POPULARITY
Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra kallar eftir hugmyndum um nýtt nafn fyrir félagið. Þegar félagasamtökin voru stofnuð, um miðja síðustu öld, geysaði skæð farsótt, lömunarveikin, sem lagðist af þunga á fjölmörg börn og ungt fólk. Tímarnir hafa breyst og margt hefur breyst til hins betra í samfélaginu og enn er ýmsir þröskuldar á vegi fólks með fötlun, áþreifanlegir og óáþreifanlegir. Bergljót Borg, framkvæmdastjóri Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra, kom í þáttinn og sagði okkur sögu samtakanna og leitinni að nýja nafninu, sem þau vilji að verði einkennandi fyrir gildi, starfsemi og framtíðarsýn félagsins. Jazzsöngkonur koma saman síðasta vetrardag og syngja lög þekktra söngkvenna eins og Peggy Lee, Judy Garland, Julie London og fleiri. Rebekka Blöndal, Kristjana Stefáns og Silva Þórðar, þrjár af fimm söngkonum sem koma fram á tónleikunum, komu til okkar í dag og spjölluðu um líf jazzsöngkonunnar og þau verkefni sem þær eru að fást við. Svo kom Einar Sveinbjörnsson til okkar í veðurspjallið, en í dag ræddi við okkur um borgarskóga og áhrif þeirra á til dæmis veðurfar. Hann talaði um umskiptin í veðrinu framundan og hugtakið páskahret og svo auðvitað að skoðaði hann aðeins páskaveðrið sem lítur bara nokkuð vel út víðast hvar um landið. Tónlist í þættinum í dag: Ég hef heyrt / BG og Ingibjörg (Lois Armstrong, texti BG og Ingibjörg) Fever / Peggy Lee (John Davenport og Eddie Cooley) Tenderly / Rosemary Clooney (Walter Cross og J.Lawrence) Sukiyaki / Kyu Sakamoto (Hachidai Nakamura & Rokusuke Ei) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON
Í síðustu viku var fundur á vegum norrænu samtakanna NIKK, þar sem fjallað var um stöðu hinsegin eldra fólks á Norðurlöndunum og hvað væri hægt að gera til að bæta hana. Á fundinum voru kynntar tvær skýrslur um stöðuna og við fengum Þorbjörgu Þorvaldsdóttur, verkefnastjóri hjá Samtökunum '78 og Ragnhildi Sverrisdóttur, sem var fundarstjóri á norræna fundinum til þess að segja okkur frá því hvað kom fram í þessum skýrslum og á fundinum um stöðu hinsegin eldra fólks á Norðurlöndunum. Í nóvember síðastliðnum fór íslenska jólamyndin Jólamóðir í bíó. Hún er gefin út í nýrri útgáfu fyrir þessi jólin og verður sýnd alveg fram á þrettándann í völdum kvikmyndahúsum víðsvegar um landið. Og af fleiri jólaævintýrum, Ævintýri í Jólaskógi er farið af stað fjórða árið í röð, þar er um að ræða vasaljósaleikhús í Guðmundarlundi og alltaf með nýjum sögum í hvert skipti. Og eins og þetta sé ekki nóg, þá opnaði Jólalundur í Kópavogi við hátíðlega athöfn þar sem fjölskyldum gefst tækifæri á að mæta frítt á jólaball, fara í ratleik og fleira skemmtilegt. Anna Bergljót Thorarensen kemur að öllum þessum viðburðum og við ræddum við hana í þættinum í dag. Meistaranemar í ritlist við Háskóla Íslands hafa undanfarin ár verið í samstarfi við Rás 1 í desember vegna útgáfu Jólabókar Blekfjelagsins út en Blekfjelagið er nemendafélag Ritlistar. Þetta er í tólfta sinn sem þetta er gert, fyrst voru sögurnar 100 orð en svo fækkar orðunum með hverju árinu og nú eiga sögurnar því að vera nákvæmlega 89 orð hver og þemað í ár er Órói. Við heyrðum höfundana sjálfa lesa þriðja og síðasta hluta þessara örsagna í þættinum í dag. Höfundarnir voru í dag Karólína Rós Ólafsdóttir, Katrín Mixa, Guðrún Friðriks, Valgerður Ólafsdóttir, Birgitta Björk Bergsdóttir, Áslaug Ýr Hjartardóttir, Kolbrún Dögg Kristjánsdóttir, Birgitta Björg Guðmarsdóttir og Svala Jónsdóttir. Tónlist í þættinum í dag: Jólin eru dásamleg / Jóhann Sigurðarson og Þór Breiðfjörð (Guðmundur Jónsson) The girls from Grindavik / Matti Kallio (Matti Kallio) Have Yourself a Merry Little Christmas / Laufey & Norah Jones (Hugh Martin & Ralph Blane) Jólabros í jólaös / Egill Ólafsson og barnakór Kársnesskóla (Ingibjörg Þorbergs) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR
Í síðustu viku var fundur á vegum norrænu samtakanna NIKK, þar sem fjallað var um stöðu hinsegin eldra fólks á Norðurlöndunum og hvað væri hægt að gera til að bæta hana. Á fundinum voru kynntar tvær skýrslur um stöðuna og við fengum Þorbjörgu Þorvaldsdóttur, verkefnastjóri hjá Samtökunum '78 og Ragnhildi Sverrisdóttur, sem var fundarstjóri á norræna fundinum til þess að segja okkur frá því hvað kom fram í þessum skýrslum og á fundinum um stöðu hinsegin eldra fólks á Norðurlöndunum. Í nóvember síðastliðnum fór íslenska jólamyndin Jólamóðir í bíó. Hún er gefin út í nýrri útgáfu fyrir þessi jólin og verður sýnd alveg fram á þrettándann í völdum kvikmyndahúsum víðsvegar um landið. Og af fleiri jólaævintýrum, Ævintýri í Jólaskógi er farið af stað fjórða árið í röð, þar er um að ræða vasaljósaleikhús í Guðmundarlundi og alltaf með nýjum sögum í hvert skipti. Og eins og þetta sé ekki nóg, þá opnaði Jólalundur í Kópavogi við hátíðlega athöfn þar sem fjölskyldum gefst tækifæri á að mæta frítt á jólaball, fara í ratleik og fleira skemmtilegt. Anna Bergljót Thorarensen kemur að öllum þessum viðburðum og við ræddum við hana í þættinum í dag. Meistaranemar í ritlist við Háskóla Íslands hafa undanfarin ár verið í samstarfi við Rás 1 í desember vegna útgáfu Jólabókar Blekfjelagsins út en Blekfjelagið er nemendafélag Ritlistar. Þetta er í tólfta sinn sem þetta er gert, fyrst voru sögurnar 100 orð en svo fækkar orðunum með hverju árinu og nú eiga sögurnar því að vera nákvæmlega 89 orð hver og þemað í ár er Órói. Við heyrðum höfundana sjálfa lesa þriðja og síðasta hluta þessara örsagna í þættinum í dag. Höfundarnir voru í dag Karólína Rós Ólafsdóttir, Katrín Mixa, Guðrún Friðriks, Valgerður Ólafsdóttir, Birgitta Björk Bergsdóttir, Áslaug Ýr Hjartardóttir, Kolbrún Dögg Kristjánsdóttir, Birgitta Björg Guðmarsdóttir og Svala Jónsdóttir. Tónlist í þættinum í dag: Jólin eru dásamleg / Jóhann Sigurðarson og Þór Breiðfjörð (Guðmundur Jónsson) The girls from Grindavik / Matti Kallio (Matti Kallio) Have Yourself a Merry Little Christmas / Laufey & Norah Jones (Hugh Martin & Ralph Blane) Jólabros í jólaös / Egill Ólafsson og barnakór Kársnesskóla (Ingibjörg Þorbergs) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR
Anna Bergljót handritshöfundur og Jakob leikstjóri segja frá kvikmyndinni Jólamóðir sem er fjölskyldu og ævintýramynd um Grýlu og jólasveinana. Myndin var tekin upp í raunverulegum hellum á Suðurlandi.
Anna Bergljót handritshöfundur og Jakob leikstjóri segja frá kvikmyndinni Jólamóðir sem er fjölskyldu og ævintýramynd um Grýlu og jólasveinana. Myndin var tekin upp í raunverulegum hellum á Suðurlandi.
Nánast allt í okkar daglega lífi tengist batteríum á einhvern hátt. Við erum hugsanlega hætt að taka eftir því en tölvurnar okkar, símarnir, fjarstýringar og þar fram eftir götunum eru keyrð áfram af batteríum. Og talandi um að keyra, þá eru batterí í öllum bílum, hvort sem þeir eru knúnir áfram af eldsneyti eða rafmagni. Þannig að þau eru allt í kringum okkur og án þeirra værum við enn föst í moldarkofunum. Eða þetta er allavega mín skoðun eftir að ég fékk hana Önnu Bergljótu Gunnarsdóttur til að útskýra hvernig þau virka. Og það kemur í ljós að þetta er aðeins flóknara en ég hélt. Svo ef þið skiljið ekki allt, ekki örvænta, það eru myndir á netinu sem hjálpa til að sjá þetta fyrir sér. Ég sameina söguna og virkni battería í eina heild, enda erfitt að tala um fortíðina án þess að skilja um hvað er verið að tala. Umsjón: Atli Már Steinarsson
Nánast allt í okkar daglega lífi tengist batteríum á einhvern hátt. Við erum hugsanlega hætt að taka eftir því en tölvurnar okkar, símarnir, fjarstýringar og þar fram eftir götunum eru keyrð áfram af batteríum. Og talandi um að keyra, þá eru batterí í öllum bílum, hvort sem þeir eru knúnir áfram af eldsneyti eða rafmagni. Þannig að þau eru allt í kringum okkur og án þeirra værum við enn föst í moldarkofunum. Eða þetta er allavega mín skoðun eftir að ég fékk hana Önnu Bergljótu Gunnarsdóttur til að útskýra hvernig þau virka. Og það kemur í ljós að þetta er aðeins flóknara en ég hélt. Svo ef þið skiljið ekki allt, ekki örvænta, það eru myndir á netinu sem hjálpa til að sjá þetta fyrir sér. Ég sameina söguna og virkni battería í eina heild, enda erfitt að tala um fortíðina án þess að skilja um hvað er verið að tala. Umsjón: Atli Már Steinarsson
Berglind Hólm Ragnarsdóttir, lektor í félagsfræði við Háskólann á Akureyri (HA), fer fyrir rannsóknarhópi sem rannsakar um þessar mundir stöðu láglaunakvenna á Íslandi. Verkefnið ber yfirskriftina „Working Class Women, Well-being and the Welfare State: New Evidence from the Icelandic Context“ sem útleggst á íslensku sem „Láglaunakonur, vellíðan og velferðarkerfið í íslensku samhengi.“ Með Berglindi í rannsóknarhópnum eru þær Andrea Hjálmsdóttir, lektor við HA, Bergljót Þrastardóttir, lektor við HA og Valgerður S. Bjarnadóttir, nýdoktor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Samstarfsaðilar verkefnisins eru annars vegar Varða – rannsóknastofnun vinnumarkaðarins og hins vegar RHA – Rannsóknamiðstöð Háskólans á Akureyri. Markmið rannsóknarinnar er tvíþætt. Í fyrsta lagi rannsakar hópurinn áhrif atvinnu, fjölskyldulífs og félags- og efnahagslegrar stöðu á líkamlega og andlega velferð láglaunakvenna. Í öðru lagi greinir hópurinn reynslu láglaunakvenna af íslensku velferðarkerfi og hvert hlutverk kerfisins er í að viðhalda félagslegum ójöfnuði. Berglind lauk doktorsprófi í félagsfræði frá City University of New York árið 2019 en doktorsrannsókn hennar fjallar einmitt um stéttaskiptingu meðal kvenna á Vesturlöndum og áhrif fjölskyldustefna á stéttaskiptingu kvenna og janfrétti kynjanna. Berglind var nýdoktor við Memphis háskóla skólaárið 2019/2020 og var ráðin til HA árið 2020. Guðmundur Oddsson, dósent í félagsfræði við HA, ræddi við Berglindi Hólm um þessa áhugaverðu rannsókn og ferilinn.
Spegillinn 31. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Þjálfari karlalandsliðs Íslands í fótbolta segist ekki hafa íhugað að hætta vegna stöðunnar sem upp er komin innan KSÍ. Menntamálaráðherra fundaði með stjórn KSÍ síðdegis og segist treysta forystunni til að leysa úr málinu. Rætt við Arnar Þór Viðarsson. landsliðsþjálfara Lilja Alfreðsdóttir, menntamálaráðherra fundaði með fráfarandi stjórn KSÍ í dag. Hún segist ánægð með þær áætlanir sem henni hafi verið kynntar. Hún treysti knattspyrnuforystunni til að leysa úr málinu, en þykir ekki viðeigandi að tjá sig um málefni einstakra starfsmanna. Framkvæmdastjóri NATO varar Talíbana við því að hindra för flóttafólks. Mikilvægt sé að halda Hamid Karzai flugvellinum í Kabúl opnum. Píratar leggja áherslu á lýðræði, nýja stjórnarskrá, róttækar breytingar í sjávarútvegsmálum og vilja uppræta spillingu fyrir komandi kosningar. Rætt við Björn Leví Gunnarsson, hjá Pírötum. Sjötíu og fimm prósent barna á aldrinum 12 til 17 ára hafa verið bólusett við Covid-19. Þrjátíu og þrjár tilkynningar um aukaverkanir hafa borist Lyfjastofnun. Rætt við Guðrúnu Aspelund, yfirlækni hjá Landlæknisembættinu Gróðureldar brenna glatt í Kaliforníuríki Bandaríkjanna. Tugir þúsunda hafa þurft að yfirgefa heimili sín vegna eldanna Samfélagsleg bylting sem átt hefur sér stað undanfarin ár hefur líka náð til íþróttahreyfingarinnar. Stórkostlegar breytingar eiga sér nú stað í íþróttamenningunni, segir prófessor í félagsfræði. Rætt við Viðar Halldórsson, prófessor í félagsfræði. Stjórnvöld í Mexíkó hafa höfðað mál á hendur nokkrum bandarískum byssuframleiðendum fyrir dómstóli í Bandaríkjunum. Þau saka framleiðendurna um að auðvelda sölu á vopnum til eiturlyfjagengja í Mexíkó. Hryllileg ofbeldis- og morðalda hefur gengið yfir landið undanfarin 15 ár. Ragnhildur Thorlacius segir frá Á Covid tímum sjást ekki sextíu rútur við Gullfoss en kannski fleiri bílar Íslendinga en áður var. Sama staða er á vinsælum ferðamannaslóðum annars staðar: heimamenn og innlendir ferðamenn hafa þær fyrir sig. Ýmislegt bendir til að þetta muni breytast þegar dregur úr veirufaraldrinum en áhrif aukinnar umhverfisvitundar á ferðalögum fólks er nýr óvissuþáttur. Sigrún Davíðsdóttir fjallar um veirufaraldurinn og ferðaþjónustu víða um heim.
