Podcasts about servische

Episode 322! Boze Russische passagier is doodsbang voor Poetin. Overijverige ambtenaren verbieden introductie-vluchten met oude vliegtuigen. Hallo en Gordon: de zanger en frequent flyer is het nieuwe geheime wapen van Luchtvaartnieuws. Servische president koning te rijk in dure Falcon 6X. Irak is Nederland te slim af met de Caracals. Supersonisch vliegen zonder Sonic Boom. Wist je dat Transavia een rubriek van The Mic High Club heeft gejat? Ruzie met Ger de pensionado om foto van KLM-vrachtkist. Delta verzint truc om de heffingen van Trump te omzeilen. En nog veel meer. (00:00) Eindhoven is Black featuring Gordon - DJ Turbulence (00:49) Intro (01:07) Groeten aan de Gastelse Fanfare (02:16) Liefhebbers van oude vliegtuigen zijn gedupeerd (04:28) Leader (04:47) Luchtvaartnieuws kaapt Gordon (07:21) Unruly Rus NIET boos op Poetin (07:57) Wereldleiders moeten omvliegen (10:44) Dikke private jet voor president Servië (11:56) Feestkoningin Máxima vliegt naar Sevilla (14:01) Stukje muziek van Gordon voor de mensen (14:30) Geniet van single isle luxe bij Etihad (17:52) Wist jij dat Transavia ONZE rubriek jat? (19:17) Dure Super Hornet verdwijnt in de golven (22:18) Nieuwe Caracals: NL onderop de stapel (23:07) Chinezen willen Ryanair als klant (27:34) G8000 probeert de Mach te vangen (28:51) Boom Supersonic wil geen knal meer (32:05) Philip wil iconische 747 terug (35:03) Pief PAF poef (36:20) Zo omzeilt Delta de heffingen van Trump (38:18) Ruzie over foto met KLM pensionado (40:27) Afsluit (40:49) Hercules als drone-platform. Muziek: "Luxury" - New Musik en "Chagarijn" van Gordon. Tips en commentaar: info@tmhc.nl Michiel Koudstaal is onze voice-over. Voor al je stemmenwerk ga naar voxcast.nl BOOMLESS CRUISE

Nu drinkt hij met zijn vrienden nog koffie op een terras in Banja Luka. Maar hoelang kan de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik dat blijven doen? In februari is hij veroordeeld tot een jaar cel. Er volgde een arrestatiebevel. Maar vooralsnog loopt Dodik vrij rond en dook hij zelfs op in Israël en Moskou. Balkanjournalisten Marjolein Koster, journalist gespecialiseerd in de westelijke Balkan, en Marcel van der Steen, van de podcast de Balkanman, laten hun licht schijnen over Dodiks situatie. En ook over de man die druk kan zetten op Dodiks arrestatie, de Hoge Vertegenwoordiger van Bosnië en Herzegovina Christian Schmidt. Want kan Schmidt Dodik zo vrij laten rondlopen of tast dat zijn gezag aan? Natuurlijk leggen we ook even goed uit hoe het bestuur van Bosnie en Herzegovina eruit ziet. Dat is niet zo eenvoudig. Dus laat Marcel dat graag over aan Marjolein. Geen Balkanmop, maar wel een goeie mop van Joost uit Tbilisi. Misschien een goed middel tegen FSB-ondervraging. Geert Jan is er nog even niet bij. Hij komt bij de volgende aflevering terug als trotse vader van zijn pasgeboren Nina. Host: Floris Akkerman Balkanvrouw: Marjolein Koster Balkanman: Marcel van der Steen Humorist: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een superhack wierp in 2020 licht op de praktijken van Servische drugscriminelen. Grote juridische gevolgen bleven echter uit, mede door de hechte banden met de politiek.Gast: Mark MiddelStem en montage: Jan Paul de BondtRedactie: Rogier van 't HekCoördinatie: Elze van DrielHeb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia roept veel vragen op. Waarom een officieel bezoek aan Kenia als de mensenrechtensituatie er niet goed is en de Keniaanse politie demonstranten keihard aanpakt? Daarbij zijn tientallen mensen gedood en ontvoerd. Het bezoek wordt door veel Kenianen gezien als een goedkeuring van het beleid van president Ruto. Afrika-correspondent Joost Bastmeijer is in Nairobi om verslag te doen van het bezoek, en Jaya Khamala, oprichter van de petitie 'Opposing the Dutch Royals', vertelt over het gebrek aan mensenrechten in Kenia. (14:07) Waarom de EU Servische demonstranten niet in de steek moet laten In hoofdstad Belgrado gingen honderdduizenden mensen de straat op. Het was daarmee de grootste demonstratie ooit in Servië, en dat is uniek. Er wordt door studenten, boeren en andere burgers al drie maanden geprotesteerd tegen de regering en haar corruptie. Maar volgens historicus Geert Luteijn houdt de EU zich veel te afzijdig. En dat is volgens hem niet zonder risico. Presentatie: Tim de Wit

In Bosnië en Herzegovina is het Srebrenica Memorial Center voorlopig gesloten, omdat de veiligheid van bezoekers en medewerkers niet gegarandeerd kan worden. Intussen is een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Milorad Dodik, de leider van de Servische deelrepubliek, die met zijn separatistische wetten een ramkoers inzette tegen de landelijke regering. Hoe hoog lopen de etnische spanningen op? En wat moet de internationale gemeenschap doen? Daarover journalist en Balkankenner Marjolein Koster. (09:39) Europa aan de bom? Door het optreden van president Trump zijn de Europese landen in een paar weken tijd niet alleen heel onzeker over de steun aan Oekraïne, maar ook over de eigen veiligheid. Er wordt daarom hard gewerkt aan het versterken van de eigen defensie. En omdat ook aan de Amerikaanse nucleaire paraplu wordt getwijfeld, zijn kernwapens daarbij geen taboe. Zo bood Frankrijk al aan het eigen nucleaire arsenaal ‘te delen'. Duitsland staat daarvoor open, maar ook Polen. In het derde deel van onze geopolitieke serie De oplossing van het Westen: Putin, Xi en Trump in strijd met Europa, de vraag of Europa aan een eigen bom gaat. Daarover te gast: defensie-expert Paul van Hooft en hoogleraar internationale politiek Tom Sauer. Presentatie: Bram Vermeulen

De Britten, Canadezen en Amerikanen werden in 1945 als helden binnengehaald. Maar er zaten nogal wat schaduwkanten aan de bevrijding: denk aan de Hongerwinter, de Slag om Arnhem en de vergisbombardementen op Nijmegen en Den Haag. Militair historicus Christ Klep schreef een nieuw standaardwerk over de bevrijding, en vertelt waarom deze in Nederland langer duurde dan in andere West-Europese landen.Eeuwenlang streden homoseksuele mannen in Utrecht voor hun plaats in de samenleving. Recensent Manon van der Heijden bespreekt het boek Utrechtenaren, een queer geschiedenis. Daarin staan persoonlijke verhalen van Utrechters die zich niet aan de dominante sekse- en gendernormen hielden, en wat hun emancipatiebeweging betekende voor de rest van Nederland. Deze maand leest u in Historisch Nieuwsblad verhalen die aansluiten bij het nieuws over importtarieven en handelsoorlogen. In het verleden liepen die dikwijls uit op militair geweld, zoals bij de Varkensoorlog van 1906. Een Oostenrijks-Hongaars importverbod op varkensvlees moest de Servische economie hard raken, maar het effect was tegenovergesteld.

Servische jongeren gaan al drie maanden de straat op om te demonstreren tegen corruptie. Ze eisen een transparant en democratisch Servië. Wat maakt deze protesten anders dan die van eerdere generaties en hoe kansrijk zijn ze? Hoofdredacteur Pieter Klok belt met Rosa van Gool, correspondent Italië en de Balkan. Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Presentatie: Pieter KlokRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem, Jasper Veenstra en Lotte GroenendijkMontage: Rinkie BartelsSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Al weken lang gaan bewoners van grote Servische steden als Belgrado en Novi Sad de straten op. En met resultaat! Premier Vucevic kondigde gisteren zijn vertrek aan. Daarmee zijn de demonstranten nog niet klaar. Het echte probleem is het politieke systeem van het land en man die daar het symbool van is: president Aleksandr Vucic. De Serven zijn klaar met president Vucic en zijn beleid van vriendjespolitiek, corruptie en ongelijkheid. Te gast: Ingrid Gercama, antropoloog en journalist, voornamelijk toegespitst op het Balkan gebied.

Na maandenlange protesten is de Servische premier Miloš Vučević vanochtend dan toch afgetreden. Hij nam zijn besluit na alweer een dag van verkeersblokkades door Servische studenten en boeren. Daarover Balkan-journalist Marjolein Koster.  (09:58) Technologische wedloop tussen VS en China losgebarsten Een Chinees alternatief voor ChatGPT heeft de Amerikaanse techbedrijven doen kelderen op de beurs. Duidelijk is dat de VS niet langer een monopolie heeft op het gebied van kunstmatige intelligentie. Welke gevolgen heeft de Chinese doorbraak in de geopolitieke strijd tussen de VS en China? En wat betekent deze wedloop voor Europa? We spreken daarover met Paul Verhagen, van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, en Maaike Okano-Heijmans, onderzoeker bij het Clingendael Instituut. Presentatie: Sophie Derkzen

En: Servische boeren trekken de straat op voor het milieu (00:54) Hoe reageert het Kremlin op de Oekraïense inval? Met de onverwachte aanval op Russisch grondgebied luidt Oekraïne een nieuw tijdperk in de oorlog in. Liggen er nu meer van dit soort verrassingen in het verschiet? Intussen weet Rusland de betekenis van de aanval juist aardig te bagatelliseren. Is dat houdbaar, of zullen de gevolgen van de oorlog nu steeds meer doordringen tot de gewone Rus? Helga Salemon, Ruslandkenner en onderzoeker bij HCSS, en verslaggever Michiel Driebergen praten ons bij over de stand van zaken.  (19:04) Buitenland Uitgelicht: Servische boeren protesteren voor het milieu In onze vernieuwde rubriek Uitgelicht gaan redacteuren van Bureau Buitenland op zoek naar de verhalen en mensen achter het nieuws. Collega Abdou Bouzerda dook in de Servische protestbeweging tegen een lithium-mijn, die afgelopen weekend tienduizenden mensen op de been kregen in Belgrado. Vooral boeren vormen het hart van deze milieuprotesten, ontdekte Bouzerda. Zij zijn bang dat de organische vorm van landbouw die zij al generatieslang bedrijven wordt bedreigd.

