Rozmowy wokół książek
W Bełkocie literackim nr 28 rozmawiamy równocześnie o Japonii na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz o Japonii w bliżej nieokreślonej przyszłości, bo bohaterką tego odcinka jest „Czwarta epoka” japońskiego pisarza Kōbō Abe, autora m.in. „Kobiety z wydm”. Napisana pod koniec lat 50. „Czwarta epoka” jest pierwszą japońską powieścią science fiction przetłumaczoną na języki zachodnie. Właśnie ten fantastyczno-naukowy charakter książki zwabił przed mikrofony dwóch bełkotowych nowicjuszy – Rafała Komorowskiego, który dotychczas w Radio Proza ograniczał się do robienia zdjęć, oraz Piotra „Picia” Pflegela, który z kolei zwykle pilnował tylko, by głosy uczestników dobrze się nagrały. Tym razem dołączyli do stałych bywalców – Kasi Janusik i Waldka Mazura, i w czwórkę zastanawiają się, czy Kōbō Abe to ta sama liga, co tworzący mniej więcej w tym samym czasie Stanisław Lem. Wydaje się, że w tym starciu japoński pisarz zajmuje mocne drugie miejsce, jednak wszyscy się zgadzają, że choć Lem jest lepszy, to i Kōbō Abe zasługuje na lekturę, bo jego wymyślona sześć dekad temu wizja świata przewidzianego przez maszynę prognostyczną niepokojąco przypomina świat, w którym przyszło nam żyć dzisiaj. A być może przypomina nawet bardziej niż się wydaje – jeśli możni tego świata coś przed nami ukrywają. Zaintrygowani? Zapraszamy do słuchania. „Czwartą epokę” (第四間氷期) Kōbō Abe przełożył Mikołaj Melanowicz, a wznowiło w 30 lat po polskiej premierze wydawnictwo Karakter.
Dzisiaj będzie poetycko, jako że nasz najnowszy odcinek to zapis rozmowy, którą zarejestrowaliśmy podczas Salonu Silesiusa. W centrum dyskusji znaleźli się Anna Adamowicz i Jakub Pszoniak oraz oczywiście ich najnowsze książki. O poezję traktującą między innymi o miłości (to Adamowicz) i wojnie (to Pszoniak) pytała poetka i krytyczka Sonia Nowacka. Udanego słuchania!
Nie ma chyba osoby, która nie znałaby jego prac albo choć raz nie widziała któregoś z plakatów turystycznych przedstawiających m.in. Bałtyk, Podlasie, Tatry, Śnieżkę czy Wrocław Nadodrze. Mowa oczywiście o Ryszardzie Kai i jego twórczości, głównie o serii plakatów, które zainspirowały Beatę Szady do napisania książki poświęconej artyście. O reportażu „Polska według Ryszarda Kai” i historii niezwyczajnego twórcy z autorką rozmawiał dziennikarz Jacek Antczak. Udanego słuchania!
Anda Rottenberg, kuratorka wystaw, krytyczka sztuki, pisarka, wieloletnia dyrektorka Galerii Sztuki „Zachęta” przez całe życie pisze dziennik. Efektem tej systematycznej pracy są książki, w tym ta najnowsza „Schyłek. Dziennik 2019–2022”. Autorka podejmuje w niej temat starzenia się, zbliżania się do końca życia. Opisuje trudy zmagania się z dolegliwościami, niekończącymi się wizytami lekarskimi, samotnością, na którą się zdecydowała. Stara się robić porządki, przygotować się na śmierć. O te niełatwe tematy, o których mało kto decyduje się mówić publicznie, Rottenberg pytała Jana Karpienko. Spotkanie odbyło się w ramach Salonu „Notatnika Literackiego”. Zapraszamy do słuchania!
W Bełkocie literackim nr #27 rozmawiamy o rzeczach ostatecznych, a to za sprawą ostatniej powieści jednego z najsłynniejszych pisarzy amerykańskich przełomu wieków – Paula Austera (1947–2024). „Baumgartner” w anegdotycznym, bardzo austerowskim stylu opowiada historię starszego profesora filozofii, nowojorczyka oczywiście (jak to u Austera), który od dekady próbuje ułożyć sobie życie po tragicznej śmierci ukochanej żony. Zmagania z codziennością i starzejącym się własnym ciałem, wylegeające z wszystkich kątów bolesne wspomnienia, nieśmiałe próby budowania nowych relacji – wszystko to brzmi, przygnębiająco, prawda? Tymczasem z rozmowy, w której udział wzięli Kasia Janusik, Jana Karpienko i Waldek Mazur, wyłania się zupełnie inny odbiór tej powieści – dużo bardziej optymistyczny i zniuansowany.„Baumgartnera” na język polski przełożyła Maria Makuch, opublikowało Wydawnictwo Znak. A odcinek zrealizował Piotr „Piciu” Pflegel.Zapraszamy do słuchania!
Dzisiejszy odcinek poświęcimy reportażowi totalnemu - bo tak określana jest najnowsza książka Artura Domosławskiego pt. „Rewolucja nie ma końca. Podróże w krainie buntu i nadziei” (Wydawnictwo Literackie). Na niemal 900 stronach autor podsumowuje 20 lat swojej pracy repirterskiej, w trakcie ktotej z bliska obserwował burzliwe przemiany zachodzące w Ameryce Łacińskiej. Sprawdza legendy, nie dowierza utartym opiniom, podważa propagandowe mity. Przygląda się marzycielom, idealistkom, naprawiaczom świata; wielkim reformatorskim projektom i małym rewolucjom.Nic dziwnego, że rozmowa wokół książki, która odbyła się we Wrocławskim Domu Literatury, również była wielowątkowa – Waldek Mazur pytał Artura Domosławskiego o kwestie polityczne i społeczne, o najważniejszych latynoamerykańskich przywódców, argentyńskiego papieża - ale i potencjał rewolucyjny idoli piłkarskich. Zapraszamy do słuchania!
