Podcasts about valger

Miðvikudagur 9. apríl Stjórnarandstaða, tollastríð, reynsluboltar, dauðastríð, óþekktur þingmaður, vá og ópera Er Sjálfstæðisflokkurinn að missa það? Þannig spyr einn af þingmönnum ríkisstjórnarinnar, Sigurjón Þórðarson sem ræðir um grímulaust málþóf minnihlutans, fýlu, frekju og eignarhald í spjalli við Björn Þorláks. Már Wolfgang Mixa, dósent við viðskiptafræðideild HÍ, ræðir um tolla og efnahagsstefnu Trump við Gunnar Smára. Reynsluboltarnir koma í spjall við Sigurjón Magnús: Bolli Héðinsson, hagfræðingur Einar Kárason rithöfundur Kristín Ástgeirsdóttir sagnfræðingur og fyrrum þingkona. Mest bar á umræðunni um veiðigjöld útgerðarinnar. Og auðvitað Donald Trump. Fyrsta langreyðurin sem Hvalur hf. skaut eftir að veiðar hófust á ný, eftir tímabundna stöðvun, háði 35 mínútna dauðastríð. María Lilja fær til sín þær Rósu Líf Darradóttur, lækni og formann samtaka um dýravelferð og stjórnarkonu Hvalavina auk Valgerðar Árnadóttur, nema í stjórnmálafræði og talskonu Hvalavina sem eru á einu máli um að ekki sé mögulegt að veiða stórhveli með mannúðlegum hætti. Óþekkti þingmaðurinn í þessari viku er Guðmundur Ari Sigurjónsson. Hver er hann? Hverjar eru hans persónulegu hliðar, hvað leynist bak við yfirborðið? Hvernig fékk hann örið á andlitinu? Björn Þorláks ræðir við nýjan þingmann á Alþingi. Þorgerður María Þorbjarnardóttir, jarðfræðingur og Guðmundur Steingrímsson doktorsnemi ræða um véfengingu Frosta Sigurjónssonar og fleiri um vá sem steðjar að okkur vegna hlýnunar jarðar af manna völdum. Friðrik Margrétar-Guðmundsson tónskáld og Hanna Dóra Sturludóttir söngkona segja okkur frá Brím, nýrri íslenskri óperu sem tekur á heitri umræðu um kúltúrbörn.Er Sjálfstæðisflokkurinn að missa það? Þannig spyr einn af þingmönnum ríkisstjórnarinnar, Sigurjón Þórðarson sem ræðir um grímulaust málþóf minnihlutans, fýlu, frekju og eignarhald í spjalli við Björn Þorláks. Friðrik Margrétar-Guðmundsson tónskáld og Hanna Dóra Sturludóttir söngkona segja okkur frá Brím, nýrri íslenskri óperu sem tekur á heitri umræðu um kúltúrbörn.

Þriðjudagur 8. apríl Trump, Woke, varnarsamningur, vindmyllur, Gaza, ríkisborgararéttur og Geðbrigði Hagfræðingarnir Þorsteinn Þorgeirsson og Gylfi Magnússon ræða um um tolla og efnahagsstefnu Trump. Og eru ekki á sama máli í samtali við Gunnar Smára. Þorsteinn segir þá leiða til góðs en Gylfi til ills. Brynjar Karl Sigurðsson körfuboltaþjálfari og Valgerður Þ. Pálmadóttir, kennari í Háskóla Íslands í kynjafræði og hugmyndasögu koma í spjall við Rauða borðið og fara yfir í líflegri samræðu við Oddnýju Eir og Björn Þorláks yfir átökin um kynjafræðina, wókið, umræðuna, ofbeldið, rétttrúnaðinn og samræðuna. Guttormur Þorsteinsson formaður Samtaka hernaðarandstæðinga og Elvar Ástráðsson skjalavörður samtakanna ræða um leyni-varnarsamning íslenskra stjórnvalda við Bandaríkin þar sem bandaríski herinn hefur allan rétt að leggja undir sig land og innviði. Andrés Skúlason, verkefnisstjóri hjá Landvernd og Kristín Helga Gunnarsdóttir rithöfundur í stjórn Landverndar ræða um yfirgengileg áform um vindmyllugarða á Íslandi og fórnarkostnaðinn. Hjálmtýr Heiðdal formaður félagsins Ísland Palestína segir fréttir af þjóðarmorði ásamt Maríu Lilju.Natan HK, Íslendingur í Kaleforníu, gagnasérfræðingur og forritari segir frá umsókn sinni um íslenskan ríkisborgararétt og frá ljónunum í veginum. Agnes Ósk Ægis­dótt­ir og Ásthild­ur Emma Ingi­leif­ar­dótt­ir meðlimir hljómsveitarinnar Geðbrigði, sigurvegarar Músíktilrauna mæta til Maríu Lilju ásamt Esther Bíbí bassaleikara Kolrössu sem jafnframt eru fyrrum sigurvegarar keppninnar.

Eru umhverfismálin horfin úr umræðunni? Hvað varð um þau? Um helgina komu hundrað manns saman á opnum fundi í Háskólanum í Reykjavík til þess að ræða stöðu umhverfismála og horfa til framtíðar. Þetta var fólk úr grasrótinni en líka úr atvinnulífinu og pólitíkinni. Skipuleggjendur fundarins, þær Þórhildur Fjóla Kristjánsdóttir, Valgerður Árnadóttir og Kamma Thordarson, segja okkur frá fundinum og afrakstri hans, sem verður kynntur stjórnvöldum. Sífellt bætist við fjölda veforðabóka með íslenskum grunni. Pólsk-íslensk veforðabók fer í loftið í vikunni, og innan skamms verður loksins birt ensk-íslensk veforðabók, sem hefur verið lengi í vinnslu. Halldóra Jónsdóttir, orðabókarritstjóri á íslenskusviði Árnastofnunar, ræðir við okkur um þessi tímamót og fyrirbærið veforðabók - sem er á ýmsan hátt ólíkt hefðbundnum orðabókum. Við fræðumst um kjör vinnuhjúa á öldum áður - ræðum við Kolbein Sturlu G. Heiðuson, skjalavörð á Þjóðskjalasafni Íslands. Þetta er endurflutt viðtal frá 3. júní 2024. Tónlist: Doobie Brothers - Listen to the music.

Notkun svefnlyfja getur haft ýmsar neikvæðar afleiðingar í för með sér og skert lífsgæði, sérstaklega eldra fólks, en í þeim hópi er notkun svefnlyfja mest. Rannsóknir sýna að langtímanotkun svefnlyfja sé gagnslaus, en þau geta haft alvarlegar hættur í för með sér og neikvæð áhrif á heilsuna. Hildur Þórarinsdóttir formaður Félags íslenskra öldrunarlækna og Drífa Sigfúsdóttir varaformaður Landssambands eldri borgara komu í þáttinn og sögðu okkur betur frá mikilvægi þess að minnka svefnlyfjanotkun og herferðinni „Sofðu vel“. Við skruppum svo út með hljóðnemann og spurðum fólk á förnum vegi hvort það þekkti ráðherrana í ríkisstjórninni og í hvaða ráðuneyti þau eru. Svörin voru áhugaverð og ljóst að ekki allir eru með þetta á hreinu, ríkisstjórnin er þó auðvitað ekki búin að starfa mjög lengi. Gjörunnin matvæli eru að öllu jöfnu orkurík vegna mikils magns sykurs og/eða fitu en þetta mikla magn lækkar hlutfall mikilvægra næringarefna á móti. Þetta eru matvæli sem oft eru kölluð skyndifæða og ýmis efni eins og litarefni og sætuefni eru notuð til að gera matvælin girnileg. Við heyrðum í dag viðtal sem Helga Arnardóttir tók við Kristján Þór Gunnarsson heimilislækni á Selfossi um gjörunnin matvæli. Viðtalið var áður í þættinum í júní í fyrra. Tónlist í þættinum í dag: Riddarar kærleikans / GDRN (Dagmar Helga Helgadóttir og Valgerður Rakel Rúnarsdóttir) Serendpity / Laufey (Laufey & Spencer Stewart) I'm a believer / The Monkees (Neil Diamond) All I Have to do is Dream / The Everly Brothers (Boudleaux Bryant) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Páll Magnússon stýrir kröftugri umræðu um þjóðmálin. Í þessum þætti: Guðrún Hafsteinsdóttir nýkjörinn formaður Sjálfstæðisflokksins um stjórnmál. Hörður Arnarsson forstjóri Landsvirkjunnar og Jóna Bjarnadóttir framkvæmdastjóri um virkjanamál. Valgerður Rúnarsdóttir yfirlæknir á Vogi og Helga Þórarinsdóttir læknir á geðdeild Landspítalans um hugvíkkandi efni. Guðrún Karls Helgudóttir biskup Íslands um trúmál.

Þegar Valgerður Guðmundsdóttir, lektor við Lagadeild Háskólans á Akureyri, starfaði hjá Útlendingastofnun rak hún sig á það að henni fannst erfiðara að heimfæra frásagnir kvenna sem sóttu um alþjóðlega vernd upp á flóttamannshugtakið, eins og það er skilgreint í lögum, en frásagnir karla. Þetta varð kveikjan að doktorsrannsókn sem hún lauk við nýverið. Við ræðum við Valgerði um stöðu kvenkyns hælisleitenda, það hvernig lögfræðingar sem fara yfir umsóknir þeirra nálgast sannleikann og hvað sé til ráða til að uppræta skekkjur í kerfinu. Við fáum pistil frá Stefáni Gíslasyni, umhverfisstjórnunarfræðingi - hann er með hugann við textílpokafjöll við söfnunargáma já og bara textíl almennt. Tónlist og stef í þættinum: PRINSPÓLÓ - Hamstra sjarma. Guðmundur Pétursson Tónlistarm. - Samfélagið Millistef (úr laginu Tegund). UB40 - Many rivers to cross (80). Emilíana Torrini - Let?s keep dancing.

