Otwieracz

Jak co roku rozmawiamy o kilku rzeczach, które najmocniej wpłynęły na nas w minionym roku. Tym razem dyskutujemy o:GaslightinguHierarchiiO tym, że wcale nie żyjemy w demokracjiLongtermismiePacyfizmie w obliczu wojnyDemograficznym końcu świata...a także weryfikujemy nasze prognozy z zeszłego roku i znowu wróżymy na przyszłość.Notatki:Definicja gaslightingu w słowniku Merriam-WebsterCourage to be dislikedStatus GameWill McAskill: What we owe the futureThe Good AncestorThe End of The World is Just The BeginningDoNotPay is launching an AI chatbot that can negotiate your billsWhy Twitter's Former Safety Chief Left Elon Musk

Photo by engin akyurt on Unsplash Rozmawiamy o samotności, którą zaczęliśmy zauważać na każdym kroku i postrzegać jako źródło wielu powszechnych, negatywnych zjawisk i uczuć. Szukamy przyczyn samotności we współczesnym stylu życia i zastanawiamy się, co można zmienić, by było jej mniej.PS. Wiemy o istnieniu terminu „rodzina nuklearna” (kto posłucha odcinka, zrozumie do czego się odnosimy).Notatki:Odcinki Otwieracza o przyczynach depresji - część 1 oraz część 2Odcinek Otwieracza o tarciuBeing Mortal, Atul GawandeArtykuł Mieszka Lassoty Post-lockdown integration in the remote work eraThe status game, Will StorrWykresy o tym jak spędzamy czasŚwiaty wzniesiemy nowe, Urszyla JabłońskaHikikomori Teoria umysłu Lost Connections / Jak odzyskać siebie i utracone więzi, Johan Hari Ministerstwo Samotności w UKPierwsza w Polsce kamienica cohousingowa powstała w Warszawie. Obcy ludzie mają tu żyć jak rodzina

Granice państwowe są punktem wyjścia do rozmowy o granicach przeróżnych zjawisk i naszych własnych granicach. Dyskutujemy między innymi o poczuciu humoru, wychowaniu dzieci, relacjach społecznych, granicach nas jako indywidualnych osób, prawach oraz... grzybach.Notatki:Przepływ ludzi przez polską granicęJesper Juul „O granicach”Merlin Sheldrake „Entagled Life” Allan Watts „ Out of Your mind”Wired: One Professor's Attempt to Explain Every Joke EverWait but why: A game of giants

Tradycyjnie już wymieniamy się rzeczami, które wywarły na nas duży wpływ w mijającym roku. Dyskutujemy o:„Chamstwie” Kacpra Pobłockiego i bajkach jakie opowiadamy sobie o przeszłościPrawie GallaDezinformacjiPłocie Chestertona...a także zakładamy się o dwie rzeczy, które przewidujemy, że się wydarzą.Odcinek stał się przy okazji lekcją pokory dla Szymona, który podczas szukania linków do notatek przekonał się, że pokręcił kilka rzeczy. Aresztowania osób szerzących fake newsy w Rumunii i Korei Południowej okazały się aresztowaniami na Węgrzech i w Malezji, a efekt Dunninga-Krugera okazał się nie być tym, czym się powszechnie wydaje. Wybaczie, poprawne linki w notatkach poniżej.Notatki:"Chamstwo" Kacper Pobłocki"I can't get you out of my head" Adam Curtis"Ludowa historia Polski" Adam Leszczyński"Systemantics" John Gall"Extreme economies" Richard DaviesWięzienie w zawieszeniu za fake newsa nt. koronawirusa. Precedensowy wyrok węgierskiego sąduMalaysia arrests five for spreading fake news about coronavirusEfekt Dunninga-KrugeraThe Irony of the Dunning-Kruger EffectGoogle Trends"Dear Alice" - reklama nabiału w konwencji solarpunkowejOtwieracz nr 2 - Czy praca ma sens?r/Antiwork

Czy jesteśmy w stanie przewidzieć, co wydarzy się za miesiąc, rok, 10 lat? Jak bardzo możemy być pewni swoich przewidywań? Czy możemy ufać ekspertom przewidującym przyszłość? Bardziej niż wróżbitom?Notatki:Przepowiednie polskiego jasnowidza na 2018 - warto porównać z tym co faktycznie się wydarzyłoPredykcje na 2020 the Sceptics Guide to the UniverseSłynny zakład o przyszłości Warrena BuffettaLudzie w 1900 przewidują jak będzie wyglądało życie 100 lat późniejLet go - komiks, który pokazuje przyszłość z innej perspektywy, a nie jako „superteraz”Black swans: wydarzenia, który nie da się przewidzieć przed ich wydarzeniemThinking in BetsAdriana Rozwadowska z Gazety Wyborczej sprawdza prognozy "ekspertów" - Jak wyższa płaca minimalna zrujnowała nam gospodarkę

