Faceci w Kitlach

Czy wiesz, że każdy z nas może być czyimś genetycznym bliźniakiem? Jak to jest możliwe, że mimo braku pokrewieństwa możemy podzielić się szpikiem z kimś nawet z drugiej strony globu? Na czym polega cały mechanizm zgodności tkankowej i jakie choroby leczymy za pomocą procedury przeszczepu szpiku lub komórek macierzystych? Postanowiliśmy we współpracy z Fundacją DKMS nagrać dwa odcinki dotyczące zostania dawcą szpiku. W drugim epizodzie razem z Karoliną Kazimierską z Fundacji DKMS rozmawiamy o tym temacie bardziej od strony technicznej - jak to działa, jakie choroby leczymy i czemu póki co jest to najpewniejsza metoda w leczeniu pewnych schorzeń. Trwa okres świąteczno-noworoczny, za pasem rok 2025, więc może to dobra okazja, żeby jednym z Twoich noworocznych postanowień było zostanie potencjalnym dawcą szpiku? Ponieważ dzieląc się cząstką siebie, możesz uratować komuś życie! Pierwszy odcinek o zostaniu dawcą i przejściu całej procedury z perspektywy Marcina również dostępny!

W 2021 roku jeden z nas miał okazję zostać dawcą szpiku. Jeden telefon, krótka rozmowa, potem badanie i... no właśnie! Jak wygląda cała procedura? Od samego początku, czyli dołączenia do bazy potencjalnych dawców, do samego końca, czyli podzielenia się z kimś na świecie cząstką siebie? Postanowiliśmy we współpracy z Fundacją DKMS nagrać dwa odcinki dotyczące zostania dawcą szpiku. W pierwszym epizodzie razem z Marcinem Szczepkowskim z Fundacji DKMS rozmawiamy o tym jak wygląda cała procedura, dlaczego tak ważne jest dołączenie do bazy potencjalnych dawców, a także czym zajmuje się sama Fundacja. Trwa okres świąteczno-noworoczny, za pasem rok 2025, więc może to dobra okazja, żeby jednym z Twoich noworocznych postanowień było zostanie potencjalnym dawcą szpiku? Ponieważ dzieląc się cząstką siebie, możesz uratować komuś życie!

Do tej rozmowy zaprosiliśmy gościa zdecydowanie nietuzinkowego, którego chyba bez skromności można nazwać światowym celebrytą, który wdarł się na salony i z miejsca zaskarbił sobie wielu wielbicieli, ale jak to w takich sytuacjach bywa także wrogów. Przed Państwem… sztuczna inteligencja, a konkretnie ChatGPT-4o, który głosu udzielił nam za pomocą narzędzia polskich twórców - Eleven Labs.   Chcieliśmy ten ostatni odcinek zrobić trochę nieszablonowo, dlatego o AI i jego wpływie na nasze życie, przyszłości zarówno naszej jak i samych AI-ów zapytać poniekąd najbardziej zainteresowanego. Jak wyszło? Zobaczcie sami!   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #podcast #AI #sztucznainteligencja #technologia #rozmowa #przyszłość   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Znowu trup. Ciemna noc, mrok i kłująca uszy cisza. Siedzę przy biurku i przy bladym świetle starej lampki staram się z rozrzuconych poszlak i skrawków rzeczywistości zrozumieć tę sprawę, połączyć fakty. Nagle ciszę rozrywa dźwięk telefonu. Podnoszę słuchawkę. To on. - Wiem, co się stało. Tajemnica tkwiła we krwi. Odkładam telefon. No tak. Znowu z kilku poszlak zrozumiał wszystko.   W najnowszym odcinku podcastu odkrywamy tajniki pracy techników kryminalistyki. Rozmawiamy o tym jak wyłapać każdy ślad, co możemy wyczytać ze śladów biologicznych i jak dokonać zbrodni doskonałej.   Rozwikłać zagadkę na miejscu zbrodni pomoże nam dr Waldemar Krawczyk, ekspert kryminalistyki.   A naszodcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #zbrodnia #morderstwo #kara #genetyka #dna #policja   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Zauważyliście, że w filmach zabójczymi maszynami częściej są humanoidalne roboty niż pocieszne automaty w stylu WALL-E czy R2-D2? Jak się okazuje takie androidy wywołują w naszych mózgach niechęć i strach, ponieważ wyglądają jak ludzie, ale jednak… coś z nimi jest nie tak. Ich mimika, ruch, reakcje wywołują w nas zbyt duży dysonans. A co z samym głosem? Czy asystent głosowy, który zna nasze potrzeby, marzenia, sekrety może stanowić dla nas alternatywę relacji z człowiekiem? Choć w filmie ONA postać grana przez Joaquina Phoenixa weszła w relację z wirtualną asystentką to czy dziś przy rozwoju ChatGPT czy Siri jesteśmy w stanie taki scenariusz brać na poważnie?   W tym pędzącym pociągu pod banderą sztucznej inteligencji i świata wielkich technologii postanowiliśmy zatrzymać się na stacji "człowiek" i porozmawiać jak my w tym wszystkim się odnajdujemy.   Przewodnikiem wycieczki jest dr Konrad Maj, kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech, Uniwersytet SWPS .   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #AI #sztucznainteligencja #inteligencja #rozum #mózg #robot #psychologia #neurobiologia #relacje #związek   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Patrzysz na zegarek i widzisz godzinę - 12.37. Doskonale wiesz, że w Tokio ich zegary wskazują przyszłość przesuniętą o 9 godzin. Jednak czy na pewno? Czemu wielu z nas traktuje czas jako coś uniwersalnego, które niezmiennie niczym nurt rzeki płynie w przód? Prawa fizyki mówią, że skoro czas jest czwartym wymiarem to tak jak w przestrzeni możemy poruszać się w różnych kierunkach to nic nie stoi na przeszkodzie, aby czas płynął… wstecz!   Jak się okazuje czas nie jest czymś uniwersalnym i nawet bliźniaki mogą tak naprawdę być w różnym wieku przez zjawisko dylatacji czasu i różnych upodobań do… wysokości. W tym odcinku pozwólcie, że zabierzemy Wam trochę czasu, aby zabrać Was w podróż do Wielkich Pytań Fizyki i próby zrozumienia otaczającego nas świata!   O tym ciekawym zagadnieniu rozmawiamy z profesorem Jerzym Lewandowskim z Uniwersytetu Warszawskiego.   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #fizyka #czas #światło #energia #teoria #kosmos #przestrzeń   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

