Bureau Buitenland

Sinds een paar dagen woedt er een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten. Israël stelt een Iraanse kernbom te willen voorkomen en is mogelijk uit op de val van het Iraanse regime zelf. Met aanvallen op de energie-infrastructuur over en weer, gaat de strijd een nieuwe fase in. Valt de oorlog nog in de hand te houden? Daarover conflictanalist Erwin van Veen (Instituut Clingendael) en Tim Sweijs, onderzoeksdirecteur aan het HCSS. Presentatie: Laila Frank

Israël viel Iran aan in een poging het nucleaire programma van Iran te beëindigen, maar ook in een poging om het Iraanse regime ten val te brengen. In een persconferantie roept Netanyahu Iraanse burgers op om in opstand te komen, maar werkt zo'n oproep wel? En wat is überhaupt het ultieme doel van Israël? We bespreken het met Ghassan Dahhan, chef nieuws bij Trouw. (16:15) Waarom wordt cocaïne zo goedkoop? En onrust in de wereld van de drugssmokkel. Want de prijs van een kilo cocaïne is in een jaar tijd gehalveerd. Misdaadjournalist Jan Meeus legt ons uit hoe dat komt en wat de gevolgen ervan zijn. Presentatie: Tim de Wit

Met operatie Rising Lion heeft Israël harde klappen uitgedeeld aan Iran. De aanval richtte zich op het hart van het nucleaire programma: installaties werden geraakt, prominente Iraanse wetenschappers uitgeschakeld en topcommandanten van de Islamitische Revolutionaire Garde getroffen. Iran slaat terug met een grootschalige drone-aanval. Is dit het begin van een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten? Wat staat Israël en Iran te wachten? We bespreken het met Peyman Jafari, Irankenner, Gilad Perez, Israël-correspondent, en Jens Franssen, defensie-expert.   Presentatie: Sophie Derkzen.

Het aantal rechtsextremisten is in Duitsland met een kwart gestegen, volgens de binnenlandse veiligheidsdienst. Daarvan zijn er steeds meer bereid tot geweld, én opvallend jong. Wie zijn deze mensen, en wat kan de nieuwe Duitse regering doen om extreemrechts geweld te voorkomen? Daarover Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (12:51) Israëlische gijzelaars de speelbal van conflict Nog steeds houdt Hamas 53 gegijzelden vast in Gaza, waarvan naar schatting slechts een klein aantal nog in leven is. De hoop op vrijlating van de overgebleven gijzelaars lijkt met de tijd te vervagen. Wat is er bekend over hun lot en dat van hun families? En welke rol speelt diplomatie in het al dan niet tot stand komen van hun terugkeer? Israëlkenner Hilla Dayan licht het toe. Presentatie: Sophie Derkzen

Er is volgens de International Crisis Group sprake van een systematische aanpak waarbij de bevolking structureel net onder de hongerdrempel wordt gehouden. Uithongering maakt onderdeel uit van de Israëlische militaire strategie. Midden-Oostendeskundige Joost Hiltermann van de International Crisis Group en directeur-generaal van het Nederlandse Rode Kruis Harm Goossens, over de nakende hongersnood in Gaza. (14:28) Hoe een Italiaans dorp harmonie vond met de beer Terwijl Nederland worstelt met de terugkeer van de wolf, wandelen in het Italiaanse dorpje Pettorano sul Gizio regelmatig beren de tuinen in. Om conflict tussen mens en beer te voorkomen, is het dorp de eerste ‘bear smart community' van Europa geworden. Correspondent Angelo van Schaik over het Italiaanse leven tussen de beren. Presentatie: Sophie Derkzen

De Amerikaanse minister van Gezondheid Robbert Kennedy heeft een complete commissie die de regering adviseert op het gebied van inentingen op straat gezet. De leden zouden het vertrouwen in vaccinaties ondermijnen. Kennedy zelf staat bekend als vaccin-scepticus. Waarom doet hij dit en wat kan dit betekenen voor de gezondheid van Amerika en de rest van de wereld? Te gast zijn onderzoeksjournalist Alexander Beunder en hoogleraar virologie Marion Koopmans.  (13.02) Marokkaanse droom krijgt Europese steun Voor Marokko is het een lang gekoesterde wens: de Westelijke Sahara als integraal onderdeel van het Marokkaanse Koninkrijk. Het gebied is al decennialang onderwerp van een slepend conflict met een lokale beweging die een eigen staat wil. Lange tijd erkenden Europese landen de Marokkaanse claim niet. Maar vorige week ging het Verenigd Koninkrijk om, en volgde daarmee Frankrijk en Spanje die zich al eerder achter Marokko schaarden. Daarover correspondent Samira Jadir.

