Podcasts about cymro

We're looking back once more, this time it's to an Iron Age Wales and the Cymro that inhabited it. As a taster though, we've got this clip of us reading out one of our earlier and much harsher reviews.Full episode is but a click away.

Kevin Thomas o Gapel Iwan sy'n sôn am y profiad o feirniadu gwartheg wrth Megan Williams.

Cyfweliadau ar y llinell derfyn gyda yr ennillwyr Alex Milne a Nikki Bartlett ac hefyd y Cymro cyntaf, Gruff Lewis!

Back in early 2022 we put out a Patreon only epsiode in which we chatted with former Wrexham and Everton striker Dave Smallman who won seven caps for Wales. Dave chats about how his ascent to the Wrexham first team at the age of only 20, the club's famous FA Cup runs and successful u23 caps helped alert Dave Bowen to his promise. But upon arriving at Wrexham General station to sign as a 16 year old, nerves almost got the better of him. Although he won only seven caps, Dave figured in two of the greatest wins in Wales's history: the famous 2-1 win in Hungary's Nep Stadium in April 1975; and the 1-0 win over Austria at The Racecourse in November that year. But Dave explains why he was the only Welsh person inside The Racecourse that night not to celebrate Arfon Griffiths' winner which secured the only time Wales has topped a qualifying group.   ___________________ Yng nghynnar yn nôl yn 2022 fe wnaethom ni ryddhau epsiod ar Patreon yn yr hyn y wnaethom ni sgyrsio â chyn-flaenwr i Wrecsam ac Everton, Dave Smallman, a ennillod saith o gapiau i Gymru. Mae Dave yn sôn am sut dynnwyd sylw Dave Bowen i'w addewid wedi iddo esgyn i'r tîm cyntaf Wrecsam pan oedd yn 20 oed yn unig, o achos rhediadau enwog y clwb yn y Cwpan FA a chapiau o dan 23 oed llwyddiannus. Ond pan gyrhaeddodd y llanc 16 oed orsaf Wrecsam Gyffredinol i lofnodi i'r clwb, cafodd bron ei orau gan ei nerfau. Er ennillodd saith cap yn unig chwaraeodd Dave mewn dau o fuddugoliaethau mwyaf mewn hanes Cymru, y ddwy ym 1975: y fuddugoliaeth 2-1 yn Stadiwm Nep yn Hwngari; a'r fuddugoliaeth 1-0 dros Awstria yn y Cae Râs. Ond mae Dave yn egluro pan oedd e'r unig Cymro neu Gymraes tu fewn y Cae Râs y noson honno i fethu dathlu gôl ennill Arfon Griffiths a sicrheuodd am y tro unig safle ar frig grwp rhagborofol i Gymru.

Nico Denz yn ennill o'r dihangiad, diwrnod tawel i'r Cymro yn y pinc Find out more at https://y-dihangiad.pinecast.co

On the occasion of this season's FA Cup semi-final between Manchester United and Brighton & Hove Albion, 40 years after the two clubs faced each other in the 1983 final, our Leon Barton wrote for Nation Cymru about the sole Welshman to figure in that final - Alan Davies. Davies played for Manchester United, Newcastle and Swansea and won 13 Cymru caps but injuries hampered his career and he eventually took his own life in 1990 aged only 30. Leon and Russell are joined by member of The Barry Horns and Swans fan Chris Leek who recalls fondly watching from The Vetch terraces a gifted player. **Note that this episode discusses themes such as suicide, depression, poor mental health and sexual abuse. If you have been affected by any of these issues there is always someone willing to listen to you and your feelings.** Ar achlysur gêm rownd cyn-derfynol y Cwpan FA y tymor hwn rhwng Manchester United a Brighton & Hove Albion, 40 mlynedd wedi i'r ddau dîm wynebu eu hunain yn y rownd terfynol ym 1983, ysgrifennodd ein Leon Barton am Nation Cymru am yr unig Cymro i chwarae yn y gêm yna - Alan Davies. Chwaraeodd Davies i Manchester United, Newcastle ac Abertawe ac ennillodd 13 o gapiau i Gymru ond llesteiriodd anafiadau ei yrfa ac yn y diwedd lladdodd ei hunan ym 1990 dim ond 30 oed. Mae Chris Leek, aelod o'r Barry Horns a chefnogwr yr Elyrch, yn ymuno â Leon a Russell ac mae e'n atgofio'n fraf gwylio chwaraewr dawnus o derasau'r Vetch. **Nodwch bod y rhifyn hwn yn trafod pynciau megis hunanladd, digalondid, iechyd meddwl gwael a chamdrin rhywiol. Os ydych chi erioed cael eich effeithio gan unrhyw o'r pynciau hyn, mae yna rhwyun trwy'r amser sy'n fodlon i wrando arnoch chi a'ch teimladau.** Alan Davies (Credit: FAW) and Manchester United (Credit: PA)

