Podcasts about dikke van dale

Swag, avocadohand of onesie. Je zou het niet verwachten, maar deze woorden kun je gewoon terugvinden in het woordenboek. Taal groeit. Maar worden er ook woorden uit het woordenboek gehaald? Dat hoor je van Boukje Verheij, hoofdredacteur van het Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW), en van Ton den Boon, hoofdredacteur van de Dikke Van Dale.

Er was een tijd dat zo goed als iedereen een Dikke Van Dale in huis had. Of moeten we het nu over de Grote Van Dale hebben? Die discussie illustreert al meteen hoe gevoelig taal of een woord kan liggen. Maar welke woorden komen in het woordenboek terecht? Vanaf wanneer worden nieuwe woorden opgenomen. En wie was die mijnheer Van Dale? Vragen voor Ruud Hendrickx. Die is hoofdredacteur van het Van Dale Groot Woordenboek van de Nederlandse taal. Hij was ook 25 jaar VRT-taalraadsman.

Van de bokkenrijders tot de lokale alcoholist: 'metalprofessor' Didier Goossens wil de bovenste steen boven krijgen over waarom toch zoveel Nederlandse en Vlaamse blackmetalbands lokale folklore als inspiratiebron gebruiken. Sterf. Weerzin. Gestorven. Grafhond. Nachtwraak. Gevlerkt. Knoest. Wederganger. Willoos. Verwoed. Melancholie. Witte wieven. Ravenzang. Verval. Kastijder. De gevreesde ziekte. Vreemdeling. Asregen. Woudloper. Heidendoder. Bottenberg. Bezwering. Plaagdrager. Nevelrijk. Grauw. Kwade droes. Laster. Sagenland. Hellevaerder. Avondschemer. Is het een haiku? De depressie-editie van de Dikke Van Dale? Of toch gewoon een scheldpartij uit Ex on the Beach? Nee, niets van dat alles. Het zijn allemaal bandnamen uit de zogeheten new wave of dutch black metal. Pure, rauwe blackmetalprojecten uit de Lage Landen, met teksten in het Nederlands en Vlaams. De opkomst van die scene fascineert me al jaren. Blackmetal, dat komt toch uit Noorwegen, met teksten rechtstreeks uit het Necronomicon? Waarom kiezen deze bands dan voor het Nederlands? Wat moeten makers van zulke mondiale, geconventionaliseerde muziek met hyperlokale verhalen en sagen? En hoe verschillen Vlaamse en Nederlandse bands daarin? In deze aflevering van Dood & Verderf bespreek ik al die vragen met Didier Goossens (1996). Hij is gastonderzoeker bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam en bezig met een groot project hierover: “Gripped by the Soul of Spiritual Awakening”. Daarin onderzoekt hij samen met Christopher Thompson van Malmö Universitetet hoe blackmetalbands uit Vlaanderen en Nederland folklore, erfgoed en identiteit verwerken in hun muziek, en zo lokale verscheidenheid een mondiaal podium geven.  Bestel hier het shirt van Spiritual Awakening en steun het onderzoek! Playlist Eerst de vier Belgen: 1. Kludde - Poesjkapelle (In De Kwelm, 2019) 2 Rituals of the Dead Hand - Bonderkuil (Blood Oath, 2018) 3 Gotmoor - De Witte Dame (Uit den Donkeren Grond Gerezen, 1996) 4 Alkerdeel - Lede (Lede, 2016) En dan onze vier Nederlanders: 5 Freja - Scattered Shields (Tides, 2022) 6 Fluisteraars - Verscheuring in de schemering (Gegrepen door de geest der zielsontluiking, 2021) 7 Wrang - De Vaendrig (De Vaendrig, 2022) Zwaar Aanbevolen 9 Troll - To The Shadows (Trolldom, 2023) De luistertip van Zware Metalen is ditmaal van de Troll, Noorse blackmetalveteranen die met het album Trolldom eindredacteur MaartenR compleet overweldigden. Hij schrijft over het album: “Verwacht geen complexe songstructuren, geen groots opgezet spektakel, geen brute razernij, maar degelijke black metal, verrijkt met overheerlijke elektronica, in een meer dan geslaagde mix van vintage Troll-melodieën, geestdriftige dynamieken en een helder, modern geluid.” Trolldom is in geen geval banaal: daarvoor hebben Nagash, Tlaloc en Sturt te veel fijnzinnigheden en subtiele details in hun werk aangebracht. Black metal hoeft niet altijd moeilijk te zijn: Trolldom is simpelweg 37 minuten genieten.” Bekijk de recensie van Troll – Trolldom op Zware Metalen

