Podcasts about meertens instituut

Wie dacht dat religie en verzuiling uit Nederland was verdwenen, komt tegenwoordig bedrogen uit. Want geloven is een 21ste eeuws feneomeen, aldus dr. Ernst van den Hemel, religiewetenschapper bij het Meertens Instituut. Hij gaat met Jort Kelder en prof. dr. Menno Hurenkamp (politicoloog, verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek) in gesprek over de rol van religie in het huidige politieke klimaat. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 17 mei. Jort Kelder belt met Inge van Dijk (CDA) over de aanpak van de studieschuld. Te gast is politicoloog prof. dr. Menno Hurenkamp over onze democratie, hoe stabiel is die? De jonge dr. Irene Waajen-Labee heeft onderzoek gedaan naar de laatste afkoeling van de Noordzee, zo'n 80 duizend jaar geleden. Tot slot, waarom is Gen Z religieuzer dan de voorgaande generatie van millenials? Dat weet dr. Ernst van den Hemel, verbonden aan het Meertens Instituut. 

Lang geleden, toen de meeste Amsterdammers nog in wonderen geloofden, vond er een mirakel plaats in de middeleeuwse Kalverstraat. Een stervende man braakte het laatste sacrament uit. Hierop werd de uitgebraakte hostie in het vuur geworpen, maar verbrandde niet. Een teken van God voor de Amsterdammers! Koen Kleijn spreekt met Peter Jan Margry over het Mirakel van Amsterdam, de daaropvolgende bedevaartstochten en de Stille Omgang, een traditie die tot op de dag van vandaag in stand gehouden wordt. Peter Jan Margry is emeritus hoogleraar Europese Etnologie aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker bij het Meertens Instituut. Hij is coauteur van Het Mirakel van Amsterdam. Biografie van een betwiste devotie (2017). Deze podcastaflevering is gemaakt in samenwerking met het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG).

Vogels zingen niet alleen mooi, maar hebben ook gesprekken met elkaar. De kennis over hoe vogels met elkaar communiceren maakt grote sprongen, concludeerde de New Yorker vorige week. Ook bleek deze week uit onderzoek van de universiteit van Osnabrück dat de communicatie tussen apen anders werkt dan we voorheen dachten. Ze communiceren niet alleen met elkaar door lichaamstaal die alle apen begrijpen, maar ontwikkelen ook gebaren die ze alleen met hun eigen familie gebruiken. Net als mensen dus! We weten steeds meer over hoe dieren met elkaar praten. Maar hoe doe je eigenlijk onderzoek naar communicatie tussen dieren? Waarom doen we dat? En hoe doe je recht aan hun manieren van communicatie, zonder daar menselijke labels op te plakken?  Dat bespreekt Jan vandaag met Marjo van Koppen, taalonderzoeker bij het Meertens Instituut. 

Deze week staat De Nacht van EO in het teken van boeken. De hele week ontvangen we gasten die iets te maken hebben met dit thema. Vannacht in De Nacht van EO is Jos Swanenberg te gast. Hij is hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur bij Tilburg University en verbonden aan het Meertens Instituut en neemt ons mee in streektalen.

“Het maakt niet uit of je in het Tegels, of in het Twents dialect of in het Turks bent opgevoed. Uiteindelijk gaan jij en ik terug naar onze thuistaal,” aldus Lubert Priems, documentairemaker. Oudere mensen kunnen in deze installatie weer de dialecten uit hun jeugd ervaren. Podcastmaker Dide Vonk spreekt met de makers van de klankkasten en ziet dat de oudere meneer van der Stelt duidelijk opleeft van het horen van het dialect uit zijn jeugd. Dide spreekt voor deze aflevering met maker Lubert Priems en bezoekt een verzorgingshuis waar ze met Meneer van der Stelt de klankkast Marie bezoekt. In de klankkast hoort hij Marie dialect spreken over hoe het is om je thuis voelen op een nieuwe plek. De Twentse Marie heeft ook een aantal zussen. De Limburgse Miet, Brabantse Mia en binnenkort wordt ook de Turkse Meral, Amsterdamse Meta en Vlaamse Mariette uit Tongeren.   Het werken met dialecten is heel precies, want Tilburgs ‘gesauwel' verschilt van het ‘taoltje' in Roozendaal. Daarom werkt Lubert ook samen met Universiteit Maastricht en het Meertens Instituut. Hoogleraar Taalcultuur Leonie Cornips vertelt over haar onderzoek hoe het spreken van dialect van invloed kan zijn op je gevoel van welzijn in een verpleeghuis. Lubert: "Dit project toont dat je soms met één woordje verschil dan al makkelijker een bewoner meekrijgt en op diens gemak stelt." De klankkasten van LAUDIO staan in verschillende tehuizen en op festivals.  Meer info over Marie: https://stichtinglaudio.nl/project/marie/Te gast in deze aflevering: Lubert Priems, Leonie Cornips, Patrick Siteur, Meneer van der Stelt en Saskia. Edit, productie, interviews en presentatie: Dide Vonk, De Makers Podcast Producties. Audiomixage: Sonya VosMuziek: David SchwarzZie ook: www.vriendenloterijfonds.nlwww.demakerspodcast.com 