Bore Cothi – Iau – 29/12/22 Heledd Cynwal oedd yn cyflwyno Bore Cothi yn lle Shan Cothi wythnos diwetha a buodd hi'n gofyn i sawl person sut flwyddyn oedd 2022 wedi bod iddyn nhw. Roedd yr awdures Caryl Lewis wedi cael blwyddyn cynhyrchiol iawn, fel cawn ni glywed yn y clip nesa ‘ma... Cynhyrchiol Productive Ymhelaethwch! Say more! Llwybr Path Anarferol Unusual Datblygu To develop Mynd ati To go about it Yn fy nhwpdra In my stupidity Tueddu Tend to Naill ai...neu Either...or Cynrychioli To represent Dros Ginio – Iau 29/12/22 Yr awdures Caryl Lewis yn sôn am ei blwyddyn brysur ac anarferol. Rhaglen arall fuodd yn edrych yn ôl ar 2022 oedd Dros Ginio a chlywon ni rai o'r sgyrsiau diddorol gafwyd yn ystod y flwyddyn. Dyma flas ar sgwrs rhwng Alun Thomas a'r Dr Elain Price sydd yn ddarlithydd mewn Astudiaethau Cyfryngau ym Mhrifysgol Abertawe. Gofynnodd Alun iddi hi beth oedd ei hoff ffilm... Darlithydd Lecturer Astudiaethau Cyfryngau Media studies Sy'n serennu Which stars Ces i fy swyno I was charmed Egni Energy Cyfoeth Richness Cenedlaethau Generations Yn gwirioni ar Yn dwlu ar Y llinell orau The best line Aled Hughes – Mawrth 27/12/22 Ie, mae hi'n adeg gweld hen ffilmiau ar y teledu on'd yw hi? Mae hi hefyd yn adeg y Panto a chafodd Sara Gibson sgwrs gydag Erin Dolan sydd yn cymryd rhan Maid Marian ym mhanto Robin Hood yn Theatr Colwyn... Y rhan The part Cynyrchiadau Productions Ddaru nhw Wnaethon nhw Rhediad llawn A full run Tarfu ar To disturb Profiad Experience Ymarfer To rehearse Bore Cothi – Iau – 29/12/22 ...Sara Gibson oedd yn holi yn fanna gan mai hi oedd yn cyflwyno yn lle Aled Hughes wythnos diwetha. Helen Prosser, Cyfarwyddwr Dysgu ac Addysgu y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol oedd yn rhoi Munud i Feddwl i ni fore Iau a dyma beth oedd ganddi i'w ddweud... Cyfarwyddwr Dysgu ac Addysgu Director of Teaching and Learning Cynhesrwydd ysbryd The warmth of the spirit Agosáu Approaching Adlewyrchu'n dawel Reflecting quietly Cyhoeddwyd Was announced Gwahanu To separate Cyfyngu ar hawliau Restricting the rights Dymchwel To demolish Heddychlon Peaceful Ar raddfa fach On a small scale Ar y Marc – Sadwrn – 24/12/22 Helen Prosser yn fanna am i wneud pethau da a phwysig ar raddfa fach yn y flwyddyn newydd. Ar ôl cyfnod o fis heb gemau, tybed sut bydd sêr Uwch Gynghrair Lloegr yn ymdopi pan fyddan nhw'n ail-ddechrau chwarae . Wel, Mathew Banks, o Bwllheli yn wreiddiol, ydy Prif Hyfforddwr Cryfder a Chyflwr, neu Strength & Conditioning Coach i dîm cynta Southampton. Gofynnodd Dylan Jones iddo fe sut un ydy Nathan Jones, y Cymro sydd yn rheolwr newydd ar y clwb... Uwch Gynghrair Premier League Ymdopi To cope Yn cael ei benodi Being appointed Cynlluniau hyfforddi Training plans Yn galetach Harder Addasu To adapt Dros Frecwast – Gwener – 30/12/22 Ond yn anffodus colli wnaeth Southampton eto ddydd Sadwrn ac maen nhw ar waelod y tabl erbyn hyn. Yn ystod yr wythnos daeth y newyddion trist am farwolaeth y peldroediwr eiconig Pele. Bethan Clement fuodd yn siarad gyda'r comedïwr a'r ffan pêl-droed Gary Slaymaker gafodd y cyfle i gwrdd â Pele pan aeth i'w ffilmio. Bonheddwr Gentleman Croen Skin Ynni Energy Parch Respect Rhyngwladol International Amddiffynnwr Defender Cydnabod To acknowledge Crynhoi dylanwad Summarise the influence Ehangach Wider Rhyfeddol Amazing

Shan Jamil Ashton yw gwestai Beti George. Mae Shan yn gyn darlithydd ym Mhrifysgol Bangor ac yn Gymdeithasegydd. Mae hi'n arwain gwaith Cymunedau ac yn byw yn Capel Curig – yn chwaer i Caradog Jones y Cymro 1af aeth i fyny Everest. Cafodd ei geni ym Mhontrhydyfen De Cymru. Ei henw canol ydi Jamil - pan oedd ei thad yn ifanc bu'n aelod o'r Palestine Mountain Police ac mae ei chwaer wedi ei henwi'n Jasmine ar ôl yr ardal. Am flynyddoedd creda Shan mai ystyr Jamil oedd camel. Ond deallodd yn ddiweddarach drwy'r myfyrwyr yn y Coleg mai ystyr y gair ydi prydferth neu hardd. Bu'n astudio Celf am gyfnod yng Nghaerdydd. Ar ôl magu'r plant fe aeth yn fyfyriwr i Brifysgol Bangor a graddio yn 1990. Roedd hi wedi bwriadu astudio Addysg er mwyn hyfforddi'n athrawes ond pan roedd hi yn ei blwyddyn gyntaf fe ddewisodd Ieithyddiaeth a Chymdeithaseg hefyd fel pynciau. Ar ôl ei darlith gyntaf mewn Cymdeithaseg mi roedd hi'n hooked meddai hi! Bu'n tiwtora a darlithio yn y Coleg Normal ac wedyn yn y Brifysgol ym Mangor.

