Podcasts about landsp

Við hugsum sjaldnast um lungun – nema þegar þau bregðast. En samt eru þau okkur bókstaflega lífsnauðsynleg, öndunartakturinn sem heldur okkur gangandi alla ævi. Í þessum þætti ætlum við að beina sjónum að þessari líffæravél sem við öndum í gegnum, frá fyrstu andardrætti til síðasta útöndunar. Ég fékk Ólaf Baldursson til mín, lungnalækni sem hefur fylgst með þróun læknisfræðinnar á þessu sviði og veit hversu miklar breytingar hafa orðið – og hvað framtíðin gæti boðið upp á. Við ræðum byggingu lungnanna, hlutverk þeirra, hvernig við höfum farið með þau í gegnum tíðina og hvað við getum gert til að vernda þau betur. Meira um Ólaf Baldursson: Ólafur er lyflæknir og lungnalæknir, sem hefur langa reynslu af stjórnunarstörfum, kennslu- og vísindastarfi auk lyfjaþróunar. Grunnvísindaverkefni sem hann hefur tekið þátt í hafa tvisvar leitt til þróunar lyfja. Hann hefur gegnt stöðu framkvæmdastjóra lækninga á Landspítala frá árinu 2009 en hefur verið í leyfi frá henni í þrjú ár. Á þeim tíma hefur hann starfað sem forstöðumaður lungna- og ofnæmislækninga á Karolinska háskólasjúkrahúsinu í Stokkhólmi og við verkefni á vegum heilbrigðisráðuneytisins hér heima, m.a. varðandi framtíðarhorfur mannafla í læknisþjónustu. Umsjón: Atli Már Steinarsson

Tæknin hjálpar okkur við margt í daglegu lífi, en mun gervigreind hjálpa til við að leysa stór vandamál sem steðja að heiminum, eins og matarsóun. Eyrún Magnúsdóttir, gervigreindarfréttaritari Samfélagsins, ætlar að koma til okkar og fjalla um það hvernig gervigreind og matarsóun tengjast. Reglulega berast foreldrum leikskólabarna tölvupóstar um að hinn eða þessi sjúkdómur hafi skotið sér niður í skólanum. Einn þessara sjúkdóma er hand-, fóta- og munnsjúkdómur, líka kallaður blöðrumunnbólga með útbrotum. Við ætlum að ræða við Valtý Stefánsson Thors, barnasmitsjúkdómalækni á Landspítalanum, um barnasmitsjúkdóma, hvernig sjúkdómaflóran hefur breyst í áranna rás og hvers vegna sumt eldra fólk kváir þegar barnasjúkdóma dagsins í dag ber á góma. Edda Olgudóttir, vísindamiðlari þáttarins og fastur miðvikudagsgestur, ætlar svo að spjalla við okkur um nýjar rannsóknir á verkjameðferðum.

Fasteignamat hækkar enn og samkvæmt nýju mati fyrir árið 2026 hefur það hækkað um 9,2% á milli ára. Þetta getur auðvitað haft áhrif á fasteignagjöld en þarf ekkert endilega að gera það. Tryggvi Már Ingvarsson framkvæmdastjóri Fasteigna hjá Húsnæðis-og mannvirkjastofnun ræddi þetta og fór einnig yfir hvernig staðið var að matinu og hvað hafði raunverulega áhrif á hækkun þess. Á mánudaginn snýr Menningargarðurinn aftur í Húsdýragarðinum, en þetta er annað sinn sem hann verður haldinn þar sem fjölbreytileika samfélagsins er fagnað með kynningu á menningu ólíkra þjóða, matreiðslu, handverksmiðju, dans, söng og sýningum. Þessi viðburður er haldinn á vegum menningarsendiherranna sem hittast í Suðurmiðstöð Reykjavíkurborgar einu sinni í mánuði. Sóley Thuy Doung, Lina Haidar Hatem og Jóhannes Guðlaugsson verkefnistjóri lýðheilsu og forvarna í Suðurmiðstöð komu í þáttinn og sögðu frá deginum. Við kynntumst svo nýjasta verðlaunahafa Verðlaunasjóðs í læknisfræði og skyldum greinum, Martin Inga Sigurðssyni, prófessor í svæfingum og gjörgæslulækningum og yfirlæknir við svæfinga-og gjörgæsludeild Landspítalans. Verðlaunin nema sjö milljónum króna en um er að ræða ein stærstu verðlaun sem veitt eru íslenskum vísindamönnum. Martin hlýtur verðlaunin fyrir rannsóknarferil sinn, meðal annars við að meta einstaklingsbundna áhættu við svæfingar til að koma í veg fyrir alvarlegar aukaverkanir. Martin sagði frá sínum störfum og með honum kom Steinunn Þórðardóttir, formaður Læknafélags Íslands sem sagði frá verðlaunasjóðnum og hver rökstuðningurinn var við valið í ár. Tónlist í þættinum í dag: Lapis Lazuli / Helgi Björnsson (Helgi Björnsson og Guðmundur Óskar Guðmundsson) Lóan er komin / Tendra (James A. Bland, texti Páll Ólafsson) Stjörnur stara / Rebekka Blöndal (Ásgeir Jón Ásgeirsson, texti Rebekka Blöndal) Brúnaljósin brúnu / Páll Óskar Hjálmtýsson (Jenni Jóns) UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG HELGA ARNARDÓTTIR

Ýmsar umbúðir sem fyrirtæki hér á landi nota verða ólöglegar ef og þegar ný umbúðareglugerð Evrópusambandsins verður innleidd í íslenskt regluverk í gegnum EES-samninginn. Reglurnar lúta að hönnun, samsetningu og stærð umbúða og koma til með að snerta marga framleiðendur hér. Til dæmis verður bannað að pakka gúrkum og tómötum í plast, litlar smjöröskjur og pokarnir með tómatsósu, sem oft fylgja frönskum á veitingastöðum heyra líka sögunni til og sums staðar eiga einnota umbúðir að víkja alfarið fyrir umbúðum sem hægt er að nota aftur og aftur. Sigurður Helgi Birgisson, viðskiptastjóri matvælaiðnaðar hjá Samtökum iðnaðarins, hefur verið fyrirtækjum innan handar við að búa sig undir þessar breytingar og hann ætlar að koma til okkar og ræða stöðuna í dag og framtíðina í umbúðamálum. Við fjöllum líka aðeins um röddina. Við heimsækjum Lindu Markúsardóttur, talmeina- og raddfræðing, á Grensásdeild Landspítalans – meðal annars til að ræða kynjaða eiginleika raddarinnar, sem eru flóknari en þeir hljóma við fyrstu hlustun. Spænska borgin Valencia varð illa úti í miklum flóðum í fyrra. Flóð hafa öldum saman valdið usla í borginni og svo fór að um miðja síðustu öld var árfarvegur árinnar Túría, sem oft flæddi yfir bakka sína, fluttur út fyrir borgina - Páll Líndal, umhverfissálfræðingur, segir frá því hvað varð um gamla árfarveginn og hvernig þessi tilfærsla eltist í pistli dagsins. Tónlist í þættinum: BOB DYLAN - One More Cup Of Coffee. JET BLACK JOE - Summer is gone. Bravo, Nino - Un beso y una flor.

“Ljósmæður líta um öxl” er syrpa sem er unnin í samstarfi við Ljósmæðrafélag Íslands, þar sem rætt er við reynslubolta eftir starfslok.Gestur þáttarins er Anna Eðvaldsdóttir ljósmóðir með meiru. Hún segir frá fjölbreyttum starfsferli sem endurspeglar brennandi áhuga á faginu en Anna hefur alltaf tekið nýjungum í starfi fagnandi, enda heyrum við sögur af bókaútgáfu og ráðgjafa-símalínu (sem stundum var misskilin um helgar) Það má með sanni segja að Anna, sem er iðulega kölluð Anna Ljósa, sé ljósmóðir fram í fingurgóma og þykir ekkert sjálfsagðara en að hafa aðstöðu til mæðraverndar á eigin heimili eða að stökkva yfir til nágrannakonu til þess að taka á móti barni í sparikjól milli rétta Anna hefur staðið vaktina á Landspítala frá 1994 ásamt því að sinna fjölskyldum á þeirra heimili (oftar en ekki í Hafnarfirði) og geta samstarfskonur sem og skjólstæðingar staðfest að það er aldrei lognmolla þegar Anna Ljósa er á vakt.

