Bureau Buitenland

Het baanbrekende AGOA-handelsakkoord tussen Afrikaanse landen en de Verenigde Staten dreigt vandaag te verlopen. Dankzij dit akkoord hebben tientallen Afrikaanse landen hun industrie aanzienlijk kunnen ontwikkelen. Duizenden werknemers vrezen nu hun baan te verliezen. In combinatie met de beëindiging van USAID-steun, komt het mogelijke wegvallen van het handelsverdrag bijzonder hard aan. Correspondent Joost Bastmeijer doet verslag. (11:09) EU-leiders komen bijeen over bescherming luchtruim Na meerdere incidenten met verdachte drones rondom militaire locaties in Denemarken en Noorwegen, is de bezorgdheid in Europa toegenomen over de bescherming van het luchtruim. Morgen komen EU-leiders in Kopenhagen bij elkaar te praten over mogelijkheden voor gezamenlijke luchtafweer. Maar lukt het hen overeenstemming te bereiken? Daarover politicoloog van de Universiteit Gent, Hendrik Vos. Presentatie: Nadia Moussaid

In Washington vindt vandaag een ontmoeting plaats tussen president Trump en de Israëlische premier Netanyahu, over Trumps vredesplan voor Gaza. Volgens Trump zitten de onderhandelingen “in de laatste fase” en zou een akkoord de weg kunnen openen naar bredere vrede in het Midden-Oosten. Het plan voorziet in een permanent staakt-het-vuren, de vrijlating van gijzelaars en een nieuw bestuur in Gaza zonder Hamas. De Israëlische president Herzog noemde het voorstel “revolutionair en belangrijk”. Hamas heeft vooralsnog niet gereageerd. Wat staat er precies in dat plan en hoe realistisch is het? We bespreken het met arabist Leo Kwarten. (??) Scheidslijn tussen Witte Huis en Justitie opnieuw onder druk  De politieke druk op het Amerikaanse ministerie van Justitie neemt toe. Eind vorige week werd voormalig FBI-directeur James Comey aangeklaagd wegens het afleggen van valse verklaringen tegenover het Congres. President Trump, die al jaren fel uithaalt naar Comey, noemde hem een “ziekelijke” en “gevaarlijke” man. De zaak werpt nieuw licht op de dunne scheidslijn tussen het Witte Huis en de onafhankelijkheid van Justitie. Voormalig Amerika-correspondent en journalist bij De Groene Casper Thomas.  Presentatie: Nadia Moussaid

Bram Vermeulen sprak in Israël met journalist Gideon Levy over de genocide in Gaza en de toekomst van Israël. In de studio Aisja Hamed en Marieke de Hoon, over de vraag: wat is het erkennen van de Palestijnse staat nou precies waard? En wie neemt Europa nog serieus nu wij betrokken zijn bij wat er in Gaza gebeurt?

De recente Russische schendingen van het Europees luchtruim leidden vooral in de landen aan de oostgrens van ons continent tot grote onrust. Vandaag is er een bijeenkomst onder leiding van de Oekraïense Eurocommissaris voor Defensie, waar plannen worden besproken om een dronemuur te bouwen. Komt er in de lucht een nieuw IJzeren Gordijn? En als het nog even duurt voordat zo'n afweer er is, hoe moet op de korte termijn de Europese reactie op Russische provocaties dan zijn?  Daarover journalist en defensiespecialist Jens Franssen en Oost-Europacorrespondent Mark Middel.  (12:56) Zondag in Bureau Buitenland  Bram Vermeulen sprak met de Israëlische journalist Gideon Levy. Zondag te zien in Bureau Buitenland op NPO 2. (00:14:10) Californië moet leren leven met vuur Als onderdeel van zijn onderzoek naar klimaatverandering sloot de Amerikaanse antropoloog Jordan Thomas zich aan bij de Los Padres Hotshots. Het werk bij deze Californische elite-eenheid van de brandweer bleek zwaarder dan hij ooit voor mogelijk had gehouden, nu megabranden het gebied elk jaar meer teisteren. In zijn boek Als alles brandt beschrijft Thomas wat de ervaring hem leerde over de Amerikaanse omgang met vuur en hoe je ermee kunt leren leven. Redacteur Djuna Kramer sprak hem.  Presentatie: Sophie Derkzen.

Aankomend weekend vindt het partijcongres in het Verenigd Koninkrijk plaats. Terwijl Keir Starmer in zijn nek gehijgd wordt door zijn eigen acherban, wordt de partij ook nog eens in de peilingen ingehaald door de rechtspopulistische partij Reform UK. Hij neemt de vlucht naar voren met een nieuw plan om achtergestelde wijken te helpen. Kan Starmer zich zo nog staande houden? We bespreken het met VK-correspondent Anne Saenen en VK-kenner en hoogleraar Europees recht aan de VU, Gareth Davies. (14:05) VN-sancties als donkere wolk boven Iran De VN-sancties tegen Iran dreigen wederom van kracht te gaan wegens het nucleaire programma van het land. Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk vinden dat Iran zich niet meer aan de afspraken houdt. Op hetzelfde moment wordt ook onderhandeld over een kerncentraleakkoord tussen Rusland en Iran. Waarom willen Europese landen de sancties juist nu weer invoeren? En hoe zal het regime in Iran hierop reageren? Daarover historicus en Irankenner Peyman Jafari. Presentatie: Nadia Moussaid