Photo by Olli Kilpi on Unsplash Kontynuujemy dyskusję z poprzedniego odcinka o książce Johana Hariego “Lost connections”, wydanej w Polsce pt. “Jak odzyskać siebie i utracone więzi”. Treść książki i nasze refleksje konfrontujemy z doświadczonym psychologiem, Mateuszem Niemcem, certyfikowanym psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym i specjalistą psychoterapii uzależnień.Z opisu książki: “Dlaczego chorujemy na depresję mimo przyjmowania antydepresantów? Czy za ten stan odpowiada coś jeszcze oprócz nieprawidłowych reakcji chemicznych w mózgu? I wreszcie: co łączy lęk i depresję? Na te pytania próbuje odpowiedzieć Johann Hari, brytyjski dziennikarz, dwukrotnie odznaczony przez Amnesty International tytułem Dziennikarza Roku. Autor bierze pod lupę biologiczne, psychologiczne i społeczne uwarunkowania depresji i analizuje historie ludzi, którzy się z nią zmagają.”Notatki:Część 1 rozmowyJak odzyskać siebie i utracone więzi. Wyjść z depresji i odnaleźć nadzieję, Johan HariOdcinek Otwieracza o długu: Czy należy zawsze spłacać długi? Książki: "Dług" D. Grabera i "Porozmawiajmy jak dorośli" J. Warufakisa

Photo by Patryk Sobczak on Unsplash Okres wymuszonego przez pandemię ograniczenia kontaktów skłonił nas do rozmowy o dobrostanie psychicznym i depresji oraz przybliżenia Wam książki Johana Hariego “Lost connections”, wydanej w Polsce pt. “Jak odzyskać siebie i utracone więzi”. Według nas dobrze przedstawia aktualny stan wiedzy na temat przyczyn depresji i rozszerza to, co możemy znaleźć w nienaukowych publikacjach w mediach. Treść książki i nasze refleksje konfrontujemy z doświadczonym psychologiem, Mateuszem Niemcem, certyfikowanym psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym i specjalistą psychoterapii uzależnień.Dyskusję będziemy kontynuowali w kolejnym odcinku.Z opisu książki: “Dlaczego chorujemy na depresję mimo przyjmowania antydepresantów? Czy za ten stan odpowiada coś jeszcze oprócz nieprawidłowych reakcji chemicznych w mózgu? I wreszcie: co łączy lęk i depresję? Na te pytania próbuje odpowiedzieć Johann Hari, brytyjski dziennikarz, dwukrotnie odznaczony przez Amnesty International tytułem Dziennikarza Roku. Autor bierze pod lupę biologiczne, psychologiczne i społeczne uwarunkowania depresji i analizuje historie ludzi, którzy się z nią zmagają.”Notatki:Jak odzyskać siebie i utracone więzi. Wyjść z depresji i odnaleźć nadzieję, Johan HariTED Talk: To może być przyczyna twojej depresji i stanów lękowych, Johan HariCzy praca ma sens? Otwieracz nr 2

“Łatwiej wyobrazić sobie koniec świata niż koniec kapitalizmu”. Od dekad żyjemy przekonani, że nie ma alternatywy dla obecnego systemu globalnego kapitalizmu. W swojej najnowszej książce Janis Warufakis przedstawia alternatywę - kompletny system, który nie jest ani kapitalizmem, ani socjalizmem. Szymon ją przeczytał i opowiada Marcinowi i słuchaczom jak może wyglądać życie w świecie, w którym nie istnieją już ani banki ani prywatna własność ziemi, a w firmach i organizacjach obowiązuje zasada “jedna osoba, jeden udział, jeden głos”. Posłuchajcie i zastanówcie się czy chcielibyście żyć w takim systemie.Notatki:“Big short” trailerFormer Valve Employee: 'It Felt a Lot Like High School'Ex-Valve employee describes ruthless internal politics at 'self-organizing' companiesThe seven secrets of 2020GameStop. Jak do tego doszło?