Föstudagur 14. febrúar Vikuskammtur: Vika 7 Efnistök að þessu sinni verða, á meðal annars, sviptingar í borginni, ofbeldi í barnaskóla, brim við Þorlákshöfn, Guðrún Hafsteinsdóttir, Trump, Pútín, Úkraína, vopnahlé á Gaza, Kendrick Lamar og Superbowl ofl. Til leiks mæta þau Daníel Thor Bjarnason þroskaþjálfi, Anita DaSilva, úr ungliðahreyfingu sósíalista, Laufey Líndal, tæknimaður og Valgerður Árnadóttir, fyrrverandi varaþingmaður Pírata og dýravinur

Dagur íslenska táknmálsins er á morgun 11. febrúar en þann dag var Félag heyrnarlausra stofnað. Íslenska táknmálið var viðurkennt sem „jafnrétthátt íslensku sem tjáningarform í samskiptum manna í milli“ með lögum árið 2011 og bannað er að mismuna fólki eftir því hvort málið það notar. Íslenska táknmálið er eina hefðbundna minnihlutamálið á Íslandi og er fyrsta mál um 300 Íslendinga. Við ræddum við Valgerði Stefánsdóttur sem er formaður málnefndar um íslenskt táknmál í þættinum í dag. Georg Lúðvíksson, sérfræðingur í heimilisfjármálum, kom svo til okkar í dag, eins og aðra mánudaga eftir áramót, það er liður sem við köllum Fjármálin á mannamáli. Í dag talaði hann um góðgerðarmál og það að gefa til baka. Lesandi vikunnar í Mannlega þættinum í þetta sinn var Reinhold Richter, hann segist vera að stíga sín fyrstu skref sem eftirlaunaþegi og svo gaf hann á dögunum út sitt fyrsta lag sem hann samdi til minningar um besta vin sinn, ljóðskáldið Ísak Harðarson, við heyrðum lagið, Heim til vina, fyrir viðtalið. Svo sagði hann okkur auðvitað frá því hvað hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hann í gegnum tíðina. Tónlist í þættinum í dag: Fallegur dagur / Bubbi (Bubbi Morthens) Peningar / Hljómar (Rúnar Gunnarsson, texti Þorsteinn Eggertsson) Heim til vina / Edgar Smári Atlason (Reinhold Richter) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í dag, á aðfangadag jóla, bjóðum við sérlega velkomna í Mannlega þáttinn kærkominn gest, forseta Íslands, Höllu Tómasdóttur. Við áttum skemmtilegt spjall við hana um jólin, jólahald í bernsku, nútíð og jafnvel framtíð. Jólaminningar, hefðirnar, fyrstu jólin að Bessastöðum, jólahald erlendis, æskujólin í Kópavoginum, riddara kærleikans og margt fleira. Hátíðleg stund með Höllu Tómasdóttur. Tónlist í þættinum: Er líða fer að jólum / Sigurður Guðmundsson og Sigríður Thorlacius (Gunnar Þórðarson, texti Ómar Ragnarsson) Riddari kærleikans / GDRN (Dagmar Helga Helgadóttir, Valgerður Rakel Rúnarsdóttir) Dansaðu vindur / Ylja (Nanne Grönvall, Peter Grönvall, texti Kristján Hreinsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Fimmtudagur 12. desember Mið-Austurlönd, þessir helvítis karlmenn, þýðendur og örlagavaldur Þórir Jónsson Hraundal, lektor í Mið-Austurlandafræðum og arabísku við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands ræðir við okkur um eftirleikinn eftir fall Assads í sýrlandi. Mögulegar hættur vegna uppgangs öfgahópa á svæðinu, innrásir Ísraela á nágranna sína og skýrir áhrif þessa alls á fólkið sem enn situr fast á Gaza í miðju þjóðarmorðs. Til að ræða nýútkomna þýðingu á verðlaunabókinni Þessir helvítis karlmenn mætir þýðandinn sjálfur, Þórdís Gísladóttir rithöfundur og Valgerður Ólafsdóttir, skólasálfræðingur og rithöfundur og ræða bókina. Til að ræða nýjar samtímabókmenntir sem koma nú út í þýðingum mæta Snæfríð Þorsteins, Helga Soffía Einarsdóttir, Einar Kári Jóhannsson og María Rán Guðjónsdóttir og segja okkur frá nýjum þýðingum og stöðu þýðinga í íslenskum samtímabókmenntum. Peter Maté er Íslendingum að góðu kunnur, hann hefur reynt mikill áhrifavaldur í íslensku listalífi og kenndi bæði Laufeyju og Víkingi Heiðari að leika á hljóðfæri. Peter ræðir við Björn Þorláks.

Jóhannes Kr. Kristjánsson rannsóknarblaðamaður hefur varið yfir fjögur hundruð klukkustundum á Bráðamóttöku Landspítalans síðustu mánuði við gerð hlaðvarpsþáttanna Á vettvangi sem hann vinnur í samstarfi við Heimildina. Með þáttunum gefur hann hlustendum innsýn í raunverulega stöðu Bráðamóttökunnar sem er þröng og erfið, þar sem plássleysi fyrir sjúklinga er viðvarandi vandamál. Hann ræðir við starfsfólk á gólfinu sem vinnur undir miklu álagi við mögulega erfiðari aðstæður en hægt er að ímynda sér. Jóhannes kom til okkar og sagði okkur frá þáttunum og stærstu málunum sem Bráðamóttakan glímir við um þessar mundir. Emilía Benedikta Gísladóttir dansari kom svo til okkar. Hún var sólódansari hjá Compania Nacional de Danza í Madrid og svo undir stjórn Katrínar Hall í dansflokki Óperunnar í Gautaborg. Á báðum stöðum dansaði hún í verkum margra frægustu danshöfunda heims, en nú dansar hún aftur hjá Íslenska dansflokknum meðal annars í Jóladraumum sem var frumsýndur í síðustu viku. Emilía sagði okkur frá sinni reynslu í þessum stóru dansflokkum og hvernig það er að dansa aftur á Íslandi. Er mikilvægara að börn eigi jól með nýju stjúpforeldri en foreldrinu á hinu heimilinu? Jólin geta reynt á marga og sérstaklega stjúpfjölskyldur. Margir eru óvissir um hver á að gefa og þá hverjum hvað? Hverjum á að bjóða og hverjum ekki? Og með hverjum eiga börnin að eiga jólin? Félags- og fjölskylduráðgjafinn Valgerður Halldórsdóttir segir þetta algengt áhyggjuefni hjá mörgum fyrir jólin og hélt erindi um þetta á Bókasafni Kópavogs fyrir stundu. Hún ræddi þetta við okkur í dag. Tónlist í þættinum: Ryðgaður dans / Valdimar (Valdimar Guðmundsson og Ásgeir Aðalsteinsson) Í eigin vanmætti / KK (Kristján Kristjánsson) Léttur í lundu / Bítlavinafélagið (Karl Hermannsson) Í bláum skugga / Stuðmenn (Sigðurðu Bjóla Garðarsson) UMSJÓN HELGA ARNARDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Föstudagur 25. október Vikuskammtur - Vika 43 Í vikuskammt að þessu sinni koma þau Valgerður Árnadóttir, talskona Hvalavina, Yngvi Ómar Sighvatsson, tölvuleikjahönnuður og varaformaður leigjendasamtakanna, Sunna Ingólfsdóttir, mannfræðingur, kennari og tónlistarkona og Geir Sigurðsson, rithöfundur og prófessor. Umsjón hefur Oddný Eir Ævarsdóttir.

Við leitumst við að stunda líkamsrækt og hreyfingu til að halda líkamanum við, halda vöðvunum við, en skynfærin geta gleymst. Við fræddumst í dag um skynjun og skynfærin okkar. Berglind Indriðadóttir, iðjuþjálfi, stendur fyrir námskeiðinu Skynjun og skynörvun - leiðir að betri líðan notenda öldrunarþjónustu þar sem hún kennir leiðir til að halda skynfærunum við. Berglind fjallar um leiðir til þess að flétta örvun fyrir skynfærin inn í daglegar athafnir. Berglind var hjá okkur í dag og fór með okkur yfir það hvernig við getum örvað skynjun okkar og skynfærin. Georg Lúðvíksson er sérfræðingur í heimilisfjármálum og stofnandi Meniga sem sérhæfir sig í persónulegum fjármálum. Georg hefur haldið ógrynni námskeiða um mikilvægi þess að hafa fjármálin á hreinu og fjallað um heimilisbókhald, hvernig hægt er að halda eyðslunni í skefjum, borgað niður skuldir, hvernig lán á að taka osfrv. Við heyrðum í Georgi í dag, þegar heimilisbókhaldið hefur sjaldan skipt meira máli, enda hefur allt hækkað og vextir eru háir. Þegar Valgerður Jónsdóttir biskupsfrú (1771-1856) var borin til grafar voru þau orð látin falla að hún hefði verið í „öllu tilliti merkiskona“. Hún safnaði miklum auði, stóð í viðskiptum og var ein ríkasta kona Íslands á sínum tíma. Halldóra Kristinsdóttir starfar sem sérfræðingur á handritasafni Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns sagði okkur nánar frá lífshlaupi Valgerðar í þættinum. Tónlistin í þættinum Með þér / Ragnheiður Gröndal (Bubbi Morthens) Í bláum skugga / Stuðmenn (Sigurður Bjóla Garðarsson) Let's keep dancing / Emilíana Torrini (Emillíana Torrini og Simon Byrt) Ég fer á Land Rover frá Mývatni á Kópasker / Helgi Björnsson (Helgi Björnsson, Guðmundur Óskar Guðmundsson og Atli Bollason) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Miðvikudagur 23. október Pallborð ungliða, pólitíkin, stjórnmálaafl innflytjenda, leikhús og forn vinnumenning Við hefjum leik á umræðu ungs fólks, heyrum hvað þeim finnst að stjórnmálaflokkar ættu að setja á oddinn nú fyrir kosningarnar. Þau Jósúa Gabríel Davíðsson, Valgerður Birna, Karl Héðinn Kristjánsson og Viktor Pétur Finnsson ræða málin með Birni Þorláks umsjónarmanni í beinni útsendingu. Að þeirri umræðu lokinni koma þau Oddný G. Harðardóttir þingmaður, Vigdís Hauksdóttir fyrrum þingmaður, Björg Eva Erlendsdóttir fyrrum fréttamaður og Sigmundur Ernir, sem er bæði fyrrum ritstjóri og fyrrum þingmaður og ræða ýmsa anga stjórnmálanana og bregðast að einhverju leyti við orðum unga fólksins. Jasmina Vajzovic ætlar svo að segja okkur frá höfnun og útilokun sem hún upplifði eftir röðun á lista Viðreisnar. Hún upplýsir um hugmyndir um stofnun nýs stjórnmálaflokks, sem aðeins yrði skipaður innflytjendum. Gunnar Smári fjallar um Óskalandið, gamandrama í Borgarleikhúsinu, og ræðir við leikstjórann Hilmi Snæ Guðnason og leikarana Esther Talíu Casay og Vilhelm Neto. Einnig kynnum við nýlega bók um forna búskaparhætti, Bjarni Guðmundsson kennari er höfundur hennar og segir hann okkur frá bókinni og efni hennar.

Í dag fjöllum við um blaðamennsku, fjölmiðla, samfélagsmiðla og fleira í þeim dúr. Við ræðum eftirmála rannsóknar lögreglu á blaðamönnum og viðhorf almennings og stjórnarmanna gagnvart faginu. Við ræðum við Valgerði Jóhannsdóttur, prófessor í blaðamennsku við Háskóla Íslands og Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Við fjöllum um barnagælur og vögguvísur, einkum það að róa sjóinn á og á selabát og á rambinn. Það er nefnilega ekki bara róið með börn til að róa þau á Íslandi, það er gert víða um heim. Birna G. Hjaltadóttir skrifaði BA ritgerð í þjóðfræði um vögguvísur og barnagælur. Síðan heyrum pistil frá Páli Líndal, umhverfissálfræðingi og pistlahöfundi Samfélagsins. Í dag fjallar hann um græna orku og orkuskort. Tónlist: Prins Póló, Moses Hightower - Eyja. Del Rey, Lana - Take Me Home, Country Roads. Pálmi Gunnarsson, Pálmi Gunnarsson - Bíum bíum bambaló. Hafdís Huld - Könguló (Spilaði á Airwaves 2010).

Föstudagur 13. september Vikuskammtur: Vika 37 Björn Þorláks stýrir þættinum og hittist þannig á að allir gestir hans fjórir eru konur. Gagga Jónsdóttir kvikmyndagerðarkona, Guðrún Hulda Pálsdóttir ritstjóri Bændablaðsins, Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB og Valgerður Rúnarsdóttir læknir á SÁÁ ræða helstu fréttamál þar sem stjórnmál, ofbeldi og áfengi kemur við sögu. Einnig verður létt og skemmtileg umræða eins og vera ber í vikulokin.