Als Europese landen niet snel migratie terugdringen en afstand doen van de ‘groene waanzin', zullen zij naar de verdommenis gaan. Dat was de boodschap van Donald Trump toen hij gisteren de VN toesprak. Volgens een nieuw rapport van denktank European Council on Foreign Relations is Trump bezig met een agressieve beïnvloedingscampagne in Europa, en laten Europese landen hun agenda daardoor te veel bepalen. Hoe kan het beter? Daarover Caroline de Gruyter, Europa-correspondent en columnist voor NRC. (13:00) Het Kremlin wil Moldavië voor zich winnen Kandidaat-EU-lid Moldavië houdt dit weekend parlementsverkiezingen. Daarbij staan Moldaviërs voor de keuze tussen een pro-Europese, of een pro-Russische koers. Volgens president Maia Sandu zou Rusland actief proberen de aankomende verkiezingen te beïnvloeden om haar pro-Europese regering te verzwakken. Daarbij lijken steeds minder methoden geschuwd te worden. Analist Wouter Zweers van Instituut Clingendael praat ons bij. Presentatie Sophie Derkzen. 

Dit jaar vieren de Verenigde Naties het 80-jarige bestaan, maar van een feeststemming is in New York geen sprake. Op de Algemene Vergadering heerst een sfeer van machteloosheid en frustratie over het eigen functioneren. Vooral het onvermogen om iets te doen aan de genocide in Gaza en de oorlogen in Oekraïne en Soedan. Terwijl de VS het laat afweten en frontaal de aanval opent op de VN, roeren landen uit het zuiden onder leiding van China om een alternatieve wereldorde op te eisen. Correspondent Eva Rammeloo woont de Algemene Vergadering bij en doet verslag. Nieuwe Amerikaanse sancties tegen Strafhof   De Verenigde Staten overwegen deze week sancties tegen het hele Internationaal Strafhof in Den Haag vanwege onderzoeken naar vermeende oorlogsmisdaden in Gaza. Eerder zijn al sancties ingesteld tegen individuele rechters en aanklagers. Met de geplande “entity sanctions” wil Washington het Strafhof als organisatie aansprakelijk stellen. De Amerikaanse maatrgelen kan onder meer gevolgen hebben voor bankzaken, softwarelevering en salarisbetalingen. Het ICC en zijn lidstaten bereiden zich nu voor op mogelijke tegenreacties.  We bespreken het met voormalig rechter bij het Joegoslaviëtribunaal Fons Orie.    Presentatie: Nadia Moussaid 

Terwijl de Palestijnen worden teruggedrongen naar een steeds kleiner gebied, erkennen steeds meer landen Palestina als officiële staat. Dit tot grote woede van Israël, dat niks wil weten van een tweestatenoplossing. Heeft erkenning van Palestina door andere landen daadwerkelijk nog zin, of is die puur symbolisch? We vragen het onderzoeker en specialist aan de Universiteit Utrecht Peter Malcontent. (11:06) Partners uit noodzaak: EU en India  De Europese Commissie is op zoek naar nieuwe partners, en heeft aangekondigd intensiever te willen samenwerken met India. Dat gaat niet alleen over een op handen staande handelsdeal, maar ook over diplomatieke en militaire samenwerking. Ondertussen blijft India ook een goede partner van Rusland – hoe valt dat voor de EU te rijmen? Daarover EU-correspondent Rik Rutten en hoogleraar Vrije Universiteit Haroon Sheikh. Presentatie: Nadia Moussaid

Turkije heeft - na de VS - het grootste leger van de NAVO. En mengt zich overal: van de oorlog in Oekraïne tot de Hoorn van Afrika. Intussen verdwijnt in Turkije zelf de oppositie in rap tempo achter de tralies. Hoe groot is de macht van Erdogan? Mitra Nazar was vijf jaar correspondent voor de NOS in Turkije en ook Turkije-kenner Cevahir Varan schuift aan.  Presentatie: Sophie Derkzen

Syrië en Israël staan aan de vooravond van een veiligheidsakkoord. Terwijl er enkele dagen geleden nog Israëlische aanvallen waren in Syrië, lijken de twee landen op het punt te staan om een deal te sluiten.  Daarover Midden-Oosten deskundige en collega Abdou Bouzerda. (09:44) Californië als bakermat van verzet In Los Angeles is er elke dag wel een demonstratie tegen de regering Trump. Dat is niet zomaar- De President richt zijn pijlen graag op de Democratische staat. Bewoners pikken het niet en komen op allerlei mogelijke manieren in opstand. Is Californië de bakermat van verzet? Te gast is correspondent Mari Meyer. Presentatie: Laila Frank.