W Europie spożywamy średnio 64,8 kg mięsa rocznie, a globalnie 77% terenów rolniczych przeznaczonych jest na hodowlę zwierząt lub produkcję rolną przeznaczoną na wykarmienie ich. Mięsna dieta i wykarmienie ludzkości przekłada się na 30% emisji gazów cieplarnianych. Nasza dieta bezpośrednio przekłada się na zmianę klimatu, zanieczyszczenie powietrza i utratę bioróżnorodności. Te dane i nasz styl życia stawiają przed nami wyzwanie sprostania wykarmienia ludzkiej populacji. Jednym z rozwiązań, o których dużo się mówi jest mięso wyhodowane w laboratorium bez potrzeby hodowania i uśmiercania żywego zwierzęcia. Na czym polega takie mięso? Dlaczego może stanowić alternatywę dla "tradycyjnego" mięsa i czy rzeczywiście stanowi bardziej zieloną alternatywę dla naszej diety?    O tym ciekawym zagadnieniu rozmawiamy z Stanisławem Łoboziakiem, współzałożycielem LabFarm.   Z raportem, o którym wspominamy w rozmowie możecie zapoznać się na Klimatycznej Bazie Wiedzy - https://klimatycznabazawiedzy.org/raport/whats-cooking-an-assessment-of-potential-impacts-of-selected-novel-alternatives-to-conventional-animal-products/   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #mięso #wege #dieta #jedzenie #kuchnia #burger #kebab #lab   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Czy wiedzieliście, że sposób rozprzestrzeniania się informacji i viralowych filmików z kotami można badać w ten sam sposób, co rozsiewanie zakaźnego wirusa? W dobie gdy informacji jest tak wiele, że jesteśmy nimi przesyceni i musimy je przesiewać powstało zagadnienie infodemii, czyli przesytu informacji. Problemem jest nie tylko ilość, ale i jakość, ponieważ do czynienia mamy zarówno z rzetelnym dziennikarstwem jak i farmami trolli, które rozsiewają dezinformację i fake newsy. Infodemia stanowi wyzwanie zarówno w kontekście wojen czy konfliktów, ale także zdrowia publicznego, dlatego badaniem tego tematu zajęło się WHO, aby zmierzyć się z wyzwaniem globalnej pandemii informacyjnej czy też nieładu informacyjnego.  O tym ciekawym zagadnieniu rozmawiamy z Mają Romanowską, menedżerką ds. Infodemii w World Health Organization.  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!  Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #wirus #zdrowie #chorobia #info #wojna #who #viral #science #konflikt    Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

20 tysięcy. Tyle szacunkowo co sekundę produkowanych jest butelek plastikowych. Materiał idealny, którego główna zaleta jest też jednocześnie ogromną wadą - wytrzymałość. Cytując pewną reklamę "Plastik jest na zawsze, a jest tańszy niż diamenty". Co więc możemy zrobić z rosnącym problemem plastikowych odpadów? Jak się okazuje możemy do tego zatrudnić grupę owadów, całkiem popularnych, łatwych w utrzymaniu, które mogą wykorzystać plastik jako źródło pokarmu! Jednak czy rzeczywiście może stanowić to sposób na rozwiązanie plastikowego problemu? Czy patrząc na ilość plastiku musielibyśmy zalać świat plastikożernymi owadami? O tym ciekawym rozwiązaniu palącego problemu rozmawiamy z Sandrą Kaźmierczak z Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej! Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #plastik #śmieci #butelka #woda #owad #odpady Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Stan zapalny. Słyszysz ten zwrot i od razu w głowie masz - gorączka, tydzień w łóżku, wirus, bakteria, antybiotyk. Ale co jeżeli stan zapalny może po cichu toczyć się w naszym ciele generując wiele konsekwencji, a winnymi są nie bakterie, a cywilizacja i nasz styl życia? Bo właśnie o tym jak stres, złe jedzenie może stawiać nasze ciało w gotowości do ciągłej walki i jak powinniśmy zapobiegać takiej sytuacji rozmawiamy z specjalistką w tej dziedzinie - dr Karoliną Karabin, biologiem medycznym i diagnostą laboratoryjnym. A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej! #nauka #naukowypodcast #choroba #wirus #bakteria #dieta #aktywność #gluten #otyłość #stanzapalny #gorączka

Na początek mroczna ciekawostka. To, że 70% Ziemi to morza i oceany wiemy wszyscy, ale czy wiecie, że jakieś 90% tych oceanów jest skąpane w wiecznej ciemności? Tak, jakieś 60% naszego globu jest pogrążone w całkowitym mroku przez cały czas! Nie dość, że ciemno, zimno to jeszcze panuje wysokie ciśnienie mogące miażdżyć statki, ale już nie zamieszkujące je istoty! Jakie organizmy zamieszkują głębiny morskie i jak wygląda ich przystosowanie do tych spartańskich warunków pytamy naszą specjalistkę. Rozmawiamy też o tym, na ile legendy o Krakenie mają się do rzeczywistości. No cóż, odpowiedź na to uzyskacie już w samym podcaście! Do rozmowy o tym ważnym temacie zaprosiliśmy dr Natalię Szymańską z Instytutu Oceanografii PAN.  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!  Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #morze #ocean #woda #delfin #wieloryb #ośmiornica #ryby #nurek     Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

