Klub Trójki

Reportaż Doroty Jaśkiewicz-Łebek - "Czasem pod wiatr" to opowieść o naukowczyniach, które wiele musiały poświecić by robić to co kochają - Aleksandrze Mirończuk i Justynie Rybak. Ich prace nad przetwarzaniem plastiku, m.in. przy pomocy larw drewnojadów mogą brzmieć jak szalony eksperyment, ale to nauka z przyszłości. A ta krystalizuje się teraz we Wrocławiu. Po reportażu Anna Dudzińska zaprasza na rozmowę z dr Anną Górską z Akademii Leona Koźmińskiego i Janiną Bąk, zajmująca się statystyką, znaną jako Janina Daily. 

Jak nowe media zmieniają demokrację - w kontekście nadchodzących wyborów i intensyfikacji kampanii informacyjnych i dezinformacyjnych. W programie rozmawiamy o wpływie mediów społecznościowych na zachowania wyborców, mechanizmach polaryzacji i rosnącej roli algorytmów w kształtowaniu opinii publicznej. Zastanawiamy się, czy - jak twierdzą niektórzy politolodzy - demokracja w obecnej formie przetrwa cyfrową erę. Goście: Sylwia Czubkowska - Techstorie, Marcel Kiełtyka - Demagog oraz Konrad Maj - psycholog społeczny, Uniwersytet SWPS.

Kończy się kampania wyborcza, w której każdy powinien mieć równy dostęp do informacji, debat, głosowania. Czy głusi mają na swojej drodze do pełnego uczestnictwa w wyborach przeszkody trudne do pokonania? Czy ważne społeczne wydarzenia są dostępne dla głuchych? Jakie tłumaczenia są najbardziej adekwatne, czy napisy do filmów z debat i wywiadów, czy tłumaczenia na polski język migowy są właściwe? Czy głusi czują, że są dostrzegani?  Goście: Monika Szczygielska - politolożka i ekspertka od dostępności oraz Tomasz Grabowski - głuchy grafik i aktywista. 

Ludzie, którzy ratują dziedzictwo Dolnego Śląska to często "zapaleńcy" poświęcający temu swoje życie. Poruszymy temat skali potrzeb Dolnego Śląska w zakresie ochrony dziedzictwa, o tym na ile inicjatywy oddolne wyręczają w tym państwo. Goście: Emila Baszak - właścicielka herbaciarni w Kowarach, która zainicjowała i prowadzi oddolną odbudowę tego XVIII-wiecznego, niszczejącego obiektu; Daniel Gibski - Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Wilk Korwin-Szymanowski - kierownik strategiczny i rzecznik Fundacji Twoje Dziedzictwo.

Wyjątkowo zimny maj, ciągle deszcze i od razu wracają przekonania: "a kto mówi o globalnym ociepleniu". To może najlepszy moment by spotkać się z profesorem Piotrem Skubałą, biologiem, ekologiem i etykiem. Pretekstem jak w każdy poniedziałek będzie reportaż. Tym razem Joanny Sikory i Źmiciera Kościna zatytułowany "Na wagę złota". Mało kto jest w stanie uwierzyć w tę historię. W podbiałostockiej gminie Zabłudów we wsi Miniewicze nie ma wody. Nie płynie w kranach, mieszkańcy mogą o tym tylko pomarzyć. Co gorsze, latem nie ma jej także w studniach i płynącej obok rzece Czarnej. Ten problem nasilił się wraz z suszą. Jeszcze kilka lat temu wszyscy jakoś sobie radzili. Teraz biją na alarm. Czy doprowadzenie wodociągu w XXI wieku to kwestia rzeczywistych problemów finansowych czy urzędniczego "nie da się"?

Najmłodsi wyborcy byli drugą siłą w I turze wyborów prezydenckich. Głosowali jednak na kandydatów partii spoza tak zwanego duopolu PO-PiS. Co motywuje ich do wzięcia udziału w wyborach i jak podejmują decyzje? Goście: dr Marta Żerkowska-Balas, politolożka z SWPS i młodzi działacze Razem oraz Konfederacji.