Gwneud Bywyd yn Haws - Mirain Rhys Am 6 ar nosweithiau Mawrth mae Hanna Hopwood a'i gwesteion yn trafod be sy'n gwneud bywyd yn haws, a'r thema wythnos diwetha oedd teimladau plant. Dyma glip o'r Dr Mirain Rhys sy'n Uwch Ddarlithydd mewn seicoleg ym Mhrifysgol Met Caerdydd, yn esbonio pa mor bwysig ydy cael plant i feddwl yn bositif, a sut mae'n bosib gwneud hynny efo sylwadau cadarnhaol... Uwch Ddarlithydd - Senior lecturer Sylwadau cadarnhaol - Affirmations Ar hap - Randomly Darbwyllo unigolion - To convince individuals Y gwirionedd - The truth Yn ehangach - Wider Cyflawni - To achieve Gallu - Ability Datblygu - To develop Hyblyg - Flexible Ac i glywed rhagor o'r sgwrs yna rhwng Hanna a'r Dr Mirain Rhys mae'n bosib gwrando eto ar ap BBC Sounds drwy chwilio am Gwneud Bywyd yn Haws. Marchnad Llanbed Ychydig o hanes Marchnad Llanbedr Pont Steffan, neu Llambed, sy nesa. Mae'r farchnad wedi ennill gwobr Y Farchnad Orau yng Nghymru gyda'r Slow Food Awards. Dyma ymateb Jane Langford, un o drefnwyr Marchnad Llanbed ac un o'r stondinwyr, Yve Forrest o Cegin Yve i'r wobr... Pleidleisio - To vote Syndod - A surprise Cynhyrch - To produce Ansawdd - Quality Blawd - Flour Cynnyrch - Product Bro Morgannwg - Vale of Glamorgan Awyrgylch gefnogol - Supportive environment Cyfeillgar - Friendly Ychydig o hanes marchnad Llambed ar raglen Troi'r Tir wythnos diwetha. Hanes cerdded Dach chi erioed wedi meddwl am hanes cerdded? Mae Andrew Green wrthi'n paratoi llyfr am hanes cerdded yng Nghymru. Pa mor bell yn ôl mewn hanes fydd o'n mynd tybed? Dyma fo'n sgwrsio efo Aled Hughes.... Arfordir - Coast Gwledig - Rural Pentwr - Heap Oes - Age Ôl traed - Footprint Darganfod - To discover Andrew Green oedd hwnna'n sôn am ei lyfr newydd am hanes cerdded yng Nghymru. Bore Cothi a Tom Pitts-Tucker Shan Cothi gafodd air efo Tom Pitts-Tucker fore Mercher. Mae o'n byw ger Trefynwy ac wedi bod yn dysgu Cymraeg ers tua tair blynedd a dyma fo yn rhoi ychydig o'i hanes... Sir Efrog - Yorkshire Mo'yn dychwelyd - Eisiau dod yn ôl Meddygon teulu - GPs Anhygoel - Incredible Her - A challenge Annog - To encourage Diwylliant - Culture Allwedd - Goriad Tom Pitts-Tucker yn esiampl da o'r rhai sy'n dysgu Cymraeg ar ôl symud i fyw i Gymru. Dwyieithrwydd Dros y Dwr Aeth Ifor ap Glyn i Wlad Belg i ddarganfod mwy am yr iaith Iseldireg yn Fflandrys a Brwsel a'i pherthynas efo'r Ffrangeg. Drwy lwc daeth ar draws Lieven Dehandschutter sydd â'r Iseldireg yn famiaith iddo, ond mae o hefyd yn rhugl yn y Gymraeg. Gwlad Belg - Belgium Iseldireg - Flemish Sefydlwyd - Was established Iaith weinyddol - Administrative language Y werin - The ordinary people Tafodieithoedd - Dialects Rhwydd hynt i ymgryfhau - A free hand to strengthen Pur anaml - Rarely Cellwair - Banter Diddorol ynde? Sefyllfa Iseldireg yng Ngwlad Belg debyg iawn i'r Gymraeg yng Nghymru. Stiwdio - John Williams Mae'r cyfansoddwr John Williams wedi dathlu ei ben-blwydd yn 90 eleni. Yn ystod ei yrfa mae o wedi cyfansoddi'r gerddoriaeth ar gyfer rhai o'r ffilmiau mwya eiconig yn hanes y sinema, gan gynnwys Star Wars, Superman, ET a Harry Potter. Efo enw fel John Williams ydan ni'n medru ei hawlio fel Cymro tybed? Wedi'r cwbl roedd ei dad yn cadw siop ym Mangor. Ond yn anffodus Bangor Maine oedd hwnnw ac nid Bangor Gwynedd. Americanwr oedd John Williams a dyma i chi gyfansoddwr arall, Owain Llwyd yn rhoi ychydig o'i hanes i ni... Hawlio - To claim Cyfansoddwr - Composer Cyflawni - To achieve Enwebu - To nominate Parch - Respect Symlrwydd - Simplicity Cerddorfa - Orchestra Canadwy - Singable Ysbrydoli - To inspire Cyfarwyddwr - Director