21 marca, a więc w Światowy Dzień Poezji, premierę miała nowa książka poetycka Macieja Roberta - poety, eseisty, krytyka literackiego. W tomie „mniejsza o ludzi”, opublikowanym przez Wydawnictwo Warstwy, autor pokusił się o refleksję nad naszą cywilizacją, zadaje pytania o początek, jednocześnie wypatrując nieuchronnego końca. Dziś zapraszamy was do wysłuchania rozmowy z okazji premiery książki, którą poprowadził literaturoznawca Paweł Mackiewicz. Było oczywiście sporo o nowym tomie (i sporo czytania wierszy z niego), ale rozmowa dotykała niemal całej twórczości Roberta, w tym wydanej dwa lata temu książki „śnieg”, która dla autora jest szczególnie ważna. Zapraszamy do słuchania!
Dziś zapraszamy do wysłuchania rozmowy rozpiętej gdzieś między współczesnym Krakowem a starożytnym Rzymem. Może trudno w to uwierzyć, ale spotykają się one w jednej książce - “Wrogu” Łukasza Orbitowskiego. Przez wiele osób uważana za jedną z najlepszych w dorobku autora (z czym on się trochę zgadza), jest próbą opowiedzenia historii jednego z najczarniejszych charakterów w historii cywilizacji - cesarza Nerona - z jego perspektywy. Czy Orbitowskiemu udało naruszyć ugruntowany wizerunek znany choćby z literatury Swetoniusza czy Sienkiewicza? I co łączy okrutnego cesarza i nieszczęśliwego strażaka z Krakowa? O tym z autorem w klubie Proza rozmawiała Marta Mizuro. Zapraszamy do słuchania!
Bohaterem dzisiejszego odcinka jest Tomasz Pindel, tłumacz i znawca literatury hiszpańskojęzycznej, który gościł we Wrocławskim Domu Literatury w ramach cyklu spotkań “W przekładzie”. Autor opowiadał o swojej książce „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”, o tym w co wierzą mieszkanki i mieszkańcy Argentyny, Kuby, Meksyku i Peru, i w jaki sposób przenikają się w tych krajach rdzenne wierzenia z wpływami europejskimi. Było też o łączeniu pracy pisarza z pracą tłumacza oraz o motywacjach stojących za wyborem przez niego hiszpańskiego obszaru językowego jako głównego kręgu swoich zainteresowań. Rozmowę poprowadziła Magdalena Barbaruk. Zapraszamy do słuchania!
W Bełkocie literackim nr 26 po raz pierwszy przekroczyliśmy Bałtyk i odwiedziliśmy Finlandię, a stało się tak za sprawą powieści „Korzenie” autorstwa Miiki Nousiainena. Książkę na polski przełożył Sebastian Musielak, z kolei za ukazanie się jej nad Wisłą odpowiada Wydawnictwo Książkowe Klimaty. „Korzenie” to opowieść o rodzinnej podróży, która zaczyna się w gabinecie dentystycznym, by z kolejnymi rozdziałami pokonywać granice krajów i strefy czasowe. Nie jest to rzecz, którą należy traktować śmiertelnie poważnie, nie obcujemy tu też humorem, który trafi do każdego. Ale ma też w sobie ta historia pewien urok. O „Korzeniach” rozmawialiśmy w składzie: Szymon Horała, Kasia Janusik i Waldek Mazur. Odcinek realizował Piotr „Piciu” Pflegel.Udanego słuchania!
Przeglądając pierwsze tegoroczne nowości poetyckie, wracamy myślami do Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius 2024, kiedy to dużo miejsca poświęcono premierowym tomom i ich autorkom i autorom. Dziś przypominamy spotkanie z Katarzyną Szaulińską i Marcinem Czerkasowem. O ich nowe książki („Kryptodom” Szaulińskiej i „Mountain View” Czekrasowa) i wiele innych ważnych, ale i zabawnych spraw pytał ich poeta i redaktor Wojciech Bonowicz. Dobrego słuchania!
Po długiej przerwie wracamy z wykładami Radio Proza, czyli nieco historyczno-literackim cyklem na naszym kanale, w którym przypominamy ważne dzieła i osoby w historii literatury. Tym razem zagłębiamy się w najmroczniejszą powieść Władysława Reymonta – „Wampira”. Profesor Przemysław Czapliński rzuca światło na tę nieco już zapomnianą historię grozy, odsłaniając zarówno kulisy jej powstawania, jak i konteksty społeczne, które wpłynęły na jej kształt. Co skłoniło autora „Chłopów” do napisania gotyckiego horroru? Jakie lęki i niepokoje przełomu XIX i XX wieku znalazły tu swoje odbicie? Między innymi tego dowiecie się z naszego wykładu.Dobrego słuchania!------------------Dofinansowano ze środkówMinistra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego CentrumKultury: Reymont. Interwencje.
W 199 odcinku naszego podcastu donosimy, że Marek Bieńczyk powrócił z nową książką! „Rondo Wiatraczna” to wieloznaczna proza, której narrator, podatny na objawienia, krąży ulicami warszawskiego Grochowa, drogami własnych natchnień i wyobraźni. Trudno powiedzieć, co tu jest czystą fantazją, co mistyfikacją, a co śladem pamięci; jak poważny jest każdy żart i jak żartobliwa jest powaga. „Bieńczyk, uwolniony z gatunkowych więzów, kapryśnie przemierza czasy i przestrzenie, szuka ładnych zdań i obrazów, mitologizuje, ale i (wbrew deklaracjom) trochę socjologizuje; często kpi, ale o drogę nie pyta, bo każdy zaułek zna jak własną kieszeń” – tak o nowej książce Bieńczyka w „Gazecie Wyborczej” pisze Marcin Sendecki.U nas o tej warszawsko-podróżniczej i melancholijnej książce z autorem porozmawiał Irek Grin. Zapraszamy do słuchania!
