Podcasts about clairy polak

"Wijsheid begint met het stellen van vragen." - Stine vertelt over deze levenswijsheid van presentator Clairy Polak. Het fragment in deze aflevering komt uit een uitzending van NOVA op 12 oktober 2009.

Als interviewer was Clairy Polak geliefd, bewonderd maar ook gevreesd. Haarscherp wist ze zin van onzin te scheiden, dikwijls met een nauwelijks verhulde glimlach en licht spottende ogen. ‘Ze kon een kwestie helemaal afpellen,' vertelt collega Jeroen Pauw. ‘Als een politicus wollige taal gebruikte, prikte zij daar feilloos doorheen. Met humor, een frons, en een betoverende blik erbij.' Clairy Polak deelde niet veel over haar privéleven. Niemand wist dat ze ziek was. Maar, zegt goede vriendin Daan Roovers, ze was niet eenzaam. ‘Ze voelde zich fundamenteel alleen staan in het leven. Maar dat is niet hetzelfde als eenzaamheid denk ik. Ze vond het belangrijk om haar eigen leven te besturen. Soevereiniteit was voor haar een manier van leven.' Lotje IJzermans volgt haar spoort terug met collega-journalist Jeroen Pauw, goede vriendin en filosoof Daan Roovers en goede vriend Bo van der Meulen.

Je vaste dosis verhalen, analyses en een gulle lach over dat fraaie medium: de radio! Met in aflevering 130:Het FM Veiling Journaal met een update over de verbeterde luistercijfers van Sublime en SLAM! En de magere start van de nieuwe zender Joe-Joe.Rick van Velthuysen is alweer weg uit de ochtend van Radio Veronica. Hoe ging dat? En hoe pakt inval-Frankie de ochtend over?Rick beklaagt zich op de socials dat hij te rechts wordt gevonden. Maar maakt hij het er zelf niet naar door bijvoorbeeld tien minuten een open podium te geven aan Mona Keyzer. We luisteren of Rick haar wat boeiende vragen voor weet te leggen.Twee nieuwe dj's komen op 3FM het uurtje van Timur overnemen vanaf volgend jaar (en dan van 9 tot 10 uur): Joe (‘stagiair van de show') en Tom (‘van de intercom') verlaten daarvoor de succesvolle ochtendshow van Mattie & Marieke op Qmusic. Goeie zet?Hoe bespreken Mattie & Marieke dat vertrek in hun eigen show?Wist je trouwens al dat er een nieuwe radiozender in de maak is? Een digitaal NPO experimenteer kanaal! We zeggen het maar even.Clairy Polak is overleden. Bekend van veel tv-werk, maar ze maakte al veel langer radio! We luisteren naar een oud fragment en horen hoe haar collega Jeroen Pauw heerlijke herinneringen aan Clairy ophaalt in Met het Oog op Morgen.Paul Rabbering komt na een persoonlijk drama terug op NPO Radio 2. Hij wil het wel maar kan het eigenlijk niet. Aangrijpende radio.Een correspondent die op de radio ontroerd is door de ellende die ze moet verslaan, je hoort het zelden. Maar wat komt het dan aan, bewijst Ellis van Gelder. Even bijkomen met het blooperblokje: Frits Spits moet heel erg lachen om iemand en vindt dat zelf vreselijk (in principe). Verder oa: Mattie Valk en een gênant moment uit Langs de Lijn.Syb weet weer veel nieuws te vermuzikaliklanken, je raakt niet uitgeluisterd!Slotwoorden van Morad El Ouakili, hij sluit niet uit dat hij het nieuws weer zou gaan presenteren.In de exclusieve bonusshow alleen voor 'vrienden van de show' deze week:Meer ontroering. Tijdens NPO Radio 2 KWF Collecteweek houdt (oa) Jan-Willem Roodbeen het niet droog.In Nieuwsweekend breekt Claudia de Breij bij het vertellen over een dierbare vriend die is overleden.Edwin Evers was weer terug op Radio 538 en dat werd lachen!De artiest Snelle maakt een razende randgang langs Nederlandse radiozenders, want zijn nieuwe single heet 'radio'.Maarten van Rossem is tegenwoordig weerman op de radio…huh?En een onthulling: je hoort waarom NPO Radio 5 opeens wel héle hoge luistercijfers haalt!Bonusbloopers van oa Bart van Leeuwen en Mieke van der Weij.Om de bonusshow te horen ga je naar Vriendvandeshow.nl/Radio Als je ‘Vriend van de show' wordt (€3,50 per maand of €35,- per jaar) steun je ons om deze podcast voort te zetten en krijg je élke week zo'n extra show! De extra afleveringen, ook de vorige, komen vanzelf in je eigen podcast-app.Bestook ons met feedback, post, blooper-tips en meer via: ditwasderadio@gmail.com.Volg ons op de socials: Facebook | Twitter / X | Instagram | Youtube | TikTokDit Was De Radio dankt 'De Radiofabriek' voor de opnamefaciliteiten. Meer info op: www.radiofabriek.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Maarten⁠⁠ staat stil bij het overlijden van Clairy Polak. Host Tom Jessen⁠ vraagt Van Rossem naar het sorry-interview van de gevallen DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk in de kwaliteitskrant. En verder gaat het over een ongeluk achter de schermen bij De Slimste Mens. Praat door in de WhatsApp-groep.

In het land van kostuumdrama's en de jurken van Lady Di, waren Vivienne Westwood's ontwerpen juist punk, humoristisch of dwars. Wat blijft, van haar leven en werk? Bij Wat blijft spreekt Lara Billie Rense met Madelief Hohé, curator van de tentoonstelling Royals & Rebels – British Fashion in het Kunstmuseum Den Haag. Aan het begin van de uitzending staat Lara Billie kort stil bij het overlijden van collega Clairy Polak, met muziek waar ze van hield. Verder in Wat blijft: aandacht voor Robbie Robertson (The Band) en keeper Jan Jongbloed. In het tweede uur een gesprek tussen Coen Verbraak en Paul Blokhuis, in de serie Over Leven. Blokhuis was staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het vorige kabinet Rutte toen zijn jongste dochter Julia plotseling overleed aan een zeldzame ziekte. Ondanks het immense verdriet dat hij met zich meedroeg, werkte hij door en maakte zijn ambtstermijn af. Tot zijn spijt werd hij niet teruggevraagd voor kabinet Rutte IV. Inmiddels is hij voorzitter van de Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen. --- Redactie: Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Maartje Willems Eindredactie: Bram Vollaers

Met vandaag: Mars naar Washington 60 jaar geleden | Apengeluiden | Biopic Napoleon | Clairy Polak overleden.  Presentatie: Mieke van der Weij, Chris Kijne en Herman van der Zandt.

Met vandaag:  De nieuwe plannen van BBB, SP, VVD en CDA|  Jeroen Pauw en Daan Roovers staan stil bij de dood van Clairy Polak  | Wim Pijbes over diefstallen uit British Museum | Schrijfster Forugh Kasimi wint Hebban Debuutprijs| Presentatie: Coen Verbraak

Aan tafel zitten Clairy Polak, Elger van der Wel en Spraakmaker Ties Dams. Het mediamoment van Polak gaat over documentaire De Doe Het Zelf Dictatuur van Fidan Ekiz en Kees Schaap. Polak: ‘ik heb daar gemengde gevoelens bij omdat het een programma is waarbij journalistiek en persoonlijke afrekening de hele tijd door elkaar lopen.' Het mediamoment van Van der Wel gaat over een rechtszaak in de Verenigde Staten waar een influencer een rol speelt. Dat het een Amerikaanse toestand is wordt al gauw duidelijk. Dan hebben we het over Farmers Defence Force. De club ziet mogelijkheden nu het ene na het andere Kamerlid Den Haag verlaat: de actiegroep overweegt de oprichting van een eigen politieke partij. Hoe moeten media verslag doen van de komst van weer zo'n nieuwkomer? Caroline van der Plas kreeg een abonnement op talkshowtafels, FDF straks ook? Dan hebben we het over een artikel in het AD: 'Belazerd door stem van huilende dochter: 'Afschuwelijk dat codetaal met je kind nodig is'.' Voice cloning, een toepassing van AI, zou het nieuwste wapen van oplichters kunnen worden. Zijn onze kinderen en familie inderdaad niet meer veilig, of worden we onnodig bang gemaakt voor AI? We besluiten het Mediaforum met de zomertips van Van der Wel en Polak.