#61 - Samotność - Epidemia XXI wieku?    Samotność - stan, w którym jesteśmy społeczenie odizolowani od reszty ludzi z różnych powodów i trwanie w nim może być szkodliwe dla naszego zdrowia zarówno psychicznego jak i fizycznego. Jednak czym jest samotność, a czym osamotnienie? Przecież nie każda osoba stanu wolnego podchodzi pod definicję bycia samotną. I czy ten światowy trend rozpoczął się dawno temu, czy może podczas pandemii, która unaoczniła nam, podkreśliła jak ważne jest zachowanie kontaktów społecznych, gdy zmuszeni jesteśmy spędzać tak wiele czasu zamknięci w czterech ścianach? Czy dla jakości naszych znajomości wystarczy kontakt przez internet czy jednak spotkania na żywo budują wartościowe relacje? I kto w tym wszystkim jest najbardziej narażony - seniorzy czy często w tej kwestii zgłaszana Generacja Z?    Do rozmowy o tym ważnym temacie zaprosiliśmy dr hab. Łukasza Okruszka z Instytutu Psychologii PAN.  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #mózg #człowiek #społeczeństwo #samotność #izolacja #wiek     Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”   

#60 – Odmienne stany umysłu    Nasze mózgi działają na różnych częstotliwościach - przechodzimy ze stanów pełnego skupienia do totalnego relaksu. Mamy momenty nieokiełznanej kreatywności i całkowitej pustki w głowie. Aby osiągnąć dany stan pomagamy sobie słuchaniem muzyki, piciem kawy, medytacją lub maksymalnym ograniczem bodźców.     W ostatnich latach pojawiają się także różnego typu aplikacje, które za pomocą specjalnych dźwięków mają pomóc "nastroić" nasz mózg na konkretne działanie lub nawet... symulować działanie używek czy narkotyków. Jednak czy takie aplikacje mają jakiekolwiek podłoże naukowe czy działają jak placebo, jeśli w ogóle?    W tej rozmowie będziemy się zastanawiać jak i czy możemy poprawiać działanie naszego mózgu, skakać między odpowiednimi stanami czy nastrojami, a także zwiększać jego zasoby i możliwości.     Do rozmowy o naszym centrum zarządzania zaprosiliśmy prof. Wojciecha Glaca, neurobiologa i wyśmienitego popularyzatora nauki z Uniwersytetu Gdańskiego.     A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #mózg #umysł #pamięć #koncentracja #muzyka #pinkfloyd #brainfm    Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”   

Wyobraź sobie budynek pokryty całkowicie roślinnością. Nie tylko ma walory estetyczne, ale chłodzi go, osłania, a jednocześnie można… podłączyć ją do gniazdka i wyprodukować prąd! No bo skoro rośliny do produkcji energii potrzebują tylko słońca, to dlaczego nie stworzyć z nich paneli słonecznych? Albo takie algi - do szczęścia potrzebują trochę wody, trochę słońca, a w zamian mają bardzo duży przyrost biomasy na małej powierzchni i przy niskim zużyciu zasobów - idealne by nakarmić nimi ludzi czy zwierzęta, bo do tego mają dużo wartościowych składników odżywczych.   A co jeśli do tego mikroorganizmy możemy wykorzystać w pozbywaniu się plastiku lub nawet oczyszczaniu z ropy po wyciekach tankowców?   Świat biologii jest bardzo wszechstronny i możliwości przed nami stojące są ogromne, wystarczy obserwować świat przyrody i inspirować się, aby tworzyć niesamowite wynalazki.   Zapraszamy Was do rozmowy z prof. Małgorzatą Hawrot - Paw z Zachodniopomorskiego Uniwerstytetu Technologicznego w Szczecinie, dla której inspirowanie się przyrodą jest codziennością w pracy naukowej.   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/ #nauka #naukowypodcast #ekologia #energia #prąd #dom #jedzenie #bakteria #rośliny #plastik   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Owady je się w wielu krajach i stanowią tam nie tylko ciekawostkę, ale i ważny składnik diety. Gdy jednak w Europie rozeszła się informacja, że Unia Europejska myśli o kwestiach legislacji owadziej diety to wylało się szambo.    Tymczasem białko pozyskiwane z owadów jest najbardziej zrównoważone środowiskowo - zajmuje najmniejszą powierzchnię na hodowlę, jego pozyskanie zużywa najmniej surowców, w tym wody, ma najwięcej białka w przeliczeniu na masę itd. Nie ma to jednak znaczenia dla większości społeczeństwa, bo kulturowo w Europie nigdy dieta z owadów się nie przyjęła, nawet jeśli mówimy o nie chrupaniu świerszczy, ale wytwarzaniu np. mączki jako surowiec do... produkcji chleba.    W tej rozmowie rozprawiamy się ze wszystkimi owadzimi mitami – czy taka dieta jest bezpieczna, po co w ogóle mielibyśmy zastępować tradycyjne produkty mięsne, jak wygląda droga od hodowli do talerza, a także jak wyglądają kwestie etyczne i legislacyjne. Pojawi się też zaskakujący wątek... z kawą!    O tym wszystkim opowiadają nam dr Jan Lubawy oraz dr Szymon Chowański z Uniwersytetu im. Adama Mickewicza w Poznaniu.    A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #społeczeństwo #ekologia #klimat #unia #europa #dieta #jedzenie #foodsi #owad #robaki    Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

Powszechnie uważa się, że Generacja Z jest bardziej świadoma ekologii i zmian klimatu niż seniorzy. Zapewne też łatwiej być ekologicznym jeżdżąc do pracy lub szkoły rowerem i tramwajem zamiast codziennie dojeżdżać autem z przedmieścia. Czy w naszych codziennych wyborach ważniejsze jest wybieranie pomidorów z lokalnego ryneczku czy może właśnie wybranie zbiorkomu zamiast auta?   W tym odcinku spróbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie, kto jest bardziej świadomy i proekologiczny w swojej codzienności - młodzi z wielkich ośrodków czy bardziej zaawansowani wiekiem z przedmieścia.  O wynikach badań porozmawiamy z Pawłem Smolińskim, geografem społeczno-ekonomicznym z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który bada czy społeczeństwo jest gotowe do podejmowania działań na rzecz zwalczania zmian klimatu.    A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/   #nauka #naukowypodcast #społeczeństwo #millenials #genz #boomer #ekologia #klimat #miasto #wieś #rower #auto #samochód #suv 