O lękach rodziców i poczuciu winy, że wciąż robią coś nie tak. O ich bezradności wobec systemu i braku zaufania dla własnej intuicji. O tym, dlaczego współczesne rodzicielstwo jest takie trudne rozmawiamy z Krystyną Romanowską, autorką książki "Rodzice nastolatków na krawędzi". w dyskusji biorą udział także dr Agnieszka Dąbrowska i Rafał Szymański.

Rozmowa o tym, jak w Polsce - zwłaszcza w ostatnich 30 latach, ale też historycznie - zmieniał się stosunek do przemocy domowej, wobec kobiet i dzieci. Gościnie: dr hab. Barbara Klich-Kluczewska z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Daga Gregorowicz z polsko-ukraińskiego zespołu muzycznego DagaDana, A Agnieszka Machnowska z Niebieskiej Linii.

"Z widokiem na zaporę. Życie codzienne przy polsko-białoruskiej granicy" - reportaż Małgorzaty Żerwe, w którym wracamy na wschód Polski, do płotu czy jak chcą inni "zapory" przy, której cały czas giną ludzie.  Ciągle wzrastająca liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy to skutek operacji białoruskich i rosyjskich służb. Jak w takiej rzeczywistości nie zgubić z pola widzenia człowieka..., migrantów szukających lepszej  przyszłości dla siebie i swoich rodzin? Gość: dr Dorotą Heindrich z Uniwersytetu Warszawskiego, badaczka migracji. 

Co się stało z Ameryką? To pytanie zadaje sobie wielu naukowców: politologów, ekonomistów, socjologów, psychologów czy medioznawców. Jak - i czy na stałe - zmieni Stany Zjednoczone ich obecny prezydent? Czy dojdzie do całkowitego resetu w relacjach międzynarodowych? Na kończącej się właśnie w Poznaniu międzynarodowej konferencji Impact rozmowy na ten temat prowadzono niezwykle często. Goście: Timothy Snyder, historyk z Uniwersytetu Yale oraz Martin Wolf, publicysta "Financial Times".

Rozmowy o sektorze kosmicznym i Polkach, które w nim pracują. Czym się zajmują? Jaką muszą przebyć drogę i co pożytecznego robią w pracy, która większości z nas wydaje się najbardziej egzotyczną pod słońcem? Opowiada Kinga Guszecka - Prezeska Stowarzyszenia Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego, Agnieszka Myalska - specjalizuje się w produkcji strukturalnych paneli do budowy statków kosmicznych oraz dr Anna Chrobry - fizyczka, specjalistka od rozbijania jąder atomowych, realizująca autorskie projekty w niemieckiej kosmicznej dolinie krzemowej w Bremie.

Protestujący opiekunowie oraz osoby z niepełnosprawnościami domagają się deinstytucjonalizacji, ustawy o asystencji osobistej, zastąpienia instytucji ubezwłasnowolnienia, systemem wspierania podejmowania decyzji, zdaniem - osoby z niepełnosprawnościami domagają się godnościowych warunków życia. 

Do radia napisała Katarzyna Mierzejewska, jej babcia ciągle opowiada swoją wojenną historię. Jako mała dziewczynka, wraz z matką i rodzeństwem została wywieziona na roboty do Niemiec podczas II wojny światowej. Matka oraz jedno z rodzeństwa zmarli, a reszcie dzieci pozwolono wrócić do Polski. Staruszka wspomina, że stało się to niemal cudem. Po wojnie dzieci tułały się po różnych domach dziecka. Babcia do tych wspomnień ciągle powraca. Podczas każdego rodzinnego spotkania opowiada. Wnuki zaczęły ją nawet nagrywać. Reportaż Magdy Skawińskiej - "Tego się nie da wypłukać" jest opowieścią o tym jak wojenne przeżycia są przekazywane kolejnym pokoleniom. Po reportażu Anna Dudzińska porozmawia w studiu z prof. Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Małgorzatą Dragan - przewodniczącą zarządu Polskiego Towarzystwa Badań Nad Stresem Traumatycznym. 