Aan tafel zitten Clairy Polak, Marc Veeningen Spraakmaker is Rosa Jansen.   Vandaag is het Veeningen zijn eerste keer in het Mediaforum. Veeningen: “Ik had een hoop mediamomenten kunnen hebben, waren het niet dat ze er niet zijn. De talkshows zijn er niet. Het nieuws gaat altijd door. De misvatting dat er in komkommertijd niks gebeurd is een valkuil waar veel collega's intrappen.” Geen talkshows, maar wel EenVandaag, Nieuwsuur en natuurlijk Hart van Nederland, bewijst de zomer dat talkshows eigenlijk onnodig zijn? Polak wil haar mediamoment weggooien, vlak voor haar mediamoment kwam namelijk het nieuws naar buiten dan Herman van der Zandt overstapt naar de KRO/NCRV. Polak haar oorspronkelijke mediamoment gaat over het bericht van de Correspondent dat haar abonnementsgeld wordt afgeschreven, waarin de hoofdredacteur meteen uitleg geeft hoe zij naar de journalistiek en hun rol daarin kijken. Zijn de media voedingsbodem voor alles wat er gebeurd? 'De situatie met het brandende vrachtschip ten noorden van Ameland is vrijwel hetzelfde' zo opent de NOS deze ochtend. Er zijn weinig updates over het schip, en dichtbij komen verslaggevers niet die zich op het strand verzamelen. Veeningen: “Het is ook heel relevant om de verhalen van mensen op Ameland te vertellen.” Polak: “Je hoeft niet heel de tijd te zeggen ‘ik zie niks'. Je moet als verslaggever dan de verdieping zoeken.” Zou je als nieuwsmedium in dit geval ook kunnen overwegen om geen verslaggever te sturen?  De Amerikaanse acteur Kevin Spacey is vrijgesproken van een reeks aanklachten van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Toen de beschuldigingen naar buiten kwamen, kreeg Spacey's carrière een flinke klap. Sommige kenners spreken van een 'trial by media'. Polak: “Ik vind dat we naar aanloop van een rechtszaak überhaupt veel terughoudender moeten zijn.” Zouden journalisten terughoudender moeten zijn als het gaat om zaken die nog niet voor de rechter zijn verschenen? Ook deze zomer vragen we weer tips aan onze mediaforumgasten. Iets dat inspireert, prikkelt of juist enorm ontspant. Veeningen raadt een podcast over adoptieroof aan van Hart van Nederland: ‘De adoptienon'. Polak een boek: ‘Rebelse genieën' van Andrea Wulf.

De keuzes die we nu (niet) maken hebben groot effect op toekomstige generaties, maar toch blijkt het moeilijk om met het oog op de toekomst het juiste te doen. Het perspectief dat we vandaag innemen, kijkt hooguit vijftig jaar vooruit. Hoe overstijg je het eigenbelang en dien je het algemeen belang in de tijd? In de zesde aflevering van Het Filosofisch Kwintet ontvangt presentator Clairy Polak historicus Philipp Blom, antropoloog Roanne van Voorst en de schrijvers Arnon Grunberg en Dalilla Hermans.

Aan tafel zitten Arjen Fortuin, Clairy Polak en Spraakmaker Mart de Kruif. Het mediamoment van Fortuin gaat over een functie die hij zag op de Nieuw-Zeelandse website Stuff. Onderaan de artikelen van de nieuwssite kun je aangeven welk gevoel het verhaal dat je zojuist hebt gelezen, je heeft gegeven. Het mediamoment van Polak gaat over het "feiten-vrije-mediacircus" op televisie waar ze gisteren naar heeft gekeken. Volgens Polak is er blijkbaar ontzettend veel behoefte om het steeds over politici te hebben, zonder dat er iets is om het over te hebben. Verder hebben we het over over het vertrek van Sigrid Kaag. De huidige leider van D66 heeft vanmorgen aangegeven de politiek te zullen verlaten. Tot slot kijken we nog naar de ontwikkelingen in Engeland. De BBC-presentator die beschuldigd wordt van seksueel grensoverschrijdend gedrag blijkt Huw Edwards te zijn, de anchorman van BBC News at Ten. 

- Stand.nl: 'Nieuwe gezichten gaan het vertrouwen in de politiek herstellen'. - Mediaforum met Arjen Fortuin en Clairy Polak. - Reportage: waarom is het zo moeilijk om een mobielverbod op de basisscholen in te voeren? - Journalist Bram van Zundert schreef het levensverhaal op van Joop Ubeda, beide aanwezig. - Oekraïne is dichterbij een NAVO-lidmaatschap dan ooit.

In Nederland hoort iedereen gelijke toegang tot gezondheidszorg te hebben, maar in de praktijk gaat individuele vrijheid vaak ten koste van het algemeen belang. Zorgverleners en patiënten zijn bezig met individuele belangen, maar wie draagt zorg voor een gezonde samenleving? Wordt de kloof tussen gezonde en ongezonde burgers groter? Hebben we te hoge verwachtingen van gezond ouder worden? En tot welke spanningen leiden scherpere keuzes met het oog op solidariteit? Clairy Polak spreekt erover met filosoof Marli Huijer, bestuurskundige Albert Jan Kruiter, chirurg Baukje van den Heuvel en filosoof Menno de Bree.

Als iedereen diens eigenbelang nastreeft, dan komt dat ons allen ten goede, zeiden de klassieke economen al. Maar is dat wel zo? Ongelijkheid kan publieke belangen ook onder druk zetten. Moeten we anders naar onszelf en onze relatie tot de economische ordening leren kijken? Clairy Polak spreekt met econoom Fieke van der Lecq, classica Tazuko van Berkel en filosofen Savriël Dillingh en Jelle van Baardewijk. 

Conflicten kunnen gezond zijn voor een democratische rechtstaat vol dynamiek en verschillen van inzicht. Maar conflict kan ook leiden tot stagnatie. Wanneer dient conflict het algemeen belang en wanneer wordt het destructief? Hebben we behoefte aan een nieuw maatschappelijk middenveld? In hoeverre is burgerlijke ongehoorzaamheid nodig om verandering te forceren? En tot welke offers zijn we bereid? Clairy Polak spreekt met filosofen Jurriën Hamer en Martha Claeys, historicus Geerten Waling en minister van staat Herman Tjeenk Willink.

We willen allemaal gezien en erkend worden, of het nu gaat om politieke voorkeur, geslacht, culturele achtergrond of religie. Door die gerichtheid op het zelf dreigen we soms over het hoofd te zien dat er een wereld buiten onszelf bestaat, die om gezamenlijke inzet en betrokkenheid vraagt.  Hoe zien we de huidige relatie tussen het individu en de maatschappij, wat zijn hierin onze wederzijdse verantwoordelijkheden en rechten? En hoe kan het publieke belang het winnen van al die verschillende eigenbelangen? Hierover gaat het in een speciale aflevering van Het Filosofisch Kwintet op de Nacht van de Filosofie 2023 onder leiding van Clairy Polak. Hoe belangrijk is het van al die 'ikken' weer een 'wij' te maken? In krap een uur probeert presentator Clairy Polak samen met Bas Heijne, Roxane van Iperen, Dyab Abou Jahjah en Daan Roovers dit thema te doorgronden.

Zonder August Willemsen was een groot deel van de Portugeestalige literatuur nooit in Nederland verschenen - Fernando Pessoa bijvoorbeeld, of Carlos Drummond de Andrade. Maar een makkelijke man was het niet, laat Frederieke Jochems zien in haar de documentaire De Bladzij en de Werkelijkheid. Met Lara Billie Rense sprak ze over het leven en de taal van August Willemsen. Verder aandacht voor Bokito met Stine Jensen, componist Ryuichi Sakamoto, Catan-onterwerper Klaus Teuber en zangeres Patsy Cline. In het tweede uur volgt Clairy Polak voor de podcastserie Wat blijft het spoor terug van componist Louis Andriessen. --- Redactie: Nina Ramkisoen, Noah van Diepen, Geerte Verduijn, Maartje Willems, Jessica Zoghary Eindredactie: Bram Vollaers

De Peruaans-Nederlandse filmmaker Heddy Honigmann wordt gezien als de grande dame van de Nederlandse documentaire. Ze won twee Gouden Kalveren en de oeuvreprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Bekende documentaires van haar hand zijn Crazy en Het Ondergronds Orkest. Clairy Polak volgt haar spoor terug met documentairemaker Ester Gould, documentairemaker John Appel en zoon Stefan van de Staak.