Tym razem omawiamy:- Konserwatyzm decyzyjny- Optymalizacja VS stabilizacja- Wielkie rozdzielenie - great decoupling- Ognozja- Ludzie są z natury dobrzy- Bezalternatywność asymetrii władzy

System oparty na merytokracji został pierwszy raz opisany jako satyra i przestroga. Pod koniec XX wieku całkiem na poważnie merytokrację forsowali przywódcy państw. Czy słusznie? Cóż może być szkodliwego w systemie nagradzającym umiejętności i ciężką pracę?

Także my rozmawiamy o koronawirusie. Ale nie o stronie medycznej epidemii, a raczej o jej możliwych konsekwencjach i tym, jak może zmienić świat.

Dyskutujemy o 6 ideach, które wpłynęły na nas w 2019 roku. Wyszła z tego najdłuższa dyskusja w historii Otwieracza, bo o każdym z tych tematów moglibyśmy zrobić osobny odcinek (czego nie wykluczamy). Rozstrzał jak zwykle szeroki: od greenwashingu, przez siłę relacji po kwestionowanie dominujących w kulturze narracji i… samej rzeczywistości jaką poznajemy zmysłami.Notatki:“The Wizard and The Prophet” - recenzja Marcina How to Have Closer Friendships (and Why You Need Them) Utworzenie Ministerstwa Samotności w UKJohann Hari u Sama Harrisa “Addiction, Depression, and a Meaningful Life”Johann Hari, “To może być przyczyna twojej depresji i stanów lękowych”, TED Talk„Samotność” - Kurzgesagt – In a Nutshell„Do błyskawicy podobne”, Ada PalmerTeoria Interfejsu (ITP)They słowem roku He, she, or ... ? Gender-neutral pronouns reduce biases – study“Case Against Reality”, Donald HoffmanTwin Nuclei Problem - Eric Weinstein„The Real Reason Fans Hate the Last Season of Game of Thrones” Zeynep Tufekci Recenzja “Little Red Lie” (ze spoilerami) Mowa noblowska Olgi Tokarczuk Solarpunk

Czekaliśmy na moment, gdy technologia pokona nasze możliwości, a przegapiliśmy moment, gdy pokonała nasze słabości. Przedstawiamy działalność Center for Humane Technology, organizacji działającej na rzecz zmiany tego, jak projektowane są cyfrowe technologie. Zaczynamy od sytuacji obecnej i “extractive attention economy”, w której wszyscy gracze bezpardonowo walczą o naszą uwagę, a następnie przechodzimy do pomysłów na reformę.Jeśli chcesz dołączyć do grona sympatyków Center for Humane Technology w Polsce, napisz do Szymona.Notatki:Center for Humane TechnologyA new agenda for tech - wystąpienieStreszczenie prezentacji na blogu SzymonaLedger of HarmsDesign GuideTristan Harris w Senacie USA“How Technology is Hijacking Your Mind — from a Magician and Google Design Ethicist” - Artykuł Tristana, od którego wszystko się zaczęłoDrodzy rodzice, dziennikarze i eksperci – przestańcie mówić o uzależnieniu od internetu lub technologiiOtwieracz nr 8 - Uwaga!

Spokojnie, ten odcinek nie jest wyliczanką tytułowych 23 rzeczy. Rozmawiamy jednak o książce ekonomisty Ha-Joon Changa, który podważa powszechne mity/memy powtarzane przez zwolenników neoliberalnego kapitalizmu. Marcin opowiada o kilku rzeczach, które zaskoczyły go najbardziej i przyznaje, że książka zmieniła jego postrzeganie współczesnego kapitalizmu.

Draper Herbert James, Ulysses and the Sirens Czy wszystko powinno być proste i przyjemne? Czy powinniśmy dążyć do upraszczania za wszelką cenę? Tym razem dyskutujemy o zjawisku “friction”, które tłumaczymy jako “opór”. Opór jaki powstrzymuje nas przed skorzystaniem z usługi, zaspokojeniem potrzeby, wykonaniem pożądanej czynności. Przykładowo, zamówienie taksówki przez aplikację wiąże się zwykle z niższym oporem niż zrobienie tego telefonicznie.W odcinku dużo mówimy o UX, doświadczeniu użytkownika i projektowaniu usług. Wychodzimy jednak poza biznes i zastanawiamy się nad oporem w kontekście społeczno-politycznym. Czy są sytuacje, gdy warto zwiększać opór i utrudniać?Notatki:Blog MarcinaFriction - StratecheryA plan to keep drug users from shooting up in public restrooms — and why it may be a bad ideaUlysses pactCommitment deviceProjektowanie kart wyborczych i proces wyborczy - podcastOtwieracz nr 6 - Po co nam prywatność?YouTube Executives Ignored Warnings, Letting Toxic Videos Run Rampant