Tijdens deze nacht van NTR staan we stil bij de Nationale Herdenkingsdag. Wat betekent het om samen te rouwen en te herdenken? Hoe belangrijk is een jaarlijks ritueel als Dodenherdenking en welke vormen van gezamenlijk rouwen kennen we nog meer? Dat bespreken we tijdens dit uurgesprek met cultureel antropoloog Irene Stengs van de Vrije Universiteit en onderzoeker bij het Meertens Instituut. Ze doet onderzoek naar openbare herdenkingsrituelen en weet alles over het concept ‘collectieve rouw'. Luister de hele uitzending van De Nacht Van NTR op de website van NPO Radio 1. Presentatie: Stijn Goossens

Theo Meder is hoogleraar volksverhalen en vertelcultuur. Aan het begin van deze podcast vertelt hij de ongecensureerde oerversie van Roodkapje. Daarna neem ik samen met hem een duik in de ontstaansgeschiedenis van sprookjes, sagen en broodjeaapverhalen, zoals De kleine zeemeermin, de Witte Wieven van Lochem en het verzonnen verhaal dat de oorlog in Irak ontketende. Maar je hoort ook waarom de Harry Potter-boeken minder origineel zijn dan je denkt en waarom iedere schrijver zich zou moeten verdiepen in volksverhalen. Theo Meder houdt de volksverhalenbank bij voor het Meertens Instituut en geeft les aan de Universiteit van Groningen.  In dit interview op Schrijfvis deelt hij zijn favoriete broodjeaapverhaal. 

Taalkundige Khalid Mourigh gaat in gesprek met dialectdeskundige Jos Swanenberg, verbonden aan de universiteit van Tilburg en aan het Meertens Instituut, over het onderzoek van laatstgenoemde.

Weinig dingen zijn meer Nederlands dan een verjaardagskalender op het toilet? Maar waarom hangt die daar? We bellen met onderzoeker Irene Stengs van het Meertens Instituut voor een antwoord.

Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In deze aflevering spreken we Leonie Cornips, van huis uit taalkundige en sociolinguïst. Ze verdiende haar sporen in de taalkunde met onderzoek naar vormen van nieuw Nederlands, taalgebruik onder jongeren, hoe kinderen talen leren en taalcultuur in Limburg. Haar nieuwste onderzoek richt zich op dierentaal. Leonie vertelt over de geschiedenis van onderzoek naar dierentaal, wat taalideologieën zijn en hoe die ons denken over taal beïnvloeden, hoe koeien 'gesprekken' kunnen openen en hoe we de dieren vroeger waarschijnlijk beter konden 'verstaan' dan nu. Daarnaast legt Marjo van Koppen uit hoe ze samen met Leonie onderzoek doet naar de taal van katten.Meer lezen:Website van Leonie CornipsKoeiengeluidentest: weet jij wat de koe bedoelt?Marjo van Koppen over dierentaal op RTL Nieuws'De 'animal turn' in de taalkunde' op de website van het Meertens Instituut'Het paardenwoordenboek' op NeerlandistiekMEOWSIC: melody in human-cat interactionOver taal gesproken is een samenwerking van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Muziek: Michel van der Zanden. Logo: Matthijs Sluiter (Studio Het Mes). Contact: overtaalgesproken@gmail.com

