American polymath and a Founding Father of the United States
POPULARITY
In de familie van Hajati Wieferink werd nauwelijks gesproken over de tijd in Indonesië. Ze noemt het zelf ‘de kurk op de geschiedenis waar je niet bij kunt'. Een aantal van haar voorvaders zijn vermoord door de Japanners en Hajati is op zoek naar het complete verhaal van deze gruwelijke gebeurtenis, Historicus en Schrijver Reggie Baay probeert het mysterie op te lossen en ontdekt ook nog een Javaanse voormoeder die is weggemoffeld in de geschiedenis, Dit geeft Hajati een totaal nieuw perspectief op haar familiegeschiedenis en daarmee ook op haar identiteit.
Welke rol speelden onze westers economische denkbeelden in de koloniale onderdrukking? In de koloniën troffen we samenlevingen die niet gebaseerd waren op competitie en de maximalisatie van winst. Dat leidde tot de overtuiging dat de mensen er lui waren en niet wilden werken. Kunnen wij onze kapitalistische bril inmiddels afzetten, of zijn we er meer dan ooit mee versmolten? Leer van historicus Remco Ensel en econoom André van Hoorn. Denk verder over kolonialisme en kapitalisme en hoe we kunnen leren van niet-westerse economische waarden. Anders denken over geld: lessen uit de koloniën | Lezing en gesprek met historicus Remco Ensel en econoom André van Hoorn | Maandag 1 december 2025 | 20.00 - 21.30 uur | LUX, Nijmegen | Radboud Reflects en NIOD Lees het verslag: https://www.ru.nl/services/sport-cultuur-en-ontspanning/radboud-reflects/nieuws/anders-denken-over-geld-lessen-uit-de-kolonien-lezing-en-gesprek-met-historicus-remco-ensel-en-econoom-andre-van-hoorn Of bekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=k8FWPuLOUcc&t=3824s Like deze podcast en abonneer je op dit kanaal. Bekijk ook de agenda voor nog meer verdiepende lezingen: www.ru.nl/radboudreflects Wil je geen enkele verdiepende lezing missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief: www.ru.nl/rr/nieuwsbrief
Adriejan is als historicus verbonden aan de Radboud Universiteit en onderzoekt momenteel hoe misstanden in de donorconceptiepraktijk - vanaf halverwege de vorige eeuw tot 2004 - hebben kunnen gebeuren. Hij vertelt waarom hij denkt dat artsen waarschijnlijk veel eerder met donorinseminatie zijn begonnen dan we nu weten. Daarnaast is hij lid van een beroemde donorkind-familie en we vragen hem natuurlijk ook naar zijn persoonlijke ervaringen als donorkind. Ester leest een gedicht van haar zus Marcia voor en Ties praat ons in zijn Twee Minuten bij over het wetsvoorstel Meerouderschap. Heb je informatie die Adriejan kan helpen bij zijn onderzoek? Mail dan naar adriejan.vanveen@ru.nl Fiom vergoed tot eind 2025 ervaringsdeskundige hulpverlening aan donorkinderen en (wens)ouders. Mail voor meer info naar HOD@donorkind.nl Donoren kunnen hun vraag neerleggen bij www.priamos.nl Heb je vragen of opmerkingen over onze podcast? Mail dekwakkwaakt@gmail.com Volg je ons ook op insta? @dekwakkwaakt Wil je ook vriend van de show worden? Wat ons betreft heel graag via www.vriendvandeshow.nl/de-kwak-kwaakt Heb je behoefte een coaching bij Eefje: https://www.wijs-coaching.nl/donorconceptie/ Wil je familie vinden met hulp van Ester?: www.socht.nl Internetconsultatie wet Meerouderschap: https://ap.lc/mNenI
Hoe komt het dat het Oosten en het Westen maar niet door één deur lijken te kunnen? Rusland en het Westen liggen al decennialang op ramkoers. Soms lijkt het conflict wat af te zwakken, maar het laait ook steeds weer op. Zijn beide werelddelen gewoon te verschillend? Of is er een te lange geschiedenis van onderling wantrouwen, spionage, sabotage en bedreigingen? Historicus Laurien Crump vertelt over de vraag of deze vijandschap oneindig is, of dat er een toekomst mogelijk is waarin Oost en West elkaar vinden? Over de spreker Laurien Crump is onderzoeker bij het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis aan de Radboud Universiteit. Deze podcast is live opgenomen tijdens wetenschapsfestival Oneindig van de Radboud Universiteit en Radboud Reflects. Ze zijn ook te beluisteren als Radboud Science Snack op Spotify of je favoriete podcast-app. https://edu.nl/m6whe Like deze podcast en abonneer je op dit kanaal. Bekijk ook de agenda voor nog meer verdiepende lezingen: www.ru.nl/radboudreflects Wil je geen enkele verdiepende lezing missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief: www.ru.nl/rr/nieuwsbrief
David Van Reybrouck (1971) is historicus, archeoloog, schrijver en denker. Hij schreef het boek Congo over de voormalige Belgische kolonie, Revolusi over Indonesië, hij schrijft ook romans en poëzie. Het toneelstuk Missie, gespeeld door Bruno Vanden Broecke, is van zijn hand. Hij is drijvende kracht achter de G1000, een platform voor democratische vernieuwing in België, en ambassadeur van de klimaatzaak. Hij is Denker der Nederlanden en wordt een van de toonaangevende intellectuelen van Europa genoemd.We spraken elkaar voor publiek in OC De Kleine Beer in Beernem, waar verschillende vrienden en familieleden van David Van Reybrouck kwamen kijken. In ons gesprek vertelt hij over zijn tijd in Zuid-Afrika en in Parijs. Hij vertelt waarom hij onze vorige afspraak moest afzeggen - daar was een bijzondere reden voor. Hij vertelt waar hij met zijn volgende boek naartoe wil. En op een bepaald moment begint hij zijn boeken in kleuren te beschrijven - een verwarrend moment in de podcast, maar dat kàn ook aan mij liggen.Wil je het boek '103 boeken die je gelezen moet hebben' bestellen - het boek van de podcast? Dat kan op wimoosterlinck.be. Ik schrijf er met plezier iets in voor jou of voor de persoon aan wie je het boek cadeau wil doen.Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.beWil je de nieuwsbrief in je mailbox? wimoosterlinck.substack.comWil je de podcast steunen? Bestel je boeken dan steeds via de link op wimoosterlinck.be! Merci.De drie boeken van David Van Reybrouck zijn:1. Het Gilgamesj Epos.2. Nelson Mandela: Long walk to freedom3. Marguerite Duras: L'amantLuister ook naar de drie boeken van: Eva Mouton, Nicci French, Josse De Pauw, Ish Ait Hamou, Murielle Scherre, Michèle Cuvelier, Stefan Hertmans, Françoise Chombar en vele anderen.
