Podcasts about nieuw guinea

We zijn nóg een keer op bezoek in Dordrecht. Vera Andreas van Toko Y-von in Dordrecht en stadgenoot en chefkok Cees Timmerman van DeliCees (en sinds kort een nieuw restaurant La Cebolla) praten met host Petra Possel over Indisch eten, opgroeien in gezinnen waar geen weelde heerst, vriendschappen en je onderscheiden in je vak. En iedereen had in die tijd een afro-kapsel, behalve Cees.Cees Timmerman - cuisinier en ondernemer - heeft net de deuren geopend van restaurant La Cebolla. Het mag van Cees en zijn vrouw Ester Weber niet een ode aan de ui heten maar onder ons gezegd: dat is het natuurlijk wel. Na een leven lang koken op steeds hoger niveau werd het tijd voor 'gewoon lekker eten' waarbij de inspiratiebronnen te vinden zijn in Zuid-Europese landen. Cees citeert Marco Pierre White: at the end of the day it's just food, isn't it? De rechterhand van Cees - keukenchef Linda Wolst - werkt ondertussen hard om alles op het bord te brengen wat door Cees wordt besproken en aan tafel wordt geproefd.Dochter uit een Indisch ondernemersgezin Vera Andreas is eigenaar van toko Y-von die al meer dan vijftig jaar in Dordrecht bestaat. De eerste jaren van het bedrijf zijn haar zeer dierbaar, lief en leed werden gedeeld met de familie.Tante Mien en oma kwamen natuurlijk mee.In 1962 kwam Vera uit Nieuw-Guinea in Dordrecht, in een pension. Het eten viel niet in de smaak: andijvie met aardappels. Veel Indische mensen gingen stiekem op hun kamertje toch Indisch koken. Nu zet Vera zich in om de Indische identiteit en cultuur met een jongere generatie te delen. Cees kwam als jong ventje in de eerste klas van de lagere school bij Vera's familie over de vloer. Hij wist niet meer dan van bruine bonen en patat en keek zijn ogen uit!Keukenprins Pieter heeft het vandaag zowaar gemakkelijk: een beetje atjar (Indisch tafelzuur) en de rest komt in hoog tempo op tafel door het werk van Cees Timmerman die een compleet diner geïnspireerd op de uienfamilie serveert. En nee, dat is nog niet genoeg want hartsvriendin Vera Andreas brengt ook allerlei lekkers mee uit haar toko. Cees knabbelt ondertussen zwaar nostalgisch op een stukje krokant gebakken rijst. "Kerak", zo klinkt het en zo heet het! Niet zomaar rijst: de aangekoekte rijst uit de stomer die eerst op de verwarming van de jaren-70 flat te drogen werd gelegd en daarna knapperig in de olie werd gebakken. Dat gaat nu wel anders...Met dank aan onze Culinaire Vriend: Hofweb.nlWil je Culinaire Vriend worden? Mail dan met adverteren@smakelijkpodcast.nl

(00:42) Protestantse zendelingen uit Nederland streken halverwege de negentiende eeuw neer in Nieuw-Guinea om de lokale Papoea-volkeren te bekeren en te ‘beschaven'. Papoea-kinderen werden vrijgekocht uit slavernij en ‘heropgevoed'. Historicus Geertje Mak schetst in haar nieuwe boek ‘Huishouden in Nieuw-Guinea' een beeld van dit ‘kolonialisme van de goede bedoelingen'. (17:22) Column van Sana Valiulina. (21:32) Het Spoor Terug: Horizontaal Leven. Een podcast over de nu 81-jarige Kees die terugblikt op zijn tijd in het sanatorium Zonneveld in Oostkapelle. Het was de plek om te genezen van tuberculose. Deze bacteriële infectieziekte die meestal de longen aantast was bij Kees ook in zijn wervels gaan zitten waardoor hij het gros van de tijd op een hard gipsen bed doorbracht. Hij gaat in deze documentaire van zijn nicht, Jacomien Kodde, terug naar die tijd en terug naar die plek. (44:33) Naar aanleiding van het Spoor Terug schuift medisch historicus Leo van Bergen aan om meer te vertellen over de geschiedenis van tuberculose en sanatoria. Waar TB vroeger volksziekte nummer één was, is de ziekte nu goed te behandelen, met medicatie, frisse lucht en rust, reinheid en regelmaat. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html)

Protestantse zendelingen uit Nederland streken halverwege de negentiende eeuw neer in Nieuw-Guinea om de lokale Papoea-volkeren te bekeren en te ‘beschaven'. Papoea-kinderen werden vrijgekocht uit slavernij en ‘heropgevoed'. Historicus Geertje Mak schetst in haar nieuwe boek Huishouden in Nieuw-Guinea een beeld van dit ‘kolonialisme van de goede bedoelingen'.

In deze uitzending gaan we in gesprek met father Joseph Emmanuel Amith, programmadirecteur van Radio Maria Papoea-Nieuw-Guinea. Hij vertelt ons meer over de werking van de radio maar ook over hoe belangrijk het bezoek van Paus Franciscus was in september 2024.

In deze aflevering staan we stil bij het tweede deel van de apostolische reis van paus Franciscus naar Azië en Oceanië en hoort u een verslag van zijn bezoek aan Papua Nieuw Guinea.