Þörf er á bæði einkarekstri og opinberum rekstri í íslensku heilbrigðiskerfi segir forstjóri Karólínska- sjúkrahússins. Framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins segir að ná þurfi fram aukinni skilvirkni og hagræðingu. Miðflokkurinn boðar tíu ný réttindi fyrir íslensku þjóðina í kosningastefnu fyrir kosningarnar eftir mánuð. Meðal þeirra er að verði ríkissjóður rekinn með afgangi fái allir fullorðnir íslenskir ríkisborgarar helming afgangsins endurgreiddan 1. desember á eftir. Samorka telur einsýnt að rammaáætlun tryggi ekki orkuöryggi, hagfellt orkuverð né heldur græna framtíð. Rætt verður við framkvæmdastjóra Samorku í Speglinum. Mannanafnanefnd hefur slakað á kröfum sem gerðar eru til nýrra nafna. Tökunöfn með erlendum rithætti geta nú fengið samþykki þótt sá ritháttur hafi ekki unnið sér sess í íslensku máli. Verið er af þróa og framleiða tugi ef ekki hundruð mótefnalyfja sem gefa má þeim sem fá COVID-19-sjúkdóminn. Þetta segir yfirlæknir á ónæmisfræðideild Landspítalans. Bergljót Baldursdóttir segir frá og talar við Björn Rúnar Lúðvíksson, yfirlæknir á ónæmisfræðideild Landspítalans og prófessor við læknadeild Háskóla Íslands. Samorka, samtök orku- og veitufyrirtækja, telur einsýnt að Rammaáætlun sé ekki að tryggja orkuöryggi, hagfellt orkuverð né heldur að tryggja græna framtíð. Samtökin efndu í dag til fundar í aðdraganda alþingiskosninga sem bar yfirskriftina Tölum um græna framtíð. Arnar Páll Hauksson talar við Pál Erland, framkvæmdastjóra Samorku
Spegillinn 24. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Íslensk stjórnvöld hyggjast taka á móti allt að 120 afgönskum flóttamönnum, svo sem fyrrverandi starfsfólki Atlantshafsbandalagsins og fólki sem á fjölskyldu hér á landi. Heimflutningi þriggja fjölskyldna sem dvalist hafa í Afganistan er lokið. Fólkið komst frá landinu með flugi sem stjórnvöld í Danmörku og Finnlandi skipulögðu. Þetta kemur fram í tilkynningu frá utanríkisráðuneytinu nú rétt fyrir fréttir. Allir meðlimir fjölskyldnanna þriggja eru ýmist með íslenskan ríkisborgararétt eða dvalarleyfi hér á landi. Ásgeir Þór Ásgeirsson, yfirlögregluþjónn telur ekki þörf á að auka viðveru lögreglu við bólusetningar. Lögregla hefur í tvígang þurft að hafa afskipti af andstæðingum bólusetninga í sumar. Þrettán ára gamalt hitamet féll á Hallormsstað í dag þegar hitinn fór í 29,3 stig. Rætt við Teit Arason, veðurfræðing á Veðurstofunni og Bergrúnu Örnu Þorsteinsdóttur aðstoðar skógarvörð í Hallormstað Charlie Watts, trommari The Rolling Stones er látinn, 80 ára aldri. Tilkynningum um líkamlegt ofbeldi gegn börnum fjölgaði í ár um ríflega fjörutíu og fimm prósent miðað við árið 2019 og tilkynningum um kynferðislegt ofbeldi gegn börnum fjölgaði um meira en sextíu og fimm prósent. Forstjóri Barnaverndarstofu telur að það að fólk var meira heima í faraldrinum hafi haft áhrif . Alma Ómarsdóttir ræðir við Sigþrúði Guðmundsdóttur, framkvæmdastýru Samtaka um kvennaathvarf, Rannveigu Þórisdóttur, félagsfræðing og sviðstjória hjá Ríkislögreglustjóra og Heiðu Björg Pálmadóttur, forstjóra Barnaverndarstofu. Ragnhildur Thorlacius fjallar um andspyrnuhreyfingar í Afganistan. Ríkisstjórn Íhaldsflokksins glímir við stórmál eins og umhverfismál, byggðamál, Covid og Brexit. En flokkurinn tekst einnig á við að lúta forystu forsætisráðherra sem er áberandi reikull í ákvörðunum. Sigrún Davíðsdóttir, segir frá
Spegillinn 23. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Heilbrigðisráðherra hefur heimilað sölu á ákveðnum tegundum hrað- og sjálfsprófa. Þeir sem fá jákvæða niðurstöðu úr prófunum þurfa að staðfesta niðurstöðuna með hefðbundnu covid-prófi. Enginn sjúklingur á Landakotsspítala hefur greinst með kórónuveiruna eftir að starfsmaður greindist smitaður á föstudag. Verkefnastjóri farsóttanefndar Landspítala segir mikið hafa verið gert til að forðast aðra hópsýkingu á spítalanum. Rætt við Hildi Helgadóttur, verkefnisstjóra farsóttanefndar Landspítala Bólusetning 12-15 ára barna hófst í Laugardalshöll í dag. Foreldrar og börn sem fréttastofa tók tali segja að kostir og gallar við bólusetningu hafi verið ræddir heima fyrir áður en ákvörðun var tekin. Rætt við Árna Jónsson, föður barns sem var bólusett og Maríu Skúladóttur og Matthildi Freyju Árnadóttur, sem voru bólusettar í dag Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í Mið-Austurlandafræðum segir að yfirtaka Talíbana í Afganistan sé algjör vendipunktur í sögu Mið-Asíu. Gæsaveiðitímabilið hófst um helgina. Ómar Örn jónsson, formaður Skotfélags Akureyrar hvetur veiðimenn til að herja á heiðargæs en gæta hófs í veiðum á grágæs. Glæpahópar færðu starfsemi sína að miklu leyti yfir á netið í kórónuveirufaraldrinum, segir varahéraðssaksóknari og yfirlögregluþjónn segir merki um að brotum gegn börnum hafi fjölgað í faraldrinum. Fjallað verður um verkefni lögreglunnar síðar í Speglinum. Alma Ómarsdóttir, ræðir við Grím Grímsson, yfirlögregluþjón á rannsóknarsviði lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu og Kolbrúnu Benediktsdóttur, varahéraðssaksóknara Varp við Tjörnina í Reykjavík var lélegt í ár eins og undanfarin ár, segir fuglafræðingur sem fylgst hefur með fuglalífinu þar í áratugi. Einungis um þrjátíu ungar komust á legg. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Ólaf K Nielsen, fuglafræðing hjá Náttúrufræðistofnun Íslands
Spegillinn 20. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Almannavarnanefnd vill að fjöldi nemenda í hverju rými í grunnskólum höfuðborgarsvæðisins verði minni en núgildandi sóttvarnatakmarkanir gera ráð fyrir. Rætt við Jón Viðar Matthíasson, framkvæmdastjóra almannavarnarnefndar Höfuðborgarsvæðisins Heilbrigðisráðherra segir að ný skýrsla sem hefur að geyma hundrað og þrettán tillögur að aðgerðum til að bæta þjónustu við eldra fólk, verði ekki látin liggja uppi í hillu. Vinnan við skýrsluna eigi að nýtast til að bæta þjónustuna næstu áratugi. Rætt við Svandísi Svavarsdóttur, heilbrigðisráðherra Veitingamenn leggja til að hraðpróf verði tekin upp til að komast inn á veitingastaði svo unnt verði að lengja afgreiðslutímann og hafa starfsemina nær eðlilegu árferði. Rætt við Arnar Þór Gíslason, hjá samtökum fyrirtækja í veitingarekstri Sjónvarpsstjóri í Kabúl segir skilaboð hafa borist frá Talibönum um að fataval kvenkyns fréttamanna sé óásættanlegt. Sjónvarpsstöðin stundar sjálfsritskoðun og sendir ekki út efni sem ekki er Talibönum þóknanlegt. Eitt vandamálið við að taka á móti flóttamönnum frá Afganistan er að koma þeim úr landi, segir formaður flóttamannanefndar. Nefndin skilaði ríkisstjórn í dag tillögum um aðgerðir vegna valdatöku Talibana í Afganistan. Rætt við Stefán Vagn Stefánsson, formann flóttamannanefndar Ekki stendur til að setja hömlur á rafhlaupahjól í Reykjavík segir samgöngustjóri Reykjavíkurborgar. Sett verða upp sérstök stæði fyrir þau í haust. Spáð er í framtíðina í samgöngumálum í Speglinum. Ragnhildur Thorlacius, ræðir við Hjálmar Gíslason framkvæmdastjóra Grid sem sjálfur notar rafskútur og Þorstein R. Hermannsson samgöngustjóra Reykjavíkurborgar. Einungis 18 fálkapör komu upp ungum í ár á Norðausturlandi segir Ólafur K. Nielsen, fuglafræðingur hjá Náttúrufræðistofnun Íslands. Bergljót Baldursdóttir, ræðir við Ólaf sem er nýkomin úr árlegri ferð sinni um Norðausturlandi þar sem hann hefur rannsakað fálkann í meir en 40 ár.
Spegillinn 19. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Ekki eru allir á einu máli um gagnsemi örvunarskammta bóluefna sem Alþjóðaheilbrigðisstofnunin hefur gagnrýnt. Sóttvarnarlæknir telur réttlætanlegt að bjóða upp á þá hér á landi . Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Magnús Gottfreðsson, prófessor í sóttvörnum við HÍ tekur undir orð Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar um að mikilvægara sé að bólusetja í fátækari löndum en gefa bólusettum örvunarskamta. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hann. Samtök atvinnulífsins telja núverandi reglur um sóttkví of strangar, tllögur sóttvarnaryfirvalda of stífar og muni hafa áhrif á gang efnahagslífsins. Ásdís Kristjánsdóttir, aðstoðarframkvæmdastjóri samtakanna segir að þetta hafi komið fram síðustu daga. Varadeildarforseti við alþjóðaháskólann í Kabúl aðstoðar nemendur og starfsfólk við að komast frá Afganistan. Hann segir mikið hugrekki þurfa til að yfirgefa fjölskyldu sína og heimaland enda hætti sumir við á síðustu stundu. Rætt við Árna Arnþórsson, varadeildarforseti við alþjóðaháskólann í Kabúl Hallgerður Hauksdóttir, formaður Dýraverndarsambands Íslands segir að málningin á hettumáfinum, sem fannst á Borgarfirði eystra í vikunni, sé greinilega af mannavöldum. Ekkert réttlæti slíka meðferð á dýrum.
Spegillin 10. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Sóttvarnaaðgerðir sem renna áttu út á föstudag verða framlengdar um tvær vikur. Börn fædd eftir 2006 verða undanþegin grímuskyldu í skólum, eldri nemendur taka grímuna niður þegar þeir setjast niður í skólastofum sínum. Þetta kom fram á ríkisstjórnarfundi sem haldin var síðdegis í dag. Rætt við Svandísi Svavarsdóttur, heilbrigðisráðherra Tuttugu og sex liggja á Landspítala með covid, þar af fjórir á gjörgæslu og tveir í öndunarvél. Utanríkisráðuneyti Hvíta-Rússlands segir að vestræn ríki ætli að grafa undan fullveldi landsins og undirbýr nú hefndaraðgerðir Óháður embættismaður í Kanada á að rannsaka örlög þúsunda kanadískra frumbyggjabarna sem létu lífið í sérstökum heimavistarskólum. Stjórnvöld þurfa að bregðast við þessum loftslagsbreytingum sem eru að hellast yfir okkur, segir Hörður Sigurbjarnason, skipstjóri sem mælt hefur yfirborðshita sjávar í meira en tvo áratugi. Hitinn hefur náð nýjum hæðum í sumar. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Hörð sem er einn af eigendum hvalaskoðunarfyrirtækisins Norðursiglingar. Hrönn Egilsdóttir, sjávarvistfræðingur hjá Hafrannsóknastofnun, segir að loftslagsbreytingarnar séu svo víðtækar að erfitt sé að sjá fyrir hvernig áhrifin koma fram hjá lífríkinu. María Sigrún Hilmarsdóttir ræddi við hana. Ámann Höskuldsson eldfjallafræðing, segir frá Reykjaneshryggnum, rannsóknum á honum og velta því upp hvað gæti hafa verið á seiði á hafsbotninum sunnan við land um helgina. Ragnhildur Thorlacius talar við hann Fleira er ekki í Speglinum í kvöld, tæknimaður í útsendingu var
Spegillinn 9. ágúst 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Loftslagssérfræðingar Sameinuðu þjóðanna vara við því að ef ekki verði dregið mikið úr losun gróðurhúsalofttegunda strax, náist markmið Parísarsamkomulagsins ekki. Ný skýrsla milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna í um loftslagsmál staðfestir að athafnir mannsins eru meginorsök margvíslegra loftslagsbreytinga. Hjarðónæmi gegn Delta-afbrigði COVID-19 gæti náðst á næsta ári með nýjum útgáfum bóluefna sem veita betri vörn gegn afbrigðinu. Rætt við Kamillu Sigríði Jósefsdóttur, staðgengil sóttvarnalæknis Forseti Hvíta-Rússland segir viðskiptaþvinganir vesturveldanna geta leitt af sér ófrið, jafnvel þriðju heimsstyrjöld. Hann ber af sér allar sakir um harðneskju í garð andófsfólks. Starfsmenn á Glaumbæ í Skagafirði voru eitt spurningarmerki þegar dularfull póstsending barst safninu í síðustu viku frá Þýskalandi. Með sendingunni er bundinn endi á 50 ára ráðgátu. Óðinn Svan Óðinsson, ræddi við Ingu Katrínu Magnúsdóttur, verkefnisstjóra hjá Byggðasafni Skagafjarðar. Ný skýrsla milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsmál staðfestir að það er beint samband á milli losunar koltvísýrings og hlýnunar jarðar og að aukin losun er af mannavöldum. Stóra verkefni mannkyns er að draga úr losun, segir Guðfinna Aðalgeirsdóttir, prófessor í jöklafræði við Háskóla Íslands sem er einn af aðalhöfundum höfundum skýrslunnar. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hana og Halldór Björnsson, loftslagsfræðing hjá Veðurstofu Íslands.