Welkom bij een zeldzaam ontroerend gesprek met historicus Bruno De Wever (1960). Ik sprak hem voor een zeer aandachtig publiek in Cultureel Centrum De Herbakker in Eeklo. Bruno De Wever is gespecialiseerd in de geschiedenis van de Vlaamse beweging, hij is emeritus professor, hij is ook de broer van huidig premier van België Bart De Wever.In ons gesprek gaat het over zijn historisch onderzoek, waarom hij aantekeningen maakt in zijn boeken, waarom zijn vrouw zo belangrijk was voor zijn carrière, wat zijn vader deed toen hij doorhad dat zijn zoon bij een soort neonazistische jeugdbeweging zat. Hij wordt zeer emotioneel als hij nadenkt over wat er van hem zou geworden zijn was hij niet in de jaren 70, maar in de jaren 30 opgegroeid. En het gaat uiteraard over zijn broer Bart.Wil je het boek '103 boeken die je gelezen moet hebben' bestellen - het boek van de podcast? Dat kan op wimoosterlinck.be. Ik schrijf er met plezier iets in voor jou of voor de persoon aan wie je het boek cadeau wil doen.Alle boeken en auteurs uit deze aflevering vind je in de shownotes op wimoosterlinck.beWil je de nieuwsbrief in je mailbox? wimoosterlinck.substack.comWil je de podcast steunen? Bestel je boeken dan steeds via de link op wimoosterlinck.be! Merci.De drie boeken van Bruno De Wever zijn:1. Graham Swift: Waterland2. Jonathan Littell: De Welwillenden3. Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse BewegingLuister ook naar de drie boeken van: Eva Mouton, Nicci French, Josse De Pauw, Ish Ait Hamou, Murielle Scherre, Michèle Cuvelier, Stefan Hertmans, Françoise Chombar en vele anderen.
Wat is de toestand van de Nederlandse rechtsstaat? De rechtsstaat is er niet alleen voor juristen. Hij gaat iedereen aan. Want de rechtsstaat moet bescherming bieden tegen willekeur, rechtsongelijkheid en criminele ondermijning. Maar diezelfde rechtsstaat faalde bij de Toeslagenaffaire en wordt bedreigd door populistische politiek. Luister naar Ybo Buruma, nestor in het Nederlandse strafrecht, die in gesprek gaat met rechtsfilosoof Laura Davies en historicus Luc Bulten over de vraag: wat is de toestand van de Nederlandse rechtsstaat? De rechtsstaat onder druk? | Lezing en gesprek met Ybo Buruma, jurist en voormalig raadsheer van de Hoge Raad, rechtsfilosoof Laura Davies en historicus Luc Bulten | Maandag 8 september 2025 | 20.00 – 21.30 uur | LUX, Nijmegen | Radboud Reflects, en Boekhandel Roelants en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Lees het verslag: https://www.ru.nl/services/sport-cultuur-en-ontspanning/radboud-reflects/nieuws/de-rechtsstaat-onder-druk-lezing-en-gesprek-met-ybo-buruma-jurist-en-voormalig-raadsheer-van-de-hoge-raad-rechtsfilosoof-laura-davies-en-historicus-luc-bulten Bekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=4adKD0hU9LU Bekijk ook de agenda voor nog meer verdiepende lezingen: www.ru.nl/radboudreflects Wil je geen enkele verdiepende lezing missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief: www.ru.nl/rr/nieuwsbrief
In dit verdiepende gesprek met historicus Wybren Verstegen en Jelle van Baardewijk wordt de historische grens tussen West- en Oost-Europa besproken, met nadruk op Rusland, Oekraïne en conflicten zoals de Maidan-revolutie en de huidige oorlog. Van middeleeuwse grenzen tot Poetin, inclusief parallellen met Joegoslavië en scenario's voor de toekomst.--Steun DNW en word patroon op http://www.petjeaf.com/denieuwewereld.Liever direct overmaken? Maak dan uw gift over naar NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld. Crypto's doneren kan via https://commerce.coinbase.com/checkout/31d3b502-6996-41f6-97aa-ef2958025fb8-- Bronnen en links bij deze uitzending: --0:00 - Inleiding en introductie 1:05 - Grenzen tussen West- en Oost-Europa3:35 - Historische verschuivingen en autocratische regimes5:17 - Westerse superioriteit en duwen naar het Oosten6:32 - Rusland's militaire reactie en historisch patroon8:15 - Invloed van Peter de Grote en Duitse elementen10:10 - Oekraïne als grensconflict en Huntington's theorie11:14 - Auteurs over de Maidan-revolutie en westerse inmenging13:30 - Tussenstaten en succesverhalen zoals Polen15:55 - Vergelijking met Joegoslavië18:48 - Culturele verschillen in Oekraïne: West vs. Oost20:20 - Nation building en effect van de oorlog22:14 - Russisch bestuurssysteem onder Poetin26:16 - Clichébeelden: Lord of the Rings-analogie27:57 - Historisch voorbeeld: Alexander Nevski en anti-westers sentiment29:30 - Poetin en de rol van orthodox christendom30:44 - Wat wil Poetin in Oekraïne?32:35 - Drie lagen van de oorlog in Oekraïne34:49 - Scenario's voor de oorlog en diplomatie36:26 - Voorstel voor onderhandelingen met Rusland38:10 - Realistische uitkomsten en kernwapens41:06 - Culturele verschillen als politiek middel43:04 - Nationalisme in Europa en Oekraïne45:28 - Voorbeelden van nationalisme in Estland en Oekraïne46:04 - Afsluiting en conclusie--De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van filosoof Ad Verbrugge in samenwerking met anchors Jelle van Baardewijk en Marlies Dekkers. De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de Filosofische School Nederland. Onze website: https://denieuwewereld.tv/ DNW heeft ook een Substack. Meld je hier aan: https://denieuwewereld.substack.com/
Het is weer Prinsjesdag en Koning Willem-Alexander leest straks, traditiegetrouw, de troonrede voor. Is Nederland daarin uniek? Hoe gaat dat eraan toe in andere Europese monarchieën? Te gast is journalist, historicus en politicoloog Kemal Rijken. Gasten in BNR's Big Five van de monarchie:-Wouter de Winther, politiek verslaggever bij de Telegraaf-Kemal Rijken, historicus, politicoloog en schrijver -Rick Evers, Koninklijk Huis-deskundige-Paul Bovend'Eert, emeritus hoogleraar staatsrecht-Dikkie Scipio, architect verantwoordelijk voor de renovatie van Paleis Het LooSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Susan Legêne is hoogleraar politieke geschiedenis en heeft zich gespecialiseerd in hoe wij ons verhouden tot het koloniale verleden en hoe dit wordt verbeeld in musea en publicaties. Ze spreken over hoe de geschiedenis altijd bevraagd moet worden, de huidige wereldleiders met dictatoriale trekjes en wat je van de geschiedenis kunt leren.Presentatie: Gijs GroentemanRedactie en montage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van DuinSee omnystudio.com/listener for privacy information.