Alexander Reeuwijk neemt je mee in de tijd, op ontdekkingsreis, einde achttiende, begin negentiende eeuw. Vaar mee naar het machtige eiland Nieuw-Guinea op het fluitschip La Coquille waar ook René Primevère Lesson aan boord was als scheepschirurg, apotheker en natuuronderzoeker. En zoek mee op de levende exemplaren van de mythische paradijsvogels in de vrije natuur, die in de lucht op een vallende ster gelijken. ‘ De kleine paradijsvogels vliegen sierlijk en met een golvende vlucht; de flankveren zijn achteloos weggestopt en vormen een gracieuze en luchtige pluim, die in de lucht op een vallende ster lijkt.' De afgelopen eeuwen zijn er tal van prachtige, rijk geïllustreerde dierenboeken gemaakt, waarin wetenschap en kunst op een natuurlijke manier samenvallen. De Antwerpen Zoo bezit een grote collectie dierenboeken, die ze de sinds 2007 in langdurige bruikleen hebben gegeven aan de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Samen met Steven van Impe en Hay Wijnhoven heeft schrijver Alexander Reeuwijk, twee boeken uit die collectie, een monografie over paradijsvogels van Richard Bowdler Sharpe en een boek over duiven van Coenraad Jacob Temminck en Pauline Knip - de Courcelles, opnieuw uitgegeven en voorzien van inzichtelijke en informatieve inleidingen. Twee boeken, gemaakt door verschillende makers, over verschillende vogelsoorten in een verschillende periode en met een verschillende techniek. In deze lezing vertelt Reeuwijk over deze verschillende aspecten, maar het belang van dit soort vogelboeken en uiteraard ook over de vogels zelf, ondersteund door mooie afbeeldingen uit de boeken. Nottebohmlezing op zondag 17 maart 2024 in de Nottebohmzaal van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience.

Paleontologen van de Flinders University in Zuid-Australië hebben drie historische soorten reuzenkangoeroes ontdekt, die voorkwamen in Australië en Nieuw-Guinea. De gigantische kangoeroes genaamd 'Protemnodon', zijn megafauna die tussen de vijf miljoen en 40 duizend jaar geleden over de aarde zwierven.

Vanuit Hotel De Wereld in Wageningen praten we met Emma van Proosdij, directeur van Museum Sophiahof in Den Haag. Het museum is de pleisterplaats voor de Indische, Molukse, Papoea, en Chinees-Indonesische gemeenschap en een levendige en dynamische plek, waar culturen worden gevierd, waar geschiedenis levend wordt gehouden en waar de kennis over het verleden en de doorwerking ervan nu en in de toekomst met steeds meer mensen wordt gedeeld. De missie is het actief bijdragen aan de betekenis van het materiële en immateriële erfgoed dat samenhangt met het koloniale verleden in Nederlands- Indië/Indonesië en het levend houden daarvan in het collectieve bewustzijn van alle Nederlanders. We praten eerst over het museum en daarna zoomen we in op Nederlands laatste oorlog, die tussen 1950 en 1962, in het westelijk deel van Nieuw-Guinea. Alle info over het museum en de activiteiten vind je op www.sophiahof.nl Contact met Hein en Vincent: vrijheidskwartiertje@gmail.com

In het spectrum van wereldse uitspattingen behoort Papoea-Nieuw-Guinea in alle opzichten tot het kleurrijkste uiterste. Geef de Papoea iets om te vieren en het resultaat schiet gegarandeerd je zintuigen overhoop. Ze zijn voor de wereld wat Word Art is voor Word: kleurrijk, veelzijdig, het zou cultureel erfgoed moeten zijn, maar met sommige onderdelen kom je anno 2024 écht niet meer weg.In Papoea-Nieuw-Guinea is het stil en luid. Hier geen snelwegen, boerenprotesten en tieners die TikTok-filmpjes afspelen in de stiltecoupé. Maar wél honderden talen, dwars door elkaar. En in de kakofonie van het regenwoud speelt de mens tweede viool. Boomkangoeroes, paradijsvogels, giftige slangen en dodelijke vogels maken hier de dienst uit. Dit is geen landje dat je zonder handschoenen moet aanpakken.We zijn nooit volledig, wel origineel. Geen experts, maar wel liefhebbers. Hebben we tóch iets verkeerd gezegd of zijn we iets cruciaals vergeten? Volg ons en laat het weten.Ben je op zoek naar de shownotes? Die vind je op onze website.

Frans Pennings uit Cuijk neemt u in deze podcast mee in het verhaal over het leven van Monseigneur Herman Tillemans uit Grave. Daarover heeft hij een boek geschreven ”Pastoge Tillemasi”. Hij was een eenvoudige bakkerszoon die als priester naar Nieuw-Guinea vertrok. In Grave is er een straat naar hem vernoemd. Woensdag 25 oktober om 20.00 uur (inloop vanaf 19.30 uur) in het restaurant van Catharinahof Adres: Koninginnedijk 252, Grave

In Hoogeveen woont een gemeenschap van Molukkers die in 1962 vanuit Nederlands-Nieuw-Guinea naar Nederland zijn gekomen. Daar was oorlog want het onafhankelijk geworden Indonesië wilde ook dit gebied, dat nog Nederlands was, inlijven. Veel Molukkers voelden zich niet veilig, de meesten moesten vluchten om naar Nederland te komen. Zij kwamen terecht in Hoogeveen. Jan Tetelepta kwam er met zijn ouders en vertelt over de roerige  geschiedenis en hoe een burgemeester ervoor zorgde dat ze in Hoogeveen kwamen. En Gill Aringaneng organiseerde met vriendinnen in de werkgroep NGNL60 een groot feest naar aanleiding van 60 jaar Nieuw-Guinea Molukkers in Nederland. 