De protesten tegen de uitzettingen van immigranten dit weekend in Californië hebben een onverwachte wending genomen door de inzet van de Nationale Garde door president Trump. Hij beroept zich op een wet die bedoeld is voor buitenlandse dreigingen en daagt daarmee de autoriteit van de Democratische gouverneur openlijk uit. We spreken met VS-correspondent Mari Meyer en Amerika-kenner en jurist Kenneth Manusama. (12:55) Zorgen over Meloni's omgang met democratie In een tweedaags referendum kunnen Italianen hun stem uitbrengen dat de weg naar staatsburgerschap voor naar schatting 2,5 miljoen arbeidsmigranten verkort. Maar premier Meloni is fel tégen en roept haar achterban om niet te gaan stemmen. Het leidt tot controverse in het land en tot zorgen over de democratische koers van Italië. Daarover historicus en Italië-kenner Arthur Weststeijn. Presentatie: Laila Frank

Het leek een week van tegenslagen voor Rusland met onder meer die vernietigende drone-aanval van de Oekraïners. Dus hoe is de stemming in het Kremlin? En wat gaat Poetin doen? We vragen het Rusland-kenner Hubert Smeets.  (16:20) Elon Musk vs. Bill Gates in Afrika twee tech-miljardairs in Afrika. Elon Musk zet een streep door de Amerikaanse hulp, maar Bill Gates zei deze week juist dat hij het grootste deel van zijn geld gaat uitgeven aan ontwikkeling van Afrika. Wat betekent dat? Professor Sara Kinsbergen legt het uit. Presentatie: Sophie Derkzen

Deze week werden in El Salvador drie mannen veroordeeld voor de moord op de vier Nederlandse journalisten in 1982. Deze uitspraak lijkt El Salvador op de kaart te zetten als een land waar het recht zegeviert, en president Nayib Bukele als de man die staat voor strijd tegen onrecht en misdaad. Maar uitgerekend in dezelfde week moesten de laatste kritische journalisten als dieven in de nacht het land verlaten om niet te worden opgepakt. In de studio collega en Latijns-Amerikaredacteur Edwin Koopman.  (09:39) Saskia Dekkers in Europa draait door Deze week de gast in onze podcast Europa draait door: Europa-correspondent Saskia Dekkers. (11:25) Hoe het Congolese regenwoud de wereld kan redden  Minder bekend dan de Amazone, maar minstens zo belangrijk: het Congolese regenwoud. Volgens journalist en schrijver John Vandaele is het de grootste groene long ter wereld en een bron van biodiversiteit. Voor zijn boek Kan Congo de wereld redden? reisde hij door het bedreigde woud, sprak met bewoners, wetenschappers en ministers, en zag van dichtbij hoe groot de dreiging is. Wat is er nodig om dit groene wonder te redden?  Presentatie: Tim de Wit.

Na een oproep van minister Veldkamp onderzoekt de Europese Commissie of Israël het humanitair recht schendt. Maar uit een gelekt rapport blijkt: dat onderzoek is allang gedaan. Al in november concludeerde de EU dat Israël mogelijk oorlogsmisdaden pleegt. Waarom het rapport niet eerder gepubliceerd werd, bespreken we met Alejandro Tauber van EUobserver, die het document in handen kreeg. (10:31) Hongarije schendt EU-waarden voor lhbti'ers Een belangrijk advies in de EU-rechtszaak tegen Hongarije: de wet die lhbti-uitingen beperkt, schendt de fundamentele waarden van de Unie. Een tussentijdse overwinning voor wie op 28 juni naar de Pride in Boedapest wil – ondanks het officiële verbod. Mensenrechtenactivist Rémy Bonny noemt het meer dan solidariteit: het is opkomen voor Europese kernwaarden. Europarlementariër Tineke Strik (GroenLinks-PvdA) pleit intussen voor een nieuwe zaak tegen het verbod zelf. Presentatie: Tim de Wit.

Met de val van kabinet-Schoof komt er een einde aan de eerste regering met een rechts-populistische signatuur. Welke invloed heeft dit op de internationale positie van Nederland? En hoe moet het demissionaire kabinet nu verder met het buitenlandbeleid? We spreken daarover met oud-diplomaat en VN-onderhandelaar Robert Serry, en met Jozias van Aartsen, voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Presentatie: Tim de Wit

en Soedan: grootste humanitaire crisis ter wereld (00:47) Val van het kabinet: Hoe nu verder met de NAVO-top?  De val van het kabinet komt op een moment van onzekerheid op het wereldtoneel. Defensie en steun voor Oekraïne staan centraal, en eind deze maand is Nederland gastheer van de NAVO-top. Wat betekent de politieke instabiliteit voor Nederlands positie in de EU en voor ons buitenlandbeleid? We bespreken het met EU-correspondent Romana Abels en Europarlementariër Tijs Reuten (GroenLinks–PvdA). (06:02)Ook in Duitsland leidt migratiebeleid tot botsing met de rechter Heibel om asielplannen: het is niet alleen in Nederland, waar het kabinet er net over struikelde, het gesprek van de dag. Ook in Duitsland kampt de nieuwe coalitie met de haalbaarheid van het campagnebeloften, nu de rechter heeft bepaald dat het terugwijzen van asielzoekers aan de grens zonder proces onwettig is. Toch zet Bondskanselier Friedrich Merz door. Dat heeft niet alleen gevolgen voor het binnenland, maar ook voor de Europese samenwerking, vertelt Hanco Jürgens. (13:43)Soedan: grootste humaniare crisis ter wereld  De burgeroorlog in Soedan woedt onverminderd voort, met groot gevaar voor de bevolking. Miljoenen mensen zijn op de vlucht geslagen. Meerdere hulporganisaties bestempelen de situatie als de grootste humanitaire crisis ter wereld. Wat betekent deze bloedige strijd voor de bevolking in Soedan? Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer.  Presentatie: Laila Frank