Czy społeczeństwo można łatwo kontrolować? Zastanawialiście się kiedyś czy sposób, w jaki wyświetlają nam się posty na Facebooku lub kolejne filmiki na YouTube mogą wpłynąć na nasze decyzje? Nie tylko te zwyczajne związane z zakupem czegoś, ale także te polityczne wpływające na życie milionów Polaków na najbliższe lata. W 2016 firmie Cambridge Analytica zarzucano sterowanie opinią publiczną przed wyborami w Stanach Zjednoczonych za pomocą sterowania ich tablicą na Facebooku. W tym roku 1/3 świata pójdzie do urn wyborczych, w tym dwukrotnie Polacy. Warto więc zastanowić się czy działania polityków, właścicieli platform oraz reklamodawców są czystą propagandą czy… umiejętnym korzystaniem z danych, które sami dostarczamy każdego dnia. Na to ważne pytanie spróbuje odpowiedzieć nam dr Paweł Wójcik z Uniwersytetu Warszawskiego, psycholog zajmujący się psychografią konsumentów.   A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/ #nauka #naukowypodcast #społeczeństwo #socialmedia #facebook #instagram #polityka #marketing #psychologia #umysł #mózg   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Wiedzieliście, że każdy z nas może być naukowcem? Wielu naukowców i ośrodków badawczych nawet takich jak NASA do prowadzenia swoich badań zaprasza każdego z nas. Kto zechce może bawić się danymi, analizować je lub nawet zbierać i stać się częścią odkryć naukowych. Witajcie w świecie nauki obywatelskiej, która korzysta z zaangażowania ludzi zarażonych pasją do nauki. O tym jak ciekawe mogą być projekty nauki obywatelskiej i dlaczego tak ważne jest zarażanie ludzi wirusem nauki bez względu na wiek, opowiada dr Tomasz Zgoła z Laboratorium Nauki Wyobraźnia w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym. A jeśli chcesz się dowiedzieć po co masz zakopać swoje gacie to musisz posłuchać naszego odcinka! ;)  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #społeczeństwo #zabawa #eksperyment     Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

Promieniowanie, radioaktywność - wywołuje strach, niechęć. Ta niewidzialna siła jest źródłem ogromnej mocy, którą możemy wykorzystać zarówno w dobrej jak i złej mierze. Wszyscy kojarzą je z elektrowniami jądrowymi, bombami, Czarnobylem czy ostatnio Oppenheimerem. Ale czy wiecie, że każdy z nas każdego dnia przyjmuje pewną dawkę promieniowania? A jeśli mieszkacie na Dolnym Śląsku lub często latacie samolotem to przyjmujecie o wiele większe dawki niż przeciętny Polak! Jeśli chcecie oswoić się z tematem radioaktywności to zapraszamy Was na rozmowę z Zuzanną Podgórską, fanką Marii Skłodowskiej Curie, specjalistką od radonu i szefową Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki.  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #radioaktywność #promieniowanie #czarnobyl #fizyka     Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

Zastanawialiście się kiedyś skąd bierze się jedzenie na Waszych stołach? Czy Polacy jedzą polskie pomidory i ogórki czy jednak warzywa, które trafiają na nasz talerz pochodzą z… no właśnie skąd? Jak w ogóle wygląda dieta przeciętnego Polaka i Polki i jak wyglądamy na tle innych krajów europejskich? I kluczowe zagadnienie dla nas wszystkich - czy zdrowe, nieprzetworzone jedzenie musi oznaczać od razu drożyznę? Zapraszamy Was do foodiverse - uniwersum jedzeniowego, w którym porozmawiamy sobie o tym jak bliskim wszystkim temacie. Naszymi przewodnikami będą socjologowie, prof. UJ Ewa Kopczyńska z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz dr Konrad Stępnik z Fundacji Socjometr. A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387 YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/ #nauka #naukowypodcast #dieta #żywność #jedzenie #warzywa #rolnik #rolnictwo #polska #gospodarka #ekonomia   Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”

Obcy, Avatar, Diuna – co oprócz kosmitów łączy te trzy filmy? Niezwykle cenny surowiec, dla którego warto lecieć przez pół galaktyki i zniszczyć lokalną przyrodę dla jego pozyskania. Jednak czy kosmiczne górnictwo ma jakikolwiek sens? A skoro już wspomnieliśmy o Diunie, której premiera jest tuż za rogiem to czy Fremeni, tamtejsi tubylcy będą w stanie kiedyś terraformować pustynną planetę Arrakis w zieloną oazę? I czym w ogóle taka terraformacja miałaby być i na czym miałoby polegać stworzenie Ziemi 2.0? Wszystkich fanów kosmosu, science-fiction zapraszamy na galaktyczną podróż, wsiadajcie do naszego statku i sprawdźmy jaka czeka nas przyszłość. Przewodnikiem naszej wycieczki jest dr Anna Łosiak, geolożka planetarna z Instytutu Nauk Geologicznych PAN.  A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!    Anchor: https://anchor.fm/faceci-w-kitlach  Spotify: https://open.spotify.com/show/5Or9EKaBUvUSoQs0sBOsEU?si=a5985057d14b4a1b&nd=1&dlsi=c6c7cfae85ee4387  YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCZZDekKwIo2xjNjejjwxqDQ  Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/    #nauka #naukowypodcast #planeta #kosmos #ziemia #diuna #arrakis #film #avatar #pocahontas    Projekt “Faceci w Kitlach 2.0 – podcast popularnonaukowy” jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach konkursu “Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” 

W dobie torpedowania informacjami i godzin spędzonych przed mediami społecznościowymi stoimy otworem przed byciem manipulowanym oraz okłamywanym. Czy jednak ktokolwiek nas nauczył jak odróżnić fakt od opinii? Czy umiemy krytycznie i chłodno spojrzeć na newsa czy jednak poddajemy się emocjom i w przypływie emocji wysyłamy, komentujemy, publikujemy? W świecie mediów społecznościowych i umiejętności stojących za sztuczną inteligencją i generowaniem deep fake-ów musimy nauczyć się oddzielać prawdę od manipulacji. Jeśli chcecie dowiedzieć się czym jest Big Paleo, morgellony i chemtrails to zapraszam do rozmowy z Mateuszem Cholewą, analitykiem i prowadzącym podcast ze Stowarzyszenia Demagog. A nasz odcinek jak zawsze posłuchacie na dobrych platformach podcastowych - Spotify, Google Podcasts, YouTube czy naszej stronie internetowej!   Zapraszamy też do śledzenia nas na Instagramie, Facebook'u oraz Tik Toku! Nasza strona: https://faceciwkitlach.pl/  #nauka #naukowypodcast #fakenews #polityka #klimat #dezinformacja #bigpharma #deepfake #chatgpt #midjourney #AI #fakt #psychologia

