De Technoloog | BNR

In deze aflevering van De Technoloog gaan we het gesprek aan met Kees Verhoeven, oud-kamerlid, techdenker en schrijver van het boek 'De democratie crasht - politieke onmacht in het digitale tijdperk' over precies dat: de wisselwerking tussen onze democratie en de macht van de grote techbedrijven. Want is onze democratie nog wel houdbaar in dit digitale tijdperk? Europa doet een poging, door vooral de grootste bedrijven zware regels op te leggen. Zijn die nu effectief? En wat zijn de neveneffecten van al die nieuwe wetten. Deze aflevering heeft opnieuw een speciale gastpresentator: Geert Jan Koning, onafhankelijk jurist en expert op het gebied van IT-recht. Gast Kees Verhoeven Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Geert Jan Koning Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog gaan we het gesprek aan met Bob van Luijt, CEO van Weaviate. Weaviate ontwikkelt vector databases die gebruikt worden in allerlei AI-toepassingen. We spreken over de geschiedenis van het bedrijf, de strijd die Bob aangaat met big tech (zij zijn niet blij met Weaviate als concurrent), hoe het omgaan met investeringen werkt én de uiteindelijke stap naar een beursgang. Deze aflevering heeft óók een speciale gastpresentator: Felienne Hermans: hoogleraar computer science education aan de VU en natuurlijk vriend van de show. Gast Bob van Luijt Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Felienne Hermans Redactien Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog gaan Ben van der Burg en speciale co-host Boris Veldhuijzen van Zanten in gesprek met TikTok-expert Joey Scheufler. Wat is de invloed van TikTok op onze cultuur? Hoe bepaalt het de manier waarop we media consumeren en wat is de rol van algoritmes bij het bepalen van wat we zien? TikTok is inmiddels een wereldwijd fenomeen met miljarden gebruikers. Joey vertelt hoe het platform zich heeft ontwikkeld van een simpele video-app naar een invloedrijke speler op het gebied van social media. De kracht van TikTok ligt volgens hem in het algoritme, dat niet alleen kijkt naar likes en volgers, maar vooral naar hoe lang gebruikers naar video's kijken. Dit maakt het platform enorm verslavend, maar ook een krachtig middel voor contentcreatie. Naast de maatschappelijke discussie over de negatieve effecten van TikTok, zoals verslaving en misinformatie, bespreken Ben, Boris en Joey ook de kansen die het platform biedt voor contentmakers en bedrijven. TikTok blijkt namelijk een effectief platform om snel bekendheid te verwerven, zelfs zonder een groot aantal volgers. De aflevering biedt een genuanceerde kijk op zowel de positieve als negatieve aspecten van TikTok. Joey benadrukt dat bedrijven slim gebruik kunnen maken van de virale mogelijkheden, maar dat het essentieel is om kritisch te blijven kijken naar hoe het platform invloed uitoefent op gebruikers, vooral jongeren.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog bespreken Ben van der Burg en Daniël Mol samen met Jelle Prins, AI-enterpreneur en mede-oprichter van Cradle Bio, de opkomst en mogelijkheden van AI-agents. Deze slimme systemen worden steeds vaker ingezet op de werkvloer en kunnen zelfstandig taken uitvoeren. Hoe veranderen AI-agents het dagelijkse werk van bedrijven? AI-agents zijn geavanceerde systemen die zelfstandig taken kunnen uitvoeren en daarbij zelfredzaam zijn. In tegenstelling tot traditionele AI-modellen zoals chatbots, die enkel reageren op input, kunnen AI-agents proactief handelen, leren van hun eigen acties en zelfs fouten corrigeren. Jelle Prins benadrukt dat AI Agents niet alleen informatie kunnen verwerken, maar ook kunnen interacteren met software en online omgevingen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld workflows beheren, e-mails sorteren en zelfs software schrijven. Tijdens de aflevering worden verschillende opvallende toepassingen besproken, zoals het automatisch genereren van boodschappenlijstjes op basis van gesprekken en het optimaliseren van workflows met e-mailclients zoals Superhuman. Ondanks de indrukwekkende mogelijkheden blijkt uit de praktijkervaringen van Jelle dat AI-agents nog vaak tegen beperkingen aanlopen. Zo vergt het ontwikkelen van een volledig functionerende AI-agent vaak meer tijd en precisie dan verwacht. Toch blijven de ontwikkelingen zich razendsnel opvolgen, en steeds meer tools worden efficiënter en gebruiksvriendelijker. Volgens Jelle Prins zullen bedrijven die gewend zijn aan remote werken en digitale documentatie een voorsprong hebben in de adoptie van AI-agents. Doordat deze bedrijven al veel data digitaal beheren, kunnen agents makkelijker integreren. Tegelijkertijd merkt Jelle op dat de acceptatie van deze technologie sterk afhankelijk is van de gebruikerservaring en de bereidheid om nieuwe technologie te omarmen. Gast Jelle Prins Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël Mol Edit Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

SMART Photonics is een van de pioniers op het gebied van de productie van fotonische chips. Waar traditionele elektronische chips werken met elektronen, maken fotonische chips gebruik van lichtdeeltjes om informatie te verwerken. Dat maakt ze sneller, energiezuiniger en beter geschikt voor toepassingen waar hoge bandbreedte en lage latency essentieel zijn. Denk aan communicatie, sensoren en bepaalde vormen van kunstmatige intelligentie. De stap naar fotonica moeten we zien als een chips met nieuwe toepassingen, die naast de traditionele halfgeleider komen te staan. De productie van fotonische chips verschilt fundamenteel van die van reguliere chips. De architectuur wijkt af, net als het proces zelf. Waar bij elektronische chips de nadruk ligt op transistors en elektrische geleiding, draait het bij fotonica om golfgeleiders en optische componenten. SmartPhotonics is onderdeel van een complex ecosysteem. Het maakt deel uit van een bredere community van ontwikkelaars, klanten en toeleveranciers. De vraag groeit snel, onder meer vanuit de auto-industrie, dronetoepassingen, de medische wereld en meer. Smart Photonics heeft als doel om snel te schalen, met de groeiende vraag mee. In Europa is fotonica een klein onderdeel van de Chips Act, als een niche binnen de dominante siliciumindustrie. Dat is anders in de Verenigde Staten en China, waar grootschalige subsidies zorgen voor stevige concurrentie. In Nederland is er wel vooruitgang, mede door initiatieven als Tech Champions en nieuwe regelingen zoals de aanpassing van de optieregeling. Gast Johan Feenstra Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is alweer bijna drie jaar geleden dat we in de Technoloog uitgebreid spraken over de stand van zaken rond het Internet of Things. Over IOT praten we altijd met Wienke Giezeman, mede-oprichter van The Things Industries, en dat is ook deze aflevering het geval. Sinds ons laatste gesprek is er veel veranderd, bijvoorbeeld de opkomst van generatieve AI. Waar deze technologie drie jaar geleden nog nauwelijks een rol speelde, is het nu niet meer weg te denken uit de wereld van verbonden apparaten. AI maakt het mogelijk om IoT-data sneller te analyseren en directer te benutten, maar brengt ook risico’s met zich mee, zoals grotere afhankelijkheid, complexere beveiligingsvraagstukken en vooral: onbetrouwbare apparatuur. Op het gebied van standaarden blijft Matter het toverwoord. Deze universele taal voor IoT-apparaten werd drie jaar geleden al genoemd, maar heeft sindsdien moeite gehad om echt door te breken. Dat is opmerkelijk, gezien de brede steun van grote partijen als Amazon, Samsung en Ikea. Toch blijft volledige interoperabiliteit uit. Er zijn nog altijd protocollen die hun eigen positie willen behouden, en dat maakt het moeilijk om tot één standaard te komen. Terwijl juist die eenduidigheid de hele markt vooruit zou kunnen helpen. Ook de Europese wetgever roert zich. De EU Data Act, die naar verwachting in september van kracht wordt, verplicht fabrikanten om data uit IoT-apparatuur toegankelijk te maken. Dat biedt kansen voor gebruikers om met eigen software of alternatieve oplossingen aan de slag te gaan, maar leidt mogelijk ook tot fragmentatie. Tegelijkertijd komt er met de Cyber Resilience Act een nieuwe plicht voor fabrikanten: betere standaardbeveiliging van hun producten. Dat klinkt logisch, maar zou in de praktijk botsen met de wens om systemen juist open en modificeerbaar te houden. Zeker bij open-source oplossingen is het de vraag hoe die balans moet worden bewaakt. Ten slotte werpen we een blik op de toekomst. Hoeveel slimmer, efficiënter of duurzamer is het leven met IoT inmiddels echt geworden? Is een 'slim' huis echt zoveel fijner? En waar staan we als we over een aantal jaar opnieuw de balans opmaken? Gast Wienke Giezeman Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Zoekfunctionaliteit is een fundamenteel onderdeel van de moderne digitale wereld. Elastic, het bedrijf achter Elastic Search, voorziet daarin met een platform dat meer doet dan enkel door data bladeren. Elastic Search stelt gebruikers in staat razendsnel complexe queries uit te voeren op grote datasets, iets waar traditionele databases moeite mee hebben. Dat maakt het niet alleen geschikt voor webapplicaties en e-commerceplatforms, maar ook voor beveiligingssystemen en operationele monitoring. Bedrijven als Uber, Netflix en Wikipedia maken dan ook gebruik van Elastic-producten. De oorsprong van het bedrijf ligt in Amsterdam, waar de basis werd gelegd voor wat uiteindelijk een wereldwijd opererende speler is geworden. Het idee voor Elastic Search ontstond uit een persoonlijke behoefte: oprichter Shay Banon wilde een tool bouwen om recepten voor zijn vrouw makkelijk doorzoekbaar te maken. Daaruit groeide een open-sourceproject dat uitgroeide tot een infrastructuurproduct dat in duizenden bedrijven wordt ingezet. Toch brengt die open-source-aanpak ook uitdagingen met zich mee. Elastic heeft in 2021 een wijziging doorgevoerd in het open-sourcemodel, juist omdat grote cloudproviders hun technologie gebruikten zonder bij te dragen aan de ontwikkeling. Die stap was voor Elastic noodzakelijk om zichzelf duurzaam te kunnen blijven ontwikkelen. De balans tussen openheid en commerciële haalbaarheid blijft daarmee een voortdurende afweging. In een wereld waarin hyperscalers domineren, is de vraag gerechtvaardigd of puur open-sourcemodellen levensvatbaar blijven. Inmiddels is Elastic ook meegegaan in de golf van kunstmatige intelligentie. De toevoeging van vector search en AI-koppelingen aan de bestaande zoektechnologie maakt nieuwe toepassingen mogelijk, zoals semantisch zoeken of realtime analyses op ongeordende datasets. Daarmee sluit Elastic aan op de groeiende behoefte aan AI-native infrastructuur, zonder zijn kernproduct uit het oog te verliezen. De organisatie zelf is ingericht zonder traditioneel hoofdkantoor. Het bedrijf is meer dan 7 miljard dollar waard, maar kent een sterk gedistribueerd team. Dat blijkt goed te werken, zeker in een post-pandemische wereld waar locatie minder bepalend is voor samenwerking. Wel blijft de vraag hoe Europa zich verhoudt tot de mondiale techgiganten. Vanuit Nederland is Elastic uitgegroeid tot een voorbeeld van internationale schaalbaarheid, maar het Europese ecosysteem mist volgens Elastic soms de slagkracht om écht door te pakken. Gast Jeroen Berckenkamp Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In het derde deel van de speciale interviewreeks De Innovatieregisseur van De Technoloog met Robert-Jan Smits, bestuursvoorzitter van de Technische Universiteit Eindhoven en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie, komt