De klimaatdoelen van Eurocommissaris Wopke Hoekstra om de Europese uitstoot van broeikasgassen naar 90 procent te brengen, krijgt veel weerstand. Brussel schuift het voorstel vooruit, waardoor Europa het risico loopt met lege handen op de wereldwijde klimaattop in november te verschijnen. Welke gevolgen zal het hebben als Europa het laat afweten? Klimaatwetenschapper Pieter Pauw waarschuwt. Vechten voor Vrede Toen directeur van vredesorganisatie Pax Rolien Sasse Oekraïne bezocht, werd zij daar door iedereen bedankt voor de Nederlandse wapensteun. Het voelde ongemakkelijk, schrijft ze in haar boek Vrede. Wat het is en waarom het kan. Moest zij nu als vredesactivist voor wapens pleiten? En wat te denken van de roep om grootschalige bewapening van Europa? Over die vragen schuift Sasse vanmiddag aan. 

Vanmiddag staat de hele uitzending in het teken van Gaza. Terwijl de onderzoekscommissie van de Verenigde Naties officieel heeft uitgesproken dat er genocide plaatsvindt in Gaza, is het Israëlische leger begonnen aan de invasie van Gaza-stad. Waar kunnen Gazanen nog naar toe? We vragen het Midden-Oosten correspondent Ruth Vandewalle. Ook hulpverleners in het gebied zien hoe mensen de hoop verliezen om nog te vluchten. In hoeverre kunnen zij hun werk nog uitvoeren? Daarover directeur Artsen Zonder Grenzen Karel Hendriks. De Verenigde Staten blijven pal achter Israël staan, zo benadrukte Marco Rubio nog tijdens zijn bezoek eerder deze week. Welke consequenties heeft het nieuwe VN-rapport voor de Westerse landen die Israël steunen? We vragen het aan André Nollkaemper, hoogleraar internationaal recht en voormalig juridisch adviseur ministerie Buitenlandse Zaken.   Presentatie: Laila Frank.

In de Turkse hoofdstad Ankara doet de rechter vandaag uitspraak over het partijbestuur van de grootste oppositiepartij CHP. De procedure zou kunnen leiden tot het ontslag van partijleider Özgür Özel, de grootste concurrent van president Erdoğan. Dit weekend gingen ruim 50.000 mensen de straat op om te protesteren tegen deze poging van de Turkse regering om de oppositie uit te schakelen. Wat blijft er over van de Turkse democratie? We vragen het collega en Turkije-kenner Cevahir Varan.  (10:27) Drones bedreigen aanvoerroute in de Donbas  Met toenemend succes weten de Russische militairen hun eigen drones in te zetten aan het oostelijke front. Dat zet de verdediging van Oekraïne onder grote druk, zo vertellen militairen en commandanten aan onze verslaggever Michiel Driebergen. Hij maakte een reportage in de plaats Druzhkivka. Zeker nu een belangrijke aanvoerroute vanuit Kharkiv naar de Donbas bedreigd wordt, is de situatie nijpend. Presentatie: Laila Frank

Russische drones boven NAVO-grondgebied en China dat met zijn spierballen rolt. Met de verkiezingen in aantocht wilt u misschien wel weten wat de verschillende partijen in Den Haag eraan willen doen. Experts Helga Salemon en Garrie van Pinxteren duiken in de verkiezingsprogramma's van de de partijen en geven hun geopolitieke stemwijzer.   Presentatie: Bram Vermeulen

Onder druk van de Amerikaanse president Trump zijn in Belarus 52 politiek gevangenen vrijgelaten. Daartegenover staat onder andere een afzwakking van de sancties tegen de Belarussische luchtvaartmaatschappij Belavia. Het is een volgende stap in de opvallende toenadering tussen Trump en president Aleksandr Loekasjenka, een nauwe bondgenoot van Poetin. Of de vrijlating onverdeeld goed nieuws is voor de tegenstem in Belarus, is de vraag, zegt journalist Franka Hummels, die het land op de voet volgt.  (09:15) Europa Draait Door: internationaal recht Wat blijft er over van het internationale recht, nu in Gaza door de Israëlische bezetting zo veel kinderen sterven en Rusland Oekraïne aanvalt? Welke gevolgen heeft de afbraak van de internationale orde voor Europa? Marieke de Hoon, hoofddocent Internationaal strafrecht, vertelt het in een nieuwe aflevering van onze podcast. (11:01) Keniaanse sloppenwijken inspiratiebron voor democratie Kenia was deze zomer groot in het nieuws vanwege de protesten tegen de regering. Jongeren in Kenia snakken naar verandering. In een Keniaanse sloppenwijk nemen jongeren het heft in eigen hand. Ze bieden inspiratie voor het land. Daarover antropologe Naomi van Stapele, die onderzoek doet naar deze groep. Presentatie Laila Frank.