Dyskutujemy o dwóch książkach. Marcin opowiada o „Długu” Davida Graebera, a Szymon o „Porozmawiajmy jak dorośli” Janisa Warufakisa. Obie rozwalają nasze przekonania – z jednej strony te dotyczące historii pieniądza i wymiany ekonomicznej, a z drugiej – wydarzeń sprzed kilku lat związanych z greckim kryzysem finansowym i europejską polityką.Notatki- On the Phenomenon of Bullshit Jobs, D. Graeber- Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat, D. Graeber- Porozmawiajmy jak dorośli. Jak walczyłem z europejskimi elitami, J. Warufakis- 13 pięter, F. Springer - Otwieracz nr 2 – Czy praca ma sens?

Łatwo jest patrzeć ze zniesmaczeniem na zachowania ludzi sprzed kilkudziesięciu lat i krytykować ich krótkowzroczność czy nawet barbarzyństwo. Tym razem my wytypowaliśmy rzeczy, które robimy teraz, a za jakiś czas będą tylko powodem do wstydu.Notatki:35 years ago, Isaac Asimov was asked by the Star to predict the world of 2019. Here is what he wroteBetter Angels of Our Nature - Steven PinkerSerial Mad MenMillennials watching ‘Friends’ on Netflix shocked by storylines Federal Environment Agency: The sky over the Ruhr is blue again!Otwieracz nr 2 - “Czy praca ma sens”Otwieracz nr 8 - "Uwaga!"Czyste mięso - Paul Shapiro

Trzeci raz publikujemy naszą roczną retrospektywę: listę idei, które wpłynęły na nas w 2018 roku. Choć się nie staraliśmy to nasze tematy przeplatają się mocno między sobą.

Grafika: Luke Muehlhauser Z Kamilem Muzyką, pierwszym gościem w historii naszego podcastu, dyskutujemy o transhumanizmie, czyli zestawie poglądów zakładających m.in. racjonalizm, wolność morfologiczną, szacunek dla bytów zdolnych do odczuwania oraz dążenie do wykorzystywania nauki i technologii do przekraczania biologicznych ograniczeń człowieka.Zastanawiamy się czy można być transhumanistą i o tym nie wiedzieć? Czy transhumanizm to faktycznie najniebezpieczniejsza ideologia w historii? W jakie działania transhumanisci mogą angażować się tu i teraz, aby realizować swoje postulaty bez czekania na nastanie osobliwości?Bardzo staraliśmy się nie wybiegać za bardzo w przyszłość, ale momentami mogło nam się zdarzyć odpłynąć w science-fiction.REKLAMABrainSociety to zestawy prokognitywnych suplementów diety. Odwiedź BrainSociety.com i użyj kodu OTWIERACZ.Pierwszych 500 pakietów prokognitywnych 40% taniej.NotatkiTranshumanist declarationF. Fukuyama, TranshumanismTranshumanizm, najgroźniejsza ideologia XXI wiekuKsiążki polecane przez Kamila (nie wszystkie pojawiają się w odcinku)Science fictionJacek Dukaj - ExtensaMarcin Przybyłek - saga GamedecNancy Kress - Hiszpańscy ŻebracyGreg Bear - Pieśń KrwiGreg Egan - DiasporaVernon Vinge - Ogień nad Otchłanią John Varley - Serie Gaia i Osiem SwiatówAntologia HieroglyphAlastair Reynolfds - Blue Remembered EarthIain M. Banks - saga The CultureNeil Ronald Jones - The Jameson Satellite Akademickie i inneMax Urchs - O procesorach i procesach myślowychNatasza Vita More - the transhumanist readerEric K Drexler - Engines of CreationGerard K O'Neill - The High FrontierFM 2030 - Upwingers Timothy Leary - Neuropolitics

