Bureau Buitenland

De Israëlische militaire aanvallen op Gaza worden steeds feller, en daarmee groeit ook de internationale druk op Israël. Zelfs trouwe bondgenoten als Frankrijk, het VK en Canada spreken nu van “concrete acties”. De EU-ministers bespreken vandaag of het associatieverdrag met Israël moet worden opgeschort. Wat kan Europa werkelijk doen om Israël tot de orde te roepen? We vragen het aan conflictanalist Erwin van Veen (Instituut Clingendael) en Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA-GroenLinks). (14:09) 'Historische doorbraak pandemieakkoord' De WHO presenteert vandaag het langverwachte akkoord om toekomstige pandemieën beter aan te pakken. Maar wat staat er precies in? En hoe krachtig is de WHO nog, nu de VS als grootste geldschieter is opgestapt? Veld-epidemioloog Amrish Baidjoe geeft antwoord op de inhoud van het akkoord en hoe goed de wereld echt is voorbereid op een volgende uitbraak. Presentatie: Tim de Wit

Nu Roemenië een pro-EU kandidaat tot president heeft verkozen, wordt er in Brussel opgelucht gereageerd. Ondertussen wint uiterst rechts echter wel aan terrein – niet alleen in Roemenië, maar ook in Portugal, waar dit weekend parlementsverkiezingen werden gehouden. Over dit verkiezingsweekend en wat het betekent voor Europa spreken we EU-correspondent Rik Rutten en Roemenië-kenner Stefan Popa. (09:55) Waarvan dromen Surinaamse jongeren In de verkiezingscampagne belooft de ene na de andere partij verandering. Het land moet (zeker nu er veel olie-inkomsten aankomen) met een schone lei beginnen, zo beloven politici. Hoe denken jongeren hierover, voor wie de toekomst op het spel staat? Wat verwachten zij van de politiek? Daarover David Watson in de studio en vanuit Paramaribo Shemar Rier, voorzitter van de Surinaamse jeugdraad. Presentatie: Laila Frank

'De Europese Unie is erger dan China': het zijn de woorden van de Amerikaanse president Trump. Maar waarom haat hij de EU eigenlijk zo? Marieke Blom, hoofdeconoom van de ING, geeft antwoord. (16:41) Syrië is terug op het wereldtoneel Syrië is terug op het wereldtoneel. De banden met de VS zijn aangehaald, welke rol gaat het land nu pakken in de geopolitiek? Midden-Oosten expert Abdou Bouzerda weet meer. Presentatie: Tim de Wit

Als er geen verrassingen zijn spreken een Oekraïense en een Russische delegatie vanochtend elkaar in Istanboel. Hoewel dit niet het topoverleg is waarop president Zelensky had gehoopt, is het wel de eerste keer sinds kort na het begin van de oorlog in 2022 dat de twee landen weer direct contact hebben. We spreken met VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen over deze ontmoeting en de rol van Europa in de onderhandelingen.  (10:39) De klank van vrijheid: Hoe muziek verzet adem geeft Tijdens de protesten in Belarus tegen president Aleksandr Loekasjenko in de zomer van 2020 klonk er één lied luid en duidelijk door de straten: Peremen! van de Sovjetband Kino. Gegrepen door de kracht van deze beelden en de roep om democratie, schreef Peter Vermeersch in zijn nieuwe boek Polsslag over hoe deze muziek mensen tot op de dag van vandaag blijft inspireren in de strijd voor vrijheid. Presentatie: Sophie Derkzen

Als er niet snel hulpgoederen Gaza worden binnengelaten, zullen veel inwoners sterven van de honger, waarschuwt UNRWA, de VN-organisatie die hulpverleent in het gebied. In Den Haag vond vanochtend een gesprek plaats tussen Kamerleden en de directeur van UNRWA in Gaza, Sam Rose. Danielle Hirsch, Kamerlid voor GroenLinks-PvdA, vertelt wat daar is besproken, en wat dat betekent in een tijd dat ook in Nederland steeds meer bestuurders zich uitspreken over de situatie in Gaza. (11:01) Poolse vrouwen bepalend in de presidentsverkiezingen Het kan een grote kans, óf een grote domper worden voor premier Tusk. Komende zondag gaan de Polen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Als de regeringsgezinde kandidaat wint, wordt het makkelijker voor de huidige regering om haar plannen ten uitvoer te brengen. Dat gaat onder andere om het terugdraaien van strenge anti-abortuswetgeving. Maar juist rondom dat thema zijn progressieve Poolse vrouwen zo teleurgesteld in Tusk, dat ze bij deze presidentsverkiezingen dreigen weg te blijven. Over wat er op het spel staat voor Polen spreken we journalist en VPRO-collega Dore van Duivenbod.

 In Syrië klonken dinsdagavond vuurwerk en gejuich, toen Donald Trump aankondigde dat de VS alle sancties tegen het land opheft. Volgens de Amerikaanse president is het nu tijd voor Syrië om verder te gaan en wil hij het land kans geven om ''groots'' te worden. Daarmee lijkt er een cruciale fase aangebroken voor Syrië. Mohammad Kanfash is Syrië-onderzoeker verbonden aan de Universiteit Utrecht. (10:39) Trumps aanval op de persvrijheid in de VS “Fake News!” – het klonk vrijwel dagelijks, in hoofdletters en met uitroeptekens, vanuit het Witte Huis tijdens Trumps eerste termijn. In zijn tweede termijn zet de Amerikaanse president zijn aanval op de media voort, met kostbare rechtszaken, plannen om de publieke omroep financieel droog te leggen en voorkeursbehandelingen voor pro-Trump media. Daarover schrijver en journalist Ian Buruma.