Í dag verður nýtt færni- og hermisetur Háskóla Íslands og Landspítala opnað formlega. Setrið er í hálfgert æfingasjúkrahús þar sem nemendur HÍ og starfsfólk spítalans geta æft sig að sinna sýndarsjúklingum sem geta farið í hjartastopp, svitnað, blánað og veikst af öllum mögulegum sjúkdómum. Við kíktum í heimsókn í HERMÍS í Eirbergi á Landspítalasvæðinu og skoðuðum setrið ásamt Þorsteini Jónssyni – forstöðumanni – og Hrund Thorsteinsson – deildarstjóra menntadeildar Landspítalans. Edda Olgudóttir vísindamiðlari fjallar um fitusöfnun eftir miðjan aldur. Tónlist í þættinum í dag: Spalding, Esperanza - Let her. Laufey - Falling Behind.

Öll viðtölin úr þætti dagsins ásamt símatíma: Sigrún Guðmundsdóttir framkvæmdastjóri heilbrigðiseftirlits Suðurlands ræddi við okkur um klór lausar sundlaugar. Alma Möller heilbrigðisráðherra ræddi við okkur um þjóðarátak í umönnun eldriborgara, biðlista, nýja Landspítalann og fleira. Björn Brynjúlfur Björnsson framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs um nýtt frumvarp Eyþór Víðisson öryggis og löggæslufræðingur um þrautþjálfaða vasaþjófa sem herja ferðamenn og verslanir. Hulda Bjarnadóttir forseti Golfsambands íslands um golfsumarið. Páskasjónvarp - hvað ætla hlustendur að horfa á? Við heyrðum í hlustendum sem gáfu góð ráð um hvað væri spennandi að horfa á yfir páskana.  

við heyrum í Húsvíkingum eftir íbúafund með Carbfix, verkefni sem Hafnfirðingar vildu ekki sjá í bakgarðinum hjá sér, heyrum af atburðum í Úkraínu og á Gaza síðasta sólarhringinn en byrjum á geðheilbrigðismálum - Ekki er fyllilega ljóst hvar ný bygging undir geðþjónustu Landspítala verður og hennar er hvergi getið í þeirri fjármálaáætlun sem kynnt var í vikunni.. Kostnaður við að reisa bygginguna og kaupa þann búnað sem þarf er áætlaður um 24 milljarðar og framkvæmdatíminn um fimm ár og á meðan er geðdeildin með starfsemi á tveimur stöðum í húsnæði sem allir vita að er úr sér gengið og hentar hvorki sjúklingum né starfsmönnum. Formaður Geðráðs segir þörfina brýna og að nýtt hús verði að vera á næstu fjármálaáætlun

Í neyðartilvikum getur hver mínúta skilið á milli lífs og dauða - sérstaklega þegar um hjartastopp er að ræða. Þegar hjartahnoð hefst strax aukast lífslíkur sjúklingsins verulega. Þrátt fyrir þetta treysta sumir sér ekki til að veita aðstoð á vettvangi á meðan sjúkrabíll er á leiðinni á vettvang. Í seinni hluta þáttarins ræðum við mikilvægi þess að kunna fyrstu hjálp og hvernig rétt viðbrögð allra á vettvangi geta bjargað mannslífum. Við höldum áfram ferð okkar um bráðamóttökuna og kynnumst fjölbreyttum verkefnum starfsfólksins.Við heyrum sögu fjölskyldu sem starfar saman á bráðamóttökunni og hjónum sem starfa bæði sem þyrlulæknar. Við fylgjumst með þyrlunni lenda með fárveikan sjúkling við bráðamóttökuna og þegar sjúklingur með blóðtappa þarf tafarlausa aðstoð. Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Bítið á Bylgjunni með Heimi, Lilju og Ómari.   Vilhjálmur Arason, heimilislæknkir og sérfræðingur á bráðamóttöku, ræddi við okkur um sjúkraflutninga á nýjum Landspítala. Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambandsins, var á línunni og ræddi ofurlaun sveitastjórnarmanna og fleiri innan hins opinbera.   Andrea Sigurðardóttir, blaðamaður Morgunblaðsins og Jakob Bjarnar, blaðamaður á Vísi, ræddu um ofurlaun sveitastjórnarmanna og fleira er varðar pólitík. Tryggvi Rúnar Brynjarsson, sagnfræðingur í doktorsnámi við Háskóla Íslands, ræddi við okkur um spilakassarekstur Háskóla Íslands. Árni Árnason, grínari og mannauðsstjóri hjá Elju, hefur slegið í gegn á Facebook. Helga Beck, markaðsstjóri Orkusölunnar of Heiða Halldórsdóttir, framkvæmdastjóri sölu og þjónustu hjá Orkusölunni, ræddu við okkur um áhugaverða auglýsingaherferð.

Páll Magnússon stýrir kröftugri umræðu um þjóðmálin. Í þessum þætti: Guðrún Hafsteinsdóttir nýkjörinn formaður Sjálfstæðisflokksins um stjórnmál. Hörður Arnarsson forstjóri Landsvirkjunnar og Jóna Bjarnadóttir framkvæmdastjóri um virkjanamál. Valgerður Rúnarsdóttir yfirlæknir á Vogi og Helga Þórarinsdóttir læknir á geðdeild Landspítalans um hugvíkkandi efni. Guðrún Karls Helgudóttir biskup Íslands um trúmál.

Stundum þarf starfsfólk bráðamóttökunnar að fjarlægja sprittbrúsa af göngum bráðamóttökunnar svo sjúklingar komist ekki í alkóhólið. Oft eru vandamál við komu þessara sjúklinga - andleg vanlíðan. Í þættinum er kafað ofan í erfið tilfelli sem tengjast andlegri vanlíðan og alvarlegum afleiðingum áfengisdrykkju og vímuefnaneyslu. Þá koma fram ráð til fólks sem líður illa og hvað við sem samfélag getum gert til að hjálpa þeim. Í lok þáttarins fáum við fréttir um líðan móður þáttastjórnanda. Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Bítið á Bylgjunni með Heimi, Lilju og Ómari   Þórey S. Þórðardóttir, framkvæmdastjóri Landssamtaka lífeyrissjóðanna, ræddi við okkur um hlutverk lífeyrissjóðanna þegar kemur að fjárfestingum í innviðum. Andrés Ingi Jónsson, framkvæmdastjóri Dýraverndarsambands Íslands og Linda Karen Gunnarsdóttir, formaður sambandsins, ræddu við okkur um blóðmerarhald. Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokks og Sigríður Andersen, þingmaður Miðflokks ræddu um hagræðingartillögur ríkisstjórnarinnar. Marta Jóns Hjördísardóttir, talskona sjúklinga á Landspítala, ræddi við okkur um áhyggjur og kvartanir sjúklinga.   Njáll Gunnlaugsson situr í stjórn Sniglanna og er afar ósáttur með kílómetragjaldið. Erla Gísladóttir, eigandi Urðar, ræddi við okkur um pungsápur til styrktar góðu málefni. Gummi Ben og Bjöggi ræddu við okkur um Spurningasprett.

Öldrunarlæknir hvetur fjölskyldur til að ræða meðferðartakmarkanir og óskir aldraðra ástvina þegar kemur að endurlífgun og þáttastjórnandi fylgir aldraðri móður sinni eftir í alvarlegum veikindum. Í þættinum fjöllum við einnig um flæði eldra fólksins um ganga bráðamóttökunnar og hvað það getur verið hættulegt fyrir þennan hóp að dvelja lengi á bráðamóttökunni. Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Í Samfélaginu í dag förum við á vakt á Flæðisdeild Landspítalans og köfum ofan í flæðið sem er forsenda þess að spítalinn virki - og hefur sjaldan verið þyngra en nú. Hvað er að frétta af þessum títtnefnda fráflæðisvanda? Hvað gerir starfsfólkið þegar þetta mennska flæði er nánast stopp og hvað gerist þegar stíflurnar bresta? Við fylgjumst sérstaklega með Kristinu Kötlu Swan og Þórdísi Friðsteinsdóttur, innlagnastjórum sem eru reyndir hjúkrunarfræðingar en líka eins konar lagerstjórar. Þær standa í ströngu allan daginn við að reyna að finna pláss fyrir veikt fólk - með misjöfnum árangri. Frá þessum sjónarhóli fær spítalinn á sig svolítið verksmiðjukenndan blæ - en samt snýst þetta alltaf um fólk.