Bore Cothi ac Aled Jones Dach chi wedi bod yn gwylio 'The Masked Singer'? Rhaglen ydy hon lle mae pobl enwog yn canu mewn gwisgoedd sydd yn cuddio pob rhan o'r corff, fel bod neb yn medru eu nabod nhw. Tasg y panel oedd dyfalu pwy oedd y tu ôl i'r wisg. Roedd y ffeinal nos Sul ac mi ddaeth y Gymraes Charlotte Church yn ail - hi oedd 'Mushroom'. Ond roedd Cymro yn y gystadleuaeth hefyd, Aled Jones - a fo oedd "Traffic Cone". Bore Mercher ar Bore Cothi mi gaeth Shan Cothi sgwrs efo Aled am y rhaglen... Dyfalu - To guess Yr ail gyfres - The second series Chwyslyd - Sweaty O mam bach - OMG Taith Gadeirlan - The Cathedral Tour CYMRU CARWYN Evan James Ac os gweloch chi'r ffeinal - mi roddodd Charlotte Church gliw Cymraeg i'r panel, y gair 'modryb' - ond doedd hynny ddim wedi helpu'r panel o gwbl gan fod neb ohonyn nhw'n deall Cymraeg! Mae Carwyn Jones yn teithio o gwmpas Cymru ac yn rhannu ychydig o hanes y llefydd mae o'n ymweld â nhw efo gwrandawyr Radio Cymru. Nos Iau, mi fuodd o ym Mhontypridd a chael hanes cynnar Evan James, sef awdur cân sy'n cael ei chlywed yn aml ar hyn o bryd yn ystod y gemau rygbi rhyngwladol... ia, yr anthem genedlaethol, Hen Wlad fy Nhadau . Dyma Gwen Griffiths.... Rhyngwladol - International Hynafol - Ancient Diwylliant - Culture Melin wlân - Woolen Mill Ar bwys - Wrth ymyl Cynhyrfus - Exciting Y Chwyldro Diwydiannol - The Industrial Revolution Camlas - Canal Beirdd - Poets Blaengar - Progressive Cofio - Nigel Owens yn ymddeol Gwen Griffiths oedd honna'n rhoi ychydig o hanes Evan James awdur geiriau 'Hen Wlad fy Nhadau' wrth Carwyn Jones. Ymddeol oedd pwnc Cofio wythnos yma a chafodd John Hardy sgwrs efo Nigel Owens sydd wedi ymddeol fel dyfarnwr rygbi rhyngwladol ers dros dwy flynedd erbyn hyn. Gofynnodd John iddo fo oedd o'n colli'r dyfarnu o gwbl... Dyfarnwr Rygbi Rhyngwladol - International Rugby referee Gweld eisiau - To miss Torf - Crowd Trosgais - Conversion Ysgol gyfun - Comprehensive school Y diweddar - The late Yn galetach - Harder Nawr ac yn y man - Now and then Cyfrifoldeb - Responsibility Ifan a Tom Bwlch Nigel Owens yn cadw ei hun yn brysur ar y fferm ar ôl iddo fo ymddeol fel dyfarnwr rygbi rhyngwladol. Pnawn Mercher mi gafodd Ifan Evans sgwrs efo ffarmwr bach arall, Tomos Lewis, un ar ddeg oed o Ddihewyd ger Llanbedr Pont Steffan yng Ngheredigion. Mae Tomos wedi cymryd rhan yn rhaglen Cefn Gwlad efo Ifan yn 2020 ac mae wedi sôn wrtho fo o'r blaen ei fod wedi mynd i drafferthion yn yr ysgol am roi mwy o sylw i ffermio nag i'w waith ysgol. Dyma fo dweud wrth Ifan beth ddigwyddodd pan anghofiodd Tomos wneud ei waith cartref... Trafferthion - Trouble Ambyti e - Amdano fo Rhwydd - Rhwydd Y Da a'r lloi - The cattle and calves Drygioni - Mischief Safle - Position Bachwr - Hooker Sa i'n gwybod - Dw i ddim yn gwybod Cais - A try Chwaled - A rout Aled Hughes a Andrew White Star Wars Dw i'n siŵr bod Tomos wedi mwynhau'r gêm ddydd Sadwrn gan fod Cymru wedi curo'r Alban o ugain pwynt i un deg saith. Y Millennium Falcon ydy llong ofod mwya adnabyddus ffilmiau Star Wars, ond oeddech chi'n gwybod mai yn Noc Penfro cafodd y llong ei hadeiladu? Mi gaeth Aled Hughes sgwrs efo Andrew White o gronfa'r loteri i sôn am brosiect i greu arddangosfa yn Noc Penfro i ddathlu'r ffaith fod y Millennium Falcon wedi cael ei hadeiladu yno yn y 70au. Adnabyddus - Famous Llong ofod - Space ship Arddangosfa - Exhibition Byd eang - Worldwide Sïon - Rumours Cyfrinach - Secret Denu - To attract Adfywiad economaidd - Economic renewal Atgyfnerthu - To strenghen Teimlad o falchder - Feeling of pride Ar y Marc Lowri Serw Aled Hughes yn fan'na yn cael tipyn o hanes adeiladu'r Millenium Falcon yn Noc Penfro. Mae Lowri'n dod o Lanrwst ac yn gweithio fel nyrs iechyd meddwl i blant a phobl ifanc. Ond mae hi hefyd yn ffan mawr o dîm pêl-droed Wrecsam. Mae hi wedi sefydlu grŵp sgwrsio ar gyfer merched sy'n cefnogi Wrecsam fel un ffordd o helpu efo unrhyw broblemau iechyd meddwl. Beth sy'n digwydd yn y sesiynau tybed? Dyma Lowri'n sgwrsio ar Ar y Marc Sefydlu - To establish Cymuned - Community Gwerthfawrogi - To appreciate Gwamalu - To vacillate Angerddol - Passionate Boed - Whether it be Llifo drwy dy wythiennau - Flowing through your veins Gôl-geidwad - Goalkeeper Y Wefr - The thrill