Myndlistarkonan Gabríela Friðriksdóttir hefur haldið fjölda sýninga um allan heim og var fulltrúi Íslands á Feneyjatvíæringnum árið 2005. Hún hefur fyrir löngu skapað sitt einstaka tungumál, sinn eigin myndheim, þar sem ýmsar óræðar kynjaverur eiga heimili og hreyfast á milli teikninga, málverka, skúltúptúra og fleiri miðla. Víðsjá lítur inn á yfirstandandi sýningu á verkum hennar, Zúlógíu, í Listamönnum á Skúlagötu. Við höldum einnig inn í heimili sjálfstæðu sviðslistasenunnar. Leikhópurinn 10 fingur hefur um árabil sérhæft sig í listsköpun á mörkum leikhúss og myndlistar og frumsýnir í kvöld nýtt íslenskt leikverk , Líkaminn er skál. Höfundar verksins eru þau Helga Arnalds, Matteo Fargon, Valgerður Rúnarsdóttir og Eva Signý Berger en verkið byggir að stórum hluta til á persónulegri reynslu Helgu af því að verða alvarlega veik. En við hefjum þáttinn á því að líta inn á Þjóðminjasafnið, þar sem Heimilisiðnaðarfélagið, í samstarfi við safnið, hefur skipulagt hátíðardagskrá á laugardag í tilefni af 150 ára ártíð Sigurðar málara og degi íslenska þjóðbúningsins. Terry Gunnell, sem ritstýrði ásamt Karli Aspelund bókinni Málarinn og menningarsköpunin, um Sigurð Málara, segir okkur af þessum merkilega hugsjónamanni.

Besta deild kvenna hefst á morgun og það er mikil spenna fyrir deildinni sem er framundan. FH er spáð fjórða sæti í spá Fótbolta.net fyrir mótið. Við hitum upp fyrir deildina með því að spjalla við fulltrúa liðanna tíu og taka á þeim púlsinn fyrir komandi tímabil. Guðni Eiríksson, þjálfari FH, og Valgerður Ósk Valsdóttir, leikmaður liðsins, mættu í heimsókn og fóru yfir stöðuna í Kaplakrika.

Fæðingartíðni lækkaði mikið á Íslandi eftir efnahagshrunið en í Covid tók hún hins vegar kipp og hækkaði töluvert. Þessi aukning í frjósemi varð á sama tíma og fæðingarorlof var lengt úr 10 mánuðum í 12. En nú er fæðingartíðnin að lækka hratt aftur. Við ætlum að tala við Ásdísi Aðalbjörgu Arnalds forstöðumann Félagsvísindastofnunar Háskóla Íslands og Sunnu Símonardóttur nýdoktor og aðjúnkt í félagsfræði við Háskóla Íslands. Þær hafa rannsakað þessi mál. Svo kemur Valgerður Rúnarsdóttir framkvæmdastjóri lækninga hjá SÁÁ til okkar. Hún ætlar að tala við okkur um fíknsjúkdóm, einkenni hans og þá meðferð sem SÁÁ hefur umsjón með. Í lok þáttar kemur svo Anna Sigríður Þráinsdóttir til okkar í málfarsspjall. Orðið neip mun bera á góma í því spjalli.

Öll finnum við fyrir einmanaleika einhvern tíma á lífsleiðinni. Sum upplifa hann aðeins tímabundið, hjá öðrum er hann viðvarandi en hann snertir líf okkar allra með einhverjum hætti. Í Einmana – tengsl og tilgangur í heimi vaxandi einsemdar fjallar Aðalbjörg Stefanía Helgadóttir um einsemdina frá fjölmörgum hliðum. Hún skoðar hver eru einmana, hvenær og af hverju en leitast líka við að varpa ljósi á það sem einmanaleikinn getur kennt okkur og hvernig bregðast megi við honum. Við ræddum við Aðalbjörgu í þættinum. Við fengum svo vinkil í dag frá Guðjóni Helga Ólafssyni. Vinkill dagsins fjallar meðal annars um menningarferð í kvikmyndahús, hláturpokann og uppfinningamanninn Walter Thiele, um það að mynda sér skoðun á málum sem tekist er á um á samfélagsmiðlum með einar saman tilfinningar til grundvallar, um athugasemdir á samfélagsmiðlum og um gildi þess að líta í eigin barm. Og lesandi vikunnar í þetta sinn var Valgerður Garðarsdóttir forstöðumaður námsvers Menntaskólans við Hamrahlíð. Við fáum að vita hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Valgerður sagði frá eftirfarandi bókum og höfundum: Vonin, akkeri fyrir sálina. Kjarnyrðabók e. sr. Þorvald Víðisson. Valskan. Skáldsaga byggð á heimildum um formóður höfundar sem uppi var á síðari hluta 18. aldar. Eftir Nönnu Rögnvaldsdóttur. Engan þarf að öfunda, daglegt líf í Norður Kóreu. Barbara Demick bandarískur blaðamaður skrifaði bókina eftir samtöl við fólk sem flúið hafði frá N-Kóreu til S-Kóreu. Elín Guðmundsdóttir þýddi. Kjörbúðarkonan e. Sayaka Murtata, Elísa Björg Þorsteinsdóttir þýddi. Bækur sem kveiktu lestraráhuga Valgerðar í æsku. Pabbi, mamma, börn og bíll, og framhald hennar e. Anne-Cath Vestly. Tónlist í þættinum: Vor í Vaglaskógi / Friðrik Ómar og Pálmi Gunnarsson (Jónas Jónasson og Kristján frá Djúpalæk) Ég mun bíða þín / Heiða Árnadóttir og Gunnar Gunnarsson á píanó (Michel Legrand og Bragi Valdimar Skúlason) Ferry Cross the Mersey / Gerri and the Pacemakers UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Þátturinn var að mestu helgaður stöðunni á Reykjanesskaga, þar sem fór að gjósa fyrir rétt rúmum sólarhring. Í kjölfarið fór hitavagnslögn í sundur með þeim afleiðingum að tugþúsundir manna eru nú án hitaveitu á Reykjanesi. Magnús Stefánsson bæjarstjóri Suðurnesjabæjar og Valgerður Björk Pálsdóttir, bæjarfulltrúi í Reykjanesbæ ræddu við þáttastjórnendur í gegnum síma og fóru yfir stöðu mála í sveitarfélögunum. Innviðirnir á Reykjanesi eru hluti af þjóðaröryggi Íslendinga sem var til umfjöllunar í þættinum. Þau mál voru rædd við Baldur Þórhallsson, prófessor í stjórnmálafræði. Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur og prófessor emeritus kom í síðasta hluta þáttar og ræddi um stöðuna og framhaldið á eldgosinu og atburðunum á Reykjanesinu. Umsjón með þættinum höfðu Eyrún Magnúsdóttir og Þórunn Elísabet Bogadóttir. Tónlist: Kristinn Snær Agnarsson, Karl Olgeirsson, Jón Rafnsson, Hot Eskimos - Álfar. Þórir Baldursson Tónlistarm. - Sunnubraut seytján. Mikael Máni Ásmundsson - When buttercups grow. VALDIMAR GUÐMUNDSSON & MEMFISMAFÍAN - Það styttir alltaf upp.

Íslensk Erfðagreining tilkynnti rétt fyrir útsendingu Mannlega þáttarins að vísindamenn á þeirra vegum, hér á landi, í Danmörku og Bandaríkjunum hafi fundið erfðabreytileika sem hefur áhrif á endurröðun erfðaefnis og eykur líkur á fósturláti. Í erfðarannsókninni tóku þátt yfir 114 þúsund konur sem misst hafa fóstur. Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar Erfðagreiningar og Valgerður Steinþórsdóttir, vísindamaður og verkefnastjóri hjá ÍE, komu í þáttinn og útskýrðu betur fyrir okkur þessa rannsókn og niðurstöður hennar. Við fengum svo vinkil í dag frá Guðjóni Helga Ólafssyni, en þetta var 70. Vinkillinn sem við fáum frá honum. Í dag lagði hann vinkilinn að því sem hann kallar þjóðfræðinördisma, snjó á trjágreinum, Finnland og fræga Finna, auk þess sem finnska þjóðkvæðið Kalevala og uppruni þess fær töluverða athygli. Svo var það lesandi vikunnar, í þetta sinn var það Sigrún Inga Sigurgeirsdóttir. Hún var að hætta störfum á Bókasafni Vestmannaeyja og eins og hún segir sjálf þá er hún að nota í fyrsta skipti titilinn eftirlaunaþegi. Við spurðum hana út í hennar störf á bókasafninu og fengum svo auðvitað að vita hvað hún hefur verið að lesa undanfarið og svo hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Sigrún Inga talaði um eftirfarandi bækur: Banvænn fundur e. Anders de la Motte og Måns Nilsson Morð á opnu húsi e. Anders de la Motte og Måns Nilsson Sjö systur e. Lucindu Riley Vakandi hugur, vökult hjarta e. Thomas Keating Bókin um fyrirgefninguna e. Desmond Tutu Pollýanna e. Eleanor H. Porter Svo talaði Sigrún um höfundana Agöthu Christie, Ragnar Jónasson og Yrsu Sigurðardóttur, Arnald Indriðason og Sólveigu Pálsdóttur Tónlist í þætti dagsins: Þorparinn / Pálmi Gunnarsson (Magnús Eiríksson) Bird on a Wire / Leonard Cohen (Leonard Cohen) Baba oni taxi / J.O. Oyesiku and his Rainbow Quintette UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Í janúar mun Gunnar Þorri Pétursson, þýðandi og sjálfstætt starfandi fræðimaður bjóða upp á leiðsagnarnámskeið á Hótel Holti um bókina Glæpur og refsing eftir Fjodor Dostojevskíj. Við tökum Gunnar tali um bókina og höfundinn í þætti dagsins. Við fáum líka við til okkar þær Snædísi Lilju Ingadóttur og Valgerði Rúnarsdóttur sem frumsýna nýtt íslenskt dansverk í Borgarleikhúsinu um næstu helgi. Verkið er innblásið af árstíðum Vivaldis og í því mætast 20 ólíkir dansarar. Ólíkir, því þar er að finna bæði atvinnudansara og dansara sem eru á leið í atvinnumennsku, og svo leikara sem eru ástríðudansarar. Einnig kynnumst við hljómsveitinni Pan Afrikan Peoples Arkestra sem hefur verið starfandi í suðurhluta Los Angeles frá árinu 1961.