Merriam Webster - de Dikke Van Dale van de VS - heeft het woord 'authentic' uitgeroepen tot het woord van 2023. De uitgever zag een flinke stijging in het aantal zoekopdrachten, en dat had alles te maken met de opkomst van AI, zeggen ze. Die opkomst bracht op veel plaatsen gesprekken op gang over de authenticiteit en originaliteit van foto's, video's, teksten en stemmen. Omdat AI op hoog tempo vebetert, wordt het snel lastiger om onderscheid te maken tussen wat door mensen is gemaakt, en wat door een computer is gegenereerd. Als het aan ChatGPT ligt is wat de chatbot zelf produceert niet per se authentiek. De bot zegt dat de teksten gebaseerd zijn op patronen en informatie waar die mee getraind is. En dat het verstandig is om kritisch te blijven en aanvullend onderzoek te doen. Verder in deze Tech Update: Mark Rutte gaat volgende week naar de VS voor een technologische handelsmissie. Daarbij gaat hij langs bij verschillende producenten van chiptechnologie en AI, waaronder de Amerikaanse tak van ASML. Ook Micky Adriaansens van Economische Zaken, en Vlaamse minister-president Jan Jambon sluiten aan bij het bezoek. Alibaba sluit de deuren van hun Quantum-computing lab. Sinds de leiding over het bedrijf in september werd overgenomen wordt er een nieuwe koers gevaren, en daar lijkt het laboratorium geen rol meer in te spelen. Het lab wordt gedoneerd aan de lokale universiteit. See omnystudio.com/listener for privacy information.

John & Paul hebben een innerlijke openbaring, ze voelen geen spirituele pijn en binden de strijd aan met muggen. En er is iets met zonnepanelen, dun papier en de Dikke Van Dale. --- Send in a voice message: https://podcasters.spotify.com/pod/show/john--paul-hebben-woorden/message

Het is vandaag midzomer, de langste dag. In Scandinavische landen is het een traditie om dit te vieren; in Nederland niet echt. Maar in Leiden is de Hortus speciaal voor midzomernacht de hele avond open. Je kan dan genieten van de mooie bloemen, maar ook van sfeervolle muziek en bijzondere voorstellingen. De kaarten voor vanavond waren al snel uitverkocht, dus ik kan er niet bij zijn en kan jullie volgende week helaas niet vertellen of het leuk was. Ik kan je vandaag wel iets typisch Nederlands vertellen. Afgelopen week is bekend gemaakt dat ‘de rijdende rechter' wordt opgenomen in de Dikke Van Dale ...Welkom  bij de podcast 5-minuten Nederlands, aflevering 143. Als je de tekst van de podcast wilt lezen, kijk dan op de website https://petjeaf.com/5-minutennederlands. Als je de teksten van eerdere podcasts wilt ontvangen of vragen hebt, stuur dan een email naar 5minutennl@gmail.com. Mijn naam is Caroline, ik ben taaldocent op de universiteit en woon in Leiden. In deze podcasts vertel ik iets over mijn leven, over wat ik de afgelopen dagen heb beleefd of iets over de Nederlandse taal en cultuur. Support the show

Het einde van het jaar is in zicht en daarmee sluiten we ook bijna onze podcastreeks van 2022 af. Als er iets is dat de podcasts van Chicks And The City kenmerkt is het wel dat wij onderwerpen aankaarten waar niet altijd even gemakkelijk over gesproken wordt. De zogeheten taboe-onderwerpen. Volgende de Dikke Van Dale: ta·boe (het/de; o en m; meervoud: taboes) 1 iets dat niet gedaan of gezegd mag worden. Taboe-onderwerpen gaan vaak gepaard met schaamte en angst. Denk maar aan het onderwerp de toeslagenaffaire dat wij met moeder Ninny en dochter Celine bespraken in onze podcast. Veel mensen die de dupe waren van de toeslagenaffaire durfden dit niet te vertellen uit schaamte. Maar juist door erover te praten kun je hulp krijgen. Schaamte komt ook terug in het thema Exposen, waarover we een podcast maakten met Sarah Achabar. Ook cultuur speelt vaak een rol bij taboes. In sommige culturen wordt er bijvoorbeeld makkelijker over seks gepraat dan in andere culturen. Cultuurverschillen zijn op zichzelf al een taboe onderwerp, hier maakten we ook een podcast over met de Turkse Alparslan en Nederlandse Maud. De podcastIn de laatste podcast van 2022 duiken we dieper in de achtergrond van taboes. Waarom zijn bepaalde onderwerpen taboe? En waar komt dit vandaan? We bespreken dit met studenten Maartje en Jonie. Jonie, Lotte & Maartje Maartje, Jonie en Lotte (deze laatste zal niet bij de podcast aanwezig zijn), studeren aan de Hogeschool Inholland en werken momenteel aan een magazine genaamd TABOEK. In dit magazine bespreken zij verschillende taboe-onderwerpen die jonge vrouwen aangaan. Ze interviewden verschillende vrouwen, zoals Emma die op haar 19e geheel onverwachts zwanger werd, Anna die vanaf haar 14e kampt met eetproblemen wat uitmondde tot anorexia en Daphne die haar suicidale gedachtes probeert te overwinnen. De podcast over taboeonderwerpen verschijnt op 16 december op onze website en de bekende podcastplatformen zoals Spotify.