President Trump legt vanaf vandaag zijn eerste officiële staatsbezoek af aan de Golfstaten. Vanochtend zette hij voet aan grond in Saudi-Arabië, waar de verwachting is dat voor enorme bedragen deals gesloten gaan worden. Maar gaat het inderdaad vooral om die deals, of speelt er ook een verborgen agenda? En kan deze trip iets betekenen voor de oorlog in Gaza? Daarover is arabist Leo Kwarten bij ons te gast. (15:18) Zorgen groeien over Orbáns repressie Met een nieuwe wet wil de Hongaarse premier Orbán de oppositie monddood maken. Het recht op demonstreren wordt beperkt, en wie in zijn land meeloopt in de LHBTI-Pride is strafbaar. Maar ondanks een verbod wordt de Pride in Budapest wel georganiseerd. Correspondent Tijn Sadée sprak in Gent de organisator van een ludiek protest tegen de wet, en reisde naar Hongarije. Presentatie: Sophie Derkzen

De Koerdische militante beweging PKK kondigt aan zichzelf op te heffen, waarmee een einde kan komen aan meer dan veertig jaar gewapend conflict met de Turkse staat. Wat betekent deze historische stap voor de politieke verhoudingen in Turkije en voor de Koerdische bevolking in het land? Bureau Buitenland-collega en Turkijekenner Cevahir Varan licht de gevolgen toe. (08:44)Wie bezit de Surinaamse olieplas? Suriname staat op een keerpunt. De ontdekking van grote oliereserves voor de kust wekt hoop op economische bloei, banen en betere voorzieningen. Maar wie beslist straks over de verdeling van die rijkdom? Op 25 mei gaan de Surinamers naar de stembus en de inzet is groot. De verkiezingen bepalen niet alleen wie het land bestuurt, maar ook wie straks de miljarden aan olie-inkomsten mag beheren. Daarover oud-politica Kathleen Ferrier, en vanuit Paramaribo journalist en schrijver Zoë Deceuninck. Presentatie: Laila Frank

Israël kwam deze week met een nieuw militair plan waarbij de Gazastrook voor langere tijd bezet zal worden en de Gazanen naar een klein stuk land in het zuiden worden verdreven. Tegelijkertijd landt Trump dinsdag in de regio, voor zijn staatsbezoek aan onder meer Saoedi-Arabië. Hoe hoog zal de oorlog in Gaza daar op de agenda staan? En wat gebeurt er als we verder kijken? De tweestatenoplossing lijkt verder weg dan ooit. Welke scenario's blijven dan over voor de regio? Waar gaat het naartoe? Die vragen proberen we te beantwoorden met oud-NRC-correspondent in Israël Derk Walters en chef Nieuws bij Trouw, Ghassan Dahhan. Presentatie: Sophie Derkzen

Na de handelsdeal met het Verenigd Koninkrijk van gisteren rijst de vraag of ook China en de VS dichter naar een akkoord groeien. Juist met China botste president Trump het felst sinds het begin van de door hem ontketende handelsoorlog. Dit weekend ontmoeten beide landen elkaar in Zwitserland. De gesprekken volgen nadat de Amerikaanse president Donald Trump in april een importheffing van 145% aan China oplegde, waarop China reageerde met een importheffing van 125%. Zullen de partijen bereid zijn de handelsoorlog te de-escaleren? We spreken erover met Dorien Emmers, sinoloog verbonden aan de universiteit in Leuven. (11:16) Oekraïense dilemma's Oekraïners die uit de door Rusland bezette stad Marioepol zijn gevlucht staan voor een onmogelijke keus. Als ze wegblijven verliezen ze hun huis. Maar als ze teruggaan moeten ze leven onder Russische heerschappij. Het is een van de vele dilemma's van de Oekraïners op dit moment. Want wat voor plan kun je maken als je niet weet wanneer de oorlog is afgelopen en wat daarna nog van Oekraïne is? Iemand die bijna fulltime aan het voorsorteren is op het Oekraïne van na de oorlog is stedenbouwkundige Fulco Treffers. Vandaag is hij te gast in de studio. Presentatie: Tim de Wit

De VS en het VK staan op het punt een handelsakkoord te sluiten, meldt The New York Times. President Trump hint op sociale media op een doorbraak, waarschijnlijk over auto's, landbouw en tech. Vooral de Britten hopen al lang op zo'n deal met Amerika. Wat zit er precies in het vat, en wat zijn de politieke gevolgen? We vragen correspondent Anne Saenen en Rabo-econoom Stefan Koopman naar de deal en de Britse wens om dichter bij Amerika te komen.  (13:34)Van kunst tot corruptie: Edi Rama's Albanië onder de loep Albanië oogt modern met wolkenkrabbers in Tirana, maar veel van die torens staan leeg – volgens critici een symbool van corruptie. Bij de aanstande verkiezingen lijkt premier én gepassioneerde kunstenaar Edi Rama weer te gaan winnen. Wat zegt dat over Albanië's koers richting de EU? Te gast Albanië-kenner Vincent van Gerven Oei. Presentatie: Tim de Wit