W 2024 roku poznaliśmy siedemnastą już laureatkę w najbardziej prestiżowej kategorii Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius, czyli za całokształt pracy twórczej. Do grona, w którym znajduje się m.in. Tadeusz Różewicz, Urszula Kozioł, Darek Foks czy Joanna Mueller, dołączyła Marzanna Bogumiła Kielar. Dziś zapraszamy do wysłuchania rozmowy z laureatką, która odbyła się we Wrocławskim Domu Literatury. Poprowadził ją przewodniczący jury Silesiusa, Piotr Śliwiński, który tak podsumował twórczość Kielar: „O poezji współczesnej rzadko mówi się, że jest piękna, ale o poezji Marzanny Bogumiły Kielar wręcz wypada to mówić”. Miłego słuchania!
Dyskusja poświęcona twórczości Marzanny Bogumiły Kielar, z udziałem członków jury nagrody Silesius: Moniki Glosowitz, Pawła Mackiewicza i Piotra Śliwińskiego.Rozmowa o poezji laureatki odbyła się w klubie Proza Wrocławskiego Domu Literatury w maju 2024 roku.
Czy można przegrywać we własnym stylu? Jak czerpać satysfakcję z porażki i przekuwać ją w zmianę społeczną? Jaką moc może mieć bezsilność i dlaczego w świecie, który stawia na sukces, warto zwrócić uwagę na to, co słabe i nieznaczne.W drugim marcowym odcinku naszego podcastu zapraszamy do wysłuchania zapisu spotkania z Agnieszką Daukszą, autorką książki „Ludzie nieznaczni. Taktyki przetrwania” (Wydawnictwo Karakter), w której bada ona wywrotowy potencjał bezsilności i odkrywa strategie oporu. Spotkanie poprowadziła Alina Szeptycka.Udanego słuchania!
W 2025 Wrocławski Dom Literatury oraz Kino Nowe Horyzonty ponownie łączą siły, w efekcie czego wraca cykl Dom w Kinie, w którym to film spotyka się z literaturą, a pokazom towarzyszą chwytające za gardło dyskusje. Tym razem może nawet wpijające się w gardło, jako że najpierw oglądaliśmy „Nosferatu” Roberta Eggersa, by zaraz po pokazie zasiąść do dyskusji i film porównać między innymi z nieoficjalnym pierwowzorem literackim, czyli „Draculą” Brama Stokera.A rozmawialiśmy w gronie wampiryczno-eksperckim, czyli były z nami Nina Anna Trzaska, Patrycja Pichnicka-Trivedi i Łukasz Kozak. Udanego słuchania! O osobach dyskutujących:
Na koniec miesiąca kolejna rozmowa z zeszłorocznego Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius – zatytułowana Żywe awangardy. Jej pomysłodawcą i prowadzącym był Jakub Kornhauser, który do dyskusji zaprosił Martę Baron-Milian, Elizę Kącką i Marcina Mokrego. Było o futuryzmie, konstruktywizmie i surrealizmie jako punktach wyjścia do dyskusji o poezji współczesnej. O tym, ile awangard jest dzisiaj, jaki mają kształt i gdzie je odnaleźć. Czy odradzają się w trendach tekstowo-materialistycznych, czy raczej w eko-, bio- i transpoetykach (i jak to robią? i dlaczego?). Dobrego słuchania!
„Błękitny fin de siècle. Kolor niebieski w kulturze i literaturze Młodej Polski” autorstwa Justyny Bajdy (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego) to książka, która zabiera nas w niezwykłą podróż, opisując fenomen koloru niebieskiego w kulturze młodopolskiej. Przenosi błękitną atmosferę przełomu wieków XIX i XX z Francji do Polski, ukazując funkcjonowanie błękitu w wybranych przestrzeniach życia i sztuki. Historia znaczenia koloru i jego użycia jest pretekstem do przyjrzenia się wybranym dziełom Gabrieli Zapolskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Stanisława Wyspiańskiego.O książce z autorką rozmawiał Mariusz Urbanek. Udanegosłuchania!
W roku 2024 udało nam się zgromadzić naprawdę pokaźną bazę rozmów o książkach, którymi, tak nam się wydaje, jeszcze jakiś czas będziemy się z wami dzielić. I tym oto sposobem dzisiaj cofamy się do ubiegłorocznego Bruno Schulz. Festiwalu, gdzie Mariusz Urbanek rozmawiał z Grzegorzem Gaudenem o jego najnowszej ksiażce „Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta”. Sprawa Alfreda Dreyfusa, żydowskiego oficera armii francuskiej fałszywie oskarżonego o szpiegostwo, obnażyła francuski i światowy antysemityzm u progu XX wieku. Podobnie rzecz ma się ze sprawą Stanisława Steigera, która nie doczekała się jednak takiego rozgłosu. Polski Żyd został wskazany jako sprawca zamachu na prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego w 1924 roku. I mimo że do zamachu przyznali się ukraińscy nacjonaliści, prasa narodowa rozpoczęła nagonkę na Steigera, który ledwo uniknął kary śmierci. Jak wyglądała praca nad ta książką. Między innymi o tym opowiada Grzegorz Gauden. Udanego słuchania!
Dziś kolejna rozmowa o przekładach, tym razem tych najtrudniejszych, bo poetyckich. Podczas ostatniego Festiwalu Poezji Silesius prezentowana była seria „Wygłosy” Wydawnictwa Ossolineum, w której ukazują się przekłady wybranych tomów z różnych języków i tradycji. I tak oto Jerzy Jarniewicz opowiadał o Zejściu do wraku słynnej amerykańskiej poetki i eseistki Adrienne Rich, z kolei Justyna Czechowska - o Osebolu Marit Kapli, ośmiusetstronnicowym tomie złożonym wyłącznie z wypowiedzi mieszkańców pewnej szwedzkiej wsi. O książki i pracę nad nimi tłumaczy pytała poetka Agata Puwalska. Zapraszamy do słuchania i zachęcamy też do odwiedzania innych bliskich nam miejsc w przestrzeni internetowej:➡️ kanał YT Dom Literatury: https://www.youtube.com/@wroclawskidomliteratury ➡️ FB Radio Proza: https://www.facebook.com/radioproza ➡️ Ig Radio Proza: https://www.instagram.com/radio_proza/
Naszego wejścia w rok 2025, przynajmniej bełkotowo, nie można nazwać lekkim, łatwym i przyjemnym. Przyczyniła się do tego w dużym stopniu chińska pisarka Can Xue, a także jej polski wydawca – Państwowy Instytut Wydawniczy. To oni – przy współudziale tłumaczki Katarzyny Sarek – serwują nam lekturę, którą z pewnością można nazwać wymagającą. Na czym polegają trudności w odbiorze „Tajemniczego pociągu”? I czy warto się z nimi zmierzyć? O tym rozmawiamy w składzie Szymon Horała, Kasia Janusik i Waldek Mazur. Jest też między innymi o potencjalnym Noblu dla Xue, jej nietypowej metodzie pisarskiej i dzieciństwie, którego chyba nikt jej nie zazdrości. Realizacja odcinka: Piotr „Piciu” Pflegel. Zapraszamy do słuchania!