Op een ochtend in augustus 1961 vertrekt Michael Rockefeller, achterkleinzoon van de rijkste man ter wereld, samen met antropoloog René Wassink en twee lokale gidsen in een van twee kano's geknutselde catamaran vol camera's, geluidsapparatuur en tabak.⁠ De zee wordt ruw, de boot slaat om en de twee gidsen zwemmen naar de kant. Rockefeller en zijn begeleider, Wassink blijven achter op de boot. ⁠ .⁠ Na een dag besluit Rockefeller dat hij ook naar de kant gaat zwemmen. René Wassink probeert het hem uit zijn hoofd te praten, maar Rockefeller is ervan overtuigd dat hij makkelijk de kant kan halen. Hij neemt twee lege jerry cans mee als drijvers en zwemt weg. Daarna is niets meer van hem vernomen. ⁠ .⁠ De Nederlandse regering houdt het stug op een ongeluk, maar al snel beginnen er geruchten dat de jonge Amerikaan zou zijn gedood, geslacht en opgegeten door lokale kannibalen...⁠ Ik las voor deze aflevering, ondermeer, het boek De Harvard Peabody Expeditie van Jan Broekhuijse en daarnaast het boek Savage Harvest van Carl Hoffman. Allebei aanraders!  

Na twee weken afwezigheid zijn we terug. En hoe. Floris vertelt over zijn reis naar Berlijn met school en dat brengt het gesprek over de geschiedenis van de vader van Daan. Die vertelde weinig over zijn tijd in de strijd in Nieuw-Guinea - na de Tweede Wereldoorlog - maar toen was er opeens die dag dat het wel ter sprake kwam. En hoe zouden wij ons gedragen in een oorlog? Verder biecht Floris op dat hij op Schiphol een beetje dom is geweest. En vertelt hij over de professionele boxer die hij tegenkwam in een rookhok.

Nummer 152! Luchtvaarthistoricus Bas Kreuger is te gast in de studio! Als een ware Indiana Jones zette hij een expeditie op touw, om het wrak van een neergeschoten B-25 Mitchell bommenwerper te vinden in een moeras in Nieuw Guinea. Luister naar zijn fascinerende verhalen! Bas staat te trappelen om nog meer vliegtuigen op te sporen. Zoals gecrashte Nederlandse toestellen in Australië, met geld en diamanten aan boord. Wat gaat de PH-GOV doen op Valentijnsdag? Geen romantische trip: Wopke Hoekstra naar Madrid en Karien van Gennip naar Bordeaux. Menno Swart lanceert twee nieuw Twitter-accounts: volg het regeringsvliegtuig twitter.com/HeWaarisdePHGOV en de privé-jet van Max Verstappen Twitter.com/VerstappenJet Philip Dröge tovert een smakelijk verhaal uit de oude doos, over de avonturen van Prins Bernhard in regeringsvliegtuig PBX. White Horse! Onze vrienden van Eindhoven Air Base moeten iets regelen voor Kajsa Ollongren die op stap ging in de Gulfstream IV. En een primeur voor Finnair in de business class. Het boek van Bas Kreuger - KAIS - over de reddingsactie van de bemanning van de B-25 bommenwerper - kun je bestellen via Bol.com Muziek: "ME 262" - Blue Öyster Cult en natuurlijk het thema van Indiana Jones. Alle platen uit de podcast kun je beluisteren via tmhcplaylist.nl Op luchtvaartplaat.nl staan 500+ vette vliegtuighits. Tips of commentaar, of als je wilt adverteren of ons wilt sponsoren: reageer via info@tmhc.nl Geef ons vijf sterren op Spotify en Apple Podcasts. En laat een positieve review achter. Alvast bedankt. Luister ook naar Tijdreizigers, de podcast van Philip Dröge, via anchor.fm/tijdreizigers Michiel Koudstaal is onze voice-over, voor als je stemmenwerk ga je naar voxcast.nl