De spanningen tussen India en Pakistan zijn opnieuw opgelaaid in wat wordt gezien als de ernstigste confrontatie in decennia. De Indiase premier Narendra Modi heeft hard uitgehaald met raketaanvallen op doelen tot diep in Pakistan. Volgens Modi zijn de aanvallen een vergelding voor een recente terreuraanslag in het door India bestuurde deel van Kasjmir. Waar leidt deze escalatie toe? We bespreken het met Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster, en India-onderzoeker Carolien Stolte van de Universiteit Leiden.   (13:14) Israël heeft grote plannen in de regio Deze week kondigde Israël aan de operatie in Gaza uit te breiden, en meer land in beslag te gaan nemen. Volgens minister Smotrich zal Israël blijven vechten totdat Gaza volledig 'gezuiverd' is. Ondertussen voert het land ook aanvallen uit in Syrië en zijn ze plan daar langer te blijven. Over het vergaande beleid van Israël spreken we Erella Grassiani, Israël-kenner en antropoloog aan de UvA.     Presentatie: Tim de Wit.  

Na de ondertekening van het regeerakkoord tussen CDU/CSU en SPD leek de nieuwe Duitse coalitie in kannen en kruiken. Maar Friedrich Merz haalde vanochtend geheel onverwacht de meerderheid in de Bondsdag niet om beëdigd te worden. Over de betekenis van deze valse start en de koers waar dit kabinet op wil inzetten spreken we met correspondent Guy Hoeks en Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (13:05) Senegal wil geen Franse munt meer Veel landen in West-Afrika, waaronder Senegal, willen af van de CFA-frank, de Franse postkoloniale munt waarvan de waarde vastgehaakt is aan de euro. Die munt belemmert economische groei daar. Maar een simpele oplossing is er niet, want de koppeling met de euro loslaten levert ook problemen op, laat verslaggever Eva Rammeloo horen in een reportage uit Senegal. Presentatie: Laila Frank

In de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen komt George Simion duidelijk als winnaar naar voren. In zijn overwinningsspeech zegt hij er te zijn voor de mensen die geloven in Roemenië als “vrij, gerespecteerd en soeverein land”. Hij wil bovendien een alliantie van MAGA-aanhangers oprichten binnen Europa. Wat betekent dat voor de samenwerking van EU-landen? En waarom kiezen zo veel Roemenen voor een radicaal-rechtse kandidaat? Daarover Roemenië-kenner Stefan Popa. (11:05) Xi in Moskou: viert hij vriendschap of controle? Deze week reist de Chinese president Xi Jinping naar Moskou om met Poetin de 80ste Dag van de Overwinning te vieren. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn China en Rusland hechter dan ooit, maar hoe gelijkwaardig is die relatie nog? Terwijl Trump probeert Rusland los te weken uit de Chinese omhelzing, rijst de vraag: is Moskou nog partner, of al vazal? Ruslandkenner Hubert Smeets (Raam op Rusland) analyseert de spanningen in dit pragmatische, maar broze bondgenootschap. Presentatie: Laila Frank

Grote beroering in de Duitse politiek: de inlichtingendienst heeft de partij Alternative für Deutschland (AfD) als extremistisch bestempeld. Volgens de dienst vormt de partij een bedreiging voor de democratie. Zal dit oordeel mogelijk leiden tot een partijverbod van de AfD? Over de gevolgen voor de AfD en het Duitse politieke landschap Wiebke Pittlik van het Duitsland Instituut en journalist Ulrike Nagel.     China wil meer baby's, maar wat wil de Chinese vrouw?    Het geboortecijfer in China daalt al jaren en de bevolking vergrijst, tot groeiende zorg van de overheid die zich inspant om het aantal baby's te vergroten. Tegelijkertijd twijfelen steeds meer jonge vrouwen over het krijgen van kinderen. Ze ervaren druk vanuit de overheid, hun werkgevers én hun families. Waarom willen vooral vrouwen op het platteland liever niet aan de kinderen? Onderzoekster Willy Sier sprak met Chinese vrouwen over hun kinderwens, hun twijfels en de invloed van politiek op hun persoonlijke leven. Presentatie: Tim de Wit

Na maanden onderhandelingen en een moeilijk te vergeten ruzie in de Oval Office, hebben de VS en Oekraïne toch een akkoord bereikt over het winnen van mineralen uit Oekraïense bodem. Wat betekent deze deal voor Oekraïne? We vragen het correspondent Michiel Driebergen en Oekraïnekenner Vita Kovalenko. (10:31) Etnisch geweld blijft kruitvat in Syrië In de voorsteden van de Syrische hoofdstad Damascus vinden er hevige straatgevechten plaats. Groepen die loyaal aan de regering zijn, leveren slag met Druzen, een religieuze minderheid in het land. Voor Israël is dat een reden om zich luchtaanvallen uit te voeren, om naar eigen zeggen de Druzen te beschermen. Dreigt er opnieuw een burgeroorlog in Syrië? Daarover collega en Midden-Oostendeskundige Abdou Bouzerda. (20:47)Europa Draait Door: verkiezingen Roemenië Krijgt Europa er na Orbán en Fico nóg een Poetin-adept bij? Roemenië kiest een nieuwe president, een keuze die gevolgen heeft voor heel Europa. Schrijver Stefan Popa en Europarlementariër Thijs Reuten vertellen het in een nieuwe aflevering in onze podcast.