W stosunkowo wciąż jeszcze nowym roku zapraszamy dowysłuchania pierwszej rozmowy w ramach cyklu, jaki chwilę temu ruszył we Wrocławskim Domu Literatury – „W przekładzie”. W jego ramach czekają nas rozmowy z tłumaczkami i tłumaczami o ich pracy, tej międzyjęzykowej i tej międzykulturowej, o przekładowych premierach i wciąż mocno obecnej klasyce, o roli i pozycji tłumaczy. W styczniu w klubie Proza pojawił się literaturoznawca, tłumacz i eseista Łukasz Musiał, który kilka lat temu przełożył na nowo „Dzienniki” Franza Kafki, a ostatnio wziął na warsztat jego najbardziej znane opowiadania. O tomie „Kary” opublikowany przez Wydawnictwo Officyna z Łukaszem Musiałem rozmawiał krytyk literacki Jakub Skurtys. Dobrego słuchania!Zachęcamy też do odwiedzania innych bliskich nam miejsc wprzestrzeni internetowej:➡️ kanał YT Dom Literatury: https://www.youtube.com/@wroclawskidomliteratury ➡️ FB Radio Proza: https://www.facebook.com/radioproza ➡️ Ig Radio Proza: https://www.instagram.com/radio_proza/
Jul Łyskawa i jego „Prawdziwa historia Jeffreya Watersa i jego ojców” (Wydawnictwo Czarne) królowali w licznych końcoworocznych rankingach i literackich podsumowaniach (w naszym także ten duet się pojawił) i aż trudno uwierzyć, że premiera książki miała miejsce raptem kilka miesięcy temu, a autor jest długo wykluwającym się debiutantem. A jednak. Dziś zapraszamy was do powrotu do początku tej literackiej historii (jak wspomnieliśmy, nie tak długiej historii), a dokładnie do wysłuchania drugiego w życiu spotkania autorskiego Jula Łyskawy, które odbyło się we Wrocławiu podczas Bruno Schulz. Festiwalu. Rozmowę poprowadził nasz redakcyjny kolega Waldek Mazur. Kim jest Jeffrey Waters i skąd się wziął? Jakie tajemnice kryje amerykańskie miasteczko Copperfield? I jak napisać w Polsce debiut porównywany do książek Davida Fostera Wallace'a? Zapraszamy do słuchania! Choć na jedno z tych pytań rozmowa nie udziela odpowiedzi. Ale i tak warto posłuchać.
Bełkot literacki wchodzi w trzeci rok regularnego nadawania (hoho!) z podsumowaniem roku minionego. Tradycyjnie już, chciałoby się rzec (skoro to nasze drugie podsumowanie), uciekamy od topek i mniej lub bardziej subiektywnych rankingów, za to dzielimy się swoimi odkryciami, zaskoczeniami, rozczarowaniami itd. - jednym słowem literackimi emocjami 2024. Pojawiają się nobliści, sukcesy i skandaliki, no i oczywiście adaptacje filmowe, bez których nie umiemy żyć. Rozmawialiśmy w składzie: Kasia Janusik, Jana Karpienko, Emilia Konwerska i Waldek Mazur. Dobrego słuchania!
Bohaterką 188 odcinka w naszym pasmie głównym podcastu Radio Proza jest Bożena Keff i jej książka „Nieśmiertelny”. Usłyszymy w niej echa najważniejszych sporów ideowych naszej współczesności, zobaczymy bohaterów rozdartych między katolickim pesymizmem a oświeceniową wiarą w lepszy świat. Ale „Nieśmiertelny” to też książka o dążeniu do spójnej, ale niezamkniętej tożsamości. O pragnieniu wewnętrznej integracji. A także o tym, co tę integrację utrudnia czy wręcz uniemożliwia. O tych wszystkich sprawach z autorką podczas Bruno Schulz. Festiwalu rozmawiał Irek Grin. Zapraszamy do słuchania!
W 187 odcinku naszego pasma głównego raz jeszcze wracamy na ubiegłoroczny Bruno Schulz. Festiwal, tym razem, by przypomnieć rozmowę z Martą Sawicką-Danielak, autorką książki „Oko tygrysa. Opowieść o bestii, którą stworzył człowiek”. O ludzkiej fascynacji tygrysami, o narosłych wokół nich stereotypach i o tym, jak antropomorfizacja szkodzi naturze z autorką rozmawia Olga Maria Szelc. Zapraszamy do słuchania!
