velen een toernooi die in het geheugen gegrift staat. Van 10 juni tot en met 12 juli neemt Staantribune de luisteraar mee terug naar een memorabel toernooi. Aan de hand van diverse gasten en verschillende invalshoeken voelt iedereen zich weer voor even terug in die zomer van 1998. In deze aflevering gaat Jeroen Heijink samen met journalist en liefhebber Rypke Bakker terug naar de zomer van 1998. Rypke was voorafgaand het toernooi 12 jaar oud en herinnert zich nog veel van zijn beleving tijdens die periode. Hij somt het ene feitje na de andere op, maar vertelt de luisteraar ook vele leuke anekdotes. Bijvoorbeeld wie zou de vijfde penaltynemer van Oranje geweest zijn in de halve finale of wat was er zo bijzonder aan het commentaar van Frank Snoeks in aanloop naar dé goal van Dennis Bergkamp? Hoe wist Rypke wie doelman Chilavert was en hoe zat het ook alweer tussen Winston Bogarde en Edwin van der Sar na het duel tegen Joegoslavië? Vragen, tips of suggesties over onze podcasts zijn altijd welkom: podcast@staantribune.nl.

In zijn 51-jarige leven maakte Marino Pusic dingen mee waar de meeste families in generaties niet aan ruiken. De man die FC Twente terugbracht naar de Eredivisie en Arne Slot nauw bijstond in het kampioenschap met Feyenoord gaat met Alex Pastoor en Bruno Bobbink in gesprek over opgroeien in Joegoslavië, het presteren in andere culturen, de vaardigheden en karakterologische eigenschappen hebben om assistent te zijn, vechten voor je leven en het ziekenhuis weigeren, zelf je eigen gemoedstoestand bepalen, empathisch vermogen hebben, écht móeten winnen en daar alles voor doen en nog heel veel meer. Veel luisterplezier, heb je vragen en/of suggesties, mail ons vooral via metopenvizierpodcast@gmail.com!Volg ons ook op onze socials!Twitter: @metopenvizier_Instagram: @metopenvizierpodcastTikTok: @fcafkickenZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Over twee weken is het weer ‘veteranendag'. Vooruitlopend op die dag verschijnt het boek Sporen, Veteranen na hun missie. Het boek bevat de verhalen van 26 veteranen over hun oorlogservaring en de doorwerking daarvan in hun leven. Met het boek willen de schrijvers het clichébeeld dat van de veteraan bestaat doorbreken.  Een gesprek met Niels Roelen, een van de twee auteurs van het boek, zelf veteraan, ondermeer actief geweest in Afghanistan en Arnold Jansen op de Haar, die onderdeel uitmaakte van Dutchbat in Joegoslavië.

2e uur: De Europese vlag, historische boeken, Het vergeten verhaal van de gijzelaars, 21-05-2023  (00:41) Frankrijk is in rep en roer. De Europese vlag wordt namelijk mogelijk verplicht bij de gemeentehuizen. Maar wat is de geschiedenis achter deze vlag eigenlijk? Clara van de Wiel, EU-correspondent van NRC, is te gast. (09:55) Historische boeken met Bart Funnekotter. Hij bespreekt: Achter de Muur. Oost- Duitsland 1949-1990 van Katja Hoyer De transformatie van de aarde. Een nieuwe wereldgeschiedenis van Peter Frankopan De zelfdenker. Karel van het Reve 1921-1999 van Willem Melching (20:32) Het Spoor Terug: In 1995 waren ze even groot nieuws: de ongewapende Nederlandse waarnemers die werden gegijzeld tijdens de oorlog in Joegoslavië en door de Bosnische Serviërs als menselijk schild werden gebruikt. Het vergeten verhaal van de gijzelaars is gemaakt door Paul van der Gaag. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2023/21-05-2023.html)

In 1995 waren ze even groot nieuws: de Nederlandse ongewapende waarnemers, die tijdens de oorlog in Joegoslavië werden gegijzeld en door de Bosnische Serviërs als menselijk schild gebruikt. En zij waren niet de eersten die daar gegijzeld werden. Een maand na de beëindiging van die gijzeling viel de enclave Srebrenica en verlegde alle aandacht zich naar de genocide die daar onder de ogen van Nederlandse Dutchbat militairen plaatsvond. Sindsdien staat Dutchbat centraal in de herinnering aan de betrokkenheid van Nederland. In het Spoor Terug het vergeten verhaal van de gijzelaars, gemaakt door Paul van der Gaag. Militair historicus Dion Landstra promoveerde op dit onderwerp met het boek: Informatiemakelaar en schietschijf - Uitgeverij Boom.