het thema open wetenschap uitgebreid aan bod. Smits voerde een stevige strijd met de industrie achter wetenschappelijke publicaties, want zij wilden een deel van hun verdienmodel niet zomaar opgeven. Deze beweging, die hij in Brussel op gang bracht, had als doel om wetenschappelijk onderzoek dat door overheidsgeld gefinancierd is, direct toegankelijk te maken voor iedereen, zonder de obstakels van dure abonnementen of paywalls. Open Access is namelijk essentieel voor transparantie en maatschappelijke betrokkenheid bij wetenschappelijk onderzoek. Een van de grootste uitdagingen die hij tegenkwam, was het doorbreken van de gevestigde orde van grote uitgeverijen zoals Elsevier en Wiley, die jarenlang een monopoliepositie hadden op wetenschappelijke publicaties. In zijn laatste jaar in Brussel besloot Smits een radicale stap te zetten: alleen nog subsidie verstrekken aan onderzoekers die hun resultaten publiceren in open access journals. Ondanks stevige tegenstand van zowel uitgevers als de academische wereld, wist hij een coalitie te vormen met onderzoeksfinanciers, waaronder NWO en internationale partners zoals de Wellcome Trust. Uiteindelijk werd het een kantelpunt in het Europese wetenschapsbeleid, met als resultaat dat inmiddels bijna 90% van de wetenschappelijke publicaties in Nederland vrij toegankelijk is. Daarnaast vertelt Smits over zijn visie op samenwerking en excellentie in de academische wereld. Hoewel hij erkent dat wetenschappers vaak concurreren om prestigieuze publicaties, ziet hij ook hoe samenwerking juist kan leiden tot innovatieve doorbraken. Het draait volgens hem om het vinden van de balans tussen individuele passie en collectieve vooruitgang. Binnen de universiteit moedigt hij onderzoekers aan om samen te werken met industriepartners, zoals in de Brainport-regio, waar bedrijven als ASML en VDL hun krachten bundelen met de universiteit. De TU Eindhoven is ondanks zijn sterke binding met chip- en quantumonderzoek ook betrokken bij veel wetenschappelijk onderzoek rond sport. De universiteit beschikt over een windtunnel die oorspronkelijk bedoeld was voor bouwkunde en aerodynamica, maar inmiddels ook gebruikt wordt door topsporters zoals wielrenners van Jumbo-Visma. Zo hebben Tom Dumoulin en Wout van Aert de tunnel benut om hun aerodynamica te verbeteren. Ook paralympische sporters uit Ierland hebben baat gehad bij de faciliteiten in Eindhoven. Dit toont aan hoe de universiteit zich niet beperkt tot traditionele onderzoeksgebieden, maar juist ruimte geeft voor creatieve initiatieven die maatschappelijke impact hebben. De universiteit zoekt actief naar samenwerking met zowel lokale bedrijven als internationale kennispartners. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van slimme rioolbuizen, waarbij onderzoek wordt gedaan naar manieren om de levensduur van infrastructuur te verlengen. Dit toont volgens Smits aan dat maatschappelijke relevantie en innovatie hand in hand gaan. Tot slot deelt Smits zijn visie op de toekomst van innovatie in Europa. Hij stelt dat het belangrijk is om bureaucratische obstakels weg te nemen en jonge onderzoekers meer ruimte te geven om te experimenteren. Hij ziet veel potentie in de nieuwe generatie, zowel in Nederland als in de rest van Europa, en roept op tot vertrouwen in hun talent en visie. De sleutel tot succes ligt in het omarmen van samenwerking en het creëren van een ecosysteem waar onderzoek, bedrijfsleven en samenleving elkaar versterken.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het tweede deel van De Innovatieregisseur, een speciale reeks afleveringen van De Technoloog, gaat Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de TU Eindhoven, in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis over zijn tijd in Brussel en het ontstaan van n van de grootste innovatieprogramma's ter wereld: Horizon 2020. De Horizon 2020-aanpak blijkt voor Europa een doorslaand succes, met drie pijlers die de onderzoeksagenda bepalen: fundamenteel onderzoek, door universiteiten geleid, toegepast onderzoek gedreven door beleidsdoelen, en industrieel onderzoek dat wordt vormgegeven door de markt. Smits legt uit dat de focus op excellentie en het loslaten van geografische spreiding cruciaal was om impact te maken. Toch leidde deze benadering tot kritiek, vooral vanuit minder innovatieve lidstaten die vonden dat de gelden onevenredig naar Noord-Europa stroomden. Ook spreken we over de noodzaak van Europese autonomie op strategische gebieden zoals cloudtechnologie en satellieten. Smits wijst op de geopolitieke druk die Europa ertoe dwingt om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse en Chinese technologie. Het recent goedgekeurde Horizon Europe programma moet hierin voorzien door een sterke focus op strategische autonomie en innovatieclusters. De Brainport-regio rond Eindhoven dient volgens Smits als een model: intensieve samenwerking tussen universiteiten, bedrijven en overheid die leidt tot duurzame technologische voorsprong. Smits benadrukt dat Europa alleen succesvol kan zijn als er sneller beslissingen worden genomen. De huidige bureaucratische vertragingen staan snelle innovatie in de weg. Hij prijst landen als Zweden en Denemarken die regelgeving hebben vereenvoudigd zonder democratische processen te schaden. Volgens Smits is er in Nederland en Europa behoefte aan een pragmatische aanpak waarbij we wellicht afscheid moeten nemen van eeuwig durende inspraakperiodes, beleidscommissies en politieke spelletjes. Gast Robert-Jan Smits Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De Technische Universiteit Eindhoven vormt deze week het decor voor een speciale editie van De Technoloog: De Innovatieregisseur. Ben van der Burg en Mark Beekhuis gaan in gesprek met Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de universiteit en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie. Kortweg: de Nederlandse innovatieregisseur. In een extra lange aflevering bespreekt Smits de positie van Nederland en Europa op het gebied van innovatie en technologie, de kracht van de Brainport-regio en de uitdagingen die voor ons liggen. Volgens Smits behoort Nederland tot de meest innovatieve landen ter wereld, maar blijft het land achter in het vermarkten van wetenschappelijke kennis. Deze innovatieparadox, waarin kennis niet altijd tot economische waarde leidt, speelt ook op Europees niveau. Hoewel Nederland op wetenschappelijk vlak hoog scoort, lukt het vaak niet om kennis om te zetten in bedrijvigheid en economische groei. Dit is volgens Smits niet alleen een nationaal probleem, maar ook een Europees vraagstuk waar al jaren tegenaan wordt gelopen. Smits benadrukt dat Nederland sterk is op het gebied van deeptech, een verzamelnaam van allerlei veelbelovende, maar nog grotendeels experimentele technologie n. Ondanks die sterke wetenschappelijke basis, ontbreekt het aan een goed ecosysteem om die kennis daadwerkelijk in de markt te zetten. In de Brainport, de regio rond Eindhoven, wordt dit probleem deels opgelost door samenwerking tussen universiteit, bedrijfsleven en overheid. Hierin ziet Smits een succesformule die Nederland breder zou moeten omarmen. In Brainport worden bedrijven aangemoedigd om samen te werken met kennisinstellingen, zonder zich te richten op kortetermijnresultaten. Zo investeert ASML in de universiteit zonder eisen te stellen aan directe productinnovaties. In plaats daarvan krijgen onderzoekers juist de ruimte om radicale, disruptieve idee n te verkennen, wat de kans vergroot op baanbrekende technologieën. De sterke positie van Brainport is niet vanzelf ontstaan. De omgeving rond Eindhoven heeft een moeilijk verleden, toen Philips en DAF aan de rand van de afgrond stonden. Uit die noodzaak is een samenwerkingscultuur gegroeid die nu zijn vruchten afwerpt. Bedrijven zoals ASML en VDL werken nauw samen met de universiteit en investeren in langdurige kennisontwikkeling, zonder per se te weten wat dit op de korte termijn oplevert. Volgens Smits is dit een onderscheidend kenmerk van de Brainport-regio. Deze samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen zorgt ervoor dat technologische innovaties daadwerkelijk vermarkt worden. Op Europees niveau pleit Smits voor eenzelfde benadering. Hij wijst erop dat Europa zich niet langer kan permitteren om verdeeld te blijven werken. Meer samenwerking is essentieel om te kunnen concurreren met technologische grootmachten zoals de Verenigde Staten en China. Europese samenwerking op het gebied van technologie en innovatie moet daarom hoog op de agenda blijven staan, vindt hij. Alleen door als blok te opereren, kan Europa concurreren met landen die veel meer investeren in onderzoek en technologie. En enkel door in te zetten op excellentie, winnen we de wereldwijde innovatieoorlog. Gast Robert-Jan Smits Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Nieuw bij BNR: De Grote Tech Show (DGTS). Dé techpodcast (en radioshow) met Ben van der Burg en Joe van Burik, voor iedereen die technologie en innovatie echt wil begrijpen. Te vinden via bnr.nl/degrotetechshow en in jouw favoriete podcast-app, dus abonneer je vooral! De Grote Tech Show gaat over AI (of: kunstmatige intelligentie), chips, cloud, cyberveiligheid, social media, quantum en entertainment. Hier hoor je hoe technologie de wereld verandert en wat dat betekent voor bedrijven, investeerders en iedereen in de samenleving. Bij DGTS krijg je de analyses, inzichten en interviews die ertoe doen. Met diepgaande gesprekken en scherpe analyses brengen we de belangrijkste technologische ontwikkelingen in kaart.Elke week spreken we kopstukken in de techwereld: CEO’s, hoogleraren, ondernemers en investeerders die werken aan de innovaties van morgen. Wat betekenen de nieuwste AI-modellen voor werk en creativiteit? Hoe blijven Europese startups concurreren met het nog altijd machtige Silicon Valley en het ondoorzichtige China? Dit zijn geen oppervlakkige interviews, maar diepgaande gesprekken waarin we de hoofdrolspelers spreken die écht impact maken. De technologische revolutie is in volle gang en beïnvloedt elk aspect van ons leven—van de manier waarop we werken en communiceren tot de geopolitieke machtsverhoudingen. Daarom brengen we niet alleen de technologische kant in beeld, maar ook de economische en maatschappelijke implicaties ervan. Naast de grote innovaties kijken we naar de bedrijven die deze ontwikkelingen vormgeven. Wat is de strategie van big tech-bedrijven zoals Google, Apple, Microsoft en Meta? Hoe verandert de concurrentiestrijd tussen Nvidia, AMD en Intel de chipmarkt? Wat betekenen nieuwe wetten en regels in Europa en de VS voor de toekomst van technologie? Daarnaast hoor je bij De Grote Tech Show, exclusief als extra podcast elke week, hoe Joe van Burik en Ben van der Burg de week in tech doornemen. Ze analyseren het laatste nieuws, plaatsen de ontwikkelingen in perspectief en geven scherpe inzichten over wat er écht speelt. Van de doorbraken in AI / kunstmatige intelligentie en de opkomst van nieuwe sociale mediaplatformen tot de impact van geopolitieke spanningen op de halfgeleiderindustrie. Regelmatig schuift een gast uit het netwerk aan om extra expertise te bieden en het debat te verdiepen. Door de combinatie van journalistieke scherpte, technische kennis en een kritische blik ontstaat een programma dat verder gaat dan de headlines en technologie in een bredere context plaatst. Of het nu gaat om de risico’s en kansen van AI-technologie of de positie van Europa in de wereldwijde technologische concurrentiestrijd, De Grote Tech Show biedt de achtergrond, de nuance en de inzichten die nodig zijn om deze ontwikkelingen echt te begrijpen. Dit maakt het programma onmisbaar voor professionals in de techsector, beleggers die strategische beslissingen willen nemen en iedereen die wil weten welke innovaties onze toekomst vormgeven. Met de combinatie van exclusieve interviews, deskundige duiding en een kritische kijk op innovatie biedt DGTS een unieke mix van diepgang en actualiteit.