Friends, I've been thinking about an idea that David Whyte wrote about. He titled it "The Economy of Presence." And he told the story in his book about this old sheepdog, Cymro in the Welsh countryside, and this dog, older of the bunch with limp, had a blind eye. He talked about how one ear's flopped over, one ear that's up is raised and black. And he had this what he titled as "The Economy of Presence," that he could stand... He could do the job with the lightest touch, he writes. He knew the pivotal places to stand. And he told the story about how the young sheepdogs would run up and back, lots of noise, lots of activity, lots of energy expended, in order to get the sheep to move where they wanted them to go. Contrast that with the older, wiser, somewhat haggard, Cymro, through his economy of presence, knowing the pivotal places to stand, said he could do it with the lightest touch, the pivotal places to do the job with the lightest touch. So he could lean, he could move ahead, he could tilt, he could stand in the right place at the right time in the right way and have the same or better result. And the sheep would respond. And they would go through this crack or segment in the wall where they could punch through. I've been thinking about this for ourselves as leaders, as the wholehearted leaders, what would it look like for us to perform the job with the lightest touch, to know where are the pivotal places to stand? Not everywhere, not up and back, not scurrying and hurrying but to be in the right place, at the right time, and in the right way. I can admit for myself I don't yet know. I don't know where all those places are but I know that every new practice, every new integration starts in the moment of asking the question, in this now moment with this team that I'm spending time with, with this conversation, with this project, with this deliverable. Where is there an opportunity for the lightest touch, a lesser touch, and an economy of presence? You could do this, friends. Keep going. This is good for us. Aaron

Mae'r podlediad yn ôl yn dilyn saib fach, a gwestai cyntaf yr ail gyfres ydy ffrind mawr i'r pod, Dyfed Whiteside-Thomas. Mae Dyfed yn aelod o Glwb Harriers Eryri, ac yn bennaf gyfrifol am y 'Sesiwn Elltydd' enwog (Thursday Night Hills) yn Llanberis. Mae hefyd yn rhedwr arbennig ac rydan ni'n sgwrsio'n fuan ar ôl iddo redeg marathon wych yng Nghasnewydd gan orffen mewn 2:43:57 - y Cymro cyntaf yn ei gategori oedran, sy'n ei wneud yn bencampwr M45 Cymry yn ein tyb ni, gan bod y ras yn Bencampwriaeth Meistri Cymru eleni (canlyniadau llawn). Sgwrs ddifyr, gyda boi da. Cyfle hefyd i grynhoi canlyniadau rhywfaint o'r rasys sydd wedi bod yn ddiweddar, wrth i bethau ail-ddechau o ddifrif. Lot mwy o hyn yn y gyfres gobeithio. Cerddoriaeth y bennod yma ydy 'Dyma Kim Carsons' gan y grŵp newydd o ardal Pontypridd, Y Dail. Allan yn ddigidol rŵan.

S'mae... Dych chi'n gwrando ar Pigion - podlediad wythnosol Radio Cymru i'r rhai sy'n dysgu ac sydd wedi dysgu Cymraeg. Tomos Morse dw i, ac i ddechrau'r wythnos yma …” SIWRNA SIONED Siwrna Sioned, sef rhaglen arbennig am ferch arbennig o Lanrug ger Caernarfon. Cafodd Sioned Roberts ddiagnosis o'r clefyd Motor Neurone yn 2006. Mae hi am ddefnyddio pob cyfle i rannu ei phrofiadau er mwyn helpu rhai eraill sydd â'r un clefyd. Dyma hi'n sgwrsio gydag Aled Hughes… Clefyd Disease Ymlaen llaw Before hand Iesgob! Goodness! Sylweddoli To realise Cryfder Strength Magwraeth Upbringing Ymchwil Research Triniaeth iachâd A cure Ymwybyddiaeth Awareness Cyfryngau cymdeithasol Social media SIOE SADWRN SHELLEY A RHYDIAN Ie, fel d'wedodd Aled, roedd Sioned yn gryf, yn ddewr ac yn onest yn fan'na wrth drafod ei phrofiadau hi o'r clefyd Motor Neurone. Rhodri Owen oedd gwestai Shelley a Rhydian ar y Sioe Sadwrn a buodd e'n sôn am yr adeg pan aeth i gyfweld Matthew Rhys am y ffilm A Beautiful Day in the Neighbourhood. Ond doedd cael cyfweld Mattthew ddim yn ddigon i Rhodri, roedd e am gael gair gyda seren arall y ffilm, sef yr actor enwog Tom Hanks. Lwyddodd e i wneud hynny tybed? Dyma fe'n dweud yr hanes… Dewr Brave Cyfweld To interview Rhes A row Anhygoel Incredible Yn llythrennol Literally Tueddiad ofnadwy An awful terndency GERAINT LLOYD Stori anhygoel gan Rhodri Owen am sut lwyddodd e i gael cyfweliad gyda Tom Hanks. Cafodd Geraint Lloyd sgwrs gyda'r gyrrwr ralio Elfyn Evans ar ôl iddo fe ennill Rali'r Ffindir - y Cymro cyntaf i wneud hynny. Enillodd y gyrrwr o Ddinas Mawddwy, ger Dolgellau naw o 19 cymal y rali heriol yma, ac ennill pum pwynt bonws drwy ennill y cymal olaf. Ffindir Finland Cymal Stage (of race) Heriol Challenging Yn fwy diweddar More recently O'r cychwyn cynta From the very start Ychydig o fantais A slight advantage Yn dywyllach darker Gwastad Level Tymheredd Temperature Cyn ised â As low as BETI A'I PHOBL Ac mae hi'n dal yn bosib i Elfyn ennill Pencampwriaeth Rali'r Byd, felly pob lwc iddo fe. Buodd Beti George yn sgwrsio gyda'r fenyw fusnes Sioned Llywelyn Williams, ac yn y clip nesa mae Sioned yn sôn am ei chyfnod yn byw yng Nghaerdydd pan oedd hi'n ifancach, ac yn esbonio pam ei bod wedi dod yn ôl i fyw i Lanuwchlyn yn Ngwynedd, sef yr ardal ble cafodd hi ei magu… Pencampwriaeth Championship Ifancach Fengach Wastad Always Bwrlwm Buzz Am gyfnod For a period Cydnabyddiaeth Acknowledgment Eithriadau Exceptions Broydd Region Yn fwy cyffredin More prevalent Faswn i'n tybio I'd imagine DEWI LLWYD Sioned Llywelyn Williams oedd honna'n falch iawn o fod yn ôl yn Llanuwchllyn. Roedd stori dda gan westai pen-blwydd Dewi Llwyd sef Nia Roberts. Stori oedd hon am yr adeg Nia wedi mynd am glyweliad i chwarae rhan merch Owain Glyndŵr mewn ffilm ar gyfer S4C. Y cyfarwyddwr James Hill oedd yn gwneud y penderfyniad ac roedd Nia yn reit hyderus gan mai ei thad hi, J O Roberts, oedd wedi cael ei ddewis i chwarae rhan Owain. Pwy well felly na Nia i chwarae rhan ei ferch? Ond nid felly aeth hi, fel cawn ni glywed yn y clip yma… Clyweliad Audition Cyfarwyddwr Director Hogiau Bechgyn Diarth (dieithr) Strange Cynhyrchu To produce Trafodaeth A discussion