In het Verenigd Koninkrijk vinden morgen in 23 gemeenten verkiezingen plaats. Het zijn verkiezingen op lokaal niveau, maar de landelijke partijen kijken met angst en beven toe. Want het zijn dit keer Labour én de Conservatieven die een grote klap kunnen verwachten. De uitdager: Reform UK van frontman Nigel Farage. Wat deze verkiezingen betekenen, daarover VK-correspondent Anne Saenen. (11:48) De waarde van een bestand in Oekraïne  President Trump wil graag haast maken met zijn ‘vredesdeal' om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Onder Amerikaanse druk kwam het al tot een Paasbestand en nu heeft Poetin ook een staakt-het-vuren aangekondigd voor 9 mei aanstaande, de Russische feestdag. Maar wat is de waarde van dit soort bestanden, dat vraag onze verslaggever Michiel Driebergen zich af. Presentatie: Tim de Wit

Aankomend bondskanselier Merz heeft een deel van zijn ministerploeg gepresenteerd, en daaruit blijkt een duidelijke koers in het buitenlandbeleid. Duitsland blijft uitgesproken pro-Oekraïne, met een historische inzet op defensie-uitgaven. Merz maakt bovendien bekend dat daarvoor een uitzondering op de Europese begrotingsregels wordt aangevraagd. Wat dat gaat betekenen, en hoe het ontvangen wordt door de Duitsers, bespreken we met VRT-correspondent Jeroen Reygaert. Wie verdedigt nog het internationaal recht? Waar Europa voorheen optrok samen met de Verenigde Staten in het handhaven van internationale normen, staat ons continent er steeds meer alleen voor. Het Amerika van Trump neemt het niet zo nauw met internationale afspraken. Ondertussen worden Europese leiders beschuldigd van een dubbele standaard. In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen' bespreken we met Marieke de Hoon, hoofddocent internationaal strafrecht aan de UvA, de toekomst van de internationale rechtsorde en welke rol Europa daarin nog kan spelen. Presentatie: Laila Frank

In Canada wordt vandaag gestemd voor de parlementsverkiezingen. Wie denkt dat het vooral over lokale onderwerpen gaat, komt bedrogen uit: Donald Trump is ook hier hét centrale onderwerp. De peilingen wijzen op een voorsprong voor Mark Carney- lijsttrekker van de liberale partij - maar de marge is niet groot. Welke kant kiest Canada en wat is de rol van Donald Trump in deze race? We bespreken het met correspondent Tom Bijvoet. (11:25) In Gaza is er niets meer te eten Niet alleen door de onophoudelijke bombardementen vallen dagelijks doden in Gaza maar ook door de totale blokkade door Israël, die nu al twee maanden duurt. De VN waarschuwen: voedsel en water zijn op. Deze week buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de vraag of Israël meer hulp moet toelaten. Maar ondanks eerdere afspraken weigert Israël dat nog steeds, terwijl acute hongersnood dreigt voor Gazanen. Daarover correspondent Ruth Vandewalle en Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict. Presentatie: Laila Frank

Vanuit Team Trump wordt de druk op een mogelijk staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland steeds hoger opgevoerd. Waarbij Poetins wensen, Amerika's eisen lijken te worden. Poetins grootste wens? Het herstellen van de Sovjet-Unie. Hoe dichtbij is hij en welke acties onderneemt hij? Lijkt Poetin's droom ook werkelijkheid te worden? We bespreken het met Rusland-kenner Derk Sauer. (15:40) Wat hebben Ethiopiërs aan de bitcoin goudkoorts? In Ethiopië is een moderne goudkoorts losgebarsten. Geen schatzoekers met pikhouwelen, maar mannen met servers en zonnebrillen: bitcoin-miners uit de hele wereld, ook uit Nederland. En Ethiopië is niet de enige: miners struinen de hele wereld af naar landen met de meest aantrekkelijke voorwaarden. Maar wat levert het die landen zelf nou eigenlijk op? VPRO-journalist Bram Vermeulen reisde voor Frontlinie naar Ethiopië om daar achter te komen. Presentatie: Tim de Wit

Een bloedige aanval op toeristen in Kashmir zet de toch al gespannen relatie tussen India en Pakistan verder onder druk. India schort het waterverdrag op. Buurland Pakistan reageert dreigend: het daadwerkelijk stoppen van de watertoevoer zou een oorlogsdaad zijn. Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster en India-onderzoeker aan Universiteit van Leiden Carolien Stolte, over de escalatie tussen de twee kernmachten. (14:14)Frontlinie: Van hulp naar hype in Ethiopië Ethiopië was jarenlang een van de grootste ontvangers van Amerikaanse hulp. Nu die steun wegvalt, trekken cryptoboeren massaal naar het Oost-Afrikaanse land, gelokt door goedkope – maar schaarse – stroom. Ze presenteren zich als alternatief voor ontwikkelingshulp. Bram Vermeulen ging voor Frontlinie op onderzoek uit: wie profiteert eigenlijk van wie? Presentatie: Chris Kijne.