Met het intrekken van het visum van tennis-superster Novak Djokovic heeft de Australische regering een putdeksel opengetrokken waaruit allerhande vuiligheid naar buiten komt. Het gaat een beetje over Djokovic, maar vooral over Australië zelf. Want tegen wie geen ‘mate’ is, is het land heel wreed. Over Djokovic, die tegen vaccinatie is, mag iedereen denken wat hij wil. Hij heeft bijval, maar ook felle kritiek. Washington Post columnist Max Boot noemt hem ‘de zoveelste zanikende sport-superstar die het te hoog in zijn bol heeft.’ Dat een hoop Australiërs woedend waren dat een anti-vaxxer zomaar naar binnen mocht, terwijl zij zelf hun dierbaren uit het buitenland al twee jaar missen, is begrijpelijk. Minstens zo spannend is het onverwachte inkijkje in de binnenlandse politiek. De staat Virginia had weldegelijk ingestemd met het verlenen van een visum voor de Serviër, die weliswaar niet is gevaccineerd, maar die corona heeft gehad. Maar de immigratiedienst valt onder de federale regering van premier Morrison, en die zit in een verkiezingsjaar. Dus in al die protesten tegen de toelating van Djokovic zag hij een gouden kans. De immigratiedienst sloot hem vervolgens op in een hotel, dat onderdeel uitmaakt van het beruchte Australische stelsel van detentiecentra voor immigranten. Op dat punt is Australië met stip het wreedste land in de democratische wereld. Die detentiecentra doen denken aan Guantanamo. Het zijn gevangenissen, waar de gedetineerden soms jaren wachten op een visum. De kamers zijn cellen, van verzorging is nauwelijks sprake, het eten is barbaars. Bootvluchtelingen komen sinds 2013 terecht op het eiland Nauru, en tot voorkort in Papua Nieuw-Guinea. Een kamp op het eiland Manus is inmiddels gesloten nadat het Hooggerechtshof van Nieuw-Guinea de detentie illegaal noemde. Het is dus begrijpelijk dat de gedetineerden Djokovic via de media hebben opgeroepen om voor hen in actie te komen. Hij heeft het even zelf meegemaakt en met zijn eigen ogen gezien. Voor de vluchtelingen in detentie is de tennisster geen eigenwijze wappie, maar een metafoor voor hun eigen onrecht. Premier Morrison mag met zijn actie misschien wat stemmen winnen, hij had vast niet gerekend op dat putdeksel, dat voor de ogen van de hele wereld openging. Hij kan vast precies uitleggen wat een ‘mate’ is, maar mensenrechten vallen daar niet onder. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met het intrekken van het visum van tennis-superster Novak Djokovic heeft de Australische regering een putdeksel opengetrokken waaruit allerhande vuiligheid naar buiten komt. Het gaat een beetje over Djokovic, maar vooral over Australië zelf. Want tegen wie geen ‘mate' is, is het land heel wreed. Over Djokovic, die tegen vaccinatie is, mag iedereen denken wat hij wil. Hij heeft bijval, maar ook felle kritiek. Washington Post columnist Max Boot noemt hem ‘de zoveelste zanikende sport-superstar die het te hoog in zijn bol heeft.' Dat een hoop Australiërs woedend waren dat een anti-vaxxer zomaar naar binnen mocht, terwijl zij zelf hun dierbaren uit het buitenland al twee jaar missen, is begrijpelijk. Minstens zo spannend is het onverwachte inkijkje in de binnenlandse politiek. De staat Virginia had weldegelijk ingestemd met het verlenen van een visum voor de Serviër, die weliswaar niet is gevaccineerd, maar die corona heeft gehad. Maar de immigratiedienst valt onder de federale regering van premier Morrison, en die zit in een verkiezingsjaar. Dus in al die protesten tegen de toelating van Djokovic zag hij een gouden kans. De immigratiedienst sloot hem vervolgens op in een hotel, dat onderdeel uitmaakt van het beruchte Australische stelsel van detentiecentra voor immigranten. Op dat punt is Australië met stip het wreedste land in de democratische wereld. Die detentiecentra doen denken aan Guantanamo. Het zijn gevangenissen, waar de gedetineerden soms jaren wachten op een visum. De kamers zijn cellen, van verzorging is nauwelijks sprake, het eten is barbaars. Bootvluchtelingen komen sinds 2013 terecht op het eiland Nauru, en tot voorkort in Papua Nieuw-Guinea. Een kamp op het eiland Manus is inmiddels gesloten nadat het Hooggerechtshof van Nieuw-Guinea de detentie illegaal noemde. Het is dus begrijpelijk dat de gedetineerden Djokovic via de media hebben opgeroepen om voor hen in actie te komen. Hij heeft het even zelf meegemaakt en met zijn eigen ogen gezien. Voor de vluchtelingen in detentie is de tennisster geen eigenwijze wappie, maar een metafoor voor hun eigen onrecht. Premier Morrison mag met zijn actie misschien wat stemmen winnen, hij had vast niet gerekend op dat putdeksel, dat voor de ogen van de hele wereld openging. Hij kan vast precies uitleggen wat een ‘mate' is, maar mensenrechten vallen daar niet onder. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ver voor mijn tijd legde de man tegenover mij zittend, de basis van het parachutespringen in Nederland. Na zijn groene baret te hebben veroverd werd hij naar Nieuw-Guinea uitgezonden en daarna volgde een glanzende militaire carrière. Lichting 57-2 in deze aflevering van de Mutsdas Podcast, het levensverhaal van para-legende cdo kap bd Charles Pellens.Support 'Jouw Verhaal': https://stichtingjouwverhaal.nl/nl/jouw-verhaalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het was begin oktober 1962, toen Nieuw-Guinea net was overgedragen aan de VN. Op een ochtend in ons NAPO-veldpostkantoor werden we door de marechaussee gearresteerd. We zouden hebben gefraudeerd.

In Biak werd in 1962 een Opvang- en doorvoercentrum opgezet. De bemanning voor dat onderdeel werd weggeplukt uit diverse infanterie- en artillerie-eenheden. Zo zat ik, als dienstplichtig sergeant van een infanteriebataljon, plotseling in Nieuw-Guinea.

Op 4 mei zag ik hem op de tv tijdens de herdenking op de Dam.Een groene baret geflankeerd door zijn kleindochter.Wat deed hij daar en wie is hij eigenlijk? Lichting 59-2 vandaag in de Mutsdas Podcast het levensverhaal van Nieuw Guinea veteraan dpl cdo1 Rinus LeijsSupport 'Jouw Verhaal': https://stichtingjouwverhaal.nl/nl/jouw-verhaalSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Diep in de jungle van Nieuw-Guinea leven de Asmat. Een inheems volk dat bekend staat om hun prachtige houtsnijwerk, maar ook om hun inmiddels verdwenen traditie van het koppensnellen. Conservator Wonu Veys van het Tropenmuseum laat je aan de hand van zes metershoge bisjpalen kennismaken met hun bijzondere cultuur.Beeld: Ben GrishaaverDe podcast Topstukken wordt je aangeboden door de VriendenLoterij, dé cultuurloterij van Nederland. Ontdek meer over deze podcast op topstukkendepodcast.nl.