Met een geheime operatie, codenaam ‘Spinnenweb', zou Oekraïne tientallen Russische bommenwerpers hebben uitgeschakeld. De droneaanval drong diep door in Russisch grondgebied – en dat nét voor de vredesonderhandelingen die vandaag in Istanboel van start gaan. Wat zijn de implicaties voor het slagveld én de onderhandelingstafel? We vragen het aan defensie-expert en VRT-journalist Jens Franssen. (11:31) Anti-EU-kandidaat wint Poolse presidentsverkiezingen Met een minimaal verschil van 0,1 procent wint de rechts-conservatieve kandidaat Nawrocki de presidentsverkiezingen in Polen. Zijn nipte overwinning zet de regering van de liberale premier Tusk verder onder druk. Wat betekent deze uitslag voor de politieke stabiliteit in Polen en voor de relatie met de Europese Unie? Daarover is Jan Meijer te gast, politicoloog aan de Universiteit Leiden en kenner van de Poolse politiek. Presentatie: Laila Frank

Terwijl de Polen naar de stembus trekken, kijkt Brussel gespannen toe. Welke koers slaat Polen in: een terugkeer naar de Europese waardengemeenschap, of een die verder afglijdt richting het kamp van dwarsliggers zoals Hongarije en Slowakije? En is de Europese Unie in staat deze interne dreiging het hoofd te bieden? EU-correspondent Kysia Hekster duidt de uitslag en de mogelijke gevolgen voor Europa. (16:53) De strijd om arbeidsmigranten Migratie blijft Europa verdelen, maar volgens socioloog Hein de Haas kijken we naar de verkeerde kaart. Terwijl politici elkaar verdringen met plannen om de asielinstroom te beperken, dreigt Europa juist het volgende grote gevecht te missen: de strijd om arbeidsmigranten. Aan onze kaarttafel neemt De Haas ons mee langs vijf eeuwen migratiegeschiedenis én tekent hij de migratiewereld van morgen. Presentatie: Tim de Wit

Mexicanen gaan komende zondag naar de stembus om duizenden rechters te kiezen. Zo'n brede rechtstreekse verkiezing van magistraten is uniek in de wereld. Het initiatief komt van de regeringspartij Morena, maar is zeer omstreden. We spreken erover met correspondent Jan Albert Hootsen. (10:21) Deze week in Europa draait door: Kysia Hekster Luister naar onze wekelijkse podcast met Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn. (12:36) Stierenvechten blijft Spanje diep verdelen Wie denkt aan Spaanse stereotypen denkt al snel aan stierenvechten, of in de volksmond: los toros. Maar net zo Spaans als los toros is het felle debat erover. Iedereen lijkt er een mening over te hebben in het land. Zo ook over de film Tardes de soledad (Dagen van eenzaamheid) van Albert Serra, die nu ook in Nederland te zien is. We spreken met collega en Spanje-kenner Samuel Witteveen over de cultuurstrijd die deze film opnieuw aanwakkert.  Presentatie: Laila Frank.

Zuid-Korea staat aan de vooravond van vervroegde presidentsverkiezingen. Die werden uitgeschreven na de afzetting van de vorige president die de democratie buitenspel probeerde te zetten. De campagne legt diepe verdeeldheid bloot: tussen jong en oud, stad en platteland, en zelfs binnen families – die soms niet meer met elkaar praten. De inzet: democratie, economie en de buitenlandkoers van het land. We vragen Korea-kenner Remco Breuker (Universiteit Leiden) wat er op het spel staat. (10:04) Humanitaire hulp in Gaza: hulp of wapen? De mensen in Gaza snakken naar humanitaire hulp. Deze week begon de nieuwe organisatie Gaza Humanitarian Foundation (GHF) met het uitdelen van voedselpakken, maar de kritiek op de hulpverlening groeit. GHF staat volledig onder Israëlisch toezicht en distribueert hulp uitsluitend via door Israël gecontroleerde locaties. Bij een van de distributieacties werd geschoten met tientallen gewonden tot gevolg. Is er sprake van hulpverlening, of wordt humanitaire hulp hier ingezet als wapen? We bespreken het met Peter Malcontent, universitair docent aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Presentatie: Laila Frank

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky landt vanmiddag in Berlijn, op uitnodiging van bondskanselier Friedrich Merz. Die laatste lijkt een voortrekkersrol te willen nemen in de Europese steun aan Oekraïne, en zei eerder deze week dat door Duitsland geleverde wapens nu ook in diep in Rusland mogen worden ingezet. Wat betekenen die uitspraken precies? En hoe hoopvol gaat Zelensky dit gesprek in? Daarover defensie-expert van de VRT Jens Franssen.   (08:57) De daders en slachtoffers van kindermisbruik op de Filipijnen Kindermisbruik op de Filipijnen is een schrijnende en wijdverspreide realiteit: één op de vijf kinderen wordt er slachtoffer van. Documentairemaker Roel Nollet trok samen met onderzoeksjournalist Peter Dupont, die jarenlang undercover werkte om netwerken van kinderhandel en seksueel geweld bloot te leggen, naar het hart van deze duistere wereld. In de pas uitgekomen documentaire De Overlevers volgen ze slachtoffers én daders van kindermisbruik. Hoe dat was, vertellen ze vanmiddag. Presentatie: Laila Frank.