Meester Willem maakt zijn rentree als invaldocent en pakt de draad weer op waar hij was gebleven: ervoor zorgen dat jullie leerlingen het belang van onze taal nog maar eens goed in de oren knopen! Maar zijn boodschap voor het begin van deze onnoemelijk lange zomervakantie: verrijk jezelf door de leerzame lessen van Taalnatie nog eens terug te luisteren. Deze boodschap wordt tevens bijgestaan door de directie van Taalnatie, die jullie allen een prettige zomervakantie wenst. Tot in de pruimentijd!

Niet iedere traan is hetzelfde. De gillende meisjes bij een Harry Styles-concert ervaren niet dezelfde emotie als iemand bij wie onverdoofd het been geamputeerd wordt. Behalve als Harry tijdens zijn concert een jongleert met een kettingzagen. Dan kan de emotie zeker wel hetzelfde zijn.

BAM! POW! BOOM! Klanknabootsing, ook wel de onomatopee. Het was geen makkelijke les voor meester Roel. Zijn meegenomen klankbord zorgde weliswaar voor wat rumoer, maar hetgeen dat hij vertelt is hartstikke leerzaam. Het verklaart ook meteen al die gekke wolkjes in de Marvel Comics.

Meester Pieter hoopt dat jullie weer met genut naar zijn les hebben geluisterd. Zo wordt duidelijk dat Homerus nooit een blauwtje heeft opgelopen domweg omdat hij dat woord niet kende en de Himba-stam had gehoopt dat Marco Borsato zong over Blauw. Nu weten ze namelijk waar zijn hit over gaat. Afijn, vage shownotes maar luister de les en het wordt je allemaal duidelijk.

Al die voornaamwoorden die aanduiden of iets, volgens Aristoteles, een pielemuis of voorbips moet hebben, is volgens juffrouw Hanna verleden tijd. De tijd van het in hokjes plaatsen is voorbij en moeten we meer stilstaan bij non-binaire voornaamwoorden als hun/hen of die/diens. Even wennen, maar er wordt duidelijk waarom zo'n kleine stap een groot verschil kan maken.

Zonder het door te hebben gebruik je dit woordje te pas en te onpas, dus ben je benieuwd over welk woordje het dan gaat. Gelukkig weet Meester Joris jullie hier meer over te vertellen!

'Mag ik dat zeggen?' De gevleugelde woorden van Mart Smeets. Een goed voorbeeld van een retorische vraag. Want natuurlijk vindt heel Nederland dat Mart dat niet mag zeggen. Al vindt hij zelf van wel. Vandaag legt meester Roel je in ieder geval uit waar de retorische vraag voor bedoeld is.

De huizenmarkt ligt op zijn gat. Niet alleen huizen staan onder water, maar de hopeloze woningzoeker verdrinkt ook nog eens in alle Funda termen. Daarom stoomt juf Anna jullie alvast klaar voor het moment wanneer de huizenmarkt weer ontketent en er huizen in overvloed zijn. Als dat moment er ooit komt. Maar deze les is hoe dan ook leerzaam!

Niets is zo vervelend als een huilende baby in de trein of het vliegtuig. Tot de les van meester Pieter. Vanaf nu probeer je aan de blèrmelodie te raden waar de baby vandaan komt! Frans, Duits of misschien wel Japans! Een Nederlandse baby herken je zo. Wij zijn kampioen monotoom praten. Daarom is het Eurovisie Songfestival voor ons ook geen succes.

De New York Times noemde Egypte ooit een 'worstelende democratie'. Niet erg slim als je de probleem daar verbloemd met de term worstelen. Toch is het eufemisme een prettig stijlfiguur om alle ellendigheid in de wereld vanuit een wat humoristischer perspectief te bekijken.