In zijn boek Mannetje van de krant, schrijft Jan Blokker jr. over zijn vader Jan Blokker. Die laatste was schrijver, journalist, televisiemaker en columnist voor de Volkskrant en de VPRO. Een ‘moderne nurks' die zijn tijd kritisch volgde en uitgroeide tot een publiek figuur. Wars van geklets wist hij wat deugde en wat niet en liet dat de wereld maar wat graag weten. Jan Blokker jr. putte voor zijn boek uit talloze bronnen maar ook uit zijn eigen herinnering, wat een even onverbloemde als intieme biografie oplevert. Jan Blokker jr. schreef eerder samen met zijn vader en broer onder andere het boek Er was eens een God. Ook schreef hij onder andere de boeken Alle wegen naar Rome en Het wonder van de HBS. Presentatie: Frénk van der Linden
Stuur me een bericht.Onlangs hoorde ik iemand op een verjaardagsfeestje beweren dat hij met het afschaffen van ‘het geloof' een oplossing voor alle menselijk conflict had bedacht. Het is natuurlijk verleidelijk om een simpel antwoord op een complex vraagstuk te willen verzinnen, maar de waarheid is dat complexe problemen complexe oplossingen vragen, en heel wat meer nuance.Criminoloog, historicus en directeur van het Hannah Arendt Instituut Christophe Busch doet niet aan dit soort zwart-witdenken en het gesprek dat ik met hem in mijn tuin heb voelt dan ook als een verademing in een debat dat meer en meer vanuit een polariserende grondslag lijkt te worden gevoerd.Christophe Busch is gespecialiseerd in het onderzoek naar collectief geweld. De expertise die hij zowel hierin, als vanuit zijn twaalf jaar in de forensische psychiatrie opbouwde, levert hem een uniek en genuanceerd mensbeeld op én het verantwoordelijkheidsgevoel om zijn kennis te delen. Wat hij in deze aflevering van Podlood vol begeestering doet.Ik vertel hem over mijn beklijvende bezoek aan het Lehmbruck Museum en hij heeft het over onze tijd als een periode waarin monsters worden geboren, naar analogie met Antonio Gramsci. Onwillekeurig moet ik denken aan die beroemde ets van Goya: El sueño de la razón produce monstruos (De slaap van de rede brengt monsters voort). We bekijken samen enkele illustraties uit de nazipropaganda, alsook illustraties die hieraan tegengewicht bieden; illustreren als daad van verzet.Ik vraag Christophe of we generationele haat – zoals momenteel pijnlijk zichtbaar in de oorlog in Gaza – ooit kunnen doorbreken en krijg een ja, maar … Dat blijkt Christophe Busch ten voeten uit: er is altijd een maar en hij weet die uiterst scherpzinnig te duiden.Wanneer Christophe een tekening in mijn gastenboek maakt, krijg ik onverwachts een hoopvol verhaal te horen over de spreuk boven de toegangspoort van Auschwitz: Arbeit macht frei.In Brief uit het atelier laat ik je meekijken in m'n werkplek en klaslokaal, en hou ik je op de hoogte van de Podlood podcast. Het is mijn manier om m'n gedachten te ordenen en verhalen te delen. Abonneren is en blijft gratis op https://kristofdevos.com/brief-uit-het-atelier/Meer Podlood? Voor meer info over de podcast en afleveringen, surf naar www.podlood.be. Voor nieuws en updates, abonneer je op Brief uit het atelier, de nieuwsbrief waarin schrijf ik over boeken of andere dingen waaraan ik werk en ook over nieuwe afleveringen van deze podcast. Je kan ook @kristoftekent volgen op Instagram. Je kan Podlood gratis steunen door de show in jouw favoriete podcast-app vijf sterren te geven, een positieve review te schrijven én een vriend of vriendin die veel voor jou (be)tekent over de podcast te vertellen. Dit helpt Podlood echt vooruit. Will je all the way steunen? De Podlood-pin is hét symbool van jouw appreciatie voor de show. Een podcast onderhouden brengt kosten met zich mee en jouw bijdrage helpt deze te dragen, in stijl. Je bestelt de pin op www.podlood.be. Podlood is een productie van en door Kristof Devos. Logo, cover art en branding door Kristof Devos. Theme song door Skilsel. ©Kristof Devos
Het is zomer. Voor veel mensen betekent dat eindelijk tijd om te lezen. Maar ja, wat lees je dan? NRC Vandaag presenteert deze week een eigen Boekenweek vol met gesprekken met onze specialisten: over mustreads en pageturners om deze zomer te lezen.In deze aflevering: redacteur en columnist Floor Rusman over Denken over de twintigste eeuw, waarin Timothy Snyder in gesprek gaat met Tony Judt. Judt was een van de grootste historici van zijn tijd, maar door de ziekte ALS tegen het eind van zijn leven was hij niet meer in staat om zijn gedachten zelf op te schrijven. Wat maakt dit gesprek-in-boekvorm zo bijzonder? En wat heeft het ons nu nog te bieden?Gast: Floor RusmanPresentatie: Bram EndedijkRedactie: Ignace SchootMontage: Gal Tsadok-HaiEindredactie: Tessa ColenCoördinatie: Belle BraakhekkeProductie: Andrea HuntjensHeb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Historicus en schrijver Rutger Bregman wil dat hoogopgeleide mensen hun talent niet langer verspillen. Stop met die baan als consultant of bankier en richt je op de échte problemen van deze tijd, is de oproep van Bregman. En hij houdt het niet bij woorden alleen: vorig jaar lanceerde de historicus een School voor Morele Ambitie. Economie-redacteur Marieke de Ruiter keek een half jaar mee en onderzocht wie zich aangesproken voelt door Bregman en hoe moeilijk het eigenlijk is om je carrière om te gooien. Lees het artikel van Marieke hier. Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Presentatie: Esma LinnemannRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem, Jasper Veenstra en Iris BransMontage: Rinkie BartelsSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Morgen vindt de Canal Parade plaats in Amsterdam. Historicus Geerten Waling stelt dat de homo-acceptatie in de hoofdstad achteruit holt. Hij interviewde drie slachtoffers van geweld en praat erover met Fidan Ekiz in de zomereditie van Sven op 1. Sven op 1 is een programma van Omroep WNL. Meer van WNL vind je op onze website en sociale media: ► Website: https://www.wnl.tv ► Facebook: https://www.facebook.com/omroepwnl ► Instagram: https://www.instagram.com/omroepwnl ► Twitter: https://www.twitter.com/wnlvandaag ► Steun WNL, word lid: https://www.steunwnl.tv ► Gratis Nieuwsbrief: https://www.wnl.tv/nieuwsbrief
In deze aflevering van Trends Talk gaat Francesca Vanthielen in gesrpek met Christof Busch, criminoloog, historicus en medestichter en huidig directeur van het Hannah Arendt Instituut.In Trends podcasts vind je alle podcasts van Trends en Trends Z, netjes geordend volgens publicatie. De redactie van Trends brengt u verschillende podcasts over wat onze wereld en maatschappij beheerst. Vanuit diverse invalshoeken en met een uitgesproken focus op economie en ondernemingen, op business, personal finance en beleggen. Onafhankelijk, relevant, telkens constructief en toekomstgericht.
In deze aflevering van Trends Talk gaat Francesca Vanthielen in gesprek met Christof Busch, criminoloog, historicus en medestichter en huidig directeur van het Hannah Arendt Instituut.