Openlijke kritiek van Duitsland op het militaire optreden van Israël: lang leek dat onmogelijk. Toch heeft bondskanselier Merz gisteren precies dat gedaan. Volgens hem zijn de aanvallen van Israël op Gaza niet meer te rechtvaardigen door de strijd tegen Hamas, en kunnen ze zelfs strijdig zijn met het internationaal humanitair recht. Daarmee lijkt de Duitse steun aan Israël niet meer zo onvoorwaardelijk als voorheen. Wat deze mogelijke koerswijziging inhoudt, bespreken we met Marja Verburg van het Duitsland Instituut. Trumps totaalpakket "Big beautiful bill". Zo heet het totaalpakket waarmee Donald Trump zijn complete politieke agenda in één keer door het parlement wil krijgen. Formeel is het een fiscaal plan voor belastingverlaging en bezuinigingen. Maar om in één keer klaar te zijn met het Huis van Afgevaardigden en de Senaat heeft hij ook zijn overige plannen, van deportaties tot het stimuleren van fossiele energie in het dikke dossier opgenomen. Niet alle Republikeinen zijn er even blij mee. Komt dit enorme pakket ongeschonden door de Senaat? Te gast is Amerikakenner Kirsten Verdel, auteur van het boek De eerste 100 dagen van Trump. Presentatie: Sophie Derkzen

De Europese Commissie wil radicaal breken met het traditionele model van ontwikkelingshulp. In een uitgelekt plan wordt hulp voortaan gekoppeld aan binnenlandse EU-belangen, zoals migratie en grondstoffen. Volgt Brussel hiermee het voorbeeld van Trump? Die vraag leggen we voor aan Brussel-correspondent Rik Rutten van NRC. (10:17) Spannende verkiezingsrace in Suriname  Een nek-aan-nek uitslag tussen de voormalige regeringspartij NDP en de VHP van zittend president Santokhi dwingt de politieke rivalen tot samenwerking. Maar hoe haalbaar is dat met het beladen erfgoed van Bouterse en diepe maatschappelijke tegenstellingen in een land dat reikhalzend uitkijkt naar oliedollars? Over de betekenis van de uitslag journalisten Iwan Brave en Roy Khemradj.  Presentatie: Laila Frank 

Filosoof en hoogleraar Haroon Sheikh is net terug van een studiereis door de Verenigde Staten. Hij komt vertellen over het nieuwe buitenlandbeleid van de Amerikanen en schetst op de wereldkaart de contouren van de nieuwe wereldorde. (18:00) Russische ogen op de Kaukasus NRC-journalist Eva Cukier schuift aan over de Kaukasus. Het is de achtertuin van Rusland en er zit rijkelijk olie en gas in de grond. Genoeg ingrediënten dus voor grootmachten om hier een vinger in de pap te willen hebben. Presentatie: Sophie Derkzen

Het Britse gevangenissensysteem staat onder grote druk: de gevangenissen barsten uit hun voegen en alle cellen zitten vol. Daarom zijn er ingrijpende hervormingen gepresenteerd. Zo zouden ​gevangenen eerder vrijgelaten worden. In Nederland leidde dit tot grote politieke ophef. Hierover correspondent Anne Saenen.   (08:50) Politiegeweld in de VS vijf jaar na dood George Floyd “I can't breathe, I can't breathe...”, komend weekend is het vijf jaar geleden dat George Floyd door een politieagent werd gedood. Hoe staat het nu met het politiegeweld en racisme? Daarover Amerika-kenner Carol Rock en Serginho Roosblad, die de film Documenting Police Use of Force maakte. Presentatie: Tim de Wit

De Franse president Macron kondigt maatregelen aan tegen vermeende pogingen van de Moslimbroederschap om via scholen, moskeeën en lobby in zowel Frankrijk als de EU politieke invloed uit te oefenen. Correspondent Eva Rammeloo over het uitgelekte inlichtingenrapport dat spreekt van ondermijning van seculiere waarden. (14:25) Amerikaanse sancties maken Strafhof het leven zuur Sinds de sancties van president Trump zijn ingegaan, wordt duidelijk hoe vergaand de impact is op het werk van het Internationaal Strafhof. Personen en instanties die meewerken aan het onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid van premier Netanyahu wordt het werk onmogelijk gemaakt. Overleeft het Strafhof wel vier jaar Trump, en welke verantwoordelijkheid heeft Nederland als gastland? Daarover is te gast Fons Orie, voormalig rechter aan het Joegoslaviëtribunaal. Presentatie: Tim de Wit  