Taalverloedering! Te veel Engels! En er staan allerlei bekende mensen in! Het regende reacties bij de verschijning van de Dikke van Dale. Vooral verheugde, maar soms ook verontwaardigde of kritische reacties. Hoofdredacteuren van Ton den Boon en Ruud Hendrickx zetten de meest gehoorde reacties op een rij en geven tekst en uitleg. Want moeten we ons inderdaad zorgen maken over de hoeveelheid Engelse woorden in het Nederlands? Hoe bepalen ze welke citaten van bekende mensen een plaats verdienen in het woordenboek? 

Zit stil! Open je favoriete podcastapp! Luister en huiver! Meester Pieter legt hoe je op een wijze manier een ander een gebod kan opleggen: de gebiedende wijs! Klinkt soms allemaal erg bedreigend, maar het is een handige manier om luie mensen als Rudy aan te wakkeren.

Niet de meest verwelkomende titel na een maand zomervakantie, maar wel een van oudsher Bargoense uitspraak. En dat is precies waar de les Juffrouw Hanna vandaag over gaat. Ze neemt jullie bij de hand voor een lesje geschiedenis over deze kramertaal. Want het zal je verbazen hoe Bargoens we wel niet zijn!

Jelle van Baardewijk in gesprek met Nederlandse woordenboekmaker Ton den Boon over de wondere wereld van de Dikke Van Dale.

De ene tegenstelling is de ander niet. Al is de ene tegenstelling ander wel, maar dat is leip. Meester Joris vindt dit fascinerend. Zijn leerlingen weten hier menig antoniem tegenover te stellen.

Liever een goeie buur dan een valse vriend, maar niet als het om valse vrienden gaat! Meester Rayen legt uit dat veel valse vrienden uit de landen om ons heen komen en dit voor een humoristisch effect zorgt. Want het is raar als je een Fries 'net niet' hoort zeggen.

Die verschrikkelijke accenten! We moeten trots zijn op ons boerse Nederlandse accent, zo vindt juffrouw Roos. Want ook in het buitenland mag men horen waar wij vandaag komen.

Alle wegen leiden naar de kroeg. Maar luister daarvoor eerst naar de les van meester Roel, voordat je ladderzat of lazarus de kroeg uitrolt. Want waar komen al die jolige termen vandaan die je vrienden tegen je zeggen als je weer eens te diep in het glaasje hebt gekeken?

Hebben we dit al eens vermeld? Dat alles bij het oude blijft, hoe zeer we ook steen en been klagen? Wel, deze week was geen uitzondering. Bondscoach Martinez blijft een zeer conservatieve selectieheer, het einde van de competitie blijft voor stress en frustratie bij sommige teams zorgen, onze Belgische arbitrage blijft lachwekkend zwak en de Belgische voetbalbestuurders - met Paul Gheysens voorop - blijven op zoek naar de betekenis van het woord ethiek in hun Dikke Van Dale. Maar niet gevreesd, bij Voetbabbel omarmen we verandering. Daarom neem ik deze week een speciale Voetbabbel op, waarbij ik een gesproken correspondentie opzet met Kenny Vermeulen - Clubsupporter en creatief Twitterman bij uitstek. Welkom bij een heel speciale Voetbabbel.

Alain Mouton over zijn Frankrijkboek "Et alors"; Jimmy Kets maakte een documentaire over drie varkens; Leen Vermeulen schreef "Je pijn te lijf"; en Ruud Hendrickx over de nieuwe editie van de Dikke Van Dale

De Nederlandse parttime cultuur lijkt een steeds groter probleem. Maar dat komt voornamelijk door een term als deeltijdprinses. Een sterk taalkundig frame die deeltijdwerkers linkt aan prinsessengedrag. Juffrouw Vera stapt in deze les uit haar kader en gaat dieper in op de stof van het taalkundig framen.

In deze les geeft meester Pieter je een waardevolle tip voor tijdens je date! Met behulp van zijn soundboard vertelt hij een verhaal over de etymologie van onze Melkweg. Daarmee bedoelt hij niet het poppodium in de oude melkfabriek aan de Lijnbaansgracht in Amsterdam, want met al die geluiden is dat nogal een onhandige plek voor een date.

Eigenlijk is dus eigenlijk best een lastig woord. Misschien wel omdat het zijn functie verliest. Wees lief voor juffrouw Milou en sta stil bij haar les als je 'eigenlijk' wilt gebruiken. Want hoe alledaags het woord ook is, eigenlijk moeten we het dus minder gaan gebruiken.