(01:54) Het congres van GroenLinks-PvdA had een fusie-feestje moeten worden, maar werd overschaduwd door discussie over een volledig wapenembargo op Israël. Wat is de effectiviteit van een wapenembargo en hoe zijn ze in het verleden ingezet? Historicus en politiek analist Ivo van de Wijdeven vertelt. (14:11) De column van Nelleke Noordervliet (18:14) Nadat hij zijn ouders heeft begraven in een steen-loos graf, keert journalist Frank Westerman terug naar Drenthe. Daar bekijkt hij de hunebedden van zijn geboortegrond in een nieuw licht. Hij dook in de verschillende vertellingen van de geschiedenis van de oudste monumenten van Nederland. Westerman schreef er het boek Terug naar de Nul over en is te gast. (31:26) Ineens staat Stalins standbeeld er weer, in hartje Moskou, alsof er sinds 1956 geen zogenoemde destalinisatie is geweest Stalin moest uit de geschiedenisboeken en uit het straatbeeld verdwijnen. Maar nu staat zijn beeltenis dus weer in een Moskou's metrostation. Maar waarom keert hij juist nu terug? We vragen het Ruslandkenner Sjeng Scheijen. (42:32) Recensies van Sanne Frequin - In memoriam Henk van Os en zijn boek Gebed in schoonheid - Het verhaal van de schaal - Een podcast van Simon Heijmans over een raadsel rond een schaal van Chinees porselein. - Gezonken Erfgoed, een Nederlandse geschiedenis aan de hand van 15 iconische scheepswrakken - Jolanda Bos, Martijn Manders, Bjørn Smit en Wouter Waldus Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html# (xx:xx)%20Het%20congres%20van GroenLinks-PvdA had%20een%20fusie-feestje%20moeten%20worden,%20maar%20werd%20overschaduwd%20door%20discussie%20over%20een%20volledig wapenembargo op%20Israël.%20Wat%20is%20de%20effectiviteit%20van%20een%20wapenembargo%20en%20hoe%20zijn%20ze%20in%20het%20verleden%20ingezet?%20%20%20Historicus%20en%20politiek%20analist Ivo%20van%20de%20Wijdeven vertelt.%20%20%20(xx:xx)%20De%20column%20van%20Nelleke%20Noordervliet%20%20%20%20%20%20(xx:xx)%20Nadat%20hij%20zijn%20ouders%20heeft%20begraven%20in%20een%20steen-loos%20graf,%20keert%20journalist Frank%20Westerman terug%20naar%20Drenthe.%20Daar%20bekijkt%20hij%20de hunebedden van%20zijn%20geboortegrond%20in%20een%20nieuw%20licht.%20Hij%20dook%20in%20de%20verschillende%20vertellingen%20van%20de%20geschiedenis%20van%20de%20oudste%20monumenten%20van%20Nederland.%20Westerman%20schreef%20er%20het%20boek Terug%20naar%20de%20Nul over%20en%20is%20te%20gast.%20%20%20%20%20%20(xx:xx)%20Ineens%20staat Stalins standbeeld%20er%20weer,%20in%20hartje%20Moskou,%20alsof%20er%20sinds%201956%20geen%20zogenoemde destalinisatie is%20geweest%20Stalin%20moest%20uit%20de%20geschiedenisboeken%20en%20uit%20het%20straatbeeld%20verdwijnen.%20Maar%20nu%20staat%20zijn%20beeltenis%20dus%20weer%20in%20een%20Moskou's%20metrostation. Maar%20waarom%20keert%20hij%20juist%20nu%20terug?%20We%20vragen%20het%20Ruslandkenner%20Sjeng%20Scheijen.%20%20%20%20%20%20Recensies%20van%20Sanne%20Frequin%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20Meer%20info:%20https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/29-06-2025.html#)
Het congres van GroenLinks-PvdA had een fusie-feestje moeten worden, maar werd overschaduwd door discussie over een volledig wapenembargo op Israël. Ook Spanje riep deze week op tot een Europees wapenembargo op Israël. Maar wat is de effectiviteit van een wapenembargo en hoe zijn ze in het verleden ingezet? Historicus en politiek analist Ivo van de Wijdeven vertelt.
(1:19) Journalist Reinder Smith over oud secretaris-generaal van de NAVO Dirk Stikker (18:05) Historicus Dirk Alkemade over radicale democraat Pieter Vreede (51:30) Filmmaker Jaap van den Beukel over acteur Piet Kamerman (56:25) Kunsthistoricus Caro Verbeel over Nijntje tekenaar Dick Bruna (1:04:22) Grote Geesten podcast van Botte Jellema over psychoanalyticus Sigmund Freud
Het kabinet is gevallen. PVV-leider Geert Wilders stapt uit de coalitie en trekt eigen bewindslieden terug uit het kabinet. Hoe nu verder? Wat zijn de gevolgen van een kabinetsval op korte en lange termijn? Wat zijn de mogelijke motieven van Wilders voor deze drastische stap? En welke scenario's liggen er nu op tafel? Leer van politicoloog Koen Vossen en historicus Anne Bos die de recente gebeurtenissen duiden en bespreken wat dit betekent voor de Nederlandse politiek PVV stapt uit de coalitie. Hoe nu verder? | Actualiteitencollege met politicoloog Koen Vossen en historicus Anne Bos | Donderdag 5 juni 2025 | 12.30 - 13.15 uur | Collegezalencomplex, Radboud Universiteit | Radboud Reflects en VOX Lees het verslag: https://www.ru.nl/services/sport-cultuur-en-ontspanning/radboud-reflects/nieuws/pvv-stapt-uit-de-coalitie-hoe-nu-verder-actualiteitencollege-met-politicoloog-koen-vossen-en-historicus-anne-bos Like deze podcast, abonneer je op dit kanaal en mis niks. Bekijk ook de agenda voor nog meer verdiepende lezingen: www.ru.nl/radboud-reflects/agenda Wil je geen enkele verdiepende lezing missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief: www.ru.nl/radboud-reflects/ser…ief-radboud-reflects
(01:05) Het is een kleine rel in Italië: de nazaten van het laatste koningshuis willen hun familiejuwelen terug. De sieraden behoren de staat toe, en niet de nazaten van de monarchie die met Mussolini heulden, zo luidde het oordeel in 2022 en zo bevestigde een Romeinse rechtbank vorige week. Maar de familie vecht deze uitspraak aan. De vraag is natuurlijk hoe deze juwelenoorlog afloopt. Historicus en kenner van het Italiaanse koningshuis Frans Willem Lantink vertelt meer. (11:50) Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog. Als Marianne na zijn dood door de foto's gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific. Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto's ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto's buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd? Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog? Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025. ‘Operatie Onthechting' is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano. Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds. (46:47) Raising the flag on Iwo Jima, is de iconische foto die in alle schoolboeken symbool staat voor de Amerikaanse overwinning in de Pacific. Die komt ook voor in het eerste deel van ‘Operatie onthechting' dat deze uitzending te horen is. En over die beroemde foto is de laatste maanden in Amerika controverse ontstaan. Niet over de foto zelf, maar over het Ministerie van Defensie, dat de foto besloot te cancelen. Fotografie-expert Rutger van der Hoeven, ook te horen in Operatie Onthechting, vertelt. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/25-05-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/25-05-2025.html)
Het is een kleine rel in Italië: de nazaten van het laatste koningshuis willen hun familiejuwelen terug, maar maken tot nu toe geen schijn van kans. Want de sieraden behoren de staat toe, en niet de nazaten van de monarchie die met Mussolini heulden, zo luidde het oordeel in 2022 en zo bevestigde een Romeinse rechtbank vorige week. Maar de familie vecht deze uitspraak aan. De vraag is natuurlijk hoe deze juwelenoorlog afloopt. Historicus en kenner van het Italiaanse koningshuis Frans Willem Lantink vertelt meer.