Spraakherkenning heeft enorme stappen gemaakt, maar de Nederlandse taal kan nog niet altijd foutloos herkend worden. Kunstmatige intelligentie en taal zijn zeer sterk verweven met elkaar. Welke toepassingen komen er beschikbaar als AI beter wordt met de Nederlandse taal? In deze aflevering van BNR Eyeopeners hebben we het over de kansen en obstakels die er nog liggen voor de taalontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Dialecten, jargon zelfs straattaal kunnen AI een stuk relevanter maken in het herkennen van taal voor bijvoorbeeld justitie en veiligheid of de zorg. Hoe goed is AI nu met de Nederlandse taal en wat kunnen we eraan doen om dit te verbeteren? In deze aflevering zijn te gast: Marlou Snelders, innovation liaison bij Security Delta en coördinator voor de werkgroep Veiligheid, Vrede en Recht bij de Nederlandse AI Coalitie. Marlou is verantwoordelijk voor het NAIN-project, waarbinnen verschillende partijen uit de industrie samengebracht worden om de Nederlandse taal in AI te verbeteren. Prof. dr. Antal van den Bosch, voormalig directeur van het Meertens Instituut en huidig hoogleraar taal, communication en computatie aan de Universiteit Utrecht. Antal doet veel onderzoek naar en ontwikkelt betere AI op het gebied van taal. Peter-Paul de Leeuw, CEO en oprichter van Amberscript. Amberscript is een bedrijf dat het transcriberen van gesproken tekst automatiseert met behulp van kunstmatige intelligentie. De software van Amberscript ondersteunt inmiddels 39 talen, maar hoe zit het met Nederlandse dialecten en bijvoorbeeld jargon? Over BNR Eyeopeners In dit programma praat Nina van den Dungen wekelijks met drie gasten over slimme technologische innovaties die een grote rol zullen gaan spelen in de duurzame toekomst. Er komen veel onderwerpen aan bod: zoals het realiseren van slimme energienetwerken, de mogelijkheden (en gevaren) van gezichtsherkenning, de nieuwste ontwikkelingen met betrekking tot remote working én de laatste innovaties op het gebied van cybersecurity. Nina bespreekt de impact van deze ontdekkingen, maar vooral ook de praktische toepasbaarheid ervan voor bedrijven en consumenten. Als podcast en op FM BNR Eyeopeners verschijnt elke week als podcast. Klik hier om je gratis te abonneren, zodat elke nieuwe aflevering automatisch in je favoriete podcast-app verschijnt. Ook is Eyeopeners elke donderdagavond om 19:00 uur te beluisteren op BNR Nieuwsradio. Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een schokgolf zoals de wereld die nog nooit gezien heeft trekt door Brabant vanwege het nieuws dat Jos Swanenberg Erfgoed Brabant per januari heeft verlaten om als onderzoeker bij het Meertens Instituut te gaan werken. Professor Jos Swanenberg, hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur aan de Universiteit van Tilburg, was ook een goede collega bij Erfgoed Brabant en binnen de redactie van Brabantserfgoed.nl. Hij laat nogal een nalatenschap achter! Achtergronden bij deze aflevering vind je via Brabantserfgoed.nl/podcast/afscheid-jos

Snoek op Zolder #14 met Marlou Snelders, innovatie liaison bij HSD Security Delta en coördinator van de werkgroep Veiligheid, Vrede en Recht van de Nederlandse AI Coalitie en Saskia Lensink, specialist op het gebied van taal- en spraaktechnologie bij TNO en een van de trekkers van het NAIN, en daarbinnen de lead van het kernteam AiNED. We praten in deze aflevering over onderzoek naar taal- en spraaktechnologie in het NAIN, een samenwerkingsproject van onder andere het Nederlands Forensisch Instituut, de FIOD, een hele serie universiteiten zoals Twente, Delft, Leiden, maar ook Gent en Leuven, het Meertens Instituut, het Instituut voor Beeld en Geluid, HSD Security Delta, TNO, een aantal Nederlandse gemeentes en KPN. En verder over wie nou zo'n onderzoekslab betaalt en hoe je zo'n complexe samenwerking organiseert. We praten over het groeifonds van de Nederlandse AI Coalitie en over waarom en hoe je de burger moet betrekken bij de ontwikkeling van AI. En we roddelen over Bert, Robbert, Bertje, Roberta en Camembert. 