Bítið á Bylgjunni með Lilju, Ómari og Yngva.   Unnur Anna Valdimarsdóttir, forseti heilbrigðisvísindasviðs HÍ Runólfur Pálsson, forstjóri Landspítala. 5 ár frá fyrsta Covid smitinu, hvað höfum við lært? Þorsteinn Skúli Sveinsson - starfar á mannauðs- og stefnusviði Byko - frambjóðandi til formanns VR um biðlaun.   Ólafarnir. Sindri Viborg, lokaársnemi í kennslufræðum og eineltisforvörnum og kennir í grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu. Hvernig kennara viljum við? Helga Rósa Másdóttir býður sig fram til formennsku í Félagi íslenskra hjúkrunarfræðinga. Unnur Valdís Kristjánsdóttir, vatnsmeðferðaraðili og vöruhönnuður, ræddi við okkur um flot og menninguna í kringum það.

Nánast um leið og Jón Ragnar Jónsson bráðalæknir hefur orð á að það sé óvenju rólegt á næturvakt eina helgina dynja áföllin á. Hann hefur rétt komið manni til lífs þegar neyðarbjallan hringir á deildinni.... Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitin hann einstaka innsýn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Lísa er sex barna móðir sem missti Helga, son sinn, fyrir tæpu ári síðan. Hann fékk sýkingu í hjartað vegna fíknar sinnar og lést á Landspítalanum. Hún er þakklát fyrir að hafa fengið tækifæri til að vera hjá honum og kveðja hann.

„Við áttum gott símtal, yfir klukkutíma langt, og ég átti líka gott símtal við Zelensky eftir það,“ sagði Donald Trump á fréttafundi í gær, aðspurður um símtal þeirra Vladimírs Pútíns Rússlandsforseta. Þetta símtal og yfirlýsingar Trumps og varnarmálaráðherra hans um friðarviðræður við Rússa, útlokun á NATO-aðild Úkraínu og fleira, vöktu mikil viðbrögð meðal bandamanna Bandaríkjanna í NATO. Ævar Örn Jósepsson fer yfir helstu ágreiningsmál og Björn Malmquist ræðir við Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur utanríkisráðherra, sem sótti hvorutveggja fund varnarmálaráðherra NATO í dag og stuðningsríkja Úkraínu í Brussel í gær. Landspítalinn er stærsta stofnun ríkisins - þar vinna sex þúsund og þrjú hundruð manns og árlega renna þangað hundrað milljarðar, sirka sjö prósent af heildarútgjöldum. Runólfur Pálsson, forstjóri Landspítalans, sendi forsætisráðherra og fjármálaráðherra hagræðingartillögur í lok janúar, að beiðni ráðherranna. Hann segir Landspítalann alltaf þurfa meira fé því verkefnin séu alltaf að aukast og það sé ekkert sér-íslenskt vandamál heldur þekkist líka í nágrannalöndunum. Stöðugt sé verið að reyna hagræða innan spítalans til að geta aukið þjónustu. Freyr Gígja Gunnarsson talaði við Runólf. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kormákur Marðarson

Reykingar virðast njóta aukinnar hylli í dægurmenningu - frægt fólk í Hollywood sportar sígarettum á almannafæri, svokallaðir sígarettuáhrifavalda, cigfluencers, hafa skotið upp kollinum á samfélagsmiðlum og síðastliðið ár komu reykingar fyrir í 9 af hverjum 10 kvikmyndum sem tilnefndar voru til stærstu Óskarsverðlaunanna. Blaðamenn tala um áhrif tísku og einhvers konar afturhvarf til kæruleysislegs nautnalífernis fyrri tíma. Við ætlum að ræða þetta, sögu reykinga og áhrif þeirra við Tómas Guðbjartsson, hjarta- og lungnaskurðlækni á Landspítala og prófessor í læknisfræði, en hann gaf nýlega út fræðslu- og forvarnakverið Hættu nú alveg. Svo kemur Helga Lára Þorsteinsdóttir, safnstjóri RÚV til okkar, við ætlum að fara með henni aftur til ársins 1956, þegar stjórnvöld hér tóku á móti hópi ungverskra flóttamanna, rétt fyrir jól. Högni Torfason, fréttamaður ríkisútvarpsins, fékk að fara með að sækja hópinn og lýsti öllu sem fyrir augu bar af mikilli nákvæmni. Tónlist í þættinum: ERIC BURDON & WAR, ERIC BURDON & WAR - Tobacco Road. THE DOORS, THE DOORS - Break on Through (To the Other Side). Moustaki, Georges - Le Métaque.

Þegar Karen Ösp Friðriksdóttir lá sárkvalin á kvennadeild Landspítala árið 2019 var hún sökuð um verkjalyfjafíkn. Hún hafði þá verið verkjuð síðan hún var níu ára. Geðlæknir leiddi að því líkum að verkir hennar tengdust gervióléttu. Tveimur árum síðar fékk hún loks staðfestingu á því að hún væri með líkamlegan sjúkdóm. Hún vonar að heilbrigðiskerfið og samfélagið læri af hennar sögu. Ragnhildur Þrastardóttir hefur umsjón með þáttaröðinni. Halldór Gunnar Pálsson hannaði stef og hljóðheim þáttanna. Þátturinn í heild sinni er aðeins aðgengilegur áskrifendum Heimildarinnar. Áskrift má nálgast á heimildin.is/askrift.

Í rúminu við gluggann liggur sjúklingur sem lenti í árekstri, var handtekinn og fluttur á bráðamóttökuna. Sjúklingurinn verður órólegur og nær að komast út af deildinni. Hann er fáklæddur og skólaus. Sérhfæfðir starfsmenn bráðamóttökunnar eru úti að leita að sjúklingnum og hjúkrunarfræðingur hringir á lögregluna. Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

„Eigum við að skipta okkur niður í hlutverk. Soffía er á skráningu. Getur þú verið með tímann á taktgreiningum fyrir okkur? Hún er í “arreste” eins og er þannig að viið þurfum að fá hana bara yfir og við bara byrjum að hnoða,“ segir Þórir Bergsson sérfræðingur í bráðalækningum þegar hann undirbýr komu sjúklings í hjartastoppi á bráðamóttökuna. Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Jóhannes Kr. Kristjánsson rannsóknarblaðamaður hefur varið yfir fjögur hundruð klukkustundum á Bráðamóttöku Landspítalans síðustu mánuði við gerð hlaðvarpsþáttanna Á vettvangi sem hann vinnur í samstarfi við Heimildina. Með þáttunum gefur hann hlustendum innsýn í raunverulega stöðu Bráðamóttökunnar sem er þröng og erfið, þar sem plássleysi fyrir sjúklinga er viðvarandi vandamál. Hann ræðir við starfsfólk á gólfinu sem vinnur undir miklu álagi við mögulega erfiðari aðstæður en hægt er að ímynda sér. Jóhannes kom til okkar og sagði okkur frá þáttunum og stærstu málunum sem Bráðamóttakan glímir við um þessar mundir. Emilía Benedikta Gísladóttir dansari kom svo til okkar. Hún var sólódansari hjá Compania Nacional de Danza í Madrid og svo undir stjórn Katrínar Hall í dansflokki Óperunnar í Gautaborg. Á báðum stöðum dansaði hún í verkum margra frægustu danshöfunda heims, en nú dansar hún aftur hjá Íslenska dansflokknum meðal annars í Jóladraumum sem var frumsýndur í síðustu viku. Emilía sagði okkur frá sinni reynslu í þessum stóru dansflokkum og hvernig það er að dansa aftur á Íslandi. Er mikilvægara að börn eigi jól með nýju stjúpforeldri en foreldrinu á hinu heimilinu? Jólin geta reynt á marga og sérstaklega stjúpfjölskyldur. Margir eru óvissir um hver á að gefa og þá hverjum hvað? Hverjum á að bjóða og hverjum ekki? Og með hverjum eiga börnin að eiga jólin? Félags- og fjölskylduráðgjafinn Valgerður Halldórsdóttir segir þetta algengt áhyggjuefni hjá mörgum fyrir jólin og hélt erindi um þetta á Bókasafni Kópavogs fyrir stundu. Hún ræddi þetta við okkur í dag. Tónlist í þættinum: Ryðgaður dans / Valdimar (Valdimar Guðmundsson og Ásgeir Aðalsteinsson) Í eigin vanmætti / KK (Kristján Kristjánsson) Léttur í lundu / Bítlavinafélagið (Karl Hermannsson) Í bláum skugga / Stuðmenn (Sigðurðu Bjóla Garðarsson) UMSJÓN HELGA ARNARDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Í fjóra mánuði hefur Jóhannes Kr. Kristjánsson verið á vettvangi bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi. Í þáttaröðinni Á vettvangi sem unnin er fyrir Heimildina veitir hann einstaka innsýn inn í starfsemi bráðamóttökunnar, þar sem líf og heilsa einstaklinga er undir.