Journalisten en voetballiefhebbers Clairy Polak en Hugo Borst maken de nieuwe podcast 'Het WK Wegkijken' over de schaduwkanten van het WK voetbal 2022 in Qatar. In een serie van vier afleveringen bespreken ze vraagstukken rondom het WK en proberen samen met hun gasten tot een antwoord te komen.  Presentatie: Gijs Groenteman

In vijf jaar tijd is het aantal mensen dat in moderne slavernij leeft, gestegen van 40 miljoen naar bijna 50 miljoen. Ondertussen dragen wij de T-shirts en bellen we met de telefoons die daar het resultaat van zijn en kijken we naar het WK in Qatar. Zijn wij de slavendrijvers van onze tijd? Clairy Polak praat met Daan Roovers (filosoof), Eva Groen-Reijman (ethica), Gert Oostindie (historicus) en Govert Buijs (bijzonder hoogleraar Politieke Filosofie en Levensbeschouwing).

Voor even waanden we ons oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart en langdurige vrede. Werd, want Poetins bloederige oorlog in Oekraïne veranderde alles. In de laatste aflevering van dit seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoeken we de maakbaarheid van de internationale rechtsorde.  Waren we naïef, en hebben we genoeg gedaan om dit te voorkomen? Kunnen we de wereldorde naar onze hand zetten, of was dat slechts een illusie? Hoe krijgen we weer meer grip op de geopolitieke situatie?  Presentator Clairy Polak spreekt met historici Mathieu Seegers en Philipp Blom, politicoloog Ties Dams en filosoof Daan Roovers.  Over dit seizoen  Voor even leken we oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart, langdurige vrede en steeds meer individuele vrijheid. Het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over macht en onmacht. In vijf afleveringen onderzoekt Clairy Polak met haar gasten de veranderende betekenis van maakbaarheid.

Petra Possel ontvangt Clairy Polak voor een gesprek over leven en werk en Team Mangiare maakt gerechten die hierbij passen.

In ieder land is de fixatie op de eigen nationale geschiedenis opvallend groot. Wie haar (her)schrijft, beschikt over macht. Wie die macht misbruikt, kan zomaar een oorlog beginnen. De vierde aflevering van het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over de aantrekkingskracht, het gevaar en de maakbaarheid van geschiedenis.  Waarom hebben we aan juist deze verhalen zo'n grote behoefte? Hoeveel vrijheid mag de geschiedsschrijver zich permitteren? En waar ligt de grens tussen gebruik en misbruik van de nationale geschiedenis?  Presentator Clairy Polak spreekt hierover met historici Remieg Aerts, Agnes Cremers en Geerten Waling, en schrijver Stephan Sanders.  Over dit seizoen  Voor even leken we oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart, langdurige vrede en steeds meer individuele vrijheid. Het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over macht en onmacht. In vijf afleveringen onderzoekt presentator Clairy Polak de veranderende betekenis van maakbaarheid.

Risico's zijn er om uit te sluiten, gezondheid is er om te optimaliseren. We hebben de dood weliswaar (nog) niet bezworen, maar we doen wat we kunnen.  Kunnen we meer grip krijgen op onze gezondheid, of is dat slechts schijn? Hoe werkt het maakbaarheidsdenken door in de zorg? En zijn we te veel bezig met onze gezondheid, of juist te weinig?  Presentator Clairy Polak spreekt hierover met hoogleraar filosofie en medische ethiek Ignaas Devisch, filosoof en voormalig Denker des Vaderlands Daan Roovers, sociaalwetenschapper Alana Helberg-Proctor en chirurg Baukje van den Heuvel.  Over dit seizoen  Voor even leken we oppermachtig. Onze tijd werd gekenmerkt door ongekende welvaart, langdurige vrede en steeds meer individuele vrijheid. Het twaalfde seizoen van Het Filosofisch Kwintet gaat over macht en onmacht. In vijf afleveringen onderzoekt presentator Clairy Polak maakbaarheid in tijden van crises.

Filosoof Otto Duintjer trok in de jaren '70 volle collegezalen als hoogleraar Kennisleer en Metafysica. Hij zocht zijn leven lang voorbij de grenzen van het denken. In India ging Duintjer op zoek naar een nieuwe spiritualiteit. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met oud-student en schrijver Roel Bentz van der Berg, vriend en collega Gerard Visser en dochter Manon.

De schoonheid van het terloopse wist K. Schippers (pseudoniem van Gerard Stigter) in speelse woorden te vatten. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met komiek Ronald Snijders, redacteur Patricia de Groot en zijn dochters Bianca en Diana Stigter.  

In deze speciale uitzending onderzoekt presentator Clairy Polak met vier denkers onze houding tegenover de toekomst. Hebben we meer aan optimisme of pessimisme? Welke betekenis geven we aan ratio en emotie bij het vormgeven van die toekomst? Hoe wint het langetermijndenken het van de voortdurende focus op de korte termijn? En hoe helpt dat om de klimaatproblematiek aan te pakken? 

De invloedrijke componist Louis Andriessen schreef meer dan honderd composities. Hij was een van de aanjagers van de actiegroep De Notenkraker, tegen het conservatisme in de klassieke muziek. Clairy Polak volgt zijn spoor terug met muziekrecensent Bas van Putten, zijn vrouw Monica Germino en componist Martijn Padding.

Wat blijft als we er niet meer zijn? In de podcastserie Wat blijft volgen interviewers Coen Verbraak, Floortje Smit, Clairy Polak, Arco Gnocchi en Tom Reijner het spoor terug van recent overleden Nederlanders. Wat hebben zij écht betekend? Wat kunnen we leren van hun leven? En hoe leven zij voort?

De coronacrisis zou een kantelpunt zijn voor een betere omgang met onze planeet. Wat is over van die goede voornemens? Gaan we fundamenteel anders denken en handelen ten aanzien van onze houding tot de aarde en onze plaats daarop? Wat is nodig om ons gedrag te veranderen? Is het succesverhaal van de mensheid aangekomen bij het laatste hoofdstuk? Samen met sociaalwetenschapper Shivant Jhagroe, schrijver Philipp Blom, schrijver Ruben Jacobs en filosoof Daan Roovers spreekt Clairy Polak over dit thema.

De mondkapjesplicht, een avondklok en de beperking van het aantal mensen dat je in huis mag hebben. Tijdens de coronacrisis kwamen grondrechten onder druk te staan. Gaat het algemeen belang boven individueel belang? En wie bepaalt dat dan? Samen met rechtswetenschapper Ingrid Leijten, historicus Annelien De Dijn, filosoof Daan Roovers en rechtsfilosoof Bart van der Sloot spreekt Clairy Polak over dit thema. Welke grondrechten werden aangetast, en hoe bepaal je of zo'n inbreuk legitiem is? En als een overheid tijdens een gezondheidscrisis zo kan ingrijpen op het dagelijks leven, kan dat dan ook in de klimaatcrisis?

In de coronacrisis zagen we een verlangen naar een autoriteit die ons 'redt'. Tegelijkertijd hebben veel mensen moeite met het erkennen van die autoriteit. Clairy Polak onderzoekt samen met sociaalwetenschapper Hans Boutellier, politicoloog Josette Daemen, schrijver Arnon Grunberg en filosoof Haroon Sheikh wat burgers en staat van elkaar verwachten. Is de onzekerheid over de rol van de staat toegenomen? Welke zekerheden zou een overheid moeten bieden? Moet een overheid alle risico's afdekken? En welke offers brengen we voor zoveel mogelijk veiligheid in ons leven?