Deze fenomenale les van de grootste taalvirtuoos ter wereld zal je nooit vergeten! Meester Pieter vertelt alles over de taalkundige huperbolè, waar hij stiekem een beetje gailjan van wordt. En de titel moet je met een grove korrel zout nemen, overdrijven is immers een kunst.

Jullie moeten op appèl komen! Meester Roel maakt jullie wegwijs in de wereld van het juridisch geneuzel. Na het horen van deze les laat je je niet meer afbluffen door juristen, of andere mensen in een toga. Waarvan akte.

We gaan op pad! Meester Rayen neemt de klas mee naar waar zain wieg heeft gestaan: Oi de Zaan! Daarom waidt hai een les aan het Zaanse dialect. Dat zain maar liefst negen dialecten, dus staan de belangraikste kenmerken centraal taidens deze excursie!

Woke en inclusief taalgebruik, hoe moet je daar als Dikke Van Dale mee omgaan?  In onze podcast spreken we schrijver, publicist en columnist Stephan Sanders. Waar komt inclusief taalgebruik vandaan? Hoe kun je het als taalgebruiker of als woordenboekmaker goed gebruiken? Dat lijkt nog niet eenvoudig. 

Voor de shownotes van de nieuwe les van juffrouw Vera kon de directie niet bijster veel verzinnen. Sorry, sorry, sorry, sorry en nogmaals sorry!

Straattaal! Geen les over de vocabulaire van de jeugd van tegenwoordig, maar meester Thomas vertelt over doorgeslagen straatnamen. Er zullen wel bergen met werk verzet zijn om tot de straatnaam Pyreneeën te komen. Met nieuwe wijken komen nieuwe, originele straatnamen, en zo blijft het bedenken van nieuwe namen een straatje zonder eind.

Onze taal is niet zo monogaam als je zou verwachten. Als het aan meester Rayen ligt, zijn we nog lang niet uitverbasterd. Want onze taal ontleent zich niet aan het klakkeloos overnemen van leenwoorden, dus voorlopig zal meester Rayen blijven lobbyen voor verbasteringen. Of koekelen ooit het nieuwe surfen op het internet wordt, de tijd zal het zeggen. Voor nu zou het een mirakel zijn.

Oeeeeeeehhhh weer een nieuwe les! Juffrouw Maaike zingt je bij over de werking van klinkers en tweeklanken. De ene toonwisseling heeft een vrolijke noot, de ander kan zorgen voor een stemmingswisseling. Dus inplaats van uithalen naar elkaar als iets niet bevalt, haal liever uit met je stem.

In deze les praat meester Pieter je de oren van het hoofd. Dat moet je natuurlijk niet letterlijk nemen. Hij heeft een scherpe tong, maar niet zo scherp. En dat van die scherpe tong is trouwens figuurlijk. Het snijdt geen hout als dat letterlijk zou zijn. Letterlijk en figuurlijk. Enfin. De les van meester Pieter moet je wel letterlijk nemen.

Deze les is kwalitatief uitermate teleurstellend.' Nee, natuurlijk niet! Dit was hartstikke ironisch. Ironie werkt echter veel beter als het wordt uitsproken. Probeer maar; zeg die eerste zin eens hardop. Nee, nog steeds niet? Luister dan snel naar juffrouw Vera. Zij legt het ‘verschrikkelijk' uit. (Verschrikkelijk goed)

"Dat gaat hem niet worden" is niet te verklaren. Een hippe pokebowl kan ook niet zomaar Miss Universe worden. Of ons schoonheidsideaal moet dusdanig veranderen, dat we rauwe vis aantrekkelijk gaan vinden. Kleine kans. Stop tot die tijd maar met het gebruik van "dat gaat hem niet worden." Daar gaat juffrouw Maaike heel blij van worden.

De leerlingen zijn blij en opgewekt. Een tautologie is namelijk niet altijd en alleen maar fout. Stijlfiguren mogen en zijn toegestaan. De les van meester Willem was daarom leerzaam en je kan er veel van opsteken. Gratis en voor niets!

Leestekens zijn de stille krachten in onze taal. Stil in letterlijke zin, want een leesteken op zichzelf heeft geen geluid. Probeer maar eens het geluid van een uitroepteken na te doen. Lukt niet hè? Omdat leestekens niet van zich laten horen, vergeten we ze soms. Daarom dat meester Pieter een ode brengt aan een heel integer symbool: de '

Sociale media ontwikkelen hun eigen dialect. Eentje die niet bekend staat om de originaliteit en waar complete gesprekken gevoerd worden met symbolen en figuurtjes. Juffrouw Aaf vindt het fascinerend, maar tegelijkertijd ook zorgelijk.