Tym razem rozmawiamy o książce na bardzo aktualny, a jednak ciągle rzadko dyskutowany temat – władzy, jaką mają nad nami algorytmy i ci, którzy je wykorzystują. Recenzja „Broni matematycznej zagłady” autorstwa Cathy O’neil jest okazją do trochę szerszej dyskusji o biznesowym i społecznym wpływie algorytmów i naszym braku kontroli nad nimi.Notatki:Cathy O'neil, Broń matematycznej zagładyWhite Collar Crime Risk ZonesThe Malicious Use of Artificial Intelligence: Forecasting, Prevention, and MitigationPredicting Financial Crime: Augmenting the Predictive Policing ArsenalCo zawiera algorytm służący do profilowania w urzędach pracy?TED, Zeynep Tufekci: We’re building a dystopia just to make people click on adsEvgeny Morozov, To Save Everything, Click Here: The Folly of Technological Solutionism

Polityka to temat, do którego Marcin był nastawiony niechętnie, ale Szymon się uparł, bo uważał, że będzie okazją do wyjaśnienia wielu różnic między nami. Ostatecznie różnic chyba nie wyjaśniliśmy, ale przynajmniej ciekawie podyskutowaliśmy między innymi o tym, czym właściwie jest polityka, co jest i nie jest polityczne, czy konflikty są złe i czy każdy z nas może być politykiem nawet, jeśli nie należy do partii politycznej.Notatki:Chantal Mouffe, PolitycznośćAgonism, agoniczna politykaKomiks Details, ShmetailsCixin Liu, Problem trzech ciałKevin Simler, Robin Hanson, The Elephant in the BrainEzra and Sam Harris debate race, IQ, identity politics, and much more

Podobnie jak rok temu zrobiliśmy przegląd idei i i koncepcji, które w minionym roku wpłynęły na nas lub w jakiś sposób zmieniły nasze myślenie. Rozstrzał naszej dyskusji jest szeroki i sięga od biotechnologii i geologii przez cybernetykę, aż po strategie inwestycyjne i wzory ról płciowych. Każdy z tych tematów to materiał na osobny odcinek, dlatego wyszło trochę dłużej niż zwykle.Notatki:11 Incredible Things CRISPR Has Helped Us Achieve in 2017Inżynieria Genetyczna Odmieni Wszystko Na Zawsze - CRISPRAntropocenJanusz A. Zajdel, Cylinder van TroffaStrength Training is Learning from Tail EventsThe Rise of the Ironic Man-HaterResisting Reduction Byle dożyć do osobliwości. Pułapki techno-optymizmu

Odcinek podwójnie eksperymentalny. Po pierwsze, Marcin przekonał Szymona do mówienia o rzeczach optymistycznych. Po drugie, nagrywaliśmy w realu, siedząc naprzeciwko siebie. Trudno powiedzieć czy to optymistyczny temat, czy bezpośredni kontakt, ale na pewno żartujemy więcej niż w innych odcinkach.Notatki:World Population GrowthThe End Is Near... Depopulation Is Out Of Control... So Buy Stocks (Seriously)I’m an environmental journalist, but I never write about overpopulation. Here’s whyWho saved the most lives in history?14 charts that will remind you — no matter how you felt about 2016 — that the world is getting better every dayIdeonella sakaiensisSomething is wrong on the internetYouTube pulls ads on 2 million inappropriate children's videosRockets: What is cost of sending 1 kg weight into space?Dr Aleksandra Bukała: Dlaczego badamy kosmos?Norman Borlaug

Testujemy nowy format i dyskutujemy o długo wyczekiwanym filmie science-fiction. Nie recenzujemy go, ale raczej rozmawiamy o tym, o czym nowy "Blade Runner" jest i co mówi o naszym świecie. Przy okazji schodzimy na kilka innych tematów i po raz kolejny wychodzi na to, że jeden z nas jest optymistą, a drugi pesymistą.Dajcie znać, co sądzicie o formacie dyskusji o filmach, książkach i innych dziełach. Może będziemy nagrywać więcej.Notatki:Audioteka - "Blade Runner"Film "Django Unchained"List Marka Zuckerberga do społecznościExponent podcast 105Filmy krótkometrażowe łączące dwie części Blade Runnera Definicja humanizmuKsiążka „Sapiens”Co-parenting with AlexaSerial „Mr Robot”Powiedz „nie” znęcaniu się nad robotami!Książka „Lem. Życie nie z tej ziemi” Wojciech OrlińskiKsiążka „Kapitalizm. Historia krótkiego trwania” Kacper PobłockiBertrand Russel „Pochwała lenistwa”Nasz artykuł "Nie-praca i dobre bezrobocie technologiczne"Film „Her”„Ghost in the Shell”Dokument „Dangerous Days”