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Generatieve AI heeft de laatste jaren enorme sprongen gemaakt, vooral op het gebied van coding en de nieuwe trend van ‘vibe-coding’. In de tijd van GPT-3.5 was vibe-coding nog een wat ongrijpbaar concept. Hoewel AI toen al redelijk kon programmeren, ontbrak het vaak aan context en nuance om echt intuïtief te coderen. Tegenwoordig, met modellen zoals GPT-4 en Claude en toepassingen als Cursor, is vibe-coding een stuk geavanceerder en praktischer geworden. De focus ligt nu niet alleen op syntactische correctheid, maar ook op de ‘flow’ en het gevoel dat de code moet uitstralen. Te gast is Daniel de Vos, head of data & AI bij Triple, en ook enthousiast vibe-coder. Een belangrijke discussie binnen de community is de vraag of het veilig is om code te draaien die je zelf niet volledig begrijpt. Via platforms zoals LinkedIn stellen programmeurs de vraag of dit moreel verantwoord is, aangezien AI weliswaar krachtige oplossingen kan bieden, maar ook risico’s met zich meebrengt door fouten die moeilijk te traceren zijn. AI programmeert niet per se ‘mooi’, hoewel het in veel gevallen wel pragmatisch te werk gaat. De gegenereerde code is vaak functioneel correct, maar mist soms de elegantie of efficiëntie die een ervaren programmeur zou nastreven. Vibe-coding roept ook de vraag op: kan iedereen nu programmeren? In zekere zin wel, want tools als Cursor en Claude maken het laagdrempeliger dan ooit. Toch is het geen volledige vervanging van klassieke programmeervaardigheden. De output kan immers onvoorspelbaar zijn en vraagt nog steeds om enige technische achtergrond om problemen te herkennen en op te lossen. AI maakt bovendien andere fouten dan mensen. Waar mensen vaak slordig zijn in syntax of consistentie, is AI soms juist te rigide en mist het creatieve oplossingen. Bekende voorbeelden van vibe-coding zijn te vinden bij makers als Pieter Levels, die op Twitter laat zien hoe hij snel applicaties bouwt met AI. Zo creëerde hij recent een spelletje met Cursor en Claude. Dit soort toepassingen laten zien dat vibe-coding niet slechts een gimmick is, maar een fundamentele verschuiving in hoe apps worden gebouwd. Het concept gaat verder dan low-code/no-code, omdat het niet alleen eenvoud biedt, maar ook een nieuwe manier van denken over softwareontwikkeling. Toch zijn er uitdagingen. Hoewel je met vibe-coding snel apps kunt maken, stuit je op problemen wanneer de codebasis te complex of chaotisch wordt. Het taalmodel heeft moeite met duizenden regels spaghetti-code, wat betekent dat meer geavanceerde projecten vaak alsnog een menselijke touch nodig hebben. Uiteindelijk is vibe-coding geen volledige vervanging van traditionele ontwikkeling, maar biedt het wel nieuwe mogelijkheden voor makers die intuïtief willen experimenteren met code. Gast Daniel de Vos Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze technologie spreken we over de markt voor internet. Die kan namelijk wel wat meer concurrentie gebruiken, betoogt Randal Peelen, directeur van Freedom Internet. Deze rebelse ISP, met waarden als privacy én beter internet hoog in het vaandel, neemt het op tegen de grote partijen met veel marktmacht. Maak je als kleine onderneming kans op deze markt? Er is ook veel discussie over de prijs van internetdiensten in Nederland. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat het Nederlandse internet relatief duur is. Hoe komt dit? Wat zijn de factoren die meespelen in de prijsstelling van internetabonnementen? De ACM onderzoekt momenteel de markt, en de vraag is of er binnenkort veranderingen komen die de prijzen beïnvloeden. Zou de conclusie van de ACM een schok kunnen veroorzaken, of is het slechts een stap in de richting van meer concurrentie? Heeft Nederland te maken met te grote spelers op de markt, en is er sprake van eerlijke concurrentie? Daarnaast is er de kwestie van de blokkade van RT en Sputnik door de Europese Commissie drie jaar geleden. De beslissing om deze Russische staatsmedia te blokkeren stuitte op verzet van Freedom Internet. De vraag blijft of dergelijke blokkades in de toekomst vaker kunnen optreden en of dit een bredere impact kan hebben op de vrijheid van informatie. De glasvezelmarkt is ook een belangrijk thema. Hoe ver is Nederland met de aanleg van glasvezel, en welke partijen domineren deze markt? Wat is de rol van Freedom Internet in deze context, en hoe voelt het om afhankelijk te zijn van andere partijen voor de infrastructuur? Een belangrijke ontwikkeling is de overname van 200.000 aansluitingen van Deltafiber door Glaspoort, een onderdeel van KPN. Hoe gaat de ACM hiermee om? Wat betekent deze overname voor de concurrentie op de glasvezelmarkt? Na de voltooiing van de aanleg van glasvezel zullen ISP’s elkaar waarschijnlijk beconcurreren op klantaansluitingen, maar wat is de volgende stap voor internetinfrastructuur? Gast Randal Peelen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Commerciële maanmissies maken een opmars, en de recente landing van de Blue Ghost-lander van Firefly Aerospace onderstreept deze ontwikkeling. Firefly is een relatief jong ruimtevaartbedrijf dat naast de maanlander ook lichte draagraketten bouwt. Het bedrijf is onderdeel van een bredere trend waarin private ondernemingen een steeds grotere rol spelen in de verkenning van de maan. Met bedrijven als Intuitive Machines en ispace uit Japan lijkt er een nieuwe markt te ontstaan waarin commerciële missies de norm worden. De technische uitdagingen blijven echter groot, bespreken Ben van der Burg en Daniël Mol met technologiejournalist én space cowboy Thijs Roes. Een van de meest voorkomende problemen bij maanlandingen is dat veel landers omvallen. Dit heeft te maken met de lage zwaartekracht en het verraderlijke maanoppervlak. Succesvolle landingen vereisen extreme precisie en geavanceerde autonome besturingssystemen. Desondanks is de recente succesvolle landing van Blue Ghost een teken dat de technologie vordert. De vraag is waarom er nu plots zoveel interesse is in de maan. Er zijn meerdere redenen: de zoektocht naar waardevolle grondstoffen, zoals waterijs dat kan dienen als brandstof voor verdere ruimtemissies, en de maan als mogelijke tussenstop voor missies naar Mars. Interessant is dat Elon Musk weinig interesse toont in de maan en zijn focus op Mars houdt, terwijl Jeff Bezos met Blue Origin wél naar de maan kijkt. Overheden en ruimtevaartorganisaties spelen ook nog steeds een belangrijke rol. Europa werkt aan de Argonaut-lander, maar die zal pas in 2031 gelanceerd worden, wat de vraag oproept of overheden te traag bewegen in vergelijking met de private sector. Sinds de Apollo-missies in 1972 zijn er geen bemande maanlandingen meer geweest, deels door budgettaire beperkingen en deels door een gebrek aan geopolitieke urgentie zoals in de Koude Oorlog. Toch wordt er nu weer gewerkt aan bemande maanreizen, onder meer door NASA’s Artemis-programma. Een ander vraagstuk is de regelgeving. Kunnen bedrijven zomaar op de maan landen? En wie heeft het recht om maanmineralen te exploiteren? Er zijn internationale afspraken, zoals het Ruimteverdrag, maar in de praktijk nemen landen en bedrijven steeds meer eigen initiatieven. Tegelijk blijft ruimtevaart vaak buiten geopolitieke spanningen, al is het de vraag of dat zo blijft. Tot slot rijst de vraag of maanmissies nog te rechtvaardigen zijn in een wereld met urgente problemen op aarde. Ruimtevaart biedt innovatie en technologische vooruitgang, maar de kosten en ethische overwegingen blijven onderwerp van discussie. Wat betekent een permanente menselijke aanwezigheid op de maan voor de toekomst van de mensheid? De antwoorden hierop bepalen of de maan een nieuw hoofdstuk wordt in de menselijke beschaving. Gast Thijs Roes Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De ontwikkeling van AI wordt wereldwijd gedomineerd door twee machtsblokken: de hyperkapitalistische bedrijven uit de VS en de door de staat gecontroleerde techgiganten in China. In de VS bepalen marktkrachten en investeerders het tempo, terwijl in China de overheid een directe rol speelt in het sturen van innovatie en het gebruik van AI-technologie. Beide modellen roepen ethische vragen op over transparantie, privacy en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daar moet een antwoord op komen, betoogt onze gast in deze aflevering. Pim Haselager is hoogleraar Maatschappelijke implicaties van Kunstmatige Intelligentie bij de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit. De vraag is namelijk of de huidige AI-aanbieders uit deze regio’s ethisch opereren. Kritiek op het Amerikaanse model richt zich op de drang naar winstmaximalisatie, die kan leiden tot datamonopolies en misbruik van gebruikersgegevens. In China zijn de zorgen juist gericht op staatscontrole en de inzet van AI voor surveillance. Dit roept de vraag op of er een alternatief mogelijk is: een ‘derde weg’ die ethische waarden centraal stelt, zo stelt Haselager. Het gaat niet alleen om een moreel idee, maar ook om technologische keuzes: welke infrastructuur en standaarden worden gehanteerd om ethische AI daadwerkelijk te realiseren? Een bedrijf dat deze principes volgt, zou bijvoorbeeld transparante algoritmes hanteren, geen ongebreidelde dataverzameling doen en maatschappelijke impact als kernwaarde hebben. De vraag is of er markt is voor deze benadering. In Europa groeit de interesse in verantwoorde AI, en ook in delen van Azië en Zuid-Amerika wordt gezocht naar alternatieven voor de dominantie van Amerikaanse en Chinese technologie. Europa heeft bovendien een sterke positie op het gebied van regelgeving. Wetgeving kan deze derde weg versterken door kaders te scheppen die ethische AI stimuleren en monopolisering tegengaan. De Europese Unie en lidstaten kunnen dit bewerkstelligen door investeringen in AI-onderzoek en door startups met een ethische insteek te ondersteunen. Toch staat Europa onder druk. Sinds de herverkiezing van Trump in de VS lijkt het continent steeds vaker het hyperkapitalistische model te omarmen. Nederlandse techbedrijven pleiten voor minder regulering en meer commerciële vrijheid. De balans vinden tussen ethische AI en economische groei blijft een uitdaging. Als innovatie en kapitalisme volledig de vrije hand krijgen, ontstaan risico’s zoals misbruik van AI voor manipulatie, ondoorzichtige algoritmes en monopolievorming. Tegelijkertijd moet worden voorkomen dat talent wegtrekt naar landen waar winst en innovatie leidend zijn. Er moeten aantrekkelijke alternatieven worden geboden, zoals financiering voor ethische AI-bedrijven en aantrekkelijke onderzoeksprogramma’s. Gast Pim Haselager Video Youtube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Met De Technoloog maken we deze week onze eigen cloud. Daarvoor te gast is Bert Hubert. We hebben al Europese cloudproviders, zoals Nextcloud, OVHcloud en Scaleway, maar voldoen die wel? Wat mist er nog om een volwaardig alternatief te bieden voor de dominante Amerikaanse techbedrijven? Een cruciale vraag is wat een cloud eigenlijk soeverein maakt. Moet de infrastructuur fysiek in Europa staan? Welke hardware en software gebruiken we, en waar halen we die vandaan? Zelf ontwikkelen of inkopen? En hoe zorgen we voor schaalbaarheid, redundantie en multitenancy? We onderzoeken wat er nodig is om een Europese cloud op te tuigen die zowel technisch als economisch haalbaar is. De primaire klanten van zo’n cloudoplossing zouden waarschijnlijk overheden en de gezondheidssector zijn. Maar hoe zit het met de financiële sector? Is het überhaupt realistisch om banken en grote bedrijven van de Amerikaanse cloud te laten overstappen? En welke certificeringen zijn daarvoor nodig? Ook software speelt een grote rol. Wat is de balans tussen open source en commerciële software? Welke tools zijn nodig voor bijvoorbeeld workloadverdeling en gedistribueerde dataopslag? En hoe zorgen we ervoor dat alle hardware efficiënt met elkaar communiceert? Beveiliging en encryptie zijn vanzelfsprekend, maar welke andere operationele aspecten zijn essentieel, zoals incident management en een robuust backupbeleid? Dan is er nog de geopolitieke dimensie. Hoe kan de Amerikaanse overheid het ons moeilijk maken? Welke machtsmiddelen hebben zij om een Europese cloud te belemmeren? En wie binnen de Europese politiek ziet het gevaar van afhankelijkheid van Amerikaanse Big Tech nog steeds niet? Welke argumenten worden gebruikt om de status quo te verdedigen? Tot slot kijken we naar de grotere context. Hebben we één Europese hyperscaler nodig, of juist een netwerk van kleinere aanbieders? Hoeveel grote spelers zijn er nodig om tegenwicht te bieden aan de VS? En sluit ons beleid wel aan bij de realiteit? Open source is het uitgangspunt van de overheid, maar wordt dat ook echt nageleefd? En zijn er bedrijven die deze uitdaging willen en kunnen oppakken? Gast Bert Hubert Video Helaas geen video, deze week. Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Quantumcomputers staan aan de vooravond van een technologische revolutie. Ze beloven niet alleen snellere berekeningen, maar ook baanbrekende innovaties in geneeskunde, cybersecurity en logistiek. Maar hoe dichtbij zijn we echt? In deze aflevering van De Technoloog spreken Ben van der Burg en Mark Beekhuis met Kees Eijkel, algemeen directeur van QuTech, hét Nederlandse onderzoeksinstituut voor quantumtechnologie. Hij deelt inzichten over de stand van zaken, de uitdagingen en de ongekende mogelijkheden van quantumcomputers. De belofte van de quantumcomputer is dat ze extreem snel, extreem complexe berekeningen kunnen uitvoeren. Berekeningen waar traditionele computers duizenden jaren over zouden doen. Daarnaast is er de onkraakbare versleuteling via een quantuminternet. Maar voordat quantumcomputers op grote schaal bruikbaar zijn, moeten er nog drie grote obstakels worden overwonnen, zegt Eijkel. De eerste uitdaging is de stabiliteit van qubits. Deze zijn extreem gevoelig voor omgevingsfactoren zoals temperatuur en straling, waardoor ze lastig bruikbaar zijn in grootschalige toepassingen. De tweede uitdaging is de opschaling. Voor praktische toepassingen zijn miljoenen stabiele qubits nodig, terwijl de huidige prototypes er slechts tientallen bevatten. Tot slot is er de softwareontwikkeling. Quantumcomputers vereisen compleet nieuwe programmeertalen en algoritmes, iets wat nog in de kinderschoenen staat. Eijkel schat dat we over ongeveer tien jaar quantumcomputers hebben die daadwerkelijk inzetbaar zijn. Hij vergelijkt de huidige fase met de eerste auto’s uit de negentiende eeuw: veelbelovend, maar nog niet betrouwbaar genoeg voor brede adoptie. Binnen een decennium kunnen quantumcomputers een fundamentele impact hebben op de samenleving. Nieuwe medicijnen en behandelingen kunnen sneller op de markt komen. Gegevensbeveiliging zal een revolutie ondergaan door de introductie van onbreekbare encryptie. Slimmere logistieke systemen kunnen zorgen voor efficiëntere bevoorrading en minder verkeersproblemen. Ook als je niet direct in technologie of wetenschap werkt, zullen de gevolgen merkbaar zijn. Nederland speelt een sleutelrol in de ontwikkeling van quantumtechnologie. QuTech in Delft is een van de toonaangevende onderzoekscentra wereldwijd en werkt samen met bedrijven zoals Microsoft. De Nederlandse overheid investeert fors in quantumonderzoek, waardoor het land vooroploopt in deze technologische ontwikkeling. Dit biedt kansen voor innovatieve bedrijven en startups die quantumtechnologie willen benutten. De cybersecuritysector kan profiteren van nieuwe quantumveilige encryptieoplossingen. Gast Kees Eijkel Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ze vormen een onzichtbare bescherming tegen digitale aanvallen: ethische hackers. In deze aflevering legt Chester van den Boogaard uit hoe deze 'digitale rookmelders' (een brandweerman komt pas als het al te laat is) helpen om cyberaanvallen te voorkomen en wat organisaties direct kunnen doen om hun cyberveiligheid te verbeteren. Ethische hackers gebruiken hun kennis van cybersecurity om kwetsbaarheden in IT-systemen op te sporen. In plaats van deze informatie te misbruiken, melden zij hun bevindingen aan bedrijven, zodat deze hun beveiliging kunnen versterken voordat kwaadwillenden toeslaan. Waarom doen ze dat? Waarom stuurt Van den Boogaard soms wel drie e-mails naar websites met grote datalekken, die niet eens de beleefdheid weten op te brengen om te reageren? Om beveiligingslekken te vinden, maken ethische hackers gebruik van geavanceerde methoden en tools, waaronder netwerkscans, penetratietesten en darkweb-monitoring. Door netwerken te analyseren en doelgericht in te breken in systemen, kunnen zij zwakke plekken opsporen en rapporteren. Een recent voorbeeld illustreert de waarde van hun werk: een ethische hacker ontdekte dat inloggegevens van een mediagroep op het darkweb waren verschenen. Als hij dit niet had gemeld, hadden cybercriminelen deze gegevens kunnen misbruiken om toegang te krijgen tot bedrijfssystemen en klantinformatie. Ondanks de voordelen van ethisch hacken, reageren organisaties verschillend op meldingen van beveiligingsproblemen. Sommige bedrijven handelen snel en adequaat, terwijl anderen waarschuwingen negeren. De beste aanpak voor organisaties is om een proces op te zetten waarmee meldingen van ethische hackers direct worden beoordeeld en opgevolgd. Samenwerking via bug bounty-programma’s kan bedrijven helpen om proactief kwetsbaarheden te ontdekken en te verhelpen. Daarnaast is het essentieel dat werknemers worden getraind in cybersecurity-bewustzijn. Juridisch vervolgen van ethische hackers, en dat zal niet verrassen, schrikt mensen juist af om problemen met de beveiliging te melden. De toekomst van ethisch hacken wordt sterk beïnvloed door kunstmatige intelligentie en binnenkort misschien ook wel door quantumcomputing. AI kan helpen bij het sneller en efficiënter opsporen van kwetsbaarheden. Maar het kan ook door cybercriminelen worden gebruikt om aanvallen te verfijnen. Dit betekent ook dat ethische hackers zich voortdurend moeten aanpassen aan nieuwe technologieën. Organisaties en individuen kunnen zelf al stappen zetten om hun digitale veiligheid te verbeteren. Het activeren van tweestapsverificatie, het regelmatig bijwerken van software en het zorgvuldig omgaan met online gegevens zijn maatregelen die direct bijdragen aan een betere bescherming tegen cyberdreigingen. Het zijn allemaal logische en bekende zaken. Minder bekend is dat heel veel kwetsbare situaties het gevolg zijn van configuratiefouten. Poorten op het netwerk staan onbedoeld open. Gebruikers hebben ten onrechte rechten gekregen. Valt daar nog iets aan te doen? Gast Chester van den Boogaard Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

De gezondheidszorg staat op een kantelpunt. Kunstmatige intelligentie (AI) belooft snellere en betere diagnoses, maar hoe groot is de werkelijke impact? In de nieuwste aflevering van de podcast De Technoloog bespreekt Henk Marquering, hoogleraar radiologie en translationele AI aan het Amsterdam UMC, de kansen en beperkingen van AI in de medische praktijk. AI wordt al ingezet bij diagnostiek, bijvoorbeeld voor het detecteren van beroertes en het analyseren van MRI-scans. Toch blijkt uit onderzoek dat AI radiologen gemiddeld slechts elf minuten per maand bespaart. Dit roept de vraag op of de verwachtingen rondom AI niet te hooggespannen zijn en of de technologie daadwerkelijk de beloofde revolutie in de gezondheidszorg teweegbrengt. Een belangrijke uitdaging is de strenge regelgeving waaraan AI-systemen moeten voldoen voordat ze in de medische praktijk mogen worden toegepast. Hoewel deze regels vaak als een belemmering worden gezien, zijn ze noodzakelijk om patiëntveiligheid en betrouwbaarheid te waarborgen. Dit vertraagt de implementatie, maar voorkomt tegelijkertijd risicovolle of onbetrouwbare toepassingen. Ondanks de huidige beperkingen ziet Marquering de toekomst van AI in de gezondheidszorg positief. Hij verwacht dat AI binnen vijf jaar een standaard onderdeel zal zijn van bijvoorbeeld borstkankerscreening, mits vervolgonderzoek de daadwerkelijke meerwaarde kan aantonen. Voor zorgprofessionals betekent dit dat AI steeds vaker een rol zal spelen in diagnostiek, al blijft kritisch kijken naar de werkelijke voordelen noodzakelijk. Beleidsmakers en ziekenhuisbestuurders zullen moeten afwegen hoe regelgeving innovatie kan ondersteunen zonder de veiligheid in gevaar te brengen. Voor AI-ontwikkelaars ligt de uitdaging in het creëren van toepassingen die niet alleen technisch indrukwekkend zijn, maar ook daadwerkelijk waarde toevoegen aan de medische praktijk. De vraag blijft of AI de zorg fundamenteel zal veranderen of dat de impact uiteindelijk beperkter zal blijken dan gehoopt. Voor nu is duidelijk dat AI geen wondermiddel is, maar een technologie met potentie, mits de juiste stappen worden gezet. Gast Henk Marquering Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

In een discussie tussen tech-expert Ben van der Burg, journalist Mark Beekhuis en digitale transformatiespecialist Marco Derksen komt een cruciaal inzicht naar voren: AI is niet alleen een tool om processen efficiënter te maken, maar ook een katalysator voor fundamentele verandering binnen organisaties. Maar hoe benut je die potentie optimaal? En welke stappen moet je als organisatie zetten om AI niet alleen slim, maar ook ethisch en effectief te implementeren? Van digitalisering naar digitale transformatie Veel bedrijven zetten stappen in digitalisering: processen automatiseren, data gebruiken voor efficiëntere besluitvorming en workflows optimaliseren. Maar Derksen maakt een belangrijk onderscheid: digitale transformatie gaat niet alleen over verbeteren, maar over fundamenteel anders werken. Het vraagt om een herstructurering van bedrijfsmodellen, strategieën en culturen. De drie belangrijkste manieren waarop AI organisaties verandert: - Bureaucratie verminderen & snellere besluitvormingAI helpt bedrijven slimmer en efficiënter te werken. Door data-analyse en machine learning kunnen organisaties sneller beslissingen nemen en repetitieve taken automatiseren. Voorbeeld: In de gezondheidszorg wordt AI ingezet om no-shows te voorspellen en behandelplannen te optimaliseren. - Nieuwe businessmodellen creërenAI maakt niet alleen bestaande bedrijven efficiënter, maar kan ook hele nieuwe manieren van werken mogelijk maken. Denk aan AI-gestuurde consultancytools zoals McKinsey’s interne AI-model, dat consultants direct toegang geeft tot een enorme hoeveelheid kennis en analyses. - Slimmere ondersteuning voor professionalsBij de politie wordt AI gebruikt voor een digitale kennisassistent, waarmee agenten sneller toegang krijgen tot relevante informatie. Dit verlaagt de werkdruk en verhoogt de efficiëntie in het veld. Hoe implementeer je AI op een succesvolle en ethische manier? AI biedt enorme kansen, maar alleen als het op de juiste manier wordt geïntegreerd. Derksen benadrukt drie essentiële voorwaarden: - AI-geletterdheid binnen de organisatieWil je dat AI daadwerkelijk impact heeft? Zorg dan dat medewerkers begrijpen wat AI is, hoe het werkt en wat de ethische implicaties zijn. Dit vraagt om training en continue bijscholing. - Sterk leiderschap en een innovatiecultuurEen succesvolle AI-transformatie vereist meer dan technologie: het vraagt om leiderschap dat innovatie stimuleert. Leiders moeten niet alleen sturen, maar ook ruimte creëren voor experimenten en nieuwe ideeën. - Duidelijke processen voor implementatieAI succesvol inzetten betekent dat organisaties moeten weten waar en hoe AI waarde toevoegt. Dit vraagt om heldere strategieën en meetbare doelstellingen. Wat betekent dit voor jouw organisatie? - Ben je een manager of beleidsmaker? Dan is dit hét moment om AI serieus op de agenda te zetten en de eerste strategische stappen te zetten.