In deze aflevering van onze podcast praten Jarre en Lisa met Raki Ap. Raki werd geboren in West-Papoea en kwam heel jong naar Nederland als politieke vluchteling. Nu strijdt hij vanuit Den Haag voor het recht op zelfbeschikking voor de Papoea's.West-Papoea, gelegen op het eiland Nieuw-Guinea is een oude kolonie van Nederland. Na de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheid van Indonesië werd West-Papoea door de Indonesische regering geannexeerd.Nederland onderhield nauwe banden met de Papoea's en beloofde hen zelfbeschikking en onafhankelijkheid. In 1961 gaf Nederland West-Papoea een vlag en een volkslied. Er werd een interim-regering gevormd, een rechtelijke macht en een grondwet. Drie maanden later viel Indonesië West-Papoea binnen. Onder druk van de Verenigde Staten koos de internationale gemeenschap ervoor deze bezetting te accepteren. We zijn inmiddels zestig jaar verder, maar voor de Papoea's is er vrijwel niets veranderd.Het gebied wordt nog steeds gezien als provincie van Indonesië. De Papoea's worden behandeld als tweederangs burgers. NGO's spreken van een langzame genocide op de Papoea's en een ecocide op het grote regenwoud op het eiland. West-Papoea is namelijk rijk aan grondstoffen, waaronder koper en goud. Daarvoor, en ook voor palmolie, wordt veel oerwoud gekapt.Met Raki praten we over deze problematiek. In de podcast spreken we onder andere over de verantwoordelijkheid van Nederland als voormalig kolonisator en wat Nederland zou kunnen doen voor West-Papoea. Raki maakt de samenhang tussen racisme en klimaat duidelijk en onderstreept het belang van het beschermen van inheemse volken in de strijd tegen de klimaatcrisis.Raki vertelt ons over hoe hij is begonnen met zijn activisme en wat hij hoopt te bereiken. Hoe zou West-Papoea er over vijf jaar uit kunnen zien en wat kunnen we leren van Portugal en Oost-Timor? Je hoort het in Achter de Duinen.Wil je meer weten over Raki en over de Free West Papua Campaign? Kijk dan deze serie video's: Raki Ap - The Making of an Activist. See acast.com/privacy for privacy and opt-out information.

Arita Baaijens is officieel ontdekkingsreiziger! In deze aflevering vragen zij en Sinan zich af of Sinan dat ook zou kunnen worden. Dat laat wellicht nog even op zich wachten, maar Arita neemt Sinan en jou wel alvast mee naar Papoea Nieuw-Guinea. Het eiland ligt boven Australië en Arita verbleef een aanzienlijke tijd midden in het tropische bos bij een inheemse stam. Ze leerde er met een volledig nieuwe blik naar de wereld kijken, die ze in deze aflevering graag met Sinan en jou als luisteraar deelt.

Hans en Gerline Beukers groeiden allebei op in Doornspijk. Maar opmerkelijk genoeg hebben ze hun hart verloren aan de Papoea's, de inwoners van Papoea Nieuw-Guinea. Eerder hielpen zij daar een boerderij opzetten, nu gaan ze terug om de bevolking te leren lezen en schrijven.

'Bravo Zulu' is de nieuwe naam voor de podcast die veteraan Jan-Willem programmeert voor omroepv. Luister via de link in de bio naar het interview met majoor Fred Warmer!Majoor Fred Warmer is tevens Hoofd Communicatie Korps Nationale Reserve en ondernemer. Hij werd van 2008-2020 uitgezonden naar Afghanistan.Tijdens zijn eerste uitzending maakte hij deel uit van het Regional Command South in Kandahar, waar hij werkte op het hoofdkwartier als combatfotograaf en verslaglegger, samen met collega's uit Amerika, Canada, Nederland en Groot-Brittannië.We hebben het met Fred over zijn ervaringen op missies als “Combat Fotograaf” en projectleider/verslaggever. Ook vind Fred openhartigheid over een missie belangrijk, daar het zorgt voor positieve beeldvorming.Hoe startte Fred zijn militaire carrière en hoe zet hij zich in voor defensie en erbuiten?In 2009 werd Fred Warmer gevraagd om mee te werken aan een online documentaireserie over het dagelijks leven van Nederlandse militairen in Afghanistan: 'Dagboek van onze Helden'. Daar werd hij projectleider ter plaatse en commandant van het combat camera team.Fred Warmer is een avontuurlijk militair en was o.a. betrokken bij een expeditie naar West-Papoea om op zoek te gaan naar een neergestorte Amerkaanse B-25 in West-Papoea, Nieuw-Guinea. Fred reisde daarbij in januari 2019 met een klein team van Nederlandse specialisten naar het Sagomoeras.