Beluister hier of bekijk de video ook via: https://www.blckbx.tv/columns/ab-gietelink-los-territoriale-claims-op-met-referenda-onder-vn-toezichtOorlogen beginnen vaak als grensconflicten. De Verenigde Naties zouden baat hebben bij een juridische procedure waarbij bevolkingen een hertekening van grenzen kunnen afdwingen, om zo oorlogen zoals die in Oekraïne te voorkomen, betoogt columnist Ab Gietelink.Zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog begon met een conflict over onder andere het gebied Elzas-Lotharingen, waar al de hele vroegmoderne tijd over gesteggeld werd. Toen in 1991 de Sovjet-Unie uiteenviel en het vervolgens ook in Joegoslavië begon te rommelen, ging het internationale recht wel mee in de onafhankelijkheidsverklaringen van deelrepublieken, maar niet met die van provincies, regio's en autonome gebieden.Het hervormen van grenzen binnen een deelrepubliek bleef onbespreekbaar. “Het leidde tot de Joegoslavische burgeroorlog,” aldus Gietelink. Er ontstonden militaire confrontaties aan bijna alle Servische grenzen. Het Westen ging wel mee in de afscheiding van een deelrepubliek, maar niet in die van een provincie of regio. Maar, zo merkt Gietelink op: “Het principe dat alleen een deelrepubliek afscheidingsrecht heeft, werd met de onafhankelijkheidserkenning van de Servische provincie Kosovo doorbroken.” Daarom stelt hij dat het internationaal recht opzichtig faalt.“Het Westen mat in 2008 openlijk met twee maten toen het wel de provincie Kosovo erkende maar geen zelfbeschikking wilde toekennen aan Russisch gezinde provincies in Oekraïne en Georgië,” aldus Gietelink. Over deze dubbele moraal waren de westerse politiek en media zich nauwelijks bewust, maar in Rusland en Servië besefte men dit wel degelijk.“Hoe zou een regio of provincie formeel zelfbeschikking kunnen verkrijgen?” vraagt Gietelink zich af. Het meest rechtvaardige en legitieme antwoord op deze vraag verkrijgt men met een referendum. Een dergelijke erkenningsprocedure zouden de VN moeten organiseren. Zo zou de recent opgelaaide discussie over de positie van de 40.000 Serviërs in het noorden van Kosovo eenvoudig door middel van zelfbeschikking via referendum op te lossen zijn. “Het Haagse Vredespaleis zou haar missie beter realiseren door het gezicht van een dergelijke zelfbeschikkingsprocedure te worden,” stelt Gietelink daarom.Waardeer je deze video('s)? Like deze video, abonneer je op het YouTube kanaal en steun de onafhankelijke journalistiek van blckbx met een donatie ➡ https://www.blckbx.tv/donerenOver Stichting blckbxStichting blckbx is een stichting zonder winstoogmerk die primair wordt gefinancierd door de donaties van haar eigen publiek. Voor de mensen, door de mensen en met de mensen is waar we voor staan.Hoewel we zorgdragen om de kosten zo minimaal te houden, zijn er toch doorlopende kosten om gedegen professionele onafhankelijke content te maken. Hierbij valt te denken aan de techniek, de regie, de redactie, de webredactie en het onderhoud van de studio. Daarom kan blckbx alleen voortbestaan via het eigen publiek, dus door jou.Als je deze uitzending waardeert en de urgentie van Nederlands grootste onafhankelijk nieuwsplatform inziet, dan kan je meehelpen om de continuïteit van blckbx te waarborgen. Alleen door (regelmatige) donaties kunnen wij immers onafhankelijke content blijven produceren en dit verder uitbreiden, met als doel om met elkaar - en met steeds meer - de wereld beter te begrijpen.Steun je ons?Doneren kan via https://blckbx.tv/doneren----Wil je op de hoogte blijven?Twitter - https://twitter.com/blckbxnewsTelegram - https://t.me/blckbxtvFacebook - https://www.facebook.com/blckbxnewsInstagram - https://www.instagram.com/blckbx.tvLinkedin - https://www.linkedin.com/company/blckbxnewSupport the show

Arna Mackic is architect. Haar project International Centre for Architectural Disasters is genomineerd voor de Prix de Rome Architectuur 2022. Het project is gevestigd in het gebouw waar het Joegoslavië tribunaal was gevestigd en heeft als doel de architectuur ter verantwoording te roepen voor menselijke en ecologische relaties die door bouwkundig ingrijpen zijn vernietigd of ontwricht. Mackic won in 2017 De Maaskantprijs voor jonge architecten. Femke van der Laan gaat met Arna Mackic in gesprek.