Spegillinn 24. júní 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Aukin þátttaka almennings í hlutabréfaviðskiptum er ein helsta ástæða óvenjulegar mikillar veltu á árinu. Þetta segir Magnús Harðarsson, forstjóri Kauphallarinnar. Hann býst við að viðskipti með hlutabréf í Íslandsbanka verði áfram lífleg. Yfir tuttugu þúsund kórónuveirusmit voru greind í Rússlandi síðastliðinn sólarhring. Matvælastofnun, MAST, veitti í vikunni fjórum fyrirtækjum og félögum rekstrarleyfi til fiskeldis. Formaður Geðhjálpar segir að framburður söngkonunnar Britney Spears, sem nú freistar þess að fá sjálfræðissviptingu sinni hnekkt, veki uppp áleitnar spurningar sem einnig eigi við hér á landi. Rætt við Héðinn Unnsteinsson, formann Geðhjálpar Framkvæmdastjóri hjá Orkuveitu Reykjavíkur segir að grípa verði í taumana vegna þess hve mjög hefur dregist að afgreiða þriðja áfanga rammaáætlunar. Seinagangurinn sé byrjaður að standa starfseminni fyrir þrifum. Arnar Páll Hauksson, ræðir við Hildigunni Thorsteinsson, framkvæmdastjóra hjá Orkuveitu Reykjavíkur Það að rammaáæltun hefur ekki verið afgreidd frá Alþingi hefur ekki með vinnu við rammaáætlun að gera. Þetta segir Þóru Ellen Þórhallsdóttur prófessor sem starfað hefur við rammaáætlun þau 20 ár sem unnið hefur verið við hana. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Þóru Ellen
Spegillinn 23. júní 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Forsætisráðherra segir söluna á Íslandsbanka vel heppnaða, meðal annars vegna þess hve dreifing á eignarhaldi er mikil. Sala á fleiri bréfum í bankanum bíði nýrrar ríkisstjórnar. Rætt við Katrínu Jakobsdóttur, forsætisráðherra Farþegar geta þurft að bíða í allt að tvo tíma á Keflavíkurflugvelli eftir því að vottorð þeirra séu skoðuð og þeir sendir í skimun. Þrjátíu og ein flugvél lendir þar á morgun. Rætt við Arngrím Guðmundsson, aðstoðaryfirlögregluþjón í flugstöðvardeild Lögreglustjórans á Suðurnesjum Rússar saka áhöfn bresks tundurspillis um að hafa siglt inn í rússneska lögsögu á Svartahafi. Bretar vísa því á bug - segjast hafa verið á úkraínsku hafsvæði. Ekki verður af sameiningu Húnavatnshrepps og Blönduósbæjar að sinni. Tillaga um að kosið yrði um sameiningu samhliða Alþingiskosningum í haust var felld í gær. Rætt við Ragnhildi Haraldsdóttur, varaoddviti sveitarstjórnar Húnahrepps Hjólreiðamaður sem hjólar með höndunum er á lokasprettinum eftir um 400 kílómetra hjólaferð um Suðurland, til að minna á mikilvægi hreyfingar fyrir hreyfihamlaða. Rætt við Arnar Helga Lárusson, hjólreiðamann Lengra efni: Höggva verður á þann hnút sem er í kringum rammaáætlun svo tryggja megi áfram græna orku, segir forstöðumaður Grænvangs í tilefni af því að fyrsti Loftslagsvegvísir atvinnulífsins var kynntur í dag. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Eggert Benedikt Guðmundsson, forstöðumann Grænvangs Magnús Þorkell Bernharðsson, sérfræðingur í málefnum Mið-Austurlanda, segir að kjör harðlínumanns í embætti forseta Írans breyti ekki miklu, hann framfylgi stefnu klerkaráðsins sem hafi stjórnað nánast öllu í Íran. Bogi Ágústsson talaði við hann.
Spegillinn 18. Júní Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Hópur fólks jafnaði sig aldrei eftir kreppuna eftir bankahrunið og segir forseti ASÍ að koma þurfi í veg fyrir að slíkt endurtaki sig. Rætt við Unni Sverrisdóttur, forstjóra Vinnumálastofnunar og Drífu Snædal, forseta ASÍ. Vísindamenn hjá Íslenskri erfðagreiningu hafa þróað líkan sem spáir fyrir af meiri nákvæmni en áður hversu langt fólk á eftir ólifað . Rætt við Kára Stefánsson, forstjóra íslenskrar erfðagreiningar Landsréttur sýknaði í dag karlmann sem dæmdur var í sextán ára fangelsi í janúar í Héraðsdómi Reykjavíkur fyrir manndráp. Kórónuveirusmit í Moskvu hafa þrefaldast síðastliðinn hálfan mánuð. Aðgerðir hafa verið hertar enn frekar í borginni til að stemma stigu við þeim. Ekkert verður aðhafst til að reyna að koma í veg fyrir að hraun streymi yfir Suðurstrandarveg. Þetta segir Rögnvaldur Ólafsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn hjá almannavarnadeild ríkislögreglustjóra. Lengra efni: Sigrún Davíðsdóttir segir frá afléttingu sóttvarna og skimunarreglur í Danmörku og fjölgun kórónuveirusmita í Bretlandi. Kórónuveirusýkingum fjölgar ekki aðeins í Bretlandi heldur líka í Rússlandi, Indónesíu, Portúgal, Pakistan og eflaust víðar. Loka verður sem flestum flóttaleiðum kórónuveirunnnar sem fyrst segir Magnús Gottfreðsson, prófessor í smitsjúkdómum. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Magnús Riksdagen - sænska þingið - fól ríkisstjórninni í vikunni að rannsaka alþjóðlegar ættleiðingar til Svíþjóðar undanfarna áratugi. Ákvörðunin kemur í kjölfar á ítarlegri fjölmiðlaumfjöllun um ættleiðingar erlendis frá, þar sem sterkar vísbendingar eru um blekkingar, þvinganir, lögbrot og í sumum tilfellum hrein og klár mannrán. Kári Gylfason, segir frá en ítarlegri umfjöllun um málið var nýlega í Uppdrag Granskning, fréttaskýringaþætti sænska ríkissjónvarpsins.
Spegillinn 14. júní 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Leiðtogar Atlantshafsbandalagsríkjanna ákváðu að leggja áherslu á loftslagsmál á fundi sínum í dag og á varnir innviða. Rætt við Katrínu Jakobsdóttur, forsætisráðherra Fimm komma einum milljarði króna hefur verið varið til viðgerða á húsnæði í eigu ríkisins vegna myglu, leka og rakaskemmda á síðustu fimm árum. Á sjötta þúsund hjúkrunarfræðingar í Danmörku hafa boðað verkfall frá næsta laugardegi. Áhrifin verða víðtæk um landið allt. Tvær vindmyllur verða reistar í Grímsey í sumar. Stefnt er að því að allt rafmagn verði framleitt með grænum orkugjöfum. Rætt við Guðmund Hauk Sigurðarson framkvæmdastjóra Vindorku Lengra efni: Ofsóknir eða áróðursherferð á hendur blaðamanni, eins og áttu sér stað hér á landi þegar fjallað var um mál Samherja, eiga sér ekki fordæmi annars staðar á Norðurlöndunum. Þetta kom fram á málþingi um frelsi fjölmiðla á Íslandi sem haldið var í dag. Bergljót Baldursdóttir, ræðir við Þórð Snæ Júlíusson, ristsjóra Kjarnans og Valgerði Jóhannsdóttur, lektor í fjölmiðlafræði við Háskóla Íslands Nýtt landsráð um mönnun og menntun í heilbrigðiskerfinu hefur tekið til starfa. Það á að veita heilbrigðisráðherra ráðgjöf og fjalla meðal annars um verkaskiptingu og tækninýjungar innan heilbrigðiskerfisins. Ragnhildur Thorlacius ræðir við Báru Hildi Jóhannsdóttur, formann landsráðs um mönnun og menntun í heilbrigðiskerfinu
Spegillinn 10.6. 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Mannréttindadómstóll Evrópu vill að íslenska ríkið svari af hverju níu kynferðisofbeldismál voru felld niður án þess að hljóta dómsmeðferð. Ríkislögmaður hefur frest til hausts til að svara. Rætt við Védísi Evu Guðmundsdóttur, lögmann kvennanna. Frumvarp heilbrigðisráðherra um afglæpavæðingu neysluskammta verður ekki afgreitt á þessu kjörtímabili og ekki heldur áfengisfrumvarp dómsmálaráðherra. Forystumenn þingflokka á Alþingi reyna nú að ná samkomulagi um afgreiðslu mála fyrir þinglok. Saksóknari í Perú fer fram á að Keiko Fujimori forsetaframbjóðandi verði sett í gæsluvarðhald. Réttarhöld eru í gangi gegn henni fyrir fjármálamisferli. Bjartara er yfir rekstri hótela á höfuðborgarsvæðinu en var fyrir skömmu. Formaður fyrirtækja í hótelrekstri og gistiþjónustu segir bókanir ganga vel. Skýrsla Haraldar Briem fyrrverandi sóttvarnalæknis um skimanir fyrir leghálskrabbameini verður ekki birt fyrr en hún hefur verið prófarkalesin og umbroti lokið, segir Steingrímur J. Sigfússon forseti Alþingis. Það hafi verið of mikil bjartsýni að ætla að hún yrði tilbúin fyrr en í vikulok. Þetta kom fram í svari hans til Helgu Völu Helgadóttur, þingmanns Samfylkingarinnar og formanns velferðarnefndar. Lengra umfjöllunarefni: Framkvæmdastjóri SA segir ekki ganga upp að atvinnurekendur séu í stökustu vandræðum með að manna störf. Forseti ASÍ segir að ekki megi líta á atvinnulaust fólk sem einhverja lagervöru. Arnar Páll Hauksson, fjallar um atvinnuleysi og ræðir við Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins og Drífu Snædal, forseta ASÍ. Einnig heyrist í Ásmundi Einari Daðasyni, félagsmálaráðherra og Birnu Guðmundsdóttur, deildarstjóra gagnagreininga hjá Vinnumálastofnun. Íslendingar eru aftarlega á merinni í tölvuöryggismálum. Sérfræðingur segir að fá eigi siðprúða hakkara til að finna öryggisgalla í kerfum hins opinbera. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Theódór R Gíslason, tæknistjóra hjá tölvuöryggisfyrirtækinu Syndis og Guðmund Arnar Sigmundsson, forstöðumann netöryggissveitarinnar CERT-IS
Spegillinn 9. júní 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Stjórnendur Landspítalans leysa aðeins hluta vanda bráðamóttökunnar með fleiri legurýmum, segir yfirlæknir. Stærsti hluti vandans sitji eftir. Rætt við Runólf Pálsson yfirlækni á Landspítalanum Thor Aspelund líftölfræðiprófessor segir jafnmarga vera fylgjandi opinberum og blönduðum rekstri í heilbrigðiskerfinu samkvæmt könnun BSRB. Hins vegar taldi BSRB sömu könnun sýna meirihluta andvígan auknum einkarekstri. Maður sem löðrungaði Frakklandsforseta í gær á yfir höfði sér allt að þriggja ára fangelsi fyrir ofbeldi gegn opinberum embættismanni. Kórónuveirusmitum og innlögnum á sjúkrahús fer fjölgandi í Bretlandi á ný. Átta Bretar af hverjum tíu eru komnir með mótefni gegn veirunni. Lengra efni: Tölvuglæpir eru vaxandi vandamál hér á landi og víða um heim en lögregluyfirvöld í Bandaríkjunum og Ástralíu greindu frá því í gær að þau hefðu snúið á glæpagengi með aðstoð tölvutækninnar. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Theódór R Gíslason, tæknistjóra hjá tölvuöryggisfyrirtækinu Syndis um ANOM, nýja appið sem lögregluyfirvöld plötuðu glæpamenn til að nota og um hvernig bregðast eigi við tölvuglæpum. Orkumálastjóri segir að stjórnsýsla raforkumála sé ekki að virka. Afar slæmt sé að þriðji áfangi rammáætlunar verði ekki afgreiddur fyrir þinglok. Arnar Páll Hauksson, ræðir við Guðna A Jóhannesson, orkumálastjóra og Hörð Arnarson, forstjóra Landsvirkjunar um þriðja áfanga rammaáætlunar
Spegillinn 1. júní 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Stjórn Félags íslenskra heimilislækna biður heilbrigðisráðuneytið og Sjúkratryggingar að sýna auknu álagi á heilsugæslunni skilning og veita meira fjármagn til hennar. Rætt við Salóme Ástu Arnardóttur , formann Félags íslenskra heimilislækna. Stjórnarflokkarnir þrír gætu haldið velli, samkvæmt nýjum Þjóðarpúlsi og fengið 34 þingmenn ef kosið yrði nú. Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir viðbúið að þörf verði á fleiri bóluefnaskömmtun hingað til lands á næstu árum til að hægt verði að endurbólusetja fólk. Gert er ráð fyrir að yfir 90 prósent fullorðinna hafi í það minnsta fengið einn bóluefnaskammt í lok þessa mánaðar Sambúð Hvít-Rússa við grannlönd sín í vestri er nú við frostmark og stjórnin í Minsk hefur slitið stjórnmálasambandi við Lettland. Níu sunnlensk sveitarfélög hafa tekið sig saman og sett á fót nefnd til að skipuleggja Suðurhálendið. Nefndin er ekki stofnuð til höfuðs Hálendisþjóðgarði segir Helgi Kjartansson oddviti Bláskógabyggðar og formaður nefndarinnar. Lengri umfjöllun: Fjölnir Sæmundsson, formaður Landsambands lögreglumanna segir að lögreglumenn kvíði sumrinu vegna manneklu. Ekki hafi verið ráðið í stöður sem urðu til vegna styttingar vinnuvikunnar. Sigríður Björk Guðjónsdóttir ríkislögreglustjóri segir að búið sé að fá vilyrði fyrir 900 milljóna króna fjárframlagi til að hægt sé að ráða fleiri lögreglumenn. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Sigríði og Fjölni. Íslensk stjórnvöld hafa fylgst með þróun njósnamála í Danmörku frá því að upplýst var um þau í fyrrahaust. Áhyggjur stjórnvalda beinast að þeim þremur sæstrengjum sem tengja Ísland við umheiminn. Einn þeirra liggur beint héðan til Danmerkur. Rættt er við Guðmund Arnar Sigmundsson, forstöðumann CERT-IS. Arnar Páll Hauksson tók saman.