In de laatste aflevering van het tiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt presentator Clairy Polak met haar vier gasten hoe manipulatie ons persoonlijke leven binnendringt en of we ons nog aan deze manipulatie kunnen onttrekken. Zelfs zonder gebruik te maken van sociale media of online zoekmachines laten we talloze digitale kruimels achter. Techreuzen kennen ons beter dan wij onszelf, zeggen sommigen, en de data die wij vrijwillig afstaan worden gebruikt op manieren waar we geen zicht op hebben. Ook door de overheid. Dat beïnvloedt ons gedrag, en maakt ons metaforisch allemaal slaven, stelt filosoof Bart van der Sloot. Kunnen we ons daar nog tegen teweer stellen? Is er nog een domein waar we niet bespied worden? En welke rol moet die overheid spelen om ons juist te beschermen?

In aflevering vier van Het Filosofisch Kwintet onderzoekt presentator Clairy Polak de rol van de wetenschap in een wereld vol manipulatie. Wordt de wetenschap gemanipuleerd door overheid en bedrijfsleven of manipuleert de wetenschap zelf? Of is de wetenschap juist de onafhankelijke keurmeester die ons behoedt voor manipulatie?

In de tweede aflevering van het tiende seizoen van Het Filosofisch Kwintet, onderzoeken we manipulatie in de politiek. Kun je wel politiek bedrijven zonder vuile handen te maken? Heiligt het doel de middelen? Wie heeft eigenlijk macht, de kiezer of de politicus? Samen met haar vier gasten spreekt presentator Clairy Polak over leugens en bedrog, de rol van media binnen de politiek, en hoe digitale technologie de politiek verandert.

Tijdens deel twee van de serie DRUGS | GELD | GEWELD bespraken we de drugsproblematiek in Zuid-Nederland. Levensgevaarlijke drugsafval-dumping, corrupte politici, grootschalige MDMA-laboratoria, intimidaties. Politiechefs in Brabant slaan alarm. In 2017 werd één van de grootste drugslabs in de Nederlandse geschiedenis ontdekt. Het stond op het erf van een lokale CDA-bestuurder. Hoe heeft Nederland kunnen uitgroeien tot de grootste drugsproducent van Europa? Hoe groot is de invloed van de drugscriminelen op de lokale politiek? Zijn kleine gemeenten wel opgewassen tegen de problematiek? Wat zijn de ervaringen van de lokale bevolking? Met Anton van Wijk (Bureau Beke), Paul Depla (burgemeester van Breda), Bram Endedijk (NRC) en Clairy Polak (moderator).

En dan is je geliefde er niet meer. Onverbiddelijk en onomkeerbaar laat de dood jou, zonder hem, zonder haar, in het leven achter. Hoe rauw is rouw? Hoe kom je de eerste dagen door? Wanneer dringt het tot je door dat de ander er niet meer is? Wat had je nog willen zeggen? En hoe leef je verder? Presentator Coen Verbraak spreekt in De Publieke Tribune van Human met drie gasten weten wat verlies is, en er een boek over schreven: journalist Clairy Polak ('Voorbij, voorbij'), radiomaker Frits Spits ('Alles lijkt zoals het was') en schrijver en therapeutisch coach Tim Overdiek ('Tranen van liefde' en 'Als de man verliest'). Ze waren 30 jaar samen en aan elkaar gewaagd, tot de man van Clairy Polak alzheimer kreeg. In haar boek beschrijft ze hoe hij ‘langzaam maar zeker van binnen werd uitgehold, opgevreten door een onzichtbare hersenmijt die gaten knaagde in zijn brein.’ Dit jaar, vlak voor de verschijning van de roman, overleed hij. Frits Spits en zijn vrouw Greetje waren 46 jaar onafscheidelijk. Vorig jaar overleed ze aan de gevolgen van longkanker. ‘Maar ze is er niet. Waarom zou ik nog?’ Na haar dood gaat muziek een andere rol voor hem spelen. In zijn boek verweeft hij de taal in liedjes aan dierbare herinneringen met haar. ‘Weggerukt uit het leven’, zo begon Tim Overdiek de overlijdensadvertentie van zijn vrouw Jennifer. Ze werd aangereden door een motoragent toen ze een zebrapad overstak om een speeltje van de hond op te rapen. In de roes van de rouw begint hij een dagboek. Nu, tien jaar later, komt zijn boek over mannen en verlies uit. De rouw van deze gasten heeft een bijzondere component, omdat deze zich in de openbaarheid afspeelt. Waarom willen zij hun persoonlijke verlies met het Nederlandse publiek delen? Is dat om anderen tot steun te zijn, of uit zelfbehoud? Of hebben zij nog andere, onvermoede, drijfveren?

Het festivalseizoen is begonnen. Trees kijkt verder en onderzoekt geniale ontdekkingen onder invloed, te zware XTC-pillen en drugsdumpingen in woonwijken. Oftewel: harddrugs. Tessa vraagt zich af waarom XTC-pillen steeds sterker worden, Meike verdiept zich in het effect van het enorme aantal drugsdumpingen en Volkan onderzoekt welke baanbrekende uitvindingen er zijn gedaan onder de (in)directe invloed van bijvoorbeeld LSD. In deze eerste Redactie bespreken ze hun onderzoeken met Clairy Polak en doen ze ook allemaal een boekje open over hun eigen ervaringen. Tessa heeft het over een Europees rapport waaruit blijkt dat Nederland koploper is als het gaat om het gebruik en de productie van XTC. Dat rapport vind je hier: bit.ly/EuropeesRapport Het getipte artikel door Treesluisteraar Alissa kun je hier lezen: bit.ly/microdosering

Achter de burn-out schuilt een wirwar van regels, verdienmodellen en misbruik. Voordat Meike, Tessa en Volkan hier induiken, komt Clairy Polak langs.

Marathoninterviews 2016 - - VPRO Marathoninterviews 2016 - - VPRO Clairy Polak interviewt Gloria Wekker Gloria Wekker is emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie. Ze legde zich toe op het Caribisch gebied, vrouwenstudies en klinische psychologie. In 1984 richtte ze samen met anderen Sister Outsider op, een actiegroep voor zwarte lesbische vrouwen, genoemd naar de essaybundel van feministe Audre Lorde. Sinds 2001 bekleedt Wekker de Aletta-leerstoel Gender en Etniciteit aan de letterenfaculteit in Utrecht. Dit voorjaar verscheen White Innocence: Paradoxes of Colonialism and Race, over de Nederlandse koloniale geschiedenis en geïnstitutionaliseerd racisme in de Nederlandse maatschappij.Wekker is bovendien voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam. Omdat de meeste studenten er wit zijn en de hoogleraren man, beval de commissie aan om actief mensen met uiteenlopende achtergronden te werven, desnoods op basis van quota. De UvA stelde een 'diversity officer' aan, verantwoordelijk voor meer diversiteit onder studenten, personeel en curriculum. Wekker vindt dat Nederlanders wegkijken van hun koloniale verleden en zich altijd onttrokken hebben aan een écht debat over racisme. Clairy Polak spreekt met Gloria Wekker onder meer over diversiteit, vooroordelen en onderscheid, culturele ballast en taal die daarvan een uitdrukking is. Afbeelding: Jenna Arts

Marathoninterviews 2016 - - VPRO Clairy Polak interviewt Gloria Wekker Marathoninterviews 2016 - - VPRO Gloria Wekker is emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie. Ze legde zich toe op het Caribisch gebied, vrouwenstudies en klinische psychologie. In 1984 richtte ze samen met anderen Sister Outsider op, een actiegroep voor zwarte lesbische vrouwen, genoemd naar de essaybundel van feministe Audre Lorde. Sinds 2001 bekleedt Wekker de Aletta-leerstoel Gender en Etniciteit aan de letterenfaculteit in Utrecht. Dit voorjaar verscheen White Innocence: Paradoxes of Colonialism and Race, over de Nederlandse koloniale geschiedenis en geïnstitutionaliseerd racisme in de Nederlandse maatschappij.Wekker is bovendien voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam. Omdat de meeste studenten er wit zijn en de hoogleraren man, beval de commissie aan om actief mensen met uiteenlopende achtergronden te werven, desnoods op basis van quota. De UvA stelde een 'diversity officer' aan, verantwoordelijk voor meer diversiteit onder studenten, personeel en curriculum. Wekker vindt dat Nederlanders wegkijken van hun koloniale verleden en zich altijd onttrokken hebben aan een écht debat over racisme. Clairy Polak spreekt met Gloria Wekker onder meer over diversiteit, vooroordelen en onderscheid, culturele ballast en taal die daarvan een uitdrukking is. Afbeelding: Jenna Arts