De reacties van politici buitelen over elkaar heen na de politieke moord op activist Charlie Kirk, boegbeeld voor jonge MAGA-aanhangers. Het is het zoveelste geval van politiek geweld in de Verenigde Staten de afgelopen jaren. Wat is daarvan het effect op de Amerikaanse politiek? En hoe dragen politieke reacties bij aan het verder verharden van de sfeer? We vragen het aan voormalig VS-correspondent voor de VRT Björn Soenens. (10:10) Europa buitenspel Het ‘mondiale zuiden', oftewel de landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, is met een opmars bezig. Inmiddels vormen die landen bijna de helft van de wereldeconomie, en dat aandeel zal alleen maar groter worden de komende jaren. Op geopolitiek toneel betekent dat ook verschuivingen. De Adviesraad voor Internationale Vraagstukken waarschuwt de Nederlandse overheid met klem dat ons land, en Europa als geheel, irrelevant dreigen te worden als we niet betere relaties aangaan met landen in het mondiale zuiden. Voorzitter van de commissie van het rapport Annelies Zoomers schuift bij ons aan. Presentatie: Laila Frank

Er gaat een schokgolf door de Arabische wereld: een Israëlische luchtaanval midden in Doha, de hoofdstad van Qatar, op klaarlichte dag. Doelwit waren belangrijke kopstukken van Hamas, die zich in Qatar hadden verzameld over een mogelijk wapenstilstand met Israël. Te gast is Joas Wagemakers van de Radboud Universiteit in Nijmegen, die al jaren onderzoek doet naar Hamas. (10:42) Rusland schendt het Poolse luchtruim; en nu?  Vanochtend heeft de Poolse luchtmacht Russische drones neergeschoten boven het eigen grondgebied. Dat met steun van onder meer Nederlandse F-35's. Polen vraagt de Navo om artikel 4 in te roepen en de lidstaten bijeen te brengen voor overleg. Hoe zal de westerse reactie eruitzien? En hoe kan verdere betrokkenheid in de oorlog voorkomen worden? Daarover hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden en voormalig gevechtsvlieger Frans Osinga en EU-correspondent Romana Abels.  Presentatie: Sophie Derkzen. 

Vandaag dient de Franse premier Bayrou zijn ontslag in. De vertrekkende premier is het ook niet gelukt om de hoge staatsschuld terug te dringen. De kans op een zware economische crisis leidt tot sociale woede onder de Franse burgers. Dat laten ze morgen in een landelijke protestactie met stakingen zien. We praten verder met politicoloog en Frankrijkkenner Koen Damhuis van de Universiteit Utrecht. (11:23) Turkije en Israël op ramkoers in Syrië Syrië maakt zich op voor de eerste verkiezingen sinds de val van Assad. Intussen nemen de spanningen toe tussen Turkije en Israël. Tel Aviv versterkt de greep op het zuiden van het land en ziet de Turkse steun aan de nieuwe machthebbers in Damascus als een bedreiging. Zo dreigt Syrië uit te groeien tot een frontlinie tussen twee regionale grootmachten. Daarover Midden-Oostenkenner Abdou Bouzerda en Turkijekenner Cevahir Varan. Presentatie: Sophie Derkzen.

Een onaangename verrassing voor de Zuid-Koreanen, die net een handelsdeal hebben gesloten waarbij zij voor honderden miljarden gaan investeren in de Verenigde Staten. De Amerikaanse migratiedienst ICE besloot 300 Zuid-Koreaanse arbeidsmigranten uit te zetten. Wat het betekent voor de relaties tussen de twee landen, vertelt journalist en Korea-kenner Casper van der Veen. (12:23) Moet het VN-hoofdkwartier weg uit New York? Morgen begint in New York de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Dé plek waar wereldleiders elkaar ontmoeten. Maar als het aan de Amerikanen ligt is er dit jaar géén Palestijnse delegatie bij. Hun visa werden door de VS ingetrokken. En dat net nu er een belangrijk gesprek op de agenda staat over het erkennen van de Palestijnse staat. Is de VS nog wel een betrouwbaar gastland? Daarover VN-kenner en diplomatiek expert Robert van de Roer en oud-topdiplomaat Ed Kronenburg.  Presentatie: Nadia Moussaid

Bureau Buitenland is terug op tv. En dat is maar goed ook, want de nieuwe wereldorde toonde zich de afgelopen week in volle glorie. We zagen hoe drie grootmachten in het Oosten elkaar de hand schudden: Xi Jinping, Vladimir Poetin en Narendra Modi. En dat terwijl Poetin onlangs nog bij Trump zat, en Modi nog niet zo heel lang geleden juist de beste vriend van de Amerikaanse President leek. Speelt Europa überhaupt nog een rol op dit toneel? Haroon Sheikh legt het uit, met de kaart op tafel. Presentatie: Sophie Derkzen

Volgens de Franse president Macron zijn 26 Europese landen bereid om troepen in te zetten bij een bestand in Oekraïne. Het Kremlin wil niks weten van Europese veiligheidsgaranties. En lijkt Poetin door te gaan met de oorlog. Toch stapelen de problemen zich op voor de Russen, met name op economie en manschappen. Daarover Ruslandkenner Helga Salemon.   (06:23) Frontlinie: De Ruslandroute Steeds vaker duiken Afrikaanse mannen op aan het Russische front in de oorlog tegen Oekraïne. Ze worden ingezet als soldaten, vaak zonder noemenswaardige militaire training – met desastreuze gevolgen. Velen sneuvelen kort na aankomst. In zijn nieuwste Frontlinie-reportage reist Bram Vermeulen af naar Kameroen, waar hij onder anderen spreekt met de families van deze jonge mannen. (13:19) Strijd voor het Amazonebehoud  De bescherming van de Braziliaanse Amazone is een oerwoud aan uitdagingen. Terwijl de huidige president Lula da Silva het beschermingsbeleid heeft aangescherpt, blijven problemen de kop op steken. Vooraan in de strijd voor bosbehoud staan de oorspronkelijke bewoners die tot diep in het woud wonen. Criminoloog en geograaf Tim Boekhout van Solinge ging met hen mee op patrouille en zag met welke uitdagingen zij te maken krijgen. Presentatie: Nadia Moussaid