Spegillinn 31. maí 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Þórólfur Guðnason, sóttvarnalæknir telur að hættunni sé boðið heim með fjölgun ferðamanna. Víðir Reynisson, yfirlögregluþjónn segir að eftirlitsdeild almannavarnadeildar kanni hvort fólk virði sóttkví. Aðeins hafi þurft að vísa örfáum tilfellum til lögreglu. Leiðtogar Frakklands og Þýskalands krefjast þess að upplýst verði hvað hæft sé í fréttum um að Bandaríkjamenn hafi njósnað um evrópska samherja þeirra með hjálp Dana. Alþingi samþykkti í dag fjármálaáætlun stjórnvalda til næstu fimm ára. Forsætisráðherra hefur trú á því að atvinnulífið nái kröftugri viðspyrnu þegar Covid-faraldrinum lýkur. Birgir Þórarinsson þingmaður Miðflokksins og Halldóra Mogensen á Alþingi í dag. Íslenskir jöklar hafa minnkað um 18 prósent að flatarmáli frá lokum 19. aldar eða um tvö þúsund og tvö hundruð ferkílómetra. Rætt við Odd Sigurðsson, jarðfræðing sem er annar höfunda nýlegrar greinar um breytingar á útbreiðslu íslenskra jökla. Lengra efni: Samskipti Svisslendinga og Evrópusambandsins eru nú í uppnámi eftir að Svisslendingar slitu viðræðum við sambandið eftirt sjö ára samningaþóf. Svisslendingar kusu á sínum tíma að fara sínar eigin leiðir í samningum við Brussel en það hefur ekki gengið þrautarlaust fyrir sig. Jón Björgvinsson í Sviss sagði frá Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, segir að það sé mjög alvarlegt mál að Bandaríkjamenn hafi njósnað með aðstoð frá dönsku leyniþjónustunni um háttsetta stjórnmálamenn, embættismenn, fyrirtæki og stofnanir í nágrannalöndum Danmerkur. Hún hefur áhyggjur af því hvaða áhrif þetta geti haft á traust á milli Norðurlandaþjóðanna. Arnar Páll Hauksson, ræddi við hana Nokkur fyrirtæki hér á landi taka nú þátt í að þróa hugbúnað sem auðveldar þeim að reikna út og fylgjast með kolefnisspori sínu á hraðari og betri hátt en áður. Ólöf Lovísa Jóhannsdóttir hagfræðingur og Stefán Kári Sveinbjörnsson verkfræðingur fengu hugmyndina að hugbúnaðinum þegar þau voru við störf hjá Landsvirkjun. Þau hafa nú stofna fyrirtækið Greenfo í kringum hana. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Stefán og Ólöfu
Spegillinn 27. maí 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Hæstiréttur sýknaði Íbúðalánasjóð í dag í máli vegna uppgreiðslugjalda lána og ómerkti niðurstöðu Héraðsdóms Reykjavíkur í öðru svipuðu máli. Rætt við Jónas Fr. Jónsson lögmann hjónanna sem þurfa að fara aftur með sitt mál til héraðsdóms. Víðir Reynisson segir nýja rakningarappið auðvelda rakningu og fækka þeim sem þurfa að fara í sóttkví. Hann hvetur ungt fólk sem ætlar að djammið um helgina að hlaða appinu niður. Frakklandsforseti viðurkenndi í dag þátt Frakka í þjóðarmorðinu í Rúanda fyrir 27 árum og baðst fyrirgefningar fyrir hönd þjóðarinnar. Utanríkisráðherrar sjö helstu iðnríkja heims krefjast þess að yfirvöld í Hvíta-Rússlandi láti blaðamanninn og stjórnarandstæðinginn Roman Protasevich lausan án tafar og nokkurra skilyrða. Mannabein sem rak á land í Vopnafirði og fundust fyrsta apríl síðastliðinn eru af skipverja sem féll fyrir borð á fiskiskipinu Erling KE-140 í maí í fyrra. Mikill meirihluti vaktavinnufólks á Landspítalanum ætlar að auka við starfshlutfall sitt vegna styttingar vaktavinnu. Deildarstjóri segir að vegna styttingarinnar gæti orðið erfiðara að manna stöður í sumar. Arnar Páll Hauksson, ræddi við Helgu Sigurðardóttur, deildarstjóra mönnunar- og starfsumhverfisdeildar Landspítalans Svandís Svavarsdóttir, heilbrigðisráðherra telur að ekki liggi fyrir fullnægjandi greining á hvert fjárframlag ríkisins ætti að vera í rekstri hjúkrunarheimilanna. Þetta sagði hún á málþingi um greiningu á rekstrarkostnaði þeirra sem haldið var í dag. Einnig heyrist í Gylfa Magnússyni, prófessor við HÍ sem fór fyrir verkefnisstjórn um rekstur heimilanna og rætt við Aldísi Hafsteinsdóttur, formann Sambands íslenskra sveitarfélaga. Hún segir að sveitarfélögin vilji að brugðist sé við skýrslu verkefnastjórnarinnar með fjármagni því að öðrum kosti verði ófremdarástand í þessum geira Bjarnheiður Hallsdóttir, formaður Samtaka ferðaþjónustunnar segir að teikn séu á loft um að landið sé að rísa í ferðaþjónustunni. Batamerki séu greinileg. Mestu máli skipti hverskonar ferða menn komi hingað. Þeir ferðamenn sem þegar eru búnir að bóka ferðir hingað ætli að dvelja hér lengur en í meðalári.
Spegillinn 26.5. 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Sextán sjúklingar liggja nú fastir á bráðamóttöku Landspítalans því fullt er á öðrum deildum spítalans. Vegna skorts á bráðalæknum er til umræðu að fá aðra sérgreinalækna til að sinna ákveðnum störfum á bráðamóttökunni. Fasteignaverð hækkar um 22% frá þessu ári til ársloka 2023 að mati Íslandsbanka, en stærsti hluti hækkunar þessa árs sé kominn fram. Rætt við Jón Bjarka Bentsson yfirhagfræðing Íslandsbanka og Sigurð Hannesson, framkvæmdastjóra Samtaka Iðnaðarins Aukinn hlutur einkareksturs í heilbrigðisþjónustu á undanförnum árum er á skjön við viðhorf almennings sem vill að hið opinbera reki og fjármagni lykilstofnanir í heilbrigðisþjónustu. Þetta segir Rúnar Vilhjálmsson, prófessor í félagsfræði. Þingflokkur Pírata hefur sent formlegt erindi til ÖSE, Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu, um að stofnunin skipuleggi kosningaeftirlit hér á landi í alþingiskosningunum í haust. Flokkurinn lýsir yfir áhyggjum af afskiptum Samherja af fjölmiðlum og prófkjörsmálum. Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, sagðist á Alþingi í dag hafa fundað með fulltrúum ÖSE til að meta þörf á auknu eftirliti í haust. Gróft svifryk fauk yfir suðvesturhornið í dag. Það er ekki rakið til eldgossins á Reykjanesskaga heldur til suðurstrandarinnar. Rætt við Þorstein Jóhannsson, loftgæðasérfræðing hjá Umhverfisstofnun Stjórnvöld í Þýskalandi ætla að leggja tvo og hálfan milljarð evra í sérstakan sjóð sem ætlað er að hleypa nýju lífi í menningarstarfsemi landsins. Hún hefur legið í dvala síðustu misseri vegna heimsfaraldursins. Það stefnir í alvarlega mannúðarkrísu hér á landi ef haldið er áfram að vísa flóttamönnum á götuna, segir Áshildur Linnet, teymisstjóri hjá Rauða krossinum. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hana Kæling líkt og beitt var í Heimaeyjargosinu gæti verið valkostur ef verja þarf höfnina í Grindavík. Lagt er til að leiðigarðar verði látnir umlykja bæinn til að verja hann hrauni í því eldsumbrotaskeiði sem virðist hafið á Reykjanesskaga. Reyna á að leiða hraun fram hjá höfninni. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Rögnvaldur Ólafsson, aðstoðaryfirlögregluþjón hjá Ragnhildur Thorlacius talaði við hann og Ara Guðmundsson, byggingarverkfræðingur hjá Verkís Einnig verður sagt frá uppákomunni í Bretlandi þar sem fyrrum aðalráðgjafi forsætisráðherra Bretlands sakaði stjórnvöld um að hafa sofið á verðinum þegar COVID-19 faraldurinn blossaði upp. Sigrún Davíðsdóttir talar frá London.