Í mars byrja upptökur á nýrri sjónvarpsþáttaröð um Vigdísi Finnbogadóttur. Rakel Garðarsdóttir, einn framleiðenda þáttanna, kom í þáttinn í dag og við forvitnuðumst um þættina og líka það að þau eru nú að auglýsa eftir gömlum fötum, hlutum og munum frá tímabilinu 1948 til 1980. Þau eru sem sagt að biðja fólkið í landinu um að kíkja í geymslurnar sínar og ef þau eiga föt eða muni sem eru einkennandi fyrir það tímabil sem þættirnir gerast á og eru tilbúin að lána eða gefa í framleiðsluna. Rakel útskýrði þetta betur fyrir okkur í þættinum. Útivistarkonan Valgerður Húnbogadóttir ákvað í haust ásamt fjölskyldu sinni að venda kvæði sínu í kross, segja bless við stressið í Reykjavík og prófa að búa í eitt ár á Akureyri. Eftir flutningana segir Valgerður að fjölskyldan hafi grætt nokkra klukkutíma á dag og komist á skíði nánast daglega. Valgerður sagði okkur betur frá þessum breytingum hér á eftir. Svo heyrðum við í Jóhönnu Vilhjálmsdóttur í heilsuspjallinu í dag. Hún talaði í dag um þær hugsanir sem koma upp t.d. um áramót og á tímamótum, þegar við ætlum mögulega að snúa taflinu við og gera átak í heilsunni og mataræði, að við gerum þær ekki í of miklum gassagangi, heldur stöldrum við og hlustum á líkama okkar. Jóhann útskýrði þetta betur fyrir okkur í spjallinu. Tónlist í þættinum í dag: Litla sæta ljúfan góða / Hljómsveit Ingimars Eydal (lag Thore Skogman, texti Valgeir Sigurðsson) Gling gló / Björk Guðmundsdóttir og tríó Guðmundar Ingólfssonar (Alfreð Clausen og Kristín Engilbertsdóttir) Theme From A Summer Place / Percy Faith Orchestra (Max Steiner) Days of Wine and Roses / Henry Mancini og hljómsveit (Johnny Mercer & Henri Mancini) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GÍGJA HÓLMGEIRSDÓTTIR

Mögulegt er að ná jafnrétti á Íslandi fyrir árið 2030, sagði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra í áramótaávarpi sínu fyrir viku síðan. Við ætlum að velta því fyrir okkur hver staðan í jafnréttismálum er og hvað þyrfti til að ná þessu markmiði forsætisráðherra. Þorgerður Jennýardóttir Einarsdóttir, prófessor í kynjafræði, ræddi þessi mál. Um áramótin varð samningurinn um evrópska efnahagssvæðið - EES - 30 ára. Samningurinn er einhver sá viðamesti sem Ísland hefur undirgengist, og breytti miklu, þó hann sé ekki óumdeildur. Björn Malmquist, fréttamaður í Brussel, var með okkur og ræddi meðal annars um samninginn við sendiherra Íslands gagnvart Evrópusambandinu, Kristján Andra Stefánsson. Valgerður Stefánsdóttir var svo síðasti viðmælandi þáttarins, en rétt fyrir jól varði hún doktorsritgerð sína um uppruna og þróun íslensks táknmáls. Rannsókn hennar er fyrsta heildstæða yfirlitið á íslensku táknmáli og hún komst að ýmsu athyglisverðu. Við ræddum líka við Valgerði um þingsályktunartillögu um nýja málstefnu íslensks táknmáls og aðgerðaáætlun í þeim efnum, en hún var í 30 ár yfir samskiptamiðstöð heyrnarlausra og heyrnarskertra. Umsjón: Þórunn Elísabet Bogadóttir Tónlist: Presley, Elvis - Always on my mind. Katrín Halldóra Sigurðardóttir - Presley. Silva Þórðardóttir - The Thrill is Gone. Zaz - Si jamais j'oublie (bonus track mp3).

22. desember 2023 Það er ekki ódýrt að kaupa í matinn á Íslandi og sjaldan dýrara en í aðdraganda jóla. Verðlagseftirlit ASÍ fylgist grannt með verðlagningu helstu matvöruverslana allan ársins hring, eg gerir líka sérstaka jólakörfuverðkönnun í desember ár hvert, þar sem sérvaldar og jólalegar vörur eru tíndar saman. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Benjamín Julian, sviðsstjóra verðlagseftirlits ASÍ, um jólaverðið, verðlagskannanir og nýtt verðkönnunar-app fyrir neytendur, sem gerir fólki mögulegt að gera verðsamanburð á milli verslana án þess að flækjast á milli þeirra. Google svipti nýverið hulunni af nýju gervigreindarlíkani. Það ber nafnið Gemini og er í þremur útgáfum, en sú öflugasta verður ekki gefin út fyrr en á næsta ári. Að sögn framleiðanda er það fært um að sýna framsækna rökhugsun.Valgerður Gréta Gröndal segir frá. Grýla hét tröllkerling leið og ljót, segir í kvæðinu, en hvað er svo sem að marka það sem mennirnir segja um skessur og tröll? Það er altént ljóst að töllkörlum hefur hvorki þótt hún leið né ljót því hún á hátt í tvö hundruð afkvæmi með minnst fjórum körlum. Jórunn Sigurðardóttir þylur nöfn þeirra (flestra) í einni jólalegri runu.

22. desember 2023 Það er ekki ódýrt að kaupa í matinn á Íslandi og sjaldan dýrara en í aðdraganda jóla. Verðlagseftirlit ASÍ fylgist grannt með verðlagningu helstu matvöruverslana allan ársins hring, eg gerir líka sérstaka jólakörfuverðkönnun í desember ár hvert, þar sem sérvaldar og jólalegar vörur eru tíndar saman. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Benjamín Julian, sviðsstjóra verðlagseftirlits ASÍ, um jólaverðið, verðlagskannanir og nýtt verðkönnunar-app fyrir neytendur, sem gerir fólki mögulegt að gera verðsamanburð á milli verslana án þess að flækjast á milli þeirra. Google svipti nýverið hulunni af nýju gervigreindarlíkani. Það ber nafnið Gemini og er í þremur útgáfum, en sú öflugasta verður ekki gefin út fyrr en á næsta ári. Að sögn framleiðanda er það fært um að sýna framsækna rökhugsun.Valgerður Gréta Gröndal segir frá. Grýla hét tröllkerling leið og ljót, segir í kvæðinu, en hvað er svo sem að marka það sem mennirnir segja um skessur og tröll? Það er altént ljóst að töllkörlum hefur hvorki þótt hún leið né ljót því hún á hátt í tvö hundruð afkvæmi með minnst fjórum körlum. Jórunn Sigurðardóttir þylur nöfn þeirra (flestra) í einni jólalegri runu.

11. október 2023 Afsögn fjármálaráðherra var lítið rædd í þingsal Alþingis en þeim mun meira á göngum þess. Magnús geir Eyjólfsson þingfréttamaður segir frá stemmningunni á þingi og Linda H. Blöndal ræðir við stjórnarandstöðuþingmennina Guðmund Inga Kristinsson, Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur og Jóhann Pál Jóhannsson. Fimm sjálfboðaliðar frá Rauða hálfmánanum hafa verið myrtir í stríðinu milli Hamas og Ísraels. Þar af létust fjórir bráðaliðar þegar ráðist var á þau við hjálparstörf í morgun. Valgerður Gréta Gröndal segir frá. Fyrsti snjórinn gæti fallið á höfuðborgarsvæðinu á morgun. Veðurviðvaranir taka gildi í kvöld. Veðurfræðingur á Veðurstofunni segir að veturinn kíki aðeins í stutta heimsókn en sé ekki kominn af fullum þunga. Urður Örlygsdóttir ræðir við Eirík Örn Jóhannsson veðurfræðing. Loðnuvinnslur þurfa mögulega að keyra á olíu í vetur að einhverju leyti, ef ekki rignir duglega næstu vikur og mánuði. Benedikt Sigurðsson ræðir við Hörð Arnarson. ----- Það kom verulega á óvart að öflugt öryggisnet hers og leyniþjónustu Ísraels skyldi bregðast svo illilega sem raun bar vitni þegar stórum hópi vopnaðra manna tókst aðfaranótt síðasta laugardags að ráðast inn í Ísrael á margvíslegum farartæjum, um leið og Hamas lét þúsundum eldflauga rigna yfir sunnanvert landið. Ásgeir Tómasson fjallar um málið. Það er sérstakt að strax sé farið að tala um nýtt ráðuneyti ráðherra sem segir af sér að mati prófessors í stjórnmálafræði og það hafi líka fært athyglina frá áliti umboðsmanns um hæfisbrest fjármálaráðherra við bankasöluna. Þetta segir Eva h. Önnudóttir, prófessor í stjórnmálafræði. Reynsla Norðmanna af laxeldi í sjó gæti verið Íslendingum lærdómsrík - og víti til varnaðar. Það er skoðun Pauls Larssons, prófessors við norska lögregluháskólann, sem hélt erindi í Háskólanum á Akureyri á dögunum. Þar gerði hann glæpi mannsins gegn náttúru og lífríki að umtalsefni sínu. Gunnhildur Kjerúlf Birgisdóttir ræðir við Guðmund Oddsson, afbrotafræðing og prófessor í félagsfræði. Umsjónarmaður: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

11. október 2023 Afsögn fjármálaráðherra var lítið rædd í þingsal Alþingis en þeim mun meira á göngum þess. Magnús geir Eyjólfsson þingfréttamaður segir frá stemmningunni á þingi og Linda H. Blöndal ræðir við stjórnarandstöðuþingmennina Guðmund Inga Kristinsson, Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur og Jóhann Pál Jóhannsson. Fimm sjálfboðaliðar frá Rauða hálfmánanum hafa verið myrtir í stríðinu milli Hamas og Ísraels. Þar af létust fjórir bráðaliðar þegar ráðist var á þau við hjálparstörf í morgun. Valgerður Gréta Gröndal segir frá. Fyrsti snjórinn gæti fallið á höfuðborgarsvæðinu á morgun. Veðurviðvaranir taka gildi í kvöld. Veðurfræðingur á Veðurstofunni segir að veturinn kíki aðeins í stutta heimsókn en sé ekki kominn af fullum þunga. Urður Örlygsdóttir ræðir við Eirík Örn Jóhannsson veðurfræðing. Loðnuvinnslur þurfa mögulega að keyra á olíu í vetur að einhverju leyti, ef ekki rignir duglega næstu vikur og mánuði. Benedikt Sigurðsson ræðir við Hörð Arnarson. ----- Það kom verulega á óvart að öflugt öryggisnet hers og leyniþjónustu Ísraels skyldi bregðast svo illilega sem raun bar vitni þegar stórum hópi vopnaðra manna tókst aðfaranótt síðasta laugardags að ráðast inn í Ísrael á margvíslegum farartæjum, um leið og Hamas lét þúsundum eldflauga rigna yfir sunnanvert landið. Ásgeir Tómasson fjallar um málið. Það er sérstakt að strax sé farið að tala um nýtt ráðuneyti ráðherra sem segir af sér að mati prófessors í stjórnmálafræði og það hafi líka fært athyglina frá áliti umboðsmanns um hæfisbrest fjármálaráðherra við bankasöluna. Þetta segir Eva h. Önnudóttir, prófessor í stjórnmálafræði. Reynsla Norðmanna af laxeldi í sjó gæti verið Íslendingum lærdómsrík - og víti til varnaðar. Það er skoðun Pauls Larssons, prófessors við norska lögregluháskólann, sem hélt erindi í Háskólanum á Akureyri á dögunum. Þar gerði hann glæpi mannsins gegn náttúru og lífríki að umtalsefni sínu. Gunnhildur Kjerúlf Birgisdóttir ræðir við Guðmund Oddsson, afbrotafræðing og prófessor í félagsfræði. Umsjónarmaður: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir.