Marathoninterviews 2016 - - VPRO Clairy Polak interviewt Gloria Wekker Marathoninterviews 2016 - - VPRO Gloria Wekker is emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie. Ze legde zich toe op het Caribisch gebied, vrouwenstudies en klinische psychologie. In 1984 richtte ze samen met anderen Sister Outsider op, een actiegroep voor zwarte lesbische vrouwen, genoemd naar de essaybundel van feministe Audre Lorde. Sinds 2001 bekleedt Wekker de Aletta-leerstoel Gender en Etniciteit aan de letterenfaculteit in Utrecht. Dit voorjaar verscheen White Innocence: Paradoxes of Colonialism and Race, over de Nederlandse koloniale geschiedenis en geïnstitutionaliseerd racisme in de Nederlandse maatschappij.Wekker is bovendien voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam. Omdat de meeste studenten er wit zijn en de hoogleraren man, beval de commissie aan om actief mensen met uiteenlopende achtergronden te werven, desnoods op basis van quota. De UvA stelde een 'diversity officer' aan, verantwoordelijk voor meer diversiteit onder studenten, personeel en curriculum. Wekker vindt dat Nederlanders wegkijken van hun koloniale verleden en zich altijd onttrokken hebben aan een écht debat over racisme. Clairy Polak spreekt met Gloria Wekker onder meer over diversiteit, vooroordelen en onderscheid, culturele ballast en taal die daarvan een uitdrukking is. Afbeelding: Jenna Arts

Clairy Polak in gesprek met Gloria Wekker

Gloria Wekker (66) is emeritus hoogleraar Gender en Etniciteit. Ze legde zich toe op het Caribisch gebied, vrouwenstudies en klinische psychologie. In 1984 richtte ze samen met anderen Sister Outsider op, een actiegroep voor zwarte lesbische vrouwen, genoemd naar de essaybundel van feministe Audre Lorde. Sinds 2001 bekleedt Wekker de Aletta-leerstoel Gender en Etniciteit aan de letterenfaculteit in Utrecht. Dit voorjaar verscheen White Innocence: Paradoxes of Colonialism and Race, over de Nederlandse koloniale geschiedenis en geïnstitutionaliseerd racisme in de Nederlandse maatschappij. Wekker is bovendien voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam. Omdat de meeste studenten er wit zijn en de hoogleraren man, beval de commissie aan om actief mensen met uiteenlopende achtergronden te werven, desnoods op basis van quota. De UvA stelde een 'diversity officer' aan, verantwoordelijk voor meer diversiteit onder studenten, personeel en curriculum. Wekker vindt dat Nederlanders wegkijken van hun koloniale verleden en zich altijd onttrokken hebben aan een écht debat over racisme. Clairy Polak spreekt met Gloria Wekker onder meer over diversiteit, vooroordelen en onderscheid, culturele ballast en taal die daarvan een uitdrukking is.

Hij viel al vaak in de prijzen voor zijn journalistieke werk. Meesterinterviewer Coen Verbraak krijgt bijna iedereen te spreken dankzij zijn 'pitbull-mentaliteit'. Verbraak is al aan de zevende serie van Kijken in de ziel toe, een programma waar hij onder meer artsen, ondernemers, journalisten en trainers interviewt. "Er zijn er maar een paar gegadigden die nee zeggen tegen een interview", zegt Verbraak. "Zoals Jeroen Pauw en Mathijs van Nieuwkerk."Maar namen zoals Johan Derksen, Rijkman Groenink, Sven Kockelmann, Clairy Polak en Frits Wester kreeg hij wel voor de camera. "Een interview duurt 3 uur, daar komt uiteindelijk een fractie van op tv." Het is volgens Verbraak lastig om geschikte vrouwen te vinden. "Ik wilde Eva Jinek interviewen, maar dat is nog niet gelukt."MoeiteHoewel de interviewer veel moeite doet om mensen voor de camera te krijgen en pittige gesprekken voert, denkt hij niet dat hij mensen kan amken of breken.  "Dat doen ze zelf, zoals Job Cohen in Nieuwsuur."Voor zijn gesprek met voormalig banktopman Rijkman Groenink kreeg Verbraak de Sonja Barend Award. "Het was moedig dat hij kwam praten", zegt Verbraak. "Een interview was niet perse in zijn voordeel. Ik heb erg mijn best gedaan hem voor de camera te krijgen."  Verbrak werd geprezen om zijn kalmte in de discussie over de graaicultuur en bonussen bij banken. "Het kost moeite, maar ik blijf de regisseur. Ook al weet ik soms niet hoe het afloopt."   