Spegillinn 21. maí 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Lyfjafyrirtækin sem þróuðu bóluefni gegn COVID-19 ætla að framleiða þrjá og hálfan milljarð skammta á næstu misserum og selja fátækum ríkjum á niðursettu verði eða kostnaðarverði. Nýjar sóttvarnareglur taka gildi á þriðjudag. 150 fá að koma saman í stað 50 og fyrsta skrefið verður stigið í átt að því að afnema grímuskyldu. Skiptar skoðanir voru um það meðal fólks sem fréttastofa tók tali í dag. Rætt við fólk á förnum vegi sem voru þau Sölvi Fannar Ragnarsson , Vilborg Helgadóttir, Ragnhildur Konráðsdóttir, Katrín Ólafsdóttir og Drífa Þrastardóttir Mikill hraunstraumur rennur nú að vestari varnargarðinum í Nafnlausadalnum í Meradölum og stutt í að hraunflæði nái yfir garðinn. Rögnvaldur Ólafsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn hjá Almannavörnum segir framkvæmdina nauðsynlega. Hátt í 30% Íslendinga eru nú fullbólusettir og mismunandi er eftir landshlutum hvaða árgöngum hefur verið boðin bólusetning. Ragnheiður Ósk Erlendsdóttir, framkvæmdastjóri hjúkrunar hjá Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins segir að handahófskennd bólusetning hefjist í næstu viku. Formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga segir að rekstur sveitarfélaga sé betri en menn óttuðust. Hún segist styðja tillögur starfshóps sem kveða á um að aðeins kjörnir fulltrúar séu gjaldgengir sem formenn sambandsins og stjórnarmenn. Rætt við Aldísi Hafsteinsdóttur, formann sambandsins. Lengra efni: Gera má ráð fyrir meiri gosmóðu í andrúmsloftinu ef eldgosið heldur áfram og veður er gott í sumar. Við þær aðstæður verða ákveðin efnahvörf í brennisteinsgasinu sem veldur gosmóðunni. Þetta segir Þorsteinn Jóhannsson, loftgæðasérfræðingur hjá Umhverfisstofnun. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hann Norrænt samstarf hefur steytt á skeri í Covid19-farsóttinni og tiltrú almennings á norrænt samstarf hefur beðið alvarlega hnekki. Þetta eru niðurstöður nýrrar skýrslu frá Norðurlandaráði. Forseti Norðurlandaráðs hefur orðið fyrir miklum vonbrigðum með norrænt samstarf á síðustu mánuðum. Jóhann Hlíðar Harðarson tók saman Bretar máttu frá sextánda maí ferðast út fyrir landsteinana. Þrátt fyrir það, hvetja ýmsir ráðherrar, þeirra á meðal Boris Johnson, fólk til að fara hvergi. Ferðaþjónustan er ekki sátt og kallar þetta tvískinnung. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá
Spegillinn 17.maí 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Rússland tekur við formennsku af Íslandi í Norðurskautsráðinu á fimmtudaginn. Það er mat íslenskra ráðamanna að vel hafi tekist til þótt kórónuveirufaraldurinn hafi hamlað starfi ráðsins. Rætt við Guðlaug Þór Þórðarson utanríkisráðherra og Einar Gunnarsson sendiherra og formann embættismannanefndar Norðurskautsráðsins Mikill viðbúnaður er í tveimur ríkjum á Indlandi vegna öflugs fellibyls sem náð hefur landi. Flytja þarf hundruð COVID-19 sjúklinga af bráðabirgðasjúkrahúsum vegna óveðursins. ÁTVR hyggst fara fram á lögbann á áfengissölu á netinu og kæra starfsemina til lögreglu. Íslendingar mega kaupa áfengi í gegnum erlendar netverslanir en heildverslunin Santewines opnaði í mánuðinum netverslun fyrir íslenskan markað. Fyrirtækið er skráð í Frakklandi og þar af leiðandi erlend netverslun. Lagerinn er hins vegar á Íslandi og vörurnar fást afhentar samdægurs. Rætt við Arnar Sigurðsson, eigandi netverslunarinnar Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda furðar sig á því að ríkisháskólarnir bjóði niðurgreidd námskeið í beinni samkeppni við einkafyrirtæki. Stjórnvöld séu í raun að veita einkafyrirtækjunum tvöfalt högg. Rætt við Ólaf Stephensen, framkvæmtastjóra SA Lengra efni: Skilja má orð utanríkisráðherra Rússlands, um að Rússar eigi Norðurheimskautið, á tvo vegu segir prófessor í alþjóðastjórnmálum. Fundur utanríkisráðherra ríkja Norðurskautráðsins hefst á miðvikudaginn. Bergljót Baldursdóttir, ræðir við Silju Báru Ómarsdóttur, prófessor í stjórnmálafræði. Forseti ASÍ segir að sér hafi brugðið þegar hún sá kjarasamning flugfreyja við flugfélagið Play. Hann kveði á um lægstu laun sem sést hafi á íslenskum vinnumarkaði um þessar mundir. Arnar Páll Hauksson, ræddi við Dífu Snædal, forseta ASÍ
Spegillinn 14.5.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Nokkur dæmi eru um að smit hafi greinst hjá bólusettu fólki hérlendis, segir sóttvarnalæknir. Ekki sé komið að því að bólusettir geti verið grímulausir. Hann vonar að verði hægt að slaka á grímunotkun í júní, júlí þegar 60 eða 70 prósent hafa verið bólusett. Rætt er við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Helmingur fullorðinna Íslendinga hefur fengið að minnsta kosti fyrri bólusetningu við COVID-19 og þar af eru 22 prósent fullbólusett, eða 65 þúsund manns. Rætt við Ragnheiði Ósk Erlendsdóttur, framkvæmdastjóra hjúkrunar á Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra segir að #metoo-bylgjan sem nú er í gangi sýni að þörf sé á frekari aðgerðum til að berjast gegn kynbundnu ofbeldi. Hún kynnti á ríkisstjórnarfundi í morgun samantekt um þær aðgerðir sem ríkisstjórnin hefur þegar gripið til á yfirstandandi kjörtímabili. Rætt við Katrínu Jakobsdóttur Alþjóðaheilbrigðisstofnunin hvetur ríkar þjóðir heimsins til að hætta að bólusetja börn gegn COVID-19 og gefa bóluefnið frekar þeim sem minna mega sín efnahagslega. Aflaheimildir sem ætlaðar eru til strandveiða í ár duga ekki til að ljúka tímabilinu segir talsmaður smábátaeigenda. Sjöhundruð smábátar verða við strandveiðar í sumar Rætt við Örn Pálsson. taldmann smábátaeigenda Lengra efni: Forstjóri Vinnumálastofnunar segir að störfum rigni inn til stofnunarinnar vegna átaksins Hefjum störf. Tæplega 1700 manns hafa verið ráðnir frá því að það hóst í maprí. Nú erum um 6600 störf í boði. Arnar Páll Hauksson ræddi við Unni Sverrisdóttur, forstjóra Vinnumálastofnunar Halla Hrund Logadóttir, einn af stofnendum og stjórnendum Miðstöðvar norðurslóða við Harvard-háskóla og verðandi orkumálastjóri, bindur vonir við fund Norðurskautsráðsins í næstu viku. Hún telur að ráðstefna háskóla norðurslóða gefi tóninn eftir COVID-19 og verði vonandi sá stökkpallur háskólasamfélagsins inn í aukna samvinnu sem mikil þörf sé fyrir. Bergljót Baldursdóttir ræðir við hana um hraðar loftslagsbreytingar á norðurslóðum og fund utanríkisráðherra Norðurskautsráðsins. Einu sinni reyndu stjórnmálamenn ákaft að komast í fjölmiðla. Nú er öldin önnur. Breskir stjórnmálamenn sneiða hjá ákveðnum fréttaþáttum og fréttamönnum vegna þess að þeir vilja sjálfir stýra hvernig boðskapnum er komið á framfæri. Það tekst þó ekki alltaf. Sigrún Davíðsdóttir segir frá
Spegillinn 4.4.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins og Landhelgisgæslan berjast nú við illviðráðanlegan sinubruna í Heiðmörk. Eldurinn kom upp suður af Vífilsstaðavatni á fjórða tímanum í dag. Magnús Geir Eyjólfsson, fréttamaður á vettvangi Þúsundir hafa haft samband við Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins og gert athugasemdir við að hafa ekki fengið boð í bólusetningu. Framkvæmdastjóri lækninga hvetur fólk til að sýna þolinmæði . Arnhildur Hálfdánardóttir ræddi við Sigríði Dóru Magnúsdóttur, framkvæmdastjóra lækninga á Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins Skaðabótalög eiga að koma í veg fyrir að mál sé höfðað gegn einstaka embættismönnum stofnana, segir sérfræðingur í vinnurétti. Höskuldur Kári Schram talaði við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Töluvert verður slakað á sóttvörnum í Danmörku síðar í þessari viku. Kvikmyndahús og líkamsræktarstöðvar taka til starfa á ný og grunnskólanemendur mæta í skólann. Lengra efni: Gífurleg misskipting á bóluefnum í heiminum verður til þess að veiran verður með okkur í áratugi. Þetta er mat Arnars Pálssonar, erfðafræðings og prófessor í lífupplýsingafræði við Háskóla Íslands og sjötíu og sjö fremstu faraldsfræðinga í heiminum. Bergljót Baldurdsóttir ræddi við Arnar Pálsson. Með því að fjölga jöfnunarsætum þingmanna væri hægt að jafna vægi atkvæða milli flokkanna sem bjóða fram í næstu alþingiskosningum. Í síðustu þremur alþingiskosningum hefur vægið ekki verið jafnt og það virðist stefna í það sama í kosningunum í haust. Arnar Páll Hauksson, ræddi við Steingrím J Sigfússon, forseta Alþingis Þann 3. maí, fyrir hundrað árum varð skipting Írlands staðreynd. Þess er nú víða minnst, á Írlandi, Norður-Írlandi og í Bretlandi. Friðarsamningurinn 1998 lægði ófriðaröldurnar á Norður-Írlandi en ýmsir óttast neikvæð áhrif Brexit og afskiptaleysis bresku stjórnarinnar. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá
Spegillinn 3.5.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Norska fjármálaeftirlitið hefur í tveimur álitsgerðum, birtum í dag, beint harðri gagnrýni að norska bankaum DNB fyrir eftirlitsleysi með peningaþvætti. Í annarri skýrslunni er sérstaklega fjallað um viðskipti Samherja hjá bankanum. Gísli Kristjánsson, í Osló segir frá Forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar ræddu peningaþvætti og möguleika íslenskra eftirlitsstofnana til að ráðast í umfangsmiklar rannsóknir í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi í dag. Tilefnið var há sekt sem norska fjármálaeftirlitið lagði á norska bankann DNB. Rætt við Loga Einarsson, formann Samfylkingarinnar og Katrínu Jakobsdóttur, forsætisráðherra Dæmi eru um að fólki, sem er í sárri þörf fyrir að komast á hjúkrunarheimili, sé hafnað margsinnis vegna þess að það er á dýrum lyfjum eða þarf mikla hjúkrun. Formaður færni- og heilsumatsnefndar höfuðborgarsvæðisins segir þetta brot á þjónustusamningum. Rætti við Pálma V. Jónsson, öldrunarlækni Hátt í 20 þúsund manns bættust fyrir helgi í forgangshóp þeirra sem eru með undirliggjandi sjúkdóma og teljast vera í aukinni hættu á að veikjast alvarlega af COVID-19. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni COVID-19 smit á Indlandi nálgast tuttugu milljónir. Stjórnvöld eru gagnrýnd fyrir að bregðast ekki nógu vel við ástandinu. Lengra efni: Forseti ASÍ segir að gríðarlega mikilvægar alþingiskosningar séu framundan í haust. Félagsmenn hreyfingarinnar verða hvattir til að nýta kosningarétt sinn. Áherslur Alþýðusambandsins í komandi kosningabaráttu voru kynntar í dag. Arnar Páll Hauksson ræddi við Drífu Snædal, forseta ASÍ Gera þarf greinarmun á hagsmunahópum og þeim sem gæta sérhagsmuna í umræðunni um að landinu sé stjórnað af hagsmunahópum. Þetta segir Henry Alexander Henrysson, heimspekingur sem telur að það henti þeim sem gagnrýnin beinist að að grauta öllu saman. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Henry
Spegillinn 29.4. 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Hægt væri að ná hjarðónæmi hraðar hér á landi ef farið yrði að bólusetja yngstu aldurshópana eða ef boðað yrði handahófskennt í bólusetningu. Þetta eru niðurstöður nýrrar rannsóknar sem Íslensk erfðagreining kynnti í dag. Rætt við Pál Melsted, tölfræðing hjá Íslenskri erfðagreiningu Oddviti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík segir að ekki sé hægt að kenna kórónuveirufaraldrinum alfarið um hallarekstur borgarinnar. Afkoman var um 14,8 milljörðum króna undir áætlun í fyrra. Rætt við Dag B Eggertsson, borgarstjóra Íslenska ríkið hefur undanfarinn áratug greitt að minnsta kosti 39 milljónir í skaðabætur til þeirra sem gengið hefur verið fram hjá með ólögmætum hætti við ráðningar, skipanir og setningar í opinber störf. NATO er byrjað að kalla herlið frá Afganistan. Embættismaður þar segir að ef Talibanar geri árásir meðan á flutningunum stendur verði þeim svarað af fullri hörku. Hæstiréttur í Þýskalandi hefur dæmt loftslagsáætlun þýskra stjórnvalda ófullnægjandi. Hún samræmist ekki grundvallarréttindum þar sem hún nái ekki yfir nógu langan tíma. Lengra efni: Vaxandi verðbólga er verulegt áhyggjuefni segir aðstoðarframkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins. Ljóst sé að Seðlabankinn bregðist við ef þessi þróun heldur áfram. Arnar Páll Hauksson ræddi við Ásdísi Kristjánsdóttur, aðstoðarframkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins Ungir umhverfissinnar kynna sér nú stefnu stjórnmálaflokkanna í umhverfis- og loftslagsmálum og ætla að leggja mat á hana með sérstökum kvarða sem verður kynntur þegar hann er tilbúinn. Stefnt er að því að það verði 17. maí en einkunn stjórnmálaflokkanna verður birt 3. september. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Tinnu Hallgrímsdóttur, formann Ungra umhverfissinna og Þorgerði Maríu Þorbjarnardóttur, fv. formann Ungra umhverfissinna.
Spegillinn 28.4.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Allt að sextán þúsund manns fengu boð um að koma í bólusetningu í þessari viku með bóluefni Astra Zeneca. Síðar í vikunni kemur í ljós hve margir þáðu bólusetninguna. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Enginn í Barnaskólanum á Eyrarbakka og Stokkseyri greindist með COVID-19 í gær og skólastarf hefst á ný á morgun. Hætt er við að starfsmenn sem hefja störf hjá Öldrunarheimilum Akureyrar, eftir að bærinn hefur skilað af sér rekstrinum, fái lægri laun en þeir sem fyrir eru. Ágúst Ólafsson fréttamaður ræddi við Björn Snæbjörnsson, formann í Einingu-Iðju Geðlæknir sem lagði mat á andlegt ástand Mareks Moszczynski, mosinski sem er ákærður fyrir brunann á Bræðraborgarstíg, segir engan vafa um að hann sé ósakhæfur. Skipuleggjendur fjölmennra viðburða í sumar eru margir vongóðir um að afléttingaráætlun stjórnvalda standist. Formaður Þjóðhátíðarnefndar í Vestmannaeyjum segir tíðindin hafa gefið þeim byr í seglin og ætlar að hefja miðasölu á næstu dögum. Óðinn Svan Óðinsson, fréttamaður ræddi við Hörð Orra Grettisson, formann Þjóðhátíðarnefndar í Vestmannaeyjum Bretar hafa tryggt sér sextíu milljónir aukaskammta af bóluefni frá Pfizer-BioNTech ef bólusetja þarf landsmenn í þriðja sinn fyrir veturinn. Raðgreiningar eiga eftir að gjörbreyta læknisfræðinni og koma nú í auknum mæli inn í krabbameinslækningar segir prófessor í erfðafræði. Við heyrum meira um það síðar í Speglinum . Bergljót Baldursdóttir ræðir við Hans Tómas Björnsson, prófessor og yfirlækni erfða- og sameindalæknisfræðideildar Landspítalans Og Spegillinn var í Laugardalshöll í dag og fylgdist með þegar um 9 þúsund einstaklingar voru bólusettir. Arnar Páll Hauksson fór í Laugardalshöllina og ræddi meðal annars við Sverri Andrésson, Aldísi Guðmundsdóttur, Branddísi Jónu Garðarsdóttur. Þórð Guðmundsson, Jórlaugu Heimisdóttur, hjúkrunarfræðing, Árna Friðleifsson, varðstjóra í lögregunni.