O zanieczyszczeniu powietrza czy wody słyszał już każdy. Jest jednak jeden typ zanieczyszczenia, które choć wydaje się bardzo niepozorne odbija się zauważalnie na życiu zarówno naszym jak i otaczającej nas fauny i flory. Teraz, gdy dni są bardzo krótkie mamy idealną okazję przyjrzeć się mu o wiele lepiej i zauważyć, że nasz świat, a szczególnie miasta mają problem z zanieczyszczeniem... światłem! Serio?! Światło? Niestety tak! Posłuchajcie odcinka o tym jak nadmierne oświetlanie wpływa na nasze zdrowie, samopoczucie czy np. cykl rozwojowy zwierząt! Do tego odcinka zaprosiliśmy aż 3 specjalistki - wszystkie działające wspólnie w Light Pollution Think Tank, który powstał w celu informowania właśnie o tym (nie)błahym problemie.

A co, jeśli Wam powiem, że recykling jest bez sensu, a papierowe słomki czy bawełniane torby wcale nie są ekologiczne? Albo że liczenie śladu węglowego czy wodnego to zaledwie wycinek całości, a i on ma wiele dziur? W tym odcinku rozmawiamy sobie o segregowaniu śmieci, recyklingu i zarządzaniu wielką górą odpadów, którą generujemy jako Europejczycy. I zastanawiamy się czy wszelkie alternatywy dla plastikowych produktów pod wielką banderą "ekologicznych" rzeczywiście mogą być rozwiązaniem naszych problemów czy tylko generują nowy i służą co najwyżej uciszeniu naszego sumienia. O tym wszystkim rozmawiamy z dr inż. Przemysławem Poszwą, znanemu jako Eko-logicznie.

Jaki wpływ na klimat mają firmy? Kto może mieć największy wpływ na uchronienie nas przed zmianami - politycy, konsumenci czy korporacje? O co chodzi z tym całym greenwashingiem? Kiedy możemy mówić, że to greenwashing, a kiedy, że to realne działania, ale po prostu… no właśnie, jakie? Unia Europejska wprowadziła raportowanie ESG - o co w nim chodzi i czy my jako konsumenci będziemy mogli mieć wpływ na działania firm? Czym powinniśmy się kierować - portfelem czy sercem decydując o naszych codziennych, konsumenckich wyborach? O tym wszystkim rozmawiamy z Łukaszem Zaworskim z Blue Media.

Dziś większość z nas mieszka w miastach i w przyszłości ten trend będzie tylko się umacniać. To też oznacza, że miasta będą musiały sobie poradzić ze zmianami klimatu. Ba, wiele z nich już dziś się z nimi mierzy! Jakie te nasze miasta są? Czym charakteryzują się oprócz znanej wszystkim betonozy i wysp ciepła? Czy są gotowe stawić czoła wyzwaniom przyszłości? W jaki sposób możemy je przearanżować by je odpowiednio przygotować? Porozmawiamy o 15-minutowych miastach, błękitnej oraz zielonej infrastrukturze i zastanowimy się z jakiego miasta warto brać przykład. O tym wszystkim porozmawiamy z Magdą Milert, architektką, urbanistką, blogerką znaną jako Pieing.

Świat zdrowego odżywiania przepełniony jest wieloma sprzecznymi informacjami. Raz czytamy, że należy smażyć na oleju kokosowym, innym razem dowiadujemy się, że to jednak oliwa jest najzdrowsza. Newsów, nowinek i niezwykłych odkryć w tej dziedzinie są tysiące, a my wciąż mamy te nieszczęsne 24 godziny i zdajemy sobie sprawę, że nie sposób dojść, gdzie leży prawda. Jaką dietę wybrać, jakie decyzje żywieniowe podejmować i co właściwie jeść? O tym wszystkim opowiada Katarzyna Błażejewska-Stuhr – dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka. Akcja „FAKE-STOP! Tylko sprawdzone źródła wiedzy” powstała przy współpracy z Wydawnictwem PWN.

Jako cywilizacja jesteśmy uzależnieni od energii - bazuje na niej prawie każdy element naszego życia. To też powoduje, że energetyka jest najbardziej emisyjnym źródłem dwutlenku węgla. Dlatego dekarbonizacja to kluczowy element w walce z katastrofą klimatyczną. Tylko czym zastąpić tanie i sprawdzone elektrownie węglowe? Atom, Odnawialne Źródła Energii, a może wodór? Stanowisko nauki to jedno, ale sytuacja geopolityczna to także kluczowy element w podejmowaniu decyzji. O tym jaka jest przyszłość energii, czy polski wiatr i słońce będą zasilać nasze domy i czy w ogóle… zdążymy na czas z transformacją porozmawiamy z Adamem Błażowskim z organizacji FOTA4Climate.

O tym, że klimat się zmienia i jest to wina naszego gatunku nie podlega żadnej dyskusji. Ale jak to odbija się na człowieku i otaczającej go przyrodzie? I czy zmiany klimatu wpływają tak samo na Polaka, Etiopczyka czy Wenezuelczyka? Kto z nas ma szansę uratować świat - politycy, którzy mają odgórny wpływ na system czy wszystko leży w rękach zwykłych obywateli, którzy poprzez oddolne akcje mogą wywołać zmianę albo presję na ustawodawcach? No i najważniejsze pytanie - czy mamy jeszcze czas czy już jest za późno i jedyne, co możemy zrobić to… usiąść i czekać na katastrofę nie do uniknięcia. Posłuchajcie rozmowy o naszej przyszłości z Michałem Czepkiewiczem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Dotychczasowe spojrzenie na ekonomię jest proste - masz pomysł, tworzysz, sprzedajesz, zarabiasz. Ten model powoduje jednak, że wiele produktów przedwcześnie staje się odpadem i bezpowrotnie tracimy zasoby, energię i poniekąd nasze pieniądze. Odpowiedzią na ten model ma być ekonomia cyrkularna, która zakłada, że odpad w jednym procesie staje się surowcem gdzieś indziej, dzięki czemu nie tracimy bezcennych, czasem nieodwracalnych zasobów. O tym, czy jest to możliwe, jak wygląda to w rzeczywistości i o pomyśle jak chleb powszedni zamienić w nowy produkt opowiada nam Bartłomiej Rak, twórca firmy Rebread.