- Werk je in een operationele rol? Dan wordt AI waarschijnlijk een integraal onderdeel van je dagelijkse taken – en is het belangrijk om AI-geletterdheid te ontwikkelen.- Ben je een ondernemer? Dan liggen er kansen om AI in te zetten voor nieuwe businessmodellen en efficiëntere bedrijfsvoering. Conclusie: AI is nú een strategische prioriteit AI is niet langer een technologie van de toekomst – het is een drijvende kracht achter de digitale transformatie van vandaag. Organisaties die AI slim en ethisch integreren, worden wendbaarder, innovatiever en efficiënter. De vraag is niet óf je AI moet inzetten, maar hoe je dit zo strategisch mogelijk doet. Wil je dat jouw organisatie klaar is voor de toekomst? Begin vandaag nog met het bouwen van AI-expertise en een innovatiecultuur. Gast Marco Derksen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze week staat De Technoloog in het teken van -hoe kan het ook anders- DeepSeek. Het bedrijf, opgericht in juli 2023 door Liang Wenfeng, claimt betere prestaties dan GPT-4 tegen een fractie van de kosten. De timing van de aankondiging, precies tijdens de eerste campagneweek van Donald Trump, doet denken aan eerdere Chinese tech-demonstraties zoals de Huawei Mate 60 Pro lancering. Te gast is tech- en China-expert John Lin. DeepSeek, voortgekomen uit het Chinese hedgefonds High Flyer, heeft het model ontwikkeld zonder toegang tot Nvidia's krachtigste H100-GPU's. In plaats daarvan gebruikte het bedrijf de H800-variant en ontwikkelde het eigen oplossingen voor het optimaliseren van GPU-clusters, waaronder het Fire-Flyer AI-HPC systeem. Het model maakt gebruik van reinforcement learning en distillation-technieken om de efficiëntie te verhogen. De vraag rijst of dit een signaal is dat de Amerikaanse exportrestricties op high-end chips minder effectief zijn dan gedacht. Chinese tech-giganten als Baidu (met Ernie), Alibaba (met Qwen) en Tencent ontwikkelen ook hun eigen AI-modellen, maar deze zijn voornamelijk gericht op gebruik binnen China. DeepSeek kiest daarentegen voor een mondiale aanpak met een open-source strategie, al blijven cruciale elementen zoals trainingsdata en cloud-infrastructuur gesloten. Deze ontwikkeling past in een breder patroon van Chinese technologische doorbraken, vergelijkbaar met de vooruitgang in elektrische auto's en de 7nm-chips van SMIC. De vraag is nu hoe Amerikaanse techbedrijven en de overheid zullen reageren op deze nieuwe realiteit in de wereldwijde AI-race. Gast John Lin Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sebastiaan de With, een Nederlandse app-ontwikkelaar maakt naam in Silicon Valley. Hij vertelt hoe zijn prijswinnende camera-app Halide gebruikers een unieke ervaring biedt. En hij is openhartig: “Apple kan alles wat wij doen ook zelf. Als ze willen, is onze business morgen weg.” Een app voor de liefhebber Halide is geen standaard camera-app. Waar Apple’s ingebouwde camera moet werken voor iedereen – van grootmoeders tot professionals – richt Halide zich compromisloos op gebruikers die méér controle willen. “Wij bedienen de niche die Apple niet kan bedienen,” legt De With uit. Met functies zoals raw-fotografie en een intuïtieve bediening, biedt Halide een ervaring die fotografen meer creatieve vrijheid geeft. De app is ontwikkeld door een team van slechts twee personen. Ondertussen behaalden zij ook nog internationale erkenning in de vorm van voor hun app Kino een Apple Design Award. “Het geheim zit in de eenvoud,” zegt De With. “We ontwerpen apps die aanvoelen als een verlengstuk van je handen. Geen menu’s, maar directe controle.” De schaduwzijde van innovatie De With uit zorgen over nieuwe Europese regelgeving, zoals de Digital Markets Act. Deze wetten verplichten platforms om meerdere app-stores aan te bieden. “Dat klinkt als een kans voor kleine bedrijven, maar het creëert juist meer complexiteit en kosten,” waarschuwt hij. De With vreest dat dit soort regels vooral grote bedrijven in de kaart speelt. “Het dwingt ons om meer tijd en middelen te besteden aan administratie in plaats van innovatie. En wie is daar uiteindelijk mee geholpen?” De toekomst van fotografie Een ander groot thema is de rol van kunstmatige intelligentie (AI) in fotografie. Smartphones maken steeds meer keuzes voor de gebruiker – van belichting tot kleurcorrectie – vaak zonder dat de fotograaf het merkt. “Het is indrukwekkend, maar het roept vragen op. Op welk punt maken we geen foto meer, maar bedenken we die gewoon met AI?” De With ziet dat software en AI dominant worden. Toch ziet hij kansen voor Halide: “Er blijft behoefte aan controle en authenticiteit. Niet iedereen wil een foto die volledig door een algoritme is bepaald.” Een terugkeer naar imperfectie Tegen deze technologische achtergrond signaleert De With een opvallende trend: de herwaardering van imperfectie. “Mensen grijpen weer naar oude digitale camera’s en filmrolletjes. Niet omdat ze technisch beter zijn, maar omdat ze authentiek voelen.” Halide speelt in op deze behoefte door gebruikers meer creatieve vrijheid te geven, zonder de complexiteit van traditionele camera’s. Een app die inspireert en raakt De With’s verhaal raakt aan universele vragen: hoe behoud je controle in een wereld die steeds meer wordt overgenomen door technologie? Zijn visie inspireert niet alleen fotografen, maar ook ontwikkelaars en beleidsmakers. Door een brug te slaan tussen innovatie en menselijke emotie, laat Halide zien dat technologie meer kan zijn dan alleen een tool – het kan een ervaring zijn die raakt. Met zijn focus op controle, eenvoud en authenticiteit biedt Halide niet alleen een oplossing voor fotografen, maar ook een inspirerend perspectief op de toekomst van technologie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De opkomst van quantumcomputers brengt een fundamentele dreiging met zich mee: de mogelijkheid om binnen afzienbare tijd huidige encryptiestandaarden te doorbreken. Hans van Bommel, oprichter van ArQiver, legt uit waarom organisaties en overheden nu actie moeten ondernemen om toekomstige datalekken te voorkomen. Van Bommel benadrukt dat hoewel volledig functionerende quantumcomputers nog in ontwikkeling zijn, gegevens die vandaag worden verzameld, in de toekomst met terugwerkende kracht kunnen worden gekraakt. Dit maakt de dreiging acuut, zelfs voordat de technologie volledig operationeel is. Waarom het nu tijd is om te handelen De grootste zorg is dat quantumcomputers niet alleen huidige encryptie kunnen doorbreken, maar dat deze technologie sneller dichterbij komt dan verwacht. Van Bommel wees op recente ontwikkelingen waarbij kunstmatige intelligentie (AI) de fouttolerantie en stabiliteit van quantumcomputers aanzienlijk verbetert. "AI versnelt het proces en brengt ons dichter bij een werkende quantumcomputer," legt hij uit. Ondertussen blijven veel systemen, zoals die van banken, overheden en bedrijven, afhankelijk van verouderde beveiligingstechnologieën. Nederland, zo stelt Van Bommel, loopt achter in vergelijking met landen zoals de VS en China, die grootschalig investeren in quantumveilige technologie. Een nieuwe aanpak voor een veilige toekomst Van Bommel presenteert een oplossing die zowel praktisch als ambitieus is: de ontwikkeling van veilige, soevereine dataruimtes waarin gegevens worden verwerkt met post-quantumalgoritmen. Deze ruimtes maken het mogelijk om data te beschermen tegen toekomstige quantumaanvallen. Nederland heeft volgens Van Bommel een unieke kans om een leidende rol te spelen in deze transitie. "Door nu te investeren in quantumveilige technologie kunnen we niet alleen onze eigen digitale infrastructuur beschermen, maar ook internationaal een voorbeeld stellen," zei hij. Wat betekent dit voor jou? Voor organisaties betekent dit dat ze hun digitale infrastructuur opnieuw moeten evalueren en voorbereiden op de komst van quantumcomputers. Burgers moeten zich bewust zijn van hoe hun gegevens worden opgeslagen en welke risico's hiermee gepaard gaan. Van Bommel waarschuwt dat stilstand geen optie is: "We waren gisteren al te laat." Zijn boodschap is helder: zonder snelle actie lopen we het risico dat gevoelige gegevens, zoals bedrijfsgeheimen en persoonlijke informatie, in de toekomst worden blootgelegd. Gast Hans van Bommel Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

De gemeente Sittard-Geleen zet een strategische koers uit richting open source software. Charlotte Schoonbrood, Enterprise Architect bij de gemeente, licht in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis toe hoe deze transitie wordt vormgegeven. Deze ontwikkeling is niet alleen ingegeven door wetgeving, zoals de Wet open overheid en de Wet hergebruik van overheidsinformatie, maar ook door de wens om meer controle, flexibiliteit en efficiëntie te realiseren in gemeentelijke IT. Waarom Open Source? Volgens Schoonbrood biedt open source software gemeenten meer dan alleen kostenbesparing. Het stelt hen in staat om: Sneller te reageren op veranderingen in wet- en regelgeving. Innovatie te stimuleren door maatwerkoplossingen te ontwikkelen. Onafhankelijkheid van grote softwareleveranciers te vergroten. Toch benadrukt Schoonbrood dat een volledige overstap naar open source onrealistisch is. Sommige toepassingen blijven afhankelijk van propriëtaire software, omdat deze beter geschikt zijn voor specifieke behoeften. De Rol van Samenwerking Een van de grootste uitdagingen in deze transitie is het voorkomen van dubbel werk tussen gemeenten. Schoonbrood wijst op de cruciale rol van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bij het coördineren van standaarden en best practices. Betere samenwerking kan leiden tot een meer uniforme aanpak en efficiënter gebruik van middelen. Cultuuromslag binnen Gemeenten De overstap naar open source vereist een significante cultuuromslag. Dit betekent: Herscholing van IT-personeel, zodat zij nieuwe technologieën en methodieken kunnen omarmen. Een nieuwe mindset bij leveranciers en gemeentelijke medewerkers, gericht op transparantie en samenwerking. Ruimte voor jongere medewerkers om hun kennis van moderne technologie in te brengen. Brede Implicaties De opkomst van open source heeft niet alleen impact op gemeenten, maar ook op de bredere samenleving en politiek. Centrale regie vanuit de overheid kan helpen om maatschappelijke uitdagingen effectiever aan te pakken, zoals digitalisering en informatievoorziening. Schoonbrood ziet kansen voor een meer gecoördineerde aanpak, vooral op thema’s die meerdere overheidsinstanties raken. Hoe Reageren Leveranciers? De reactie van propriëtaire softwareleveranciers varieert. Sommige bedrijven passen zich aan door delen van hun software open source te maken, terwijl anderen vasthouden aan traditionele modellen. Dit creëert een spanningsveld tussen innovatie en behoud van marktmacht. Gast Charlotte Schoonbrood Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