Spegillinn 20.4.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Ríkisstjórnin kynnti á blaðamannafundi í dag frumvörp til laga um hertar sóttvarnir á landamærunum. Samkvæmt þeim verður hægt skylda alla í sóttvarnahús sem koma frá löndum þar sem smit eru eitt þúsund á hverja hundrað þúsund íbúa. Rætt við Katrínu Jakobsdóttur, forsætisráðherra og Bjarna Benediktsson, fjármálaráðherra. Blóðtappa skal skrá sem afar sjaldgæfa aukaverkun af bóluefni Janssen. Þetta er niðurstaða Lyfjastofnunar Evrópu sem rannsakaði tengsl bóluefnisins við blóðtappamyndun. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Þingmaður Miðflokksins spurði á Alþingi í dag hvort stefnan um skóla án aðgreiningar væri of dýru verði keypt. Árangur grunnskólanemenda í PISA-könnunum væri skelfilegur og lesskilningur í frjálsu falli. Heyrist í Lilju Alfreðsdóttur, menntamálaráðherra og Karl Gauta Hjaltasyni þingmanni Miðflokksins Lengra efni: Miklir fjármunir spöruðust í heilbrigðiskerfinu eftir að farið var að bólusetja börn við pneumokokkum hér á landi. Þetta kemur fram í grein sem nýlega var birt í vísindaritinu PlosOne. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Elías Snæbjörn Eyþórsson, lækni um sparnaðinn sem myndast í heilbrigðiskerfinu vegna bólusetninga gegn pneumokokkum Allt er á suðupunkti í Bretlandi vegna evrópsku ofurdeildarinnar í fótbolta sem tólf evrópsk knattspyrnulið ætla að stofna. Krísufundur var haldinn á skrifstofu forsætisráðherra í Downing-stræti. Sigrún Davíðsdóttir segir frá Og við segjum líka frá málaranum sem var ekki til síðar í Speglinum. Eigandi gallerís í Noregi seldi, í mörg ár, málverk sem hann sagði að væri eftir heimsþekkta málara en í ljós kom að hann málaði þau sjálfur. Arnar Páll Hauksson, tók saman
Spegillinn 19. 4. 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Sóttvarnalæknir segist ekki vera með minnisblað um hertar aðgerðir á teikniborðinu, en hann sé ekki lengi að útbúa það ef smitum fjölgar enn frekar. Rætt við Þórólf Guðnason Logi Einarsson formaður Samfylkingarinnar segir að flokkurinn sé tilbúinn að leggja fram frumvarp sem heimilar ráðherra að skylda fólk til að dvelja í sóttvarnahúsi þegar það kemur til landsins. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra segir gremjulegt að ekki sé hægt að treysta fólki til að fara eftir reglum um sóttkví. Búist er við að það taki ferðaþjónustuna hér á landi töluverðan tíma að ná aftur fyrri styrk að mati Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Sjóðurinn birti í dag nýja úttekt um stöðu og horfur í íslensku efnahagslífi. Alþjóðasamfélagið og bóluefnaframleiðendur þurfa að spýta í lófana, segir sænska baráttukonan Greta Thunberg sem ætlar að gefa 15 milljónir króna til COVAX bóluefnasamstarfsins. Í fyrsta sinn hefur vísindafólki tekist að koma tæki á flug á annarri plánetu. Þyrlan Ingenuity náði að taka á loft, fljúga og lenda aftur á Mars fyrr í dag. Til greina kemur að reistir verði varnargarðar fyrir ofan Grindavík og við Svartsengi til að verja þessa staði fyrir hraunrennsli ef gýs á fleiri stöðum á Reykjanesskaga. Einnig er í athugun að gera tilraunir með að stýra hraunrennslinu í Meradölum. Allar vinnuvélar á suðvesturhorni landsins hafa verið skráðar til að hægt verði að nota þær í neyðartilfellum. Arnar Páll Hauksson, ræddir við Rögnvald Ólafsson, aðsotðaryfirlögregluþjón hjá Almannavörnum Ónæmissvar við Sars-Cov tveir veirunnar hjá þeim sem hafa sýkst af henni hafði lítið dvínað ári eftir að fólkið veiktist. Þeir sem voru veikari voru með meira ónæmissvar og eldra fólk líka. Þetta kom fram á fræðslufundi Íslenskrar erfðagreiningar sem haldinn var í dag. Þar voru kynntar niðurstöður úr umfangsmiklum rannsóknum fyrirtækisins á kórónuveirunni meðal annars á raðgreiningu, vörnum líkamans gegn henni og afleiðingar fyrir heilsu þeirra sem smituðust. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Kára Stefánsson, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar
Spegillinn 15.4 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Stjórnvöld í Noregi ætla að bíða með að taka ákvörðun um notkun á bóluefni Astrazeneca. Norska lýðheilsustofnunin vill að bóluefnið verði tekið úr umferð. Embætti ríkissaksóknara hefur ákveðið að hækka ekki sektir fyrir brot á sóttkví. Ríkissaksóknari telur að sú heimild sóttvarnalæknis að skikka fólk sem rýfur sóttkví til að ljúka henni í sóttvarnarhúsi hafi mun meiri fælingarmátt en hækkun sekta. Sjúkratryggingar Íslands hafa samið við Heilsuvernd um yfirtöku á rekstri Öldrunarheimila Akureyrar. Bæjarstjórinn fagnar samningnum en reksturinn kostaði Akureyrarbæ 400 miljónir króna á síðasta ári. Rætt við Ásthildi Sturludóttur, bæjarstjóra á Akureyri Fjármálaeftirlitið hefur óskað eftir gögnum frá fyrirtækinu sem sendi innheimtukröfur á fólk vegna smálána. Neytendastofa hefur málið einnig til skoðunar. Fyrirtækið ætlar að breyta kröfunum þannig að þær endurspegli einungis höfuðstól lánanna. Skoða þarf hvort vistun kvenna og karla saman í opnum fangelsum taki nægjanlegt mið af öryggi og þörfum kvenna. Þetta kemur fram í skýrslu setts umboðsmanns Alþingis. Lengra efni: Stefnt að því að leggja rafmagn upp að gosinu í Geldingadölum og í dag var byrjað að bera möl í stíginn að gosstöðvunum. Þá verða ráðnir landverðir eða starfsmenn til að taka við af björgunarsveitarmönnum. Arnar Páll Hauksson ræddi við Fannar Jónasson, bæjarstjora í Grindavík og Ólaf Jónsson, sviðssstjóra hjá Umhverfisstofnun Aukin eftirspurn eftir vörum og þjónustu og hagstætt vaxtaumhverfi ætti að auka svigrúm fyrirtækja til að lækka verð segir, Auður Alfa Ólafsdóttir, verkefnisstjóri verðlagseftirlits ASÍ. Róbert Farestveit, sviðstjóri og hagfræðingur ASÍ telur að vaxtahækkanir séu ekki heppilegar til að halda aftur af verðbólgu. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Auði og Róbert um verðhækkanir og verðbólgu. Í janúar 2018 heimsótti Emmanuel Macron Frakklandsforseti Theresu May þáverandi forsætisráðherra til að ræða erfitt mál, flóttamannamálin. En Macron kom einnig færandi hendi: boð um að árið 2022 myndu Frakkar lána Bretum Bayeux-refilinn, eina mestu þjóðargersemi Frakka. Nú er tvísýnt hvort úr því verði og aðstæður reyndar aðrar en þegar boðið kom. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá
Spegillinn 14.4.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Heilbrigðisyfirvöld í Danmörku segja að góð staða á faraldrinum innanlands sé ein ástæða þess að ákveðið var að hætta að nota bóluefni Astrazeneca. Sú staðreynd að önnur bóluefni séu í boði hafi einnig áhrif. Þórólfur Guðnason, sóttvarnalæknir telur líklegt að þeir sem fengið hafi fyrri bólusetningu með Astra Zeneca og eru í áhættuhópi fái seinni skammtinn með öðru efni. Hann gerir sér vonir um að búið verði að bólusetja vel yfir 200 þúsund manns í júní eða júlí. Stefnt er að því að flugfélagið Play hefji áætlunarflug í lok júní. Stjórnendur munu kynna fyrirætlanir sínar á næstu dögum en félagið hefur tryggt sér ríflega fimm milljarða króna. Lengra efni: Rúna Hauksdóttir Hvannnberg, forstjóri Lyfjastofnunar segir að ákvörðun Dana um að hætta að nota AstraZeneca byggi á því að önnur bóluefni séu í boði. Danir hafi þegar notað nokkuð mikið af AstraZeneca og þjóðir horfi einnig til þess hve langt þær eru komnar í að bólusetja vissa aldurshópa. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Rúnu Vonir standa til að Ísland taki þátt í tilraunaverkefni í næsta mánuði með að nota samræmt covid-bólusetningarvottorð á Evrópska efnahagssvæðinu. Ingi Steinar Ingason, sviðsstjóri hjá Landlækni segir að ekki séu dæmi um að framvísað hafi verið fölsuðum vottorðum á landamærunum. Stefnt er að því að samræmdu vottorðin verði komin í almenna notkun í seinni hluta júní. Arnar Páll Hauksson ræddi við Inga Steinar Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn telur að horfurnar í efnahagsmálum heimsins séu nú betri en þegar hann sendi frá sér álit í október. Bólusetning og opinber stuðningur við fólk og fyrirtæki hefur breytt skoðunum sjóðsins. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá
Heilbrigðisráðherra segir að reglugerð um að skylda farþega frá áhættusvæðum í sóttkví á sóttkvíarhótel hafi verið sett í góðri trú. Staðfesti landsréttur niðurstöðu hérðasdóms um að lagastoð skorti verði brugðist við því. Sárafáir þeirra sem komu til landsins með flugi í dag fóru á sóttkvíarhótel, segir yfirlögregluþjónn á Keflavíkurflugvelli. Karlmaður sem ákvað að fara heim til sín og kona sem ákvað að fara á sóttkvíarhótel gefa sömu skýringuna, það hafi verið þægilegast. Lögfræðinga greinir á um hvort úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur sýni brotalamir í sóttvarnarlögum. Reglugerð heilbrigðisráðherra hafi hins vegar skort lagastoð. Eldfjallafræðingur segir líklegt að nýtt gosskeið sé hafið á Reykjanesskaga. Gosið nú muni að líkindum standa í langan tíma en ekki sé þó líklegt að hraun renni yfir Suðurstrandarveg fyrr en í fyrsta lagi á næsta ári. Nemendur í Fossvogsskóla geta snúið aftur til náms í Korpuskóla á morgun. Viðgerðir hafa staðið yfir í Korpuskóla um páskana eftir að rakaskemmdir komu þar í ljós. Magnús Gottfreðsson, prófessor í smitsjúkdómum segir að sýkingarmáttur breska veiruafbrigðisins sem gangi hér nú sé meiri en eldri afbrigða og því þurfi hertar aðgerðir til að sporna við ástandinu. Ef það sé ekki gert aukist líkur á hópsmiti hér á landi. Hann vonar að stjórnmálamenn byggi traustari lagastoð undir aðgerðirnar. Bergljót Baldursdóttir talaði við Magnús. Þorvaldur Þórðarson, eldfjallafræðingur, segir að ef hraun nái að flæða yfir Suðurstrandarveg verði það ekki fyrr en í fyrsla lagi á næsta ári. Hann segir líklegt að hafið sé nýtt gosskeið á Reykjanesskaga. Horfur sé á að gosið nú mun standa yfir í langan tíma. Hann segir að nýja gosið sé meira og minna hrein viðbót við gosið í Geldinadölum. Því megi segja að það sé verið að tvöfalda framleiðnina. Arnar Páll Hauksson talaði við Þorvald Þórðarson. Boris Johnson forsætisráðherra Breta kynnti í gær 2. stig í afléttingu Covid-19 takmarkana, sem verður 12. apríl. Ferðamöguleikar Breta utanlands í sumar eru þó enn óljósir og stærsta spurningin er, eftir sem áður, hvort og þá hvernig bólusetningarvottorð verði gerð að skyldu. Sigrún Davíðsdóttir sagi frá.