De zware luchtaanvallen die vannacht Rusland op Oekraïne uitvoerde volgden kort op een Amerikaans ultimatum. De VS dreigen zich volledig terug te trekken uit de oorlog als Oekraïne niet akkoord gaat. Een plan waarbij vooral het Kremlin gebaat lijkt.  Hoe stelt Poetin zich nu op? We spreken met Hubert Smeets, Rusland-deskundige bij Raam op Rusland, over de Russische inzet. (09:53) Eerste 100 dagen Trump Niet eerder leken de eerste 100 dagen van een Amerikaanse president zoveel zorgen op te roepen over de democratie in het land. Ondanks het gejuich onder de eigen achterban voor zijn beleid, krijgt Trump flinke kritiek. Zo waarschuwt oud vicepresident Al Gore dat Trump een greep doet naar absolute macht, en vergelijkt het zelfs met de opkomst van het Nazitijdperk. Amerikakenner Kirsten Verdel hield een dagboek bij van de eerste honderd dagen Trump dat binnenkort verschijnt. Presentatie: Laila Frank

Komend weekend wordt er in Oman opnieuw op hoog niveau tussen de VS en Iran onderhandeld over een nieuw atoomakkoord. Beide landen tonen zich voorzichtig positief over de voortgang. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari ziet opvallend veel gelijkenissen met het akkoord uit 2015, hetzelfde akkoord waarvan Trump in zijn vorige ambtstermijn als president zelf de stekker eruit trok. Hoe valt de Gaza-oorlog te stoppen?  Een grote meerderheid van de Israëliërs wil dat het geweld in Gaza stopt. Ook vanuit het leger groeit de kritiek. Toch gaat premier Benjamin Netanyahu dag in dag uit door met bombardementen op Gaza. Vannacht vloog bij een Israëlische aanval vlakbij Gaza-Stad een school in brand, waar vluchtelingen onderdak vonden. Er zijn tien lichamen gevonden, waaronder dat van een kind. Wat moet er gebeuren om dit te stoppen? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen. Presentatie: Laila Frank

Vandaag is formeel een ‘staakt-het-vuren' afgelopen dat de militaire junta na de enorme aardbeving van drie weken geleden had aangekondigd. Maar of er wel sprake is geweest van een gevechtspauze is zeer de vraag. Ondertussen is de bevolking woedend op het regime, dat de mensen na de enorme natuurramp volledig in de steek gelaten heeft, vertelt journalist Minka Nijhuis. (11:07) Dit is pas het begin van Trumps deportatiecampagne Eén miljoen, dat zou het aantal migranten zijn dat Trump per jaar wil uitzetten. Zijn deportatiecampagne is in volle gang: mensen zijn uitgezet naar een gevangenis in El Salvador, en honderden buitenlandse studenten werden al van straat geplukt. Maar als het aan de regering Trump ligt, is dit pas het begin. Een nieuw voorstel moet de macht van de immigratiediensten fors vergroten. Daarover te gast Lou Errens, jurist verbonden aan de UvA, en correspondent Karlijn van Houwelingen. Presentatie: Chris Kijne.

De dood van paus Franciscus is een groot verlies voor de katholieke wereld. Voor Palestijnen is het afscheid bijzonder pijnlijk: juist deze Heilige Vader sprak zich herhaaldelijk en ongewoon krachtig uit voor hun rechten en waardigheid. Oud-correspondent Derk Walters duidt de bijzondere relatie tussen het Vaticaan en de Palestijnse zaak. (08:42) 'Alle Palestijnen zijn schuldig' Palestijnen verdwijnen massaal in Israëlische detentie – zonder aanklacht, zonder proces. Vaak worden ze daar onderworpen aan marteling, seksueel geweld en vernedering, blijkt uit onderzoek van Rinke Verkerk voor De Correspondent. In Bureau Buitenland vertelt ze over Amin, een jonge journalist die maar liefst zeven keer werd opgepakt.  Presentatie: Chris Kijne

Onder de rechts-conservatieve PiS-partij was Polen nog een paria in de EU, maar inmiddels zijn ze Europa's hoop in bange dagen. Met een groot leger en een duidelijke verdedigingsstrategie. Ook de nieuwe Duitse bondskanselier Friedrich Merz riep het onlangs weer: 'ik ga straks eerst naar Parijs en dan meteen naar Warschau'. Verschuift het centrum van de Europese macht zich naar het oosten? Dat is de vraag die we stellen aan journalist Dore van Duivenbode. (15:38) Japan omringd door kernmachten Met maar drie liefst drie kernmachten als buurland - Rusland, China en Noord-Korea - zit Japan in een lastige positie. Met de groeiende dreiging, groeit ook de noodzaak voor een sterke defensie. Een historisch keerpunt in het van oorsprong pacifistische land. Hoe verhoudt Japan zich in de regio en naar buiten toe? Is het opgewassen tegen de dreiging? Met universitair docent Oost-Azië Studies Casper Wits bespreken we de lastige geografische positie van Japan en de oplopende spanningen. Presentatie: Sophie Derkzen.

Spanningen in Jemen nemen toe Een voor de Houthi's belangrijke oliehaven in Jemen is door het Amerikaanse leger gebombardeerd. Het was een van de grootste luchtaanvallen van de Amerikanen tot nu toe. Ondertussen ruiken de tegenstanders van de Houthi's in Jemen hun kans: zou het mogelijk zijn in coördinatie met de VS de Houthi's te verslaan? In Bureau Buitenland arabist Leo Kwarten over deze mogelijk nieuwe escalatie. (10:59) Leven aan de Koreaanse grens De grens tussen Zuid- en Noord-Korea is een van de strengst bewaakte grenzen ter wereld. De situatie is er heel gespannen: aan beide zijden staan zwaar bewapende militaire eenheden opgesteld achter prikkeldraad, wachttorens en mijnenvelden. Noord- en Zuid-Korea houden elkaar scherp in de gaten. Maar dicht aan de grens wonen ook nog steeds burgers. Korea-deskundige en journalist Casper van der Veen zocht hen op en wil weten hoe het leven daar is. Presentatie: Tim de Wit