Daniëlle en Jasper wonen en werken in Papua Nieuw-Guinea. Zij vertrokken begin 2020, nipt voor de coronasituatie, met hun jonge dochtertje vanuit Rotterdam, om als arts en fysiotherapeut in Kapuna te gaan werken. We ontmoetten hen online om dieper in te gaan op hoe het hen vergaat. We gaan onder meer in op cultuurverschillen, geloofslessen, uitdagingen, en de soms schurend harde werkelijk van leven en dood. En uiteraard komt corona nog even om de hoek kijken. Je kunt de belevenissen van Daniëlle en Jasper ook op Instagram volgen: https://www.instagram.com/dijkemaatjespng/ Ook houden zij regelmatig een blog bij: https://khuska.nl/category/blog-dijkemas/ HEB JE EEN IDEE VOOR EEN ONDERWERP VOOR EEN PODCASTAFLEVERING? Stuur je suggestie naar podcast@noorderlichtrotterdam.nl. OVER NOORDERLICHT ROTTERDAM Wij zijn een eigentijdse, levendige kerk waar je van opknapt. In de Noorderlicht Rotterdam Podcast vertellen mensen van Noorderlicht over hoe zij het geloof ervaren, en wat dit in hun dagelijks leven betekent. DIENSTEN OP ZONDAG In verband met de uitbraak van het coronavirus worden alle diensten van Noorderlicht momenteel in de kerk én online verzorgd via www.noorderlichtrotterdam.nl en ons YouTube-kanaal: https://www.youtube.com/channel/UCHJZmR0pzxoDw3RWyvYgvwA. Het is door de huidige coronamaatregelen in oktober 2020 alleen mogelijk om op inschrijving naar een dienst te komen. Ook is het maximum aantal aanwezigen op 30 personen gesteld door de overheid. Deze richtlijn houden we dan ook aan. SOCIAL MEDIA Like & abonneer: ons YouTube kanaal Facebook: https://www.facebook.com/n00rderlicht Instagram: @noorderlichtrotterdam Volg de Prinsekerk op Twitter: https://twitter.com/N00rderlicht Noorderlicht Charlois: https://noorderlichtrotterdam.nl/charlois BIJDRAGEN AAN DE BUURT Noorderlicht Rotterdam zet zich in voor Rotterdammers die wel een steuntje kunnen gebruiken. Ook in deze tijd van #coronacrisis. Meer informatie over wat we voor en met Rotterdammers doen vind je op onze website, www.noorderlichtrotterdam.nl.

Eddy Pendjol (Hollandia, Nieuw-Guinea, 1953) zet zich in voor het behoud van de Toegoeneze geschiedenis. Voor dat wat er nog is: de gebruiken en de typische Toegoe-krontjongmuziek bijvoorbeeld. Maar ook voor dat wat verdwenen is, zoals Kamp Pieterberg. Hij kwam daar als 9-jarige terecht, met zijn moeder, broertjes en zusjes.

Eddy Pendjol (Hollandia, Nieuw-Guinea, 1953) zet zich in voor het behoud van de Toegoeneze geschiedenis. Voor dat wat er nog is: de gebruiken en de typische Toegoe-krontjongmuziek bijvoorbeeld. Maar ook voor dat wat verdwenen is, zoals Kamp Pieterberg. Hij kwam daar als 9-jarige terecht, met zijn moeder, broertjes en zusjes.

Een bijzonder spannend luisterboekUitgeven door LuisterEffect 2020Spreker(s): Eltjo Herder

Op 16 juli 1957 vond de eerste Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaats in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. En in deze aflevering het vierde deel van Voorland Groningen.

Op 16 juli 1957 vond de eerste Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaats in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. En in deze aflevering het vierde deel van Voorland Groningen.

Over orchideeën met name in Nieuw Guinea, in gesprek met botanist Ed de Vogel. Hij doet al sinds begin jaren zeventig onderzoek in zuid-oost Azië. Orchideeën vormen de grootste planten familie van de wereld, op nieuw Guinea komen zeker 3000 soorten voor maar er is nog veel onbekend! Ed is gastmedewerker in de hortus Leiden en werkt samen met lokale universiteiten. Zie voor meer informatie: www.orchidsnewguinea.com Annet Breure van www.plantenverhalen.nl vertelt een oorsprongsverhaal van de vanille. Steun deze podcast door hem te delen, een review achter te laten of een donatie te doen via NL20ASNB 0267 1887 57 tnv Annet Breure

Zondag 21 april zal om 1200 uur de zesde uitzending te beluisteren zijn. In deze uitzending gaan wij in gesprek met Luitenant-kolonel Hans Goedings, liaison officier voor Stichting 75 jaar Vrijheid.Met hem gaan wij in gesprek over 75 Jaar Vrijheid, een landelijk project waarbij de overheid en het VFonds groots uitpakken met landelijke, provinciale en regionale vieringen in 2019 en 2020.Daarnaast hebben we in deze uitzending een interview met Luitenant-kolonel bd Jan Charmes, o.a. Nieuw-Guinea veteraan.Met hem praten we over zijn diensttijd.Uiteraard worden de interviews afgewisseld met muziek, Defensienieuws en de agenda.Naast de uitzending zijn ook de volledige interviews terug te luisteren via onze podcast service spreaker.

In de vijfde aflevering van Petrus Vertelt het verhaal van Feije Duim. Hij werkte in Nieuw Guinea en vertelt en zingt over zijn ervaringen met de papoea's Tijdens de verhalenavonden van Petrus Vertelt hoor je mensen vertellen over geloof, hoop en liefde in de Protestantse Kerk in Nederland. Ook een avond verhalen luisteren? Kijk op www.protestantsekerk.nl/petrusvertelt

Op 16 juli 1957 vond de Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaats in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. Samen met tien andere inzittenden wordt dokter Leiker gered door Papoea’s die met hun prauwen de brandende zee op zijn geroeid. Het dramatische verlies van zijn gezin weerhoudt hem er niet van om zijn leven in dienst te stellen van de leprabestrijding en in 1967 richt hij samen met anderen de Leprastichting op. Wineke van Muiswinkel maakte een radiodocumentaire over dit bijzondere verhaal, eerder uitgezonden in RadioDoc.