Spegillinn 31. mars 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Sjö hafa verið kærðir fyrir utanvegaakstur við gosstöðvarnar síðan gos hófst fyrir tæpum tveimur vikum. Teymisstjóri hjá Umhverfisstofnun segir að svæðið sé mjög viðkvæmt en brotaviljinn sé einbeittur hjá sumum. Hólmfríður Dagný Friðjónsdóttir ræðir við Hákon Ásgeirsson, teymisstjóra hjá Umhverfisstofnun Búið er að rekja ferðir þeirra fimm sem greindust utan sóttkvíar innanlands í gær Bóluefni þýska líftæknifyrirtækisins BioNTech veitir börnum á aldrinum tólf til fimmtán ára hundrað prósent vörn gegn COVID-19. Þetta kemur fram í yfirlýsingu sem fyrirtækið og bandaríski lyfjarisinn Pfizer sendu frá sér í dag. Lyfjastofnun Evrópu hefur enn ekki fundið tengsl blóðtappa og bóluefnis AstraZeneca, þrátt fyrir ítarlegar rannsóknir Félag framhaldsskólakennara og Félag stjórnenda í framhaldsskólum skrifuðu í dag undir samkomulag um breytingar og framlengingu á kjarasamningi við ríkið. Lengri umfjöllun: Mikill meirihluti íslenskra foreldra vill láta bólusetja börn sín við COVID-19. Þetta sýna fyrstu niðurstöður úr nýrri könnun. Lyfjafyrirtækin eru byrjuð að prófa nýju covid-bóluefnin fyrir börn og má búast við niðurstöðum á næstu mánuðum. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Ásgeir Haraldsson, prófessor á barnaspítala Hringsins. Rannsókn sem Hákon Hákonarson, íslenskur barnalæknir, stendur fyrir hefur leitt í ljós að lyf hægir á framgangi banvæns genasjúkdóms. Hingað til hefur engin meðferð verið til. Sjúkdómurinn er séríslenskur og vitað er um 25 einstaklinga í fimm fjölskyldum sem bera genið sem veldur honum. Vísindatímarit birti í síðustu viku niðurstöður rannsóknarinnar. Hákon vinnur nú að þróun nýs lyfs sem hann vonast til að sýni jafnvel betri árangur og stefnir á að nota það við fleiri sjúkdómum, svo sem Alzheimer. Þórhildur Þorkelsdóttir, ræðir við Hákon Hákonarson Fastur liður í alþjóðlegum skýrslum um spillingu í sjávarútvegi er að beina athyglinni að mútum fyrir veiðileyfi og kvóta. Ekki er hægt að fullyrða að ekkert sé hægt við því að gera því um sé að ræða landlægan vanda í sumum löndum, eins og til dæmis í Afríku, því lög eru gegn því að fyrirtæki greiði mútur erlendis. Og það á einnig við um Ísland. Sigrún Davíðsdóttir segir frá
Spegillinn 23. mars 2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Lögreglan á Suðurnesjum reynir nú að fá fólk til að yfirgefa gossvæðið á Reykjanesi vegna gasmengunar. Veðurstofan spáir því að hún verði lífshættuleg í kvöld. Múgur og margmenni hefur verið við eldstöðvarnar í dag. Rætt við Sigurð Bergman aðalvarðstjóra í lögreglunni á Suðurnesjum. Gosið í Geldingadölum gæti varað í mánuði eða ár segir prófessor í jarðefnafræði. Margt sé að varast því sprungur geti opnast hratt og gastegundir streymt af krafti úr þeim. Hólfmríður Dagný Friðjónsdóttir, fréttamaður ræddi við Andra Stefánsson prófessor í jarðefnafræði við gosstöðvarnar í dag. Leitað verður allra leiða til að flýta bólusetningu segir forsætisráðherra. Heilbrigðisráðuneytið skoðar nú bóluefnið spútnik fimm sem framleitt er í Rússlandi. Heyrist í Katrínu Jakobsdóttur, forsætisráðherra og Sigmund Davíð Gunnlaugsson í umræðum á Alþingi í dag Nicola Sturgeon, fyrsti ráðherra Skotlands, stóð af sér vantrauststillögu á þinginu í Edinborg í dag. Íhaldsmenn lögðu hana fram, þar sem hún hefði verið staðin að því að brjóta siðareglur þingsins Breyta þarf lögum eigi að skylda þá sem koma til landsins í sóttvarnahús. Þetta segir formaður Velferðarnefndar. Hertar sóttvarnaráðstafanir á landamærunum eiga að taka gildi 1. apríl. Rætt við Helgu Völu Helgadóttur, þingmann Samfylkingarinnar og formann Velferðarnefndar Alþingis. Lengri umfjöllun: Tilkynnt hefur verið um mjög gróft líkamlegt ofbeldi á öldruðum til þjónustumiðstöðvar borgarinnar og einnig um fjárhagslega misnotkun. Deildarstjóri á þjónustumiðstöð segir að ofbeldi á öldruðum sé mjög falið. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Sigrúnu Ingvarsdóttur, félagsráðgjafa og deildarstjóra á þjónustumiðstöð Laugardals- og Háaleitis. Svo virðist sem talsverður áhugi sé meðal fyrirtækja á að nýta ráðningarstyrki til að ráða atvinnulaust fólk. Forstjóri Vinnumálastofnunar segir að fyirtæki sýni ákveðna samfélagslega ábyrgð ef þau nýta ráðningarstyrki til að ráða fólk á atvinnuleysisskrá. Arnar Páll Hauksson ræðir við Unni Sverrisdóttur, forstjóra Vinnumálastofnunar og Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóra Samtaka Atvinnulífsins Ár er síðan Covid-19 faraldurinn lokaði Bretlandi og Bretar horfa nú yfir farinn veg. Bólusetning gengur vel en ennþá er óljóst hvenær lífið kemst í eðlilegt horf. Minnst var á það sorglega met Breta í dauðsföllum með klukknahljómi á hádegi í dag. Sigrún Davíðsdóttir í Lundúnum segir frá
Næstu dagar munu skera úr um hvort herða þurfi sóttvarnaaðgerðir eftir að 26 kórónuveirusmit greindust síðustu þrjá daga. Þetta segir sóttvarnalæknir. Fjármála- og efnahagsráðherra kynnti í dag nýja fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar. Gert er ráð fyrir 2,1 prósenta hagvexti á þessu ári. Vegna hættu á gasmengun mælir Veðurstofan ekki með því að fólk leggi leið sína að gosinu í Geldingadölum seinni partinn á morgun. Byrjað er að stika gönguleið að gosstaðnum og stefnt er að því að opna Suðurstrandarveg í kvöld. Réttarhöld hófust í dag yfir dótturfyrirtæki IKEA í Frakklandi, fyrrverandi forstjóra þess og fleiri yfirmönnum. Þeir eru sakaðir um að hafa látið njósna um starfsfólkið, umsækjendur um störf og jafnvel viðskiptavini. Arnar Páll Hauksson ræðir við Þorvalr Þórðarson, prófessor og eldfjallafræðing um gosið í Geldingadölum. Már Kristjánsson, yfirlæknir smitsjúkdóma á Landspítalanum, segir að farið sé að bera á kvefi, iðrasýkingum og njálg hjá börnum eftir að slakað var á aðgerðum. Það bendir til þess að minna sé um hreinlæti en áður. Smit af breska afbrigðinu úti í samfélaginu sé áhyggjuefni. Bergljót Baldursdóttir talar við Má Kristjánsson. Viðskiptadeilur vegna bóluefna, einkum AstraZeneca efnisins, eru mögulega í uppsiglingu. Evrópusambandið ásakar AstraZeneca um að hygla Bretum sem eiga líka í Brexit-erjum við ESB. Sigrún Davíðsdóttir segir frá.
Spegillinn 19.3.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Allt bendir til þess að jarðhræringum sem verið hafa á Reykjanesskaga sé að ljúka. Þetta segir jarðeðlisfræðingur á Veðurstofunni. Þá hafi líkur á eldgosi minnkað mikið. Rætt við Benedikt Ófeigsson, jarðeðlisfræðing á Veðurstofunni. Sóttvarnalæknir hyggst fara eftir niðurstöðu úr rannsóknum Danmerkur, Noregs og Svíþjóðar um framhald bólusetningu með efni AstraZeneca. Líklegt er að ákvörðun um bóluefni Astra Zeneca liggi fyrir í lok næstu viku. Til greina kemur að takmarka enn frekar þann hóp sem fær efnið. Sóttvarnalæknir segir mögulegt að hópsmitið sem kom upp fyrir tveimur vikum sé enn á ferðinni. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Litakóðunarkerfið sem tekið verður upp á landamærunum 1. maí snýst fyrst og fremst um að taka tillit til stöðu faraldursins í hverju landi, Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra segir að það sé misskilningur að litakóðunarkerfið sem tekið verður upp á landamærunum 1. maí snúist um að opna landið. Núverandi kerfi verði áfram við lýði fyrir alla nema þá sem koma frá grænum löndum. Þeir þurfi eigi að síður að framvísa neikvæðu PCR-prófi og gangast undir skimun. Lögreglan telur sig vera með skotvopnið sem beitt var í morðinu í Rauðagerði í febrúarmánuði. Armando Bequiri, sem var skotinn til bana fyrir utan heimili sitt í Rauðagerði, Margeir Sveinsson yfirlögregluþjónn segir að talin hafi verið hætta á hefndaraðgerðum en lögregla metur það sem svo að sú hætta sé ekki lengur fyrir hendi Almannavarnir vara við því að hrunið geti úr hlíðinni ofan Seyðisfjarðar, en hreyfinga hefur orðið vart í skriðusárinu sem myndaðist í desember. Börnum í Fossvogsskóla verður frá og með þriðjudeginum kennt í húsnæði Korpuskóla í Grafarvogi. Helgi Grímsson, sviðsstjóri skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar segir að það hafi verið besti kosturinn í erfiðri stöðu. Árás á tölvukerfi finnska þingsins er rakin til hakkara sem sagðir eru starfa á vegum stjórnvalda í Kína. Lengri umfjöllun Samkeyra á upplýsingar um börn úr ýmsum kerfum hér á landi með samþykki foreldra. Markmiðið er að bæta þjónustu við börnin. Félags- og barnamálaráðherra hefur lagt fram nokkur frumvörp á Alþingi þar sem gert er ráð fyrir viðamiklum breytingum á þjónustu við börn. Ragnhildur Thorlacius ræðir við Steinunni Birnu Magnúsdóttur, lögfræðing hjá Persónuvernd Kristján Sigurjónsson fjallaði um 50 ára afmæli tímamótaplötunnar Aqualung með Jethro Tull
Spegillinn 18.3.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir. Hundrað manns, þar af fimmtíu starfsmenn Landspítala eru í sóttkví í tengslum við kórónuveirusmitið sem greindist í gær utan sóttkvíar. Rætt við Má Kristjánsson, yfirlækni smitsjúkdóma á Landspítalanum Lyfjastofnun Evrópu segir að færri hafi fengið blóðtappa eftir að hafa fengið bóluefni AstraZeneca en búast hefði mátt við. Það er sagt bæði vel virkt og öruggt. Hugsanlegt er að minni skjálftavirkni nú á Reykjanesskaga sé undanfari eldgoss. Kristín Jónsdóttir, náttúruvársérfræðingur á Veðurstofu Íslands, segir að áður en Kröflueldar hófust hafi dregið úr skjálftavirkni og aflögun. Dregið hefur úr líkum á stórum skjálftum næstu daga. Rætt við Kristínu Jónsdóttur, náttúruvársérfræðing á Veðurstofu Íslands. Breiðafjarðarfejan Baldur lagði að bryggju í Brjánslæk núna klukkan sex að lokinni fyrstu ferð yfir fjörðinn eftir viðgerð. Ferjan bilaði í síðustu viku í annað sinn á innan við ári og tók ferðin rúman sólarhring í stað þess að taka þrjá tíma. Rætt við Unnar Valby Gunnarsson, skipstjóra á Baldri, sem segir það vera létti að ferjan er aftur komin á siglingu. Ekkert stress hafi verið í áhöfninni áður en lagt var af stað. Óvenju hlýtt hefur verið á Austfjörðum í dag. Hiti mældist yfir tuttugu stigum bæði á Dalatanga og í Neskaupstað, og sjálfvirkir mælar Veðurstofunnar bæði í Reyðarfirði og Eskifirði sýndu 19,6 stig í dag og á Bakkagerði náði hitinn 19,3 stigum. Róbert Jóhannsson, ræddi við Díönu Ívarsdóttur aðstoðarskólastjóra gunnskólans á Reyðarfirði og Birtu Líf Kristinsdóttur, veðurfræðing á Veðurstofu Íslands. Lengri umfjöllun: Réttlát umskipti: Verkalýðshreyfingin leggur til að stofnaður verði sérstakur vinnuhópur innan Þjóðhagsráðs til að tryggja að umskipti yfir í kolefnislaust Ísland verði réttlát. Aðgerðir stjórnvalda núna séu hlutfallslega mest íþyngjandi fyrir lágtekjuhópa. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu sem verkalýðshreyfingar á Íslandi hafa staðið að. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Sigríði Ingibjörgu Ingadóttur, hagfræðing BSRB og einn af skýrsluhöfundum. Skýrslan heitir Réttlát umskipti: Leiðin að kolefnislausu samfélagi. Hún er unnin í samstarfi við 14 samtök launafólks í sex ríkjum á Norðurlöndunum og Þýskalandi Barnavernd: Annar pistill af þremur. Það er spennandi að sjá hvernig hægt að að efla þjónustu við börn og fækka þannig barnaverndarmálum, segir Heiða Björg Pálmadóttir forstjóri Barnaverndarstofu . Henni líst vel á kerfisbreytingar sem nú eru í deiglunni og segir þær risastórar. Ragnhildur Thorlacius talaði við han
Spegillinn 9. mars Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Unnið er að smitrakningu vegna smita sem komið hafa upp á síðustu dögum. Gengið er út frá því að þeir sem smituðust séu með breska afbrigði kórónuveirunnar. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni. Aðeins liggja fyrir loforð um afhendingu á rúmlega 40 þúsund skömmtum af bóluefni í næsta mánuði. Stjórnvöld telja víst að framboð á bóluefni eigi eftir aukast á öðrum ársfjórðungi. Arnar Páll Hauksson, ræðir við Ástu Valdimarsdóttur, ráðuneytisstjóra í heilbrigðisráðuneytinu Gos gæti hafist á Reykjanesskaga með skömmum fyrirvara, að mati jarðeðlisfræðings. Hann segir að kvikugangurinn sem myndast hefur milli Fagradalsfjalls og Keilis gæti lengst enn frekar. Anna Lilja Þórisdóttir ræðir við Freystein Sigmundsson, jarðeðlisfræðing Viðtal Opruh Winfrey við hertogann og hertogaynjuna af Sussex, Harrí og Meghan Markle setur bresku konungsfjölskylduna í verulegan bobba. Beðið er eftir viðbrögðum hennar við viðtalinu. Sigrún Davíðsdóttir segir frá. Bergljót Baldursdóttir ræðir við Alexander Elliott, dagskrárgerðarmanns og verkefnisstjóra RÚV English sem er frá Poole nálægt Bournemouth í suðvestur Englandi um stöðu bresku konungsfjölskyldunnar. Þörf er fyrir nýtt prófakerfi til að geta staðist kröfur og væntingar, segir forstjóri Menntamálastofnunar eftir að rafrænt kerfi fyrir samræmd próf bilaði í annað skiptið á fimm árum. Rætt við Arnór Guðmundsson, forstjóra Menntamálstofnunar og Lilji Alfreðsdóttur, mennta og menningamálaráðherra Tollverðir á Keflavíkurflugvelli óttast að kjör þeirra versni ef verður af styttingu vinnuvikunnar. Formaður BSRB segir að samtök launafólks muni fylgja markmiðum um styttingu vinnuviku vaktavinnufólks fast eftir. Rætt við Sonju Ýr Þorbergsdóttur, formann BSRB