Brauðtertan hefur fylgt okkur Íslendingum lengi og hún er borin á borð bæði á gleði- og sorgarstundum. Sagan segir að danska leikskáldið Ludwig Holmberg hafi kynnt til sögunnar samlokutertu í leikverki um aldamótin 1700 en það var svo í kringum 1940 sem samlokutertur, eða brauðtertur (smårgåstorta), urðu vinsælar í Svíþjóð og stuttu síðar í Finnlandi og svo hér á Íslandi var fjallað um brauðtertur í íslenskum tímaritum árið 1953. Brauðterta með rækjusalati er það sem flestir kalla hina klassísku brauðtertu en margir elska hangikjötsbrauðtertuna og enn aðrir skinkusalatsbrauðtertuna. Í dag er brauðtertugerð orðin að keppnisgrein á Íslandi. Friðrik V. Hraunfjörð og Erla Hlynsdóttir eru tvö af sex höfundum Stóru Brauðtertubókarinnar sem var að koma út og þau komu í brauðtertuspjall í þáttinn í dag. Við fengum svo vinkil frá Guðjóni Helga Ólafssyni í dag og þessi var sá 100. í röðinni frá honum. Guðjón Helgi fjallaði að þessu sinni um svæði sem stundum lendir í fréttum hjá okkur, borgina Karachi í Pakistan. Rætt er um fasteignaauglýsingu sem bar fyrir augu pistlahöfundar á rápi sínu um internetið, en þar eru falboðnar nokkrar lóðir við sjóinn í Karachi og auk þess var minnst á mannskætt flóð sem var á þessum slóðum fyrir fjórum árum. Og lesandi vikunnar í þetta sinn var Steinunn Lilja Emilsdóttir verkefnastjóri á Ónæmisfræðideild Landspítalans. Við fengum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og svo hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum lífið. Tónlist í þættinum Bakkelsi / Baggalútur (Bragi Valdimar Skúlason) Waterloo Sunset / The Kinks (Ray Davies) Afturábak / Moses Hightower (Magnús Trygvason Eliassen, Steingrímur Karl Teague og Andri Ólafsson, texti Andri Ólafsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Við fræddumst í dag um verkjasjúklinga, sem sagt þegar fólk glímir við langvinnandi verki og stoðkerfisvanda, en um 20% þjóðarinnar býr við hamlandi verki að einhverju leiti. Hrefna Óskarsdóttir er sviðstjóri iðjuþjálfunar á verkjasviði Reykjalundar, auk þess að kenna við Háskólann á Akureyri, hún kom í þáttinn og sagði sína eigin reynslusögu. En hún hefur glímt sjálf við verki og þar sem hún er einmitt sjálf iðjuþjálfi á verkjasviði þá mætti ætla að hún hefði nægilegar upplýsingar og skilning og verkfæri til að takast á við verkina, en staðreyndin var sú að því duglegri sem hún var í því að gera það sem var „rétt“ samkvæmt verkjafræðunum, því verkjaðri varð hún. Þá voru góð ráð dýr. Hrefna sagði okkur sína sögu í þættinum og vonast eftir að umræðan komi meira upp á yfirborðið í framhaldi. Heilbrigðismál voru í brennidepli hjá okkur á þessum þriðjudegi. Iðjuþjálfar er mikilvægt heilbrigðisstarfsfólk og næsti sunnudagur er dagur iðjuþjálfunar. Í Ljósinu starfa 13 iðjuþjálfar sem í þverfaglegum teymum sérsníða endurhæfingu og stuðning við yfir 600 krabbameinsgreinda í mánuði og öll þessi vika er tileinkuð iðjuþjálfun í Ljósinu. Guðrún Friðriksdóttir og Kolbrún Halla Guðjónsdóttir frá Ljósinu komu í þáttinn, en þær eru nýkomnar af fyrstu sameinaða Evrópuráðstefna iðjuþjálfara. Svokölluð háþrýstimeðferð sem fer fram á Landspítalanum hefur hjálpað um 60 langtíma covid sjúklingum að ná bata eftir erfið eftirköst sjúkdómsins á borð við heilaþoku, síþreytu og viðvarandi flensu einkenni. Sumir þeirra hafa jafnvel ekki haft orku svo mánuðum skiptir til að sinna börnum og einföldum húsverkum án þess að örmagnast og hafa þurft að vera frá vinnu vegna veikinda og orkuleysis. Erlendar rannsóknir sýna að háþrýstimeðferð, sem gengur út á súrefnisinntöku í háþrýstiklefa í 90 mín á dag, hjálpar frumum að endurnýja ónýta og bólgna vefi, t.d. af völdum covid, og gerir það að verkum að heilaþoka minnkar og orka fólks eykst. Dæmi eru um að fólk sem var hætt að geta synt stuttar vegalengdir, hreyft sig eða bara leyst Sudoku er farið að geta sinnt því aftur eftir meðferð. Enn aðrir eru farnir að vinna aftur, stunda nám á ný og geta lifað eðlilegu lífi. Helga Arnardóttir hitti tvo starfsmenn háþrýstiklefans á Landspitalanum, Nönnu Ólafsdóttur hjúkrunarfræðing, sem hefur starfað þar lengi, og ítalska háþrýsti-og köfunarlækninn Leonardo Sturlu Giampaoli. Tónlist í þættinum í dag: Ég vil fara upp í sveit / Ellý Vilhjálms (Carasella, texti Jón Sigurðsson) Nantes / Beirut (Zach Conlon) Augun þín blá / Óðinn Valdimarsson og Hljómsveit Finns Eydal (Jón Múli Árnason og Jónas Árnason) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Alþjóðleg ráðstefna um geðhvörf stendur nú yfir í Hörpu og við fjölluðum í dag um nýja nálgun á geðsviði sem er aukið samstarf á milli geðheilbrigðisstarfsfólks og jafningja með eigin reynslu af geðsjúkdómum. Nína Eck, félagsráðgjafi hjá Geðhvarfateymi Landspítala og fyrrum notandi geðheilbrigðisþónustu, kom í þáttinn, en hún hefur tekið þátt í að innleiða jafningjastuðning í Geðþjónustu Landspítalans. Með henni kom Guðmunda Arnardóttir, kennari í Bataskóla í Kaupmannahöfn og einn höfunda bókarinnar Geðhvörf fyrir byrjendur. Þær sögðu okkur meira frá jafningjastuðningnum og til dæmis því sem kallað er bjargráð. Einar Sveinbjörnsson var svo hjá okkur í veðurspjallinu í dag. Í dag fjallaði hann um monsúnvinda, almennt séð en einkum þann þekktasta í Indlandi. Þeir hafa skilað miklum rigningum í sumar, til góðs fyrir uppskeru á þessu svæði þar sem um fjórðungur mannkyns býr, en líka til ills því mannskæð flóð hafa fylgt, nú síðast í Nepal. Svo talaði Einar aðeins meira um sumarhitann hér á landi, nú þegar Veðurstofusumrinu er formlega lokið. Það hefur ekki verið kaldara í Reykjavík frá árinu 1992. Svo í lokin fór Einar aðeins yfir langtímahorfurnar þar sem veðurfyrirbærið fyrirstöðuhæð kom við sögu. Tónlist í þættinum: Here Comes the Sun / The Beatles (George Harrison) Yo canto, canto por amor / Lissete Hernandez Piqueras (Egill Ólafsson og Lissete Hernandez Piqueras) Poor Boy / Nick Drake (Nick Drake) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þátturinn er í boði Fors.is, World Class og Reykjavík foto! Afsláttarkóðinn kvidakastid15 gefur 15% afslátt af öllum vörum! Halla Ósk Ólafsdóttir er sálfræðingur í geðhvarfateymi Landspítalans, doktorsnemi og stundarkennari við Háskólann í Reykjavík. Í þættinum tölum við um einkenni geðhvarfa, förum yfir hvaða meðferð er algengust við geðhvörfum, hverjar helstu áskoranirnar eru í meðferð ásamt því að fara yfir hvaða mýtur eru til staðar um geðhvörf og hvað aðstandendur geta gert þegar grunur er um geðhvörf.