06.10.2023 Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra segir að stjórnvöld geri margt til að bregðast við ópíóíðafaraldrinum en mættu gera betur. Fjölga þurfi plássum í afeitrun til að stytta biðtíma sem nú er á sjöunda mánuð. Urður Örlygsdóttir ræddi við hann. Umhverfisáðherra hefur staðfest að veiðitímabil rjúpu verði frá 20. október til 21. nóvember í ár. Heimilt verður að stunda veiðarnar allan daginn frá föstudegi til þriðjudags. Ásta Hlín Magnúsdóttir talaði við Áka Ármann Jónsson, formann Skotvíss. Íranska baráttukonan Narges Mohammadi fær friðarverðlaun Nóbels í ár. Hún situr fangelsuð í heimalandi sínu eftir áralanga baráttu fyrir réttindum kvenna og mannréttindum almennt. Gísli Kristjánsson sagði frá. Ung börn voru tjóðruð í rúmum á vöggustofunni Suðurborg samkvæmt ótúgefinni bók Guðjóns Friðrikssonar sagnfræðings. Móðir sást örsjaldan á vöggustofunni. Aldrei faðir. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Guðjón. Dagur B. Eggertsson borgarstjóri segir í viðtali við Arnar Björnssonað bætur hljóti að koma til skoðunar til þeirra sem dvöldu á vöggustofum í Reykjavík á seinni hluta síðustu aldar. Einnig var rætt við Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra Á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP 28 sem haldin verður í nóvember þarf að byggja aftur upp trú almennings á því að þjóðir jarðar séu tilbúnar að takast á við ógnina sem felst í loftslagsbreytingum. Þetta segir Halldór Þorgeirsson, formaður loftslagsráðs, í viðtali við Jóhönnu Vigdísi Hjaltadóttur. Abdel Fattah al-Sisi, forseti Egyptalands, gefur kost á sér til endurkjörs í kosnin gum í desember. Þorgils Jónsson sagði frá. Umsjón: Ásgeir Tómasson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir

06.10.2023 Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra segir að stjórnvöld geri margt til að bregðast við ópíóíðafaraldrinum en mættu gera betur. Fjölga þurfi plássum í afeitrun til að stytta biðtíma sem nú er á sjöunda mánuð. Urður Örlygsdóttir ræddi við hann. Umhverfisáðherra hefur staðfest að veiðitímabil rjúpu verði frá 20. október til 21. nóvember í ár. Heimilt verður að stunda veiðarnar allan daginn frá föstudegi til þriðjudags. Ásta Hlín Magnúsdóttir talaði við Áka Ármann Jónsson, formann Skotvíss. Íranska baráttukonan Narges Mohammadi fær friðarverðlaun Nóbels í ár. Hún situr fangelsuð í heimalandi sínu eftir áralanga baráttu fyrir réttindum kvenna og mannréttindum almennt. Gísli Kristjánsson sagði frá. Ung börn voru tjóðruð í rúmum á vöggustofunni Suðurborg samkvæmt ótúgefinni bók Guðjóns Friðrikssonar sagnfræðings. Móðir sást örsjaldan á vöggustofunni. Aldrei faðir. Ragnhildur Thorlacius ræddi við Guðjón. Dagur B. Eggertsson borgarstjóri segir í viðtali við Arnar Björnssonað bætur hljóti að koma til skoðunar til þeirra sem dvöldu á vöggustofum í Reykjavík á seinni hluta síðustu aldar. Einnig var rætt við Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra Á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP 28 sem haldin verður í nóvember þarf að byggja aftur upp trú almennings á því að þjóðir jarðar séu tilbúnar að takast á við ógnina sem felst í loftslagsbreytingum. Þetta segir Halldór Þorgeirsson, formaður loftslagsráðs, í viðtali við Jóhönnu Vigdísi Hjaltadóttur. Abdel Fattah al-Sisi, forseti Egyptalands, gefur kost á sér til endurkjörs í kosnin gum í desember. Þorgils Jónsson sagði frá. Umsjón: Ásgeir Tómasson. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir

Nanna segir frá fyrstu skáldsögunni sinni sem fjallar um formóður hennar Valgerði Skaftadóttur sem var fædd árið 1762. Nanna hefur einnig skrifað fjölda bóka um matargerð og matarsögu.

Nanna segir frá fyrstu skáldsögunni sinni sem fjallar um formóður hennar Valgerði Skaftadóttur sem var fædd árið 1762. Nanna hefur einnig skrifað fjölda bóka um matargerð og matarsögu.

Spegillinn 15.09.2023 Umsjón: Ásgeir Tómasson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir Skólameistari í fjölbrautaskóla Garðabæjar telur ekki rétt að reka kennara þrátt fyrir að umdeildar bloggfærslur hans geti valdið nemendum vanlíðan. Kennarar við skólann eru margir ósáttir. Ásta Hlín Magnúsdóttir talaði við Kristin Þorsteinsson skólameistara og Petrúnu Björgu Jónsdóttur, kennara og hinseginfulltrúa skólans. Karl Frímannsson, skólameistari Menntaskólans á Akureyri, hefur dregið sig út úr vinnu við sameiningu MA og VMA vegna ummæla Ásmundar Einars Daðasonar, mennta- og barnamálaráðherra í fjölmiðlum. Persónuvernd Írlands hefur sektað kínverska samfélagsmiðlinn TikTok um 345 milljónir evra, sem jafngildir um 50 milljörðum íslenskra króna, vegna meðhöndlunar gagna árið 2020. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá. Heimsmarkaðsverð á eldsneyti hefur hækkað umtalsvert á undanförnum mánuðum. Fátt bendir til þess að það lækki á næstunni, að mati Jóns Bjarka Bentssonar, aðalhagfræðings Íslandsbanka. Benedikt Sigurðsson talaði við hann. Rauði krossinn á Íslandi hefur sett af stað neyðarsöfnun vegna hamfaranna í Marokkó og Líbíu. Arnar Björnsson ræddi söfnunina viðp Odd Frey Þorsteinsson, kynningarstjóra RKÍ. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra segir að tillögur þær að stjórnarskrárbreytingum sem birtar voru í dag séu ekki hennar en þær byggist á mikilli vinnu sem á undan fór og vonar að þær verði grundvöllur samræðu og sáttar um stjórnarskrá. Hún fáist ekki nema allir horfi til framfara og ekki bara nákvæmlega eigin hugmynda. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við Katrínu. Eiginmaður Ernu Solbrerg, fyrrverandi forsætisráðherra Noregs, hefur viðurkennt að hafa blekkt konu sína og stundað umfangsmikil hlutabréfaviðskipti meðan hún stýrði landinu. Gísli Kristjánsson sagði frá. Bernie Taupin, einn þekktasti dægurtextahöfundur heims, sendi í vikunni frá sér ævisöguna Scattershot: Life, Music, Elton and Me. Þar segir hann frá vinnu sinni fyrir Elton John í meira en 50 ár og rifjar upp ýmislegt fleira. Ásgeir Tómasson tók saman.

Spegillinn 15.09.2023 Umsjón: Ásgeir Tómasson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Stjórn fréttaútsendingar: Valgerður Þorsteinsdóttir Skólameistari í fjölbrautaskóla Garðabæjar telur ekki rétt að reka kennara þrátt fyrir að umdeildar bloggfærslur hans geti valdið nemendum vanlíðan. Kennarar við skólann eru margir ósáttir. Ásta Hlín Magnúsdóttir talaði við Kristin Þorsteinsson skólameistara og Petrúnu Björgu Jónsdóttur, kennara og hinseginfulltrúa skólans. Karl Frímannsson, skólameistari Menntaskólans á Akureyri, hefur dregið sig út úr vinnu við sameiningu MA og VMA vegna ummæla Ásmundar Einars Daðasonar, mennta- og barnamálaráðherra í fjölmiðlum. Persónuvernd Írlands hefur sektað kínverska samfélagsmiðlinn TikTok um 345 milljónir evra, sem jafngildir um 50 milljörðum íslenskra króna, vegna meðhöndlunar gagna árið 2020. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá. Heimsmarkaðsverð á eldsneyti hefur hækkað umtalsvert á undanförnum mánuðum. Fátt bendir til þess að það lækki á næstunni, að mati Jóns Bjarka Bentssonar, aðalhagfræðings Íslandsbanka. Benedikt Sigurðsson talaði við hann. Rauði krossinn á Íslandi hefur sett af stað neyðarsöfnun vegna hamfaranna í Marokkó og Líbíu. Arnar Björnsson ræddi söfnunina viðp Odd Frey Þorsteinsson, kynningarstjóra RKÍ. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra segir að tillögur þær að stjórnarskrárbreytingum sem birtar voru í dag séu ekki hennar en þær byggist á mikilli vinnu sem á undan fór og vonar að þær verði grundvöllur samræðu og sáttar um stjórnarskrá. Hún fáist ekki nema allir horfi til framfara og ekki bara nákvæmlega eigin hugmynda. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við Katrínu. Eiginmaður Ernu Solbrerg, fyrrverandi forsætisráðherra Noregs, hefur viðurkennt að hafa blekkt konu sína og stundað umfangsmikil hlutabréfaviðskipti meðan hún stýrði landinu. Gísli Kristjánsson sagði frá. Bernie Taupin, einn þekktasti dægurtextahöfundur heims, sendi í vikunni frá sér ævisöguna Scattershot: Life, Music, Elton and Me. Þar segir hann frá vinnu sinni fyrir Elton John í meira en 50 ár og rifjar upp ýmislegt fleira. Ásgeir Tómasson tók saman.

Spegillinn 8. September 2023 Umsjón: Ásgeir T Ómasson Tæknimður: Mark Eldred Stórn fréttaútsendingar: Annalísa Hermannsdóttir Áformað er að hýsa sextíu til sjötíu umsækjendur um alþjóðlega vernd á Hótel Glymi í Hvalfjarðarsveit í haust. Pétur Magnússon sagði frá og talaði við Gísla Davíð Karlsson. Aðeins þrjú af tíu stærstu sveitarfélögum landsins svöruðu spurningalista sem mennta- og barnamálaráðuneytið sendi til að afla upplýsinga um raka- og mygluskemmdir í grunn- og leikskólum. Eftirfylgni og ítrekanir ráðuneytisins dugðu ekki til. Freyr Gígja Gunnarsson sagði frá. Fulltrúi Flokks fólksins í borgarráði óttast gjaldþrot Reykjavíkurborgar bregðist meirihlutinn ekki við versnandi fjárhag. Árshlutareikningur borgarinnar var 13 milljörðum lakari en áætlarnir gerðu ráð fyrir. Sjálfstæðisflokkurinn segir rekstur borgarinnar fara stigversnandi. Urður Örlygsdóttir sagði frá og talaði við Kalbrúnu Baldursdóttur. Litlar lirfur sem nærast á birkiþélu hafa fundist á tveimur stöðum. Allt lítur út fyrir að náttúrulegur óvinur þessa skæða sníkjudýrs sé búinn að nema hér land. Valgerður Gréta Gröndal tók saman. Talað var við Brynju Hrafnkelsdóttur skógfræðing í Samfélaginu í nærmynd. Ár er liðið frá því að Elísabet Bretlandsdrottning lést og Karl konungur tók við. Ragnheiður Elín Clausen, annar stofnenda Hins íslenska Royalistafélags, segir Karl hafa staðið sig vel í nýju hlutverki, þvert á það sem gagnrýnendur hans spáðu fyrir um. Erla María Davíðsdóttir talaði við hana. Lítill árangur er talinn nást á ársfundi G20 ríkjanna á Indlandi. Ásgeir Tómasson tók saman. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra ætlar í vetur að leggja fram frumvarp um greiðslu sanngirnisbóta til fólks sem dvaldi á vistheimilum á vegum ríkisins. Haukur Holm ræddi við hana. Norðmenn kjósa sér nýjar sveitarstjórnir á mánudaginn. Útlit er fyrir að gömul vígi vinstrimanna falli hægrisinnuðum andstæðingum þeirra í skaut. Gísli Kristjánsson sagði frá. Ragnhildur Thorlacíus ræddi við Elínu Björk Jónasdóttur veðurfræðing um hamfaraveður víða um heim af völdum annars vegar loftslagsbreytinga og hins vegar El Nino veðurkerfisins.