Saskia Stuiveling (1945) is sinds 1999 president van de Algemene Rekenkamer. Stuiveling begon haar bestuurlijke carrière in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgermeester André van der Louw. Zij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Van Agt II. Ze leidde een parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd Stuiveling, opgeleid als juriste en bedrijfskundige, lid van de Algemene Rekenkamer, waar ze in 1999 president werd. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Clairy Polak is haar gesprekspartner. Het gesprek gebeurde op Radio1 in de avond van 27 december 2011. ------------------------------------- Inleiding en samenvattingen van het Marathoninterview met Saskia Stuiveling, President van de Algemene Rekenkamer. Al twaalf jaar is ze president van het oudste overheidsinstituut van ons land. Een positie waarin ze het huishoudboekje van de overheid goed in de gaten houdt. Een lange adem is hierbij haar handelsmerk en misschien wel belangrijkste wapen. Ze is een vrouw die een van de hoogste bestuurlijke functies vervult, maar zichzelf niet als een carrièrevrouw ziet. Saskia werd geboren op 3 mei 1945 in Hilversum. Ze was het vierde kind en als enige geboren na de oorlog. Haar vader was de vooraanstaand letterkundige Garmt Stuiveling en haar moeder was neerlandica. Zelf zegt ze dat ze in haar jeugd een beetje buiten het gezin opgroeide. Haar ouders vonden haar frivool. Zelf zegt ze juist altijd geloofd te hebben dat serieusheid en creativiteit goed samen gaan. Net als de meeste andere meisjes in Hilversum wou Saskia haar hele jeugd actrice woorden. Ze deed aan toneel en op haar veertiende recenseerde ze kinderboeken in een radioprogramma. Ook was ze een van de presentatoren van het eerste jongerenprogramma op televisie. Toch besloot ze in navolging van haar opa, die vicepresident van de rechtbank in Rotterdam was, rechten te gaan studeerden. Maar ook toen pionierde Saskia al. Na haar rechten studie, studeerde ze bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit in Rotterdam, de eerste vrouw die er de studie volgde. Al tijdens haar studie bedrijfskunde, wist Saskia dat haar hart lag in de publieke sector, en niet in het bedrijfsleven. Na haar studie begon ze dan ook een adviesbureau voor non-profit instellingen. Haar bestuurlijke carrière begon ze in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgemeester André van der Louw. Waarna ze voor de PVDA in de eerste kamer kwam. Tijdens het kortstondige tweede kabinet Van Agt was zij staatssecretaris van Binnenlandse Zaken. In 1983 gaf ze leiding aan de staf van de parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd ze lid van de Algemene Rekenkamer en in 1999 werd ze er de president van. Van het instituut dat al eeuwen lang de financiën van de uitvoering van het beleid van de overheid controleert. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Maar praten over vrouwen aan de top doet ze liever niet. Inmiddels heeft ze geleerd het spel te spelen. En is het haar lange adem die de Rekenkamer de nodige successen opleverde. Ze is een wandelend institutioneel geheugen van een instituut dat zichzelf voortdurend opnieuw moet uitvinden. De komende uren: Saskia Stuiveling, over de Algemene Rekenkamer, over de problemen en uitdagingen van de financiële en economische crisis en over het leven van een carrièrevrouw, die zichzelf niet zo noemt. Haar gesprekspartner is Clairy Polak. SAMENVATTING EERSTE UUR Om te beginnen: een carrièrevrouw is zij niet! Carrièrevrouwen, die plànnen hun werkleven, die willen veel geld verdienen en die gaan niet de publieke sector in. Zij ging gewoon aan het werk zonder doel, en had nooit van te voren bedacht om deze positie te krijgen. Een doel stellen, dat is meteen in de essentie van het werk van de Rekenkamer. Die moet immers controleren of het door de politiek gestelde doel bereikt is - met andere woorden: als de politiek bedacht heeft een bepaald bedrag uit te geven aan een brug, dan controleert de Rekenkamer of het doel bereikt: is er een brug gekomen, waar mensen ook overheen kunnen, en wat heeft die gekost? Is het doel bereikt? Heeft de maatschappij gekregen wat de bedoeling was? Dat klinkt heel eenvoudig, maar is geweldig ingewikkeld. Want democratie is niet altijd efficiënt. Neem het onderzoek naar jeugddetentie, doel: dat jongeren geen criminele carriere hebben. ? jeugdinstellingen moeten ervoor zorgen dat jongeren niet in zelfde fout vallen. Maar het bleek dat men helemaal niet wist of dat lukte ? er waren geen controleerbare gegevens over. Dat was een schok, zelfs voor de Rekenkamer. Het rapport is overigens nog niet klaar, dus de uitkomst van dat onderzoek kan ze niet zeggen. Neem het innovatiebeleid - over hele linie weet je niet waar het geld toe geleid heeft. Dat wil zeggen: de Tweede Kamer kan dus niet controleren of het doel bereikt is omdat de transparantie van de gegevens ontbreekt. Dan doet de Rekenkamer een aanbeveling aan het ministerie hoe die transparantie, ook dankzij de nieuwe informatietechnologie, heel goed mogelijk is. Er moet er dan een omslag bij zo?n ministerie komen ? men moet het willen, er moet energie in gestopt worden, zelfs geld in deze tijden van bezuiniging ? nou ja, ze heeft al gezegd dat ze iemand van de lange lange adem is. Steeds maar weer die rapporten van de Rekenkamer die de doelmatigheid van van alles bekritiseren en aanbevelingen doen die vaak niet opgevolgd worden "Wordt de doelmatigheid van de Rekenkamer zelf onderzocht?" vraagt Clairy"Ja dat gebeurt wel, op deelrapporten", zegt Stuiveling, maar in de opmerking dat de Rekenkamer beperkte macht heeft, kan ze zich wel vinden. En ze benadrukt dat het voorzichtig opereren van de Rekenkamer meer effect heeft dan snoeiharde kritiek op ministeries ? want dan gaan ze op slot, en bereik je niks. Een succesje wil ze wel noemen: haar lange adem heeft ervoor gezorgd dat de jaarrekeningen, die nog niet zo lang geleden 7 jaar achterliepen en dus waardeloos waren, nu binnen een paar maanden beschikbaar zijn. Op een woensdag in mei, op gehaktdag, dan heeft Nederland zijn jaarrekening. |Een optimistische kijk, heeft deze president ? ze ziet deze tijd meer als een periode met kansen dan met risico?s. SAMENVATTING TWEEDE UUR Ook in dit uur ging het nog over de invloed van de Algemene Rekenkamer, zoals ook het uur daarvoor besproken werd. Een van onze luisteraars vroeg zich af wat de Rekenkamer eigenlijk van te voren kan doen. ?Nou niks?, is het antwoord, het beleid moet in uitvoering zijn, dán pas kan de Rekenkamer ook al tijdens het proces in onderzoek komen. Dus bijvoorbeeld het Persoonsgebonden Budget waar veel mensen zich zorgen over maken ? ja dat kan onderzocht worden, maar dat is nog niet besloten door het college van de Rekenkamer. Het college, dat de onderwerpen kiest, bestaat naast de president uit Kees Vendrik en Gerrit de Jong. Wél is al besloten dat het komend jaar fors wordt ingezet op onderzoek naar de AWBZ, waar immers grote veranderingen plaatshebben en waar de bedragen, tegen de bedoeling in, aan het oplopen zijn. Dan is het tijd voor haar persoonlijk leven: dat is begonnen in mei 1945, in de nacht dat Hilversum bevrijd werd, toen werd ze geboren. De spertijd was opgeheven, en vader Garmt kon weer door de nacht naar huis lopen vanaf het ziekenhuis. Zij herinnert zich haar ouders als streng en afwezig ? zowel haar vader als moeder waren de verloren oorlogsjaren aan het inhalen en zaten altijd achter hun bureau, te schrijven. Haar vader was vooraanstaand letterkundige, haar moeder was neerlandica, maar de boekenkasten waar het huis mee vol stond interesseerden Saskia niet. Zij haalt de antropologe Margaret Mead aan met haar theorie over het doorgeven van waarden via verticale en horizontale weg. In een periode na een grote ramp moeten de ouders de manier waarop zij de waarden verticaal, naar beneden toe, doorgeven weer helemaal opnieuw uitvinden. Terwijl kinderen dan voor de horizontale weg kiezen ? die zoeken hun waarden in hun eigen leeftijdsgroep. En zo deed zij het toen, in die na-oorlogse jaren. Zo doet de huidige IT generatie het ook, zegt ze. We zitten immers in een geweldige overgangsmaatschappij, wat de informatie technologie en de crisis betreft ? en deze IT generatie heeft ook horizontale waarden. Het is nu pionieren! Door op een totaal andere manier naar de wereld te kijken, dankzij de technologie en de transparantie van data. Wat haar verdere levenspad betreft: ze vertrok uit de invloedssfeer van de Stuivelingetjes en ging rechten studeren in Rotterdam. Daarna ging ze pionieren door Bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit te volgen als eerste vrouw. In de jaren '70 werd ze medewerker van burgemeester André van der Louw van Rotterdam. En daar waren we gebleven in het leven van de president van de algemene Rekenkamer, die nu 66 is en tot haar 70-ste benoemd is.