Ton van der Wouden is als taalkundig onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut van de KNAW. Jules Deelder (1944-2019) was dichter en Rotterdammer. Het Verblijf is een initiatief van Marc van Oostendorp. Redactie: Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong, Lot Broos. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. https://hetverblijf.online

Marc van Oostendorp werkt bij de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit en het Meertens Instituut van de KNAW. Anne Vegter (1958) is dichteres en schrijver; ze was Dichter des Vaderlands tussen 2013 en 2017 en is tegenwoordig voorzitter van de Akademie van Kunsten. Het Verblijf is een initiatief van Marc van Oostendorp. Redactie: Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong, Lot Broos. Presentatie, format, productie, toeters en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. https://hetverblijf.online

Nieuw redactielid Anke tipt de aflevering ‘Algemeen beschaafd dialect’ uit 2014. Luister naar een gesprek over standaardtaal, dialect en het meten van de tongbewegingen van Volendammers. Onderzoekers aan het woord zijn Frans Hinskens en Etske Ooijevaar van het Meertens Instituut en de presentatie is in handen van Eveline van Rijswijk en Tiago Abas. Het Meertens Instituut werd bij een groot publiek bekend als Het Bureau door de romans van J.J. Voskuil. De hoorspelafleveringen van Het Bureau zijn hier te beluisteren: http://feedburner.ntr.nl/hoorspel-hetbureau

Vorige maand werd bekend dat geëmigreerde Nederlanders het meest hunkeren naar een stroopwafel als het om eten uit hun moederland gaat. Het was een van de uitkomsten van een onderzoek gedaan door Taalunie en het Meertens Instituut.

De wereldwijde enquète onder geëmigreerde Nederlanders van de hand van het Meertens Instituut onder leiding van hoogleraar Nicoline van der Sijslaat zien dat zowel aan de taal als aan de tradities vastgehouden wordt maar ook dat er grote behoefte is aan mogelijkheden om de taal door te geven aan de nazaten.

Geluidskunstenaar Elise 't Hart richt zich met het door haar opgerichte Instituut voor Huisgeluid op geluiden uit de huiselijke omgeving. In deze podcastclub bespreken we haar ontdekkingstocht in het audio-archief van het Meertens Instituut

The fourth part of the enormous research project into what happens to use of the Dutch language by Dutch migrants abroad is facing a modern technology hurdle, according to project leader Nicoline van der Sijs. Downloading the app on www.stimmen.nl is just a bridge too far for most older Dutchies, but if you follow the instructions it can actually be a fun thing to do. - Het vierde en laatste deel van het onderzoek van het Meertens InstituuT naar het taalgebruik van geëmigreerde Nederlanders struikelt over het feit dat de ouderen onder ons niet goed weten hoe je de app op www.stimmen.nl moet gebruiken. Project leider Nicoline van der Sijs legt uit hoe het moet en zegt dat het gewoon leuk is om mee te doen.

Aflevering 4 in de serie: hoe klinkt de tijd? In deze uitzending luisteren we naar verschillende huis- en omgevingsgeluiden die ik gevonden heb in het audioarchief van het Meertens Instituut. Krakende vloeren, rinkelende kopjes en trillende telefoons, eigenlijk willen de onderzoekers van het Meertens Instituut de huisgeluiden niet in de opnames horen. De focus ligt immers op dialecten, liedjes of volksverhalen. Maar voor Elise ’t Hart, afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en oprichter van het Instituut voor Huisgeluid, zijn deze geluiden juist interessant en voor haar bezit de audiocollectie van het Instituut dan ook een verborgen schat aan informatie. Zij luistert met de oren van het Instituut voor Huisgeluid naar de opnames van het Meertens Instituut.

Aankondiging van de Podcastclub die op 24 april plaatsvindt, vanaf 20u in het Torpedo Theater in Amsterdam. Geluidskunstenaar Elise 't Hart komt langs vanuit haar Instituut voor Huisgeluid. Reserveer je plek via reserveren@torpedotheater.nl

Aflevering 3 in de serie: hoe klinkt de tijd? In deze uitzending luisteren we naar de tijd door letterlijk te luisteren naar het tikken van de tijd. Krakende vloeren, rinkelende kopjes en trillende telefoons, eigenlijk willen de onderzoekers van het Meertens Instituut de huisgeluiden niet in de opnames horen. De focus ligt immers op dialecten, liedjes of volksverhalen. Maar voor Elise ’t Hart, afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en oprichter van het Instituut voor Huisgeluid, zijn deze geluiden juist interessant en voor haar bezit de audiocollectie van het Instituut dan ook een verborgen schat aan informatie. Zij luistert met de oren van het Instituut voor Huisgeluid naar de opnames van het Meertens Instituut.