In Hongarije gaat het razendsnel de verkeerde kant op. Die zorgelijke conclusie trekken meerdere Europarlementariërs die deze week nog in Boedapest waren. Ze slaan alarm over de verslechterende staat van de rechtsstaat, de vrije pers en het politieke klimaat – en roepen de EU op om snel in actie te komen. Net terug uit Boedapest is Tineke Strik, lid van het Europees Parlement namens GroenLinks.  (11:27) Europa wil AI-grootmacht worden In een wereld waarin Amerika zich steeds meer terugtrekt en China kunstmatige intelligentie strategisch inzet, rijst de vraag: welke rol blijft er nog over voor Europa? Met de AI Continent Act wil Brussel zich profileren als onafhankelijk én ethisch AI-continent. Maar hoe haalbaar is dat? En wat is ervoor nodig om echt een geloofwaardig alternatief te bieden? We vragen het aan geopolitiek analist en AI-expert Paul Verhagen (HCSS). Presentatie: Tim de Wit

Dag in dag uitgaat het Israëlische leger door met het bombarderen en verwoesten van Gaza, waarbij veel doden vallen, waaronder ook veel vrouwen en kinderen. Premier Netanyahu houdt vol dat zijn doel het uitschakelen van Hamas is en het redden van de gijzelaars. Maar is dat echt zo? Wat zien we eigenlijk gebeuren in Gaza en wat is het plan daarachter? Is er wel een plan? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen. (14:19) Wie is de Salvadoraanse man die in de VS uitgroeit tot een politieke kwestie? De migrant Kilmar Ábrego García is onterecht door de Amerikaanse overheid naar El Salvador gedeporteerd, ondanks een rechterlijk bevel dat hem beschermde tegen uitzetting. Sinds 2019 woonde hij in Maryland met zijn vrouw en kinderen. De deportatie werd later erkend als een administratieve fout, maar de Amerikaanse regering weigert tot nu toe actie te ondernemen om hem terug te halen. Momenteel zit hij in El Salvador vast in een beruchte gevangenis. Journalist Carol Rock vertelt wie García is en waarom zijn zaak nu politiek tot grote beroering leidt. Presentatie: Tim de Wit

De Amerikaanse overheid bevriest 2,2 miljard dollar aan publieke financiering voor een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Reden: Harvard weigert te buigen voor een lijst politieke eisen uit Washington – een ongeziene confrontatie tussen academische vrijheid en machtsvertoon vanuit het Witte Huis. Amerika-deskundige Casper Thomas over academische vrijheid onder de huidige regering in Washington. (11:03) Zuidoost-Azië klem tussen Beijing en Washington Terwijl de Verenigde Staten dreigen met hoge invoerheffingen op Zuidoost-Aziatische producten, probeert China de banden met de buren juist aan te halen. President Xi Jinping arriveerde deze week in Vietnam met een koffer vol deals: 45 nieuwe akkoorden, al op dag één van zijn bezoek. Maar achter die economische toenadering schuilt een spanningsveld. Want uitgerekend vanwege de Chinese maritieme intimidatie in de Zuid-Chinese Zee zoekt Vietnam bijvoorbeeld juist militaire samenwerking met Washington. Economisch lonkt Beijing, maar voor zijn veiligheid kijkt Hanoi naar Washington. Wat betekent deze spagaat voor de regio? We vragen het aan Jasper Roctus, China-onderzoeker aan het Egmontinstituut en de Universiteit van Gent. Presentatie: Chris Kijne

Onder leiding van het VK, Frankrijk en Duitsland komen morgen in Londen twintig landen bijeen om te zoeken naar oplossingen voor de oorlog in Soedan, een conflict dat inmiddels is uitgegroeid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Vooral de aanwezigheid van de Verenigde Arabische Emiraten roept vragen op, vanwege hun steun aan de RSF, die wordt beschuldigd van genocide. Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer en Soedan-kenner Anette Hoffmann van Instituut Clingendael. (13:08) Hoe de Russen burgers aanvallen De Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy was volgens Donald Trump niet met opzet gericht op burgers. Meer dan 30 mensen kwamen er gisteren om het leven. Toch was het zeker niet de eerste Russische aanval waarbij alleen maar burgers werden gedood. Wat wil Rusland hiermee bereiken? We spreken onze correspondent Michiel Driebergen vanuit de getroffen stad. Presentatie: Chris Kijne

Wel importheffingen, en dan toch weer niet. Economisch lijkt er weinig logica achter het beleid van Trumps importheffingen te zitten. Maar wat als niet economie, maar iets heel anders het doel is? En zien we nu al de contouren van een nieuwe wereldorde? Daarover econoom en NRC-journalist Maarten Schinkel. (15:26) Staat Meloni aan de kant van Europa of Trump? Ook we zoomen in op de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die komende week - middenin deze crisis - op bezoek gaat bij Trump. Staat de radicaal-rechtse Meloni nou aan de kant van Europa of aan de kant van de Amerikaanse president? Eveline Rethmeijer over het ware gezicht van Meloni. Dat doen we met EenVandaag-verslaggever en oud-Italië-correspondent Eveline Rethmeier. Presentatie: Tim de Wit

Dit weekend brengt de Syrische leider Ahmed al-Sharaa een bezoek aan Turkije, waar hij onder andere met president Erdogan zal spreken. De ontmoeting valt in een tijd van oplopende spanningen tussen Turkije en Israël, die botsende belangen najagen in het politiek nog instabiele Syrië. Zo bombardeert Israël Syrische doelwitten, om te voorkomen dat het een ‘Turks protectoraat' wordt. Wat willen beide buurlanden bereiken, en wat is in het belang van Syrië zelf? Daarover arabist Leo Kwarten.  (09:38) Podcast: Europa draait door In onze podcast Europa draait door ontvangen Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn deze week VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen.  (11:24) Nervositeit over Trump stijgt in VS  Ook binnen de VS stijgt de nervositeit over het beleid van Donald Trump. Door het hele land zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om te demonstreren tegen de president. Maar waar blijft het verzet vanuit de Democratische Partij, zeker nu ook Republikeinen openlijk kritiek op Trump uiten? Te gast zijn correspondent Karlijn van Houwelingen en journalist en VS-kenner Casper Thomas van De Groene Amsterdammer. Presentatie: Eva Koreman.