Czy wciąż wierzymy, że we współczesnym świecie jest miejsce dla uniwersalnych wartości i idei? Jakie idee przetrwały próbę czasu? Czy nowy papież - Leon XIV jest wyznacznikiem takich idei? 

Niektóre banki podczas badania naszych zdolności kredytowych, sprawdzają czy korzystamy z hoteli w promieniu 20 km od miejsca zamieszkania. Dzieje się to poza naszą wiedzą, ale bankom pozwala ocenić ryzyko pojawienia się komplikacji w naszym życiu. Boty w sposób przerysowany komplementują naszą inteligencję, celne pytania i spostrzeżenia. Dlaczego? Toczy się walka o "nową ropę" - już nie o dane, a o intymność i unikalną wiedzę użytkowników. Goście: Dorota Głowacka, prof. Artur Modliński i Piotr Czerski.

W Polsce po narkotyki sięgają coraz młodsze dzieci. W poradniach odwykowych pojawiają się już nawet 10-12-latki. Do jednego z warszawskich szpitali codziennie trafia jedno lub dwoje dzieci po przedawkowaniu, próbie samobójczej. Po pandemii próby samobójcze w zdecydowanej większości związane są z narkotykami i lekami. Jeszcze dwa lata temu, to była jedna taka próba w miesiącu. Problem jest ogromny. W rozmowie wokół książki "Noski. Tak ćpają polskie dzieci" udział biorą: współautor (wraz z małżonką Magdą) reportażu Piotr Mieśnik, dr Aneta Górska-Kot - dyrektorka Oddziału Pediatrii warszawskiego szpitala przy ul. Niekłańskiej oraz Mikołaj, jeden - bohaterów książki. 

Reportaż Małgorzata Nabel-Dybaś (Studio Reporterów Kukułcza 1 – Radio Zachód) - "Polowanie na dzikie ptaki" to najprawdopodobniej pierwszy radiowy reportaż o menopauzie, a może raczej o dojrzałości, o zgodzie, nie tylko na siwe włosy i zmarszczki, ale i zmienność nastrojów, na to, że kobieta staje się "przezroczystą". Małgorzata Nabel-Dybaś z Radia Zachód nagrała refleksyjny audiodokument, równie zaskakujący jak jego tytuł. Swoją opowieść o dojrzałości nazwała "Polowaniem na dzikie ptaki", a przedstawia w niej historię sześciu kobiet. Reportaż zrealizował Łukasz Zalewski. To historia również tym, czy dojrzałym kobietom wypada kochać, czuć i działać. Gościni: dr Alicja Długołęcka, psychoterapeutka i autorka bestsellerowej książki "Przypływ. O emocjach i seksualności dojrzałych kobiet".

Jakie zmian w Kościele mają szansę zostać na dłużej? Czy da się cofnąć procesy rozpoczęte przez pierwszego papieża z Ameryki Południowej? Czy kolejny papież będzie kontynuatorem działań swojego poprzednika? Czy zmieniająca się populacja wyznawców i punkt ciężkości przenoszący się do Afryki i Azji mogą spowodować zmiany w Kościele w jeszcze inną stronę? 