Na ruim 25 jaar onderhandelen zette de Europese Commissie gisteren druk achter de goedkeuring tussen de handelsovereenkomst tussen Latijns-Amerika en de Europese Unie. Waar komt de haast vandaan en hoe heeft Brussel landen als Frankrijk en Italië toch overtuigd om goedkeuring te geven voor deze Mercosurdeal? Hierover EU-correspondent Romana Abels en politiek econoom Martijn Huysmans.    (14:43) Ook Italië worstelt met overvolle gevangenissen Net als Nederland kampt Italië met het probleem van overbevolking in de detentiecentra. Het aantal zelfmoorden onder gedetineerden is er bovendien schrikbarend hoog. Deze zomer presenteerde de regering een plan: het aantal cellen moet flink worden uitgebreid en er wordt gewerkt aan vervroegde vrijlating voor bepaalde gedetineerden. Correspondent Angelo van Schaik reisde naar Napels om in de gevangenis dáár te kijken en trof een situatie in crisis. Een reportage.   Presentatie: Sophie Derkzen

Amerikaanse oorlogsschepen hebben volgens de regering-Trump een Venezolaans schip tot zinken gebracht. Daarbij zouden elf mensen zijn omgekomen; het zou gaan om drugssmokkelaars. Vorige week al stuurde de VS een kleine oorlogsvloot richting Venezuela om af te rekenen met Venezolaanse drugskartels. Intussen heeft president Maduro zijn leger gemobiliseerd. Hoe gaat dit verder? In de studio collega en Venezuelakenner Edwin Koopman. (08:39) De Franse politieke chaos De Franse Premier Bayrou krijgt geen meerderheid in het parlement voor zijn omstreden begroting en zal daarom zeer waarschijnlijk komende maandag alweer het veld ruimen. Daarmee wordt hij de tweede premier binnen een jaar die opstapt. Intussen loopt de Franse staatsschuld verder op en maken andere Europese landen zich zorgen dat de stabiliteit van de hele Eurozone wordt bedreigd. Maar voorstellen tot bezuinigingen of economische hervormingen vergroten de Franse politieke onrust alleen maar meer. Politicoloog Catherine de Vries en correspondent Eva Rammeloo over de Franse patstelling. Presentatie: Nadia Moussaid. 

Premier Benjamin Netanyahu weigert een stemming te houden over de voorgestelde gijzelaarsdeal, ondanks druk van zijn legerchef en enkele ministers die juist op goedkeuring aandringen. Ondertussen wordt Trumps omstreden plan voor een toekomstig Gaza met zo min mogelijk Gazanen steeds concreter, blijkt uit gelekte documenten. Te gast hierover is Midden-Oosten­correspondent Ruth Vandewalle.  (15.56) Poolse president zoekt zichtbaarheid bij Trump De Poolse president Karol Nawrocki kiest voor zijn eerste buitenlandse reis het Witte Huis uit. Het bezoek met Trump trekt aandacht in Europa. Er bestaan zorgen over de afnemende aanwezigheid van Polen als sterke militaire macht op het Europese toneel, en de diepe verdeeldheid in de Poolse politiek. Daarover NRC-correspondent Mark Middel. Presentatie: Nadia Moussaid

Al een week lang zijn er hevige rellen in Indonesië. Uit onvrede over de economische situatie van veel mensen gaan zij massaal de straat op. President Prabowo komt de demonstranten tegemoet door een heel omstreden salarisverhoging voor parlementariërs terug te draaien. De directe aanleiding voor de spontane volkswoede. Maar ondertussen worden de protesten met harde hand neergeslagen, ziet Indonesië-kenner Fitria Jelyta. (11:32) Gaat Brazilië afrekenen met 'tropische Trump' Brazilië maakt zich op voor een moment van waarheid. Morgen begint het proces bij het hooggerechtshof tegen Jair Bolsonaro. De oud-president wordt onder meer beschuldigd van poging tot staatsgreep. En die zaak leidt tot grote diplomatieke spanningen met de VS. President Trump spreekt van een heksenjacht en doet er alles aan om zijn politieke vriend te redden, die ook wel de 'tropische Trump' wordt genoemd. Daarover oud-correspondent Brazilië Marc Bessems, die de situatie nauwlettend in de gaten houdt. Presentatie: Chris Kijne

In Kopenhagen komen Europese ministers opnieuw bijeen om te praten over veiligheidsgaranties aan Oekraïne. Terwijl Rusland de aanvallen onverminderd voortzet en diplomatieke oplossingen verder uit zicht raken, groeit de druk op Europa om het voortouw te nemen, VRT- Journalist en defensiedeskundige Jens Franssen, over welke landen zich bereid tonen tot actie. (09:35)Alternatieve wereldorde ontmoet elkaar in Shanghai Komend weekend reist president Vladimir Poetin af naar China, op uitnodiging van Xi Jinping. Die laatste grijpt de kans aan om zich te presenteren als leider van een alternatieve wereldorde tussen leiders van landen uit het mondiale zuiden. De Indiase premier Modi is te gast, én Kim Jong Un van Noord-Korea komt ook langs. De banden tussen deze leiders worden in het Trump-tijdperk alleen maar warmer. Daarover Ruslandkenner Hubert Smeets van Raam op Rusland, en sinoloog Ardi Bouwers. 