Rok 2025 rozpoczynamy „Czytaniem Ameryki”, czyli pasmem spotkań autorskich, które w listopadzie ubiegłego roku realizowaliśmy we Wrocławskim Domu Literatury jako wydarzenia towarzyszące 15. edycji American Film Festivalu. Wtedy to przy wykorzystaniu literatury eksplorowaliśmy historię, kulturę i politykę Wielkiego Brata, zastanawialiśmy się, jak kształtował się amerykański sen i jakie współczesne zagrożenia mogą go zamienić w koszmar. Naszymi gościniami i gośćmi byli:
Rok 2025 rozpoczynamy „Czytaniem Ameryki”, czyli pasmem spotkań autorskich, które w listopadzie ubiegłego roku realizowaliśmy we Wrocławskim Domu Literatury jako wydarzenia towarzyszące 15. edycji American Film Festivalu. Wtedy to przy wykorzystaniu literatury eksplorowaliśmy historię, kulturę i politykę Wielkiego Brata, zastanawialiśmy się, jak kształtował się amerykański sen i jakie współczesne zagrożenia mogą go zamienić w koszmar. Naszymi gościniami i gośćmi byli:
Rok 2025 rozpoczynamy „Czytaniem Ameryki”, czyli pasmem spotkań autorskich, które w listopadzie ubiegłego roku realizowaliśmy we Wrocławskim Domu Literatury jako wydarzenia towarzyszące 15. edycji American Film Festivalu. Wtedy to przy wykorzystaniu literatury eksplorowaliśmy historię, kulturę i politykę Wielkiego Brata, zastanawialiśmy się, jak kształtował się amerykański sen i jakie współczesne zagrożenia mogą go zamienić w koszmar. Naszymi gościniami i gośćmi byli:
Rok 2025 rozpoczynamy „Czytaniem Ameryki”, czyli pasmem spotkań autorskich, które w listopadzie ubiegłego roku realizowaliśmy we Wrocławskim Domu Literatury jako wydarzenia towarzyszące 15. edycji American Film Festivalu. Wtedy to przy wykorzystaniu literatury eksplorowaliśmy historię, kulturę i politykę Wielkiego Brata, zastanawialiśmy się, jak kształtował się amerykański sen i jakie współczesne zagrożenia mogą go zamienić w koszmar. Naszymi gościniami i gośćmi byli:
Rok 2025 rozpoczynamy „Czytaniem Ameryki”, czyli pasmem spotkań autorskich, które w listopadzie ubiegłego roku realizowaliśmy we Wrocławskim Domu Literatury jako wydarzenia towarzyszące 15. edycji American Film Festivalu. Wtedy to przy wykorzystaniu literatury eksplorowaliśmy historię, kulturę i politykę Wielkiego Brata, zastanawialiśmy się, jak kształtował się amerykański sen i jakie współczesne zagrożenia mogą go zamienić w koszmar. Naszymi gościniami i gośćmi byli:
W 181 pierwszym odcinku naszego pasma głównego, a zarazem w ostatnim odcinku w 2024 roku, zapraszamy do wysłuchania zapisu ze spotkania realizowanego we Wrocławskim Domu Literatury w ramach cyklu „Bliżej kultury”. Ostatniego, znowu, przynajmniej w 2024 roku. Tym razem gościnią była znakomita reporterka Magdalena Grzebałkowska, która w swojej najnowszej książce, „Dezorientacje. Biografia Konopnickiej”, odkrywa zaskakujące oblicze jednej z najbardziej rozpoznawalnych polskich pisarek. Maria Konopnicka okazuje się postacią pełną kontrastów: artystka, która dla poezji zostawiła rodzinę, społeczniczka podejmująca kontrowersyjne decyzje. Grzebałkowska zdejmuje z niej pomnikowy blask, odsłaniając kobietę z krwi i kości – buntowniczkę, feministkę, a może nawet współczesną ikonę. Czy coś jeszcze może nas w niej zaskoczyć? Spotkanie z Magdaleną Grzebałkowską poprowadziła Jana Karpienko – tłumaczka, pisarka, asystentka Olgi Tokarczuk. Zapraszamy do słuchania! ----------------------------------------------------------------------- „Bliżej kultury” to projekt obejmujący atrakcyjną, różnorodną i włączającą ofertę kulturalną, na którą składają się: spotkania literackie z pisarkami i pisarzami, pokazy filmowe z dyskusjami oraz czytania sensoryczne literatury współczesnej w wykonaniu znanych i lubianych aktorek i aktorów. Kluczowym założeniem projektu jest rozwijanie aktywności kulturalnej i integracja wszystkich mieszkanek i mieszkańców Wrocławia oraz zapewnienie dostępności wydarzeń możliwie jak najszerszemu gronu zainteresowanych osób. Stąd też zastosowanie takich rozwiązań jak: audiodeskrypcja, napisy, tłumaczenie migowe, pętle indukcyjne i transmisje online. Organizator: Wrocławski Dom Literatury Partnerzy: Fundacja Katarynka, Kino Nowe Horyzonty, Fundacja Olgi Tokarczuk ------------------------------------------------------------------ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
W 180 odcinku podcastu Radio Proza przypominamy rozmowę z Ewą Mańkowską, która w swojej książce postanowiła wyciągnąć z cienia dwie kobiety. „Hanna i Dorota” to opowieść o przyjaźni dwóch malarek, jednych z pierwszych polskich artystek malujących zawodowo: Hanny Rudzkiej-Cybisowej i Doroty Seydenman, o przyjaźni na śmierć i życie. Ta opowieść, podważająca narrację o męskiej dominacji w sztuce, to mocny głos za uznaniem wagi kobiet w jej współtworzeniu, gest upominający się o uzupełnienie luk w prawdziwym obrazie historii polskiego malarstwa. To jednocześnie opowieść, prezentująca wiele nieznanych faktów z historii pokolenia malarek i malarzy, którzy 100 lat temu nazwali się grupą kapistów. Zapraszamy do słuchania!