Już za chwilę rozpocznie się sezon grzewczy, a z nim powietrze w Polsce zyska niepowtarzalny smak i zapach wędzonki - to smog, który wraz z innymi zanieczyszczeniami powietrza każdego roku wg. statystyk zabija ok. 40 000 ludzi! O tym, czym jest smog, z czego się składa i co jest jego przyczyną rozmawiamy z Piotrem Siergiejem z Polskiego Alarmu Smogowego. Jak sami zobaczycie sprawa nie jest aż tak oczywista i często bardzo lokalna. Porozmawiamy o tym, jaki wpływ ma na nas smog, jak możemy się ochronić przed jego zgubnymi skutkami i czy maski lub oczyszczacze powietrza mogą być tego rozwiązaniem. Zastanowimy się też, co zwykły Kowalski może zrobić, aby oddychało nam się lepiej.

Jeśli kupisz nasz produkt to zasadzimy drzewa, aby ochronić nasz klimat. Sadźmy drzewa to uratujemy nas przed zgubnym działaniem przemysłu. Któż z nas nie słyszał takich reklam? Jednak czy rzeczywiście sadzenie lasów jest w stanie zrekompensować ślad węglowy, który emitujemy do atmosfery? Jakie funkcje pełnią drzewa i czy powinniśmy je sadzić wszędzie, także w miastach? Choć zalesienie w Polsce cały czas rośnie to czy mamy powód do dumy? Jak się okazuje las lasowi nierówny i nie tylko ilość, ale i jakość ma znaczenie, o czym opowie nam nasz gość - Michał Paca z Fundacji "Las na zawsze", która za misję powzięła sobie zazielenić Polskę i wytłumaczyć nam, czemu bez tego ciężko nam będzie się żyć.

Zaczynamy kolejny sezon, a w nim na tapetę bierzemy problemy środowiskowe z jakimi borykamy się już dziś. W pierwszym odcinku rozmawiamy z dr Edytą Łaskawiec, technolożką wody na temat, który poruszył nas wszystkich - katastrofie ekologicznej na Odrze. Edyta (znana na IG jako wastewater_based.doctor) stara się opowiedzieć o tym, jak to możliwe, że do tego doszło, co jest tego przyczyną, dlaczego w 100% winny jest temu człowiek, a nie przyczyny naturalne i że sytuacja jak ta... może się stać w każdym momencie na innej rzece, ponieważ stan hydrologiczny w Polsce wymaga pilnego działania. Rozmawiamy także nt. mikroplastiku, który stał się maksiproblemem - skąd się bierze, jaki ma na nas wpływ i czy możemy ten problem rozwiązać.

W ostatnim odcinku tego sezonu postanowiliśmy zmierzyć się z niełatwymi pytaniami związanymi z Wszechświatem i dotyczącymi go prawami fizyki. Do rozmowy zaprosiliśmy więc specjalistę od trudnych odpowiedzi - dr Tomasza Rożka, fizyka i gospodarza kanału "Nauka. To lubię!". Nasz gość próbował nam wytłumaczyć różnice pomiędzy światem mikrokosmosu, a makrokosmosu, a także jak Wszechświat może rozszerzać się skoro nie ma do tego przestrzeni. Zastanawialiśmy się także czy wszędzie obowiązują te sama prawa fizyki, bo w końcu zawsze musi wystąpić wyjątek od reguły! Nasza rozmowa przez fascynację popkulturą zaprowadziła nas do uniwersalności... komunikacji, ale kogo z czym dowiecie się już z samego odcinka!

Glukoza czy witamina C - standard kroplówek, suplementów diety czy nierzadko niektórych słodyczy, ale czy wiedzieliście, że w odpowiedniej sytuacji mogą być potraktowane jako doping? Zresztą odpowiedzenie sobie na pytanie "czym jest doping?" nie jest aż tak oczywiste i należy uwzględnić wiele czynników nawet takich jak droga podania! Najczęściej doping kojarzy nam się z różnymi substancjami chemicznymi, ale jak będzie wyglądała przyszłość np. terapii genowych albo... wszczepów? Jak wygląda życie sportowców i jak często spotykamy się z sytuacją stosowania dopingu wbrew duchowi sportu zapytaliśmy dr Michała Rynkowskiego, dyrektora Polskiej Agencji Antydopingowej.

Technologia 3D szturmem zdobyła nasze serca i pozycje na rynku. Nie ma już prawie obszaru, w którym byśmy z niej nie korzystali – drukujemy części do samochodów, podzespoły urządzeń, całe domy czy steka przy użyciu komórek mięśniowych krowy! Drukarki 3D są na tyle tanie, że możesz mieć ją we własnym domu i drukować... figurki czy elementy wyposażenia domu. Jednak czy w niedalekiej przyszłości technologia ta posłuży nam do drukowania np. Implantów czy naszych organów? Na ile to science-fiction, a na ile czekająca nas przyszłość postara się odpowiedzieć Grzegorz Kaszyński z firmy Sygnis.

Wczoraj (10.06) pojawił się pierwszy przypadek małpiej ospy w Polsce. Choroba wywołana przez wirusa, o którym słyszymy już od kilku tygodni przez podgrzewanie go medialnie. Czy jednak małpia ospa stanowi dla nas poważne zagrożenie lub co gorsza może przerodzić się w kolejną pandemię? Czy mamy jakieś skuteczne narzędzia ochrony przed nim i jak powinniśmy podchodzić do tego tematu? Na tych kilka małych pytań odpowiada nam dr Paweł Zmora, wirusolog z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN.