Vandaag brengt de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa een bezoek aan Donald Trump in het Witte Huis. Het belooft een ongemakkelijk treffen te worden: de relatie tussen beide landen is op een dieptepunt na het opmerkelijke besluit van Trump om witte boeren uit Zuid-Afrika op te nemen als vluchtelingen. Bram Vermeulen is voor zijn programma Frontlinie in Zuid-Afrika en praat ons bij.   (17:36) Het verwoeste tienertheater van Soemy In Soemy, een stad in het noordoosten van Oekraïne, richtten de Russen iets meer dan een maand geleden, op Palmpasen, een bloedbad aan, door twee raketten op het centrum af te schieten. Eén van de raketten trof een theater voor tieners. Zij waren niet aanwezig, maar raakten wel hun toevluchtsoord kwijt. Verslaggever Michiel Driebergen ging er kijken. Presentatie: Laila Frank

De Israëlische militaire aanvallen op Gaza worden steeds feller, en daarmee groeit ook de internationale druk op Israël. Zelfs trouwe bondgenoten als Frankrijk, het VK en Canada spreken nu van “concrete acties”. De EU-ministers bespreken vandaag of het associatieverdrag met Israël moet worden opgeschort. Wat kan Europa werkelijk doen om Israël tot de orde te roepen? We vragen het aan conflictanalist Erwin van Veen (Instituut Clingendael) en Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA-GroenLinks). (14:09) 'Historische doorbraak pandemieakkoord' De WHO presenteert vandaag het langverwachte akkoord om toekomstige pandemieën beter aan te pakken. Maar wat staat er precies in? En hoe krachtig is de WHO nog, nu de VS als grootste geldschieter is opgestapt? Veld-epidemioloog Amrish Baidjoe geeft antwoord op de inhoud van het akkoord en hoe goed de wereld echt is voorbereid op een volgende uitbraak. Presentatie: Tim de Wit

Nu Roemenië een pro-EU kandidaat tot president heeft verkozen, wordt er in Brussel opgelucht gereageerd. Ondertussen wint uiterst rechts echter wel aan terrein – niet alleen in Roemenië, maar ook in Portugal, waar dit weekend parlementsverkiezingen werden gehouden. Over dit verkiezingsweekend en wat het betekent voor Europa spreken we EU-correspondent Rik Rutten en Roemenië-kenner Stefan Popa. (09:55) Waarvan dromen Surinaamse jongeren In de verkiezingscampagne belooft de ene na de andere partij verandering. Het land moet (zeker nu er veel olie-inkomsten aankomen) met een schone lei beginnen, zo beloven politici. Hoe denken jongeren hierover, voor wie de toekomst op het spel staat? Wat verwachten zij van de politiek? Daarover David Watson in de studio en vanuit Paramaribo Shemar Rier, voorzitter van de Surinaamse jeugdraad. Presentatie: Laila Frank

'De Europese Unie is erger dan China': het zijn de woorden van de Amerikaanse president Trump. Maar waarom haat hij de EU eigenlijk zo? Marieke Blom, hoofdeconoom van de ING, geeft antwoord. (16:41) Syrië is terug op het wereldtoneel Syrië is terug op het wereldtoneel. De banden met de VS zijn aangehaald, welke rol gaat het land nu pakken in de geopolitiek? Midden-Oosten expert Abdou Bouzerda weet meer. Presentatie: Tim de Wit

Als er geen verrassingen zijn spreken een Oekraïense en een Russische delegatie vanochtend elkaar in Istanboel. Hoewel dit niet het topoverleg is waarop president Zelensky had gehoopt, is het wel de eerste keer sinds kort na het begin van de oorlog in 2022 dat de twee landen weer direct contact hebben. We spreken met VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen over deze ontmoeting en de rol van Europa in de onderhandelingen.  (10:39) De klank van vrijheid: Hoe muziek verzet adem geeft Tijdens de protesten in Belarus tegen president Aleksandr Loekasjenko in de zomer van 2020 klonk er één lied luid en duidelijk door de straten: Peremen! van de Sovjetband Kino. Gegrepen door de kracht van deze beelden en de roep om democratie, schreef Peter Vermeersch in zijn nieuwe boek Polsslag over hoe deze muziek mensen tot op de dag van vandaag blijft inspireren in de strijd voor vrijheid. Presentatie: Sophie Derkzen

Als er niet snel hulpgoederen Gaza worden binnengelaten, zullen veel inwoners sterven van de honger, waarschuwt UNRWA, de VN-organisatie die hulpverleent in het gebied. In Den Haag vond vanochtend een gesprek plaats tussen Kamerleden en de directeur van UNRWA in Gaza, Sam Rose. Danielle Hirsch, Kamerlid voor GroenLinks-PvdA, vertelt wat daar is besproken, en wat dat betekent in een tijd dat ook in Nederland steeds meer bestuurders zich uitspreken over de situatie in Gaza. (11:01) Poolse vrouwen bepalend in de presidentsverkiezingen Het kan een grote kans, óf een grote domper worden voor premier Tusk. Komende zondag gaan de Polen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Als de regeringsgezinde kandidaat wint, wordt het makkelijker voor de huidige regering om haar plannen ten uitvoer te brengen. Dat gaat onder andere om het terugdraaien van strenge anti-abortuswetgeving. Maar juist rondom dat thema zijn progressieve Poolse vrouwen zo teleurgesteld in Tusk, dat ze bij deze presidentsverkiezingen dreigen weg te blijven. Over wat er op het spel staat voor Polen spreken we journalist en VPRO-collega Dore van Duivenbod.