In ‘Afscheid van het oude Nederland' onderzoekt historicus René van Stipriaan hoe Nederland sinds de jaren tachtig ingrijpend veranderde en steeds meer werd gekenmerkt door verdeeldheid en onvrede. Hij laat zien hoe populisme en wantrouwen richting de instituties zijn gegroeid en stelt de vraag of onze democratie nog te redden is. Eerder schreef hij boeken als ‘De zwijger' en ‘Het reisboek van Willem van Oranje', die bestsellers werden . Presentatie: Frénk van der Linden
Ivo van de Wijdeven is historicus en schrijver. Van zijn hand verschenen onder andere De spoken van Visegrád (2022) en De macht van het verleden (2022, shortlist Libris Geschiedenis Prijs). Zijn nieuwste boek Alle rafelranden van Europa is een volledig herziene versie van Van de Wijdevens eerdere boeken De rafelranden van Europa en De nieuwe rafelrand van Europa, waarin hij de roerige geschiedenis van Europa en zijn buren belicht. In Plein Publiek duiken we met Van de Wijdeven in het Europese verleden om het heden beter te begrijpen.In deze wekelijkse talkshow van De Balie interviewen programmamakers de makers die hen inspireren. Van cabaretiers tot schrijvers en van theatermakers tot kunstenaars.Interview door De Balie directeur Yoeri Albrecht. De podcast wordt geïntroduceerd door programmamaker Kees Foekema.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Jacques Presser kantelde het zelfbeeld van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Waar stond deze historicus, schrijver en denker voor? We gaan in gesprek met cultuurhistoricus en essayist Thor Rydin, historicus Afke Berger en journalist Michel Krielaars en luisteren naar een lezing van historicus en journalist Jos Palm. Theatertroep: Rosa Asbreuk & Timo Huijzendveld dragen diverse stukken voor.Zestig jaar geleden verscheen Jacques Pressers magnum opus Ondergang: de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Sindsdien is het beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland nooit meer hetzelfde geweest. Nederland zelf is sinds het boek, dat onherstelbare deuken sloeg in de autoriteit van een oudere generatie, nooit meer hetzelfde geweest. Waar stond Jacques Presser voor, als historicus, als schrijver en denker? En welke toekomst hielp hij mogelijk maken?Jacques Presser (1899 – 1970) was afkomstig uit een arm Joods milieu en werkte voor de oorlog als leraar geschiedenis. Zijn vrouw overleefde de Holocaust niet, en na de oorlog werd deze het hoofdonderwerp van zijn wetenschappelijke werk. Op de universiteit stond hij het persoonlijke element in de geschiedschrijving voor – zo bedacht hij de term ‘egodocument'. Ook zijn eigen leven verwerkte hij in romans en gedichten over onder andere zijn onderduik. Met zijn eigen ervaringen, zijn historische bevindingen en zijn linkse en emancipatoire stellingname in het publieke debat werd hij gezichtsbepalend voor naoorlogs Nederland. Programmamaker: Veronica BaasDit programma maakt onderdeel uit van de serie Publieke Intellectuelen, in samenwerking met De Groene Amsterdammer en mogelijk gemaakt door Vfonds.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
(01:50) Burgemeester Femke Halsema heeft namens de Gemeente Amsterdam excuses aangeboden voor de rol van de gemeente tijdens Jodenvervolging. Hoe werd er vlak na de oorlog naar gekeken, en wanneer is de verandering in het denken over de rol van de gemeente begonnen? Historicus en oud-directeur van het Joods Historisch Museum Judith Belinfante is te gast. (14:00) Na het overlijden van haar moeder komt Sheila Sitalsing erachter dat haar grootouders ‘fout' waren in de Tweede Wereldoorlog. De schaamte over dit verleden overheerst al snel, ook bij Sitalsing. Toch, of juist daarom, schreef ze: Waar ik me voor schaam. Een instructieboek hoe met dit verleden om te gaan. Sheila Sitalsing is te gast. (26:36) De column van John Jansen van Galen. (30:59) Bij de Tachtigjarige Oorlog denken we aan Holland. Daar zou de strijd tegen Spanje gestreden zijn. Toch opende deze week het Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog in hartje Achterhoek in Groenlo. Conservator van het museum, Godfried Nijs is te gast. (40:00) Het was niet te missen: deze week overleed paus Franciscus. Hij schudde het Vaticaan flink op, maar daarin was hij niet uniek volgens OVT-coryfee Jos Palm. Hij ziet opvallende gelijkenissen met paus Johannes XXIII die de kerk dichter bij de moderne tijd bracht. Katholicisme-kenner Palm is te gast. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/27-04-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/27-04-2025.html)
Burgemeester Femke Halsema heeft namens de Gemeente Amsterdam excuses aangeboden voor de rol van de gemeente tijdens Jodenvervolging. Wat is er bekend over de Jodenvervolging in de hoofdstad tijdens de Tweede Wereldoorlog? Hoe werd er vlak na de oorlog naar gekeken, en wanneer is de verandering in het denken over de rol van de gemeente begonnen? Historicus en oud-directeur van het Joods Historisch Museum Judith Belinfante is te gast.
Jessica van Geel is schrijver, historicus en journalist. Ze schreef de biografie over Truus Schröder en over haar (geheime) liefde met Gerrit Rietveld, ‘I Love You, Rietveld'. Daarna volgden nog twee andere boeken: ‘Truus van Lier. Het leven van een verzetsvrouw' en, samen met Robbert Blokland, ‘Als je maar gelukkig bent', een bundel met verhalen en interviews met vooraanstaande homo's, lesbiennes, queer-, gay- en bi-personen over jezelf zijn. Nu is er het essay ‘Een steen op mijn bureau', ontstaan uit zorgen over hoe de wereld verandert. Van Geel ziet hoe verworven rechten onder druk staan, ook voor de LHBTIQ+-gemeenschap. Die zorg vormde de aanleiding voor het boek. Femke van der Laan gaat met Jessica van Geel in gesprek.
Komend weekend wordt er in Oman opnieuw op hoog niveau tussen de VS en Iran onderhandeld over een nieuw atoomakkoord. Beide landen tonen zich voorzichtig positief over de voortgang. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari ziet opvallend veel gelijkenissen met het akkoord uit 2015, hetzelfde akkoord waarvan Trump in zijn vorige ambtstermijn als president zelf de stekker eruit trok. Hoe valt de Gaza-oorlog te stoppen? Een grote meerderheid van de Israëliërs wil dat het geweld in Gaza stopt. Ook vanuit het leger groeit de kritiek. Toch gaat premier Benjamin Netanyahu dag in dag uit door met bombardementen op Gaza. Vannacht vloog bij een Israëlische aanval vlakbij Gaza-Stad een school in brand, waar vluchtelingen onderdak vonden. Er zijn tien lichamen gevonden, waaronder dat van een kind. Wat moet er gebeuren om dit te stoppen? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen. Presentatie: Laila Frank
De tentoonstelling van Josephine Baker: ‘Een leven vol verzet' is nu te zien in het Verzetsmuseum Amsterdam. Historicus en Andere Tijden-presentator Astrid Sy en programmamaker Femke van Wiggen zijn de initiatiefnemers van de tentoonstelling en werken momenteel aan een vierdelige podcast over deze wereldster en activiste. Presentatie: Willemijn Veenhoven