Trend, któremu z pewnością należy przyklasnąć - życiu w trzeźwości. W ostatnich latach świadomość na temat uzależnień stała się tematem wielu dyskusji i inicjatyw. O tym, dlaczego warto żyć trzeźwo, jak wiele zabierają nam nałogi i jak nietrzeźwość wciąż normalizowana jest w przestrzeni publicznej.  Rozmowa z Martą Markiewicz - autorką książki i podcastu "Bez alko i dragów jestem nudna", które opisują jej doświadczenia z uzależnienia i drogę do trzeźwości, a także organizatorką trzeźwych imprez oraz z Krzysztofem Brzózką, byłym szefem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Brak lojalności jednego partnera względem drugiego skutkują ranami, które trudno zabliźnić. Raz utracone zaufanie trudno odzyskać, nawet jeśli przez lata budowało się wspaniałą relację z partnerem. Odbudowa związku wymaga czasu, pracy nad relacją ale także szukania wsparcia emocjonalnego i nierzadko pomocy u terapeuty. Kryzys naprawić mogą szczere rozmowy o problemach oraz praca nad zrozumieniem, co doprowadziło do zdrady i jak można razem odbudować związek. Reportaż Agnieszki Czyżewskiej-Jacqemet "Chciałabym być bocianem". Gościni: Anna Resler-Moskwa,  psychoterapeutka i terapeutka par.

Zaglądamy w zakamarki zbiorowej pamięci - tej, którą pielęgnujemy i tej, którą wolimy przemilczeć. Co decyduje o tym, które wydarzenia trafiają do narodowej narracji, a które zostają zapomniane? Z jakimi ciemnymi rozdziałami naszej historii wciąż się nie zmierzyliśmy? Goście: Joanna Czeczot, autorka książki “Cisza nad stepem. Kazachstan i pamięć o Rosji”, prof. Piotr Kwiatkowski, socjolog z Uniwersytetu SWPS.

Minęło już dwa i pół roku od brutalnego ataku Hamasu, w którym zginęło 1175 osób i 251 trafiło do niewoli, a Izrael rozpoczął wojnę, w wyniku której zginęło ponad 50 tysięcy Palestyńczyków. Co my w Polsce możemy zrobić dla ludzi, którzy mieszkają Palestynie? Goście: Marek Matusiak - specjalista od spraw Bliskiego Wschodu, zajmujący się kwestiami związanymi z Izraelem w Ośrodku Studiów Wschodnich, Nina Michnik z Polsko-Palestyńskiej Inicjatywy na rzecz Sprawiedliwości Kaktus oraz Janina Ochojska - założycielka Polskiej Akcji Humanitarnej. 

W ostatnich latach wyraźnie - szczególnie wśród młodych ludzi - nasilił się trend powrotu do korzeni w różnych dyscyplinach: od kuchni, przez muzykę, po rzemiosło. Co sprawia, że tak chętnie wracamy na ścieżki, które przez setki lat wydeptywały nasze babcie i nasi dziadkowie? Na to pytanie Annie Kowalczyk odpowiadają: Maria Weronika Kmoch - historyczka, regionalistka i popularyzatorka Kurpiowszczyzny znana jako Kurpianka w Wielkim Świecie, Karolina Kleśta, autorka projektu Polish Foodies i wielu książek o tradycyjnej polskiej kuchni oraz Łucja Cieślar ze Stowarzyszenie Serfenta, które łączy tradycyjne rzemiosło plecionkarskie ze światem biznesu.

Różnorodne aspekty rozumienia postu - od cyfrowego detoksu, przez relacje międzyludzkie, po duchowe wymiary. Goście: Marta Puciłowska-Schielmann z Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa, Adam Grzesiak psycholog, Maria Rościszewska z Klubu Inteligencji Katolickiej z Magazynu Kontakt, Kris Krysiak - "Przewodnik spokoju”. 

To ostatnie dni, by przekazać 1,5% podatku i wesprzeć cenioną przez siebie organizację pożytku publicznego. Trzeci sektor skarży się jednak w ostatnim czasie na trudności finansowe, jakich nie doświadczał od lat. Czym są spowodowane i jak im zaradzić porozmawiam z Ewą Kulik Bielińską, wieloletnią dyrektorką Fundacji Batorego, Michałem Braunem dyrektorem Narodowego Instytutu Wolności i Joanną Pietrusiewicz z Fundacji Rodzić po ludzku.