Parlementaire enquête van 2002-2003 In de 8-delige serie 'Als de overheid faalt' onderzoeken Jos Palm en Michal Citroen hoe de parlementaire enquête in het verleden wanbeleid aan de kaak stelde. Deze aflevering: de enquête naar de gebeurtenissen rond de uitzending van militairen naar Srebrenica. Die gebeurtenissen kwamen bekend te staan als de ‘ernstigste tragedie sinds de Tweede Wereldoorlog': de val van de door Nederlandse militairen bewaakte enclave Srebrenica in juli 1995, en de daaropvolgende genocide van 8000 moslimmannen door Bosnische Serviërs. 'Missie zonder vrede', zo luidde de titel van het eindrapport van de enquêtecommissie. Het rapport verscheen in 2003, meer dan 7 jaar nadat de tragedie zich voltrok. Hoe verliep de enquête en wat leverde ze uiteindelijk op? We bespreken het met journalist en voormalig Joegoslavië-correspondent Frank Westerman, toenmalig commissievoorzitter Bert Bakker en cultuurhistoricus en psycholoog Eelco Runia.

Door een voor normale mensen nauwelijks te volgen ruzie tussen Kosovo en Servië over nummerborden ligt onze aandacht wat minder in Oekraïne en wat meer in de Balkan. En dat is de hoogste tijd, want de kans dat daar opnieuw oorlog uitbreekt is aanzienlijk. De haat tussen echte en etnische Serviërs, Kroaten, Bosnische moslims, Albaniërs en Slovenen is sinds de oorlog tussen Kroatië, Servië en Slovenië, daarna in Bosnië-Herzegovina en in Kosovo, schijnbaar iets gesmoord, maar allerminst verdwenen.  Onder druk van Amerika en de EU is de dreigende nummerbordenoorlog met een maand uitgesteld. Servische auto's zouden alleen nog Kosovo binnen mogen met een Kosovaars nummer. Op zo'n kenteken staan de letters RKS, voor Republiek Kosovo. Dat is voor Serviërs onaanvaardbaar. Er zijn ook kentekens met de letters KS, voor Kosovo, en dat mag wel. Achtergrond: Servië beschouwt Kosovo nog altijd als provincie, en niet als onafhankelijk land, en beschermt daarom de Servische minderheid in Kosovo.  Zo dreigt in Bosnië-Herzegovina ook een nieuwe oorlog uit te breken, tussen de moslims en Kroaten in de ene helft van het land en de Serviërs in de afgescheiden Republika Srpska. Daar ligt het beruchte Srebrenica, dat iedere Nederlander kent. De slachtpartij onder duizenden moslim mannen wissen we niet meer uit ons geheugen.  Dankzij de Amerikanen en hun door de NAVO gesteunde bombardementen, kwamen er uiteindelijk twee bestanden, het akkoord van Dayton en het akkoord van Rambouillet. Zonder de duizenden NAVO-soldaten die er nog steeds zijn, zou de Balkanoorlog allang weer zijn ontbrand. Want de haat wint het nog steeds met straatlengtes van de veiligheid en het geluk van vrouwen en kinderen.  De geschiedenis van die haat gaat eeuwen terug, en de Balkan was altijd een politieke vulkaan. Maar de westerse wereld had moeten ingrijpen toen de Duitse Bondskanselier Helmut Kohl op 24 december 1991 plotseling, en tegen de nadrukkelijke wil van de VN, de EU en de Amerikaanse president Bush Sr., de onafhankelijkheid van Kroatië en Slovenië erkende – een beetje zoals Vladimir Poetin nu met Loehansk en Donetsk heeft gedaan. Het gevolg van die erkenning was oorlog met het door Rusland gesteunde Servië, waarna alle etnische groepen in het volledig uit elkaar vallende Joegoslavië elkaar naar de strot vlogen.  Juist vanwege de prominente rol die Rusland in de coulissen speelt is het van het grootste belang dat de VN, EU en de westerse wereld een absolute prioriteit maken van deze tikkende tijdbom. Tussen de kogels van een verwarde student in 1914, in Sarajevo, en een nummerbord in Kosovo in 2022 is maar weinig verschil.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