In Hongarije groeit de verontwaardiging over het landgoed van Viktor Orbán. Een parlementslid is naar binnen geglipt en laat met video's zien dat het luxer is dan de premier zelf doet voorkomen. Beschuldigingen van corruptie vinden steeds meer weerklank, met als gevolg dat Orbán al een paar maanden niet meer bovenaan in de peilingen staat. Wat de politieke implicaties zijn van de onthulling vertelt NRC-correspondent Mark Middel. (09:06) Hoe Reform UK het Britse immigratiedebat bepaalt Operation Restoring Justice, zo noemt de radicaal-rechtse partij Reform UK haar plannen om alle asielzoekers te deporteren. Voorman Nigel Farage presenteerde zijn ideeën deze week in een onrustige tijd voor het VK: door het hele land waren protesten bij hotels die asielzoekers huisvesten. Profiteert Reform UK van de hoogoplopende gemoederen? En welk antwoord heeft de regerende Labourpartij onder premier Keir Starmer op dit alles? Te gast is Stijn van Kessel, politicoloog verbonden aan de Queen Mary universiteit in Londen. Presentatie: Sophie Derkzen

Het versterken van het Duitse leger is een van de grootste prioriteiten van bondskanselier Friedrich Merz. Daarom wordt vandaag een hervorming van de militaire dienst aangekondigd, waarbij zoveel mogelijk jongeren de weg naar de Bundeswehr moeten vinden. Het gaat nu nog om een vrijwillig traject, maar wat de Christendemocraten van Merz betreft, zou zo snel mogelijk een verplichte dienst moeten volgen. Wat brengt dit teweeg in de Duitse samenleving? Daarover Duitslandverslaggever voor de VRT Jeroen Reygaert.  (09:45) Hoelang blijft Oeganda nog vluchtelingen verwelkomen? Het Oost-Afrikaanse land Oeganda staat bekend om zijn open-deurenbeleid en vangt de meeste buitenlandse vluchtelingen op van het Afrikaanse continent: Inmiddels bijna 2 miljoen. Nederland en andere westerse landen tonen interesse in migratiedeals; Trump sloot vorige week een overeenkomst met Kampala. Ondertussen droogt de internationale steun op en waarschuwt de VN dat de noodfinanciering in september stopt. De situatie is kritiek. Hoe lang kan Oeganda zijn beleid nog volhouden? Daarover wetenschapper Kristof Titeca.

Woensdag komt de Belgische regering voor het eerst sinds de zomer weer bijeen, met één expliciet agendapunt: Gaza. De Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) eist dat er harder moet worden opgetreden tegen Israël en waarschuwt voor een regeringscrisis als dat niet gebeurt. Na het eerdere ontslag van de minister Veldkamp in Nederland raakt ook België verzeild in dezelfde politieke discussie over Gaza. Daarover politicoloog Hendrik Vos. (11:26) Bom geen taboe meer in Japan Niet alleen Europa moet zich voorbereiden op een wereld waarin de VS niet langer een vanzelfsprekende bondgenoot is. Omringd door landen als China, Rusland en Noord-Korea groeien ook in Japan de zorgen over VS als betrouwbare partner op het gebied van defensie. En gaan er zelfs stemmen op over een bom, iets wat voorheen onbespreekbaar leek in het land. Daarover Casper Wits, japanoloog aan de Universiteit Leiden. Presentatie: Sophie Derkzen

Na Los Angeles en Washington DC lijkt Chicago de volgende grote stad te worden waar president Trump de Nationale Garde wil inzetten. Volgens Amerikaanse media ligt het plan al klaar. Officieel gaat het om het terugdringen van de misdaadgolf, maar critici waarschuwen dat dit een nieuwe stap is in Trumps autoritaire koers. We spreken hierover met journalist en Amerika-kenner Laila Frank en de in Chicago geboren Nederlands-Amerikaans comedian Greg Shapiro.  (12:20) Israëlische dienstweigeraars betalen een hoge prijs Terwijl het Israëlische leger zijn aanvallen in Gaza opvoert, groeit het verzet binnen Israël. Jongeren en reservisten weigeren te vechten, met grote gevolgen voor de weigeraars.  Mattan Helman weigerde zeven jaar geleden al. Hij belandde in de gevangenis en ondersteunt nu andere dienstweigeraars, in de hoop een massabeweging op gang te krijgen. Collega Djuna Kramer zocht hem op. Presentatie: Sophie Derkzen