S'mae... Dych chi'n gwrando ar Pigion - podlediad wythnosol Radio Cymru i'r rhai sy'n dysgu ac sydd wedi dysgu Cymraeg. Tomos Morse dw i, ac i ddechrau'r wythnos yma …” NIA ROBERTS - MORFYDD CLARK Mae Morfudd Clark yn Seland Newydd ar hyn o bryd yn ffilmio cyfres newydd o Game of Thrones, a fel soniodd hi wrth Nia Roberts, roedd cael Cymro arall ar y set yn gysur mawr iddi hi… Cyfres - Series Cysur mawr - A great comfort Cwympo mewn cariad - To fall in love Profiad - Experience Sylweddoli - To realise So ti’n deall - Dwyt ti ddim yn deall ALED HUGHES Morfudd Clarke yn cael amser i ymarfer ei Chymraeg tra’n ffilmio Game of Thrones- da on’d ife? Ar raglen Aled Hughes clywon ni sut mae’r môr a syrffio yn arbennig wedi helpu merch ifanc gydag iselder. Dyma i chi flas ar y sgwrs rhwng Aled a Laura Truelove o'r Rhondda … Cyfnod o iselder - A period of depression Nofio gwyllt - Wild swimming Pwerus iawn - Very powerful Cysylltiad - Connection Ar bwys - Wrth ymyl Rhyddhau - To release Yn wirioneddol - Truly DANIEL GLYN Laura Truelove o'r Rhondda yn esbonio wrth Aled Hughes sut mae syrffio wedi ei helpu i ymdopi gyda’i chyfnod o iselder. Y cerddor a’r actor Neil Williams, oedd yn arfer perfformio gyda’r band Maffia Mr Huws, oedd gwestai Daniel Glyn fore Sadwrn a soniodd e wrth Daniel am elusen sy’n bwysig iawn yn ei fywyd. Cerddor - Musician Elusen - Charity Cartref gofal - Care Home Gwyrthiol - Miraculous Hollol amlwg - Totally obvious Creu - To create Yn fyw - Live Baglu - To trip COFIO …a gobeithio bydd cyfle i Neil gario ymlaen gyda’i waith pwysig unwaith bydd y cyfnod clo drosodd on’d ife? Dw i’n siŵr bod llawer ohonon ni’n falch ei bod yn bosib cael torri ein gwallt unwaith eto ar ôl misoedd y clo. Falle bod sawl ci hefyd yn edrych ymlaen at fynd i’r salon i gael ‘trim’ bach. Ar Cofio yr wythnos diwetha clywon ni Katie Hughes Ellis o Borthmadog sy'n berchen ar siop anifeiliaid a salon i gŵn ym Mhwllheli yn sôn am sut i steilio blew y cŵn Sy’n berchen ar Who owns I fyny’r grisiau lan stâr Blew cwta Short haired Dibynnu ar To depend on Yn debyg i Similar to Sgynnoch chi gi? Oes ci gyda chi? TROI’R TIR Hanes salon cŵn Pwllheli oedd hwnna ar Cofio yr wythnos diwetha. Mae Janie Davies yn dod o Bumpsaint sir Gaerfyrddin yn wreiddiol ond erbyn hyn mae hi’n ffermio o yn Mayenne yng ngogledd orllewin Ffrainc gyda ei phartner. Dyma hi’n sôn ar Troi’r Tir am beth wnaeth iddi hi benderfynu setlo yn Ffrainc… Fferm ddefaid - Sheep farm Ma’s - Allan Amser ŵyna - lambing season Ŵyn swci - Pet lambs Pert - Del Tsêp - Rhad IFAN EVANS Janie Davies o Sir Gâr y wreiddiol oedd honna’n sôn am ei phenderfyniad i ffermio yn Ffrainc. Roedd ffermwr arall o Sir Gâr i’w glywed ar Ant and Dec’s Saturday Night Takeaway nos Sadwrn. Steven John oedd y ffermwr hwnnw, a buodd e’n llwyddiannus mewn cystadleuaeth ar y rhaglen a dyma fe’n dweud wrth Ifan Evans beth enillodd e i gyd… Gwobr - Prize Bant - Away Twym - Cynnes Llond llwyth - A shedful Bai Elin - Elin’s fault