Tja, ook op dag 4 konden we de medaillespiegel maar beter overslaan. Gelukkig zijn we eindelijk in Parijs, en kunnen we ons de komende dagen opmaken voor geweldige sportevenementen, veel Rob Kemps én een lading chansons waar je u tegen zegt. Maar echte Televisië-jongens kunnen uiteindelijk hun ware aard uiteindelijk nooit helemaal loslaten, en dus werd er besloten tot een megalomaan experiment, waarbij wordt gekeken of het haalbaar is om zowel Humberto Tan als Dione de Graaff live aan het werk te zien. Dat resultaat hoor je in de nieuwste aflevering, waarbij we óók stil staan bij een hoge toren, Rob Jetten, de krankzinnige temperaturen in Parijs, de Servische roeirel én het laatste nieuws. Morgen zijn we er weer, met nog meer Parijs-content!Wil je ons steunen? Dat kan via onze PetjeAf-pagina, waar we de komende weken ook extra afleveringen voor gaan maken, en waar je ons alles (nu ja, bijna alles) kunt vragen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dag 3 is daar, maar de medaillespiegel blijft voor Nederland vooralsnog een behoorlijk pijnlijk verhaal. Daar kan zelfs een geweldige peptalk van de koning weinig aan veranderen. Is de positie van Pieter van den Hoogenband nog houdbaar? Gelukkig houden we de moed erin in Olympië, en pakken we de hoogtepunten van de dag mee, bespreken we verse complottheorieën over Servische roeiers én ruimen we een groot deel van de aflevering in voor een deep dive in het betere surfwerk, waarvoor op deze Olympische Spelen wordt uitgeweken naar, jawel, Tahiti! Maar misschien nog wel belangrijker: er is een eerste Olympië-chanson! Met die geweldige ontwikkeling zetten we langzaam koers richting Parijs, waar we vanaf morgen helemaal losgaan. De Parijse platenzaken zijn gewaarschuwd.Wil je ons steunen? Dat kan via onze PetjeAf-pagina, waar we de komende weken ook extra afleveringen voor gaan maken, en waar je ons alles (nu ja, bijna alles) kunt vragen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is 11 juli, internationale herdenkingsdag voor de genocide van Srebrenica. Op deze dag, in 1995, vielen Bosnische Serviers de enclave Srebrenica binnen. De voor de oorlog gevluchte Bosnische bevolking zou in Srebrenica veilig zijn. Ze zouden beschermd worden door Nederlandse VN-militairen, maar die konden de Servische agressie niet tegenhouden. Kort daarna werden naar schatting 8-duizend Bosniaken weggevoerd en vermoord. Te gast: Niké Wentholt, historicus en deskundige op het gebied van de Westelijke Balkan aan de Universiteit voor Humanistiek. En vanuit Bosnie, Alma Mustafić, genocide- en onderwijsexpert aan de Hogeschool Utrecht en dochter van Rizo, een van de mannen die in Srebrenica werd vermoord. 

Nederland speelt vanavond de halve finale op het EK. Maar is dat het grootste nieuws wereldwijd of is onze nationale trots, de Oranjemars van de fans, het opmerkelijkste nieuws in de buitenlandse media? Opvallend is dit positieve nationalisme in elk geval wel.  Nationalisme is niet per definitie positief. Bij de Turken kwam de wolvengroet voorbij en de Albanese aanvaller Daku zong anti-Servische liederen. Voetbal en nationalisme, het lijkt hand-in-hand te gaan. Hoe komt dat toch?  Daar praat Jan over met Koen Janssen. Hij schreef een paar jaar geleden het boek ‘90 minuten oorlog'

Hoe geruststellend het woord 'vredesmissie' ook mag klinken, Srebrenica liet ons anders inzien. Daar werden in juli 1995 achtduizend moslimmannen vermoord door Servische soldaten, onder toeziend oog van de Nederlandse militairen van Dutchbat III. Velen van hen kwamen terug met trauma's en schuldgevoel, en precies die herinneringen proberen ze sinds enkele jaren te verwerken door terug te keren naar de plek waar het misging. In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak daarom deze week met veteranen over deze terugkeerreizen naar Bosnië, die zij maken in hun weg naar verwerking en herstel. Hoe is het voor hen om oog in oog te staan met hun donkerste herinneringen? En welke emoties en herinneringen worden opnieuw opgeroepen als ze de grond betreden waar het allemaal gebeurde? Te gast: Derk Zwaan, Eelco en Mariska Mulder, Antoon en Corrie van der Wiel en Eric Vermetten. --- Presentatie: Coen Verbraak Redactie: Noah van Diepen Eindredactie: Bram Vollaers ℹ️ Meer info over deze aflevering vind je hier (https://depublieketribune.human.nl/afleveringen/terug-naar-srebrenica) ✉️ Reageren op deze aflevering? Mail de redactie op depublieketribune@human.nl

De Ondernemer op New Business Radio gemist? Na twee mislukte ondernemersavonturen schoot Pavle Beslic raak met het door hem opgerichte uitzendplatform Staffyou. In de uitzending vertelde hij over de stormachtige groei van zijn bedrijf en het leergeld dat hij onderweg naar dat succes betaalde. Met een geschat vermogen van ruim 50 miljoen euro is Pavle Beslic één van de succesvolste ondernemers van zijn generatie. Toch was het zo'n tien jaar geleden allerminst zeker dat de zoon van een Servische moeder en Bosnisch-Kroatische vader in 's lands rijkenlijstjes terecht zou komen. Twee ondernemingen redden het niet omdat ze uiteindelijk niet schaalbaar bleken. Hoe Pavle uiteindelijk van een baan als accountant succesvol de overstap maakte naar de uitzendbranche en Diergaarde Blijdorp, voetbalclub Ajax en grote cateraars tot zijn klanten kan rekenen, hoorde je in de uitzending. Daarnaast ging presentator Jonathan van Noord in gesprek met Pavle over de strategie achter de groei van Staffyou (hint: TikTok heeft ermee te maken), het belang van data op zijn platform, het leergeld dat hij betaalde tijdens het opschalen van zijn bedrijf en zijn blik op het personeelstekort. Verder te gast in de uitzending waren Gerd-Jan Jongerman van Lagemaat Sloopwerken, Sander Wapperom van DeWarmte, Gerrit van Gelder van Familiebedrijf Van Gelder en Steven Beek en Jeroen Hüpscher van BiBoVino. De Ondernemer is wekelijks op dinsdag van 11:00 tot 13:00 uur live te beluisteren op New Business Radio en is ook te zien, via de homepage van De Ondernemer, YouTube en Facebook.

De Ondernemer op New Business Radio gemist? Na twee mislukte ondernemersavonturen schoot Pavle Beslic raak met het door hem opgerichte uitzendplatform Staffyou. In de uitzending vertelde hij over de stormachtige groei van zijn bedrijf en het leergeld dat hij onderweg naar dat succes betaalde. Met een geschat vermogen van ruim 50 miljoen euro is Pavle Beslic één van de succesvolste ondernemers van zijn generatie. Toch was het zo'n tien jaar geleden allerminst zeker dat de zoon van een Servische moeder en Bosnisch-Kroatische vader in 's lands rijkenlijstjes terecht zou komen. Twee ondernemingen redden het niet omdat ze uiteindelijk niet schaalbaar bleken. Hoe Pavle uiteindelijk van een baan als accountant succesvol de overstap maakte naar de uitzendbranche en Diergaarde Blijdorp, voetbalclub Ajax en grote cateraars tot zijn klanten kan rekenen, hoorde je in de uitzending. Daarnaast ging presentator Jonathan van Noord in gesprek met Pavle over de strategie achter de groei van Staffyou (hint: TikTok heeft ermee te maken), het belang van data op zijn platform, het leergeld dat hij betaalde tijdens het opschalen van zijn bedrijf en zijn blik op het personeelstekort. Verder te gast in de uitzending waren Gerd-Jan Jongerman van Lagemaat Sloopwerken, Sander Wapperom van DeWarmte, Gerrit van Gelder van Familiebedrijf Van Gelder en Steven Beek en Jeroen Hüpscher van BiBoVino. De Ondernemer is wekelijks op dinsdag van 11:00 tot 13:00 uur live te beluisteren op New Business Radio en is ook te zien, via de homepage van De Ondernemer, YouTube en Facebook.

Na maanden van twijfel is het dan toch gelukt: PVV, VVD, NSC en BBB hebben een hoofdlijnenakkoord gesloten. Ze zeggen een nieuwe weg in te slaan met het akkoord. Alle partijen zijn akkoord. Na de laatste onderhandelingsronde werd het onderhandelaarsakkoord in de fracties besproken. Bij de PVV werd de deal met gejuich ontvangen, zegt partijleider Geert Wilders. Politiek verslaggever Leendert Beekman is in Den Haag.  De Slowaakse premier Fico is niet meer in levensgevaar. Dat heeft de vice-premier van het land tegen de BBC gezegd. Fico werd gisteren neergeschoten. Er is inmiddels een verdachte aangehouden. Het gaat om Europa's eerste aanslag op een regeringsleider sinds de moord op de Servische premier Zoran Djindjic in 2003. Bij ons is Oost-Europa correspondent Stefan Bos. Over deze podcast        In Ochtendnieuws hoor je in 20 minuten het belangrijkste nieuws van de dag. Abonneer je op de podcast via bnr.nl/ochtendnieuws, de BNR-app, Spotify en Apple Podcasts. Of luister elke werkdag vanaf 06.00 uur live via bnr.nl/live. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Johan de Jonge was 21 jaar toen hij als gewondenverzorger als onderdeel van de Luchtmobiele Brigade op uitzending ging naar voormalig Joegoslavië.Met Dutchbat III maakte Johan van heel nabij de val van de enclave Srebrenica mee.De bommen die vanaf de  F-16 van Manja Blok werden gegooid rondom Srebrenica hadden voor Johan en een aantal van zijn collega's van Dutchbat III bijna fatale gevolgen. In deze aflevering van Mee Op Missie vertelt Johan heel minitieus over de laatste dagen op weg naar de val van de enclave. In een interview met Coen Verbraak in de Volkskrant vertelt Johan over de gevolgen die zijn uitzending in de jaren daarna op zijn leven heeft gehad.Inmiddels is Johan meerdere keren, ook als 'reisleider' van de zogenaamde terugkeerreizen, teruggeweest naar Srebrenica. Met het project Building a Bosnian Dream probeert Johan in Srebrenica een sportveld voor kinderen te realiseren en zo de Bosnische en Servische kinderen de oorlog te helpen vergeten én via sport te laten verbroederen.Muziek: Aniek Maren - Eyes Open Wide.De hele  Mee Op Missie playlist vind je hier.Wil je het verhaal van Johan nog eens rustig teruglezen, dan kan dat HIER.Andere verhalen van veteranen vind je op Veteranendag.nl,  Instagram, TikTok en Facebook of meld je aan voor de VeteranenMail.In gesprek met veteranen over hun uitzendingen en ervaringen.

"Ik zit in een negatieve cyclus." Dat zei Novak Djokovic nadat hij op het toptoernooi Indian Wells werd uitgeschakeld door de jonge Italiaan Luca Nardi, het nummer 123 van de wereld. In de halve finales van de Australian Open verloor de Servische nummer 1 ook al van een Italiaans talent Jannik Sinner. Dat de 36-jarige Djokovic z'n seizoenstart heeft gemist, is duidelijk. Is een van de allergrootste tennissers ooit uitgespeeld? Tenniskenners Dirk Gerlo en Carl Maes geven antwoord.

En in Servië is er veel te doen over de inzending voor het Eurovisiesongfestival. (00:44) Europese verantwoordelijkheid in Gaza De Verenigde Naties en hulporganisaties waarschuwen al weken voor een grootschalige hongersnood in Gaza, die nu onvermijdelijk lijkt. Voor Zuid-Afrika de reden om nu opnieuw in beroep te gaan bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Gaat dat wat veranderen aan de humanitaire situatie in Gaza? En welke verantwoordelijkheid dragen de Europese landen eigenlijk? Te gast is Peter Malcontent, als deskundige gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijnse conflict en de geschiedenis van de mensenrechten. (12:01) VN-rapport stelt seksueel geweld vast op en na 7 oktober Er ligt een schokkend rapport van de VN over seksueel geweld op en sinds 7 oktober. Het VN-team heeft breed onderzoek gedaan, onder andere door vijfduizend foto's en zo'n vijftig uur aan camerabeelden te analyseren. Over de harde conclusies spreken we Renée Römkens, emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld aan de UvA. (21:32) Buitenland Uitgelicht: Servië  In Nederland mag veel te doen zijn over ‘Europapa', ook in Servië blijkt er een controverse over de inzending voor het Eurovisiesongfestival. Journalist Arja Mari over het verband tussen liedjes en de Servische identiteit.  Presentatie: Tim de Wit

Ligt de toekomst van Oekraïne binnen de Europese Unie? Dat is dé vraag die deze week op tafel ligt in Brussel. Alle Europese regeringsleiders komen dan bijeen om te gaan praten over het starten van toetredingsonderhandelingen met Oekraïne. En net zo belangrijk: ook over een miljardenpakket om Oekraïne de komende jaren te steunen wordt gesproken. En op beide punten is er één duidelijke luis in de pels: de Hongaarse premier Orbán. Hij staat uiterst kritisch tegenover de steun voor Oekraïne, en dreigt met een veto de hele Europese top te torpederen. Wat staat er bij deze top op het spel? Zijn Oekraïne, maar ook andere potentiële lidstaten er wel klaar voor om lid te worden? En is de EU zelf daar klaar voor? Dat bespreken we met René Cuperus, verbonden aan Instituut Clingendael.