Hoe lang is vrede houdbaar? Nederland kent al 80 jaar vrede —langer dan ooit in onze geschiedenis. Ook voor de meeste andere NAVO-landen is oorlog een vage herinnering. Nu lijkt de vertrouwde wereldorde steeds instabieler en waarschuwen politieke leiders: bereid je mentaal voor op oorlog. Hoe lang kunnen we nog op vrede rekenen? En hoe zou een einde aan de vrede eruit kunnen zien? Leer van historicus Laurien Crump en politicoloog Reinout van der Veer over de kwetsbaarheid van langdurige vrede. Heeft vrede een houdbaarheidsdatum? | Lezing en gesprek met historicus Laurien Crump en politicoloog Reinout van der Veer | Dinsdag 1 april 2025| Collegezalencomplex, Radboud Universiteit| Radboud Reflects en Gemeente Nijmegen Lees het verslag: https://www.ru.nl/services/sport-cultuur-en-ontspanning/radboud-reflects/nieuws/heeft-vrede-een-houdbaarheidsdatum-lezing-en-gesprek-met-historicus-laurien-crump-en-politicoloog-reinout-van-der-veer Like deze podcast, abonneer je op dit kanaal en mis niks. Bekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=OZY_ppUPS2k Bekijk ook de agenda voor nog meer verdiepende lezingen: www.ru.nl/radboud-reflects/agenda Wil je geen enkele verdiepende lezing missen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief: www.ru.nl/radboud-reflects/ser…ief-radboud-reflects
Vijftien vermiste hulpverleners zijn dood teruggevonden in een massagraf in Rafah, Gaza. Volgens de Verenigde Naties zijn ze “een voor een” omgebracht. Minstens één slachtoffer werd vastgebonden aangetroffen. Met meer dan duizend gedode zorgmedewerkers sinds het begin van de oorlog groeit de overtuiging dat Israël gericht hulpverleners aanvalt. We spreken met directeur Harm Goossens van het Nederlandse Rode Kruis over de veiligheid van hulpverleners in Gaza. (11:19) Trump stelt ultimatum aan Iran In een nieuw hoofdstuk van de spanningen tussen de VS en Iran dreigt president Trump met militaire aanvallen als Iran niet akkoord gaat met een nucleaire deal. Volgens Trump zullen het bombardementen zijn “zoals nooit eerder gezien”. Iran reageert afwijzend en beschuldigt de VS van chantage. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari over de oplopende spanningen tussen de twee landen. Presentatie: Tim de Wit
(00:54) Wetenschappers hebben in de Gobiwoestijn in Mongolië een nieuwe dinosauriërsoort ontdekt: Duonychus tsogtbaatari. Een tweepotige dino, een Theropode, die verwant is aan de angstaanjagende T.rex. Wekelijks worden er nieuwe dinosaurussoorten ontdekt, dus wat maakt deze vondst eigenlijk bijzonder? Paleontoloog Melanie During is te gast. (06:59) Na de arrestatie vorige week van Ekrem Imamoglu, de populaire burgemeester van Istanbul, gingen Turken in veel steden dagenlang de straat op om te demonstreren. Oppervlakkig gezien lijkt de strijd om de macht in Turkije te gaan tussen democratie en autocratie. Maar is het echt zo simpel? Historicus en Turkije-expert Tayfun Balçik is te gast. (21:51) In de jaren 40 en 50 wordt de Limburgse Lies overspoeld door honderden liefdesbrieven. Wie was deze mysterieuze vrouw die zoveel verlangen opwekte? En hoeveel vrijheid had zij in die tijd eigenlijk om te kiezen? De zesdelige podcast Liefste Lies vertelt haar verhaal en schetst tegelijkertijd een hedendaags portret van liefde, vrijheid en het verlangen om iets te zijn in het leven. Deze serie werd gemaakt door Heleen Hummelen en Wieky de Boer. De serie is een coproductie van Autres Directions, Aldus' producties en OVT en is mogelijk gemaakt door financiële steun van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/30-03-2025.html)
Na de arrestatie vorige week van Ekrem Imamoglu, de populaire burgemeester van Istanbul en belangrijkste opponent van president Erdogan, gingen Turken in veel steden dagenlang de straat op om te demonstreren. Oppervlakkig gezien lijkt de strijd om de macht in Turkije te gaan tussen de seculiere partij CHP van Imamoglu en de islamitische AK Partij van Erdogan, of zelfs tussen democratie en autocratie. Maar is het echt zo simpel? Welke rol speelt het nationalisme in Turkije en wat is de erfenis van Vader des Vaderlands Atatürk? Historicus en Turkije-expert Tayfun Balçik is te gast.
(01:05) De Franse president Macron pleitte deze week tijdens een Europese top voor een sterk Europa met Frankrijk in een voortrekkersrol. Eerder al, in de tijd van Charles de Gaulle, wilde Frankrijk niet afhankelijk zijn van Amerika als het om de Europese veiligheid gaat. Hoe schatplichtig is Macron aan de generaal De Gaulle? Historicus en Frankrijkkenner Niek Pas is te gast. (11:55) De Europese Unie heeft, als reactie op de Amerikanen, importheffingen aangekondigd. Amerikaanse spijkerbroeken worden daardoor duurder. Hoe komt het eigenlijk dat de spijkerbroek zo'n ongeëvenaard populair kledingstuk is geworden? Kunsthistoricus en conservator mode bij het Centraal Museum Utrecht Ninke Bloemberg vertelt. (19:38) De spiritueel leider van het boeddhisme, de Dalai Lama, is bijna negentig en heeft ondanks zijn verheven status niet het eeuwige leven. Hij weet zeker dat hij zal reïncarneren in een persoon afkomstig uit de ‘vrije wereld'. Hoe werd de huidige Lama een symbool van vrede en verzet? (32:22) De column van Sana Valiulina (36:24) Aankomende 5 mei vieren we 80 jaar bevrijding. Onze democratie werd gered van de nazi's. Toch zitten er ook schaduwkanten aan de bevrijding: de hongerwinter, vergisbombardementen en zelfs geallieerde oorlogsmisdaden. Moeten we nog steeds alleen maar dankbaar zijn? Christ Klep schreef De lange bevrijding van Nederland, en is te gast. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/16-03-2025.html)
Lieve vrienden, Hij is terug! Diedert de Wagt! Pas 4 maanden geleden was hij voor het eerst te gast in The Trueman Show, maar dat gesprek was zo verhelderend dat we 'm gewoon nog een keer hebben uitgenodigd. Diedert is historicus en auteur van het boek Bij Gebrek aan Beter, Scroll vooral ook even naar beneden, want we mogen 10 (!) gesigneerde exemplaren van dit boek verloten onder luisteraars! En ehm... dit is een van de langste podcasts die we ooit hebben opgenomen... kijk 'm vooral in delen en neem je tijd.
(1:20) Journalist en schrijver Leonard Ornstein over Frits Bolkestein en (16:10) over Hans van den Broek (19.42) Historicus Rolf Strootman over de biografie 'Cleopatra' van de Zweedse auteur Dick Harrison (50:24) muziek en informatie over de Mexicaanse volkszangeres Paquita la del Barrio (54:01) In de Wat blijft Lijn: Wil de Bruine over Jan Ebeltjes van de stichting Christelijke Hulp Oost-Europa (57:29) Deel 2 van de podcast Enkele reis Istanbul.
Wie verkiezingsuitslagen en peilingen over de kaart van Duitsland heen legt zie duidelijk een verschil tussen Oost en West. Hoe speelt het verleden van Duitsland nog altijd prominente rol in de hedendaagse politiek? En: weten door de Duitsers door het complex kiesstelsel wel echt wat er met hun stem gebeurt? Te gast is Marja Verburg, Historicus en redacteur van Duitsland-web, de nieuwssite van het Duitsland Instituut. Gasten in BNR's Big Five van de Duitse verkiezingen: -Günter Gülker, directeur van Duits-Nederlandse Handelskamer -Derk Marseille, ondernemer en Duitsland correspondent bij BNR -Marja Verburg, historicus verbonden aan het Duitslandinstituut -Ronald van Roeden, oud-ambassadeur van Nederland in Duitsland -Otto Fricke, Bondsdaglid namens de Freie Demokratische Partei (FDP)See omnystudio.com/listener for privacy information.