Onze taal is een beestenboel. Er zitten namelijk een boel beesten in ons vocabulaire. Al is de reden meestal niet flatteus voor het dier in kwestie. Daar mag volgens juffrouw Milou wel wat verandering in komen.

Niet alleen stadions en voetbalveldjes zijn naar hem vernoemd, maar Johan Cruijff kreeg zelfs zijn eigen taal. Een prachtige, soms onnavolgbare taal, die altijd in staat is om een glimlach op je gezicht te toveren. Meester Pepijn krijgt sinds de les de grijns niet meer van zijn gezicht.

Hoe maak je eigenlijk een woordenboek als de Dikke Van Dale? Waar komen de nieuwe woorden vandaan? En hoe geef je de kwart miljoen woorden die er al in staan een opfrisser? In de nieuwe podcast van Meneer Van Dale onthullen hoofdredacteuren Ton den Boon en Ruud Hendrickx, hoe ze te werk gingen. Het eindresultaat, de gloednieuwe Dikke Van Dale, verschijnt op 22 maart a.s. 

Waarschijnlijk hebben proteïne bunkerende bodybuilders niet door dat ze niet alleen bouwstenen voor spieren consumeren, maar ook de bouwstenen van het leven. We mogen van geluk spreken dat proteïne intelligentere wezens heeft voortgebracht dan deze hersenloze spierbundels. Wezens als dokter juffrouw Rosanne.

Als je goed oplet, dan kan je weer veel leren deze les. Ezelbruggetjes zijn namelijk niet altijd even betrouwbaar. Gelukkig is er dan alsnog de regel. En Meester Willem heeft er geen probleem mee deze meermaals te herhalen: Het voegwoord 'als' gebruiken we als er sprake is van een vergelijking met de woorden: even, zo, evenveel, zoveel, hetzelfde en dezelfde. Wat een lijst.

Een paar minuten 'close listening' over 'close reading'. Dus luister goed, want het is niet alleen leerzaam wat meester Philip vertelt over poëzie en filosofie, maar blij vlagen ook prachtig.

Wat heeft twee letters en kan mensen intens verdrietig maken bij verkeerd gebruik? Meester Pepijn durft het woord amper in de mond te nemen. Daarom zijn wij extra dankbaar dat meester Pepijn deze dappere stap neemt en voor de klas zijn verhaal durft te doen. Nu maar hopen dat de klas naar hem luistert.

Deze leerzame les is er zodat het eens en voor altijd duidelijk is wanneer er sprake is van een pleonasme. Juffrouw Malou laat zien dat een stijlfout ook erg leuk kan zijn.

Voel je je op een bepaalde manier aangesproken door de les van meester Sander. Met alle respect, maar dan zal dat wel terecht zijn. Als je wil dat mensen naar je luisteren, is het beter om minder nutteloze en verwarrende bijzinnen te gebruiken. Zal ik maar zeggen.

Dit schijnt een les te zijn die ergens over blijkt te gaan. De waarheid. Niets minder dan dat. Of in ieder geval, daar lijkt het op. Meester Pieter legt het jullie uit.

HOOFDLETTERS HEBBEN DE NEIGING OM AGRESSIEF OVER TE KOMEN. Hoofdletters zijn het zout van onze taal. Het geeft smaak aan een zin, maar gebruik met mate. Anders gaat het overheersen. Zet ze in waar nodig; Meester Pepijn wil jullie daar graag bij helpen.

Mensen die duidelijk willen maken dat wat ze opschrijven niet serieus bedoeld is, gebruiken nog weleens de puntkomma. In combinatie met een haakje sluiten; dat wel. Verder wordt de puntkomma nauwelijks meer toegepast. De meeste mensen zijn zelfs vergeten hoe het moet, daarom legt meester Philip het nog een keer uit.

'Ik ben goed' is geen bescheiden opmerking. En in de bescheiden context van het bedanken voor een drankje, klinkt het idioot. Meester Tex vindt die zinnetje niet goed en heeft een paar simpele en effectieve methodes om het gebruik te vermijden. Dat doet hij goed.

Ieder woord heeft zijn oorsprong. Zo ook ieder woord in deze zin. En in deze. Op deze manier kunnen we heel lang doorgaan. Daar kwam meester Pieter ook achter.

Liefhebbers van de Nederlandse taal ontkomen er bijna niet aan: Muggenziften. Waarschijnlijk dat er daarom zoveel synoniemen voor bestaan. Maar, wat betekent ziften eigenlijk? Een etymologie-les van juffrouw Malou.