En gratis geld voor Servische scholieren. (00:38) Wat onze democratie kan leren van Polen en Hongarije Rechtswetenschapper John Morijn doet onderzoek naar de afglijdende rechtsstaat in Polen en Hongarije, waar de positie van rechters en journalisten onder druk kwam te staan. Dat proces van democratische terugval verloopt volgens hem steeds volgens hetzelfde patroon en dus moeten we alert zijn als we dezelfde dingen in ons eigen land zien gebeuren. Na de overwinning van Wilders waarschuwt hij ook Nederland. Waar baseert hij zijn vrees op? John Morijn, hoogleraar bij Princeton University en Rijksuniversiteit Groningen, is te gast.   (11:29) Hennepvrees in Duitsland Duitsland gaat het gebruik van marihuana gedeeltelijk legaliseren. Toch zijn de gebruikers niet blij, want er zijn strenge voorwaarden verbonden aan het opsteken van een jointje. Verslaggever Edwin Koopman bezocht het Berlijnse hennepmuseum om te spreken met de pleitbezorgers van vrije marihuana, en maakte een reportage.   (20:51) Buitenland Uitgelicht: Servië Servische middelbare scholieren kunnen in de komende dagen 10.000 dinar – zo'n 85 euro – krijgen. De president heeft aangekondigd dat de regering ze dat geld gratis gaat uitdelen. Maar niet iedereen is enthousiast: de actie vindt namelijk vlak voor de verkiezingen plaats. Journalist Arja Mari belicht de situatie.   Presentatie: Sophie Derkzen

EU-leiders gaan praten over de manier waarop Oekraïne lid kan worden van de Unie. Dat Oekraïne lid moet worden is noodzakelijk maar het gaat nog jaren duren voordat de EU ook klaar is voor Oekraïne, zegt Luuk van Middelaar, oprichter van het Brussels Instituut voor Geopolitiek. Luister ook | Waarom is de oorlog in Oekraïne nog niet voorbij? Wopke Hoekstra goedgekeurd als Eurocommissaris Wopke Hoekstra is geslaagd voor zijn examen voor de milieucommissie van het Europees Parlement. Toch veroorzaakte zijn benoeming nog frictie op links. Europa-correspondent Mathijs Schiffers van het FD heeft het laatste nieuws vanuit Straatsburg. Lees ook | Kosovo eist terugtrekking Servische groepen uit grensgebied Spanningen tussen Servië en Kosovo naderen kookpunt De spanningen tussen Servië en Kosovo laaien verder op, nadat een Kosovaarse politieagent is doodgeschoten door Servische paramilitairen. Volgens politiek analist en Balkan-expert Rainier Jaarsma is de situatie zeer zorgwekkend en een oplossing nog lang niet nabij. De Europese Politieke Gemeenschap In Granada komen meer dan 40 EU-leiders bijeen voor de Europese Politieke Gemeenschap. Die draait vooral om veiligheid, want naast Oekraïne wordt er ook gekeken naar de spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan en tussen Servië en Kosovo. Stefan de Vries is ter plaatse. Lees ook | Rutte wil geen datum plakken op EU-uitbreiding met tien nieuwe lidstatenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

EU-leiders gaan praten over de manier waarop Oekraïne lid kan worden van de Unie. Dat Oekraïne lid moet worden is noodzakelijk maar het gaat nog jaren duren voordat de EU ook klaar is voor Oekraïne, zegt Luuk van Middelaar, oprichter van het Brussels Instituut voor Geopolitiek. Luister ook | Waarom is de oorlog in Oekraïne nog niet voorbij? Wopke Hoekstra goedgekeurd als Eurocommissaris Wopke Hoekstra is geslaagd voor zijn examen voor de milieucommissie van het Europees Parlement. Toch veroorzaakte zijn benoeming nog frictie op links. Europa-correspondent Mathijs Schiffers van het FD heeft het laatste nieuws vanuit Straatsburg. Lees ook | Kosovo eist terugtrekking Servische groepen uit grensgebied Spanningen tussen Servië en Kosovo naderen kookpunt De spanningen tussen Servië en Kosovo laaien verder op, nadat een Kosovaarse politieagent is doodgeschoten door Servische paramilitairen. Volgens politiek analist en Balkan-expert Rainier Jaarsma is de situatie zeer zorgwekkend en een oplossing nog lang niet nabij. De Europese Politieke Gemeenschap In Granada komen meer dan 40 EU-leiders bijeen voor de Europese Politieke Gemeenschap. Die draait vooral om veiligheid, want naast Oekraïne wordt er ook gekeken naar de spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan en tussen Servië en Kosovo. Stefan de Vries is ter plaatse. Lees ook | Rutte wil geen datum plakken op EU-uitbreiding met tien nieuwe lidstatenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze uitzending: - All electric is echt kansloos - Duitsland wil er nog 7 miljoen immigranten bij - Met elke extra C*r*na-inenting zieker worden. - Verdwenen video over Servische kijk op Joegoslavië-oorlog - Financiële elites financieren gendercult

In deze uitzending: - All electric is echt kansloos - Duitsland wil er nog 7 miljoen immigranten bij - Met elke extra C*r*na-inenting zieker worden. - Verdwenen video over Servische kijk op Joegoslavië-oorlog - Financiële elites financieren gendercult

Europa Draait Door duikt deze week in de situatie op de Balkan! Het borrelt namelijk al maanden tussen bijvoorbeeld Servië en Kosovo. NAVO-troepen worden aangevallen, controversiële burgemeesters aangesteld en nummerplaten ongeldig verklaard. En ondertussen stookt de Servische president Vucic met regelmaat het vuurtje verder op. En dat in een regio waar veel landen maar al te graag aansluiting willen bij de Europese Unie. Correspondent Marjolein Koster schuift aan, en geeft ons een lesje geopolitiek op de Balkan. Fragmenten uit aflevering: - Op 7 november staan wij in de prachtige Schouwburg Odeon in Zwolle, met niemand minder dan Helga Salemon! Tickets zijn hier te krijgen! (https://www.vpro.nl/programmas/europa-draait-door.html) - Het kippentheater van Anne Hofstra (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/villa-vdb/8208c3b6-2154-4139-9a5a-ff133a0a3353/2023-09-12-waarom-is-cultuur-er-alleen-voor-mensen) - Het belang van die teruggewonnen Olieplatforms in de Zwarte Zee (https://www.kyivpost.com/post/21513) - Het ongelooflijke verhaal van de banden tussen de Servische president Vucic en de onderwereld (https://www.nytimes.com/2023/05/03/magazine/aleksandar-vucic-veljko-belivuk-serbia.html) - Wie is Vladimir Krasikov, de huurmoordenaar die Poetin terug naar Rusland wil halen? (https://www.youtube.com/watch?v=S0G2eFs8V_M&t=66s) - Poetin zou Krasikov mogelijk willen inzetten in een gevangenruil, meldt de Wall Street Journal (https://www.wsj.com/world/putin-wants-his-hit-man-back-5bd759f8) - String Quartet No. 3 in A, Op. 41 No. 3: 1. Andante espressivo - Allegro molto moderato (https://www.youtube.com/watch?v=c_kQn4dYQso)

Het is het einde van een tijdperk. Na ruim 30 jaar is het Joegoslaviëtribunaaltot een eind gekomen. Dat was opgericht om misdaden te vervolgen die begaan werden tijdens de Joegoslavië-oorlog, tussen 1992 en 1995. Het was het tribunaal waar de Servische leider Slobodan Milošević in het beklaagdenbankje verscheen en het tribunaal waar Ratko Mladić, die bekend stond als de Slager van Srebrenica, tot levenslang werd veroordeeld.  Maar het Tribunaal en waar het voor stond mag niet vergeten worden. Dat vinden nazaten van slachtoffers van de oorlog. Srebrenica-overlevende Alma Mustafić pleit er daarom namens de Bosnische gemeenschap voor om van het gebouw waarin het Tribunaal gevestigd was een museum te maken. Ze is te gast.

En wat maakt de Tsjechische songfestivalinzending zo gevoelig? (00:37) Thailand staat op kruispunt  Wordt Thailand weer een democratie? Dat is wel de hoop van veel stemmers die, sinds de staatsgreep van bijna 10 jaar geleden, weer naar de stembus mogen. De oppositie hoopt de militaire machtshebbers te verslaan. Over de kandidaten en hoop op verandering in het land correspondent Annelie Langerak te gast. (10:05) Servië demonstreert tegen verheerlijking van geweld  In de Servische hoofdstad Belgrado zijn duizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen wapengeweld nadat vorige week zeventien mensen zijn omgekomen bij twee dodelijke schietpartijen. Ze eisen onder andere het aftreden van de politieke leiders. Journalist Marjolein Koster is kort na het nieuws over de schietpartijen naar Servië gereisd en zag een land in rouw.  (21:32) Uitgelicht: Tsjechië  De Tsjechen hopen dit jaar het Eurosongfestival te winnen. Journalist Laura Postma over het politiek beladen lied uit het Midden-Europese land. Presentatie: Sophie Derkzen

Voor deze zevende aflevering komt onze nieuwste aanwinst Nikola Jovanovic langs. Onze Servische center heeft al op vele niveaus gespeeld, en vertelt over zijn tijd bij Rode Ster Belgrado, zijn vriendschap met NBA-ster Boban Marjanovic en de Servische nationale ploeg. Benieuwd wat onze big-man te zeggen heeft? Luister dan nu!

In de schilderijen en collages van Elma Čavčić is de Bosnische burgeroorlog uit jaren ‘90 altijd aanwezig. Soms op de voorgrond, in de vorm van geweren of silhouetten van soldaten, soms in verhulde, sluimerende vorm op de achtergrond, wanneer je op het eerste gezicht een zorgeloze familiepicknick bij een rivier ziet afgebeeld - totdat je ziet dat de lichamen in het water niet zwemmen maar drijven. Veel taferelen die Elma toont, zijn ontleend aan de fragmentarische herinneringen die haar ouders sporadisch met haar willen delen. De werken leggen een traumatisch verleden vast, en dienen tegelijkertijd als breekijzer voor nieuwe gesprekken. Zo ook bij de tentoonstelling die Elma samen met Jovana Štulić maakte, een kunstenares uit een Servische familie: vanuit de oorlog bezien de vijand.

In de schilderijen en collages van Elma Čavčić is de Bosnische burgeroorlog uit jaren ‘90 altijd aanwezig. Soms op de voorgrond, in de vorm van geweren of silhouetten van soldaten, soms in verhulde, sluimerende vorm op de achtergrond, wanneer je op het eerste gezicht een zorgeloze familiepicknick bij een rivier ziet afgebeeld - totdat je ziet dat de lichamen in het water niet zwemmen maar drijven. Veel taferelen die Elma toont, zijn ontleend aan de fragmentarische herinneringen die haar ouders sporadisch met haar willen delen. De werken leggen een traumatisch verleden vast, en dienen tegelijkertijd als breekijzer voor nieuwe gesprekken. Zo ook bij de tentoonstelling die Elma samen met Jovana Štulić maakte, een kunstenares uit een Servische familie: vanuit de oorlog bezien de vijand.

Journalist Marjolein Koster is goed bekend met de Westelijke Balkan. Samen met haar bespreken we de laatste ontwikkelingen in de regio. Wat begon bij een ruzie over kentekenplaten, is geëscaleerd in een situatie waarin het Servische leger in opperste staat van paraatheid is gesteld. De rest van Europa houdt het in de gaten. Wat is er aan de hand op de Balkan? En is er al zicht op een oplossing? 