Elise 't Hart is geluidskunstenaar. Ze is de eerste 'artist in residence' ooit bij het Meertens Instituut in Amsterdam. Daar grasduint ze in een collectie van meer dan zesduizend uur opnamen van vrijwel alle dialecten in Nederland, liederen en volksverhalen. Het gaat haar om de bijvangst: geluiden die per ongeluk in de opnames zijn geslopen, zoals tikkende klokken, rinkelende koffiekopjes en sigaren die worden aangestoken. Ze brengen vergankelijkheid ten gehore. Elises project heet 'Hoe klinkt de tijd?'. Peter de Ruiter spreekt Elise over de juweeltjes die zij opdiept en hoe zij die verwerkt. Ook haar andere activiteiten komen aan bod. Douwe Zeldenrust, collectiemanager bij het Meertens Instituut, neemt deel aan het gesprek. De muziek die je hoort is van Nick Lowe (I love the sound of breaking glass), DJ Vadim (Fear feats, van het album The Soundcatcher), Pink Floyd (Money), Handsome poets (Make it better) en Martin Breinschmid met orkest (The typewriter). Deze podcast wordt als eerste podcast opgenomen in de collectie van het Meertens Instituut, onder nummer 1116. Luister verder op www.elisethart.com, www.meertens.knaw.nl en www.luisterdoc.nl.

De Dutch Meertens Institute has launched the third part of the enormous international survey into the Dutch language and culture abroad. Projectleader Nicoline van der Sijs explains the purpose of this latest survey.Link to survey about proverbs: https://radboudletteren.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_eyYQIpZY8Bpko05. Link to Dutch vocabulary test: https://www.meertens.knaw.nl/surveys/index.php/469272/lang-nl - Het Meertens Instituut is nog steeds bezig met het internationale onderzoek en projectleider Nicoline van der Sijs legt uit wat de bedoeling is van deze meest recente peiling. Link naar peiling: https://radboudletteren.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_eyYQIpZY8Bpko05.Link naar woordenschat kennis: https://www.meertens.knaw.nl/surveys/index.php/469272/lang-nl

Aflevering 2 in de serie: hoe klinkt de tijd? In deze uitzending gaan we op de koffie bij mensen door heel Nederland. Krakende vloeren, rinkelende kopjes en trillende telefoons, eigenlijk willen de onderzoekers van het Meertens Instituut de huisgeluiden niet in de opnames horen. De focus ligt immers op dialecten, liedjes of volksverhalen. Maar voor Elise ’t Hart, afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en oprichter van het Instituut voor Huisgeluid, zijn deze geluiden juist interessant en voor haar bezit de audiocollectie van het Instituut dan ook een verborgen schat aan informatie. Zij luistert met de oren van het Instituut voor Huisgeluid naar de opnames van het Meertens Instituut.

Aflevering 1 in de serie: hoe klinkt de tijd? In deze uitzending een eerste kennismaking met het audio archief van het Meertens Instituut. Krakende vloeren, rinkelende kopjes en trillende telefoons, eigenlijk willen de onderzoekers van het Meertens Instituut de huisgeluiden niet in de opnames horen. De focus ligt immers op dialecten, liedjes of volksverhalen. Maar voor Elise ’t Hart, afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en oprichter van het Instituut voor Huisgeluid, zijn deze geluiden juist interessant en voor haar bezit de audiocollectie van het Instituut dan ook een verborgen schat aan informatie. Zij luistert met de oren van het Instituut voor Huisgeluid naar de opnames van het Meertens Instituut.