Jak możemy go doświadczać i co w nim znajdziemy? Jak możemy zadbać systemowo i indywidualnie o przyrodę? Wyruszymy do najbardziej wyjątkowego lasu w Europie - Puszczy Białowieskiej. By zrozumieć współczesne wyzwania i spory warto sięgnąć do podstaw, zanurzyć się w białowieskim ekosystemie, jego dynamice i przyjrzeć się złożonym procesom oraz relacjom pomiędzy przyrodą i ludźmi. Goście: prof. Bogdan Jaroszewicz - wieloletni kierownik Białowieskiej Stacji Geobotanicznej Uniwersytetu Warszawskiego, Dorota Borodaj - autorka reportaży i wywiadów prasowych, absolwentka kulturoznawstwa, Polskiej Szkoły Reportażu i Szkoły Ekopoetyki. 

Na początku Wielkiego Tygodnia opowiadamy o ciszy i o dźwięku. Reportaż Katarzyny Michalak "Otwórz uszy" to opowieść o słuchaniu, o tym, że dźwięk jako zjawisko ma mnóstwo walorów - informacyjnych, poznawczych czy też społecznych, ale przede wszystkim jest współczesnym językiem sztuki. Niestety dzisiaj tracimy umiejętność słuchania, porzucając tym samym ważną część naszego życia. Gość: Filip Springer, który od lat szuka ciszy, m.in.  zamknął się w komorze bezechowej i spędził noc w klasztorze. 14.04 Klub Trójki – Audiodokument – Anna Dudzińska / wyd. Michał Matus 

Jak osoby w spektrum autyzmu postrzegają świat i jak to postrzeganie wpływa na ich codzienne funkcjonowanie w przestrzeni publicznej? Czy miasta, instytucje kultury, szkoły i placówki medyczne są dostosowane do potrzeb osób neuroróżnorodnych? Co oznacza "dostępność" w kontekście autyzmu? Goście: Eliza Kącka, autorka książki "Wczoraj byłaś zła na zielono", Agnieszka Sozańska, pedagożka specjalna CEA, Fundacja AlterEdu oraz jej córka w spektrum - Melania Sozańska.

W publicznej debacie o polskiej szkole wskazuje się m.in. przestarzałe metody edukacyjne, brak nauki praktycznych umiejętności oraz ignorowanie tematów takich, jak zdrowie psychiczne, relacje czy technologia. 6 kwietnia opublikowany został raport stowarzyszenia dO!PAmina Lab - SZKOŁA 2025. Był on punktem wyjścia do rozmowy z Anną Dęboń, prezeską Stowarzyszenia dO!PAmina Lab i Marianną Kłosińską, prezeską i założycielką Fundacji Bullerbyn.  oraz Fundacji Dzieci Mają Głosoraz - Aleksandrą Dylą, śląską kurator oświaty.

"Taka pani uroda" i "boli, bo musi boleć" - te zdania pacjentki nadal słyszą od lekarzy częściej niż pacjenci-mężczyźni. Na czym polega luka zdrowotna ze względu na płeć (gender health gap) i co zrobić, by w nią nie wpaść? Na ten temat rozmawialiśmy z psychoonkolożką Adrianną Sobol, fizjoterapeutką Magdą Kosmalą-Banasik oraz Katarzyną Gierobą z Fundacji Endopolki.

Polski rynek mieszkaniowy. Jak jest zorganizowany rynek mieszkaniowy w innych krajach? Sprawdziła to reporterka Katarzyna Błaszczyk podczas wyprawy do Danii. Czy cohousing, czyli mieszkanie wspólnotowe może być rozwiązaniem także dla Polaków? Czy może stać się lekiem na samotność w miastach i sposobem na tworzenie zdrowszego społeczeństwa? Zaglądamy  do miejscowości pod Kopenhagą, tam gdzie mieszkania wspólnotowe mają ponad 50-letnią tradycję. Jak funkcjonuje cohousing Lange Eng w Albertslund czyli wspólnota, w której mieszka 200 osób -  reportaż “Cohousing po duńsku”. Gościni: prof. Agata Twardoch, urbanistka, architektka.