Beluister hier of bekijk de video ook via: https://www.blckbx.tv/columns/ab-gietelink-los-territoriale-claims-op-met-referenda-onder-vn-toezichtOorlogen beginnen vaak als grensconflicten. De Verenigde Naties zouden baat hebben bij een juridische procedure waarbij bevolkingen een hertekening van grenzen kunnen afdwingen, om zo oorlogen zoals die in Oekraïne te voorkomen, betoogt columnist Ab Gietelink.Zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog begon met een conflict over onder andere het gebied Elzas-Lotharingen, waar al de hele vroegmoderne tijd over gesteggeld werd. Toen in 1991 de Sovjet-Unie uiteenviel en het vervolgens ook in Joegoslavië begon te rommelen, ging het internationale recht wel mee in de onafhankelijkheidsverklaringen van deelrepublieken, maar niet met die van provincies, regio's en autonome gebieden.Het hervormen van grenzen binnen een deelrepubliek bleef onbespreekbaar. “Het leidde tot de Joegoslavische burgeroorlog,” aldus Gietelink. Er ontstonden militaire confrontaties aan bijna alle Servische grenzen. Het Westen ging wel mee in de afscheiding van een deelrepubliek, maar niet in die van een provincie of regio. Maar, zo merkt Gietelink op: “Het principe dat alleen een deelrepubliek afscheidingsrecht heeft, werd met de onafhankelijkheidserkenning van de Servische provincie Kosovo doorbroken.” Daarom stelt hij dat het internationaal recht opzichtig faalt.“Het Westen mat in 2008 openlijk met twee maten toen het wel de provincie Kosovo erkende maar geen zelfbeschikking wilde toekennen aan Russisch gezinde provincies in Oekraïne en Georgië,” aldus Gietelink. Over deze dubbele moraal waren de westerse politiek en media zich nauwelijks bewust, maar in Rusland en Servië besefte men dit wel degelijk.“Hoe zou een regio of provincie formeel zelfbeschikking kunnen verkrijgen?” vraagt Gietelink zich af. Het meest rechtvaardige en legitieme antwoord op deze vraag verkrijgt men met een referendum. Een dergelijke erkenningsprocedure zouden de VN moeten organiseren. Zo zou de recent opgelaaide discussie over de positie van de 40.000 Serviërs in het noorden van Kosovo eenvoudig door middel van zelfbeschikking via referendum op te lossen zijn. “Het Haagse Vredespaleis zou haar missie beter realiseren door het gezicht van een dergelijke zelfbeschikkingsprocedure te worden,” stelt Gietelink daarom.Waardeer je deze video('s)? Like deze video, abonneer je op het YouTube kanaal en steun de onafhankelijke journalistiek van blckbx met een donatie ➡ https://www.blckbx.tv/donerenOver Stichting blckbxStichting blckbx is een stichting zonder winstoogmerk die primair wordt gefinancierd door de donaties van haar eigen publiek. Voor de mensen, door de mensen en met de mensen is waar we voor staan.Hoewel we zorgdragen om de kosten zo minimaal te houden, zijn er toch doorlopende kosten om gedegen professionele onafhankelijke content te maken. Hierbij valt te denken aan de techniek, de regie, de redactie, de webredactie en het onderhoud van de studio. Daarom kan blckbx alleen voortbestaan via het eigen publiek, dus door jou.Als je deze uitzending waardeert en de urgentie van Nederlands grootste onafhankelijk nieuwsplatform inziet, dan kan je meehelpen om de continuïteit van blckbx te waarborgen. Alleen door (regelmatige) donaties kunnen wij immers onafhankelijke content blijven produceren en dit verder uitbreiden, met als doel om met elkaar - en met steeds meer - de wereld beter te begrijpen.Steun je ons?Doneren kan via https://blckbx.tv/doneren----Wil je op de hoogte blijven?Twitter - https://twitter.com/blckbxnewsTelegram - https://t.me/blckbxtvFacebook - https://www.facebook.com/blckbxnewsInstagram - https://www.instagram.com/blckbx.tvLinkedin - https://www.linkedin.com/company/blckbxnewSupport the show

(00:33) Amerika richt vizier op oliekartel De VS staan aan de vooravond van een radicaal besluit: een wet in de maak moet een einde maken aan het kartel van olieproducerende landen. Nu Saudi-Arabië zich schaart aan de kant van Rusland en de olieproductie niet wil laten stijgen, worden de messen geslepen in Washington. Te gast is oud-correspondent Casper Thomas.  (11:45) Frontlinie: schuldige heuvels In een nieuwe Frontlinie reist Bram Vermeulen naar het Servische deel van Bosnië, waar de angst groeit voor een nieuwe oorlog. Niet alleen omdat de net herkozen premier Milorad Dodik blijft hameren op afscheiding van zijn Republika Srpska en eenheid met Servië. Maar ook omdat de invloed van de Russische president Vladimir Poetin daar met de dag groeit.   (21:05) Uitgelicht In Polen is er een museumoffensief voor het behoud van het historisch erfgoed. Maar volgens de oppositie gaat het om pure propaganda. Daarover correspondent Dore van Duivenbode.

(01:08) Het hanengevecht tussen Kosovo en Servië In het al jaren voortslepende conflict tussen Servië en Kosovo vreest de Europese Unie nu opnieuw een escalatie. Aanleiding is het mislukken van gesprekken tussen kemphanen Vucic, de Servische president, en de Kosovaarse premier Kurti. Een dispuut over kentekens zet de twee landen weer lijnrecht tegenover elkaar. De Serviërs blijven Kosovo zien als hun provincie, en erkennen Kosovo's onafhankelijkheid niet. De Kosovaren, op hun beurt, weigeren de Servische minderheid in hun land zelfbestuur te geven. Waarom lukt het de EU niet om de boel te sussen? Dat bespreken we met correspondent op de Balkan Tijn Sadée. (09:23) Lonken de Britten nou toch weer stiekem naar Brussel? Er waren tijden dat Brexit dagelijks het nieuws domineerde. Die tijden liggen al even achter ons. Maar in Groot-Brittannie laait die-discussie 6,5 jaar na het referendum ineens weer op. Onder de nieuwe premier Sunak verschijnen er ineens geluiden dat zijn regering wil proberen de banden met de EU meer aan te halen. Iets dat onder zijn voorgangers Liz Truss en Boris Johnson onbespreekbaar was - en iets wat in zijn Conservatieve partij heel gevoelig ligt. Hoe serieus moeten we dat nemen? Dat vragen we oud-correspondent Hieke Jippes.  (20:53) Uitgelicht: Chili Correspondent Boris van der Spek over een systeem dat ervoor zorgt dat gescheiden hun alimentatieplicht nakomen. Presentatie: Tim de Wit.

Het WK Volleybal in Nederland is alweer ten einde gekomen. Zaterdag werd het toernooi afgesloten met absoluut topvolleybal in het Omnisport in Apeldoorn. Robert Denneman was bij de finaledag aanwezig en blikte met verschillende sleutelfiguren en speelsters terug op het toernooi. Zo sprak hij met Willem Overdiep, projectmanager vanuit TIG Sports; Thijs Pietersen, mediavoorlichter van de Nevobo; de Braziliaanse speelster Gabriela Braga Guimarães, bijnaam Gabi, en de Servische speelster Tijana Bošković. Presentatie: Robert Denneman

Na vorige week in Keulen de Wisselbeker te grabbel hebben gegooid, kregen de Duitsers van FC Köln nu de kans op revanche tegen Partizan. Maar win er maar eens van, die Servische vechtmachine die zo weinig weggeeft, en dan ook nog eens in de heksenketel van Belgrado!# De Wisselbeker is een Dag en Nacht podcast die wordt gemaakt door Yordi Yamali, Jean-Paul Rison en Jan Bavinck.# Meepraten kan via Twitter en Instagram. # De Wisselbeker wordt mede mogelijk gemaakt door TOTO. Wat kost gokken jou? Stop op tijd. 18+Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Door een voor normale mensen nauwelijks te volgen ruzie tussen Kosovo en Servië over nummerborden ligt onze aandacht wat minder in Oekraïne en wat meer in de Balkan. En dat is de hoogste tijd, want de kans dat daar opnieuw oorlog uitbreekt is aanzienlijk. De haat tussen echte en etnische Serviërs, Kroaten, Bosnische moslims, Albaniërs en Slovenen is sinds de oorlog tussen Kroatië, Servië en Slovenië, daarna in Bosnië-Herzegovina en in Kosovo, schijnbaar iets gesmoord, maar allerminst verdwenen.  Onder druk van Amerika en de EU is de dreigende nummerbordenoorlog met een maand uitgesteld. Servische auto's zouden alleen nog Kosovo binnen mogen met een Kosovaars nummer. Op zo'n kenteken staan de letters RKS, voor Republiek Kosovo. Dat is voor Serviërs onaanvaardbaar. Er zijn ook kentekens met de letters KS, voor Kosovo, en dat mag wel. Achtergrond: Servië beschouwt Kosovo nog altijd als provincie, en niet als onafhankelijk land, en beschermt daarom de Servische minderheid in Kosovo.  Zo dreigt in Bosnië-Herzegovina ook een nieuwe oorlog uit te breken, tussen de moslims en Kroaten in de ene helft van het land en de Serviërs in de afgescheiden Republika Srpska. Daar ligt het beruchte Srebrenica, dat iedere Nederlander kent. De slachtpartij onder duizenden moslim mannen wissen we niet meer uit ons geheugen.  Dankzij de Amerikanen en hun door de NAVO gesteunde bombardementen, kwamen er uiteindelijk twee bestanden, het akkoord van Dayton en het akkoord van Rambouillet. Zonder de duizenden NAVO-soldaten die er nog steeds zijn, zou de Balkanoorlog allang weer zijn ontbrand. Want de haat wint het nog steeds met straatlengtes van de veiligheid en het geluk van vrouwen en kinderen.  De geschiedenis van die haat gaat eeuwen terug, en de Balkan was altijd een politieke vulkaan. Maar de westerse wereld had moeten ingrijpen toen de Duitse Bondskanselier Helmut Kohl op 24 december 1991 plotseling, en tegen de nadrukkelijke wil van de VN, de EU en de Amerikaanse president Bush Sr., de onafhankelijkheid van Kroatië en Slovenië erkende – een beetje zoals Vladimir Poetin nu met Loehansk en Donetsk heeft gedaan. Het gevolg van die erkenning was oorlog met het door Rusland gesteunde Servië, waarna alle etnische groepen in het volledig uit elkaar vallende Joegoslavië elkaar naar de strot vlogen.  Juist vanwege de prominente rol die Rusland in de coulissen speelt is het van het grootste belang dat de VN, EU en de westerse wereld een absolute prioriteit maken van deze tikkende tijdbom. Tussen de kogels van een verwarde student in 1914, in Sarajevo, en een nummerbord in Kosovo in 2022 is maar weinig verschil.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Door een voor normale mensen nauwelijks te volgen ruzie tussen Kosovo en Servië over nummerborden ligt onze aandacht wat minder in Oekraïne en wat meer in de Balkan. En dat is de hoogste tijd, want de kans dat daar opnieuw oorlog uitbreekt is aanzienlijk. De haat tussen echte en etnische Serviërs, Kroaten, Bosnische moslims, Albaniërs en Slovenen is sinds de oorlog tussen Kroatië, Servië en Slovenië, daarna in Bosnië-Herzegovina en in Kosovo, schijnbaar iets gesmoord, maar allerminst verdwenen.  Onder druk van Amerika en de EU is de dreigende nummerbordenoorlog met een maand uitgesteld. Servische auto's zouden alleen nog Kosovo binnen mogen met een Kosovaars nummer. Op zo'n kenteken staan de letters RKS, voor Republiek Kosovo. Dat is voor Serviërs onaanvaardbaar. Er zijn ook kentekens met de letters KS, voor Kosovo, en dat mag wel. Achtergrond: Servië beschouwt Kosovo nog altijd als provincie, en niet als onafhankelijk land, en beschermt daarom de Servische minderheid in Kosovo.  Zo dreigt in Bosnië-Herzegovina ook een nieuwe oorlog uit te breken, tussen de moslims en Kroaten in de ene helft van het land en de Serviërs in de afgescheiden Republika Srpska. Daar ligt het beruchte Srebrenica, dat iedere Nederlander kent. De slachtpartij onder duizenden moslim mannen wissen we niet meer uit ons geheugen.  Dankzij de Amerikanen en hun door de NAVO gesteunde bombardementen, kwamen er uiteindelijk twee bestanden, het akkoord van Dayton en het akkoord van Rambouillet. Zonder de duizenden NAVO-soldaten die er nog steeds zijn, zou de Balkanoorlog allang weer zijn ontbrand. Want de haat wint het nog steeds met straatlengtes van de veiligheid en het geluk van vrouwen en kinderen.  De geschiedenis van die haat gaat eeuwen terug, en de Balkan was altijd een politieke vulkaan. Maar de westerse wereld had moeten ingrijpen toen de Duitse Bondskanselier Helmut Kohl op 24 december 1991 plotseling, en tegen de nadrukkelijke wil van de VN, de EU en de Amerikaanse president Bush Sr., de onafhankelijkheid van Kroatië en Slovenië erkende – een beetje zoals Vladimir Poetin nu met Loehansk en Donetsk heeft gedaan. Het gevolg van die erkenning was oorlog met het door Rusland gesteunde Servië, waarna alle etnische groepen in het volledig uit elkaar vallende Joegoslavië elkaar naar de strot vlogen.  Juist vanwege de prominente rol die Rusland in de coulissen speelt is het van het grootste belang dat de VN, EU en de westerse wereld een absolute prioriteit maken van deze tikkende tijdbom. Tussen de kogels van een verwarde student in 1914, in Sarajevo, en een nummerbord in Kosovo in 2022 is maar weinig verschil.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Debat over vrouwenmoord laait op in Arabische wereld De moord op twee jonge vrouwen in Egypte en Jordanië leidt tot grote protesten in de Arabische wereld. De roep om gerechtigheid geeft nieuwe zuurstof aan het groeiende verzet tegen vrouwenmoord en ander geweld tegen vrouwen. Met Ruth Vandewalle, Egypte-correspondent. Op zoek naar het vrije woord in Hongarije en Servië Servië en Hongarije. Twee Europese landen die worden geleid door autocraten: de Servische president Vucic en de Hongaarse premier Orbán. De media zijn er in handen van regeringsgezinde ondernemers; journalisten worden geïntimideerd, de problemen zijn bekend. Maar wat is in beide autocratieën eigenlijk de positie van columnisten en schrijvers? Kunnen zíj nog tegenwicht bieden? Onze correspondent Tijn Sadée reisde naar Boedapest en Belgrado, op zoek naar het vrije woord. Uitgelicht: Kenia Wielrenners in Kenia krijgen eenzelfde type trainingskamp als dat van de meest succesvolle hardloper aller tijden: Eliud Kipchoge. Daarover Joost Bastmeijer.