 In Syrië klonken dinsdagavond vuurwerk en gejuich, toen Donald Trump aankondigde dat de VS alle sancties tegen het land opheft. Volgens de Amerikaanse president is het nu tijd voor Syrië om verder te gaan en wil hij het land kans geven om ''groots'' te worden. Daarmee lijkt er een cruciale fase aangebroken voor Syrië. Mohammad Kanfash is Syrië-onderzoeker verbonden aan de Universiteit Utrecht. (10:39) Trumps aanval op de persvrijheid in de VS “Fake News!” – het klonk vrijwel dagelijks, in hoofdletters en met uitroeptekens, vanuit het Witte Huis tijdens Trumps eerste termijn. In zijn tweede termijn zet de Amerikaanse president zijn aanval op de media voort, met kostbare rechtszaken, plannen om de publieke omroep financieel droog te leggen en voorkeursbehandelingen voor pro-Trump media. Daarover schrijver en journalist Ian Buruma.

President Trump legt vanaf vandaag zijn eerste officiële staatsbezoek af aan de Golfstaten. Vanochtend zette hij voet aan grond in Saudi-Arabië, waar de verwachting is dat voor enorme bedragen deals gesloten gaan worden. Maar gaat het inderdaad vooral om die deals, of speelt er ook een verborgen agenda? En kan deze trip iets betekenen voor de oorlog in Gaza? Daarover is arabist Leo Kwarten bij ons te gast. (15:18) Zorgen groeien over Orbáns repressie Met een nieuwe wet wil de Hongaarse premier Orbán de oppositie monddood maken. Het recht op demonstreren wordt beperkt, en wie in zijn land meeloopt in de LHBTI-Pride is strafbaar. Maar ondanks een verbod wordt de Pride in Budapest wel georganiseerd. Correspondent Tijn Sadée sprak in Gent de organisator van een ludiek protest tegen de wet, en reisde naar Hongarije. Presentatie: Sophie Derkzen

De Koerdische militante beweging PKK kondigt aan zichzelf op te heffen, waarmee een einde kan komen aan meer dan veertig jaar gewapend conflict met de Turkse staat. Wat betekent deze historische stap voor de politieke verhoudingen in Turkije en voor de Koerdische bevolking in het land? Bureau Buitenland-collega en Turkijekenner Cevahir Varan licht de gevolgen toe. (08:44)Wie bezit de Surinaamse olieplas? Suriname staat op een keerpunt. De ontdekking van grote oliereserves voor de kust wekt hoop op economische bloei, banen en betere voorzieningen. Maar wie beslist straks over de verdeling van die rijkdom? Op 25 mei gaan de Surinamers naar de stembus en de inzet is groot. De verkiezingen bepalen niet alleen wie het land bestuurt, maar ook wie straks de miljarden aan olie-inkomsten mag beheren. Daarover oud-politica Kathleen Ferrier, en vanuit Paramaribo journalist en schrijver Zoë Deceuninck. Presentatie: Laila Frank

Israël kwam deze week met een nieuw militair plan waarbij de Gazastrook voor langere tijd bezet zal worden en de Gazanen naar een klein stuk land in het zuiden worden verdreven. Tegelijkertijd landt Trump dinsdag in de regio, voor zijn staatsbezoek aan onder meer Saoedi-Arabië. Hoe hoog zal de oorlog in Gaza daar op de agenda staan? En wat gebeurt er als we verder kijken? De tweestatenoplossing lijkt verder weg dan ooit. Welke scenario's blijven dan over voor de regio? Waar gaat het naartoe? Die vragen proberen we te beantwoorden met oud-NRC-correspondent in Israël Derk Walters en chef Nieuws bij Trouw, Ghassan Dahhan. Presentatie: Sophie Derkzen