Het is dit jaar 60 jaar geleden dat op 16 juli 1957 de eerste Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaatsvond in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. Samen met tien andere inzittenden wordt dokter Leiker gered door Paoea’s die met hun prauwen de brandende zee op zijn geroeid. Het dramatische verlies van zijn gezin weerhoudt hem er niet van om zijn leven in dienst te stellen van de leprabestrijding en in 1967 richt hij samen met anderen de Leprastichting op die dit jaar 50 jaar bestaat. Over het ongeluk werd nooit meer gepraat. Zijn zoon Dick, uit een tweede huwelijk, komt er pas jaren later achter dat zijn vader al een heel leven achter de rug had in Nieuw Guinea voor hij werd geboren. In 2012 bezoekt hij de plekken waar zijn vader woonde en werkte. Hij wordt als een verloren zoon binnengehaald door mensen die zijn vader nog hebben gekend en 55 jaar op een teken van leven hebben gewacht van dokter Leiker.

Het is dit jaar 60 jaar geleden dat op 16 juli 1957 de eerste Nederlandse vliegramp met het toestel de Neutron plaatsvond in Biak, Nieuw Guinea. Aan boord tropenarts Dick Leiker met zijn vrouw en vier jonge kinderen. Hij is op weg naar Nederland om te promoveren op lepra. Samen met tien andere inzittenden wordt dokter Leiker gered door Paoea's die met hun prauwen de brandende zee op zijn geroeid. Het dramatische verlies van zijn gezin weerhoudt hem er niet van om zijn leven in dienst te stellen van de leprabestrijding en in 1967 richt hij samen met anderen de Leprastichting op die dit jaar 50 jaar bestaat. Over het ongeluk werd nooit meer gepraat. Zijn zoon Dick, uit een tweede huwelijk, komt er pas jaren later achter dat zijn vader al een heel leven achter de rug had in Nieuw Guinea voor hij werd geboren. In 2012 bezoekt hij de plekken waar zijn vader woonde en werkte. Hij wordt als een verloren zoon binnengehaald door mensen die zijn vader nog hebben gekend en 55 jaar op een teken van leven hebben gewacht van dokter Leiker.

Eind jaren veertig wisten we het nog heel zeker: de Papoea’s moesten worden ontwikkeld en beschaafd. Ze moesten zogezegd worden opgevoed tot mens. Dat was in elk geval het doel van de ‘Jongens Vervolg School', gesticht door een overtuigde zendeling, eind jaren veertig.Documentairemaakster Sterre van Hasselt toog met de dochter van de stichter naar Nieuw Guinea en maakte de documentaire:’ Koningin van Korido, een zendingsgeschiedenis'

Het Spoor terug: De man die ons van Indië afhielp. Het diplomatenleven van Herman van Roijen Op 6 mei verschijnt de biografie van oud topdiplomaat Herman van Roijen (1905-1991). Aanleiding voor een portret, waarin zijn verhaal verteld wordt door mensen die hem goed hebben gekend. Van Roijen verwierf wereldwijd faam als man die Nederland twee keer uit de brand hielp. Eerst in 1949 bij de besprekingen met de Republiek Indonesië en later in 1962 rond Nieuw-Guinea kwestie. Samenstelling: Paul van der Gaag

Wim Noordhoek bespreekt de tentoonstelling Havens van Harlingen in het Hannema-huis aldaar. Nieuw werk van de man die levenslang de havens van zijn geboorteplaats schildert: Jan Roos. De Asmat in het Indonesische deel van Nieuw-Guinea is een grotendeels onbegaanbaar mangrove moeras, ongeveer dezelfde grootte als Nederland. Beeldend kunstenaar Roy Villevoye en fotograaf Koos [...]

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.