Któż z nas w dzieciństwie nie chciał zostać astronautą i przemierzać galaktyczne przestrzenie? Ale oczywiście praca na takiej stacji kosmicznej to nie tylko swobodne latanie, ale także masa obowiązków, ćwiczeń fizycznych i zadań do odhaczenia! Czy wiedzieliście, że w Polsce są aż dwa habitaty, w których można ćwiczyć przygotowania do misji kosmicznych i sprawdzać, jak byśmy zareagowali na warunki kilkumiesięcznego zamknięcia z ograniczoną ilością wody i ludźmi, od których nie można uciec? O tym jak wygląda symulacja kosmicznego życia i codzienność astronauty opowie nam Aleksandra Wilczyńska ze Stowarzyszenia Innspace, która po maturze miała okazję spędzić kilka tygodni w takiej bazie.

Kosmos i jego ogromne przestrzenie od wieków zapraszają nas do ich przemierzania. Jednak prócz odwiedzin Księżyca i wysłania satelit poza Układ Słoneczny nie udało nam się wiele więcej. Pytanie więc, kiedy jako ludzkość wylądujemy na Marsie? Jak może wyglądać nasza dalsza przyszłość, jeśli chodzi o zasiedlanie innych planet? Czy nasze statki kosmiczne będą kiedyś przemierzać kosmos tak jak przedstawiają to Gwiezdne Wojny? W ogóle jak popkulturze idzie przedstawianie prawdy w filmach czy książkach? A jak z tym wszystkim poradzi sobie człowiek, któremu przyjdzie spędzić wiele miesięcy, a nawet lat na małej, ograniczonej przestrzeni z perspektywą, że nigdy nie wróci już na rodzinną planetę? Pilotem tej kosmicznej wycieczki i człowiekiem, który postara się odpowiedzieć na te trudne pytania jest Przemysław Rudź z Polskiej Agencji Kosmicznej. Wsiadajcie do statku i wyruszcie z nami w tę gwiezdną podróż!

Życie na Ziemi powstało z prostych komponentów, które wraz z czasem się bardzo skomplikowało, dając początek niezwykle wyspecjalizowanym istotom. I choć nasze, ludzkie osiągnięcia w dziedzinie inżynierii genetycznej są niesamowite to czy jesteśmy w stanie sami stworzyć chociaż najprostszy organizm jednokomórkowy? No i jak wygląda poszukiwanie życia w kosmosie? Czego tak naprawdę powinniśmy szukać - istot opartych na węglu i DNA czy jednak gdzieś tam we wszechświecie może być organizm oparty na zupełnie innych zasadach niż te znane. A może życie przybyło na Ziemię właśnie gdzieś zza Drogi Mlecznej? Na te wszystkie pytania odpowie nam gość zza oceanu dr Tomasz Zajkowski, pracownik NASA oraz członek Polskiego Towarzystwa Astrobiologicznego.

Z internetu korzystamy każdego dnia. Używamy go zarówno na komputerach jak I telefonach. Do sieci potrafi być podłączony nawet nasz odkurzacz czy samochód. Na wielu stronach korzystamy z różnych kont I zmuszeni jesteśmy używać wielu haseł, więc upraszczamy je, aby były łatwiejsze do zapamiętania. Czy jednak nasze hasła, a co ważniejsze - dane na tych kontach są bezpieczne? A co z coraz popularniejszymi metodami biometrycznymi I zabezpieczaniem naszych urządzeń twarzą, odciskiem czy głosem - są bezpieczniejsze niż zwykłe hasło, ale to dane o naszym ciele oddawane... no właśnie komu dokładnie? O tym jak dbać o nasze bezpieczeństwo w Internecie rozmawiamy z dr Adrianem Kapczyńskim z Katedry Zastosowań Matematyki i Metod Sztucznej Inteligencji.

Elektryczne auta promowane są jako zielona alternatywa aut spalinowych. W reklamach niejednokrotnie możemy usłyszeć, że są zeroemisyjne i zdecydowanie przyjaźniejsze dla środowiska. Każdy kolejny rok przynosi większy zasięg i szybsze ładowanie, a dostępność ładowarek rośnie drastycznie z roku na rok. Jaka jest jednak rzeczywistość? Czy rzeczywiście możemy określać je zeroemisyjnymi lub zielonymi? Jak jest z recyklingiem baterii, czyli kluczowego elementu elektryka? Czy będą kiedyś w stanie zastąpić auta spalinowe stanowiące ważny składnik nie tylko emisji węgla, ale i wielu miejskich zanieczyszczeń? O tym wszystkim porozmawiamy z Panem Mariuszem Plebanem, współtwórcą InsightOut Lab.

Prawie każdego dnia komputery opracowują nowe rzeczy - tworzą sztukę, szukają nowych leków, kierują ruchem ulicznym, rozszyfrowują starożytne pismo czy... polecają Ci nowy serial na Netflixie! I choć nazywamy ją sztuczną inteligencją to czy mamy już do czynienia z zaczątkami prawdziwej, konkurencyjnej dla nas inteligencji czy jednak z mistrzami w bardzo konkretnych dziedzinach? Czym jest uczenie maszynowe i o co chodzi z karmieniem komputera danymi? No i na czym polegają sztuczne sieci neuronowe, które mają wzorować się na naszych mózgach? O tym czy komputery przejmą nad nami władzę, jak to jest z ich inteligencją i jak bardzo na co dzień stykamy się z sztuczną inteligencją porozmawiamy z dr Piotrem Kałużnym z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz Allegro.

Technologia blockchain zrewolucjonizowała nasze patrzenie na pieniądze – jest w końcu podstawą każdej kryptowaluty na rynku jak bitcoin czy ethereum. Jednak sama technologia ma o wiele więcej możliwości zastosowania w wielu systemach bezpieczeństwa niż tylko zabezpieczenie waluty kopiącym je ludziom. O tym czym jest, jak można ją wykorzystać oraz jak wygląda ekonomicznie sytuacja wielu kryptowalut I czy kiedykolwiek będą mogły zastąpić papierowy pieniądz porozmawiamy z prof. Wojciechem Cellarym z Wyższej Szkoły Bankowej. A na deser – NFT, czyli jak się sprzedaje sztukę w XXI wieku.