Spegillinn 8.3.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Engin smit hafa enn greinst eftir sýnatöku dagsins. Ekki liggur þó niðurstaða allra sýna fyrir. Sóttvarnalæknir telur ekki ráðlegt að herða landamæraaðgerðir, en skoða þurfi vissa ferla. Rætt við Þórólf Guðnason, sóttvarnalækni Enn eru líkur á gosi á Reykjanesskaga og situr kvika á um eins kílómetra dýpi í kvikugangi á milli Fagradalsfjalls og Keilis. Haldi kvikugangurinn áfram að stækka má eiga von á sambærilegum skjálftahrinum og urðu um helgina. Anna Lilja Þórisdóttir ræðir við Kristínu Jónsdóttur, hópstjóra Náttúruvárvöktunar hjá Veðurstofu Íslands. Tæknileg vandkvæði komu upp þegar þúsundir níundubekkinga hugðust þreyta íslenskupróf í morgun. Menntamálastofnun hefur því ákveðið að opna skólum tveggja vikna prófaglugga í næstu viku. Rætt við Arnór Guðmundsson, forstjóra Menntamálastofnunar Héraðsdómur Reykjavíkur hafnaði á föstudag öllum málsástæðum Lilju Alfreðsdóttur, menntamálaráðherra, í máli sem hún höfðaði til að fá ógiltan úrskurð kærunefndar jafnréttismála vegna skipunar ráðuneytisstjóra í mennta- og menningarmálaráðuneytinu. Sama hver niðurstaða kærunefndarinnar hefði orðið hefði það engu breytt fyrir Pál Magnússon sem skipaður var í stöðuna Forstjóri Lyfjastofnunar segir að með aukinni framleiðslugetu stærstu lyfjaframleiðendanna sé að rofa til á bóluefnamarkaðinum. Stutt sé í að markaðsleyfi verði gefið út fyrir bóluefni frá Janssen. Arnar Páll Hauksson ræddi við Rúnu Hauksdóttur Hvannberg, forstjóra Lyfjastofnunar Margboðað viðtal Opruh Winfrey við hertogann og hertogaynjuna af Sussex, Harrí og Meghan Markle er þriðja viðtalið á rúmum fimmtíu árum sem gefur óvænta innsýn inn í bresku konungsfjölskylduna. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá Fjárfestingarátak ríkisstjórnarinnar vegna COVID-19 skapar fyrst og fremst störf fyrir karla. Þetta segir forsvarsmaður félagsins Femínísk fjármál. Fjármál séu kyngreind í ráðuneytunum en pólitískar ákvarðanir vanti. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Finnborgu Salome Steinþórsdóttur, hjá félaginu Femínísk fjármál um kynjuð fjárlög. Hátt í fimmtíu konur hafa leitað til lögmanns vegna þess að þær telja sig hafa fengið ranga greiningu í skimun við leghálskrabbameini hjá Krabbameinsfélaginu. Sex þeirra fara fram á skaðabætur og um 11 málum hefur verið vísað til skoðunar hjá Embætti landlæknis. Anna Lilja Þórisdóttir, ræddi við Sævar Þór Jónsson, lögmann
Myndir frá gervitunglum sýna litlar breytingar á milli Keilis og Fagradalsfjalls á Reykjanesskaga. Borgarstjóri segir gasmengun frá hugsanlegu eldgosi vera ógn sem huga þurfi að. Þó að óróapúls mælist ekki lengur á skjálftasvæðinu á Reykjanesskaga er skjálftahrinan enn kröftug. Danmörk, Austurríki og Ísrael ætla að stofna sjóð til að vinna saman að rannsóknum á bóluefnum gegn COVID-19 og fjárfesta í verksmiðjum til að auka framleiðsluna. Hætta er á að aukin umræða um alþjóðlega skipulagða glæpahópa ýti undir fordóma gagnvart innflytjendum. Þetta segir afbrotafræðingur sem fagnar því að umræðan verði til þess að fjársvelt lögregla fái viðbótarfjármagn. Samband sveitarfélaga hefur óskað eftir fundi með velferðarnefnd Alþingis til að ræða rekstur hjúkrunarheimila. Framkvæmdastjóri sambandsins segir ótækt að sveitarfélög borgi með þessum rekstri. Þetta er frekar lífleg þróun í jarðhræringum á Reykjanesskaga en ekki mjög hröð, segir Sigurjón Jónsson jarðeðlisfræðingur við King Abdullah háskólann í Saudi Arabiu. Það verði breytingar á nokkurra klukkustunda fresti sem þarf að rýna í og reyna að skilja. Sigurjón er einn þeirra vísindamanna sem skoðar gervitunglamyndir af landinu. Ragnhildur Thorlacius talaði við Sigurjón. Margrét Valdimarsdóttir, afbrotafræðingur og lektor við háskólann á Akureyri segir að íslensk lögregla hafi verið fjársvelt of lengi og fagnar því ef umræða um skipulagða alþjóðlega glæpastarfsemi hér á landi verði til þess að hún fái aukið fjármagn. Hætta sé hins vegar á að umræðan veki upp fordóma gagnvart innflytjendum. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Margréti Valdimarsdóttur.
Hugsanlegt er að gos hefjist á Reykjanesskaga á næstunni. Merki um gosóróa mældist á þriðja tímanum í dag í fyrsta sinn frá því að jarðskjálftahrinurnar hófust fyrir viku. Sérfræðingar Jarðvísindastofnunar settu upp dróna í dag til að kanna hvort kvika væri sjáanleg en talið er að hún gæti verið að leita leiðar upp á yfirborðið sunnan Keilis. Komi til eldgoss á Reykjanesskaga verða áætlanir vegna eldgosa og öskufalls virkjaðar á Keflavíkurflugvelli. Ekkert lát hefur verið á jarðskjálftum í vikunni og svo urðu þessar breytingar á þriðja tímanum í dag að greina mátti gosóróa á Reykjanesskaga. Freysteinn Sigmundsson, jarðeðlisfræðingur hjá Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands. Bergljót Baldursdóttir talar við Freystein Sigmundsson jarðeðlisfræðing.
Spegillinn 16.2.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldurdsóttir Rýming tæplega 50 húsa í jaðri byggðarinnar í sunnanverðum Seyðisfirði tekur gildi klukkan 19 í kvöld. Hættustig almannavarna hefur aftur verið lýst yfir í bænum vegna skriðuhættu. Kristján Sigurjónsson ræðir við Aðalheiði Borgþórsdóttur í Múla á Seyðisfirði Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir sendir minnisblað til heilbrigðisráðherra á næstu dögum um frekari afléttingar innanlands í framhaldi af boðuðum hertum aðgerðum á landamærum sem kynntar voru í dag. Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir Ísland vera opnasta land í Evrópu núna, hér séu minnstar hömlur á atvinnulífi og daglegu lífi í álfunni. Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokks í Suðurkjördæmi, spurði heilbrigðisráðherra í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi í dag hvort til greina kæmi að sjálfstætt starfandi heilsugæslustöð fengi að starfa á Suðurnesjum. Ráðherrann telur að það þurfi að stíga mjög varlega til jarðar í þessum málum en full ástæða sé til að ræða þessar hugmyndir. Dómstóll í Hollandi ógilti í dag útgöngubann stjórnvalda, sem hefur sætt eindreginni andstöðu landsmanna. Þau ætla að áfrýja dóminum. Skjólstæðingum Frú Ragnheiðar, hjálparúrræðis Rauða krossins fyrir sprautufíkla og/eða heimilislausa á höfuðborgarsvæðinu hefur fjölgað um 50 prósent á síðustu fjórum árum. 600 manns leituðu til Frú Ragnheiðar í fyrra. Kristján Sigurjónsson ræðir við Elísabetu Brynjarsdóttur Kostnaður við uppbyggingu hjúkrunarheimila hljómar eins og gjaldþrota stefna segir Pálmi V Jónsson, yfirlæknir á öldrunardeild Landspítalans. Hann leggur til ýmsar breytingar á heilbrigðisþjónustu við eldra fólk meðal annars öldrunargeðdeild verði stofnuð og að heilsugæslan verði gerð að vöggu öldrunarþjónustunnar. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Pálma Norðmenn búa sig undir átakakosningar til þings í haust. Ríkisstjórn Ernu Solberg frá Hægri flokknum hefur tapað miklu fylgi á kjörtímabilinu og á engan möguleika á að lifa af ef skoðanakannanir standast. En það er ekki þar með sagt að ný vinstristjórn bíði þess að taka við. Þar þurfa fimm ólíkir flokkar að ná samstöðu. Kjósa á 13. september. Gísli Krisjánsson í Noregi sagði frá
Spegillinn 15.02.2021 Umsjónarmaður: Bergljót Baldursdóttir Rannsóknardeild lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu gefur ekki upp hvort morðvopnið sem notað var við manndráp í Rauðagerði í Reykjavík á laugardagskvöld sé fundið. Hundrað og níutíu þúsund manns verða bólusett hér á landi fyrir lok júní, gangi áætlanir heilbrigðisráðuneytisins eftir. Um sex þúsund Íslendingar verða bólusettir í þessari viku. Íbúum á Hofi í Öræfum, sem fengu krapaflóð í bakgarð sinn í gær var verulega brugðið. Mjög óvenjulegt er að svona flóð séu svo stór að þau fari yfir varnargarða. Dómari í Suður-Afríku vill láta fangelsa fyrrverandi forseta landsins fyrir að vanvirða réttinn. Aðeins hafa fengist niðurstöður úr 10 prósentum þeirra leghálssýna sem send hafa verið til Danmerkur síðan Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins tók við skimun af Krabbameinsfélaginu. Forstjóri heilsugæslunnar hefur áhyggjur af þessum seinagangi og fer fram á skýringar hjá Dönum á fundi á morgun. Meirihluti þingmanna á grænlenska landsþinginu vill að efnt verði til kosninga, meira en ári áður en kjörtímabilinu lýkur. Vinnumálastofnun ásamt Samtökum atvinnulífsins ætla að gera átak í að skapa ný störf í landinu. Þau fyrirtæki sem taka þátt geta fengið ráðningarstyrk með þeim sem þeir ráða til starfa. Sviðsstjóri hjá Vinnumálastofnun hvetur fyrirtæki, atvinnurekendur og sveitarfélög að leggja verkefninu lið. Bergljót Baldursdóttir ræddi við Hrafnhildi Tómasdóttur, sviðstjóra hjá Vinnumálastofnun Formaður Félags íslenskra atvinnuflugmanna segir að það sé hvorki siðferðislega rétt né lögum samkvæmt að segja upp fastráðnum flugmönnum í kjaradeilu til þess að þvinga þá til að gefa eftir lungan af sínum kjörum. Verkfall 11 flugmanna hjá flugfélaginu Bláfugli hefur staðið yfir í hálfan mánuð. Arnar Páll Hauksson talaði við Jón Þór Þorvaldsson formann Félags íslenskra atvinnuflugmanna Sveitarfélög fengu óvart greitt þremur milljörðum of mikið í staðgreiðslu frá ríki nú um mánaðamótin. Í desember fengu þau líka þrjá milljarða, sem þau áttu að fá en vissu ekki af. Elsa María Guðlaugs. Drífudóttir talaði við Björgu Ágústsdóttur sveitarsstjóra Grundarfjarðarbæjar
Spegillinn 2. febrúar Umsjón Bergljót Baldursdóttir Talsvert fleiri skammtar af bóluefni berast til landsins á næstu tveimur vikum en áætlað var. Sóttvarnalæknir vonast eftir að viðræður við Pfizer lyfjafyrirtækið um hjarðónæmisrannsókn skýrist síðar í vikunni. Offita meðal barna er meiri hér á landi en í nágrannalöndunum. Sérfræðilæknir vill skilgreina offitu sem sjúkdóm og kallar eftir aðgerðum stjórnvalda Verkfall hjá 11 flugmönnum Bláfugls, sem eru félagsmenn í Félagi íslenskra atvinnuflugmanna, hófst á miðnætti í fyrrakvöld. Flugfélagið hefur ráðið verktakaflugmenn í þeirra stað. Verkfallsbrot segir stéttafélagið. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra segir að það séu vonbrigði að tafir hafi orðið á afgreiðslu tekjufalls- og viðspyrnustyrkja en fullyrðir að allur kraftur sem hægt sé að setja í þau mál hafi verið settur í verkefnið. Björn Leví Gunnarsson þingmaður Pírata spurði ráðherra á Alþingi í dag út í seinaganginn, sem hann sagði farinn að stórskaða rekstur og fyrirtæki. Byrjað er að bólusetja heilbrigðisstarfsfólk í Palestínu. Heimastjórnin hefur samið við fjóra lyfjaframleiðendur um bóluefni. Fleiri kvartanir hafa nú borist til Húsnæðis og mannvirkjastofnunar vegna galla í fasteignum en áður. Herdís Hallmarsdóttir, lögfræðingur stofnunarinnar telur að skoða þurfi hvort ekki eigi að setja í lög reglur um að húsnæði sé skoðað og vottað áður en það er selt. Bergljót Baldursdóttir ræddi við hana. Jón Björn Skúlason, framkvæmdastjóri NýOrku segist ekki sjá fyrir sér jumbóþotu fljúga um á rafhlöðum né heldur að frystitogara verði knúnir áfram með rafhlöðum í framtíðinni. Eftirspurn eftir vetni sé að aukast og fyrirspurnir berist frá útlöndum um möguleika á útflutningi á vetni. Arnar Páll Hauksson ræddi við Jón Björn Skúlason Sigrún Davíðsdóttir fjallað um áhugaverðar hliðstæður í íslenskri og írskri brottflutningssögu. Írska sagan er mun sárari og bitrari en sú íslenska. Írar eru jafnframt mjög meðvitaðir um þessa sögu sína og þá einnig um írsku díaspóruna um allan heim. Hver áhrifin af Covid verða á brottflutning á eftir að koma í ljós.