Tuż przed Świętami Bożego Narodzenia mamy dla was odcinek extra (czyli w zasadzie prezent pod choinkę). Tym razem nie rozmowę o książce, a głośne czytanie jej fragmentów. Chwilę zastanawialiśmy się, która poycja z oferty Wydawnictwa Warstwy – które tak jak Radio Proza, działa w strukturach Wrocławskiego Domu Literatury – najlepiej do tego może się nadawać, i ostatecznie nasz wybór padł na „Tamtą dekadę. Teatr Polski we Wrocławiu w latach 1990–2000” autorstwa Jolanty Kowalskiej. Jest to rzecz monumentalna, w sposób znakomity ukazująca rozwój jednej z najciekawszych scen teatralnych w Polsce po roku 1989. Jesteśmy przekonani, że ta książka zwróci uwagę nie tylko osób, które interesują się teatrem. Do przeczytania fragmentu książki zaprosiliśmy aktora doskonale znanego publiczności wrocławskiej, choćby z wystawienia „Dziadów” w Teatrze Polskim, Cezarego Łukaszewicza. Zapraszamy do słuchania! Książkę dobędziecie między innymi na stronie Wydawnictwa Warstwy: https://wydawnictwowarstwy.pl/strona-glowna/199-tamta-dekada-teatr-polski-we-wroclawiu-w-latach-1990-2000-9788365502728.html O książce: „Ostatnie dziesięciolecie XX wieku zapisało się w dziejach Teatru Polskiego we Wrocławiu jako czas nadzwyczajnego rozkwitu. Ów wzlot zbiegł się z trudnym dla polskiej kultury okresem transformacji. „Terapia szokowa” zaaplikowana krajowej gospodarce odcisnęła swoje piętno także na życiu teatru. Galopująca inflacja, kurczące się dotacje i masowy odpływ publiczności doprowadziły wiele polskich scen na skraj zapaści” – pisze Jolanta Kowalska we wstępie do swojej książki. Ale „Tamta dekada. Teatr Polski we Wrocławiu w latach 1990–2000” to też zupełnie inna opowieść. Autorka portretuje okres wyjątkowego wzrostu popularności wrocławskiej sceny, eksplozji talentów i niełatwych kompromisów. Jolanta Kowalska snuje opowieść o budowaniu się zespołu, głośnych spektaklach Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupy, skandalach i artystycznym fermencie. „Tamta dekada” to opowieść o miejscu, które rozwijało się na przekór pożarom, powodziom i trudom transformacji w barwnych latach 90. i w mieście, które właśnie zaczynało odzyskiwać swój dawny blask. ----------------------------------------------------------------------- Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
W poniedziałek, 9 grudnia w Kinie Nowe Horyzonty w ramach projektu „Bliżej kultury” odbył się pokaz filmu dokumentalnego „Simona” w reżyserii Natalii Korynckiej-Gruz. Produkcja z 2022 roku przedstawia fascynującą postać Simony Kossak – biolożki, obrończyni przyrody i popularyzatorki nauki. Po seansie odbyło się spotkanie z reżyserką filmu oraz Anną Kamińską, autorką książki „Simona. Opowieść o niezwyczajnym życiu Simony Kossak”. Rozmowę poprowadziła Dorota Oczak-Stach. I właśnie w 179 odcinku naszego podcastu zapraszamy was do wysłuchania zapisu z tego spotkania. Są emocje i bardzo rzeczowa dyskusja. Udanego słuchania! ------------------------------------------------------------------ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Dzisiaj mamy dla was odcinek, który powstał na bazie pierwszego wydarzenia filmowego w ramach cyklu „Bliżej kultury”. Z końcem listopada Wrocławski Dom Literatury zaprosił na pokaz filmu „Chłopi” z 2023 roku w reżyserii DK Welchman i Hugh Welchmana, który jest trzecią pełnometrażową adaptacją noblowskiego dzieła Władysława Reymonta. Po seansie odbyła się rozmowa, w której udział wzięli: Łukasz Kozak – badacz historii kultury, autor książki „Upiór. Historia naturalna” oraz Kacper Pobłocki – antropolog, pisarz, autor „Chamstwa” i wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim. Spotkanie poprowadziła Antonina Tosiek – badaczka diarystyki chłopskiej, autorka cyklu o pamiętnikach chłopskich w „Czasie Kultury”. ----------------------------------------------------------------------- „Bliżej kultury” to projekt obejmujący atrakcyjną, różnorodną i włączającą ofertę kulturalną, na którą składają się: spotkania literackie z pisarkami i pisarzami, pokazy filmowe z dyskusjami oraz czytania sensoryczne literatury współczesnej w wykonaniu znanych i lubianych aktorek i aktorów. Kluczowym założeniem projektu jest rozwijanie aktywności kulturalnej i integracja wszystkich mieszkanek i mieszkańców Wrocławia oraz zapewnienie dostępności wydarzeń możliwie jak najszerszemu gronu zainteresowanych osób. Stąd też zastosowanie takich rozwiązań jak: audiodeskrypcja, napisy, tłumaczenie migowe, pętle indukcyjne i transmisje online. Organizator: Wrocławski Dom Literatury Partnerzy: Fundacja Katarynka, Kino Nowe Horyzonty, Fundacja Olgi Tokarczuk Autorką identyfikacji graficznej jest Żaneta Strawiak-Pulkowska. ------------------------------------------------------------------ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Czy Roman Polański czeka na nasze przebaczenie? Czy powinno się kochać ludzi, których się nie zna? I czy każdy facet z gołą klatą i w skórzanych spodniach jest geniuszem? Zapraszamy na dyskusję o książce Claire Dederer „Potwory. Dylemat fanki” (Wydawnictwo Filtry) w przekładzie Doroty Konowrockiej-Sawy. W nowym odcinku Bełkotu Literackiego Szymon Horała, Emilia Konwerska i Agata Matkowska rozmawiają o cancel culture, męskości, dobrych fankach i złych idolach. Zapraszamy!
Zapraszamy do wysłuchania odcinka będącego zapisem z premierowego spotkania wokół nowej książki poetyckiej Adama Kaczanowskiego. O tom „Co kradnie złodziej wołający ratunku” (Wydawnictwo Warstwy) jednego z najbardziej oryginalnych rodzimych poetów współczesnych pytała Sonia Nowacka. Udanego słuchania! O książce: „Co kradnie złodziej wołający ratunku” to poemat wcieleniowy, gdzie każdy chce być bohaterem. Możesz zostać strażakiem albo kosmonautą. Musisz kimś zostać, nie masz wyjścia. Autor zaprasza nas do udziału w eksperymencie, porzuca wątki, a potem do nich wraca, przypomina nam o czymś, o czym nie chcemy pamiętać. Wszystko jest tu refrenem przerwanym w połowie zdania. Adam Kaczanowski żongluje popkulturą, intymnością i metafizyką. Pytania graniczne spotykają się tu z fantazją i brutalną codziennością. Czy bohater zbiorowej wyobraźni mógłby oddać mocz w windzie? Czego boi się ekipa ze „Scooby-Doo”? I jak to możliwe, że Aaron Carter – symbol słodkiego dzieciństwa – nie żyje? A my żyjemy? Świat Kaczanowskiego jest jak wyścig zbrojeń. Dorosłość może być puentą, w której wszyscy jesteśmy lepsi albo gorsi. Wersy Kaczanowskiego pędzą w nieustającym galopie, zmuszają, żeby czytać je na głos, krzyczeć. Radosny bieg w stronę braku złudzeń i końca. Bo wszystko się kończy. Jednak.