Servië en Hongarije. Twee Europese landen die worden geleid door autocraten: de Servische president Vucic en de Hongaarse premier Orbán. De media zijn er in handen van regeringsgezinde ondernemers; journalisten worden geïntimideerd, de problemen zijn bekend. Maar wat is in beide autocratieën eigenlijk de positie van columnisten en schrijvers? Kunnen zíj nog tegenwicht bieden? Onze correspondent Tijn Sadée reisde naar Boedapest en Belgrado, op zoek naar het vrije woord.

Colombia krijgt totaal andere president Colombia snakt naar verandering. De vraag is alleen: wie gaat daarvoor zorgen? Een links ex-lid van een rebellenbeweging of een populistische multimiljonair? Dat zijn de twee overgebleven presidentskandidaten die het zondag tegen elkaar opnemen in de beslissende ronde van de presidentsverkiezingen. Wie het ook wordt: Colombia krijgt vanaf volgende week een totaal ander soort president. Te gast is Volkskrantjournalist Robert-Jan Friele, schrijver van "De Pizarro's" een dik boek over de geschiedenis van het land. Bedreigde zoetwaterkrokodil in Cambodja De zoetwaterkrokodil mag niet verloren gaan. Dat is een kleine zoetwatersoort, waar nog maar een paar honderd exemplaren van over zouden zijn. Om dat aantal weer te verhogen naar enkele duizenden, worden er nu dieren gekweekt en uitgezet in het wild. Het is meer dan “de natuur een pootje helpen”. De milieujongens spelen hier zelf voor moeder Natuur. Ze doen er alles aan om deze bijzondere krokodil niet te laten verloren gaan. Dat stelde Zuidoost-Azië correspondent Kris Janssens zelf vast. Een reportage van Kris Janssens vanuit Cambodja. Uitgelicht Journalist Arja van den Bergh over het Servische realityprogramma Zadruga.

Ruim 8000 Bosnische moslimmannen en -jongens werden in 1995 bruut vermoord door Servische militairen. Nederlandse VN-militairen moesten de burgers beschermen, maar konden de massamoord niet voorkomen. Nu - 27 jaar later - erkent het kabinet dat de militairen op een onmogelijke missie zijn gestuurd. Wat is daar precies gebeurd? Sophie legt het je uit.

Journalist Arja van den Bergh over het Servische realityprogramma Zadruga.

Data-redacteur Xander van Uffelen brengt de cijfers over de oorlog in kaart. Hoe tel je doden op een slagveld? Correspondent Rosa van Gool legt uit hoe Italië en Servië op de oorlog reageren. De Italianen handelen in de gascrisis veel voortvarender dan Nederland, hoe komt dat? En de Servische president Aleksandar Vučić laat twee gezichten zien: naar zijn volk is hij fel en populistisch, naar de EU veel milder. Presentatie: Pieter Klok Montage: Rinkie Bartels Redactie: Tiemen Hageman, Corinne van Duin, Geart van der Pol  en Lotte Grimbergen Wil je op de hoogte blijven van al onze podcasts? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief. Elke vrijdag ontvang je alle nieuwe afleveringen van onze podcasts en tips van onze recensiepagina in je mailbox. Daarnaast ben je als eerste op de hoogte van onze nieuwe producties. Abonneren kan via: www.volkskrant.nl/podcastnieuwsbrief. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Praten en schieten tegelijkertijd Vrij kort na de Russische invasie in Oekraïne begonnen onderhandelingsrondes tussen Kyiv en Moskou. Deze week probeerde de twee partijen een doorbraak te forceren in Istanbul. Maar vooralsnog lijkt geen overeenstemming te worden bereikt. En toch blijven de twee landen met elkaar, onder leiding van de Turken, in overleg. Aan diplomatie-deskundige Robert van de Roer vragen we waarom ze toch nog blijven praten? De Servische spagaat De oorlog in Oekraïne is voor de Servische president Aleksandar Vucic een zegen. Zijn campagne voor herverkiezing verliep nogal moeizaam, maar sinds de Russische invasie gaat het een stuk beter. Correspondent Marjolein Koster legt uit waarom het staatshoofd hier de vruchten van plukt. Buitenland Uitgelicht - Tsjechië Tot groot ongenoegen van de Russen heeft de ambassade in Praag binnenkort een nieuw adres. Hier zit namelijk wat meer achter dan een simpele administratieve verandering. Daarover journalist Laura Postma.

De oorlog in Oekraïne is voor de Servische president Aleksandar Vucic een zegen. Zijn campagne voor herverkiezing verliep nogal moeizaam, maar sinds de Russische invasie gaat het een stuk beter. Correspondent Marjolein Koster legt uit waarom het staatshoofd hier de vruchten van plukt.

Het is de Maand van Europa; het regent de komende weken verkiezingen op ons continent. Verkiezingskoorts heerst er nog niet, door de oorlog die in Oekraïne woedt. BNR's Eurocommissarissen proberen die koorts toch maar op te wekken: het belang van de stembusgang in Hongarije, Servië, Frankrijk en Slovenië is immers groot, óók voor de EU. We trappen af met 'Trojaanse verkiezingen' in Boedapest en Belgrado. EU-lidstaat Hongarije en kandidaat-lidstaat Servië staan te boek als landen waar de Lange Arm van Moskou toe kan reiken. Wat als Viktor Orban, premier van Hongarije en Aleksandar Vučić, president van Servië, met groot mandaat de lijnen kunnen blijven uitzetten in hun land? Wat als hun regerende partijen (in Servië geleid door huidig premier Ana Brnabic) ook na zondag 3 april de lakens uitdelen in hun land? Wat is het Europese perspectief op deze waarschijnlijke verkiezingsuitslag, en hoe zit het met die relatie met Rusland? De lange arm van Moskou is voelbaar in deze twee landen, maar wat betekent dit voor de EU? Kunnen de Hongaren dwars blijven liggen - wat niet nadelig is voor het Kremlin? En is er in Servië nog wel animo om überhaupt lid te worden van de EU, of is toetredingsmoeheid? Dit en meer bespreken wij met: Europarlementariër Sophie in t Veld, lid van de Renew Europe fractie namens D66. Milos Labovic, Serviër in Nederland, actief geweest als lobbyist in Brussel en afgestudeerd op Servische toetreding de EU. Thijs Reuten, in de S&D Fractie namens de PvdA. En hoofd van de EU-delegatie die de verkiezingen in Servië gaat waarnemen. En politicoloog Hendrik Vos. Hij is directeur van het Centrum voor EU-studies aan de Universiteit van Gent. Daarnaast is het ook de vijfde week van de oorlog in Europa en de bijeffecten zijn inmiddels behoorlijk voelbaar. Daarom spreken BNR's Eurocommissarissen met Europarlementariër Mohammed Chahim (S&D-fractie namens PvdA) over hoe de EU de wereld kan voeden. De zesenvijftigste aflevering van BNR Europa (voorheen Europa Podcast) Hahn en De Vries houden Brussel, de Europese Unie, Schengen, de eurozone en de rafelranden van ons continent in de smiezen. Daarnaast is er ook wekelijks aandacht voor 'muziek' van ons continent. En deze aflevering gaan we naar ... Hongarije! De hele playlist Eurotrash kun je trouwens hier in onze Spotify-lijst beluisterenSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De kwartfinale is bereikt. Onderweg naar Tirana vormde Partizan niet eens een struikelblok. Feyenoord won vorige week al vrij eenvoudig en donderdag walste zelfs een zwaargehavende Rotterdamse ploeg over de Servische koploper heen. De vraag is nu wie de volgende horde voor de ploeg van trainer Arne Slot wordt. In de nieuwste aflevering van de podcast Kein Geloel worden de mogelijke tegenstanders in vogelvlucht besproken. Over tegenstanders gesproken. Komende zondag wacht voor Feyenoord de moeilijkste wedstrijd van het jaar. In Amsterdam gaan de Rotterdammers proberen de zeventienjarige reeks zonder overwinning te slechten. Onduidelijk is alleen hoeveel basisspelers Feyenoord moet missen. Zijn trainer Slot en sterkhouders Gernot Trauner en Marcus Pedersen op tijd genezen van hun corona-besmetting? En speelt Tyrell Malacia, die tegen Partizan met een lichte blessure ontbrak? Eén ding is duidelijk: wie Feyenoord zondag naar de overwinning tegen de aartsrivaal schiet, kan zich bij het Legioen onsterfelijk maken.