Een docent doceert en een leerling leert; In het onderwijs weet je waar je aan toe bent. Maar, niet iedere sector is blij met deze transparantie. Daar is Juffrouw Milou dan weer niet van gecharmeerd.

Er zijn momenten waarop alles lijkt te kloppen. Zo ook in de taal. Meester Tex deelt zijn liefde voor een taalkundig fenomeen met grote schoonheid.

De les van Meester Sander is niet geniaal. Gelukkig maar, want anders had niemand het begrepen. Zijn betoog over woordinflatie is simpel. Doe het niet.

Juffrouw Vera verwondert zich over het gebruik van het woord wondertje. Sommige dingen moet je niet verkleinen. Vooral niet als het alles behalve klein is.

Verwensen en tieren; mensen doen niets liever. Hoog tijd voor een lesje vloeken en schelden. Juffrouw Malou geeft alvast het goede voorbeeld.

We worden er helemaal platgegooid en dat is om gek van te worden. Tijd dat er een andere wind gaat waaien. Milou Brand is zelf ook geen heilige, maar heeft nog wel een appeltje te schillen met alle clichés.

Mag je alles zomaar mogen? Als het aan meester Joris ligt, mag dat niet. Hij leert de klas schijnheilig taalgebruik af aan de hand van alle mogelijke en onmogelijke mogens.

Beoordeel gezegden niet op de klank, maar op de inhoud. Achter een goor spreekwoord als 'in de melk te brokkelen hebben' gaat namelijk een prachtig verhaal schuil. De leerlingen zaten op het puntje van hun (rol)stoel, want Meester Willem heeft tegenwoordig wel wat in de melk te brokkelen.

Meester Willem trekt het niet meer. Dat in het Engels zelfstandige naamwoorden los van elkaar worden geschreven betekent niet dat wij als luie hersenloze wezens zomaar deze gewoontes kunnen overnemen. De gouden regel is dan ook: bij twijfel, altijd aan elkaar!

In jullie proefwerken straft meester Jaap taalfouten uiteraard genadeloos af. Toch zijn er uitzonderingen in de Nederlandse taal waar we een anglicisme of een foutieve meervoudsvorm door de vingers kunnen zien, namelijk in mooie (of minder mooie) songteksten. Want wie zingt er nou ‘kaleidoscopische ogen'?

"Ammehoela!" is wat je oma tegen je zei als je haar vroeg een biertje voor je te halen: zoek het uit! Maar waar komt dat rare woord nou eigenlijk vandaan? Meester Sander heldert het op in een lesje geschiedenis over een emir van Afghanistan, een geheim agent van de nazi's, een Taliban-achtig clubje en Westerse kleding in Kaboel. Als je dit verhaal eenmaal kent, zal je nooit meer "mijn rug op!" roepen, louter "ammehoela!"

Meester Pieter heeft iets heel bijzonders meegenomen: een stapeltje schijnbare oxymorons. Wat het is? Een woord dat is opgebouwd uit woorden die elkaar tegenspreken. Een koperdief bijvoorbeeld, want is dat nou een koper of een dief? En komen eikels nou van een eik of van een els? Pieters voorbeelden worden almaar mooier, totdat je merkt dat de hele Nederlandse taal van interne tegenstellingen aan elkaar lijkt te hangen en dat is volop genieten. Is het nou vol of op?

Meester Sander heeft zijn buik vol van anglicismen. Zijn riem staat waarachtig op springen als hij hordes Nederlanders ergervol gebruik hoort maken van het weinig gloedvolle achtervoegsel "-vol," terwijl "riskant" bijvoorbeeld zo veel mooier is dan "risicovol." Nog erger is dat mensen "meest spannende" in plaats van "spannendste" zeggen. Dit luie taalgebruik wordt fout gerekend op de toets, dus let héél goed op tijdens deze les.

Meester Willem richt zijn pijlen op de meest hemeltergend ergerlijke en gruwelijk misselijkmakende taalfout die er is. Dit is de strijd der taalstrijden: de strijd tegen "als ... zijnde." Als we bijvoorbeeld zeggen dat Willem "als meester zijnde" niet tegen taalverloedering kan, is dat fout, terwijl je juist chic wil klinken met je "zijnde." Het is dubbelopper dan dubbelop om "zijnde" op "als" te stapelen. Laat het je ALS leerling dus in hemelsnaam inprenten door Willem, ZIJNDE de meester, en doe het vooral nooit, nooit, nooit meer fout.