Fot. Allison Parrish "Programming is Forgetting: Toward a New Hacker Ethic Drugi i ostatni odcinek z wystąpieniem z InternetBeta 2017. Szymon, zainspirowany przez Evgeny'ego Morozova, zachęca aby odrzucić naiwny optymizm wobec technologii informacyjnych i zacząć o nich dyskutować na poważnie. Przy okazji obala kilka popularnych przekonań, które nazywa pułapkami techno-optymizmu.NotatkiArtykuł rozszerzający wystąpienie "Byle dożyć do osobliwości. Pułapki techno-optymizmu"Evgeny Morozov „To save everything click here”

David Cowan, wariacyjność efektów w stosunku do planów (w książce NN Taleba „Antifrigile”) Odcinek specjalny po konferencji InternetBeta 2017, na której obaj mieliśmy wystąpienia. Tym razem będzie trochę bardziej biznesowo, bo Marcin opowiada o podejmowaniu decyzji produktowych. Jego wnioski można jednak rościągnąć na niemal każdą dziedzinę życia.Odcinek zaczyna się od krótkiego wstępu, potem jest nagranie wystąpienia Marcina, a po nim jeszcze nasza krótka dyskusja. Poniżej prezentacja opublikowana na SlideShare. Internet Beta 2017 from Marcin Zaremba

Uwaga to umysłowe skupienie na określonej informacji. Obecnie o naszą uwagę toczy się zażarta konkurencja, ale czy wiemy ile jest ona warta? Czy przypisujemy jej odpowiednią wartość, czy może rozdajemy ją na lewo i prawo za bezcen? W tym odcinku zdradzamy również co nieco o prywatnych zwyczajach i sposobach zarządzania uwagą. NotatkiKsiążka "Attention Merchants"Światowy koszt uwagi: Cost Per Mile Podcast Review the future 059: What is the Future of Advertising?Średni czas spędzany w Social MediaZmęczenie decyzyjne Time well spentEfekty zewnętrzneBrain Drain: The Mere Presence of One’s Own Smartphone Reduces Available Cognitive CapacityThe Economy of AttentionAttention economy

Czarna skrzynka (black box) to system, w którym znamy dane wsadowe (input) oraz efekty końcowe (output), ale nie mamy pojęcia co dzieje się w międzyczasie. Nie wiemy w jaki sposób działanie X prowadzi do efektu Y. W tym odcinku zastanawiamy się, jak żyć w świecie pełnym czarnych skrzynek i dyskutujemy o paradoksie - przez wieki ludzkość, m.in. za pomocą metody naukowej, starała się lepiej zrozumieć rzeczywistość i odkrywać kolejne kawałki czarnej skrzynki naszego wszechświata. Tymczasem współcześnie sami tworzymy nowe systemy, których zasady funkcjonowania są zrozumiałe dla coraz mniejszej liczby ludzi.NotatkiBlack box - wikipedia"Relativity of wrong" Issac AsimovLevel of evidence"Human Universe" Brian CoxWhy electronic voting is a bad ideaPopperyzm

Według jednej z definicji prywatność to prawo do ukrywania informacji, które mogą zostać wykorzystane na naszą niekorzyść. W tym odcinku dyskutujemy między innymi o tym, czy o takie prawo należy walczyć. Jak ważna prywatność jest dla jednostek i całych społeczeństw?

W tym odcinku dyskutujemy o dobrych i złych stronach utopii i zastanawiamy się czy w dzisiejszych czasach potrzebujemy wizji idealnego społeczeństwa. Czy taka wizja działa motywująco czy wprost przeciwnie, onieśmiela ogromem wyzwania i skłania do rezygnacji z walki o lepsze jutro? A może żyjemy w utopii, ale nie zdajemy sobie z tego sprawy?NotatkiUtopiaProtopia The player of games There is no alternative The end of history Niezbędnik Inteligenta "Magia utopii"The Limits to GrowthRoko’s Basilisk - The Most Terrifying Thought Experiment of All Time