Dziś zapraszamy do wysłuchania odcinka naprawdę wyjątkowego, który realizowany był w ramach cyklu Bliżej kultury. Otóż ogromna większość naszych rozmów dotyczy literatury dla (raczej) dorosłych, co nie znaczy, że nie czytanej przez młodzież. Tym razem jednak zanurzyliśmy się w świat (a może i wszechświat) literatury young adult, która w ostatnich latach zdobywa niezliczone rzesze czytelniczek i szczyty list bestsellerów. Naszą gościnią była Katarzyna Barlińska vel. Herytieria, vel. Pizgacz, która zadebiutowała w wieku 15 lat na platformie Wattpad, a obecnie znajduje się w pierwszej dziesiątce najlepiej zarabiających polskich pisarzy i pisarek. Jak zdradziła w jednym z niedawnych wywiadów, pierwszy milion na koncie ujrzała jeszcze przed 20 urodzinami. O specyfice literatury young adult, potrzebie pisania, relacjach z czytelniczkami i wielu, wielu innych sprawach z autorką rozmawiał Paweł Gołębski. ----------------------------------------------- Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Wrocławski Dom Literatury zaprasza na kolejny odcinek podcastu realizowany w ramach cyklu Bliżej kultury. Tym razem spotkaliśmy się ze Szczepanem Twardochem, a pretekstem do rozmowy była jego najnowsza książka, która ukazała się w czerwcu tego roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. „Powiedzmy, że Piontek” to dwunasta powieść w dorobku autora. Czego możemy spodziewać się tym razem? Na pewno wielu niejednoznaczności, eksperymentu, ironii, odniesień do polityki, filozofii i tekstów kultury, nawiązań do historii Śląska i śląskości, i z całą pewnością niejednej niespodzianki. Rozmowę z pisarzem poprowadziła literaturoznawczyni, tłumaczka i wykładowczyni w Katedrze Judaistyki im. Tadeusza Taubego Uniwersytetu Wrocławskiego – Joanna Degler. Zapraszamy do słuchania! ---------------------------------------------- Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Z początkiem listopada we Wrocławskim Domu Literatury w ramach cyklu „Bliżej kultury odbyło się kolejne spotkanie autorskie, którego bohaterem tym razem był twórca bestsellerowych kryminałów, zdobywca niezliczonych nagród literackich (w tym Nagrody Wielkiego Kalibru czy Paszportu „Polityki”) – Marek Krajewski. Z autorem o jego najnowszej książce „Ostatni pisarz”, a także o futuryzmie i tym, co sprawia, że kryminały cieszą się nieustającą popularnością, rozmawiała dziennikarka Radia RAM Anna Fluder. Zapraszamy do słuchania! ---------------------------------------------- Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Dzisiaj w 173 odcinku pasma głównego naszego podcastu zapraszamy do wysłuchania zapisu spotkania z Jolantą Kowalską, autorką książki „Tamta dekada. Teatr Polski we Wrocławiu w latach 1990–2000”, która w połowie 2024 ukazała się nakładem Wydawnictwa Warstwy. Rozmowę z autorką poprowadziła Magdalena Chlasta-Dzięciołowska. O książce: „Ostatnie dziesięciolecie XX wieku zapisało się w dziejach Teatru Polskiego we Wrocławiu jako czas nadzwyczajnego rozkwitu. Ów wzlot zbiegł się z trudnym dla polskiej kultury okresem transformacji. „Terapia szokowa” zaaplikowana krajowej gospodarce odcisnęła swoje piętno także na życiu teatru. Galopująca inflacja, kurczące się dotacje i masowy odpływ publiczności doprowadziły wiele polskich scen na skraj zapaści” – pisze Jolanta Kowalska we wstępie do swojej książki. Ale „Tamta dekada. Teatr Polski we Wrocławiu w latach 1990–2000” to też zupełnie inna opowieść. Autorka portretuje okres wyjątkowego wzrostu popularności wrocławskiej sceny, eksplozji talentów i niełatwych kompromisów. Jolanta Kowalska snuje opowieść o budowaniu się zespołu, głośnych spektaklach Jerzego Grzegorzewskiego, Krystiana Lupy, skandalach i artystycznym fermencie. „Tamta dekada” to opowieść o miejscu, które rozwijało się na przekór pożarom, powodziom i trudom transformacji w barwnych latach 90. i w mieście, które właśnie zaczynało odzyskiwać swój dawny blask. Obowiązkowa pozycja dla wszystkich miłośników i miłośniczek teatru, historii i Wrocławia. ------------------------------------------------------- Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Zadie Smith napisała powieść wiktoriańską. Jeszcze dekadę temu coś takiego wydawać się mogło niemożliwe, ale jednak. We wrześniu 2024 na polskim rynku ukazała się „Oszustwo” w przekładzie Justyna Huni. O czym traktuje książka, na którą Smith kazała swoim czytelnikom czekać aż osiem lat? Otrzymujemy tutaj wielowątkową (mozaikową?) historię, w której centrum znajduje się Eliza Touchet, gospodyni, redaktorka, a także kochanka znanego pisarza (Williama Harrisona Ainswortha) oraz jego żony. Cięty język Elizy, trafność w ocenie sytuacji i ponadprzeciętna inteligencja sprawiają, że jest ona dla nas doskonałą przewodniczką po świecie literackim XIX wiecznej Anglii. Ale powieść ta to coś więcej. To traktat na temat wolności, nierówności i tego, że czasami chcemy czegoś tak bardzo, że świadomie zgadzamy się na bycie oszukiwanymi. O książce rozmawialiśmy w składzie: Kasia Janusik, Agata Matkowska i Waldek Mazur. Realizacja: Piotr „Piciu” Pflegel Udanego słuchania!