Við töluðum í dag við Brynjar Halldórsson, klínískan sálfræðing sem er dósent við Háskólann í Reykjavík og sinnir klínísku starfi við geðsvið Landspítalans. Hann fræddi okkur um áráttu- og þráhyggjuröskun. Við töluðum við hann til dæmis um mýturnar tengdar þessu, hverjar eru birtingamyndirnar, hver eru áhrif þeirra, hvað er hægt að gera og af hverju það skiptir máli að fá hjálp við þeim. Eva Rós Ólafsdóttir, fagstjóri hjá Berginu Headspace, kom svo til okkar í dag. Í Berginu er boðið upp á frí viðtöl fyrir öll ungmenni á aldrinum 12-25 ára. Þau geta komið í ráðgjöf eins oft og þau þurfa og ráðgjafarnir eru fagmenntað fólk með fjölbreytta reynslu af störfum með ungu fólki. Bergið er 6 ára og hefur veitt þjónustu í 5 ár og eru nú að safna Bergrisum, sem styðja við starfið með föstum mánaðargreiðslum. Eva Rós sagði okkur frekar frá starfseminni og Bergrisunum í þættinum. Svo er það herferðin „Búðu til pláss“ sem UNICEF á Íslandi hleypti af stokkunum í vikunni í tilefni 20 ára afmælis samtakanna á Íslandi. Þar er verið að leita að heimsforeldrum. Ævar Þór Benediktsson, sendiherra UNICEF og rithöfundur, sem hlaut á dögunum Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur, kom í þáttinn ásamt Birnu Þórarinsdóttur, framkvæmdastjóra UNICEF á Íslandi. Tónlist í þættinum: While You Were Sleeping / Laufey (Laufey Lín Bing Jónsdóttir og Stewart Spencer) Styttur bæjarins / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna) Younger than springtime / Les Baxter (Les Baxter) Gefðu þeim pláss / Dísa og Memfismafían (Bragi Valdimar Skúlason) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Seint í gærkvöldi var Yazan Tamimi, 11 ára palestínskur drengur með taugahrörnunarsjúkdóminn Duchenne, sóttur á Landspítalann, af lögreglunni, sem hafði fyrirmæli um að senda hann ásamt foreldrum sínum úr landi. Á þriðja tug manns fór á Keflavíkurflugvöll til þess að mótmæla og reyna að koma í veg fyrir að Yazan færi með fluginu. Svo fór að Yazan var ekki sendur með fluginu, fyrirmæli úr dómsmálaráðuneytinu komu um að beðið skildi vera með það. Í kjölfar þessara frétta ætlum við að velta fyrir okkur barnasáttmála Sameinuðu Þjóðanna. Er brottvísun fatlaðs barns á flótta brot á barnasáttmálanum? Við forvitnumst um það sem er efst á baugi í norskri dægurmenningu og umræðu. Rapp, hlaðvörp, kókaín og kóngafjölskyldan eru meðal þess sem kemur við sögu. Leiðsögumaður okkar er Snæbjörn Helgi Arnarson Jack. Orðið samþykki hefur verið áberandi í umræðunni undanfarin ár í kjölfar Metoo-byltingarinnar. En er samþykki jafn einfalt hugtak og það virðist vera? Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir doktorsnemi í heimspeki fjallar um samþykki.

Í dag heimsækjum við neyslurýmið Ylju í Borgartúni, sem var opnað á ný í síðasta mánuði eftir um átján mánaða rof í þjónustu við fólk í virkri vímuefnaneyslu. Við ræðum við Evu Dögg Þórsdóttur verkefnafulltrúa í neyslurýminu Ylju og Kristínu Davíðsdóttur sviðsstjóra hjá Landspítalanum um hvernig reynslan hefur verið hingað til. Við ætlum að fræðast um mosa. Nánar tiltekið mosaflóruna í Hólavallagarði í Reykjavík - sem er ansi rík- við röltum um garðinn með Heimi Janusarsyni, umsjónarmanni hans - sem lumar á forvitnilegum fróðleiksmolum um garðinn og sögu hans og um áhugaverð tengsl mosa og súrmjólkur. Svo skoðum við aldargamlar ljósmæðrabækur og fæðingaskýrslur á Þjóðskjalasafni Íslands. Helga Lilja Bergmann skjalavörður ætlar að segja okkur frá þessum skjölum og hvað þau geta sagt okkur um veruleika kvenna á fyrri hluta 20. aldar.

Umræða um aukin hnífaburð hefur verið hávær síðustu daga eftir lífshættulega árás sextán ára drengs á jafnaldra sína við Skúlagötu eftir menningarnótt. Við ræðum við yfirlögregluþjón hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu og lækni á bráðamóttöku Landspítalans. Banaslysið á Breiðamerkurjökli hefur vakið upp mikla umræðu um ferðaþjónustuna, hvort græðgisvæðing hafi þar náð yfirhöndinni og hvort farið hafi verið of geyst þegar landið opnaðist eftir COVID og hingað komu skyndilega tvær milljónir ferðamanna, nánast á einu bretti. Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins, og Gísli Rafn Ólafsson, þingmaður Pírata, ræða málið.

Brot úr nýjasta áskriftarþættinum okkar!

Rome was buzzing with digital health at the end of May as the HIMSS Europe conference took place at La Nuova Congress Center. Delegates from 80 countries and representatives of health ministries of 20 countries marked the event with discussions about the implementation of EHDS, the EU AI Act, and more.  In this episode, a few participants share their impressions from the discussions at the conference and the current state of healthcare digitalization in Europe. You will hear from:  Jordi Piera-Jiménez. Director of the Digital Health Strategy Office, Catalan Health Service, who shared his view and experience on data management and data standards,  Rachel Dunscombe , CEO of openEHR foundation and former the UK AI council member leading on AI in digital health and care, who presented the discussions on AI, Svava María Atladóttir, Executive Director of Development, Landspítali National University Hospital Iceland, about what it takes to build a new hospital which is what she needs to do by 2030,  Nana Odom, Director of Clinical Engineering at the Cleveland Clinic in London, who shared her advice for clinical engineers, Diana van Stijn, Chief Medical Officer and co-founder of Lapsi Health and resident of Pediatrics at UMC Amsterdam, who talked about the doctor's perspective on the use of tech and upskilling,  Luke Evason, Consultant and Monica Kleiijn Evason, Leadership Coach and Book Author, who both talked about the patient perspective on gaps in healthcare, particulary at the transfer of children going from pediatric to adult care.  Data quality is key for quality AI, another big topic globally, with regulation outlined in Europe with the EU AI Act. Where are discussions in healthcare? The EU AI Act is here, and discussions now resolve around implementation and technical questions.  The potential of data is huge… if the data is of good quality. This doesn't only refer to clinical notes doctors input in electronic health records, but also how other data from devices, laboratories and more flows into EHR. Oftentimes, hospitals still battle with lack of interoperability and manual transcriptions between systems or from devices for vital signs, infusions pumps, etc. to clinical systems. This creates opportunities for errors. Hospitals that have all the systems connected, need to be mindful of other challenges. Cybersecurity went well beyond teaching employees to spot phishing email. Now, third party devices can pose a cybersecurity risk, creating a whole new set of challenges and requirements. Care delivery is there for patients. Various topics were addressed at HIMSS about patients - from digital health literacy, concerns and hopes around the European health data space, there was an interoperability showcase on the showfloor which demonstrated the benefits of the European Patient Summary when patients travel abroad, of the impact of cross-border health that gives clinicians in regions outside patient's residence valuable information about their health state. Many things are still missing though. One of them being improved patient journey, especially at the transit from pediatric to adult care. Newsletter: https://fodh.substack.com/ www.facesofdigitalhealth.com