Na de handelsdeal met het Verenigd Koninkrijk van gisteren rijst de vraag of ook China en de VS dichter naar een akkoord groeien. Juist met China botste president Trump het felst sinds het begin van de door hem ontketende handelsoorlog. Dit weekend ontmoeten beide landen elkaar in Zwitserland. De gesprekken volgen nadat de Amerikaanse president Donald Trump in april een importheffing van 145% aan China oplegde, waarop China reageerde met een importheffing van 125%. Zullen de partijen bereid zijn de handelsoorlog te de-escaleren? We spreken erover met Dorien Emmers, sinoloog verbonden aan de universiteit in Leuven. (11:16) Oekraïense dilemma's Oekraïners die uit de door Rusland bezette stad Marioepol zijn gevlucht staan voor een onmogelijke keus. Als ze wegblijven verliezen ze hun huis. Maar als ze teruggaan moeten ze leven onder Russische heerschappij. Het is een van de vele dilemma's van de Oekraïners op dit moment. Want wat voor plan kun je maken als je niet weet wanneer de oorlog is afgelopen en wat daarna nog van Oekraïne is? Iemand die bijna fulltime aan het voorsorteren is op het Oekraïne van na de oorlog is stedenbouwkundige Fulco Treffers. Vandaag is hij te gast in de studio. Presentatie: Tim de Wit

De VS en het VK staan op het punt een handelsakkoord te sluiten, meldt The New York Times. President Trump hint op sociale media op een doorbraak, waarschijnlijk over auto's, landbouw en tech. Vooral de Britten hopen al lang op zo'n deal met Amerika. Wat zit er precies in het vat, en wat zijn de politieke gevolgen? We vragen correspondent Anne Saenen en Rabo-econoom Stefan Koopman naar de deal en de Britse wens om dichter bij Amerika te komen.  (13:34)Van kunst tot corruptie: Edi Rama's Albanië onder de loep Albanië oogt modern met wolkenkrabbers in Tirana, maar veel van die torens staan leeg – volgens critici een symbool van corruptie. Bij de aanstande verkiezingen lijkt premier én gepassioneerde kunstenaar Edi Rama weer te gaan winnen. Wat zegt dat over Albanië's koers richting de EU? Te gast Albanië-kenner Vincent van Gerven Oei. Presentatie: Tim de Wit

De spanningen tussen India en Pakistan zijn opnieuw opgelaaid in wat wordt gezien als de ernstigste confrontatie in decennia. De Indiase premier Narendra Modi heeft hard uitgehaald met raketaanvallen op doelen tot diep in Pakistan. Volgens Modi zijn de aanvallen een vergelding voor een recente terreuraanslag in het door India bestuurde deel van Kasjmir. Waar leidt deze escalatie toe? We bespreken het met Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster, en India-onderzoeker Carolien Stolte van de Universiteit Leiden.   (13:14) Israël heeft grote plannen in de regio Deze week kondigde Israël aan de operatie in Gaza uit te breiden, en meer land in beslag te gaan nemen. Volgens minister Smotrich zal Israël blijven vechten totdat Gaza volledig 'gezuiverd' is. Ondertussen voert het land ook aanvallen uit in Syrië en zijn ze plan daar langer te blijven. Over het vergaande beleid van Israël spreken we Erella Grassiani, Israël-kenner en antropoloog aan de UvA.     Presentatie: Tim de Wit.  

Na de ondertekening van het regeerakkoord tussen CDU/CSU en SPD leek de nieuwe Duitse coalitie in kannen en kruiken. Maar Friedrich Merz haalde vanochtend geheel onverwacht de meerderheid in de Bondsdag niet om beëdigd te worden. Over de betekenis van deze valse start en de koers waar dit kabinet op wil inzetten spreken we met correspondent Guy Hoeks en Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (13:05) Senegal wil geen Franse munt meer Veel landen in West-Afrika, waaronder Senegal, willen af van de CFA-frank, de Franse postkoloniale munt waarvan de waarde vastgehaakt is aan de euro. Die munt belemmert economische groei daar. Maar een simpele oplossing is er niet, want de koppeling met de euro loslaten levert ook problemen op, laat verslaggever Eva Rammeloo horen in een reportage uit Senegal. Presentatie: Laila Frank

In de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen komt George Simion duidelijk als winnaar naar voren. In zijn overwinningsspeech zegt hij er te zijn voor de mensen die geloven in Roemenië als “vrij, gerespecteerd en soeverein land”. Hij wil bovendien een alliantie van MAGA-aanhangers oprichten binnen Europa. Wat betekent dat voor de samenwerking van EU-landen? En waarom kiezen zo veel Roemenen voor een radicaal-rechtse kandidaat? Daarover Roemenië-kenner Stefan Popa. (11:05) Xi in Moskou: viert hij vriendschap of controle? Deze week reist de Chinese president Xi Jinping naar Moskou om met Poetin de 80ste Dag van de Overwinning te vieren. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn China en Rusland hechter dan ooit, maar hoe gelijkwaardig is die relatie nog? Terwijl Trump probeert Rusland los te weken uit de Chinese omhelzing, rijst de vraag: is Moskou nog partner, of al vazal? Ruslandkenner Hubert Smeets (Raam op Rusland) analyseert de spanningen in dit pragmatische, maar broze bondgenootschap. Presentatie: Laila Frank