Dzisiejszy odcinek będzie bardzo poetycki, a to za sprawą Julii Fiedorczuk, laureatki m.in. Nagrody im. Wisławy Szymborskiej z 2018 roku, która po aż siedmiu latach przerwy wróciła z nowymi wierszami. Ale właśnie, czy te siedem lat w świecie poezji to taka długo? Czym różni się Fiedorczuk autorka tegorocznego „Glifu” od tej sprzed dekady? I czemu może służyć poezja w trzeciej dekadzie XXI wieku? Między innymi odpowiedzi na te pytania poznacie słuchając rozmowy, którą z pisarką przeprowadziła Emilia Konwerska. Tom „Glif” ukazał się w listopadzie tego roku nakładem Wydawnictwa Warstwy. Książkę kupicie i o niej przeczytacie między innymi na stronie wydawcy: https://wydawnictwowarstwy.pl/strona-glowna/211-glif-9788367186841.html A teraz zapraszamy do słuchania!
Dzisiaj mamy dla was zapis spotkania z okazji premiery książki „Korespondencja 1965–2003” Tymoteusza Karpowicza i Czesława Miłosza z udziałem edytora książki Emila Pasierskiego oraz Wojciecha Bonowicza i Joanny Roszak
W dzisiejszym odcinku podcastu Radio Proza gościmy Jakuba Małeckiego, którego najnowsza książka „Korowód” bardzo długo była owiana nimbem tajemnicy. Autor tym razem opowiada nam o granicach prawdy i fikcji, o strachu i wielkich, często szalonych marzeniach. To odważna, zaskakująca historia, która pędzi, wiodąc czytelnika przez wieki. Z Małeckim podczas Bruno Schulz. Festiwalu spotkała się i poroamawiała Anna Fluder. Udanego słuchania!
Pamiętacie jeszcze Pawła Sołtysa? Pytamy oczywiście przewrotnie, jako że od premiery poprzedniej książki tego prozaika, poety i muzyka (znanego jako Pablopavo), minęło pięć długich lat! Aż w końcu nastał „Sierpień”, i do tego w październiku. W swojej najnowszej książce Sołtys zabiera nas do Warszawy – letniej, upalnej, melancholijnej. Razem z nim krążymy po zakamarkach, przedmieściach i bramach, mówimy językiem chodników i ulic, śledzimy wspomnienia miasta i odkrywamy miejsca nieznane lub przypominamy sobie te zapomniane. O książkę podczas Bruno Schulz. Festiwalu autora pytał Irek Grin. Udanego słuchania! Ponadto zachęcamy was też do odwiedzania innych bliskich nam miejsc w przestrzeni internetowej: ➡️ kanał YT Dom Literatury: https://www.youtube.com/@wroclawskidomliteratury ➡️ FB Radio Proza: https://www.facebook.com/radioproza ➡️ Ig Radio Proza: https://www.instagram.com/radio_proza/
Odbywające się w tym roku letnie Igrzyska Olimpijskie były trzecimi w historii, kiedy to miastem-gospodarzem był Paryż. Pierwszy raz miał miejsce w roku 1900, z kolei drugi w 1924. I ta data dzisiaj nas bardziej interesuje. Paryż uchodził wówczas za stolicę świata – rozświetloną metropolię, gdzie zapach spalin mieszał się z perfumami Coco Chanel. Na jego sportowych arenach rywalizowali weterani wojenni, cudem ocalony z katastrofy „Titanica” przyszły filmowy Tarzan i bohaterowie oscarowych „Rydwanów ognia”. W tych okolicznościach – pomimo ogromnego niedofinansowania i licznych problemów organizacyjnych – debiutował też polski sport olimpijski. Z czym musiały mierzyć się polskie zawodniczki i zawodnicy chcący reprezentować swój kraj podczas Igrzysk? Jaka była cena realizacji sportowych marzeń i ambicji? Między innymi o tym traktuje książka Daniela Lisa „Pierwsza drużyna. Paryż 1924. Polski debiut na igrzyskach olimpijskich” (Wydawnictwo Agora), o której z autorem rozmawiał Waldek Mazur. Udanego słuchania!
Obiecaliśmy jakiś czas temu odcinek specjalny i oto on! Podczas tegorocznego Bruno Schulz. Festiwalu nasz redakcyjny kolega Waldek Mazur miał okazję porozmawiać z osobami, które w świecie polskich podcastów znają chyba wszyscy. Karolina Głowacka (Radio Naukowe) i Maciej Okraszewski (Dział Zagraniczny), których każdego tygodnia słuchają dziesiątki tysięcy osób, opowiedzieli o swoich początkach z podcastami, budowaniu społeczności wokół swoich platform i całkiem ambitnych planach na przyszłość. Było też o kilku innych rzeczach. Koniecznie posłuchajcie! Ponadto zachęcamy was też do odwiedzania innych bliskich nam miejsc w przestrzeni internetowej: ➡️ kanał YT Dom Literatury: https://www.youtube.com/@wroclawskidomliteratury ➡️ FB Radio Proza: https://www.facebook.com/radioproza ➡️ Ig Radio Proza: https://www.instagram.com/radio_proza/
Z początkiem października w Prozie, klubie Wrocławskiego Domu Literatury wrocławianie i wrocławianki mieli okazję spotkać się ze znakomitym reporterem i autorem książek non-fiction, Wojciechem Tochmanem. Z pisarzem o jego pracy, ostatniej książce pt. „Historia na śmierć i życie”, o wojnie w Ukrainie, a także o niesłabnącej popularności polskiego reportażu rozmawiała dziennikarka Dorota Oczak-Stach. Zapraszamy do wysłuchania zapisu z tego spotkania. Ponadto zachęcamy was też do odwiedzania innych bliskich nam miejsc w przestrzeni internetowej: ➡️ kanał YT Dom Literatury: https://www.youtube.com/@wroclawskidomliteratury ➡️ FB Radio Proza: https://www.facebook.com/radioproza ➡️ Ig Radio Proza: https://www.instagram.com/radio_proza/
© 2020-2025 Ivy Podcast Discovery LLC