Omstreden mijn in Servië belangrijk voor toekomstige vergroening Europa In Servië wordt door bewoners een felle strijd gevoerd voor behoud van een gebied in de Jadar-vallei. Een tiende van de voorraad van de schaarse grondstof lithium bevindt zich daar. En daar aast niet alleen de Servische regering, maar ook de Europese Unie op. Er valt namelijk miljoenen te verdienen aan deze grondstof, die dient als batterij voor elektrische auto's. En die spelen weer een belangrijke rol in de Europese Green Deal. Maar inwoners van Servië gaan massaal de straat op, want boeren in het land dreigen de dupe te worden van deze groene EU-plannen. Hierover journalist Ingrid Gercama die de bewoners van de Jadar-vallei opzocht. Welk land verkoopt de beste oorlogspropaganda? De spanningen in het oosten van Oekraïne blijven maar oplopen. Bijna dagelijks melden hoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen dat Rusland nu toch écht binnen gaat vallen, waarna de Russen dat weer ontkennen. Welke strategie zit er achter de constante waarschuwingen van de Amerikanen, én met welke informatie reageert Rusland daar op? Daarover Bob Deen van Clingendael Instituut. Buitenland Uitgelicht: Tsjechië Tsjechië staat steevast aan de wereldtop van alcoholconsumptie per persoon. Voorheen waren dit voornamelijk de mannen die stevig doordronken. Maar daar begint verandering in te komen, en dat is niet per sé goed nieuws. Hierover correspondent Laura Postma.

Met zijn 58 jaar is Viktor Orbán oud genoeg om de Hongaarse toetreding tot de NAVO, in 1999, en tot de EU, in 2004, te hebben meegemaakt, maar tijdens de Hongaarse Opstand van 1956 was hij nog niet geboren. Zijn illustere voorganger Imre Nagy, door de Russen geëxecuteerd, en verzets-kardinaal Mindszenty, die de Amerikaanse ambassade in Boedapest binnenvluchtte en daar vijftien jaar zou blijven, kent hij alleen uit de verhalen. De Russische bezetting, het neerslaan van de opstand op 4 november 1956 door het Sovjetleger, de minstens 6.000 doden en 13.000 arrestaties – het zijn de macabere herinneringen van een Oostblokland dat zich vergeefs uit de Russische wurggreep trachtte te ontworstelen. Orbán noemt het de strijd tegen het communisme, en voor hem zijn de Sovjets van toen niet de Russen van nu. Voor veel Hongaren is dat lariekoek en moet het een gruwel zijn dat Orbán de schoothond is van Vladimir Poetin. Feit is dat Orbán meer is dan de luis in de pels van NAVO en EU. Hij noemt de kwestie-Oekraïne een Amerikaans-Russisch conflict. Hij steunt, tot ontsteltenis van de westerse wereld, maar tot grote tevredenheid van Poetin, de Servische enclave Republika Srpska in Bosnië. Hij koopt een Russische kernreactor en méér aardgas, en bestelt massaal het Russische Sputnik-vaccin. Hij houdt immigratie tegen, discrimineert homo’s en transgenders, kijkt neer op de liberale democratie, zoals wij die kennen, en noemt zijn land trots een onliberale democratie. Een autocratie, dus, naar voorbeeld van zijn inspirator en vriend Donald Trump. Trump steunt hem en zijn Fidesz-partij voor de verkiezingen van begin april, en overweegt campagne voor hem te komen voeren. Voor wat hoort wat, want Orbán steunde Trump in 2020. De oppositie, een combinatie van zes partijen, staat in de peilingen ongeveer gelijk met Orbáns populistische coalitie. Maar er is gegronde vrees voor fraude, zoals dat sinds de laatste echt democratische verkiezingen in 2010 steeds gebeurt. Orbán voegt elke keer trucs toe aan zijn arsenaal. Zo legaliseerde hij ‘verkiezingstourisme’: Hongaren en etnisch-Hongaren die in grensstaten wonen, kunnen zich inschrijven en meestemmen in ‘swing states’ in het thuisland. In de Hongaarse verkiezingen wordt het erop of eronder. De EU en Organisatie voor Vrede en Samenwerking in Europa moeten alles op alles zetten om een leger waarnemers te sturen. Dat zijn we verplicht aan de oppositie, en al die Hongaren die zich 1956 wél herinneren. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met zijn 58 jaar is Viktor Orbán oud genoeg om de Hongaarse toetreding tot de NAVO, in 1999, en tot de EU, in 2004, te hebben meegemaakt, maar tijdens de Hongaarse Opstand van 1956 was hij nog niet geboren. Zijn illustere voorganger Imre Nagy, door de Russen geëxecuteerd, en verzets-kardinaal Mindszenty, die de Amerikaanse ambassade in Boedapest binnenvluchtte en daar vijftien jaar zou blijven, kent hij alleen uit de verhalen.  De Russische bezetting, het neerslaan van de opstand op 4 november 1956 door het Sovjetleger, de minstens 6.000 doden en 13.000 arrestaties – het zijn de macabere herinneringen van een Oostblokland dat zich vergeefs uit de Russische wurggreep trachtte te ontworstelen. Orbán noemt het de strijd tegen het communisme, en voor hem zijn de Sovjets van toen niet de Russen van nu. Voor veel Hongaren is dat lariekoek en moet het een gruwel zijn dat Orbán de schoothond is van Vladimir Poetin.  Feit is dat Orbán meer is dan de luis in de pels van NAVO en EU. Hij noemt de kwestie-Oekraïne een Amerikaans-Russisch conflict. Hij steunt, tot ontsteltenis van de westerse wereld, maar tot grote tevredenheid van Poetin, de Servische enclave Republika Srpska in Bosnië. Hij koopt een Russische kernreactor en méér aardgas, en bestelt massaal het Russische Sputnik-vaccin. Hij houdt immigratie tegen, discrimineert homo's en transgenders, kijkt neer op de liberale democratie, zoals wij die kennen, en noemt zijn land trots een onliberale democratie. Een autocratie, dus, naar voorbeeld van zijn inspirator en vriend Donald Trump. Trump steunt hem  en zijn Fidesz-partij voor de verkiezingen van begin april, en overweegt campagne voor hem te komen voeren. Voor wat hoort wat, want Orbán steunde Trump in 2020.  De oppositie, een combinatie van zes partijen, staat in de peilingen ongeveer gelijk met Orbáns populistische coalitie. Maar er is gegronde vrees voor fraude, zoals dat sinds de laatste echt democratische verkiezingen in 2010 steeds gebeurt. Orbán voegt elke keer trucs toe aan zijn arsenaal. Zo legaliseerde hij ‘verkiezingstourisme': Hongaren en etnisch-Hongaren die in grensstaten wonen, kunnen zich inschrijven en meestemmen in ‘swing states' in het thuisland. In de Hongaarse verkiezingen wordt het erop of eronder. De EU en Organisatie voor Vrede en Samenwerking in Europa moeten alles op alles zetten om een leger waarnemers te sturen. Dat zijn we verplicht aan de oppositie, en al die Hongaren die zich 1956 wél herinneren.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Islamitische Staat roert zich weer Islamitische Staat heeft een grote en goed geplande gevangenisuitbraak uitgevoerd in Hassake, in het Koerdische deel van Syrië. In een vroegere school zitten daar zo'n 5000 IS-strijders gevangen. De Koerden zeggen de meeste bevrijde IS-leden weer te hebben opgepakt, maar ook zeker tientallen van hen te hebben gedood. Er heerst een uitgaansverbod in Hassake en het stadje is afgesloten want de jacht naar IS-strijders die betrokken waren gaat nog door. In hoeverre is er sprake van een comeback van Islamitische Staat? En werpt deze gevangenisopstand niet weer levensgroot de vraag op hoe lang het Westen kan doorgaan met het afschuiven van haar verantwoordelijkheid voor strijders die uit eigen land komen? Hierover journalist Judit Neurink.   Spelen met vuur in Bosnië Zesentwintig jaar na de oorlog in Bosnië lopen de spanningen er weer hoog op en houdt de internationale gemeenschap de adem in. De naoorlogse etnische opdeling van het land in een Servische republiek en een moslim-Kroatische federatie is een bestuurlijke mislukking gebleken. Het is wachten op een ongeluk, waarschuwen waarnemers al jaren. En dat ongeluk is dichterbij dan ooit: de Bosnisch-Servische republiek dreigt nu met afscheiding. In het eerste deel van ons reportage-tweeluik "Spelen met vuur", reist correspondent Tijn Sadée naar Sarajevo, de hoofdstad van het tot op het bot verdeelde land. Buitenland Uitgelicht Vandaag in Buitenland Uitgelicht een reclame voor een van de meest populaire loterij-spellen in Zuid- Korea. De kans-spel-industrie in het Aziatische land breekt record na record. Hierover correspondent Ifang Bremer.

De tranen van Tito komen aan bod. In deze televisieserie reist Iva Bicanic door de voormalig Joegoslavië en stuit op het oorlogsverleden en jeugdig optimisme. Je ziet prachtige beelden van landschappen. En van verlaten dorpjes en grauwe steden, verwoeste industrie. Maar het zijn de persoonlijke kleine verhalen die de Tranen van Tito zo bijzonder maken. Iva vindt in Kosovo de oude legervriend van haar vader. Ook werkt ze in Slovenië in een moestuin met een jonge communiste en ze ontmoet een gestaalde Montenegrijnse strijder. Of de man in Montenegro die bloedwraak neemt voor zijn zoon. Met Iva en regisseur Finbarr Wilbrink praten we over trauma's, de helende werking van de serie, het Servische perspectief en het fotoboek van Iva's vader. En: kijken Wilbrink en Bicanic nou anders naar ex-Joe dan voordat zij de serie hadden gemaakt? Aanstaande zondag de zesde aflevering van De tranen van Tito over Noord-Macedonië op NPO om 20:20 uur. De laatste aflevering volgt op zondag 30 januari. Dan staat Bosnië centraal. Als opmaat naar dit hoofdgesprek bespreekt Geert Jan met Iva de situatie rond Novak Djokovic en duikt Floris in op de spagaat waarin de Baltische landen zitten. Helaas geen mop van Joost. Onze sterreporter zit in Kazachstan. Gelukkig heeft Finbarr een oplossing.       See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elma Cavcic ontvluchtte de Joegoslavische burgeroorlog in de jaren '90. Arrivée Amsterdam. Nieuw land, nieuwe stad, nieuw leven. De grootouders bleven achter in Bosnië. Haar grootvader werd uiteindelijk opgepakt, gedeporteerd en vermoord door Servische militairen, tijdens wat later de 'genocide van Srebrenica' zou worden genoemd. Nu gaat ze terug, naar de begraafplaats van haar opa. Voor het allereerst. Hoe kon de EU zoiets laten gebeuren? In de eigen achtertuin!

26 jaar na het einde van de oorlog in Bosnië en Herzegovina wakkert de Servisch Bosnische President Dodik oude conflicten weer aan. Door de harde retoriek over een mogelijke afscheiding van het Servische deel van Bosnië zijn veel inwoners bang voor een nieuwe oorlog. Waar blijft de inmenging van de internationale gemeenschap? We spraken er over met onderzoeker en Srebrenica-overlevende Alma Mustafić.

Wanneer Hongaarse dorpelingen in 1946 een massagraf delven, vinden ze tot hun verbazing een schriftje in de binnenzak van een vergane jas. Op het schutblad schreef de eigenaar zijn naam: 'Dit schriftje bevat de gedichten van de Hongaarse dichter Miklós Radnóti'. In het geheim droeg Radnóti het schriftje bij zich. Eerst als Joodse gevangene in een werkkamp in de Servische stad Bor en vervolgens tijdens een lange dwangmars richting Hongarije. 's Nachts noteerde hij er zijn laatste gedichten in. Nu het Schriftje uit Bor voor het eerst in het Nederlands vertaald is, reist Marian van der Pluijm naar Boedapest om te begrijpen wat er met Radnóti is gebeurd. Hoe het kan dat een man, tijdens zijn leven vervolgd en gemarginaliseerd, na zijn dood uitgroeide tot een van Hongarijes allergrootste dichters. Met dank aan het Nederlands Letterenfonds en Radnóti's vertalers Orsolya Réthelyi en Arjaan van Nimwegen.