Krakende vloeren, rinkelende kopjes en trillende telefoons, eigenlijk willen de onderzoekers van het Meertens Instituut de huisgeluiden niet in de opnames horen. De focus ligt immers op dialecten, liedjes of volksverhalen. Maar voor Elise ’t Hart, afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en oprichter van het Instituut voor Huisgeluid, zijn deze geluiden juist interessant en voor haar bezit de audiocollectie van het Instituut dan ook een verborgen schat aan informatie. Zij luistert met de oren van het Instituut voor Huisgeluid naar de opnames van het Meertens Instituut.

Sewe opdragte vir taalonderrig (Jana Luther). Terwyl die taalkurrikulum in Nederland ingrypend hersien word, bied die Afrikaanse Taalraad op 9 en 10 November 2018 'n werkwinkel aan oor die ondersteuning van Afrikaansmediumonderrig en Afrikaans as vak in die Wes-Kaap. Hoe lyk die sewe “groot opdragte” wat vir die vak Nederlands gestel word? Wat is daar oor elk van dié opdragte te sê? In Neerlandistiek.nl, die aanlyn tydskrif vir taal- en letterkundige ondersoek, bespreek prof. Marc van Oostendorp, hoogleraar Nederlands en Akademiese Kommunikasie aan die Radboud Universiteit en navorser aan die Meertens Instituut, in sewe blogs Curriculum.nu se sewe kerndoelwitte vir Nederlands in die klas. Vir nadenke oor raakpunte met Afrikaans, herhaal Jana Luther in hierdie podsending, sy volledige kommentaar in Afrikaans. Neerlandistiek.nl · Curriculum.nl · “grote opdrachten” · VivA-webjoernaal · VivA se webwerf

Virtuele Instituut vir Afrikaans (VivA) — Sewe opdragte vir taalonderrig (Jana Luther). Terwyl die taalkurrikulum in Nederland ingrypend hersien word, bied die Afrikaanse Taalraad op 9 en 10 November 2018 ’n werkwinkel aan oor die ondersteuning van Afrikaansmediumonderrig en Afrikaans as vak in die Wes-Kaap. Hoe lyk die sewe “groot opdragte” wat vir die vak Nederlands gestel word? Wat is daar oor elk van dié opdragte te sê? In Neerlandistiek.nl, die aanlyn tydskrif vir taal- en letterkundige ondersoek, bespreek prof. Marc van Oostendorp, hoogleraar Nederlands en Akademiese Kommunikasie aan die Radboud Universiteit en navorser aan die Meertens Instituut, in sewe blogs Curriculum.nu se sewe kerndoelwitte vir Nederlands in die klas. Vir nadenke oor raakpunte met Afrikaans, herhaal Jana Luther in hierdie podsending, sy volledige kommentaar in Afrikaans. Neerlandistiek.nl · Curriculum.nl · “grote opdrachten” · VivA-webjoernaal

Als er één wetenschapper op alle mogelijke manieren communiceert met de buitenwereld is het wel Marc van Oostendorp, hoogleraar Nederlands en Academische Communicatie aan de Radboud Universiteit Nijmegen én verbonden aan het Meertens Instituut. Dus schaart hij zich van harte achter de oproep: 'Wetenschapper, spreek je uit!'. Maar het is niet alle wetenschappers gegeven goed om te gaan met de reacties. Hun autoriteit wordt immers niet meer automatisch aangenomen, zoals vroeger. Dus, zegt Marc, er is sprake van een vertrouwenscrisis en om die op te lossen moet de oproep luiden: 'Wetenschapper, laat ook zien hoe je bent en hoe je denkt zodat mensen kunnen begrijpen waaróm je iets zegt.’ Gelukkig was er óók nog tijd om te spreken over taal, want hoe taal werkt en hoe taal verandert, dat is Marcs lievelingsonderwerp.

Wetenschap moet uit de ivoren toren. 'Moeilijke' onderwerpen worden op 'simpele' manieren uitgelegd aan het grote publiek: in vlogs, op festivals en via podcasts. In deze aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over popularisering van de wetenschap. Wij doen dit samen met Marc van Oostendorp, taalwetenschapper verbonden aan het Meertens Instituut. We bespreken wat popularisering omvat, wat je kwijt raakt door popularisering en wat het nut ervan is. Folkert en Thom spraken met Jim Jansen, hoofdredacteur van de Nederlandse New Scientist. In het item laten Linda, Pim en Thom zien hoe makkelijk het is om ‘Science’ aan te schaffen.