Po długiej przerwie wracamy z odcinkiem, w którym dyskutujemy o ideach mających na nas największy wpływ w minionym roku, czyli takich zmieniających nasz styl życia lub postrzeganie świata. Nie planowaliśmy tego, ale każdy z nas skupił się na innej skali - Marcin mikro, a Szymon makro. Ku naszemu zaskoczeniu, udało nam się je wszystkie połączyć na końcu dyskusji.Postanowiliśmy zrobić mały eksperyment - zamieszczamy streszczenie odcinka w formie tekstowej. To tylko niewielki wycinek całej dyskusji (najdłuższej do tej pory), więc zachęcamy do słuchania. Tylko z wersji audio dowiecie się, co może sprawić, że Szymon stanie się optymistycznym technosolucjonistą i jak można powstrzymać koniec świata (serio-serio).Idee Marcina1. Buforowanie. Dużo czytałem i słuchałem o tym, co to znaczy, że czegoś jest mało (kalorii, czasu, energii mentalnej) i jak ważne jest budowanie rezerwuarów personalnych „zasobów”, które nie mają jasno określonego przeznaczenia. Tak tworzone bufory mają wartość wtedy, gdy najmniej się tego spodziewamy, szczególnie w momentach nasilonej zmienności. Taki bufor zwiększa spektrum możliwych decyzji. To były moje wnioski po przeczytaniu "Scarcity", ale w bardzo ciekawy sposób pokrywają się z teorią antykruchości NN Taleba, który mocno krytykuje „kościół ekonomicznej optymalizacji” w kontrze do tego jak działa natura. Jest powód dla którego mamy dwa płuca, choć możemy żyć z jednym.2. Nie-praca. Trochę przez przypadek, a trochę intencjonalnie połączyło się to z moją sytuacją życiową. Podliczyłem sobie, że w 2016 roku „nie- pracowałem” w sumie prawie 4 miesiące kalendarzowe: w maju i czerwcu wziąłem urlop a październik i cześć listopada majem wolny między zakończeniem jednej pracy a rozpoczęciem drugiej. Tyle uwolnionego czasu daje perspektywę: brak „pracy zawodowej” nie oznacza brak pracy jako takiej: miałem mnóstwo zajęć, które mnie rozwinęły na dochczasowych mentalnych nieużytkach. Nie-praca to także tytuł opublikowane w Liberte! artykułu, który powstał na bazie jednego odcinka z Otwieracza. Ten artykuł pozwolił na też pojechać na Europejskie Forum Nowych Idei.3. Autorefleksja. W zeszłym roku pisałem na swoim blogu o znaczeniu medytacji. Medytacja otworzyła mi drogę do zrozumienia na sobie pojęcia metakognitywistyki, czyli myślenia o myśleniu. To z kolei zgrało się z doskonale z „Hansei” – ideą intencjonalnej retrospektywy. To proces samodzielnego spojrzenia wstecz, aby zrozumieć jakie popełniło się błędy. Nie żeby się umartwiać, ale aby wiedzieć jak być lepszym. Trafiłem na to pojęcie czytając „Toyota Way”, choć zdałem sobie sprawę, że moje blogposty podsumowywujące dotychczasowe lata były dokładnie tym.Idee Szymona4. Hipernormalizacja. Termin, który spina wiele procesów widocznych w ostatnich latach. Został świetnie przedstawiony w dokumencie Adama Curtisa pod tym tym samym tytułem. Termin powstał, aby opisać rzeczywistość ZSRR – propaganda państwowa opisywała świat zupełnie inny niż ten doświadczany przez zwykłych obywateli. Wszyscy zdawali sobie sprawę ze sztuczności świata, w którym żyją, ale nikt nie potrafił sobie wyobrazić alternatywy, więc udawano normalnie działające społeczeństwo. Curtis błyskotliwie udowadnia, że hipernormalizacja dotyczy także nas, mieszkańców krajów Zachodu. Rządy, finansiści i branża technologiczna zamiast radzić sobie ze skomplikowanym prawdziwym światem stworzyli prosty świat fikcji. W tym świecie systemy komputerowe wykluczają ryzyko z transakcji finansowych, a terroryzm to efekt knowań kilku złych dyktatorów.5. Pułapki rozwoju. Brakujący puzzel w myśleniu o postępie. Wielu z nas jest przekonanych, że ludzkość zmierza tylko w jednym kierunku – ku lepszemu. Tymczasem historia zna ślepe uliczki rozwoju i całe cywilizacje, które upadały. Pułapka postępu to sytuacja, gdy nowe rozwiązania wprowadzane przez społeczność zaczynają generować coraz więcej problemów, ale elity nie chcą lub nie mogą zmienić sytuacji w obawie przed krótkookresowymi stratami. W konsekwencji dalszy rozwój zostaje zatrzymany, a czasem dochodzi do upadku cywilizacji. Szymon uważa, że przykładem takiej pułapki są media społecznościowe - generują one obecnie więcej strat niż korzyści, ale nie jesteśmy skłonni z nich zrezygnować.6. Nieuchronność końca świata w wyniku globalnego ocieplenia. Globalne ocieplenie doprowadzi do końca świata, jaki znamy. Zmiany klimatu uczynią znaczne obszary Ziemi niezdatnymi do życia, a zalanie wybrzeży i coraz mniejsze zasoby wody pitnej doprowadzą do migracji i konfliktów zbrojnych. Książka i film „To zmienia wszystko” Naomi Klein utwierdziły mnie w przekonaniu, że taka wizja przyszłości jest nieuchronna. Klein zwraca bowiem uwagę, że zmiany klimatu to konsekwencja przyjętego globalnie modelu społeczno-ekonomicznego – połączenia neoliberalnej dyktatury rynków, rozwoju gospodarczego za wszelką cenę oraz niepohamowanej konsumpcji. To prowadzi do eksploatacji zasobów naturalnych na coraz większą skalę, a tym samym wzrostu zanieczyszczenia. Jedynym sposobem dającym nadzieję na zatrzymanie negatywnych zmian byłoby samoograniczenie się ludzkości i rezygnacja z ciągle rosnącej konsumpcji. Ale taka zmiana jest nierealna. Czeka nas więc koniec świata na jaki zasługujemy – długi, powolny i o którym wiedzieliśmy, ale nie powstrzymaliśmy go ze względu na skupienie na własnych interesach (taką katastrofę opisał m.in. William Gibson w książce "Peryferal").NotatkiAntifragile: Things That Gain from Disorder Scarcity: Why Having Too Little Means So Much HanseiThe Toyota Way: 14 Management Principles from the World's Greatest ManufacturerDeep Work: Rules for Focused Success in a Distracted WorldHyperNormalisationA Short History of Progress (+film dokumentalny "Surviving progress")To zmienia wszystko. Kapitalizm kontra klimat (+film dokumentalny "To zmienia wszystko")Peryferal