Spegillinn 8. September 2023 Umsjón: Ásgeir T Ómasson Tæknimður: Mark Eldred Stórn fréttaútsendingar: Annalísa Hermannsdóttir Áformað er að hýsa sextíu til sjötíu umsækjendur um alþjóðlega vernd á Hótel Glymi í Hvalfjarðarsveit í haust. Pétur Magnússon sagði frá og talaði við Gísla Davíð Karlsson. Aðeins þrjú af tíu stærstu sveitarfélögum landsins svöruðu spurningalista sem mennta- og barnamálaráðuneytið sendi til að afla upplýsinga um raka- og mygluskemmdir í grunn- og leikskólum. Eftirfylgni og ítrekanir ráðuneytisins dugðu ekki til. Freyr Gígja Gunnarsson sagði frá. Fulltrúi Flokks fólksins í borgarráði óttast gjaldþrot Reykjavíkurborgar bregðist meirihlutinn ekki við versnandi fjárhag. Árshlutareikningur borgarinnar var 13 milljörðum lakari en áætlarnir gerðu ráð fyrir. Sjálfstæðisflokkurinn segir rekstur borgarinnar fara stigversnandi. Urður Örlygsdóttir sagði frá og talaði við Kalbrúnu Baldursdóttur. Litlar lirfur sem nærast á birkiþélu hafa fundist á tveimur stöðum. Allt lítur út fyrir að náttúrulegur óvinur þessa skæða sníkjudýrs sé búinn að nema hér land. Valgerður Gréta Gröndal tók saman. Talað var við Brynju Hrafnkelsdóttur skógfræðing í Samfélaginu í nærmynd. Ár er liðið frá því að Elísabet Bretlandsdrottning lést og Karl konungur tók við. Ragnheiður Elín Clausen, annar stofnenda Hins íslenska Royalistafélags, segir Karl hafa staðið sig vel í nýju hlutverki, þvert á það sem gagnrýnendur hans spáðu fyrir um. Erla María Davíðsdóttir talaði við hana. Lítill árangur er talinn nást á ársfundi G20 ríkjanna á Indlandi. Ásgeir Tómasson tók saman. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra ætlar í vetur að leggja fram frumvarp um greiðslu sanngirnisbóta til fólks sem dvaldi á vistheimilum á vegum ríkisins. Haukur Holm ræddi við hana. Norðmenn kjósa sér nýjar sveitarstjórnir á mánudaginn. Útlit er fyrir að gömul vígi vinstrimanna falli hægrisinnuðum andstæðingum þeirra í skaut. Gísli Kristjánsson sagði frá. Ragnhildur Thorlacíus ræddi við Elínu Björk Jónasdóttur veðurfræðing um hamfaraveður víða um heim af völdum annars vegar loftslagsbreytinga og hins vegar El Nino veðurkerfisins.

Spegillinn 1. september 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Kári Guðmundsson. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Páll Rúnar Mikael Kristjánsson, hæstaréttarlögmaður segir að fyrirtæki sem urðu fyrir tjóni af samráði Eimskips og Samskipa séu farin að stíga fyrstu skrefin til að sækja rétt sinn. Viðbúnaður er í Grindavíkurhöfn vegna stórstreymis og vonskuveðurs. Sigurður Arnar Kristmundsson hafnarstjóri segir að búist sé við að ölduhæð nái átta metrum þar annað kvöld og hætta á flóði. Haukur Holm talaði við hann. Ekki var fallist á kröfu kvikmyndaframleiðslufyrirtækisins True North um lögbann á hvalveiðar Hvals. Ljósmæður á Norðurlandi hafa áhyggjur af fækkun ljósmæðra á landsbyggðinni. Þær telja að hún geti stafað af því að fjarnám er ekki í boði í ljósmóðurfræði. Gunnhildur Kjerúlf Birgisdóttir ræddi við Ingibjörg Jónsdóttur formann Norðurlandsdeildar Ljósmæðrafélags Íslands. París varð í dag fyrst höfuðborga Evrópu til að banna rafskútur í skammtímaleigu á götum borgarinnar. Hjólin verða flutt út fyrir borgina og til nágrannaríkjanna. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá. ----------------------- Forstjórar Samskipa og Eimskips fóru saman í veiði og í ferðalög til útlanda, þótt þeir segðu Samkeppniseftirlitinu að þeir þekktust vart eða jafnvel hötuðust. Stjórnendur réðu ráðum sínum um samkeppnisbrot á kaffihúsinu Mokka á Skólavörðustíg. Samkeppniseftirlitið mælist til þess að stjórnvöld ráðist í aðgerðir til að draga úr samkeppnishindrunum á flutningamarkaði, auka aðhald og efla þannig samkeppni. Benedikt Sigurðsson fréttamaður ræddi við Pál Gunnar Pálsson forstjóra Samkeppniseftirlitsins. Öllum sendiherrum ríkja sem eiga sendiráð í Svíþjóð er boðið til verðlaunafhendingarinnar sjálfrar en í fyrra var sendiherrum Rússlands, Belarús og Írans ekki boðið. Boðið hefur vakið hörð viðbrögð hjá sænskum stjórnmálamönnum sem segjast sumir hverjir ekki tilbúnir að mæta með fulltrúum ríkis sem geri daglega grimmilegar og viðurstyggilegar árásir á Úkraínu.

Spegillinn 1. september 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Kári Guðmundsson. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Páll Rúnar Mikael Kristjánsson, hæstaréttarlögmaður segir að fyrirtæki sem urðu fyrir tjóni af samráði Eimskips og Samskipa séu farin að stíga fyrstu skrefin til að sækja rétt sinn. Viðbúnaður er í Grindavíkurhöfn vegna stórstreymis og vonskuveðurs. Sigurður Arnar Kristmundsson hafnarstjóri segir að búist sé við að ölduhæð nái átta metrum þar annað kvöld og hætta á flóði. Haukur Holm talaði við hann. Ekki var fallist á kröfu kvikmyndaframleiðslufyrirtækisins True North um lögbann á hvalveiðar Hvals. Ljósmæður á Norðurlandi hafa áhyggjur af fækkun ljósmæðra á landsbyggðinni. Þær telja að hún geti stafað af því að fjarnám er ekki í boði í ljósmóðurfræði. Gunnhildur Kjerúlf Birgisdóttir ræddi við Ingibjörg Jónsdóttur formann Norðurlandsdeildar Ljósmæðrafélags Íslands. París varð í dag fyrst höfuðborga Evrópu til að banna rafskútur í skammtímaleigu á götum borgarinnar. Hjólin verða flutt út fyrir borgina og til nágrannaríkjanna. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá. ----------------------- Forstjórar Samskipa og Eimskips fóru saman í veiði og í ferðalög til útlanda, þótt þeir segðu Samkeppniseftirlitinu að þeir þekktust vart eða jafnvel hötuðust. Stjórnendur réðu ráðum sínum um samkeppnisbrot á kaffihúsinu Mokka á Skólavörðustíg. Samkeppniseftirlitið mælist til þess að stjórnvöld ráðist í aðgerðir til að draga úr samkeppnishindrunum á flutningamarkaði, auka aðhald og efla þannig samkeppni. Benedikt Sigurðsson fréttamaður ræddi við Pál Gunnar Pálsson forstjóra Samkeppniseftirlitsins. Öllum sendiherrum ríkja sem eiga sendiráð í Svíþjóð er boðið til verðlaunafhendingarinnar sjálfrar en í fyrra var sendiherrum Rússlands, Belarús og Írans ekki boðið. Boðið hefur vakið hörð viðbrögð hjá sænskum stjórnmálamönnum sem segjast sumir hverjir ekki tilbúnir að mæta með fulltrúum ríkis sem geri daglega grimmilegar og viðurstyggilegar árásir á Úkraínu.

Spegillinn 30. ágúst 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn útsendingar: Júlía Margrét Ingimarsdóttir Óvenju mikið er af laxi við Ósá í Patreksfirði þar sem göt fundust á eldiskví í síðustu viku. Hvorki er þó hægt að fullyrða hve margir fiskar sluppu né hvort fiskar sem veiðst hafa í ám á norðvesturhorninu eru úr kvínni. Lögreglunni bárust tilkynningar um 79 nauðganir fyrstu sex mánuði ársins. Börn voru næstum helmingur þolenda kynferðisbrota á tímabilinu. Stærstur hluti þeirra sem leita meðferðar við óæskilegum kynferðislegum hugsunum og hegðun í kringum börn, eru karlmenn á aldrinum 18-60 ára, segir Jóhanna Dagbjartsdóttir sálfræðingur. Karitas M. Bjarkadóttir talaði við hana. Stærð og umgjörð bankakerfisins er ástæða þess að vaxtamunur er meiri á Íslandi en annars staðar á Norðurlöndunum, að mati Benedikts Gíslasonar formanns stjórnar Félags fjármálafyrirtækja. Hann segir að metarður bankanna skili sér til neytenda. Pétur Magnússon tók saman. Rekja má tvö hundruð og þrettán andlát í fyrra til covid-19, samkvæmt ársskýrslu sóttvarnalæknis. Alls smituðust hundrað sjötíu og níu þúsund af kórónuveirunni í fyrra. Ekki hafa fleiri smitast af lekanda á einu ári í meira en þrjátíu ár. Valgerður Greta G. Gröndal sagði frá. Íslenska óperan hefur sótt um einkaleyfi á vörumerkinu Íslenska þjóðaróperan á sama tíma og verið er að undirbúa stofnun þjóðaróperu í menningar- og viðskiptaráðuneytinu. Steinunn Birna Ragnarsdóttir óperustjóri segir þetta ekki gert til að trufla það starf. Ásta Hlín Magnúsdóttir tók saman. ------------ Aðeins eitt af hverjum þremur skólabörnum í Úkraínu fær fulla kennslu í vetur. Meira en hálf milljón barna á flótta er ekki skráð í skóla. Ásgeir Tómasson sagði frá og heyrist í Reginu de Dominics, svæðisstjóra barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna, UNICEF, Margir hafa reynt við tungllendingar undanfarin misseri: Japanir, Ísraelar, Rússar og í síðustu viku lentu Indverjar ómönnuðu könnunarfari á suðurpóli tunglsins. Þar hefur enginn lent áður. Ragnhildur Thorlacius sagði frá kapphlaupinu til tungslins, heyrist í John. F. Kennedy. Núgildandi byggingarreglugerð var sett fyrir ellefu árum. Hún er um 150 síður og hefur verið breytt árlega. Ingveldur Sæmundsdóttir leiðir stýrihóp sem settur var á fót í vor og vinnur að heildarendurskoðun og einföldun á byggingarreglugerðinni. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Ingveldi.