Schrijver Ronald Giphart riep deze zomer de hulp in van een robot: Asibot. Inmiddels is de door Giphart en Asibot geschreven tekst klaar en vanaf november voor het grote publiek te lezen. In BNR Digitaal kijken we natuurlijk naar de technische kant van deze robot, we spreken met Folgert Karsdorp, onderzoeker bij het Meertens Instituut. Backup is Ben van der Burg van Triple.

Het is een bekende klacht die je al jaren hoort: de televisie- en radiostudio’s zijn gevestigd in Hilversum en mediamakers wonen bijna allemaal in de grachtengordel. Maar hoe zit het daarbuiten? Hoe ziet populaire cultuur in de regio eruit en wat is het belang van lokale populaire cultuur? In deze 39e aflevering verwonderen de mediadoctoren zich over populaire cultuur in de regio. Te gast is de uitgelezen expert op dit gebied: doctor Irene Stengs, cultureel antropoloog verbonden aan het beroemde Meertens Instituut. Irene is gespecialiseerd in lokale identiteiten. Maar, vraagt Linda, wat zijn dat en waarom moeten we die bestuderen? Lokale identiteiten gaan over een verbintenis met de plek waar je woont of waar je vandaan komt. Dit kan dus overal zijn, ook in de stad. Er is echter sprake van een specifieke categorie, de plattelands- of streekidentiteit. Mensen die hierover spreken zetten die lokaliteit op één lijn met het platteland of de regio. Irene doet momenteel onderzoek naar André Rieu, wereldwijd bekend en beter verdienend dan Bruce Springsteen. Waarom is hij interessant in een onderzoek naar lokale identiteit? Wat volgens Irene zo interessant is, is dat hij enerzijds heel duidelijk uit Maastricht komt en Limburgse identiteit uitdraagt, maar tegelijkertijd mondiaal is gegaan. Linda merkt op dat als we het over zingen in dialect hebben, het nooit gaat over zingen in plat Amsterdams. Hierin zien we volgens Irene een bestaande hiërarchie, waarin het Amsterdams niet als dialect wordt gezien. Iets benoemen als dialect is dus eigenlijk al een politieke handeling. Muziek in dialect was lang niet te horen op de Hilversumse radio. In reactie hierop kaapten zendpiraten de ether en begonnen geheime zenders, waarin de lokale identiteit een grote rol speelt. Onder de luisteraars van deze geheime zenders ontstaat een gemeenschapsgevoel, dat volgens trouwe luisteraars ontbreekt rondom de Hilversumse radio. Onze nieuwe student Sebastiaan van de Poll maakte hier een item over. Dat Hilversum het type muziek dat op geheime zenders werd gedraaid niet uitzond, komt volgens Vincent doordat dit te volks en niet verheffend voor het publiek was. Irene vertelt dat het begrip ‘piraten’ tegenwoordig breder is. Het verwijst niet alleen naar die illegale zenders, maar ook de nieuwe levenslied zangers worden ‘piraten’ genoemd. Vincent vindt de fancultuur bij de ‘piraten’ interessant, omdat deze sterren heel erg dichtbij staan. Er is weinig afstand en veel gelijkheid. Hoe komt lokale identiteit tot uiting in de manier van feestvieren? Mediastudent Folkert Coehoorn interviewde de Meppelaar Jaap de Boer, die betrokken is bij nagenoeg alle festiviteiten in Meppel. Volgens de Boer zit de kracht van de Meppelse festiviteiten in de binding, gastvrijheid en gemoedelijkheid die de Meppelaars creëren tijdens hun evenementen. Linda merkt op dat lokale identiteit verschuifbaar en flexibel is, maar het toch als heel eigen wordt gepresenteerd. Er is een soort constructie van een mythische lokale identiteit. De mediadoctoren sluiten of met de vraag wat het belang is van populaire cultuur in de regio. Vincent merkt op dat het gaat over de lokale identiteit die gevierd moet worden. Hierin is geen enorm verschil met stedelijke cultuur, alleen de afkomst is anders. Irene is het hier mee eens. Wat volgens haar interessant is, is dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen populaire cultuur en lokale populaire cultuur. Het hoe en waarom hiervan zegt iets over hoe mensen zichzelf in de wereld zien en is dus belangrijk om te onderzoeken.