Ein pennod ddwy ieithog cyntaf! Our first bilingual episode! Croeso to our new listeners. Wthnos 'ma ymunodd y seiclwr professiynol tîm Ineos, y Cymro, Luke Rowe â ni. Gobeitho newch chi joio'r sgwrs cymaint a ni. This week we interviewed Welsh professional Ineos cyclist, Luke Rowe! We hope you enjoy the chat as much as we did! - Dechreuodd seiclo i tîm Sky yn 2012 / He began riding with Team Sky in 2012. - Ennillodd ei ras cyntaf profesiynol yn y Tour of Britain yn 2012 / Won his first professional race in the Tour of Britain 2012. - Fe wnaeth ei ymddangosiad cyntaf mewn Grand Tour yn y Vuelta yn 2013 / Made his Grand Tour debut in the Vuelta in 2013. - Wedi cymeryd rhan yn y Tour de France pob blwyddyn ers 2015 ac wedi bod yn rhan o'r tîm fuddugol mewn pump allan o chwech or flynyddoedd hynny / Has participated in the Tour de France every year since 2015 and has been a part of the winning team for five of six of those years. Rhybydd - ambell i air drwg yn y sgwrs yma. Be warned - there may be one or two swear words in the chat. Diolch masif unwaith eto i'n noddwyr. A huge thank you to our sponsors: CES Sport www.ces-sport.co.uk https://www.facebook.com/cessport/ Twitter @CES_Sport JT Bicycle Service & Repair Facebook @jtsbicycleseriviceandrepair 07974 151006 Diolch i chi gyd am wrando a cefnogi ni wthnos ma eto. Thank you to you all for listening and for your support. Er mwyn cysylltu â ni ebostiwch nawrywrawr@hotmail.com neu ffeindiwch ni ar Twitter neu Facebook @nawrywrawr.

We visit the northern parish of Kirk Andreas and hear about how the Murray family as Dukes of Atholl indulged in nepotism to hasten the advancement of George Murray in the church. However, our main focus is on the church building, and particularly on the very tall tower, designed by Ewan Christian and built in 1869. There was a slap-up supper for the workmen and a party for their wives and family on 6th and 7th January 1870 to celebrate the tower's inauguration. Our story in Manx is a translation of one written by American horror writer H P Lovecraft about three robbers and The Terrible Old Man. As y kiaull ain - GWENNYN - En tu all PHIL GAWNE & BILL CORLETT - Y ghraih my chree 's my stoyr AR LOG - Twll yn y to/Cymro o ble?/Pedwar post y gwely MARTIN CARTHY & BRASS MONKEY - The foxhunt TANYA BRITTAIN & THE CHANGING ROOM - Dus tre TALISK - Echo PLETHYN - Y fwyalchen DAVID FISHER - Eisht as nish SHARON SHANNON & ALAN CONNOR - The Galway girl/Music for a found harmonium

Yn y bennod hon, bydd Max a Jason yn ystyried pwy ydyn nhw fel Cymry sy'n magu teuluoedd dramor. Gyda'r ddau yn magu plant hil cymysg, sut mae modd creu hunaniaeth newydd i'r genhedlaeth nesaf a dathlu Cymreictod eu gwreiddiau. Yn Miami, cawn glywed profiad teulu arall sy'n magu plant tair ieithog a beth mae'n ei olygu i fod yn Gymry yn America. In this episode, Max and Jason contemplate who they are as Welsh expats in America. Both are raising mixed-race children and trying to figure out how to celebrate their Welshness and carve out a new identity in their new homeland. In Miami, we hear another family's experience of raising tri-lingual children and what it means to be Welsh in America.

Aled Rhys Jones sy'n trafod gy alw am adolygiad annibynnol o’r Cynllun Datblygu Gwledig, gydag Aled Jones, Dirprwy Lywydd NFU Cymru; Mwy hefyd am y Cymro sydd wedi cyrraedd rhestr fer gwobrau'r Farmers Weekly.

Pa chwaraewyr fydda Owain a Malcs yn eu cyfuno i wneud y Cymro perffaith? A llawer mwy!

Ai Owain Glyndŵr yw'r Cymro enwocaf erioed? Be oedd sbardun ei wrthryfela? Beth wnaeth ddigwydd i'w deulu? Ym mhennod olaf y gyfres, Rhun Emlyn ac Eurig Salisbury sy'n ymuno â Tudur a Dyl Mei i drin a thrafod Owain Glyndŵr

Beti George yn sgwrsio gyda Dafydd Apolloni, un o gymeriadau tref Llanrwst. Mae'n hanner Cymro a hanner Eidalwr, gyda'i dad yn dod o Rufain a'i fam yn ferch i Idwal Jones, y dyn wnaeth greu SOS Galw Gari Tryfan! Yn fesitr ar ddysgu iaith, mae ef ei hun yn siarad Cymraeg, Saesneg, Eidaleg, Almaeneg a Ffrangeg., a threuliodd gyfnodau yn byw yn Prague, Paris a'r Eidal. Yn y rhaglen, mae'n trafod pa mor ddosbarth canol ac elît yw'r Eisteddfod.

Pam bod Cymro cenedlaetholgar dawnus am fod yn Aelod Seneddol Ceidwadol a rhoi ei hun a'i deulu ifanc drwy'r felin o fod yn wleidydd cyfoes? Cawn yr ateb gan Tomos Dafydd dros ffagots ar gyrion marchnad Smithfield lle'r arfera'i ei hen deulu werthu eu llaeth.