Líknarmeðferð er hugtak sem margir tengja við yfirvofandi lífslok einstaklinga með illkynja sjúkdóma, þegar „ekkert er lengur hægt að gera“. Staðreyndin er að líknarmeðferð er mun meira en meðferð við lok lífs og margt hægt að gera til að bæta líðan og efla lífsgæði. Líknardeildin í Kópavogi sinnir einstaklingum 18 ára og eldri og fjölskyldum þeirra og þar starfar þverfaglegur hópur starfsfólks, meðal annars læknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraliðar, sjúkraþjálfi, sálfræðingur, prestur og sérhæft starfsfólk. Líknardeild Landspítala í Kópavogi átti 25 ára afmæli í síðustu viku og þær komu í þáttinn Ólöf Ásdís Ólafsdóttir hjúkrunardeildarstjóri á líknardeildinni og Arna Dögg Einarsdóttir yfirlæknir og sögðu okkur frá deildinni. Við fengum svo vinkil frá Guðjóni Helga Ólafssyni og í dag fjallaði vinkillinn um vorkomuna og örnefnið Fagridalur fékk svolitla umfjöllun, ekki síst sá á Reykjanesskaga. Höfundur kvæðisins um Tuma sem fór á fætur við fyrsta hanagal og fleiri góðra, Freysteinn Gunnarsson, var fæddur og alinn upp í Flóanum; við heyrðum örlítið af uppvexti hans en héldum næst austur yfir Þjórsá og heimsóttum Bergstein Kristjánsson, samtíðarmann hans og þjóðháttasafnara, fengum eina þjóðsögu frá Jóni Þorkelssyni og enduðum á bjartsýni í lok vinkilsins. Og svo var það lesandi vikunnar, í þetta sinn var það Heiðar Ingi Svansson, formaður Félags bókaútgefenda. Á morgun er alþjóðlegur dagur bókarinnar, og af því tilefni sagði hann okkur frá félaginu og bókaútgáfu á Íslandi. En svo sagði hann okkur auðvitað frá því hvaða bækur hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Heiðar Ingi talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Einmana – tengsl og tilgangur í heimi vaxandi einsemdar e. Aðalbjörgu Stefaníu Helgadóttur. Gegnumtrekkur e. Einar Lövdahl. Sápufuglinn e. María Elísabetu Bragadóttur. Haugalygi e. Sigtrygg Baldursson Náttúrulögmálin e. Eirík Örn Norðdahl. og svo um höfundana Indriða Úlfsson, Diddu, Hallgrím Helgason, Tryggva Emilsson og Pedro Gunnlaug Garcia. Tónlist í þættinum Á sjó / Þorvaldur Halldórsson og hljómsveit Ingimars Eydal (erl.lag, texti Ólafur Ragnarsson) Cabayo / Les Baxter Perfect Day / Lou Reed (Lou Reed) UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Ljósmæðurnar Stefanía Ósk og Sunna María ræða um ljósmæðratengd málefni líðandi stundar í Legvarpinu. Þátturinn er hluti af syrpunni “Ljósmæður líta um öxl” sem er unnin í samstarfi við Ljósmæðrafélag Íslands, þar sem rætt er við reynslubolta við starfslok. Gestur þáttarins er Áslaug Hauksdóttir ljósmóðir, báráttukona og kvenskörungur með meiru. Hún segir frá fjölbreyttum starfsferli sem endurspeglar forvitni og þörf til að taka þátt í framþróun og breytingum í þágu kvenna. Áslaug hefur sinnt ljósmæðrastörfum erlendis og í flestum landshornum hérlendis, þar með talið á Landspítala þar sem hún tók til dæmis þátt í uppbyggingu og starfsemi Glasafrjóvgunardeildar. Segja má að Áslaug sé mikill brautryðjandi á sviði ljósmóðurfræða á Íslandi og tók hún stóran þátt í að innleiða og festa í sessi vatnsfæðingar sem og heimafæðingar hér á landi. Komið með inn í skemmtilegar sögur allt frá símhringingu í útvarpsþátt yfir í fundi við Landlækna, þar sem réttlætiskennd og baráttuandi fyrir kvennamálum skín í gegn.

Nýr forsætisráðherra flutti Alþingi yfirlýsingu ríkisstjórnar sinnar þar sem honum var tíðrætt um pólitískan og efnahagslegan stöðugleika. Stjórnarandstaðan gaf lítið fyrir nýtt andlit ríkisstjórnarinnar, kallaði hana hræðslubandalag og raunveruleikasjónvarp og fannst andrúmsloftið minna á búsáhaldarbyltinguna. Jafnlaunavottun er alls ekki gagnslaus í baráttu við launamisrétti en nýlegt dæmi af Landspítalanum staðfestir að ekki má sofna á verðinum og treysta á að hún tryggi sömu laun fyrir sömu vinnu. Rætt verður við formann BSRB og þá verður einnig fjallað um nýja bókmenntastefnu.