Saskia Stuiveling (1945) is sinds 1999 president van de Algemene Rekenkamer. Stuiveling begon haar bestuurlijke carrière in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgermeester André van der Louw. Zij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Van Agt II. Ze leidde een parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd Stuiveling, opgeleid als juriste en bedrijfskundige, lid van de Algemene Rekenkamer, waar ze in 1999 president werd. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Clairy Polak is haar gesprekspartner. Het gesprek gebeurde op Radio1 in de avond van 27 december 2011. ------------------------------------- Inleiding en samenvattingen van het Marathoninterview met Saskia Stuiveling, President van de Algemene Rekenkamer. Al twaalf jaar is ze president van het oudste overheidsinstituut van ons land. Een positie waarin ze het huishoudboekje van de overheid goed in de gaten houdt. Een lange adem is hierbij haar handelsmerk en misschien wel belangrijkste wapen. Ze is een vrouw die een van de hoogste bestuurlijke functies vervult, maar zichzelf niet als een carrièrevrouw ziet. Saskia werd geboren op 3 mei 1945 in Hilversum. Ze was het vierde kind en als enige geboren na de oorlog. Haar vader was de vooraanstaand letterkundige Garmt Stuiveling en haar moeder was neerlandica. Zelf zegt ze dat ze in haar jeugd een beetje buiten het gezin opgroeide. Haar ouders vonden haar frivool. Zelf zegt ze juist altijd geloofd te hebben dat serieusheid en creativiteit goed samen gaan. Net als de meeste andere meisjes in Hilversum wou Saskia haar hele jeugd actrice woorden. Ze deed aan toneel en op haar veertiende recenseerde ze kinderboeken in een radioprogramma. Ook was ze een van de presentatoren van het eerste jongerenprogramma op televisie. Toch besloot ze in navolging van haar opa, die vicepresident van de rechtbank in Rotterdam was, rechten te gaan studeerden. Maar ook toen pionierde Saskia al. Na haar rechten studie, studeerde ze bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit in Rotterdam, de eerste vrouw die er de studie volgde. Al tijdens haar studie bedrijfskunde, wist Saskia dat haar hart lag in de publieke sector, en niet in het bedrijfsleven. Na haar studie begon ze dan ook een adviesbureau voor non-profit instellingen. Haar bestuurlijke carrière begon ze in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgemeester André van der Louw. Waarna ze voor de PVDA in de eerste kamer kwam. Tijdens het kortstondige tweede kabinet Van Agt was zij staatssecretaris van Binnenlandse Zaken. In 1983 gaf ze leiding aan de staf van de parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd ze lid van de Algemene Rekenkamer en in 1999 werd ze er de president van. Van het instituut dat al eeuwen lang de financiën van de uitvoering van het beleid van de overheid controleert. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Maar praten over vrouwen aan de top doet ze liever niet. Inmiddels heeft ze geleerd het spel te spelen. En is het haar lange adem die de Rekenkamer de nodige successen opleverde. Ze is een wandelend institutioneel geheugen van een instituut dat zichzelf voortdurend opnieuw moet uitvinden. De komende uren: Saskia Stuiveling, over de Algemene Rekenkamer, over de problemen en uitdagingen van de financiële en economische crisis en over het leven van een carrièrevrouw, die zichzelf niet zo noemt. Haar gesprekspartner is Clairy Polak. SAMENVATTING EERSTE UUR Om te beginnen: een carrièrevrouw is zij niet! Carrièrevrouwen, die plànnen hun werkleven, die willen veel geld verdienen en die gaan niet de publieke sector in. Zij ging gewoon aan het werk zonder doel, en had nooit van te voren bedacht om deze positie te krijgen. Een doel stellen, dat is meteen in de essentie van het werk van de Rekenkamer. Die moet immers controleren of het door de politiek gestelde doel bereikt is - met andere woorden: als de politiek bedacht heeft een bepaald bedrag uit te geven aan een brug, dan controleert de Rekenkamer of het doel bereikt: is er een brug gekomen, waar mensen ook overheen kunnen, en wat heeft die gekost? Is het doel bereikt? Heeft de maatschappij gekregen wat de bedoeling was? Dat klinkt heel eenvoudig, maar is geweldig ingewikkeld. Want democratie is niet altijd efficiënt. Neem het onderzoek naar jeugddetentie, doel: dat jongeren geen criminele carriere hebben. ? jeugdinstellingen moeten ervoor zorgen dat jongeren niet in zelfde fout vallen. Maar het bleek dat men helemaal niet wist of dat lukte ? er waren geen controleerbare gegevens over. Dat was een schok, zelfs voor de Rekenkamer. Het rapport is overigens nog niet klaar, dus de uitkomst van dat onderzoek kan ze niet zeggen. Neem het innovatiebeleid - over hele linie weet je niet waar het geld toe geleid heeft. Dat wil zeggen: de Tweede Kamer kan dus niet controleren of het doel bereikt is omdat de transparantie van de gegevens ontbreekt. Dan doet de Rekenkamer een aanbeveling aan het ministerie hoe die transparantie, ook dankzij de nieuwe informatietechnologie, heel goed mogelijk is. Er moet er dan een omslag bij zo?n ministerie komen ? men moet het willen, er moet energie in gestopt worden, zelfs geld in deze tijden van bezuiniging ? nou ja, ze heeft al gezegd dat ze iemand van de lange lange adem is. Steeds maar weer die rapporten van de Rekenkamer die de doelmatigheid van van alles bekritiseren en aanbevelingen doen die vaak niet opgevolgd worden "Wordt de doelmatigheid van de Rekenkamer zelf onderzocht?" vraagt Clairy"Ja dat gebeurt wel, op deelrapporten", zegt Stuiveling, maar in de opmerking dat de Rekenkamer beperkte macht heeft, kan ze zich wel vinden. En ze benadrukt dat het voorzichtig opereren van de Rekenkamer meer effect heeft dan snoeiharde kritiek op ministeries ? want dan gaan ze op slot, en bereik je niks. Een succesje wil ze wel noemen: haar lange adem heeft ervoor gezorgd dat de jaarrekeningen, die nog niet zo lang geleden 7 jaar achterliepen en dus waardeloos waren, nu binnen een paar maanden beschikbaar zijn. Op een woensdag in mei, op gehaktdag, dan heeft Nederland zijn jaarrekening. |Een optimistische kijk, heeft deze president ? ze ziet deze tijd meer als een periode met kansen dan met risico?s. SAMENVATTING TWEEDE UUR Ook in dit uur ging het nog over de invloed van de Algemene Rekenkamer, zoals ook het uur daarvoor besproken werd. Een van onze luisteraars vroeg zich af wat de Rekenkamer eigenlijk van te voren kan doen. ?Nou niks?, is het antwoord, het beleid moet in uitvoering zijn, dán pas kan de Rekenkamer ook al tijdens het proces in onderzoek komen. Dus bijvoorbeeld het Persoonsgebonden Budget waar veel mensen zich zorgen over maken ? ja dat kan onderzocht worden, maar dat is nog niet besloten door het college van de Rekenkamer. Het college, dat de onderwerpen kiest, bestaat naast de president uit Kees Vendrik en Gerrit de Jong. Wél is al besloten dat het komend jaar fors wordt ingezet op onderzoek naar de AWBZ, waar immers grote veranderingen plaatshebben en waar de bedragen, tegen de bedoeling in, aan het oplopen zijn. Dan is het tijd voor haar persoonlijk leven: dat is begonnen in mei 1945, in de nacht dat Hilversum bevrijd werd, toen werd ze geboren. De spertijd was opgeheven, en vader Garmt kon weer door de nacht naar huis lopen vanaf het ziekenhuis. Zij herinnert zich haar ouders als streng en afwezig ? zowel haar vader als moeder waren de verloren oorlogsjaren aan het inhalen en zaten altijd achter hun bureau, te schrijven. Haar vader was vooraanstaand letterkundige, haar moeder was neerlandica, maar de boekenkasten waar het huis mee vol stond interesseerden Saskia niet. Zij haalt de antropologe Margaret Mead aan met haar theorie over het doorgeven van waarden via verticale en horizontale weg. In een periode na een grote ramp moeten de ouders de manier waarop zij de waarden verticaal, naar beneden toe, doorgeven weer helemaal opnieuw uitvinden. Terwijl kinderen dan voor de horizontale weg kiezen ? die zoeken hun waarden in hun eigen leeftijdsgroep. En zo deed zij het toen, in die na-oorlogse jaren. Zo doet de huidige IT generatie het ook, zegt ze. We zitten immers in een geweldige overgangsmaatschappij, wat de informatie technologie en de crisis betreft ? en deze IT generatie heeft ook horizontale waarden. Het is nu pionieren! Door op een totaal andere manier naar de wereld te kijken, dankzij de technologie en de transparantie van data. Wat haar verdere levenspad betreft: ze vertrok uit de invloedssfeer van de Stuivelingetjes en ging rechten studeren in Rotterdam. Daarna ging ze pionieren door Bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit te volgen als eerste vrouw. In de jaren '70 werd ze medewerker van burgemeester André van der Louw van Rotterdam. En daar waren we gebleven in het leven van de president van de algemene Rekenkamer, die nu 66 is en tot haar 70-ste benoemd is. .