Vijf op de zes gedode Palestijnen in Gaza zijn burgers. Dat melden de Britse krant The Guardian en het nieuwsplatform +972 Magazine, die inzage hebben gehad in een geheime database van het Israëlische leger. Daarmee zou het aantal burgerslachtoffers in het rijtje komen de genocides in Rwanda en Srebrenica. Intussen rapporteert de internationale waakhond voor voedselzekerheid (IPC) dat er sprake is van hongersnood in de Gazastrook. Daarover correspondent Ruth Vandewalle. (09:20) Wie heeft de langste adem in Servië? ‘Doorgaan en niet opgeven.' Zo luidt de strijdkreet van de studentenbeweging in Servië. Al maanden demonstreren tienduizenden tegen corruptie en eisen het vertrek van hun regering. Maar daar wil de Servische president Vucic voorlopig geen gehoor aan geven. Wat begon als vreedzaam verzet, lijkt nu een nieuwe fase in te gaan: eentje van veel grimmigheid en geweld. En stevent het land af op politieke chaos. Te gast is Serviëkenner Ingrid Gercama. Presentatie: Chris Kijne 

Het is een beproefde strategie voor meer zetels bij verkiezingen: de grenzen van kiesdistricten aanpassen. Maar niet eerder werd het zogenoemde gerrymandering zo schaamteloos ingezet. In reactie op de staat Texas, die met de voorgestelde nieuwe kaart vijf extra zetels zou kunnen veiligstellen voor de Republikeinen, gaan de Democraten nu de tegenaanval aan. Amerikakenner en jurist Kenneth Manusama vraagt zich af of het einde nu zoek is.  (13:20) Hongkong rekent af met laatste creatieve verzet Hongkong komt steeds verder in de greep van Beijing. De lokale autoriteiten willen nu ook het laatste beetje oppositie uitbannen: de zogenoemde ‘soft resistance'. Dat gaat om creatieve, vaak subtiele vormen van verzet tegen China, zonder dat er sprake is van strafbaar gedrag. Bijvoorbeeld onafhankelijke boekenbeurzen die nu worden weggezet als “subversief”. Sinoloog Ardi Bouwers legt uit wat dit betekent voor het laatste beetje vrijheid in de stad. Presentatie: Sophie Derkzen

India kreeg van Trump torenhoge handelstarieven tot vijftig procent opgelegd, een klap die niet zonder gevolgen blijft. Het land zoekt nu meer toenadering tot Rusland en China: begin deze week bracht de Chinese minister van Buitenlandse Zaken een officieel bezoek aan India, en morgen ontmoeten de Russische en Indiase ministers van Buitenlandse Zaken elkaar. Wat staat er op de agenda, en wat zeggen de ontmoetingen over de machtsverhoudingen op het wereldtoneel? NRC-correspondent Lisa Dupuy geeft inzicht vanuit India. Kan Europa aansprakelijk worden gesteld voor genocidaal geweld in Gaza? Premier Netanyahu maakt vanochtend bekend 60.000 extra duizend reservisten op te roepen voor de bezetting van Gaza Stad. Daarmee gaat Israël lijnrecht in tegen het advies van het Internationaal Gerechtshof om de bezetting juist te beëindigen. Europese landen veroordelen de plannen, maar slagen er niet in om de voortdurende militaire operatie te stoppen. Welke aansprakelijkheid valt hen ten deel? Daarover Midden-Oostenexpert en onderzoeker mensenrechten aan de Universiteit Gent, Brigitte Herremans.   Presentatie: Sophie Derkzen

Het was ‘het beste gesprek tot nu toe' geweest met Trump, zei president Zelensky gisteren. Maar wat nu precies de uitkomst is, blijft nog behoorlijk vaag. De VS zouden bereid zijn om veiligheidsgaranties te geven bij een eventueel akkoord, maar wat die precies inhouden is niet duidelijk en moet nu worden uitgewerkt. Het zou niet de eerste keer zijn dat Oekraïne garanties toegezegd krijgt. Europa kijkt afwachtend naar Trump, maar kan het zelf niet meer initiatief nemen? En komt er echt een topontmoeting tussen Zelensky en Poetin? Daarover Oost-Europadeskundige van Clingendael Bob Deen. (13:56) Geld voor Libanon als Hezbollah zich ontwapent Het noodlijdende Libanon kan miljarden aan economische steun krijgen, voorwaarde is wel dat Hezbollah zich ontwapent. Dat is de kern van een Amerikaans voorstel om het land dat volledig aan de grond zit te helpen. Maar wil Hezbollah zich wel ontwapenen? Daarover Midden-Oosten journalist Eline Derakhshan. Presentatie: Sophie Derkzen

Vandaag bezoekt de Oekraïense president Zelensky het Witte Huis, vergezeld door een stevige delegatie Europese leiders, waaronder Macron en Merz. Samen proberen ze Trump ervan te overtuigen de eisen die Poetin in Alaska stelde naast zich neer te leggen. Maar hoe kunnen de Europese leiders Trump bewegen om de veiligheid van Oekraïne in de toekomst te garanderen? Daarover spreken we met Brussel-correspondent voor NRC Rik Rutten en Oekraïne-correspondent Michiel Driebergen.  (14:32) Zwarte leiders VS vrezen push door Trump Republikeinse staten sturen extra troepen naar Washington om Trumps ‘veiligheidsnoodtoestand' te ondersteunen. Eerder zette hij al de Nationale Garde in om ‘de orde te herstellen'. Amerikaanse steden met overwegend Afro-Amerikaanse inwoners en zwarte burgemeesters vrezen voor hetzelfde lot. Ze denken dat de Amerikaanse president het vooral op hen heeft voorzien. Daarover praten we met Amerika-watcher Carol Rock. Presentatie: Sophie Derkzen