We zitten rond de jaarwisseling, en dus hoor je de inzichten die Ben van der Burg in het afgelopen jaar opdeed. Hij is in gesprek met collega-host Mark Beekhuis en redacteur Daniël Mol. In de podcast De Technoloog deelde hoogleraar Chris Verhoef het afgelopen jaar een waardevol inzicht over de rol van oude en nieuwe technologieën. Verhoef benadrukte dat legacy software, zoals oudere programmeertalen en systemen, vaak betrouwbaarder is dan nieuwe technologieën. “Veel van deze systemen functioneren al tientallen jaren probleemloos,” zei Verhoef. Hij stelde dat het vervangen van deze systemen niet altijd nodig is, en dat de technologische industrie soms te snel geneigd is om nieuwe, vaak ongeteste oplossingen te omarmen. De waarde van oude technologieën Legacy systemen vormen de ruggengraat van veel kritieke infrastructuren, zoals banken en luchtvaartmaatschappijen. Terwijl nieuwe technologieën vaak worden geprezen om hun innovaties, kunnen de risico’s van bugs, beveiligingslekken en onvoorspelbaarheid groot zijn. Verhoef adviseert organisaties om zorgvuldig af te wegen of modernisering noodzakelijk is, vooral als bestaande systemen betrouwbaar functioneren. Nieuwe technologieën: Kansen en uitdagingen Naast legacy software besprak de aflevering de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) en virtual reality (VR). Hoewel deze technologieën veel potentie bieden, benadrukten de hosts het belang van ethiek en verantwoordelijkheid. Hoe kunnen we AI en VR op een manier integreren die privacy respecteert en negatieve gevolgen, zoals banenverlies, minimaliseert? Verhoef riep op tot een kritische evaluatie van deze technologieën: "Het is essentieel om niet alleen te kijken naar wat mogelijk is, maar ook naar wat wenselijk is." De impact van social media Social media kwam ook ter sprake, met name de rol ervan in gebeurtenissen zoals de bestorming van het Capitool. Verhoef nuanceerde de vaak gehoorde stelling dat social media hier de grootste boosdoener was. Hij wees op de invloed van directe uitspraken van politieke leiders en bredere maatschappelijke factoren. Dit roept de vraag op: hoe reguleren we social media zonder de bredere context uit het oog te verliezen? Technologiebedrijven onder druk Bedrijven zoals Google en Meta staan voor grote uitdagingen. Nieuwe regelgeving en toenemende zorgen over privacy dwingen hen om hun strategieën aan te passen. De hosts bespraken hoe deze bedrijven ethiek in hun bedrijfsmodellen kunnen integreren en tegelijkertijd hun marktaandeel kunnen behouden. Dit is niet alleen relevant voor bedrijven, maar ook voor beleidsmakers en consumenten die afhankelijk zijn van deze platforms. Virtual reality: De volgende doorbraak? Tot slot kwam de toekomst van VR aan bod, met specifieke aandacht voor de Apple Vision Pro. Hoewel de technologie veelbelovend is, waren de hosts het erover eens dat het nog jaren kan duren voordat VR een integraal onderdeel wordt van het dagelijks leven. Consumenten en bedrijven zullen zich moeten aanpassen aan de mogelijkheden en beperkingen van deze technologie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kunnen we technologie inzetten voor een betere samenleving zonder de menselijke waarden uit het oog te verliezen? In deze aflevering van De Technoloog bespreken Ben van der Burg, Mark Beekhuis en Daniël Mol de macht van techbedrijven, de ethische uitdagingen van AI, en de technologische verschillen tussen de VS en Europa. Ze benadrukken het belang van authenticiteit en intrinsieke motivatie, niet alleen in technologie, maar ook in hun eigen werk. Authenticiteit boven commercie De hosts noemen acteur Tom Hanks als voorbeeld: hij kiest alleen projecten waar hij volledig achter staat, ongeacht commerciële druk. Dit principe hanteren Ben en Mark ook in hun podcast. Ze laten zich niet leiden door luistercijfers, maar door oprechte interesse en nieuwsgierigheid. Dit benadrukt het belang van trouw blijven aan je waarden, een les die ook voor technologische innovaties relevant is. Macht van techbedrijven Mark uit zijn zorgen over de macht van grote techbedrijven zoals Google en Meta. Hij wijst op de willekeur waarmee diensten worden stopgezet, waardoor gebruikers zich machteloos voelen. Deze praktijk roept ethische vragen op: hoe kunnen gebruikers zich beschermen tegen de grillen van techgiganten? En welke rol moeten overheden spelen in het reguleren van deze bedrijven? AI: kansen en uitdagingen De hosts bespreken de recente ontwikkelingen in AI. Mark gebruikt AI-tools zoals ChatGPT voor praktische taken, zoals het maken van shownotes, maar blijft kritisch over de bredere implicaties. Hij benadrukt het belang van transparantie en controle over persoonlijke gegevens. De vraag wordt gesteld hoe we als samenleving kunnen zorgen voor een verantwoorde ontwikkeling van AI, waarbij de balans tussen innovatie en privacy centraal staat. Technologische verschillen tussen de VS en Europa Een interessant gespreksonderwerp is de vergelijking tussen de technologische focus in de VS en Europa. Waar de VS bekend staat om baanbrekende innovaties zoals GPU’s, richt Europa zich op praktische en duurzame oplossingen, zoals recycling. Dit roept de vraag op of Europa technologisch achterloopt, of juist een toekomstbestendige koers vaart. Deze discussie zet aan tot nadenken over wat echte vooruitgang betekent. Toekomst van de podcast De aflevering eindigt met een reflectie op de kracht van oprechte gesprekken. Ben en Mark willen blijven zoeken naar gasten met unieke inzichten, zelfs als deze minder bekend zijn. Dit onderstreept hun toewijding aan kwaliteit en authenticiteit, een waarde die ook in de technologische sector steeds belangrijker wordt. Deze aflevering biedt een inspirerende en informatieve kijk op de ethische en maatschappelijke rol van technologie. Door thema’s zoals authenticiteit, macht van techbedrijven, en AI in een bredere context te plaatsen, wordt de luisteraar gestimuleerd om kritisch na te denken over de impact van technologie op hun eigen leven.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Nederlandse politiek is een stuk toegankelijker geworden dankzij een project van Bert Hubert. Met zijn platform OpenTK ontsluit hij de enorme hoeveelheid data van de Tweede Kamer op een baanbrekende manier. Jaarlijks produceert de Tweede Kamer zo’n 50.000 documenten en houdt het 10.000 vergaderingen. OpenTK maakt deze informatie nu overzichtelijk en eenvoudig doorzoekbaar voor iedereen. Met OpenTK kunnen burgers, journalisten en beleidsmakers bijvoorbeeld direct nagaan wat een minister heeft gezegd of snel alle recente documenten over een specifiek onderwerp vinden, zoals klimaatbeleid of infrastructuur. Dit bevordert niet alleen transparantie, maar ook betrokkenheid bij het politieke proces. Hubert benadrukt: “Door deze data slim te organiseren en presenteren, maken we de democratie toegankelijker voor iedereen.” Waarom OpenTK nodig isEen opvallende conclusie van Hubert is dat de data van de Tweede Kamer veel rijker en gedetailleerder is dan de officiële website doet vermoeden. Toch biedt de overheid zelf geen gebruiksvriendelijke toegang tot deze informatie. Hubert gebruikte open data van de Tweede Kamer en ontwikkelde een systeem dat deze op een efficiënte en toegankelijke manier beschikbaar stelt. Meer controle en inclusiviteitOpenTK heeft een directe impact op de democratie: burgers kunnen beter geïnformeerd deelnemen aan het politieke proces, journalisten kunnen sneller onderzoek doen, en ambtenaren en lobbyisten hebben een krachtig hulpmiddel om beleidsinformatie te vinden. Het platform is zelfs toegankelijk voor blinden en slechtzienden dankzij de implementatie van inclusieve standaarden. “Het is niet alleen een technisch voordeel, maar ook een morele keuze om inclusiviteit centraal te stellen,” aldus Hubert. Een blik op de toekomstDe mogelijkheden van OpenTK reiken verder dan de Tweede Kamer. Hubert ziet potentie in het ontsluiten van gemeentelijke data en zelfs informatie van het Europees Parlement. Toch ligt zijn focus voorlopig op het perfectioneren van de huidige functionaliteiten en het luisteren naar feedback van gebruikers. “We willen een systeem bouwen dat echt aansluit op de behoeften van de samenleving,” legt hij uit. Een voorbeeld van burgers die het verschil makenHet succes van OpenTK laat zien hoe burgers en technologie een belangrijke rol kunnen spelen in het verbeteren van overheidsdiensten. Dit project stelt een belangrijke vraag: waarom maken overheidsinstanties niet vaker gebruik van de creativiteit en expertise van hun eigen burgers? OpenTK bewijst dat één individu, met de juiste visie en toewijding, een enorme impact kan hebben op de samenleving.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de nieuwste aflevering van de podcast Technoloog duiken de hosts samen met chipexpert Tomas Hochstenbach in de wereld van chiptechnologie. Het gesprek begint luchtig, maar groeit al snel uit tot een diepgaande en inspirerende verkenning van een van de meest kritieke onderwerpen in de moderne technologie. Tomas legt op een toegankelijke manier uit hoe chips zijn opgebouwd uit transistors en maakt onderscheid tussen verschillende soorten zoals CPU’s, GPU’s en de opkomende NPU’s (Neural Processing Units). Deze chips spelen elk een unieke rol in toepassingen variërend van algemene berekeningen tot kunstmatige intelligentie. Dit maakt de aflevering een ideale bron van kennis voor techprofessionals en geïnteresseerde luisteraars. Een belangrijk thema is Europa’s achterstand in chipproductie. Ondanks een sterke technologie-industrie slaagt Europa er niet in om mee te concurreren met giganten zoals TSMC en Intel. Tomas beschrijft hoe dit te maken heeft met de hoge kosten van chipfabricage, de afhankelijkheid van complexe infrastructuur en de geopolitieke dynamiek die deze sector beïnvloedt. Dit biedt waardevolle inzichten voor beleidsmakers en technologiebedrijven die willen bijdragen aan het versterken van Europa’s positie. De aflevering raakt ook aan de toekomst van chiptechnologie. Quantumcomputers en fotonische chips worden besproken als veelbelovende innovaties die ons kunnen helpen de huidige beperkingen te doorbreken. Toch benadrukt Tomas dat deze vooruitgang tijd kost, omdat de industrie vaak conservatief is vanwege de enorme investeringen die nodig zijn. Dit roept vragen op over hoe Europa kan innoveren en tegelijkertijd economische en geopolitieke uitdagingen kan overwinnen. De hosts en Tomas sluiten de aflevering af met een reflectie op de voortdurende zoektocht naar efficiëntere, snellere en duurzamere chips. Ze speculeren over de doorbraken die we de komende jaren kunnen verwachten, wat luisteraars inspireert om na te denken over de impact van technologische vooruitgang en de rol van Europa daarin. Deze aflevering biedt niet alleen een diepgaande uitleg over chips, maar moedigt ook aan tot actie. Het roept beleidsmakers en bedrijven op om samen te werken aan een sterker Europees ecosysteem voor chiptechnologie en geeft de luisteraar een beter begrip van de uitdagingen en mogelijkheden. Of je nu een techprofessional, beleidsmaker of technologie-enthousiasteling bent, dit gesprek biedt een schat aan kennis en inspiratie. Gast Tomas Hochstenbach Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol See omnystudio.com/listener for privacy information.