Edukacja seksualna w Polsce nie ma najlepszego PR-u, a wielu ludzi jest jej nawet otwarcie przeciwna. To powoduje, że nasza wiedza nt. ludzkiej seksualności jest skromna, nierzadko błędna, a do tego rozmawiamy o niej z pewnym wstydem czy w przypadku rozmowy rodziców z dziećmi - zażenowaniem. Ale kiedy kształtuje się nasza seksualność i jakie aspekty naszego życia ją budują i kształtują? Które z naszych zachowań to jeszcze fantazje, a które już są parafiliami do przepracowania ze specjalistą? Czy powinniśmy oglądać takie dzieła popkultury jak Sex Educations albo 50 twarzy Greya? O tym, jak ważna jest świadomość seksualna porozmawiamy z dr Martą Jurczyk - seksuolożką kliniczną i edukatorką z Uniwersytetu Gdańskiego.

Jak to jest, że niektórzy otaczają się wiankiem adoratorów, podczas gdy inni nie mają takiego wzięcia? Co mężczyznom najbardziej podoba się w kobietach i na odwrót? Jak wygląda rywalizacja samców o inną samicę - liczy się walka na pięści, intelekt czy ilość posiadanych zasobów? Mimo, że za nami miliony lat ewolucji, szczytowe osiągnięcia technologii, loty w kosmos to nasze patrzenie na płeć przeciwną nie zmieniło się od czasów prehistorycznych. A może jednak aktualnie liczy się wnętrze? No i kto tak naprawdę decyduje o tym, czy związek dojdzie do skutku - kobieta czy mężczyzna. O romantycznych podbojach opowie nam Michał Pietruszewski, antropolog z Zakładu Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ewolucja rodzaju ludzkiego trwa już kilka milionów lat i w międzyczasie rodzaj Homo stał się dominującym na Ziemi, będącym w stanie przekształcać środowisko pod siebie. Ale jak to się stało, że Homo Sapiens to aktualnie jedyny gatunek człowieka? Gdzie się podziali chociażby neandertalczycy? Czy rzeczywiście odpowiadamy za ich wyginięcie? No i czy będąc tak dobrym w manipulowaniu przyrody pod siebie nadal jesteśmy zależni od praw ewolucji? A jeśli tak, to jak będzie wyglądał nasz gatunek za kilka setek czy tysięcy lat? I czy może kiedyś pojawić się nowy gatunek człowieka. O tym kim jesteśmy i dokąd zmierzamy jako gatunek ludzki opowie nam prof. UAM Katarzyna Kaszycka z Instytutu Biologii i Ewolucji człowieka.

O tym, że nasza dieta może wpłynąć na psychikę, a ona na nasze ciało mogliście się przekonać w poprzednich odcinkach. Jak się okazuje istnieje cała dziedzina - psychosomatyka, która stara się zrozumieć jak wzajemnie wpływają na siebie ciało i umysł, i sposób w jaki o nie dbamy. A gdy dołożymy do tego zamieszkujące nas mikroorganizmy to robi się z tego niezłe zamieszanie. Na szczęście Asia Podgórska, neurobiolog i tłumacz tych zawiłych, psychosomatycznych zagadek pomaga nam to wszystko zebrać w zgrabną całość. Rozmawiamy też o tym, gdzie znajduje się nasza świadomość i czy świat, jaki widzimy... jest dla każdego taki sam.

Kim jesteśmy, dokąd zmierzamy jako ludzkość? Co w ogóle definiuje nas jako istoty ludzkie i ile modyfikacji możemy na swoim ciele wykonać by wciąż definiować siebie jako homo sapiens? Czy jako ludzkość jesteśmy jeszcze w stanie żyć dziś bez technologii i przyklejonych do nas smartfonów, naszych drugich mózgów? I skąd ten przeciwny technologii trend powrotu do natury i cyfrowego detoksu? Czym jest nurt transhumanizmu i czy jest w stanie on przewidzieć dokąd zmierza statek zwany ludzkością? Na te wszystkie rozmyślania o przyszłości, ale i teraźniejszości odpowie nam Ada Florentyna Pawlak, antropolożka technologii.

Ludzki mózg jest prawdopodobnie najbardziej skomplikowaną tkanką w całym królestwie zwierząt. Buduje go m.in. nawet 100 mld komórek nerwowych, które mogą tworzyć sieć połączeń sięgającą 100 bilionom! Mimo to naukowcy starają się je symulować w swoich laboratoriach. Organoidy, główna gwiazda tego odcinka to taki mikromózg w probówce - jak on działa, czy rzeczywiście można go nazwać mózgiem w skali mikro i czy kiedyś będziemy hodować mózgi w wersji makro pytamy naszego gościa - dr hab. Macieja Figla z Zakładu Neurobiologii Molekularnej. Poruszamy także kwestie etyczne - skoro taki mikromózg przesyła i odbiera sygnały z otoczenia to ma już świadomość i powinien otrzymać swoje prawa? Odpowiedź w odcinku!

Zastanawiałeś/aś się kiedyś jak to jest możliwe, że wciąż pamiętasz to żenujące wspomnienie z gimnazjum, ale nie pamiętasz, co przeczytałeś/aś na poprzedniej stronie książki? Albo dlaczego tak dobrze pamiętasz tekst piosenki sprzed dekady, ale nauka na kolosa to istna męka? O tym, dlaczego nasza pamięć jest taka wybiórcza, czym ona w ogóle jest i czy tak naprawdę możemy w ogóle ufać naszej pamięci rozmawiamy z prof. Tomaszem Maruszewskim z Wydziału Psychologii SWPS w Sopocie. Przy okazji Profesor nie zapomniał zdradzić nam kilku protipów, jak poprawić nasze zdolności zapamiętywania i zdradza czemu kobiety tak pamiętają wszystkie rocznice!