Hvert er sambandið milli tekna og velferðar? Eða peninga og hamingju? Hvað miklar tekjur telja einstaklingar sig þurfa og hversu næmt er fólk fyrir breytingum í tekjum? Hvað þarf fólk mikið af peningum til að vera hamingjusamt og hversu mikið breytist hamingja fólks við það að fá hærri tekjur og meiri pening? Við fræddumst í dag um grein sem er fyrsti hluti af doktorsverkefnis Guðrúnar Svavarsdóttur, doktorsnema við Hagfræðideild Háskóla Íslands og rannsakanda hjá ConCIV rannsóknarhópnum. Guðrún kom í þáttinn og sagði okkur meira frá þessu, til dæmis um hið flókna samband tekna og velferðar, því þar hafa margar breytur áhrif, til dæmis ytri aðstæður, menntun, búseta og kyn. Mikil aukning hefur verið á ofbeldi nemenda og alvarlegum birtingarmyndum þess, samhliða ákveðnu úrræðaleysi og starfsfólk skóla getur upplifað sig óöruggt og vonlítið í krefjandi aðstæðum með nemendum. Við endurfluttum í dag viðtal við Soffíu Ámundadóttur, grunnskólakennara og leikskólakennara, sem var áður í þættinum 1.feb. s.l., en hún hefur haldið námskeið hjá Endurmenntun Háskóla Íslands sem ber yfirskriftina Ofbeldi nemenda og hegðunarvandi. Soffía hefur starfað í Brúarskóla, sem er sérskóli fyrir nemendur með tilfinninga- og hegðunarvanda. Áfengi, rautt kjöt og unnar kjötvörur er komið á lista með skaðvöldum á borð við reykingar og aðra krabbameinsvaldandi þætti. Nú er mælt með því að draga verulega úr neyslu áfengis og þessara matvara til að minnka líkur á krabbameini í meltingarkerfinu eða annars staðar. Þetta var umfjöllunarefni Helgu Arnardóttur í Heilsuvaktinni sem nú hóf aftur göngu sína í Mannlega þættinum. Þar ræddi hún við Huldu Maríu Einarsdóttur ristil- og endaþarmsskurðlækni hjá Landspítalanum. Hún hefur verið grænmetisæta í fjöldamörg ár og starfað í Bandaríkjunum í á annan áratug en hún segist merkja mikla neikvæða breytingu í meltingarvegi yngra fólks sem allt má rekja til lífsstíls. Tónlist í þættinum: Litli tónlistarmaðurinn / Ellý Vilhjálms og Vilhjálmur Vilhjálmsson (Freymóður Jóhannsson) Sixpence Only / Spilverk þjóðanna (Spilverk þjóðanna) Í sól og sumaryl / Hljómsveit Ingimars Eydal (Gylfi Ægisson) UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Sjúkást er fræðslu- og forvarnarverkefni gegn kynferðisofbeldi á vegum Stígamóta. Í árlegri herferð sem fór af stað í vikunni er verið að velta fyrir sér jafnvæginu í samskiptum og því sem getur raskað því. Til dæmis aldursmunur, líkamlegur styrkur, frægð, æsingur, vinsældir, hræðsla, skert meðvitund og fleira. Svandís Anna Sigurðardóttir, verkefnastýra fræðslu og forvarna hjá Stígamótum, kom í þáttinn í dag og sagði okkur meira frá Sjúkást, jafnvægi og spjallinu Sjúktspjall á www.sjukast.is þar sem hægt er að senda inn nafnlausar spurningar. Vannæring, eða áhætta á vannæringu, er algengt vandamál hjá eldra fólki. Algengi vannæringar eða áhætta á vannæringu er há hjá eldra fólki sem dvelst á sjúkrahúsi og eftir útskrift versnar oft næringarástand þess. Nú í janúar varði Berglind Soffía Ásbjörnsdóttir Blöndal doktorsritgerð sína í næringarfræði við Matvæla- og næringarfræðideild Háskóla Íslands. Í ritgerðinni rannsakaði hún tvo hópa, 65 ára og eldri, sem voru að útskrifast heim frá Landspítala og voru í áhættu á vannæringu. Öðrum hópnum veitti hún næringarmeðferð og frítt orku- og próteinbætt fæði ásamt næringardrykkjum í 6 mánuði eftir útskrift. Hinn hópurinn fékk ekki slíka aðstoð og niðurstöðurnar eru sláandi. Berglind kom til okkar í dag. Tónlist í þættinum: Vonarströnd / Íkorni (Stefán Örn Gunnlaugsson) Saturday Sun / Nick Drake (Nick Drake) Aquarius / The Fifth Dimension (Galt MacDermot, Gerome Ragni & James Rado) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Blöðruhálskirtilskrabbamein er algengasta krabbamein karla, 240 greinast árlega að meðaltali. Blöðruhálskirtilkrabbamein hagar sér að mörgu leiti öðruvísi en önnur krabbamein og rannsóknir benda til að allt að 80% af öllum körlum 80 ára og eldri séu með blöðruhálskirtilskrabbamein í einhverri mynd. Málþing í tilefni af Mottumars verður haldið í húsnæði Krabbameinsfélagsins í Skógarhlíð á morgun kl.16:30. Þar verður fjallað um blöðruhálskirtilskrabbamein út frá víðu sjónarhorni. Rafn Hilmarsson, þvagfæraskurðlæknir á Landspítala, verður með erindi á málþinginu undir yfirskriftinni Skimun eða ekki - meðferðarkostir - ávinningur og aukaverkanir. Rafn kom til okkar í dag og sagði frá erindi sínu og með honum kom Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagsins. Í haust mun ferðaskrifstofan VITA bjóða uppá siglingu um firði Alaska. Landslagið er stórbrotið, tignarleg fjöll með hvíta toppa, djúpgrænir regnskógar og falleg höfuðborg Juneau sem ekki er auðvelt að komast til nema fljúga þangað eða sigla. Héðinn Svarfdal Björnsson verður fararstjóri í þessari ferð fyrir Íslendinga en pláss er fyrir um 25 manns. Við heyrðum í honum í þættinum í dag. Svo kom Einar Sveinbjörnsson til okkar í veðurspjallið. Í þetta sinn rifjaði hann upp með okkur upp frægt óveður, Hákonarhretið sem skall á í dymbilvikunni 1963 og svo skoðuðum við með honum páskaveðrið. Tónlist í þættinum: Gleðin með þér / Þuríður Sigurðardóttir (A Jaén og Helgi Pétursson) If paradise is half as nice / Amen Corner (Battisti, Fishman, Mogol) Alaska / Maggie Rogers (Doug Schadt & Maggie Rogers) Árstíðirnar þrjár/Karl Olgeirsson Orgeltríó og Kristjana Stefánsdóttir (Karl Olgeirsson ) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Kristján Kristjánsson stýrir kröftugri umræðu um þjóðmálin. Í þessum þætti: Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir og Stefán Vagn Stefánsson alþingismenn um kjara- og efnahagsmál. Gunnar Svavarsson framkvæmdastjóri um nýjan Landspítala. Guðrún Hafsteinsdóttir dómsmálaráðherra um innflytjendamál. Sigríður Margrét Oddsdóttir framkvæmdastjóri SA og Vilhjálmur Birgisson formaður Starfsgreinasambandsins (SGS) um kjaramál.

Solihull er aðferð sem snýst um snemmtæka íhlutun, aðgerðir og vinnulag til að auka geð- og tilfinningaheilbrigði ungra barna og foreldra. Við fræddumst í dag um þessa aðferð þegar Gunnlaug Thorlacius, yfirfélagsráðgjafi Landspítalans og formaður Geðverndarfélags Íslands, kom í þáttinn ásamt Kjartani Valgarðssyni framkvæmdastjóra félagsins einmitt til þess að fræða okkur um Solihull aðferðina. Framundan er málþing Vitafélagsins um íslenska strandmenningu, stöðu hennar og framtíð. Málþingið fer fram á Akranesi 4. mars, þar verða flutt erindi um strandmenningu, sögu hennar, strandmenningu í bókmenntum og fleira auk þess sem það verða pallborðsumræður. Sigurbjörg Árnadóttir, formaður Vitafélagsins kom í þáttinn ásamt Árna Daníel Júlíussyni sagnfræðingi og þau sögðu okkur frekar frá íslenskri strandmenningu og málþinginu. Þorvaldur Þórðarsson prófessor í eldfjallafræði og bergfræði kom svo til okkar og við spurðum hann útí stöðuna á Reykjanesi þar sem enn einu sinni er útlit fyrir gos. Hann fræddi okkur um hvað er í gangi undir yfirborði jarðar í svona jarðhræringum og eldsumbrotum og þetta tímabil sem augljóslega er hafið og sér ekki fyrir endann á í bili að minnsta kosti. Tónlist í þættinum í dag: Þúsund sinnum segðu já / Toggi og Ourlives (Helgi Björnsson, Rafn Jónsson, Sæmundur Rúnar Þórisson og Örn Jónsson) Sólarlag = Sunny Days / Pónik (ProKop, Þorvaldur Halldórsson og Erlendur Svavarsson) Hvenær sé ég þig næst / Tómas R. Einarsson og Ragnhildur Gísladóttir (Tómas R. Einarsson og Linda Vilhjálmsdóttir) Hæ Mambó / Tónar og trix, Bogomil Font (Bob Merrill og Loftur Guðmundsson) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Guðlaug vissi snemma að hún vildi verða hjúkrunarfærðingur og segir frá spítalvist úr æsku sem hafði mikil áhrif á hana. Hún var í farsóttarnefnd Landspítalans og viðurkennir það að hún er þar sem hamfarir eru. Í næsta mánuði tekur við heilbrigðisstofnun Suðurnesja.

Sara Cervantes er hjúkrunarfræðingur á Landspítalanum sem flutti til Íslands fyrir nokkrum árum. Sara gefur innsýn í reynsluheim einstaklings sem reynir að aðlagast íslensku samfélagi en mætir ýmsum kerfisbundnum hversdagslegum og formlegum hindrunum.  Við Sara hittumst fyrst á fræðslufundi á Landspítalanum þar sem umræðuefnið var forréttindi og jaðarsetning. Innlegg Söru var svo áhrifamikið að ég varð að leyfa ykkur að heyra. Við spjöllum um forréttindi, jaðarsetningu, inngildingu, útilokun, hver ber ábyrgð á inngildingu á vinnustöðum og almennt í samfélaginu og „two minute investment“-leiðina sem Sara telur mun gagnlegri en að spyrja „talaru íslensku?“.    Viðtalið fer fram á ensku.   Umsjón: Þorsteinn V. Einarsson Tónlist: Mr. Silla - Naruto (án söngs)   Yipin, vinsælasta tófú Svíþjóðar, býður upp á þennan þátt ásamt bakhjörlum Karlmennskunnar.