Virtuele influencers zoals Lil Miquela en Esther Olofsson domineren ons digitale landschap en veranderen de manier waarop merken verhalen vertellen. Maar wat betekent dit voor ons begrip van authenticiteit en de balans tussen mens en technologie? In de nieuwste aflevering van De Technoloog onderzoeken Ben van der Burg, Mark Beekhuis en hun gast Maarten Reijgersberg de ethische en praktische vragen achter deze digitale trend. Ontdek hoe virtuele influencers grenzen vervagen, verhalen vormgeven en ons aanzetten tot nadenken over de toekomst van mens en machine. Wat maakt een influencer?Maarten Reijgersberg, een pionier op het gebied van digitale communicatie, stelt een prikkelende vraag: Zijn alle influencers niet gewoon virtueel? Zelfs menselijke influencers volgen vaak scripts en maken gebruik van filters om een zorgvuldig georkestreerd imago neer te zetten. Virtuele influencers zoals Esther Olofsson doen hetzelfde, maar met een verschil: ze zijn volledig gecreëerd door technologie, flexibel, onvermoeibaar en perfect af te stemmen op de wensen van een merk. Authentiek of een illusie?In een wereld waar authenticiteit een marketingstrategie is geworden, stelt Maarten: Misschien is het concept ‘authenticiteit' zelf wel een illusie. Dit roept de vraag op: waarom zou een digitaal personage minder echt zijn dan een menselijke influencer? Het publiek wil vooral een verhaal dat aanspreekt en verbindt, ongeacht wie (of wat) het vertelt. Technologie en vertrouwenVirtuele influencers kunnen enkel succesvol zijn als ze transparant zijn over hun niet-menselijke aard. Mensen accepteren een digitaal personage, zolang ze weten dat het een creatie is. Dit idee strekt zich uit naar andere technologieën zoals AI-chatbots en digitale merkambassadeurs, die steeds vaker persoonlijkheid en empathie uitstralen. De vraag blijft: hoe ver mogen we gaan met het vermengen van menselijke en digitale eigenschappen? De ethische verantwoordelijkheidAI en virtuele influencers bieden ongekende mogelijkheden, maar brengen ook ethische uitdagingen met zich mee. Maarten benadrukt dat de technologie zelf neutraal is; het zijn de makers en bedrijven die verantwoordelijk zijn voor hoe ze deze tools inzetten. Transparantie, ethische overwegingen en respect voor het publiek zijn essentieel om vertrouwen en geloofwaardigheid te behouden. De opkomst van virtuele influencers daagt ons uit om anders te denken over authenticiteit, invloed en technologie. Terwijl menselijke creativiteit en digitale innovatie steeds meer verweven raken, is het aan makers en bedrijven om deze evolutie te sturen. Het publiek vraagt niet om perfectie, maar om eerlijkheid en verbinding.   Het artikel waar Ben naar vroeg: In de reclamewereld neemt AI al heel wat werkzaamheden over   Gast Maarten Reijersberg Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol  See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering bespreken Mark en Ben samen met hun gast Laurens Hof van Fediverse Report de toekomst van sociale netwerken. En dan in het bijzonder decentrale sociale netwerken. Bluesky, een alternatief voor Twitter, staat centraal. Hof legt uit hoe Bluesky verschilt van andere platforms zoals Mastodon, dat gebruikmaakt van een ander protocol. De discussie gaat dieper in op de voordelen en nadelen van deze decentrale netwerken en de rol van open protocollen. Een verrassende conclusie die naar voren komt, is dat Bluesky wel eens de gedoodverfde winnaar zou kunnen zijn in de strijd om de volgende generatie sociale netwerken. Dit succes zal echter afhangen van de bereidheid van gebruikers om hun data publiek toegankelijk te maken. Dit roept de vraag op of gebruikers daadwerkelijk comfortabel zijn met deze mate van openheid en of er ruimte is voor een nieuw protocol dat beter omgaat met privédata. De hosts en hun gast bespreken ook de impact van blokkeerfuncties en communitybeheer op de gebruikerservaring. Ze vergelijken Bluesky met andere platforms zoals Mastodon en bespreken hoe deze functies bijdragen aan een gezondere en veiligere community. Toekomstige ontwikkelingen, zoals de mogelijke groei en schaalbaarheid van Bluesky, komen ook aan bod. Ze bespreken de financiering en businessmodellen die nodig zijn voor duurzame groei, waarbij Laurens aangeeft dat Bluesky momenteel wordt gefinancierd door venture capital, maar dat er plannen zijn voor abonnementen en andere inkomstenbronnen. De aflevering eindigt met een reflectie op de grote vragen die tijdens het gesprek zijn opgeworpen. Kan Bluesky de schaal bereiken van grote sociale netwerken zoals Twitter? Hoe effectief zijn decentrale netwerken in het behouden van een gezonde en veilige community? Wat zijn de lange termijn businessmodellen voor platforms zoals Bluesky? Hoe zullen gebruikers reageren op de verschuiving naar meer open en decentrale protocollen? Deze vragen bieden stof tot nadenken en laten zien hoe complex en dynamisch de wereld van sociale netwerken en technologie is.   Gast Laurens Hof Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog verkennen Mark en Ben een onverwacht fascinerend onderwerp op het kruispunt van feminisme en programmeertalen. Hun gast, Felienne Hermans, hoogleraar in de informatica, deelt haar inzichten en onderzoek naar hoe genderdynamiek de wereld van programmeertalen beïnvloedt. Mark en Ben stellen de vraag wat er zou gebeuren als vrouwen de meerderheid zouden vormen in de programmeerwereld en hoe de uitkomsten en de programmeertalen zelf zouden veranderen. Felienne bespreekt haar lezing en blog over feminisme in de praktijk en geeft voorbeelden van hoe feministische principes kunnen worden toegepast in de informatica. De discussie gaat over hoe de huidige programmeertalen vaak complex en ontoegankelijk zijn, wat een weerspiegeling is van een masculiene cultuur. Felienne geeft voorbeelden van hoe programmeertalen zoals Python, JavaScript en zelfs C++ toegankelijker kunnen worden gemaakt. Ze deelt haar ervaringen met het ontwikkelen van programmeertalen die toegankelijk zijn voor kinderen en niet-Engelstaligen. Als voorbeeld benoemt zij foutmeldingen die programmeurs kunnen krijgen, die vaak ondoorgrondelijk kunnen zijn voor gebruikers. Een verrassende conclusie die wordt getrokken, is dat de complexiteit van programmeertalen vaak een gevolg is van een cultuur die moeilijkheid waardeert als een statussymbool. Een eenvoudigere programmeertaal kan net zo effectief zijn. Dus het is expres ingewikkelder gemaakt dan nodig. De aflevering roept grote vragen op, zoals hoe de wereld van programmeertalen eruit zou zien als vrouwen de meerderheid zouden vormen, wat de praktische implicaties zijn van feministische principes in de informatica, en hoe de huidige masculiene cultuur de toegankelijkheid en het ontwerp van programmeertalen beïnvloedt. Ook wordt besproken of eenvoudiger programmeertalen dezelfde problemen kunnen oplossen als de huidige complexe talen en hoe we de programmeerwereld inclusiever kunnen maken voor verschillende genders en culturen. Deze aflevering biedt een diepgaande en verfrissende kijk op hoe genderdynamiek de wereld van programmeertalen beïnvloedt. Feline Hermans daagt ons uit om na te denken over de implicaties van een meer inclusieve benadering in de informatica. Ze benadrukt dat eenvoud en toegankelijkheid niet alleen wenselijk zijn, maar ook haalbaar en potentieel revolutionair. Het paper van Felienne Hermans, Feminism in Programming Language Design   Gast Felienne Hermans Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van de Technoloog, nummer 417, duiken Ben van der Burg en Mark Beekhuis in de wereld van slaaptechnologie met hun gast Lucia Talamini, hoofd van het UvA Slaaplab en oprichter van DeepSleep Technologies. Het gesprek begint met een discussie over de invloed van technologie op onze slaap en de paradox dat hoewel technologie bedoeld is om ons leven te verbeteren, het vaak juist onze slaap verstoort. Talamini benadrukt dat pre-industriële samenlevingen geen slaapproblemen kenden, wat suggereert dat moderne technologieën en levensstijlen een grote rol spelen in onze huidige slaapstoornissen. Een verrassende conclusie die al snel naar voren komt, is dat veel van de populaire slaaptrackers en gadgets niet zo nauwkeurig zijn als we denken. Talamini legt uit dat bewegingssensoren in smartwatches en andere apparaten vaak niet goed kunnen onderscheiden tussen stil liggen en daadwerkelijk slapen, wat leidt tot onnauwkeurige slaapdata. Dit roept de vraag op of we niet te veel vertrouwen op deze technologieën en of ze ons daadwerkelijk helpen beter te slapen. Het gesprek gaat verder over de verschillende soorten slaapstoornissen en de rol van diepe slaap in het herstel van lichaam en geest. Talamini legt uit dat diepe slaap cruciaal is voor groei- en herstelprocessen, en dat een gebrek aan diepe slaap kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals diabetes, depressie en metabole stoornissen. Dit leidt tot de vraag hoe we onze diepe slaap kunnen verbeteren en welke rol technologie hierin kan spelen. Talamini introduceert de technologie van DeepSleep Technologies, die gebruik maakt van zachte geluiden om hersengolven te manipuleren en zo de diepe slaap te verbeteren. Deze technologie meet hersenactiviteit met een hoofdband en stuurt geluiden uit die de natuurlijke slaapgolven versterken. Dit roept de vraag op of we met deze technologie de kwaliteit van onze slaap significant kunnen verbeteren zonder de nadelen van traditionele slaapmiddelen. Ook komen de mogelijke toepassingen aan bod van deze technologie buiten het verbeteren van slaap. Talamini vertelt over lopend onderzoek naar het gebruik van geluidstimulatie voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en het verbeteren van geheugenfuncties. Dit opent de deur naar een breed scala aan potentiële toepassingen van hersengolfmanipulatie, wat de vraag oproept hoe ver we kunnen gaan in het beïnvloeden van onze hersenactiviteit voor therapeutische doeleinden.   Gast Lucia Talamini Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog kijken we naar de ethische kanten van kunstmatige intelligentie. Dat doen we met Ben Zevenbergen, AI-ethicus bij Google. Hij deelt zijn ervaringen en uitdagingen als ethicus bij een van de grootste techbedrijven ter wereld. Hij vertelt hoe Google omgaat met de ethische kant van AI, zoals het ondersteunen versus vervangen van menselijk denkwerk. Een voorbeeld dat hij noemt, is hoe AI kan helpen bij het maken van huiswerk, maar tegelijkertijd het leerproces van studenten kan ondermijnen. Dit roept de vraag op: hoe zorgen we ervoor dat AI ons helpt zonder ons afhankelijk te maken? Een ander onderwerp is de rol van AI in zoekmachines en andere producten van Google. Zevenbergen legt uit hoe ethische overwegingen worden meegenomen in de ontwikkeling van deze technologieën. Hij benadrukt dat veel technische keuzes ook ethische keuzes zijn, en hoe belangrijk het is om verschillende perspectieven te overwegen bij het ontwerpen van AI-systemen. Het gesprek krijgt een interessante wending wanneer Zevenbergen vertelt over de samenwerking met sciencefiction-schrijvers om toekomstscenario's te schetsen. Deze scenario's helpen teams bij Google om na te denken over de mogelijke gevolgen van hun technologieën, zowel positief als negatief. Wat is de balans tussen technologische vooruitgang en ethische verantwoordelijkheid. Zevenbergen legt uit hoe Google probeert om AI-systemen veilig en betrouwbaar te maken, ondanks uitdagingen zoals hallucinaties en desinformatie. Hij geeft inzicht in de processen en teams die betrokken zijn bij het testen en verbeteren van deze systemen. De aflevering eindigt met een reflectie op de bredere impact van AI op de samenleving. Zevenbergen deelt zijn visie op hoe we als samenleving kunnen omgaan met de snelle ontwikkelingen in AI en welke rol ethici daarbij spelen. Hij benadrukt het belang van een voortdurende dialoog en samenwerking tussen technici, ethici en de samenleving als geheel.   