Saskia Stuiveling (1945) is sinds 1999 president van de Algemene Rekenkamer. Stuiveling begon haar bestuurlijke carrière in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgermeester André van der Louw. Zij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Van Agt II. Ze leidde een parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd Stuiveling, opgeleid als juriste en bedrijfskundige, lid van de Algemene Rekenkamer, waar ze in 1999 president werd. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Clairy Polak is haar gesprekspartner. Het gesprek gebeurde op Radio1 in de avond van 27 december 2011. ------------------------------------- Inleiding en samenvattingen van het Marathoninterview met Saskia Stuiveling, President van de Algemene Rekenkamer. Al twaalf jaar is ze president van het oudste overheidsinstituut van ons land. Een positie waarin ze het huishoudboekje van de overheid goed in de gaten houdt. Een lange adem is hierbij haar handelsmerk en misschien wel belangrijkste wapen. Ze is een vrouw die een van de hoogste bestuurlijke functies vervult, maar zichzelf niet als een carrièrevrouw ziet. Saskia werd geboren op 3 mei 1945 in Hilversum. Ze was het vierde kind en als enige geboren na de oorlog. Haar vader was de vooraanstaand letterkundige Garmt Stuiveling en haar moeder was neerlandica. Zelf zegt ze dat ze in haar jeugd een beetje buiten het gezin opgroeide. Haar ouders vonden haar frivool. Zelf zegt ze juist altijd geloofd te hebben dat serieusheid en creativiteit goed samen gaan. Net als de meeste andere meisjes in Hilversum wou Saskia haar hele jeugd actrice woorden. Ze deed aan toneel en op haar veertiende recenseerde ze kinderboeken in een radioprogramma. Ook was ze een van de presentatoren van het eerste jongerenprogramma op televisie. Toch besloot ze in navolging van haar opa, die vicepresident van de rechtbank in Rotterdam was, rechten te gaan studeerden. Maar ook toen pionierde Saskia al. Na haar rechten studie, studeerde ze bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit in Rotterdam, de eerste vrouw die er de studie volgde. Al tijdens haar studie bedrijfskunde, wist Saskia dat haar hart lag in de publieke sector, en niet in het bedrijfsleven. Na haar studie begon ze dan ook een adviesbureau voor non-profit instellingen. Haar bestuurlijke carrière begon ze in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgemeester André van der Louw. Waarna ze voor de PVDA in de eerste kamer kwam. Tijdens het kortstondige tweede kabinet Van Agt was zij staatssecretaris van Binnenlandse Zaken. In 1983 gaf ze leiding aan de staf van de parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd ze lid van de Algemene Rekenkamer en in 1999 werd ze er de president van. Van het instituut dat al eeuwen lang de financiën van de uitvoering van het beleid van de overheid controleert. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Maar praten over vrouwen aan de top doet ze liever niet. Inmiddels heeft ze geleerd het spel te spelen. En is het haar lange adem die de Rekenkamer de nodige successen opleverde. Ze is een wandelend institutioneel geheugen van een instituut dat zichzelf voortdurend opnieuw moet uitvinden. De komende uren: Saskia Stuiveling, over de Algemene Rekenkamer, over de problemen en uitdagingen van de financiële en economische crisis en over het leven van een carrièrevrouw, die zichzelf niet zo noemt. Haar gesprekspartner is Clairy Polak. SAMENVATTING EERSTE UUR Om te beginnen: een carrièrevrouw is zij niet! Carrièrevrouwen, die plànnen hun werkleven, die willen veel geld verdienen en die gaan niet de publieke sector in. Zij ging gewoon aan het werk zonder doel, en had nooit van te voren bedacht om deze positie te krijgen. Een doel stellen, dat is meteen in de essentie van het werk van de Rekenkamer. Die moet immers controleren of het door de politiek gestelde doel bereikt is - met andere woorden: als de politiek bedacht heeft een bepaald bedrag uit te geven aan een brug, dan controleert de Rekenkamer of het doel bereikt: is er een brug gekomen, waar mensen ook overheen kunnen, en wat heeft die gekost? Is het doel bereikt? Heeft de maatschappij gekregen wat de bedoeling was? Dat klinkt heel eenvoudig, maar is geweldig ingewikkeld. Want democratie is niet altijd efficiënt. Neem het onderzoek naar jeugddetentie, doel: dat jongeren geen criminele carriere hebben. ? jeugdinstellingen moeten ervoor zorgen dat jongeren niet in zelfde fout vallen. Maar het bleek dat men helemaal niet wist of dat lukte ? er waren geen controleerbare gegevens over. Dat was een schok, zelfs voor de Rekenkamer. Het rapport is overigens nog niet klaar, dus de uitkomst van dat onderzoek kan ze niet zeggen. Neem het innovatiebeleid - over hele linie weet je niet waar het geld toe geleid heeft. Dat wil zeggen: de Tweede Kamer kan dus niet controleren of het doel bereikt is omdat de transparantie van de gegevens ontbreekt. Dan doet de Rekenkamer een aanbeveling aan het ministerie hoe die transparantie, ook dankzij de nieuwe informatietechnologie, heel goed mogelijk is. Er moet er dan een omslag bij zo?n ministerie komen ? men moet het willen, er moet energie in gestopt worden, zelfs geld in deze tijden van bezuiniging ? nou ja, ze heeft al gezegd dat ze iemand van de lange lange adem is. Steeds maar weer die rapporten van de Rekenkamer die de doelmatigheid van van alles bekritiseren en aanbevelingen doen die vaak niet opgevolgd worden "Wordt de doelmatigheid van de Rekenkamer zelf onderzocht?" vraagt Clairy"Ja dat gebeurt wel, op deelrapporten", zegt Stuiveling, maar in de opmerking dat de Rekenkamer beperkte macht heeft, kan ze zich wel vinden. En ze benadrukt dat het voorzichtig opereren van de Rekenkamer meer effect heeft dan snoeiharde kritiek op ministeries ? want dan gaan ze op slot, en bereik je niks. Een succesje wil ze wel noemen: haar lange adem heeft ervoor gezorgd dat de jaarrekeningen, die nog niet zo lang geleden 7 jaar achterliepen en dus waardeloos waren, nu binnen een paar maanden beschikbaar zijn. Op een woensdag in mei, op gehaktdag, dan heeft Nederland zijn jaarrekening. |Een optimistische kijk, heeft deze president ? ze ziet deze tijd meer als een periode met kansen dan met risico?s. SAMENVATTING TWEEDE UUR Ook in dit uur ging het nog over de invloed van de Algemene Rekenkamer, zoals ook het uur daarvoor besproken werd. Een van onze luisteraars vroeg zich af wat de Rekenkamer eigenlijk van te voren kan doen. ?Nou niks?, is het antwoord, het beleid moet in uitvoering zijn, dán pas kan de Rekenkamer ook al tijdens het proces in onderzoek komen. Dus bijvoorbeeld het Persoonsgebonden Budget waar veel mensen zich zorgen over maken ? ja dat kan onderzocht worden, maar dat is nog niet besloten door het college van de Rekenkamer. Het college, dat de onderwerpen kiest, bestaat naast de president uit Kees Vendrik en Gerrit de Jong. Wél is al besloten dat het komend jaar fors wordt ingezet op onderzoek naar de AWBZ, waar immers grote veranderingen plaatshebben en waar de bedragen, tegen de bedoeling in, aan het oplopen zijn. Dan is het tijd voor haar persoonlijk leven: dat is begonnen in mei 1945, in de nacht dat Hilversum bevrijd werd, toen werd ze geboren. De spertijd was opgeheven, en vader Garmt kon weer door de nacht naar huis lopen vanaf het ziekenhuis. Zij herinnert zich haar ouders als streng en afwezig ? zowel haar vader als moeder waren de verloren oorlogsjaren aan het inhalen en zaten altijd achter hun bureau, te schrijven. Haar vader was vooraanstaand letterkundige, haar moeder was neerlandica, maar de boekenkasten waar het huis mee vol stond interesseerden Saskia niet. Zij haalt de antropologe Margaret Mead aan met haar theorie over het doorgeven van waarden via verticale en horizontale weg. In een periode na een grote ramp moeten de ouders de manier waarop zij de waarden verticaal, naar beneden toe, doorgeven weer helemaal opnieuw uitvinden. Terwijl kinderen dan voor de horizontale weg kiezen ? die zoeken hun waarden in hun eigen leeftijdsgroep. En zo deed zij het toen, in die na-oorlogse jaren. Zo doet de huidige IT generatie het ook, zegt ze. We zitten immers in een geweldige overgangsmaatschappij, wat de informatie technologie en de crisis betreft ? en deze IT generatie heeft ook horizontale waarden. Het is nu pionieren! Door op een totaal andere manier naar de wereld te kijken, dankzij de technologie en de transparantie van data. Wat haar verdere levenspad betreft: ze vertrok uit de invloedssfeer van de Stuivelingetjes en ging rechten studeren in Rotterdam. Daarna ging ze pionieren door Bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit te volgen als eerste vrouw. In de jaren '70 werd ze medewerker van burgemeester André van der Louw van Rotterdam. En daar waren we gebleven in het leven van de president van de algemene Rekenkamer, die nu 66 is en tot haar 70-ste benoemd is.

Saskia Stuiveling (1945) is sinds 1999 president van de Algemene Rekenkamer. Stuiveling begon haar bestuurlijke carrière in de jaren zeventig als medewerker van de Rotterdamse burgermeester André van der Louw. Zij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Van Agt II. Ze leidde een parlementaire enquêtecommissie naar de RSV-affaire. In 1984 werd Stuiveling, opgeleid als juriste en bedrijfskundige, lid van de Algemene Rekenkamer, waar ze in 1999 president werd. Zelf zegt ze dat bescheidenheid haar tien jaar gekost heeft in haar carrière. Toch vervult zij al 12 jaar een van de hoogste bestuurlijke functies in Nederland. Clairy Polak is haar gesprekspartner. Het gesprek gebeurde op Radio1 in de avond van 27 december 2011.