Wanneer Hongaarse dorpelingen in 1946 een massagraf delven, vinden ze tot hun verbazing een schriftje in de binnenzak van een vergane jas. Op het schutblad schreef de eigenaar zijn naam: 'Dit schriftje bevat de gedichten van de Hongaarse dichter Miklós Radnóti'. In het geheim droeg Radnóti het schriftje bij zich. Eerst als Joodse gevangene in een werkkamp in de Servische stad Bor en vervolgens tijdens een lange dwangmars richting Hongarije. 's Nachts noteerde hij er zijn laatste gedichten in. Nu het Schriftje uit Bor voor het eerst in het Nederlands vertaald is, reist Marian van der Pluijm naar Boedapest om te begrijpen wat er met Radnóti is gebeurd. Hoe het kan dat een man, tijdens zijn leven vervolgd en gemarginaliseerd, na zijn dood uitgroeide tot een van Hongarijes allergrootste dichters. Met dank aan het Nederlands Letterenfonds en Radnóti's vertalers Orsolya Réthelyi en Arjaan van Nimwegen.

YES! André van Kempen is deze week te gast in de Ondernemen Op Slippers podcast! André van Kempen woont momenteel in Servië, maar is heel eventjes in Nederland. Hij was eigenaar van Techtwo en hierin bouwde hij als een van de eersten in Nederland Magento sites. Hij heeft zijn aandelen uiteindelijk verkocht om te gaan reizen en dat werd een hele spirituele reis.Hij kende geen rem, kreeg hierdoor ook nog eens een burn-out en raakte verslaafd aan cocaïne. Daar herstelde hij van en hij helpt nu andere ondernemers die andere mensen helpen zich te ontwikkelen. Hij vindt eigenlijk dat mensen in de corporate wereld verslaafd zijn, maar niet gebruiken.In Slippertje 63 vertelt André van Kempen onder andere over: Hoe wonen in Servië hem bevalt en de Servische cultuur, de early days van Techtwo, de burn-out die hij kreeg en hij dit leidde tot een cocaïneverslaving, zijn zoektocht naar innerlijke rust en spiritualiteit, ayahuasca & Spiritual Bypass, hoe hij experts en ondernemers helpt bij het digitaliseren van hun kennis én waarom hij vind dat mensen in corporatie wereld verslaafd zijn..Een onwijs toffe podcast, waar ik enorm naar uitkijk! Laten we snel gaan luisteren naar André van Kempen, let's go!GratisAmazonBoek.nl Gratis Groeigesprek met mijn team? Plazatalk.nl/bellen

In deze aflevering vertel ik uitgebreid over de variatie aan Servische ontbijtjes die ik de afgelopen ruim vijf jaar heb mogen proeven. Volg mij op Instagram en stuur me een bericht: @kellybennisfood Mail mij jouw vragen op: food@kellybennis.nl www.kellybennis.nl

In Servië begint de maand januari op 6 januari met kerstavond, kerst op 7 januari en zo zijn er acht dagen in januari met feestdagen, die natuurlijk gepaard gaan met veel eten en drinken. In deze podcast vertel ik over deze feestdagen, waaronder slava. Volg me op Instagram @kellybennisfood Mail: food@kellybennis.nl Servische recepten en verhalen: www.kellybennis.nl - schrijf je gratis in voor de culinaire mail over Servië en ontvang meteen het familierecept voor Servische walnootkoekjes, kiflice sa orasima: https://kellybennis.nl/inspiratie/

In deze podcast vertel ik je alles over hoe Kerst in Servië wordt gevierd. Het overgrote deel van de Serviërs is Servisch-Orthodox, wat betekent dat Kerst niet op 25 en 26 december wordt gevierd, maar op 7 januari. Ik vertel over alle tradities de dag voor kerst, het zoeken van een eikentak, tarwegras, posno eten, de voorbereiding van varken aan het spit en de gerechten voor Kerst. Een speciaal brood, sarma gemaakt met kiseli kupus (Servische zuurkool, zie podcast afleveringen 4, 16 en 20 zodat je hetzelf kunt maken), salades en als pronkstuk het geroosterde varkensvlees op tafel. Met een kleurrijke schaal lekkere koekjes na. Een waar Servisch eetfestijn. Voor recepten: www.kellybennis.nl Instagram @kellybennisfood

In deel 3 van de Kiseli Kupus serie vertellen Pedja en ik je alles over het fermenteren van Servische zuurkool. Dit is het vervolg op fermentatiepodcast #4 en #16, deel 1 en 2 van deze serie. Je krijgt een kijkje bij ons in de keuken en nemen je letterlijk mee als wij gaan kijken hoe het ervoor staat met onze zuurkool en het vergistingsvat openen. We laten het pekelwater zoals elke week uit het vat lopen. We proeven hoe de zuurkool smaakt na vier weken, die visueel nu ook duidelijk begint te veranderen, qua transparantie. We drukken de kool aan en gieten de pekel weer boven op de kool, zoals in Servië gebruikelijk is.  Tot slot proeven we het zuurkoolsap, rasol. Dat blijkt ook nog eens een echt Servisch anti-kater middel en een potentieel ingrediënt voor interessante hartige cocktails. Volg ons op Instagram: @kellybennisfood Wil je ons iets vragen of heb je suggesties? food@kellybennis.nl Tasty food & coaching eetmindset: www.kellybennis.nl

Eind november is het in Servië tijd om vleeswaren te maken. Minimaal één hele dag wordt besteed om het varken uit te benen en te verwerken tot allerlei vleeswaren. O.a. verschillende soorten ham, gedroogde worst, verse worst en bacon. Het varken wordt van kop tot staart gebruikt, geen verspilling. Het is een bijzonder proces om mee te maken, en ik neem je in deze podcast mee op deze speciale en intensieve dag. Ik schets een beeld van hoe de dag verloopt zodat je een beetje van de sfeer kunt proeven hoe in Servië charcuterie van varken gemaakt wordt. Volg mij op Instagram: @kellybennisfood Vragen & suggesties: food@kellybennis.nl www.kellybennis.nl

Dit is het vervolg op aflevering #4, waarin Pedja en ik samen kiseli kupus maken: Servische zuurkool. In de eerste aflevering namen we je mee in onze keuken om je meer te vertellen over deze Servische delicatesse en hoe we de fermentatie zijn gestart. In deze aflevering nemen we een kijkje in de schuur, waar het vergistingsvat staat te pruttelen en borrelen om een heerlijke Servische zuurkool te produceren. We nemen je mee terwijl wij de kool controleren en proeven en de pekel uit het vat laten lopen en er weer in doen, een proces wat in Servië heel gebruikelijk is om het zout goed te laten circuleren. Volg ons op Instagram: @kellybennisfood Vragen, ons een bericht sturen? food@kellybennis.nl Tasty food & coaching eetmindset: www.kellybennis.nl

In deze aflevering van Radio Milko is oud-directeur van FC Groningen Hans Nijland te gast. Op 7 februari verschijnt er een boek over Nijiand, waarin hij verhaalt over de vele avonturen die hij beleefde als directeur van de FC. In Radio Milko deelt hij een paar van die sappige anekdotes. Zo vertelt Nijland in deze aflevering hoe hij tijdens de onderhandelingen over Dusan Tadic in een Servische striptent belandde met twee schaarsgeklede dames op zijn schoot en waarom hij daarvan een foto liet maken en die direct naar zijn vrouw Marieke stuurde. 

Koffie (domaća kafa) is erg belangrijk in de Servische cultuur. Ik vertel over 'oprotkoffie' en het speciale pannetje om de koffie in te koken, džezva. En natuurlijk hoe je het thuis zelf kunt maken. Heb je een vraag over de Servische keuken of de psychologie van eten? Mail me op food@kellybennis.nl www.kellybennis.nl

In deze aflevering vertel ik je over het Servische streetfood dat je rond deze tijd met de herfst in Servië op veel plekken in de grotere steden ziet verschijnen, zoals Belgrado en Novi Sad. Gepofte tamme kastanjes (Castanea sativa) van de barbecue. Kesten is het Servische woord voor kastanje. In deze podcast vertel ik over de sfeer op straat in Servië, hoe je een tamme kastanje kunt wildplukken en hoe je ze thuis klaarmaakt. Een Servische vriendin legt uit hoe je een heerlijk Servisch dessert van kastanjes maakt. www.kellybennis.nl

In deze aflevering maken mijn Servische vriend Pedja en ik samen thuis Servische zuurkool, kiseli kupus. We nemen je mee in onze keuken, compleet met keukengeluiden, om je meer te vertellen over deze Servische delicatesse. Tijdens het vertellen starten we met de bereiding en het fermentatie proces van de kiseli kupus en leggen we uit hoe we dat doen. www.kellybennis.nl

Het hele uur over de Servische Keuken met chef Milan Gataric (Restaurant Lux), Servië-kenner Kelly Bennis en wijnspecialist Freddy de Lang. Presentatie: Petra Possel

Bizarre beelden uit Belgrado, waar oproerpolitie fors inhakte op demonstranten. Die, zo moeten we erbij zeggen, tot twee keer toe het parlement probeerde te bestormen. De uitspraak van president Aleksandar Vui dat Servië opnieuw in lockdown gaat, zette namelijk heel veel kwaad bloed bij de Serviërs. En: er is meer.

"Nu hebben jullie allemaal begrepen dat Europese solidariteit niet bestaat. Dat was een sprookje op papier." De woorden van de Servische president Vucic, die zich beklaagt dat Europa zich niet laat zien in tijd van nood. Maar China wel. Met dat land zijn de banden zelfs bijzonder warm. De Servische president heeft onlangs een brief gestuurd naar zijn Chinese collega Xi Jinping, waarin hij hem voor de eerste keer aangesproken heeft, niet alleen als goede vriend, maar ook als broer. Heeft het Servische staatshoofd gelijk en toont Europa zich niet solidair? In hoeverre buit China die zwakte nu uit, en waar zijn de Verenigde Staten eigenlijk als wereldmacht. Hoe verschuiven de machtsverhoudingen door deze corona-pandemie: wie worden er de winnaars, wie de verliezers? Een geopolitieke discussie met Mathieu Segers, Frank Pieke en Rob de Wijk.

De Servische president Vucic pronkt wat graag met zijn goede betrekkingen met de 'Slavische broer' Rusland. Maar ook vooruitgang in de Servische EU-toetredingsonderhandelingen zijn voor hem belangrijk. Pro-Russisch én pro-Europees: in Servië gaat het moeiteloos samen. De vraag is: hoelang nog? Nu Noord-Macedonië en Albanië voorlopig geen lid van de EU worden, kan president Poetin pogen invloed in de regio te winnen. Maar zijn Servische collega lijkt de huid duur te verkopen. Hubert Smeets van kennis platform Raam op Rusland en Geert Luteijn, Balkan-historicus zijn te gast.

'De bananengeneratie’ van Pete Wu en ‘Op zoek naar Karadzic’ van Zvezdana Vukojevic; twee recent uitgekomen boeken waarover we in de 4e editie van Lit! spraken met de schrijvers. Twee totaal verschillende onderwerpen, maar tijdens deze middag bleek duidelijk hoe beide schrijvers met hun achtergrond worstelden. Pete Wu beschrijft in zijn boek hoe Chinese Nederlanders vaak onzichtbaar blijven maar minstens zo veel last hebben van discriminatie als andere migranten. En hoe dat zijn liefdesleven beïnvloedde. Zvezdana Vukojevic dook – na jaren hier niet over te hebben willen schrijven – toch in haar Servische achtergrond en schreef tien jaar aan haar boek over Karadzic. Niet altijd tot genoegen van haar vader.

Kennen jullie James Bond? Nou, stel je eens voor dat die man in het echt bestaat. Dan komen we dus bij de Servische womanizer Dusko Popov uit. Als dubbelspion glipte hij bij de grootste militaire machten van de aardbol naar binnen, en als womanizer glipte hij bij een heleboel vrouwen naar binnen. Sorry daarvoor. Een fascinerend persoon waar Ian Fleming het karakter van James Bond op baseerde.