Grote beroering in de Duitse politiek: de inlichtingendienst heeft de partij Alternative für Deutschland (AfD) als extremistisch bestempeld. Volgens de dienst vormt de partij een bedreiging voor de democratie. Zal dit oordeel mogelijk leiden tot een partijverbod van de AfD? Over de gevolgen voor de AfD en het Duitse politieke landschap Wiebke Pittlik van het Duitsland Instituut en journalist Ulrike Nagel.     China wil meer baby's, maar wat wil de Chinese vrouw?    Het geboortecijfer in China daalt al jaren en de bevolking vergrijst, tot groeiende zorg van de overheid die zich inspant om het aantal baby's te vergroten. Tegelijkertijd twijfelen steeds meer jonge vrouwen over het krijgen van kinderen. Ze ervaren druk vanuit de overheid, hun werkgevers én hun families. Waarom willen vooral vrouwen op het platteland liever niet aan de kinderen? Onderzoekster Willy Sier sprak met Chinese vrouwen over hun kinderwens, hun twijfels en de invloed van politiek op hun persoonlijke leven. Presentatie: Tim de Wit

Na maanden onderhandelingen en een moeilijk te vergeten ruzie in de Oval Office, hebben de VS en Oekraïne toch een akkoord bereikt over het winnen van mineralen uit Oekraïense bodem. Wat betekent deze deal voor Oekraïne? We vragen het correspondent Michiel Driebergen en Oekraïnekenner Vita Kovalenko. (10:31) Etnisch geweld blijft kruitvat in Syrië In de voorsteden van de Syrische hoofdstad Damascus vinden er hevige straatgevechten plaats. Groepen die loyaal aan de regering zijn, leveren slag met Druzen, een religieuze minderheid in het land. Voor Israël is dat een reden om zich luchtaanvallen uit te voeren, om naar eigen zeggen de Druzen te beschermen. Dreigt er opnieuw een burgeroorlog in Syrië? Daarover collega en Midden-Oostendeskundige Abdou Bouzerda. (20:47)Europa Draait Door: verkiezingen Roemenië Krijgt Europa er na Orbán en Fico nóg een Poetin-adept bij? Roemenië kiest een nieuwe president, een keuze die gevolgen heeft voor heel Europa. Schrijver Stefan Popa en Europarlementariër Thijs Reuten vertellen het in een nieuwe aflevering in onze podcast.

In het Verenigd Koninkrijk vinden morgen in 23 gemeenten verkiezingen plaats. Het zijn verkiezingen op lokaal niveau, maar de landelijke partijen kijken met angst en beven toe. Want het zijn dit keer Labour én de Conservatieven die een grote klap kunnen verwachten. De uitdager: Reform UK van frontman Nigel Farage. Wat deze verkiezingen betekenen, daarover VK-correspondent Anne Saenen. (11:48) De waarde van een bestand in Oekraïne  President Trump wil graag haast maken met zijn ‘vredesdeal' om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Onder Amerikaanse druk kwam het al tot een Paasbestand en nu heeft Poetin ook een staakt-het-vuren aangekondigd voor 9 mei aanstaande, de Russische feestdag. Maar wat is de waarde van dit soort bestanden, dat vraag onze verslaggever Michiel Driebergen zich af. Presentatie: Tim de Wit

Aankomend bondskanselier Merz heeft een deel van zijn ministerploeg gepresenteerd, en daaruit blijkt een duidelijke koers in het buitenlandbeleid. Duitsland blijft uitgesproken pro-Oekraïne, met een historische inzet op defensie-uitgaven. Merz maakt bovendien bekend dat daarvoor een uitzondering op de Europese begrotingsregels wordt aangevraagd. Wat dat gaat betekenen, en hoe het ontvangen wordt door de Duitsers, bespreken we met VRT-correspondent Jeroen Reygaert. Wie verdedigt nog het internationaal recht? Waar Europa voorheen optrok samen met de Verenigde Staten in het handhaven van internationale normen, staat ons continent er steeds meer alleen voor. Het Amerika van Trump neemt het niet zo nauw met internationale afspraken. Ondertussen worden Europese leiders beschuldigd van een dubbele standaard. In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen' bespreken we met Marieke de Hoon, hoofddocent internationaal strafrecht aan de UvA, de toekomst van de internationale rechtsorde en welke rol Europa daarin nog kan spelen. Presentatie: Laila Frank

In Canada wordt vandaag gestemd voor de parlementsverkiezingen. Wie denkt dat het vooral over lokale onderwerpen gaat, komt bedrogen uit: Donald Trump is ook hier hét centrale onderwerp. De peilingen wijzen op een voorsprong voor Mark Carney- lijsttrekker van de liberale partij - maar de marge is niet groot. Welke kant kiest Canada en wat is de rol van Donald Trump in deze race? We bespreken het met correspondent Tom Bijvoet. (11:25) In Gaza is er niets meer te eten Niet alleen door de onophoudelijke bombardementen vallen dagelijks doden in Gaza maar ook door de totale blokkade door Israël, die nu al twee maanden duurt. De VN waarschuwen: voedsel en water zijn op. Deze week buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de vraag of Israël meer hulp moet toelaten. Maar ondanks eerdere afspraken weigert Israël dat nog steeds, terwijl acute hongersnood dreigt voor Gazanen. Daarover correspondent Ruth Vandewalle en Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict. Presentatie: Laila Frank