Zo'n 970 reservisten van het Israëlische leger, onder wie piloten en officieren, hebben een brief ondertekend waarin ze oproepen tot het beëindigen van de oorlog in Gaza. Ze weigeren niet hun dienstplicht, maar willen niet meewerken aan wat zij zien als politiek gemotiveerd militair geweld. Antropoloog en Israël-kenner Erella Graciani duidt deze opvallende actie én de felle reactie vanuit de legertop. (08:29) Oud-Duits minister over de nieuwe wind in Berlijn Naar verwachting wordt CDU-leider Friedrich Merz in de week van 5 mei tot bondskanselier gekozen, waarna zijn nieuwe regering van start gaat. De coalitie met de SPD heeft grote ambities, zowel op nationaal als internationaal vlak. Prominent lid van het CDU en voormalig minister Peter Altmaier over Duitslands leiderschap en de grote uitdagingen waar zijn land voor staat.  Presentatie: Sophie Derkzen

De kogel is door de kerk in Duitsland: de formerende partijen zijn tot een regeerakkoord gekomen. Dat betekent dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten het de komende jaren samen zullen moeten rooien, met Friedrich Merz van de CDU/CSU als de nieuwe bondskanselier. Wat zijn zij van plan met Duitsland? En wat voor leider zal Merz zijn? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut en Jeroen Reygaert, VRT- journalist.  (12:55) China reageert hard op Amerikaanse tarieven  China reageert fel op de torenhoge Amerikaanse importtarieven door tegenmaatregelen te nemen en zegt tot het einde te willen vechten. Amerika is een belangrijk exportland voor China. Hoelang kan China deze economische klappen verduren? En waarom kiezen ze voor een harde tegenaanval? Frank Pieke, hoogleraar moderne China studies aan de Universiteit Leiden, over de harde reactie vanuit China.  Presentatie: Sophie Derkzen

President Zelensky heeft in een videoboodschap bevestigd dat het Oekraïense leger actief is in de Russische regio Belgorod, naast het Russische Koersk. Volgens de Oekraïense leider zijn de operaties aan de landsgrenzen gerechtvaardigd: "De oorlog moet terugkeren naar waar die vandaan kwam." Aan correspondent Michiel Driebergen vragen we waarom Kyiv nu deze aanval inzet. (09:54) Hoe Europa zijn industrie wil redden In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen' gaat het vandaag over de Europese industrie. De Amerikaanse importheffingen zijn slechts de nieuwste klap in een lange reeks tegenslagen. Door de torenhoge energieprijzen wordt het voor Europese fabrieken steeds lastiger om te overleven. Maar juist nu zijn die fabrieken onmisbaar, stelt de Europese Commissie. Hoe houdt Europa zijn industrie overeind? Daarover spreken we met econoom Rens van Tilburg van het Instituut voor Milieuvraagstukken (VU) en Sander Tordoir, hoofdeconoom bij de Europese denktank CER. Presentatie: Sophie Derkzen

Wereldwijd dalen de beurzen scherp na de aankondiging van de regering Trump om voor bijna alle landen, met uitzondering van Rusland, forse importheffingen in te voeren. Hoe wordt er in Berlijn gereageerd, waar de nieuwe coalitie toch al moeite heeft om middels een regeerakkoord de haperende Duitse economie vlot te trekken? En wat moet het antwoord van de EU zijn? Daarover onze correspondent in Duitsland, Guy Hoeks, en ING-econoom Bert Colijn. (14:42) Onderwijs te midden van oorlog: een kijkje in een basisschool in Douma In Syrië groeit een generatie kinderen op die niets anders kent dan oorlog. Veel scholen zijn verwoest en miljoenen kinderen krijgen geen onderwijs. Maar hoe staat het met de scholen die nog wel functioneren? Een reportage van Nienke Edelenbosch en Jaap van den Biesen, gemaakt op een basisschool in Douma.  Presentatie: Tim de Wit

De spanning tussen aartsvijanden Amerika en Iran bereikte afgelopen week een hoogtepunt: president Trump wil een nieuwe nucleaire deal sluiten en dreigt met luchtaanvallen. Maar Iran piekert er vooralsnog niet over om met de Amerikanen aan tafel te gaan. Om al die spanningen beter te begrijpen, bekijken we de wereld vanuit Iran - wat maken die dreigementen van Trump daar nu los? Hoe probeert Iran zijn eigen veiligheid te garanderen? Daarover journalist en Midden-Oosten-expert Ghassan Dahhan. (15:53) Wetenschap door de geopolitieke bril Met natuurkundige Robbert Dijkgraaf bekijken we de wetenschap door een geopolitieke bril; hoe belangrijk is de wetenschap voor de macht? Trump draait de geldkraan dicht, terwijl in andere delen van de wereld kennishubs ontstaan, waar staat Europa in dit verhaal? En: is kennis macht? Presentatie: Sophie Derkzen