Early Inscribed Stones British Goblins: Welsh Folk Lore, Fairy Mythology, Legends and Traditions (1881) Book 4 Chapter 4 by Wirt Sikes Early Inscribed Stones tells us all about famous stones that dance, superstitions about rocking stones, and Cromlechs. Sikes tells us the story of the Sagranus Stone and the White Lady, and how humans can be turned into stone. He finishes by telling us about the fairy legends, and the fairy castle at St. Nicholas. Running Order: Early Inscribed Stones 1:50 The Stone Pillar of Banwan Bryddin, near Neath 3:54 Catastrophe accompanying its Removal 5:04 The Sagranus Stone and the White Lady 5:52 The Dancing Stones of Stackpool 6:39 Human Beings changed to Stones 7:17 St. Ceyna and the Serpents 9:39 The Devil's Stone at Llanarth 11:21 Rocking Stones and their accompanying Superstitions 12:59 The Suspended Altar of Loin-Garth 13:31 Cromlechs and their Fairy Legends 14:53 The Fairies' Castle at St. Nicholas, Glamargonshire 15:40 The Stone of the Wolf Bitch 17:00 The Welsh Melusine 17:32 Parc y Bigwrn Cromlech 18:50 Connection of these Stones with Ancient Druidism 20:01   Names Used in this Section All proper names, and words in Welsh or other languages, are recorded here in the show-notes and we've done our best to get the pronounciations right for you. Banwan Bryddin Sagranus Stone St. Ceyna Llanarth Loin-Garth St. Nicholas, Glamargonshire Melusine (french) Parc y Bigwrn Maen Llythyrog Margam Abbey, Glamorganshire      'Marci Caritini Filii Bericii' Lady Mackworth Rev. Mr. Williams Tir-y-Cwm Gnoll Gardens      'Dur'n catwo ni!' Cymro or Saeson Sagranus Stone at St. Dogmell's, Pembrokeshire Stackpool Warren Horestone Park Sais's Fpord Moelfre Hill, Carnarvonshire Llandyfrydog, Anglesea Carreg y Lleidr Rolldritch (Rhwyldrech?) Prince Brychan, Breconshire River Severn Camden Bristol Keynsham Cornu Ammonis Llanarth, Aberaeron, Cardignashire Diawl Mecca Pontypridd Nennius Loin-garth, Gower St. Illtyd Frennifawr Fairy Frolic at the Cromlech Castle Correg Korreds & korregs Haute Auvergne Pirols fée Melusina Gast Rhymhi      'Ange par la figure, et serpent par la reste' Pressina Kilhwch and Olwen Parc-y-Bigwrn, Llanboidy, Carmarethenshire John Jones   British Goblins can be found on Archive.org You can find out more about Wirt Sikes on Wikipedia. Try the Celtic Myth Podshow for the Tales and Stories of the Ancient Celts at http://celticmythpodshow.com or on Apple Podcasts. Our theme music is "Gander at the Pratie Hole" by Sláinte.  You can find their music on the Free Music Archive.

Tro yma ar yr Haclediad – mae’r Iest test nôl! Siarad am bylbs brilliant Phillips Hue. ‘Da ni hefyd nôl gyda’r home helpers digidol, Alexa o Amazon tro yma, plygwn ni’n clustiau at BBC Radio Cymru Mwy ac o bosib anfon y Cymro cyntaf i’r blaned goch gyda SpaceX. Hefyd, rhestri hirfaith o stwff gwych i wrando a gwylio arno, ond dim amser extra i wneud hynny – joiwch! The post Haclediad 52: Oi! Chdi! Teclyn! appeared first on Hacio'r Iaith » Ffrwd Podlediad.

Yr wythnos hon mae'r hogia'n trafod y newyddion diweddaraf, rhoi darlleniad byr o'r llyfr "The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde", ac yn siarad efo'r hynod dalentog David Thomas. http://davidthomasart.tumblr.com/ https://www.facebook.com/pages/David-Thomas-Illustration-and-Fine-Art/114862150241 https://twitter.com/DavedThomas

Ym 1485, glaniodd Harri Tudur ar arfordir Sir Benfro a dechreuodd ymgyrch i gipio coron Lloegr, nod y gwnaeth ei gyflawni gyda’i fuddugoliaeth dros Rhisiart III ym Mrwydr Bosworth. Byddai Harri’n cario baner draig Cymru. Ond faint o Gymro oedd Harri? Fe’i ganwyd yng Nghymru, roedd yn chwarter Cymro, roedd ganddo gyndeidiau pwysig ar Ynys Môn a rhoddwyd llawer o gefnogaeth iddo gan y bonedd yng Nghymru. Ond penllanw Rhyfel y Rhosynnau oedd y goresgyniad hwn mewn gwirionedd ac roedd Harri’n cipio’r orsedd i dŷ Lancaster yn y gwrthdaro hwnnw. Mae’n debyg nad oedd Cymru mor bwysig â hynny iddo.

Ym 1485, glaniodd Harri Tudur ar arfordir Sir Benfro a dechreuodd ymgyrch i gipio coron Lloegr, nod y gwnaeth ei gyflawni gyda’i fuddugoliaeth dros Rhisiart III ym Mrwydr Bosworth. Byddai Harri’n cario baner draig Cymru. Ond faint o Gymro oedd Harri? Fe’i ganwyd yng Nghymru, roedd yn chwarter Cymro, roedd ganddo gyndeidiau pwysig ar Ynys Môn a rhoddwyd llawer o gefnogaeth iddo gan y bonedd yng Nghymru. Ond penllanw Rhyfel y Rhosynnau oedd y goresgyniad hwn mewn gwirionedd ac roedd Harri’n cipio’r orsedd i dŷ Lancaster yn y gwrthdaro hwnnw. Mae’n debyg nad oedd Cymru mor bwysig â hynny iddo.