Polskie społeczeństwo jest mocno dotknięte problemem nadużywania leków oraz uzależnienia od różnych substancji. Goście audycji: Jagoda Władoń-Wilecka, specjalistka psychoterapii uzależnień (MONAR), Justyna Bryk ze Społecznej Inicjatywy Narkopolityki i prof. Krzysztof Filipiak, kardiolog, przew. Zespołu ds. Polityki Lekowej i Farmakoterapii (NIL). 

Rozmawialiśmy o zjawisku znanym pod angielskim akronimem NIMBY (Not In My Back Yard - w wolnym tłumaczeniu "Nie na moim podwórku"). To pejoratywne określenie postawy i aktywizmu osób, które wyrażają swój sprzeciw wobec pewnych inwestycji w swoim najbliższym sąsiedztwie, choć nie zaprzeczają, że są one potrzebne w ogóle. Są więc za ich powstaniem, ale w zupełnie innym miejscu, z dala od ich domostw. W studiu Trójki Michał Matus gościł specjalistę od rozwiązywania konfliktów Roberta Bocha, dr Marię Bednarek-Szczepańską z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN oraz Katarzynę Lisiecką - dyrektorkę Praskiego Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT.

Czy audiodokument, reportaż radiowy i audioserial można traktować równorzędnie? Która z tych form najlepiej wpisuje się we współczesność? Jakie historie lepiej opowiadać reportażem, a jakie sprawdzają się w serialowej narracji? Czego i w jaki sposób najchętniej słuchają odbiorcy? Jak rysuje się przyszłość gatunku? Te pytania stały się punktem wyjścia do dyskusji z udziałem laureatów i laureatek Melchiorów.

W ostatnich miesiącach Polska i Europa poświęcają wiele uwagi podnoszeniu swojego potencjału obronnego. Sytuacja międzynarodowa sprawia, że są ku temu dobre powody.  

Punktem wyjścia spotkania w "Klubie Trójki" była dyskusja wywołana przez film "Dojrzewanie". Czy ukazany w nim obraz relacji między nastolatkami oraz pomiędzy nastolatkami a dorosłymi odpowiada rzeczywistości? 

W "Klubie Trójki. Audiodokumencie" opowieść o drugiej co do wielkości rzece w Polsce i obywatelskim projekcie ustawy, której skutkiem ma być przyznanie Odrze osobowości prawnej. Co to w praktyce oznacza?

W "Klubie Trójki" rozmawialiśmy o problemach, które rodzi niedostosowanie prawa do rzeczywistości oraz o tym, jak przepisy nieuwzględniające złożoności świata rzucają kłody pod nogi osobom ze społeczności LGBT+. 

Pierwszy numer "Tygodnika Powszechnego" ukazał się w Krakowie 80 lat temu - 24 marca 1945 roku. Do dziś to katolickie pismo społeczno-kulturalnego cieszy się dużą popularnością wśród czytelników. 

W kilka chwil tracą oszczędności całego życia. Odzywa się telefon, podnoszą słuchawkę, a tam aksamitny głos alarmuje o wypadku, któremu uległ ktoś z rodziny, albo tłumaczy, że by uchronić swoje oszczędności, trzeba wziąć udział w policyjnej akcji ścigania przestępców. Wszystko kończy się utratą pieniędzy, a nierzadko i zdrowia, bo ludzie, których udało się tak oszukać, często mają pretensje do samych siebie.

W "Klubie Trójki" Katarzyna Stoparczyk zajęła się tematem roli telefonu zaufania we współczesnym świecie. O sposobach pomocy ludziom w kryzysie i sile, jaką daje rozmowa. 

Według Badań Biblioteki Narodowej aż 37 procent Polaków nie ma w domu książek innych niż podręczniki. A według współczesnych standardów projektowania biblioteka nie jest już symbolem statusu ani piękna naszych domów. Jednak nie brakuje kolekcjonerów i osób, które kochają książki tak bardzo, że wypełniają nimi wszystkie domowe pomieszczenia - łącznie z łazienkami.