Met een historische uitspraak van het Constitutioneel Hof in Zuid-Korea is president Yoon uit zijn ambt gezet. De rechtbank oordeelde unaniem dat Yoon “de grondbeginselen van de democratie heeft geschonden”, toen hij in december een couppoging deed. Wat staat Zuid-Korea nu te wachten? En wat gebeurt er met Yoon zelf? Korea-deskundige Remco Breuker, van de Universiteit Leiden, is te gast. (08:26) Transgenderrechten VS onder druk Sinds Trump weer aan de macht is, staat het inperken van transrechten hoog op zijn agenda. Zo mogen transgender en non-binaire personen niet langer een 'X' als genderaanduiding op officiële documenten gebruiken. Daarnaast zouden transgender vrouwen uitgesloten worden van deelname aan vrouwensporten en wil hij transgender personen uit het leger weren. Het leidde ertoe dat trans persoon Andy Passchier besloot Amerika te verlaten. Andy vertelt over diens vertrek. Ook cultuurwetenschapper Margriet van Heesch (UvA) schuift aan. (21:50) Bureau Buitenland ook op tv Vanaf komende zondag is het zo ver: dan verschijnt Bureau Buitenland ook op televisie. In hun nieuwe programma helpen Sophie Derkzen en Tim de Wit meer grip te krijgen op deze razend ingewikkelde wereld. Te gast is Sophie Derkzen. Bescherm de Publieke Omroep Laat de Publieke Omroep niet wegbezuinigen, ga naar beschermdepubliekeomroep.nl (https://podcast.npo.nl/admin/feed/24/feeditem/beschermdepubliekeomroep.nl) Presentatie: Chris Kijne

Europa heeft een 'sterk plan' om de Verenigde Staten terug te slaan in de handelsoorlog. Daarmee reageerde de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op de draconische tarieven die Donals Trump afgelopen nacht heeft afgekondigd. Voor producten uit de Europese Unie (EU) geldt een tarief van 20%, Europese auto's treft een heffing van 25%. Maar hoe gaat Europa dan reageren? Zeker met verschillende belangen en zorgen binnen de lidstaten. Daarover Rob Heirbaut, VRT-correspondent in Brussel. (11:00)De foute vrienden van Europa in Centraal-Azië Europa wil flink meer gaan samenwerken met landen als Kazachstan, Kirgizië en Turkmenistan. Lang lagen de Centraal-Aziatische landen in de geopolitieke schaduw van Rusland, maar de afgelopen jaren groeit hun rol op het wereldtoneel. Vandaag en morgen vindt in Oezbekistan zelfs de eerste EU-Centraal-Azië-top plaats. Waarom juist nu? En is daarbij ook aandacht voor de grote mensenrechtenschendingen in deze landen? In het zesde deel van onze serie 'De oplossing van het Westen. Xi, Poetin en Trump in strijd met Europa' kijken we naar Europa's zoektocht naar nieuwe vrienden in een veranderende wereldorde. Journalist Thijs Broekkamp en Fabienne Bossuyt, Centraal-Azië-kenner aan de Universiteit Gent, schuiven aan. Bescherm de Publieke Omroep Laat de Publieke Omroep niet wegbezuinigen, ga naar beschermdepubliekeomroep.nl (https://beschermdepubliekeomroep.nl/) Presentatie: Chris Kijne

De immigratiedienst van Berlijn wil vier jonge inwoners deporteren naar hun landen van herkomst: de VS, Polen en Ierland. Dit omdat ze hebben meegedaan aan pro-Palestijnse demonstraties. Geen van de vier is veroordeeld voor een misdrijf. Het is een stap die zorgen oproept over de vrijheid van meningsuiting in Duitsland. Daarover o.a. VRT-correspondent Jeroen Reygaert.  (15:45) Muzikant in oorlogstijd Wat doe je als kunstenaar, als zich in jouw land een tragedie afspeelt? De Syrische klarinettist en componist Kinan Azmeh studeerde aan het prestigieuze Juilliard en woonde al jaren in de VS toen in zijn land de oorlog uitbrak. Hij nam zich voor niet langer van de zijlijn toe te kijken. In de bioscoop is nu de film Half Moon te zien, over het werk van Azmeh, en deze week treedt hij op in Nederland. Redacteur Djuna Kramer sprak hem. Presentatie: Tim de Wit  

Vijftien vermiste hulpverleners zijn dood teruggevonden in een massagraf in Rafah, Gaza. Volgens de Verenigde Naties zijn ze “een voor een” omgebracht. Minstens één slachtoffer werd vastgebonden aangetroffen. Met meer dan duizend gedode zorgmedewerkers sinds het begin van de oorlog groeit de overtuiging dat Israël gericht hulpverleners aanvalt. We spreken met directeur Harm Goossens van het Nederlandse Rode Kruis over de veiligheid van hulpverleners in Gaza. (11:19) Trump stelt ultimatum aan Iran In een nieuw hoofdstuk van de spanningen tussen de VS en Iran dreigt president Trump met militaire aanvallen als Iran niet akkoord gaat met een nucleaire deal. Volgens Trump zullen het bombardementen zijn “zoals nooit eerder gezien”. Iran reageert afwijzend en beschuldigt de VS van chantage. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari over de oplopende spanningen tussen de twee landen. Presentatie: Tim de Wit