"Als ik nou echt guts zou hebben, dan liet ik alles achter en begon ik een duikschool in Egypte." Zo omschreef onze gast van vanavond in een interview zijn toekomstdroom, nu hij na 38 jaar afscheid heeft genomen van de strijdkrachten. Generaal buiten dienst Dick Berlijn. Afgelopen april trad hij af als Commandant der Strijdkrachten, de functie die nu in handen is van generaal Peter van Uhm. Dick Berlijn werd in 1950 geboren in Amsterdam. Hij wordt als eerste zoon geboren in een militair gezin, want ook vader Dick Berlijn senior was generaal bij de Koninklijke luchtmacht. Na het behalen van zijn HBS-A-diploma, wilde hij graag de burgerluchtvaart in, maar ging uiteindelijk naar de Militaire Academie in Breda, waar hij zijn fascinatie voor het vliegen ook kwijt kon. Daar begon onbedoeld zijn 38-jarige militaire carrière. In 2000 bereikte hij de hoogste positie bij de luchtmacht, bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, en van 2004 tot 2008 werd hij de hoogste defensieman - eerst als Chef defensiestaf, toen, sinds 2005, als Commandant der Strijdkrachten, een nieuw omschreven functie. Onder zijn leiderschap kwam de missie in Uruzgan tot stand en hij maakte de meest roerige Defensietijden mee sinds de val van Srebrenica. De missie in Uruzgan, met als doel het versterken van de legitieme rechtsorde in Afghanistan, wordt door steeds minder mensen in Nederland als een zinvolle en succesvolle missie gezien – en ongetwijfeld is dat een belangrijk gespreksonderwerp vanavond. Net als de balans die Berlijn moest zien te vinden tussen de politieke wens tot vredesmissies en de wensen van de organisatie die te lijden had van bezuinigingen die maar door gingen. En dat terwijl Berlijn wel een enthousiast bepleiter is van de aanschaf van de nieuwe gevechtsvliegtuigen, de Joint Strike Fighter als vervanger van de F 16’s. ----------------------------------------------- Samenvatting eerste uur: Om te beginnen verkeerden ze in Kamp Holland in Uruzgan, maar dan via de theatervoorstelling Kamp Holland van Orkater. Interviewer Ger Jochems en Berlijn hebben die voorstelling ter voorbereiding op dit gesprek bekeken. Berlijn had er met bewondering naar gekeken – het klopte, het taalgebruik, de manier waarop soldaten met elkaar omgaan, de humor, het met spanningen omgaan, het opladen voor ze de poort uitgaan, de cultuurverschillen tussen mensen die binnen blijven en de poort uitgaan – met alle risico’s daarvan, bermbommen, de dood. 'Hevig' was zijn eerste reactie dan ook. Hij denkt dat de veteranen die bij iedere voorstelling in de zaal zitten dat ook doen uit behoefte aan begrip voor hun ervaringen – want dat begrip krijgen ze niet in overmaat als ze terugkomen in Nederland, en dat is frustrerend. Hij zou willen dat de samenleving nog méér achter de missie staat dan nu gebeurt, want het maatschappelijk draagvlak is gezakt tot nog minder dan 30 procent. Hij merkt vaak als hij lezingen geeft dat mensen zo weinig weten – je kan niet de brandweer op pad sturen om een huis te blussen en dan halverwege roepen dat het hier om een waardeloos huis gaat, dus dat je maar omdraait – nee, 126 kamerleden hebben ja tegen deze missie gezegd en leg dan uit waarom we er zijn. We zijn er op uitnodiging van het legitieme gezag en om het legitieme gezag te versterken. Daarom helpen we het Afghaanse leger en de politie opbouwen. Maar wie spreek je aan, wil Jochems weten. Minister van Defensie van Middelkoop dóet dat toch: achter de missie staan, nu het achttiende slachtoffer gevallen is. Wat mis je nou concreet? Hij is de laatste, zegt hij, die kritiek heeft op regering. Hij spreekt eigenlijk iedereen aan. Om te begrijpen dat we daar zijn om schending van mensenrechten te voorkomen en de internationale rechtsorde te garanderen - dat staat nota bene in onze grondwet. Het is een oproep, herhaalt hij nog eens, aan ons allen. Het is geen kritiek op de regering of de minister van defensie. Hij heeft nooit getwijfeld of de missie legitiem is en hij heeft ook nooit getwijfeld of de missie wel progressie maakt. Het is een lange-termijnproject. Een complex conflict, waar het vooral gaat om het wegwerken van de invloed van de talibaan en om de bevolking weerbaarder te maken, en om de mensenrechten en de internationale rechtsorde te handhaven. Realiseren we ons te weinig wat het kost om zo’n principieel besluit te nemen? is de vraag. Ja het kost heel veel, zegt hij, en als je niet doorgaat achter je eigen principiële beslissing te staan dan zeg je cynisch: we trekken ons niks aan van wat er in onze eigen grondwet staat. En hij hoopt op meer ontwikkelingssamenwerking en diplomatie in de naaste toekomst, zodat ook de bevolking in Uruzgan het profijt meer ziet – van onze Nederlandse aanwezigheid, of als wij er niet blijven na 2010, van de opvolgers. Want blijven moeten we. Samenvatting tweede uur: De fascinatie voor vliegen – daar ging het vooral om. Berlijns HBS-A opleiding was niet goed genoeg om KLM-piloot te worden. Toen werd het de KMA, en dat beviel hem. Heel veel sport, en militaire vorming. Characterbuilding – wat is solidariteit, wat is een team. Het besef dat je voor elkaar door het vuur moet gaan. Een boeiend aspect van defensie, noemt hij dat. In Canada leerde hij vliegen en zo werd hij F16-piloot. Vliegen, dat moet je écht willen – lang niet iedereen haalde het. Als vlieger moet je in staat zijn heel snel de gegevens die de instrumenten je geven om te zetten in overzicht. Je leert focussen, je leert met spanning om te gaan. Berlijns vader was ook vlieger, maar die was al uit actieve dienst toen Dick erin ging, en competitie heeft hij niet gevoeld met zijn vader. Jochems wilde weten of zijn vader in dienst gegaan was uit behoefte een familie te vinden? De vader was in Indië op zijn twaalfde alleen komen te staan, toen zijn vader daar overleed en zijn moeder, de actrice Sophie Stein, in Nederland aan haar carriere werkte. Nee, zegt Berlijn, ik geloof dat mijn vader een gelukkige jeugd heeft gehad, hij kwam bij zijn moeder Sophie in Nederland terecht en er waren famiieleden die bij de KMA zaten waardoor hij op het idee kwam. Dan ging het weer over vliegen – over het realistische trainen met de F16's bijvoorbeeld, het realistisch laag vliegen 10 meter boven de aarde – het was toen heel normaal dat er twee doden per jaar vielen, zo serieus werd het genomen en zo goed voorbereid ging men dan ook op missie toen het zover was: de eerste Nederlandse gevechtsvliegtuigen sinds Nieuw-Guinea dertig jaar daarvoor gingen naar Bosnië om Servische bommenwerpers uit het luchtruim te houden. Ze hebben één basis gebombardeerd – een bom laten vallen, dat voel, dat hoor je en dat ruik je.