Różnice poglądów są nieustannym źródłem konfliktów. Ze względu na poglądy nawiązujemy i zrywamy przyjaźnie, zawieramy sojusze i toczymy wojny. Kierując się nimi podejmujemy codzienne decyzje.Skąd jednak pochodzą nasze poglądy? I czy w ogóle możemy powiedzieć, że należą one do nas? Czy wierność swoim poglądom, niezależnie od zmieniających się warunków, powinna być postrzegana jako cecha pozytywna?Notatki:Why Are Older People More Conservative?Conservatives Big on Fear, Brain Study Finds5 key takeaways on what influences Americans’ views of science5 Revealing Scientific Differences Between The Minds Of Liberals And Conservatives"Reinventing Organizations", Frederic Laloux"Fooled by randomness" Nicholas Taleb, str. 237This video will make you angryMake life harder post

Praca ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania współczesnych społeczeństw. To ona decyduje o stylu życia wielu z nas, to jej poświęcamy większość swojego życia i na niej często budujemy poczucie swojej wartości. Czy słusznie? Może poświęcamy jej zbyt wiele czasu i energii? I czy 40-godzinny tydzień to naprawdę najlepsze, co mogliśmy wymyślić?Plik do pobrania tutaj.Notatki:“Work keeps at bay three great evils: boredom, vice, and need.” - Voltaire"People who work hard lose intellectual energy. (...) Work ethics draw people to noise, rather than signal" - Nassim Nicolas Taleb, "Fooled by Randomnes"Neil Gaiman: “The Best Way to Come Up With New Ideas? Get Really Bored” Serial “Humans”Mihaly CsikszentmihalyiPraca i życie w świecie sztucznej inteligencji "Why Nations Fail" Daron Acemoglu, James RobinsonTechnological Unemployment and the Value of WorkWhy Do Americans Work So Much?Your Lifestyle Has Already Been DesignedOn the Phenomenon of Bullshit Jobs

Dyskutujemy o tym, czy ludzkość zmierza w dobrą czy w złą stronę. Wymieniamy się argumentami czy to, co nazywamy postępem skończy się dla nas cywilizacyjną wygraną, czy po prostu jesteśmy ofiarami własnego myślenia magicznego.

Dyskutujemy o naturze mierzenia i wartości metryk. Czy my przypadkiem nie popadamy w manię liczenia tego, co jest łatwe do policzenia?