waarin we zien hoe Joegoslavië in de jaren '90 bloederig uit elkaar spatte, en waarin we samen met hoogleraar Chris Van Den Wyngaert praten over haar tijd als rechter bij het Joegoslaviëtribunaal. Met BIJDRAGEN van: prof. dr. Chris Van Den Wyngaert (hoogleraar internationaal strafrecht en rechter bij het Internationaal Strafhof) WIJ ZIJN nog altijd: Jonas Goossenaerts (inhoud en vertelstem), Filip Vekemans (montage), Benjamin Goyvaerts (inhoud) en Laurent Poschet (inhoud) MEER WETEN? Onze geraadpleegde en geciteerde bronnen: Silber, L., & Little, A. (1996). The Death of Yugoslavia. Penguin. De Val van Srebrenica. (2020). NPO Radio 1. Geraadpleegd op 11 juli 2022, van https://www.nporadio1.nl/podcasts/de-val-van-srebrenica Van de Ven, C. (2022, 22 juni). Wat gebeurde er in Srebrenica? NPO Kennis. Geraadpleegd op 11 juli 2022, van https://npokennis.nl/longread/7526/wat-gebeurde-er-in-srebrenica Bonneure, K. (2011, 25 juni). Joegoslavië viel 20 jaar geleden uiteen. vrtnws.be. Geraadpleegd op 11 juli 2022, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2011/06/25/joegoslavie_viel20jaargeledenuiteen-1-1050113/

Waarom moesten hun ouders toch zo huilen bij het afscheid? Dat vroegen de jonge Joegoslavische handbalsters zich af toen ze in de bus stapten voor een sporttoernooi in Nederland, in het voorjaar van 1992. Eenmaal in Nederland begrepen ze het pas: hun ouders hadden het toernooi aangegrepen als excuus om hun dochters Joegoslavië uit te smokkelen, weg van het rap toenemende geweld. Omdat de Joegoslavische burgeroorlogen verder escaleerden, duurde het nog jaren voor de meisjes terug konden. Bijna de helft van het handbalteam woont zelfs nog steeds in Nederland. Zo ook Tea Elezovic. Zij is zondag te gast, samen met GerBen van 't Hek en Rens Lieman, die over deze geschiedenis het boek De bus uit Mostar schreven.

Spraakmaker is oud-rechter van het Joegoslaviëtribunaal Fons Orie. Met hem en voormalig advocaat Mischa Wladimiroff praten we over het zoeken naar bewijs voor oorlogsmisdaden in gebieden waar het oorlog is.  En in Stand.nl luidt de stelling: 'We moeten vogelgriep veel serieuzer nemen'. Je hoort onder meer viroloog Marion Koopmans. Het Mediaforum met Ward Wijndelts (hoofdredacteur Vrij Nederland) en Marc Josten (hoofdredacteur HUMAN). En nu de oorlog in Oekraine aanhoudt vragen we ons af wat de opstelling van de EU moet zijn tegen Polen en Hongarije. Daarvoor is onderzoeker Michiel Luining van Universiteit van Antwerpen te gast.  En natuurlijk de ontknoping van de Nationale Nieuwsquiz!

Met jullie maandelijkse steun maken wij jullie wereldbeeld completer!https://www.buzzsprout.com/1956185/supportIn de tweede aflevering van Compleetdenkers hebben we een gesprek met burgerlijk ingenieur Peter van den Broucke. Hij was tot enkele jaren geleden Kolonel bij de Belgische luchtmacht. Hiernaast was hij ook helikopterpiloot en deed tal van buitenlandse zendingen in zowel ex-Joegoslavië, Afghanistan en Afrika. Menigmaal kwam hij tijdens die periodes in contact met vele andere culturen die vervolgens een grote invloed hadden op zijn leven. Hij is tevens water- en stralingsdeskundige. Na zijn actieve militaire carrière koos hij echter voor een ander pad en verdiepte hij zich in zowel klassieke als complementaire therapieën. Tijdens deze aflevering gaan we dieper in op al deze facetten. “Mijn wetenschappelijke vorming en kennis over o.a. kwantumfysica bezorgt me wellicht een meerwaarde in het verklaren hoe bepaalde problematieken een invloed hebben op onze omgeving en ons lichaam."Meer info:www.compleetdenkers.beSteun ons zodat we content kunnen blijven maken:http://steunactie.be/actie/steun-podcast-compleetdenkers-1/-25295Of koop ons een ☕️ https://www.buymeacoffee.com/compleetdenkers#compleetdenkers #podcast #stevenarrazoladeonate #cocoenenfilms #finnfransen #anjacoenen Support the show