9. október 2023 Á annað þúsund hafa fallið frá því að stríð braust út á laugardag milli stjórnarhersins í Ísrael og palestínskra vígamanna Hamas frá Gaza-svæðinu. Ísraelsher skaut helmingi fleiri flugskeytum yfir til Gaza í dag en um helgina. Kona frá Palestínu sem búið hefur á Íslandi lengi segir að Hamas-samtökin séu frelsishreyfing. Ræðismaður Íslands í Ísrael segir hins vegar að þau þrífist á hatri. Vinna hófst í gær við höfnina í Þorlákshöfn án þess að búið væri að veita leyfi fyrir framkvæmdum, sem voru kynntar í sumar. Misskilningur segir bæjarstjórinn. Umhverfisstofnun segir að ekki megi breyta strandlengjunni án hennar leyfis. ----------- Heilbrigðiskerfið erof brotakennt því þjónusta þess hefir ekki þróast nægilega út frá þörfum notenda heldur hafa veitendur ráðið för segir Runólfur Pálsson, forstjóri Landspítalans. Fjöldi þeirra sem þurfa umfangsmikla þjónustu hefur vaxið og þjónustan sem þeir þurfa getur verið flókin en ekki endilega mjög sérhæfð. Sérhæfingin haf gengið út yfir almenna þjónustu. Landlæknisembættið fylgist með ávísunum lækna á ópíóíða, segir Alma Möller landlæknir. Dregið hefur úr ávísunum lækna á þá undanfarin ár. Lögregla hefur aftur á móti lagt halda á margfallt meira af ópíóíðum undanfarin misseri. 17 létust af völdum ofneyslu ópíóíða á fyrstu sex mánuðum þessa árs. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Anna Lísa Hermannsdóttir

9. október 2023 Á annað þúsund hafa fallið frá því að stríð braust út á laugardag milli stjórnarhersins í Ísrael og palestínskra vígamanna Hamas frá Gaza-svæðinu. Ísraelsher skaut helmingi fleiri flugskeytum yfir til Gaza í dag en um helgina. Kona frá Palestínu sem búið hefur á Íslandi lengi segir að Hamas-samtökin séu frelsishreyfing. Ræðismaður Íslands í Ísrael segir hins vegar að þau þrífist á hatri. Vinna hófst í gær við höfnina í Þorlákshöfn án þess að búið væri að veita leyfi fyrir framkvæmdum, sem voru kynntar í sumar. Misskilningur segir bæjarstjórinn. Umhverfisstofnun segir að ekki megi breyta strandlengjunni án hennar leyfis. ----------- Heilbrigðiskerfið erof brotakennt því þjónusta þess hefir ekki þróast nægilega út frá þörfum notenda heldur hafa veitendur ráðið för segir Runólfur Pálsson, forstjóri Landspítalans. Fjöldi þeirra sem þurfa umfangsmikla þjónustu hefur vaxið og þjónustan sem þeir þurfa getur verið flókin en ekki endilega mjög sérhæfð. Sérhæfingin haf gengið út yfir almenna þjónustu. Landlæknisembættið fylgist með ávísunum lækna á ópíóíða, segir Alma Möller landlæknir. Dregið hefur úr ávísunum lækna á þá undanfarin ár. Lögregla hefur aftur á móti lagt halda á margfallt meira af ópíóíðum undanfarin misseri. 17 létust af völdum ofneyslu ópíóíða á fyrstu sex mánuðum þessa árs. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Anna Lísa Hermannsdóttir

Gripið hefur verið til rýmingar á Seyðisfirði vegna mikillar úrkomu á Austurlandi. Appelsínugul veðurviðvörun tekur gildi á Austfjörðum á miðnætti og hættustig er í gildi vegna hættu á skriðuföllum. Rætt var við Dagnýju Erlu Ómarsdóttur fulltrúi sveitarstjóra á Seyðisfirði Sífellt fleiri fara í efnaskiptaaðgerðir á eigin vegum á einkastofum hér á landi eða erlendis þar sem skilyrði til að mega gangast undir aðgerð á borð við magaermi eða hjáveitu eru færri en á Landspítalanum. Undirbúningi og eftirfylgni er oft ábótavant og afleiðingarnar geta verið alvarlegar, segir Hildur Thors, yfirlæknir offituteymis Reykjalundar. Farið sé að líta á efnaskiptaskurðaðgerðir sem útlitsaðgerð. Fjölmörg skilyrði eru sett fyrir áframhaldandi urðun sorps í Álfsnesi í nýju samkomulagi sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu. Regína Ásvaldsdóttir bæjarstjóri Mosfellsbæjar segist ætla að fylgja fast eftir að þau verði uppfyllt. Bandaríkin og Íran skiptust í dag á fimm föngum, á grundvelli samkomulags sem var gert með milligöngu Katar. 700 millilítra flaska af vodka hækkar um tvö hundruð krónur við hækkun áfengisgjalds um áramót Breski leikarinn og uppistandarinn Russel Brand hefur verið kærður vegna kynferðisbrots sem á að hafa átt sér stað í Lundúnum árið 2003. Íslendingar ávísuðu fleiri undanþágulyfjum en Svíar á árunum 2020 og 2021. Slíkar ávísanir geta valdið neytendum erfiðleikum. Úkraínska hernum tókst í gærkvöld að rjúfa varnarlínu rússneska innrásarliðsins í grennd við borgina Bakhmút í Donetsk-héraði í austurhluta landsins eftir harða bardaga undanfarna mánuði. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður var Magnús Þorsteinn Magnússon. Annalísa Hermannsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.

Gripið hefur verið til rýmingar á Seyðisfirði vegna mikillar úrkomu á Austurlandi. Appelsínugul veðurviðvörun tekur gildi á Austfjörðum á miðnætti og hættustig er í gildi vegna hættu á skriðuföllum. Rætt var við Dagnýju Erlu Ómarsdóttur fulltrúi sveitarstjóra á Seyðisfirði Sífellt fleiri fara í efnaskiptaaðgerðir á eigin vegum á einkastofum hér á landi eða erlendis þar sem skilyrði til að mega gangast undir aðgerð á borð við magaermi eða hjáveitu eru færri en á Landspítalanum. Undirbúningi og eftirfylgni er oft ábótavant og afleiðingarnar geta verið alvarlegar, segir Hildur Thors, yfirlæknir offituteymis Reykjalundar. Farið sé að líta á efnaskiptaskurðaðgerðir sem útlitsaðgerð. Fjölmörg skilyrði eru sett fyrir áframhaldandi urðun sorps í Álfsnesi í nýju samkomulagi sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu. Regína Ásvaldsdóttir bæjarstjóri Mosfellsbæjar segist ætla að fylgja fast eftir að þau verði uppfyllt. Bandaríkin og Íran skiptust í dag á fimm föngum, á grundvelli samkomulags sem var gert með milligöngu Katar. 700 millilítra flaska af vodka hækkar um tvö hundruð krónur við hækkun áfengisgjalds um áramót Breski leikarinn og uppistandarinn Russel Brand hefur verið kærður vegna kynferðisbrots sem á að hafa átt sér stað í Lundúnum árið 2003. Íslendingar ávísuðu fleiri undanþágulyfjum en Svíar á árunum 2020 og 2021. Slíkar ávísanir geta valdið neytendum erfiðleikum. Úkraínska hernum tókst í gærkvöld að rjúfa varnarlínu rússneska innrásarliðsins í grennd við borgina Bakhmút í Donetsk-héraði í austurhluta landsins eftir harða bardaga undanfarna mánuði. Umsjónarmaður Spegilsins var Ragnhildur Thorlacius. Tæknimaður var Magnús Þorsteinn Magnússon. Annalísa Hermannsdóttir stjórnaði fréttaútsendingu.