(01:23) De Harlequin bouquet-roman bestaat 50 jaar en dat wordt gevierd met een schrijfwedstrijd, waarin wordt opgeroepen om een verhaal te schrijven dat ‘zindert van de hartstocht'. Het lijkt alsof de ingrediënten van de bouquet-roman na vijftig jaar toch hetzelfde zijn gebleven, maar is het genre ondertussen dan toch veranderd? En waarom blijft de bouquet-roman zo populair? We hebben het erover met de Nederlandstalige bouquet-roman schrijver van het eerste uur. (08:48) Volgende week wordt het bombardement op de Duitse stad Dresden herdacht. Hoeveel mensen het leven lieten is nog steeds onduidelijk. Hoe blikken de Duitsers hierop terug? Historicus en Duitsland-kenner Krijn Thijs licht toe waarom de herdenking van deze zwarte bladzijde altijd al beladen is maar dit jaar extra, vanwege de komende Bondsdagverkiezingen. (20:14) Bij Het Nationale Ballet het programma ‘Jewels' in première, met stukken van de Amerikaans-Russische choreograaf George Balanchine. Balanchine (1904-1983) staat bekend als de choreograaf die de fysieke grenzen van de danseres tot in extreme oprekte. Wat betekende dat voor de balletkunst en voor de positie van de ballerina, en met name voor het gebruik van de spitz? Laura Stek volgde het spoor van het martelschoentje in de audiodocumentaire ‘Martelwerktuig en heiligdom'. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/09-02-2025.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/09-02-2025.html%20)
(01:32) De moeflon moet erkend worden als ‘ingeburgerd dier'. Mede door de groeiende wolvenpopulatie loopt de moeflon -die intussen zo'n 100 jaar in Nederland woont - in het wild gevaar. Wat kan inburgering betekenen voor de moeflon? Dierfilosoof Erno Eskens is te gast. (09:08) De column van John Jansen van Galen (13:03) Er moet een nieuwe partij komen met een nieuw verhaal. Zo zei partijleider Frans Timmermans deze week. Het doet denken aan de oprichting van de PvdA, want ook in 1946 moesten oude vormen en gedachten sterven en plaatsmaken voor nieuwe ideeën. Het leidde tot een nieuwe partij en een nieuw verhaal. Maar wat was dat verhaal? En kan het de huidige PvdA uit het slop helpen? Historicus en kenner van de sociaaldemocratie Bram Mellink is te gast. (25:25) Bart Funnekotter bespreekt drie historische boeken: -Hendrik V – Dan Jones (vert. Roelof Posthuma) -Van savanne tot stad – Christian Grataloup (vert. Alexander van Kesteren) -Geheugen, zing – Makana Eyre (vert. Caspar Wijers) (37:30) Dankzij onze calvinistische volksaard zou de Nederlander tolerant, rationeel en nuchter zijn. Maar hoe is dit te rijmen met de donkere bladzijdes van onze geschiedenis? Daarover schrijven historicus Saskia Pieterse en theoloog Janneke Stegeman in hun boek Uitverkoren, waarin ze onderzoeken hoe we aan ons superieure zelfbeeld komen. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/09-02-2025.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/09-02-2025.html)
Komende week is het tachtig jaar geleden dat de Oost-Duitse stad Dresden werd platgebombardeerd door de geallieerden. Er bleef weinig over van de stad die als één van de mooiste steden van Duitsland werd betiteld. Tot op de dag van vandaag is nog steeds onduidelijk hoeveel mensen er door het bombardement het leven lieten. Historicus en Duitsland-kenner Krijn Thijs licht toe waarom de herdenking van deze zwarte bladzijde altijd al beladen is maar dit jaar extra, vanwege de komende Bondsdagverkiezingen.
Komende week is het tachtig jaar geleden dat de Oost-Duitse stad Dresden werd platgebombardeerd door de geallieerden. Er bleef weinig over van de stad die als één van de mooiste steden van Duitsland werd betiteld. Tot op de dag van vandaag is nog steeds onduidelijk hoeveel mensen er door het bombardement het leven lieten. Historicus en Duitsland-kenner Krijn Thijs licht toe waarom de herdenking van deze zwarte bladzijde altijd al beladen is maar dit jaar extra, vanwege de komende Bondsdagverkiezingen.
(01:00) Bij een opgraving in het Franse Orléans is een Romeins massagraf ontdekt met 60 skeletten én maar liefst 21 opgerolde ‘vloektabletten' van lood. Waarom werden in de oudheid vervloekingen meegegeven aan de doden? Historicus oude geschiedenis Patricia Kret is te gast. (07:29) De film L'abbaglio, nu te zien op het IFFR, volgt de sluwe kolonel Orsini die de troepen van vrijheidsstrijder Garibaldi in 1859 aanvoerde om Italië te verenigen. Hoe historisch accuraat is de film? Historicus Arthur Weststeijn bekeek de film en is te gast. (19:44) De stormvloed die tussen 3 en 5 februari 1825 de provincies rondom de Zuiderzee trof wordt ook wel 'de vergeten watersnoodramp' genoemd. Het is de grootste Nederlandse natuurramp van de 19e eeuw. Programmamaker Katinka Baehr maakte een documentaire over de ramp en de nasleep en vroeg zich af hoe het kan dat de ramp destijds snel was vergeten maar nu, na tweehonderd jaar, op heel veel plekken wordt herdacht. Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/02-02-2025.html
Bij een opgraving in het Franse Orléans is een Romeins massagraf ontdekt met 60 skeletten én maar liefst 21 opgerolde ‘vloektabletten' van lood. Waarom werden in de oudheid vervloekingen meegegeven aan de doden en hoe bijzonder is deze vondst in Orléans? Historicus en promovenda oude geschiedenis Patricia Kret is te gast.
Jilt Jorritsma is schrijver en historicus. In 2016 won Jorritsma de Essaywedstrijd Nexus Connect. Twee jaar later won zijn essay 'Onthoofd' de Joost Zwagerman Essayprijs. Aan de Open Universiteit doet hij onderzoek naar zinkende steden. In 2021 verscheen zijn debuutroman ‘Was', die met veel lof werd ontvangen. Nadat Jorritsma in 2022 door NRC Handelsblad werd benoemd tot rijzende literaire ster verscheen recent zijn tweede roman ‘Autopsie'. Het boek beschrijft een zoektocht naar de doodsoorzaak van Mette Brun en neemt een duik in een verborgen wereld die onder het oppervlak van het zichtbare sluimert. Wilfried de Jong gaat met Jilt Jorritsma in gesprek.