Gast Ben Zevenbergen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog duiken we diep in de wereld van energieopslag en -productie met een fascinerend gesprek over de Battolyser. Onze gast, Mattijs Slee, medeoprichter van Battolyser Systems, neemt ons mee op een reis door de innovatieve technologie die zowel elektriciteit kan opslaan als waterstof kan produceren. Dit systeem kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Mattijs Slee legt uit wat een Battolyser is en hoe het werkt. Het apparaat combineert de functies van een batterij en een elektrolyser, waardoor het zowel elektriciteit kan opslaan als waterstof kan produceren. Dit is essentieel voor een toekomst met veel zonne- en windenergie. We bespreken de noodzaak van efficiënte energieopslag in een wereld die steeds meer afhankelijk wordt van hernieuwbare energiebronnen. Hoe kunnen we de energie van zon en wind optimaal benutten? De Battolyser biedt een oplossing door energie op te slaan wanneer er een overschot is en deze vrij te geven wanneer er vraag is. Mattijs deelt de technologische innovaties achter de Battolyser, waaronder het gebruik van ijzer en nikkel in de elektroden. Deze materialen zijn niet alleen overvloedig en goedkoop, maar ook minder afhankelijk van geopolitieke spanningen. Hoe ziet de implementatie van Battolysers eruit in de praktijk? We krijgen inzicht in de huidige en toekomstige projecten, zoals de installatie van een megawatt-systeem in de Rotterdamse haven. Mattijs bespreekt ook de uitdagingen en successen van het opschalen van deze technologie. Waterstof speelt een cruciale rol in de energietransitie. We verkennen hoe de Battolyser bijdraagt aan de productie van waterstof en waarom dit zo belangrijk is voor industriële toepassingen en het verminderen van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Al vroeg in het gesprek onthult Mattijs een verrassende conclusie: de Battolyser-technologie, gebaseerd op een uitvinding van Thomas Edison uit 1902, kan een sleutelrol spelen in het oplossen van de huidige energiecrisis. Door de unieke combinatie van batterij- en elektrolysefuncties biedt de Battolyser een flexibele en efficiënte oplossing voor zowel energieopslag als -productie. Dit maakt het mogelijk om optimaal gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen en draagt bij aan een duurzamere toekomst. Tijdens het gesprek worden verschillende vragen opgeworpen: Hoe werkt de Battolyser precies en wat maakt het zo uniek? Waarom zijn ijzer en nikkel de gekozen materialen voor de elektroden? Hoe kan de Battolyser bijdragen aan de stabiliteit van het elektriciteitsnet? Wat zijn de uitdagingen bij het opschalen van deze technologie? Hoe ziet de toekomst van waterstofproductie eruit met de Battolyser?   Gast Mattijs Slee Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël Mol  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is niet eens de vraag of je AI uit je klas zou moeten weren. Het bestaat, dus het is in de klas. En in de lerarenkamer. En het is er tijdens het nakijken van toetsen. De vraag is wel hoe je er vervolgens mee omgaat. Je kunt toetsen, bijvoorbeeld, vrij eenvoudig ChatGPT-proof maken, denkt Barend Last. Wel schuilen er altijd privacyproblemen in alle hoeken. Maar met digitale soevereiniteit zou je die het hoofd kunnen bieden. Een nationaal LLM zou daarbij een uitkomst kunnen bieden. Ook al zal zo'n taalmodel, gezien het budget, slechts een schim kunnen zijn de modellen van de Amerikaanse BigTech. De vraag is ook of iedereen AI met dezelfde intenties wil inzetten. Je kunt het onderwijs er beter mee maken, denkt Last. Maar misschien ook wel goedkoper, dacht hij te zien in de groter wordende ogen van een schooldirecteur. Tot slot bespreken we of leerlingen wel genoeg leren over de 'echte' wereld, om die kennis in te zetten met AI. Want als je geen ambachtsman of -vrouw bent, is toegang tot AI misschien niet eens zo nuttig.   Gast Barend Last Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Uiteindelijk gaat het om mensenlevens. En dus om grote en kleine wapensystemen. Maar oorlog voeren begint en eindigt met enorme databases. En met Excel. Welke computersystemen gebruikt de NAVO eigenlijk? En hoe werken die systemen met elkaar samen? Het zijn er verrassend veel. En vaak is de interface tussen die verschillende systemen geen API, maar een mens. Dat is maar goed ook, denkt Patrick Bolder, defensiespecialist bij HCSS. Met Bolder praten we over welke data er verzameld worden voor een operatie kan starten. Over de rol van AI aan het front. En over het voordeel van lasercommunicatie boven radioverbindingen.   Gast Patrick Bolder Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat zou het mooi zijn als alle websites door iedereen te gebruiken waren. Maar met een handicap kan flink roet in het eten gooien, of die handicap nou visueel, motorisch of cognitief is. Voor overheidswebsites gelden al jarenlang strenge regels. Maar bijna geen website houdt zich daar volledig aan. Voor bedrijven komen die regels ook. Zomer volgend jaar moet je vijftig vinkjes kunnen zetten voor toegankelijkheid van je website. Moet van Brussel. Maar eigenlijk wil je dit natuurlijk ook wel, als je om je klanten geeft. Ik zou er maar niet mee wachten tot deze regels volgende zomer van kracht zijn, suggereert Marinus Ames. Alleen al het nagaan of je die vinkjes hebt, is een heleboel werk. Over een quick scan doet hij twee dagen. Wil je het écht weten, dan is hij daar elf dagen mee bezig. En dan weet je alleen maar hoe je ervoor staat, maar is er nog niets aan je website verbeterd. Het is niet alleen slecht nieuws, dat je -alweer- aan nieuwe eisen moet voldoen. Je hebt er zelf ook voordeel van. Zo leidt het programmeren van een website met die vijftig vinkjes bijvoorbeeld tot betere code. En Ames is ervan overtuigd dat het op de lange termijn ook beter werkt dan het zoveelste dark pattern in te zetten.   Gast Marinus Ames Links Linkedin post: Laat me alstublieft niet steeds om hulp vragen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Meer dan de helft van het internetverkeer komt niet van mensen maar van bots. Dat gaat om bots in alle soorten en maten. Van autocomplete als je googelt tot door AI gecreëerde virtuele influencers. Is het erg, als meer dan de helft van de gebruikers doods is? vraagt Rudy van Belkom, directeur van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek, zich af.  En als dat zo is, kun je daar dan iets aan doen? Iets wat niet alleen werkt bij goed-, maar juist ook bij kwaadwillenden. Kun je bijvoorbeeld keuzes in het ontwerp van het internet zo aanpassen, dat de scherpe kantjes eraf gaan. Zodat bijvoorbeeld troll farms niet boven komen drijven, maar juist wegzakken in de modderige onderstroom. Van Belkom heeft wel een idee. Of toch tenminste een begin daarvan.   Gast Rudy van Belkom Links SST Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

AI gaat de advocaat vervangen. Dat horen we al jaren. Maar hoe zit het echt? We beginnen dicht bij huis. Hoeveel wordt Copilot gebruikt bij een advocatenkantoor? Belastingadvocaten werken graag met Excel, dus daar komt dat zeker voor, vertelt director of information technology & innovation bij CMS Netherlands, Bert Vries. Maar er zijn ook speciale systemen voor al die andere advocaten. Bij CMS gebruiken ze Harvey. Wat kan dat systeem? En hoeveel tijd bespaart het die advocaten? Kunnen advocaten eigenlijk goed prompts schrijven om de AI de beste opdracht te geven? Jawel, zegt Vries. En uit de eerste surveys onder de gebruikers blijkt ook dat advocaten daadwerkelijk gelukkiger worden, van werken met ondersteuning van AI. De keuze voor Harvey is wel een spannende, denkt Ben. Het is een start-up, en wie weet hoe lang ze blijven bestaan. Bovendien, zou je al die vertrouwelijke juridische documenten zomaar uploaden naar Copilot?! Gast Bert Vries Eerder schreef het fd. ook al over Harvey bij CMS. Links CMS Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Als we het hebben over chipmachines gaan de gedachten meteen naar ASML. Maar ook tussen de chip en het moederbord domineert een Nederlandse chipmachinemaker. BE Semiconductor Industries ofwel Besi.  Sterker, dat hele groene moederbord zal over een paar jaar verdwijnen, en opgaan in de package die om de chip zit. Dat vertelt de oprichter en ceo van Besi, Richard Blickman. Met Blickman bespreken we de razendsnelle technologische ontwikkelingen in die packages. Hoe je gesoldeerde verbindingen kunt vervangen door hybrid bonding, een verbinding zonder soldeer, lijm, plakband of wat dan ook. 'Gewoon' twee stukjes koper tegen elkaar leggen en ze versmelten. Als je weet wat je doet. Ook vertelt Blickman over hoe je voorop kunt lopen met de nieuwste technieken, in een conservatieve bedrijfstak. Hij verbaast zich over hoe kort de meeste mensen nog maar bij bedrijven blijven. Zelf zit hij inmiddels 40 jaar bij Besi. Want, zo is zijn stellige overtuiging: als ceo moet je heel precies de techniek begrijpen van de producten die je ontwikkelt en verkoopt. Gast Richard Blickman Links Besi Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Eén van de grootste uitdagingen op het internet is de strijd tegen desinformatie. Dat was al een tijdje bekend, maar sinds de introductie van ChatGPT (en daarmee het begin van de hype rond kunstmatige intelligentie) is er een extra dimensie bijgekomen. Uit onderzoek blijkt dat over een paar jaar 90% van het internet zou kunnen bestaan uit door AI gegenereerde content. Een groot deel daarvan kunnen we met of zonder opzet desinformatie noemen.  En dat is een probleem, ziet ook Claes de Vreese, universiteitshoogleraar Artificial Intelligence en Society aan de Universiteit van Amsterdam. Met Claes bespreken we de verschillende soorten desinformatie, de rol van de grote online platforms én de journalistiek. Ook staan we stil bij de impact van desinformatie en AI op verkiezingen wereldwijd. 2024 was een verkiezingsjaar en na negen maanden kunnen we voorzichtig de balans opmaken. Welke impact heeft AI gehad? En welke impact gaat kunstmatige intelligentie nog hebben? Bijvoorbeeld tijdens de presidentsverkiezingen in de VS, want de hoeveelheid AI-content lijkt daar toch enorm te groeien.  Gast Claes de Vreese Links   Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Roerige tijden rond socialmediaplatforms. In Brazilië staat het X van Elon Musk op de tocht door een conflict met de staat en dan vooral het hooggerechtshof. Rechter Alexandre de Moraes heeft geen geduld met de techmiljardair en heeft X inmiddels op zwart laten zetten? Staat de vrijheid van meningsuiting hiermee onder druk? En hoe zit dat met de arrestatie van Telegram-CEO Pavel Durov? De topman van de berichtendienst werd aangehouden in Frankrijk en wordt medeplichtig gehouden voor allerlei cybercrimes.  Met onafhankelijk tech-jurist Geert-Jan Koning bespreken we het boek Free Speech: A History from Socrates to Social Media van Jacob Mchangama en praten daarna door over vrijheid van meningsuiting op het internet. Sinds de introductie van de grote sociale platformen is dat één van de grootste uitdagingen op online-gebied. Hoe modereer je fatsoenlijk, zonder dat je mensen onnodig censureert? Ook kijken we naar de rol van de wetgevende macht. Welke rol speelt de Europese Digital Services Act (DSA) in dit alles? Is de DSA een fatsoenlijke wet op dit gebied, met zijn verplichting tot het modereren van content? Had Telegram eerder moeten worden aangepakt onder deze wet? En hoe zit het dan met X in Europa? Kan die app, met genoeg tegengas van Elon Musk, hier ook verboden worden? En wat zegt dat dan weer over de vrijheid van meningsuiting op ons continent? En hoe kan een middenweg er dan uitzien: het aanpakken van desinformatie, zonder het inperken van de vrijheid van meningsuiting?  Gast Geert-Jan Koning Links Free Speech van Jacob Mchangama Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.