Louis Van Gaal is een ongeëvenaard notoire taalvervuiler. Een van zijn "innovaties" is het gebruik van media als enkelvoud: "de media begrijpt er niks van", dat repertoire. Het hart van Taalnatie huilt, maar het is eerlijk gezegd ook wel lastig. Want hoe zit het nou? Een museum wordt twee musea, een geranium wordt twee geraniums. Hoog tijd dus voor een kleine oppoetscursus over -ums en -a meervoudsvormen. Schrijven we mee, meneer Van Gaal?

Nu is het klaar. Klaar! Het woord "oké" is bij deze tot taboe verklaard in de chattaal. Want wat betekent het nou eigenlijk? Meester Willem neemt ons in een achtbaan van emoties langs de eindeloze betekenissen van het woord oké, van instemming tot afkeuring, in een loop langs sensualiteit en cynisme.

Meester Ivo slaat de klas vandaag om de oren met allerhande taalverbeteraars. Hulde aan Koot, aan Bie en aan Bomans! Zij gaven de zieltogende Nederlandse taal wat broodnodig nieuw élan, en we plukken er nog altijd de vruchten van. Het regent, kortom, mooie woorden om je dagelijkse taalgebruik mee op te fleuren.

Meester Joost brengt ons allen de geheimen van het Nederlandse metrum bij. Jamben, anapesten, trocheeën: het wordt vandaag een en al ritme. Dus schuif aan in de klas van meneer Oomen, maar vergeet niet om je dansschoenen mee te nemen.

In ‘Taalnatie' wordt het almaar afnemende taalgevoel en -plezier van de Nederlander opgekrikt. De presentator is de docent, de luisteraar de leerling. Elke les staat een andere virtuoos voor de podcastklas, die je in een paar minuutjes de broodnodige bijles geeft over een zelfgekozen taalaspect: van neologismen tot vergeten woorden, van ergerlijke fouten tot etymologie.. Opdat het Nederlands weer wordt wat het zijn kan!Geproduceerd door: Tonny MediaVolg Taalnatie ook op Instagram.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Volgens de Dikke Van Dale is een gamechanger een gebeurtenis waardoor de situatie totaal verandert. Een van de bekendste gamechangers uit de recente politieke geschiedenis is die van 2012, toen de steeds goed scorende SP van Emile Roemer in de laatste weken voor de verkiezingen plots haar plaats moest afstaan aan de PvdA van Diederik Samsom. Cruciaal daarbij was het RTL-debat waarin VVD-lijsttrekker Mark Rutte Roemer overblufte. In de tweestrijd tussen links en rechts kwam de weg vrij voor Samsom.

Proza met ballen schrijft Stella Bergsma, al zou ze zelf waarschijnlijk zeggen 'met clit'. Haar roman Pussy album (2016) draait om het fictieve karakter Eva van Liere, die 'wanhopig van het leven houdt, maar dat is niet wederzijds'. Eerder schreef ze poëzie in Cupcakes, en dit jaar kwam haar manifest Nouveau Fuck uit, over schijt hebben met stijl en leren hoe je wijdbeens moet leven. Bergsma is zangeres van de band EinsteinBarbie, bedenker van het woord 'sletvrees', dat inmiddels te vinden is in de Dikke Van Dale. Aan de hand van muziek spreekt ze erover met Floortje Smit. Brainwash Zomerradio is een speciale zomerse serie van Human, te beluisteren op NPO Radio 1 en hier als podcast.

Hoi lieve wakkerkoppen! Ik lees het woord doen voor uit de Dikke Van Dale (editie 1999). Een lekker lang stuk, voor insomniaveteranen. Slaap lekker! (Muziek van Lee Rosevere)

In deze uitzending praten we over de Oostvaardersplassen. Honderden edelherten worden mogelijk afgeschoten in de Oostvaardersplassen. Vandaag wordt het kort geding over het lot van de edelherten behandeld op zitting.En de verkiezing voor Woord van het Jaar is in volle gang. Er kan gestemd worden op bijvoorbeeld selfieshopper of mangomoment. Hoe dat zit en wat deze woorden betekenen? Dat legt de hoofdredacteur van de Dikke Van Dale uit.

Ik ben eindelijk bij de D in de Dikke Van Dale. En er is weer een mooi woord met een uitermate lange beschrijving. Dit keer leest mijn vriendin het woord dag voor!

Ik lees voor uit de Dikke Van Dale. Slaapverwekkende passages om mensen in een diepe slaap te brengen. Dit keer lees ik het woord 'bok' voor. Met zijn 26 verschillende betekenissen uitermate geschikt om bij in te dutten!

Ik lees voor uit het woordenboek voor mensen die niet kunnen slapen. Ditmaal over boek op bladzijde 460 en 461 (Dikke Van Dale, 1999).