Vanavond treffen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Russische collega Poetin elkaar in Alaska. Officieel draait het om mogelijke stappen richting een staakt-het-vuren in de oorlog in Oekraïne. Maar op de achtergrond tekent zich een strategisch machtsspel tussen twee wereldleiders over een mogelijke nieuwe wereldorde. Aan tafel correspondent Olaf Koens, en filosoof en hoogleraar Haroon Sheikh. Presentatie: Sophie Derkzen

In Griekenland is hulpverlening aan vluchtelingen inmiddels strafbaar gesteld, en vorige week kondigde de Griekse minister van Migratie aan dat afgewezen asielzoekers een enkelband moeten dragen. Freelancejournalist Romy van Baarsen gaat in dit verhardende klimaat op zoek naar de menselijkheid achter het Europese migratiebeleid. Tijdens haar onderzoek naar illegale terugsturen van vluchtelingen en migranten ontmoet ze de Noor Tommy Olsen van Aegean Boat Report, haar persoonlijke held. Ooit stond hij als vrijwilliger op de Griekse stranden; nu is hij de laatste waakhond van de Egeïsche Zee. Presentatie: Chris Kijne.

Vandaag reizen we naar Zuid-Korea, het land dat eind vorig jaar onverwacht wereldnieuws werd toen president Yoon Suk Yeol een staat van beleg uitriep. Zijn machtsgreep mislukte en dat was mede dankzij de burgers die massaal de straat opgingen om te protesteren.  Remco Breuker, hoogleraar en Korea-deskundige aan de Universiteit Leiden, vertelt ons over de muzikant Lang Lee die tijdens de protesten voor een publiek van twee miljoen mensen optrad. Met geestige performances stelt Lee de minder zonnige kant van de Zuid-Koreaanse samenleving aan de kaak: corruptie, seksisme en mensen die niet kunnen rondkomen. Ook de bevoorrechte positie van K-pop neemt ze op de hak, iets wat haar niet door iedereen in dank wordt afgenomen.  In Bureau Buitenland Zomerhelden spreken we met deskundigen over hun held, mensen die tegen de stroom in gaan, die ons inspireren en die bouwen in plaats van afbreken. Presentatie: Chris Kijne.

Journalist Daaf Borren vertelt over Shari, een jonge Liberiaanse activist die hij bewondert om haar moed en vastberadenheid. Ze strijdt tegen seksueel geweld en onrecht, onder meer door wekelijks in het zwart naar haar werk te gaan en protesten te organiseren. Tussen 1989 en 2003 werd Liberia verscheurd door burgeroorlogen, waarin seksueel geweld systematisch als wapen werd ingezet. Jaren later is er nauwelijks gerechtigheid: de meeste daders zijn nooit berecht en op veel plekken gaat het geweld tegen vrouwen onverminderd door. Presentatie: Sophie Derkzen

Van Moskou tot aan de keukentafel in Amsterdam – als journalist zette Derk Sauer zich zijn hele leven in voor persvrijheid. Twee weken na zijn overlijden spreekt zoon Pjotr Sauer openhartig over de man, de vader en over zijn held, de voormalige topmodel Nadezhda Rossinskaya, die recent is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 22 jaar. Over trots, inspiratie en de prijs van het vrije woord. Presentatie: Chris Kijne

In het Centraal-Afrikaanse land Tsjaad is journalistiek een risicovol beroep. Intimidatie, arrestaties en verdwijningen zijn aan de orde van de dag. Het land staat op plek 117 van 180 op de persvrijheidsranglijst van Reporters Without Borders. Antropoloog Mirjam de Bruijn doet al jaren onderzoek in de regio en volgt er jongeren die zich via social media en videoactivisme uitspreken tegen het regime. Eén van hen is haar held Zyzou. In Bureau Buitenland Zomerhelden spreken we met deskundigen over hun held of heldin, mensen die tegen de stroom in gaan, die ons inspireren en die bouwen in plaats van afbreken.  Presentatie: Chris Kijne.

Bijna vier jaar na de val van Kaboel en de machtsovername door de Taliban, keren we terug naar Afghanistan met kunsthistoricus Nathalie Paarlberg. Zij woonde er voor de machtswisseling. Nog steeds reist ze jaarlijks door het land op zoek naar sporen van cultureel erfgoed, ondanks de verwoesting. Recent ontmoette ze haar held Rangina Hamidi, ooit de eerste vrouwelijke minister van Onderwijs van het nieuwe Afghanistan. Nu zet Hamidi haar strijd voor vrouwenrechten voort, in een land dat volgens de Verenigde Naties de meest vijandige plek ter wereld is voor vrouwen. Maar hoe voer je verzet als er nauwelijks ruimte voor is?  Presentatie: Sophie Derkzen