Spegillinn 30. ágúst 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Kormákur Marðarson. Stjórn útsendingar: Júlía Margrét Ingimarsdóttir Óvenju mikið er af laxi við Ósá í Patreksfirði þar sem göt fundust á eldiskví í síðustu viku. Hvorki er þó hægt að fullyrða hve margir fiskar sluppu né hvort fiskar sem veiðst hafa í ám á norðvesturhorninu eru úr kvínni. Lögreglunni bárust tilkynningar um 79 nauðganir fyrstu sex mánuði ársins. Börn voru næstum helmingur þolenda kynferðisbrota á tímabilinu. Stærstur hluti þeirra sem leita meðferðar við óæskilegum kynferðislegum hugsunum og hegðun í kringum börn, eru karlmenn á aldrinum 18-60 ára, segir Jóhanna Dagbjartsdóttir sálfræðingur. Karitas M. Bjarkadóttir talaði við hana. Stærð og umgjörð bankakerfisins er ástæða þess að vaxtamunur er meiri á Íslandi en annars staðar á Norðurlöndunum, að mati Benedikts Gíslasonar formanns stjórnar Félags fjármálafyrirtækja. Hann segir að metarður bankanna skili sér til neytenda. Pétur Magnússon tók saman. Rekja má tvö hundruð og þrettán andlát í fyrra til covid-19, samkvæmt ársskýrslu sóttvarnalæknis. Alls smituðust hundrað sjötíu og níu þúsund af kórónuveirunni í fyrra. Ekki hafa fleiri smitast af lekanda á einu ári í meira en þrjátíu ár. Valgerður Greta G. Gröndal sagði frá. Íslenska óperan hefur sótt um einkaleyfi á vörumerkinu Íslenska þjóðaróperan á sama tíma og verið er að undirbúa stofnun þjóðaróperu í menningar- og viðskiptaráðuneytinu. Steinunn Birna Ragnarsdóttir óperustjóri segir þetta ekki gert til að trufla það starf. Ásta Hlín Magnúsdóttir tók saman. ------------ Aðeins eitt af hverjum þremur skólabörnum í Úkraínu fær fulla kennslu í vetur. Meira en hálf milljón barna á flótta er ekki skráð í skóla. Ásgeir Tómasson sagði frá og heyrist í Reginu de Dominics, svæðisstjóra barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna, UNICEF, Margir hafa reynt við tungllendingar undanfarin misseri: Japanir, Ísraelar, Rússar og í síðustu viku lentu Indverjar ómönnuðu könnunarfari á suðurpóli tunglsins. Þar hefur enginn lent áður. Ragnhildur Thorlacius sagði frá kapphlaupinu til tungslins, heyrist í John. F. Kennedy. Núgildandi byggingarreglugerð var sett fyrir ellefu árum. Hún er um 150 síður og hefur verið breytt árlega. Ingveldur Sæmundsdóttir leiðir stýrihóp sem settur var á fót í vor og vinnur að heildarendurskoðun og einföldun á byggingarreglugerðinni. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Ingveldi.

Spegillinn 28. ágúst 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins er stórt verkefni og eðlilegt að hann sé endurskoðaður, en hann er hluti af stærra verkefni samgangna í landinu öllu segir Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra, þar þurfi að finna jafnvægi og leiðir til tekjuöflunar. Pétur Magnússon talaði við hann. Afar lítill munur er á verði á þeim vörum sem eru í verðgátt stjórnvalda og hún virðist ekki hafa ýtt undir samkeppni verslana. Valgerður Gréta Gröndal tók saman og ræddi við Vilhjálm Hilmarsson hagfræðing hjá BHM og Magnús Sigurbjörnsson, forstöðumann Rannsóknarseturs Verslunarinnar Landsvirkjun hagnaðist um tæpa 16 milljarða króna á fyrstu sex mánuðum ársins. Hörður Arnarson forstjóri að kerfið sé nánast fullnýtt og til að skapa svigrúm sé verið að ýta gagnaverum með rafmyntagröft út. Haukur Holm tók saman. Hægt er að bæta aðferðir við veiðar á stórhvölum, að mati starfshóps matvælaráðherra, sem skilaði skýrslu um málið. Ari Páll Karlsson sagði frá. --------------- Væntingar voru miklar og tímalínan brött þegar Samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins var undirritaður fyrir fjórum árum, segir Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra en það vissu allir. Á fimmtán ára samningstíma sé eðlilegt að hlutir séu endurskoðaðir en samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins sé bara eitt púsl af mörgum í heildarmyndinni. Pétur Magnússon ræddi við Sigurð. Rudy Giuliani var mikils metinn alríkissaksóknari og barðist ötullega gegn glæpum þegar hann var borgarstjóri í New York. Nú er hann meðal þeirra sem eru sóttir til saka fyrir að hafa reynt að snúa niðurstöðum forsetakosninganna í Bandaríkjunum þegar Donald Trump tapaði fyrir Joe Biden, þykir undarlegur í háttum og orðstír hans til fárra fiska metinn. Ásgeir Tómasson sagði frá. Innflytjendum á Íslandi hefur fjölgað um tugi þúsunda frá aldamótum. En það eru ekki aðeins erlendir ríkisborgarar sem flytja hingað, heldur flytja þúsundir Íslendinga líka til annarra landa á ári hverju. Ævar Örn Jósepsson ræddi við Ólöfu Garðarsdóttur, prófessor í sagnfræði.

Spegillinn 28. ágúst 2023. Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Mark Eldred. Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir. Samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins er stórt verkefni og eðlilegt að hann sé endurskoðaður, en hann er hluti af stærra verkefni samgangna í landinu öllu segir Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra, þar þurfi að finna jafnvægi og leiðir til tekjuöflunar. Pétur Magnússon talaði við hann. Afar lítill munur er á verði á þeim vörum sem eru í verðgátt stjórnvalda og hún virðist ekki hafa ýtt undir samkeppni verslana. Valgerður Gréta Gröndal tók saman og ræddi við Vilhjálm Hilmarsson hagfræðing hjá BHM og Magnús Sigurbjörnsson, forstöðumann Rannsóknarseturs Verslunarinnar Landsvirkjun hagnaðist um tæpa 16 milljarða króna á fyrstu sex mánuðum ársins. Hörður Arnarson forstjóri að kerfið sé nánast fullnýtt og til að skapa svigrúm sé verið að ýta gagnaverum með rafmyntagröft út. Haukur Holm tók saman. Hægt er að bæta aðferðir við veiðar á stórhvölum, að mati starfshóps matvælaráðherra, sem skilaði skýrslu um málið. Ari Páll Karlsson sagði frá. --------------- Væntingar voru miklar og tímalínan brött þegar Samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins var undirritaður fyrir fjórum árum, segir Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra en það vissu allir. Á fimmtán ára samningstíma sé eðlilegt að hlutir séu endurskoðaðir en samgöngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins sé bara eitt púsl af mörgum í heildarmyndinni. Pétur Magnússon ræddi við Sigurð. Rudy Giuliani var mikils metinn alríkissaksóknari og barðist ötullega gegn glæpum þegar hann var borgarstjóri í New York. Nú er hann meðal þeirra sem eru sóttir til saka fyrir að hafa reynt að snúa niðurstöðum forsetakosninganna í Bandaríkjunum þegar Donald Trump tapaði fyrir Joe Biden, þykir undarlegur í háttum og orðstír hans til fárra fiska metinn. Ásgeir Tómasson sagði frá. Innflytjendum á Íslandi hefur fjölgað um tugi þúsunda frá aldamótum. En það eru ekki aðeins erlendir ríkisborgarar sem flytja hingað, heldur flytja þúsundir Íslendinga líka til annarra landa á ári hverju. Ævar Örn Jósepsson ræddi við Ólöfu Garðarsdóttur, prófessor í sagnfræði.

Spegillinn 25. ágúst 2023 Umsjón: Ásgeir Tómasson Tæknimaður: Mark Eldred Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir Helga Þórisdóttir, formaður Félags forstöðumanna ríkisstofnanna, segir að það sé viðvarandi krafa frá almenningi að stofnanir geri sífellt meira og betur. Stefnt er að því að lækka launakostnað ríkisins um fimm milljarða króna. Benedikt Sigurðsson talaði við hana. Formenn þriggja stjórnarandstöðuflokka, þau Sigmundur Davíð Gunnlugsson, Kristrún Frostadóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, gefa lítið fyrir þær áætlanir sem fjármálaráðherra kynnti í dag. Stjórnvöld hyggjast fara í 17 milljarða hagræðingu í ríkisrekstri eftir bætta afkomu ríkissjóðs. Ísak Regal tók saman. Sarah Palin, fyrrverandi ríkisstjóri og varaforsetaefni Repúblikanaflokksins, segir borgarastyrjöld yfirvofandi í Bandaríkjunum verði ákærum á hendur Donald Trump, fyrrverandi forseta, haldið til streitu. Ásta Hlín Magnúsdóttir sagði frá. Fulltrúar Indó Sparisjóðs funduðu í vikunni með Samkeppniseftirlitinu vegna mögulegra samkeppnisbrota stóru viðskiptabankanna. Íslandsbanki krefst þess að fólk eigi launareikning í bankanum ef það vill kaupa gjaldeyri. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá og talaði við Hauk Skúlason, annan stofnenda Indó. Vegagerðin hefur varið yfir 300 milljónum króna í viðgerðir og viðhald á Grímseyjarferjunni Sæfara, undanfarin fjögur ár. 250 milljónir hafa farið í viðgerðir það sem af er þessu ári. Ólöf Erlendsdóttir sagði frá. Luis Rubiales, forseti spænska knattspyrnusambandsins, neitaði í dag að segja af sér fyrir að hafa kysst fyrirliða kvennalandsliðsins á munninn. Bjartsýnismenn í Noregi spá því að friðarviðræður milli Úkraínumanna og Rússa hefjist í haust. Gísli Kristjánsson sagði frá. Björn Gunnarsson, yfirlæknir sjúkraflugs á Akureyri, óttast að vankantar á útboði sjúkraflugs verði til þess að þjónustunni fari aftur. Hann kysi að þyrlur Landhelgisgæslunnar væru nýttar meira í sjúkraflug. Amanda Guðrún Bjarnadóttir tók saman. Afkoma ríkissjóðs er langt umfram væntingar og spár frá því undir áramót, fá ríki hafa vaxið hraðar úr faraldrinum. Urður Örlygsdóttir ræddi við Bjarna Benediktsson fjármálaráðherra um stöðuna. Bandaríska kántrístjarnan Dolly Parton vinnur að rokkplötu sem á að koma út í haust. Fjöldi þekktra tónlistarmanna tekur lagið með henni, þar á meðal Paul McCartney, Ringo Starr, Sting, Elton John og Debbie Harry. Ásgeir Tómasson tók saman.