Op de drempel van 2025 is er alle reden om stil te staan bij de vraag wat ons dit jaar politiek te wachten staat. En vooral ook: waar komt het vandaan? Jaap Jansen en PG Kroeger praten met een gast die met de bagage van eeuwen politieke historie de gebeurtenissen van dit moment scherp kan analyseren. Joop van den Berg is emeritus hoogleraar parlementaire geschiedenis, voormalig hoofddirecteur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en oud-fractievoorzitter in de Eerste Kamer van de PvdA. Al twintig jaar schrijft hij columns voor het Montesquieu Instituut en ook elders draagt hij bij aan het maatschappelijk debat.Van den Berg onderstreept dat het voorbije jaar inbreuken vertoonde op zo ongeveer alle zeden en rituelen die de Nederlandse politieke cultuur kleur en kwaliteit gaven. “En daarmee is ook de speelsheid weg; de kunst van relativering die het mogelijk maakt om slimme compromissen te smeden." Zo ligt de beslissende rol aan het Binnenhof niet meer bij de premier, maar bij een fractievoorzitter: Geert Wilders.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Met Van den Berg kijken we naar de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. Omdat deze inhoudelijk non-existent is en de grootste fractie in de Tweede Kamer dysfunctioneel, worden de rol en het werk van het parlement tot het uiterste uitgedaagd. En daarbij komt nog de ‘onthutsende incompetentie' van veel ministers en staatssecretarissen. De Kameragenda is daardoor opmerkelijk leeg. "Men probeert alles om concrete wetgeving te vermijden, want dan valt de coalitie uit elkaar omdat ze het niet eens worden."De coalitie wil boven alles de asielcrisis oplossen, maar die bestaat niet. Van den Berg vertelt hoe hij al bij de VNG hierover veel te stellen had met toenmalige chef van de Immigratie en Naturalisatiedienst Dick Schoof. Het echte knelpunt zit bij de arbeidsmigratie en de beroerde wijze waarop die is geregeld. En daar gaat PVV-minister Marjolein Faber niet over, terwijl VVD en BBB het bedrijfsleven hier niet willen hinderen. "We hebben geen integratieprobleem, maar een acceptatieprobleem," zegt Van den Berg.En juist dát wenst de PVV beslist niet opgelost te zien. Het beleid móet dus niet werken, een voortdurend fiasco is noodzakelijk. Want zou het besef dominant worden, dat vluchtelingen een normaal verschijnsel zijn en - zie Oekraïne en Syrië - verschillende verschijningsvormen kent, dan zou Wilders zijn enige thema kwijt zijn. Faber en daarmee Schoof moet dus falen omwille van het raison d'être van de PVV.Binnen de coalitie valt de stilte van de VVD op. "Dilan Yesilgöz heeft zichzelf uitgeleverd aan Wilders door alleen over rechts te willen." Met Nieuw Sociaal Contract heeft Van den Berg bijna medelijden. "Pieter Omtzigt heeft zichzelf, zijn partij en zijn boodschap niet onder controle." En zijn 'goed bestuur' mantra flopt. "Goed bestuur, tot je dienst, maar waar wil je dan naartoe? Alleen maar over de procedures praten leidt niet naar een toekomst die het land nodig heeft. Daarbij maakt Omtzigt zichzelf gek door het overheidsapparaat te beschouwen als één grote samenzwering.”Juist omdát onderwijs de PVV niets interesseert, moest Wilders ingrijpen om de risico's voor zijn asielthema weg te nemen. Desnoods door PVV-vicepremier Fleur Agema de rekening te laten ophoesten. De premier, de Onderwijsminister en de minister van Financiën moesten zich erbuiten houden. Dit gaat vaker gebeuren. Eelco Heinen verliest zo de greep op de rijksbegroting.In feite is de kabinetsformatie mislukt en bevinden we ons in een permanente situatie van onderhandeling. Dat maakt het zo bevreemdend dat oud-formateur Richard van Zwol zo tevreden is met de Werdegang van 'zijn' kabinet. Van Zwols rol en behoefte om die ook zelf nog eens in de media te recenseren brengt de Raad van State schade toe.Dick Schoof is ‘niet puur uit ijdelheid' minister-president geworden. Maar gezag heeft hij niet. Met ministers die van goede wil zijn voelt Van den Berg mee. “Caspar Veldkamp is een keurige diplomaat, maar hij weet niet hoe je als politicus moet opereren. Al helemaal niet met Wilders die een parallel buitenlandbeleid voert."Het kabinet heeft geen autoriteit, de coalitie geen samenhang en de fractieleiders zijn opgetrokken uit argwaan. Omdat Wilders erin slaagt de indruk te wekken dat het aan hem niet ligt, blijft zijn achterban hem vooralsnog steunen.Wilders heeft belang bij permanente crisis. “Voor de democratie als zodanig is dit heel slecht”, waarschuwt Joop van den Berg. “Juist ook de mensen die op de democratie vertrouwen, keren zich er dan van af."Overal in de Westerse wereld krijgt radicaalrechts invloed of zelfs macht. “De democratie is in groot gevaar”, concludeert Van den Berg. “Je moet niet denken: het loopt wel los. Soms vrees ik – met de Duitse auteur Bernhard Schlink – dat de democratie een voorbije periode is.”***Verder lezenAbonneer je op de columns van Joop van den Berg!***Verder luisteren470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof452 - Wie is de baas in de coalitie?448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? (met Joop van den Berg)09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:50:51 – Deel 201:37:14 – Deel 302:05:00 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
(01:18) De Franse politicus Jean-Marie Le Pen, oprichter en boegbeeld van de extreemrechtse politieke partij Front National, overleed op 7 januari. Hij stond bekend om zijn racistische uitspraken en denkbeelden. In de jaren 80 zat hij in het parlement, daarna was hij lange tijd Europarlementariër: bijna 35 jaar. Historicus John-Alexander Janssen vertelt over de nalatenschap van Le Pen. (09:40) Een icoon uit de dragwereld is overleden: the Vivienne. Nadat ze de Britse tv show RuPaul's Drag Race won, werd ze wereldwijd bekend om haar charisma, humor en verbluffende talent. Ze groeide uit tot een van de invloedrijkste dragqueens van onze tijd. Dragqueen Megan Schoonbrood kende the Vivienne en vertelt wat zij betekende voor de dragwereld. (19:47) Hij was de eerste populist die Europa rijk was: Georges Boulanger. Na een succesvolle carrière in het Franse leger had Boulanger de smaak van macht en roem te pakken. Met behulp van een massacampagne presenteerde hij zich eind 19e eeuw als dé anti-establishmentkandidaat die de stem van het volk representeerde. Zijn politieke tegenstanders voelden zijn dreiging en deden er alles aan om hem te stoppen. Historicus John-Alexander Janssen schreef een biografie over Boulanger, die naast een opmerkelijke politieke carrière ook een roerig privéleven had. (53:27) In de Wat blijft-lijn: Petra Possel deelt een herinnering aan wijnschrijver Nicolaas Klei. (56:19) Deze week werd bekend dat de Amerikaanse anti-lhbti-activist Anita Bryant op 16 december is overleden. Ze werd wereldwijd een symbool voor homohaat, en haar conservatieve geluid bracht in Nederland een tegenbeweging op gang. Het leidde tot de eerste Pride en een protestlied van de Zangeres Zonder Naam. Met haar nummer 'Anita' maakte Mary Serveas zichzelf onsterfelijk als voorvechter van de lhbti-beweging. (01:00:34) Intimiteit en seksualiteit zijn nog altijd onderwerpen van felle discussie. Wat is privé, wat is publiek? In deze podcast van Het Filosofisch Kwintet praat Arnon Grunberg met historicus Lotte Houwink ten Cate, filosoof Michiel Leezenberg, columnist Stefan Sanders en cultuurwetenschapper Margriet van Heesch over de rechtstaat en intimiteit. (01:49:35) Ook deze week sluiten we af met De Zin van de Dag, waarin onze huisfilosoof Stine Jensen elke week een denker in het licht zet. Vandaag laat ze vertaler Marijke Emeis aan het woord met haar levenswijsheid van schrijver Martin Bril: "Als je nou de dood kon overleven, dan zou het minder erg zijn."
Israël pleegt volgens Amnesty International genocide in Gaza. Uit het rapport van 300 pagina's blijkt volgens de mensenrechtenorganisatie dat Israël de Palestijnse bevolking geheel of gedeeltelijk wil vernietigen. De berichten uit Gaza en vooral Noord-Gaza worden steeds schrijnender en komen soms zelfs niet meer tot ons, omdat stroom en internet het niet meer doen. Wat wil Israël met Gaza? Historicus aan de Universiteit Utrecht en expert op het Israëlisch-Palestijns conflict Peter Malcontent vertelt in Podcast de Dag hoe de extreme geluiden in de Israëlische samenleving steeds algemener worden, vooral binnen de regering van premier Netanyahu. En die extreme kant roept op tot nederzettingen in Gaza, net als op de bezette Westelijke Jordaanoever, en het verdrijven van de Palestijnen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman
Lotte Houwink ten Cate is historicus. Momenteel is Houwink ten Cate werkzaam voor de University of London. Ze deed onderzoek naar de geschiedenis van het feminisme, evenals de geschiedenis van liefde en intimiteit. Daarnaast schrijft Houwink ten Cate columns voor de Volkskrant. In ‘De mythe van het gezin' gaat Houwink ten Cate in op het culturele ideaal van het kerngezin, dat door de overheid nog altijd als de norm wordt gezien. Middels historisch onderzoek, samen met haar ervaringen als alleenstaande moeder, ontkracht ze dit ideaal. Femke van der Laan gaat met Lotte Houwink ten Cate in gesprek.