In onze rubriek de Ondernemersdesk: Europa lichten we elke week een Europees land uit waar zakelijke kansen liggen. Dat doen we samen met de RVO, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Vandaag hoor je welke kansen er liggen in Servië. Birgit Oosterhuis weet meer: 'Daar komt 25 procent van alle frambozen vandaan.' Dat weten we niet omdat de kwaliteit niet zo goed is, maar met onze hulp kunnen de Servische frambozen beter worden.

Laten we eerlijk zijn, als je aan Servië denkt, denk je waarschijnlijk niet meteen aan de een ijzersterke muziekindustrie. Onterecht! Want ook uit Servië komt muziek die je gehoord zou moeten hebben. 3FM DJ Jorien Renkema in gesprek met Katarina Epstajn van het Servische radiostation Radio Belgrade One. De tracklist uit deze podcast: MAiKA - Share your Life Ana & the Changes Ft Dan Byron - Take My Hand Stray Dogg - Away Repetitor - Ja Artan Lili - D.e.p.r.a.

In Servië wordt al weken geprotesteerd tegen president Vucic. Het begon in december in de hoofdstad Belgrado, nu stromen elke week ook de pleinen van andere Servische steden vol. Vooral met jongeren. Wat willen zij? Balkan-deskundige Geert Luteijn licht de aanhoudende demonstraties toe.

De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk hebben in 1995 geen geheime afspraak gemaakt over het niet inzetten van de luchtmacht tegen een Servische aanval op Srebrenica. Ook is er geen bewijs gevonden dat de inlichtingendiensten van deze landen voorkennis hadden over de ophanden zijnde verovering van de enclave. Deze conclusies presenteerde het NIOD (Instituut voor Oorlogs- Holocaust- en Genocidestudies) vorige week vrijdag. Het NIOD voerde een verkennend onderzoek uit naar aanleiding van een boek van oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve en de Argos-televisiedocumentaire ‘Waarom Srebrenica moest vallen’ (29 juni 2015). Hoe heeft het NIOD het onderzoek aangepakt? Op welke bevindingen zijn de conclusies gebaseerd? Kregen de onderzoekers toegang tot de archieven van de inlichtingendiensten en betrokken hoofdrolspelers? Waarom schuift het NIOD de bronnen en bewijzen van Argos en Voorhoeve terzijde? Is nu definitief opgehelderd waarom de Nederlandse Dutchbat-militairen geen luchtsteun kregen en de val van Srebrenica niet werd voorkomen?Een gesprek met interim-directeur Wichert ten Have van het NIOD en projectleider Koos van der Bruggen.

In het centrum van de Servische hoofdstad bivakkeren honderden vluchtelingen die geen kant op kunnen. De lokale bewoners noemen het park bij het busstation, waar grote aantallen zich ophouden, nu zelfs het ‘Afghanenpark'. Deze zomer zijn de aantallen migranten die vanuit Griekenland of Bulgarije noordwaarts langs de Balkanroute reizen, weer aanzienlijk gestegen. Maar omdat Hongarije en ook Kroatië een streng grensbeleid voeren en hekken bouwen, stranden deze mensen nu in Servië. Een reportage van correspondent Mitra Nazar.

Zivko Kosanovic, een 49-jarige man uit Servië, wordt op 3 april 2009 op klaarlichte dag in zijn woonplaats Sid op straat doodgeschoten. De man is eerder gevlucht naar Nederland, maar wordt door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) afgewezen als vluchteling. Zivko Kosanovic is de broer van Dusan Kosanovic, een belangrijke getuige van het Joegoslavië Tribunaal tegen Servische verdachten van oorlogsmisdaden. Dusan krijgt in het kader van het getuigenbeschermingsprogramma van het Tribunaal een nieuwe identiteit in een onbekend land. Zivko vlucht eind 2005 naar Nederland, maar keert - na de definitieve afwijzing van zijn asielverzoek door de Raad van State in augustus 2007 - noodgedwongen terug naar Servië. Daar wordt hij vervolgens vermoord door Stanko Milutinovic, een van de mannen die hem vóór zijn vlucht naar Nederland ook al bedreigden en mishandelden. Wat heeft de moord op Zivko Kosanovic te maken met een videoband die in juni 2005 wereldwijd op televisie te zien was? Een videoband met schokkende beelden van een gruwelijke executie van zes jonge moslimmannen uit Srebrenica door Servische paramilitairen. Waarom kreeg Zivko niet net als zijn broer Dusan bescherming, nadat hij had verteld over bedreigingen en mishandelingen in zijn woonplaats Sid? Deed de IND voldoende onderzoek naar de vraag of Zivko veilig terug kon keren naar Servië? En hoe kijkt de Raad van State aan tegen de afwijzing van Zivko’s asielaanvraag nadat hij vermoord is? In Argos een reconstructie van IND-dossier 0602-06-0468.

Zivko Kosanovic, een 49-jarige man uit Servië, wordt op 3 april 2009 op klaarlichte dag in zijn woonplaats Sid op straat doodgeschoten. De man is eerder gevlucht naar Nederland, maar wordt door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) afgewezen als vluchteling. Zivko Kosanovic is de broer van Dusan Kosanovic, een belangrijke getuige van het Joegoslavië Tribunaal tegen Servische verdachten van oorlogsmisdaden. Dusan krijgt in het kader van het getuigenbeschermingsprogramma van het Tribunaal een nieuwe identiteit in een onbekend land. Zivko vlucht eind 2005 naar Nederland, maar keert - na de definitieve afwijzing van zijn asielverzoek door de Raad van State in augustus 2007 - noodgedwongen terug naar Servië. Daar wordt hij vervolgens vermoord door Stanko Milutinovic, een van de mannen die hem vóór zijn vlucht naar Nederland ook al bedreigden en mishandelden. Wat heeft de moord op Zivko Kosanovic te maken met een videoband die in juni 2005 wereldwijd op televisie te zien was? Een videoband met schokkende beelden van een gruwelijke executie van zes jonge moslimmannen uit Srebrenica door Servische paramilitairen. Waarom kreeg Zivko niet net als zijn broer Dusan bescherming, nadat hij had verteld over bedreigingen en mishandelingen in zijn woonplaats Sid? Deed de IND voldoende onderzoek naar de vraag of Zivko veilig terug kon keren naar Servië? En hoe kijkt de Raad van State aan tegen de afwijzing van Zivko’s asielaanvraag nadat hij vermoord is? In Argos een reconstructie van IND-dossier 0602-06-0468.

Welke voorkennis hadden de CIA en andere grote Westerse inlichtingendiensten over het Servische voornemen om de enclave Srebrenica op te rollen? Deze sleutelvraag van het Srebrenica-drama is ook 14 jaar na dato, ondanks een reeks van officiële onderzoeken, nog steeds niet opgehelderd.

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.

Vrijdag aanstaande is het dertien jaar geleden dat de moslimenclave Srebrenica in Oost-Bosnie werd ingenomen door Bosnisch-Servische troepen onder leiding van generaal Mladic. De aanwezigheid van het Nederlandse VN-bataljon Dutchbat kon niet verhinderen dat meer 7000 moslims werden vermoord. Servie heeft sinds gisteren een nieuwe pro-Westerse regering. Pro-Westers of niet, zal deze regering Mladic en Karadzic, de verantwoordelijken zijn voor de massamoord in Srebrenica, uitleveren aan het Joegoslavie-Tribunaal in Den Haag? Want ook vorige Servische regeringen hebben dat al zo vaak beloofd. Maar ligt het wel alleen aan de Servische regering, dat dertien jaar na dato de twee oorlogsmisdadigers nog steeds op vrije voeten zijn? In Argos vandaag opnieuw: de jacht op Mladic en Karadzic.

Tijdens de verhoren van de Parlementaire Enquêtecommissie Srebrenica lieten de vragenstellers deze week voortdurend verbazing doorklinken over de opstelling van Dutchbat. Zelfs toen de Servische troepen hun eindaanval inzetten, wilde Dutchbat-commandant Karremans blijven vasthouden aan ‘de-escaleren’ en niet gericht terugschieten, want dat zou ‘oorlogsvoering’ betekenen. Die houding was niet alleen typerend voor Karremans, maar voor het hele Nederlandse militaire optreden in Srebrenica. In Argos vandaag de vraag: waar komt deze opstelling vandaan? En: had het ook anders gekund?

Over minder dan een maand, op 10 april, verschijnt het langverwachte onderzoek van het NIOD naar de val van Srebrenica in juli 1995. Bijna zeven jaar nadat de enclave Srebrenica werd veroverd door Bosnisch-Servische troepen. Dutchbat moest de moslimbevolking beschermen, maar kon niet voorkomen dat duizenden mannelijke inwoners van Srebrenica hoogstwaarschijnlijk zijn vermoord. In Argos opnieuw de vraag: waarom realiseerde ‘Den Haag’ zich niet dat Dutchbat niet hoefde te rekenen op luchtsteun?

Reportage over falende inlichtingendiensten en verkeerde inschattingen bij de bescherming van de Bosnische moslimenclave Srebrenica door Dutchbat. Dutchbat moest de moslimbevolking beschermen, maar kon niet voorkomen dat op 11 juli 1995 de enclave viel en duizenden mannelijke inwoners van Srebrenica werden vermoord. Waarom werd tot op het laatste moment de Servische aanval op Srebrenica onderschat? Vanwaar de inschatting bij de VN, maar zeker ook in Den Haag, dat de Serviërs slechts een deel van de enclave wilden veroveren? Over welke informatie beschikte de militaire inlichtingendienst? En waarom realiseerden de verantwoordelijke politici zich niet dat Dutchbat niet op luchtsteun hoefde te rekenen?

Reportage over het onderzoek van de Commissie-Bakker naar de politieke besluitvorming over de deelname van Nederlandse militairen aan vredesoperaties, waarbij de meeste aandacht uitging naar de rol van Dutchbat bij de val van de Bosnische moslimenclave Srebrenica in 1995. Bevat een vraaggesprek (telefonisch) met Jan Willem Honig, universitair docent aan het department of war studies aan Kings College in Londen. Aan de orde komen: het onderzoek van de Commissie-Bakker; het hiaat in het onderzoek over de vraag waarom luchtsteun uitbleef toen Servische troepen Srebrenica binnenvielen; de toespraak van opperbevelhebber Janvier voor de VN-veiligheidsraad in mei 1995, waarin hij wees op de kwetsbaarheid van VN-troepen in de moslimenclaves en waaruit Nederland had kunnen opmaken dat luchtsteun zou uitblijven. Afgewisseld met TV- en HA-fragmenten en citaten uit historische bronnen. Aansluitend een vraaggesprek met Commissie-voorzitter Bert Bakker over het onderzoek en de vraag waarom de commissie de zaak rond de toespraak van generaal Janvier voor de VN-veiligheidsraad niet heeft onderzocht.

Reportage over de nasleep van de interventie van Dutchbat in de Bosnische moslimenclave Srebrenica. Vier jaar nadat de Bosnische moslimenclave in Servische handen viel zijn er nog steeds veel vermisten. Het programma bevat vraaggesprekken hierover met: - Hasan Nuhanović, Bosniër en voormalig tolk van Dutchbat in Srebrenica (met vertaling door een tolk); - Miriam Struyk, medewerker van het Helsinki Citizens Assembly, werkzaam in Bosnië (telefonisch); - Marja Eestermans, persvoorlichter van het Rode Kruis (telefonisch). Het programma is geïllustreerd met fragmenten, fragmenten uit het programma 'NOVA' en een fragment uit een onbekend VPRO-televisieprogramma uit januari 1997, waarin Nuhanovic een kort gesprek heeft met voormalig minister van Defensie Voorhoeve, dat al gauw wordt afgebroken. Verder bevat het programma voorgelezen fragmenten uit een rapport van de Militaire Inlichtingendienst (MID).