Spegillinn 25. ágúst 2023 Umsjón: Ásgeir Tómasson Tæknimaður: Mark Eldred Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir Helga Þórisdóttir, formaður Félags forstöðumanna ríkisstofnanna, segir að það sé viðvarandi krafa frá almenningi að stofnanir geri sífellt meira og betur. Stefnt er að því að lækka launakostnað ríkisins um fimm milljarða króna. Benedikt Sigurðsson talaði við hana. Formenn þriggja stjórnarandstöðuflokka, þau Sigmundur Davíð Gunnlugsson, Kristrún Frostadóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, gefa lítið fyrir þær áætlanir sem fjármálaráðherra kynnti í dag. Stjórnvöld hyggjast fara í 17 milljarða hagræðingu í ríkisrekstri eftir bætta afkomu ríkissjóðs. Ísak Regal tók saman. Sarah Palin, fyrrverandi ríkisstjóri og varaforsetaefni Repúblikanaflokksins, segir borgarastyrjöld yfirvofandi í Bandaríkjunum verði ákærum á hendur Donald Trump, fyrrverandi forseta, haldið til streitu. Ásta Hlín Magnúsdóttir sagði frá. Fulltrúar Indó Sparisjóðs funduðu í vikunni með Samkeppniseftirlitinu vegna mögulegra samkeppnisbrota stóru viðskiptabankanna. Íslandsbanki krefst þess að fólk eigi launareikning í bankanum ef það vill kaupa gjaldeyri. Valgerður Gréta Gröndal sagði frá og talaði við Hauk Skúlason, annan stofnenda Indó. Vegagerðin hefur varið yfir 300 milljónum króna í viðgerðir og viðhald á Grímseyjarferjunni Sæfara, undanfarin fjögur ár. 250 milljónir hafa farið í viðgerðir það sem af er þessu ári. Ólöf Erlendsdóttir sagði frá. Luis Rubiales, forseti spænska knattspyrnusambandsins, neitaði í dag að segja af sér fyrir að hafa kysst fyrirliða kvennalandsliðsins á munninn. Bjartsýnismenn í Noregi spá því að friðarviðræður milli Úkraínumanna og Rússa hefjist í haust. Gísli Kristjánsson sagði frá. Björn Gunnarsson, yfirlæknir sjúkraflugs á Akureyri, óttast að vankantar á útboði sjúkraflugs verði til þess að þjónustunni fari aftur. Hann kysi að þyrlur Landhelgisgæslunnar væru nýttar meira í sjúkraflug. Amanda Guðrún Bjarnadóttir tók saman. Afkoma ríkissjóðs er langt umfram væntingar og spár frá því undir áramót, fá ríki hafa vaxið hraðar úr faraldrinum. Urður Örlygsdóttir ræddi við Bjarna Benediktsson fjármálaráðherra um stöðuna. Bandaríska kántrístjarnan Dolly Parton vinnur að rokkplötu sem á að koma út í haust. Fjöldi þekktra tónlistarmanna tekur lagið með henni, þar á meðal Paul McCartney, Ringo Starr, Sting, Elton John og Debbie Harry. Ásgeir Tómasson tók saman.

Heimsmet, skólaganga og traust foreldra er meðal þess sem rætt er í þættinum. Sérstakur aðstoðardómari Ríkharður Björgvin.

Þátturinn er í boði: Chitocare - www.chitocare.is - afsláttarkóði: Helgaspjallið IceHerbs - www.iceherbs.is Starbucks Take-Away drykkir - fæst í Bónus og N1 Sleepy - www.sleepy.is - fæst í Vest Ármúla Valgerður Árnadóttir er varaþingkona Pírata, formaður samtaka grænkera sem hefur lifað tímana tvenna, en hún fór ung í fyrirsætustörf á heimsvísu þar sem skuggalegur raunveruleiki fékk hana aftur heim þar sem hún fór að ryðja sér til rúms í þjóðfélaginu. Í dag má segja að hún sé hágæða aktivisti með hjartað á réttum stað og brennir fyrir siðferðislegar breytingar fyrir bæði dýr og mannfólk og skafar ekkert af hlutunum. Ég kynntist Valgerði fyrst á Klambratúni, en við erum nágrannar og hundaeigendur, og í hvert skipti sem ég sé hana á túninu, þá hlakka ég til að heyra hvað hún hefur að segja og hvað við munum koma til með að tala um. Ég er ótrúlega þakklátur að hafa fengið hana í þáttinn og við förum útum allt. Þátturinn var tekinn upp í Nóa Síríus Stúdíó-i Podcaststöðvarinnar

Viðmælandi þáttarins er Valgerður Hrund Skúladóttir, stofnandi og forstjóri Sensa. Valgerður er fædd árið 1963 og alin upp í Vesturbænum. Hún gekk í Melaskóla og Hagaskóla þangað til leið hennar lá í Menntaskólann í Reykjavík. Hún kláraði síðan BS próf í rafmagnsverkfræðifræði frá Háskóla íslands og MBA frá University of Miami. Valgerður hefur komið víða við og m.a. unnið sem sérfræðingur hjá iðnaðarráðuneytinu, deildarstjóri rafmagnsdeilar hjá Jóhann Ólafsson & Co. og framkvæmdastjóri hjá Tæknivali þangað til hún stofnaði svo Sensa árið 2002. Sensa er 140 manna þjónustufyrirtæki sem sérhæfir sig í fjölbreyttum lausnum í upplýsingatækni, m.a. lausnir í innviðum og rekstri upplýsingatæknikerfa. Sensa var keypt af Símanum árið 2007 og tilheyrði Símanum þangað til 2020 þegar norska upplýsingafyrirækið, Crayon, keypti Sensa.  Valgerður hefur setið í hinum ýmsu stjórnum t.d. eins og hjá Íslandsbanka, Símanum í Danmörku, Talenta, Samtökum iðnaðarins og atvinnulífsins, Samtaka upplýsingatæknifyrirtækja og hjá sprotafyrirtækinu Memento.  Þessi þáttu er í boði Krónunnar, Arion banka og Icelandair.

Dauðsföll vegna ópíóíða gætu orðið fleiri í ár en nokkru sinni, segir Valgerður Rúnarsdóttir forstjóri Vogs. Ungt fólk leitar í auknum mæli á sjúkrahúsið vegna ópíóíða. Á leiðtogafundi Evrópuráðsins í maí verður áhersla lögð á hvernig draga megi Rússa til ábyrgðar vegna Úkraínu, segir Þórdís Kolbrún Gylfadóttir utanríkisráðherra. Fólk sem vinnur á stofnunum í grennd við fundarstaðinn, Hörpu, hefur verið beðið að vinna heima þessa daga, segir Karl Steinar Valsson yfirlögregluþjónn. Guðrún Jónsdóttir þjóðgarðsvörður í Vatnajökulsþjóðgarði telur nauðsynlegt að loka göngustígum á vorin þar sem aurbleyta er mikil. Fyrsta vonarsvæði Íslands hefur verið valið. Vonarsvæði eru hafsvæði sem þykja einstök á heimsvísu og eru mikilvæg fyrir lífkerfi hafsins. Amanda Guðrún Bjarnadóttir ræddi við Evu Björk Káradóttur framkvæmdastjóra Hvalasafnsins á Húsavík. ____ Seinustu ár hefur neysla ópíóíða aukist hér á landi og samhliða því hefur dauðsföllum vegna þess fjölgað. Hátt í 240 manns leituðu sér aðstoðar hjá SÁÁ í fyrra, vegna ópíóíðafíknar og hafa aldrei verið fleiri. Bjarni Rúnarsson ræddi við Valgerði Rúnarsdóttir. Ríkislögreglustjóri bað í dag fólk um að láta vita af því verði það vart við ofbeldismyndbönd ungmenna í dreifingu á netinu. Alltaf berast annars lagið fréttir af því að unglingar taki myndir eða myndskeið af slagsmálum eða jafnvel líkamsárásum og sendi svo sín á milli. María Rún Bjarnadóttir verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá Ríkislögreglustjóra segir að þessar upptökur og deilingar séu áhyggjuefni jafnvel þó að þetta sé jaðarhegðun hjá minnihluta ungs fólks. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hana. Joe Biden kom ekki mörgum á óvart þegar hann tilkynnti í morgun að hann ætlaði að gefa kost á sér til endurkjörs í forsetakosningunum í Bandaríkjunum á næsta ári. Hann var nokkrum sinnum búinn að gefa það í skyn í viðtölum en hin formlega tilkynning liggur fyrir og var birt á samfélagsmiðlum; myndskeið upp á þrjár mínútur og fjórar sekúndur. Ásgeir Tómasson segir frá. Spegillinn 25. apríl 2023 Umsjónarmaður: Anna Kristín Jónsdóttir Tæknimaður: Kormákur Marðarson Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir

Dauðsföll vegna ópíóíða gætu orðið fleiri í ár en nokkru sinni, segir Valgerður Rúnarsdóttir forstjóri Vogs. Ungt fólk leitar í auknum mæli á sjúkrahúsið vegna ópíóíða. Á leiðtogafundi Evrópuráðsins í maí verður áhersla lögð á hvernig draga megi Rússa til ábyrgðar vegna Úkraínu, segir Þórdís Kolbrún Gylfadóttir utanríkisráðherra. Fólk sem vinnur á stofnunum í grennd við fundarstaðinn, Hörpu, hefur verið beðið að vinna heima þessa daga, segir Karl Steinar Valsson yfirlögregluþjónn. Guðrún Jónsdóttir þjóðgarðsvörður í Vatnajökulsþjóðgarði telur nauðsynlegt að loka göngustígum á vorin þar sem aurbleyta er mikil. Fyrsta vonarsvæði Íslands hefur verið valið. Vonarsvæði eru hafsvæði sem þykja einstök á heimsvísu og eru mikilvæg fyrir lífkerfi hafsins. Amanda Guðrún Bjarnadóttir ræddi við Evu Björk Káradóttur framkvæmdastjóra Hvalasafnsins á Húsavík. ____ Seinustu ár hefur neysla ópíóíða aukist hér á landi og samhliða því hefur dauðsföllum vegna þess fjölgað. Hátt í 240 manns leituðu sér aðstoðar hjá SÁÁ í fyrra, vegna ópíóíðafíknar og hafa aldrei verið fleiri. Bjarni Rúnarsson ræddi við Valgerði Rúnarsdóttir. Ríkislögreglustjóri bað í dag fólk um að láta vita af því verði það vart við ofbeldismyndbönd ungmenna í dreifingu á netinu. Alltaf berast annars lagið fréttir af því að unglingar taki myndir eða myndskeið af slagsmálum eða jafnvel líkamsárásum og sendi svo sín á milli. María Rún Bjarnadóttir verkefnisstjóri stafræns ofbeldis hjá Ríkislögreglustjóra segir að þessar upptökur og deilingar séu áhyggjuefni jafnvel þó að þetta sé jaðarhegðun hjá minnihluta ungs fólks. Anna Kristín Jónsdóttir talaði við hana. Joe Biden kom ekki mörgum á óvart þegar hann tilkynnti í morgun að hann ætlaði að gefa kost á sér til endurkjörs í forsetakosningunum í Bandaríkjunum á næsta ári. Hann var nokkrum sinnum búinn að gefa það í skyn í viðtölum en hin formlega tilkynning liggur fyrir og var birt á samfélagsmiðlum; myndskeið upp á þrjár mínútur og fjórar sekúndur. Ásgeir Tómasson segir frá. Spegillinn 25. apríl 2023 Umsjónarmaður: Anna Kristín Jónsdóttir Tæknimaður: Kormákur Marðarson Stjórn fréttaútsendingar: Margrét Júlía Ingimarsdóttir