Podcasts about kopernika

  • 103PODCASTS
  • 383EPISODES
  • 37mAVG DURATION
  • 1WEEKLY EPISODE
  • Dec 17, 2025LATEST

POPULARITY

20172018201920202021202220232024


Best podcasts about kopernika

Show all podcasts related to kopernika

Latest podcast episodes about kopernika

Wszechnica.org.pl - Nauka
880. Na Falach Wszechświata / dr hab. Dorota Gondek-Rosińska, prof. UW

Wszechnica.org.pl - Nauka

Play Episode Listen Later Dec 17, 2025 2:40


Wykład dr hab. Doroty Gondek-Rosińskiej w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki [15 grudnia 2025 r.]14 września 2015 roku po raz pierwszy zarejestrowano fale grawitacyjne – drobne zaburzenia czasoprzestrzeni powstałe przy połączeniu dwóch czarnych dziur. Odkrycie dokonane przez detektory LIGO potwierdziło przewidywania Einsteina i przyniosło Nagrodę Nobla w 2017 roku. Od tego czasu współpraca Ligo-Virgo-Kagra wykryła ponad 300 takich sygnałów, głównie z układów podwójnych czarnych dziur. Szczególnym wydarzeniem było połączenie gwiazd neutronowych GW170817, któremu towarzyszył rozbłysk gamma i które pomogło wyjaśnić m. in. pochodzenie ciężkich pierwiastków, takich jak złoto i platyna. W badaniach tych biorą udział także polscy naukowcy z zespołu Virgo-Polgraw, w tym Dorota Rosińska. W trakcie wykładu ekspertka opowie o najważniejszych odkryciach astronomii fal grawitacyjnych, o ich źródłach, sposobach detekcji oraz o tym, jakie informacje o Wszechświecie możemy dzięki nim uzyskać. Przedstawi również plany przyszłych eksperymentów.Dorota Rosińska jest profesorem na Uniwersytecie Warszawskim, kierownikiem katedry Astrofizyki Teoretycznej w Obserwatorium Astronomicznym UW. Zajmuje się m. in. symulacjami numerycznymi astrofizycznych źródeł fal grawitacyjnych oraz poszukiwaniem, w danych z detektorów fal grawitacyjnych Virgo/Ligo, sygnałów wytworzonych w procesie łączenia się czarnych dziur lub gwiazd neutronowych w układach podwójnych oraz wybuchów supernowych. Jest współautorką ponad 250 publikacji naukowych. Bierze czynny udział w pracach przyszłych obserwatoriów fal grawitacyjnych Einstein Telescope oraz LISA. W 2017 roku za odkrycie fal grawitacyjnych przyznana została nagroda Nobla z fizyki. Dorota Rosińska za udział w tym odkryciu otrzymała prestiżowe nagrody, m.in. Special Breakthrough Prize In Fundamental Physics, Gruber Cosmology Prize, medal PAN im. Mikołaja Kopernika oraz nagrodę naukową Polskiego Towarzystwa Fizycznego. W roku 2011, za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej oraz za popularyzowanie nauki w Polsce i na świecie została wyróżniona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Studia na kierunku astronomia ukończyła na Uniwersytecie Warszawskim, stopień doktora uzyskała w Centrum Astronomicznym PAN im. Mikołaja Kopernika, a habilitację na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako dwukrotna laureatka konkursów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej stworzyła i prowadziła kilkunastoosobowy zespół naukowy pracujący nad astrofizycznymi źródłami fal grawitacyjnych.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nauka #fizyka #astrofizyka #wszechświat #kosmos #kawiarnianaukowa

Wszechnica.org.pl - Historia
1097. Jak pies z kotem, czyli zwierzęta domowe w kulturze ludowej / Magdalena Kowalak

Wszechnica.org.pl - Historia

Play Episode Listen Later Dec 14, 2025 5:05


Wykład Magdaleny Kowalak w ramach projektu "Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią" realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [4 grudnia 2025 r.]W referacie zostaną poruszone tematy dotyczące tradycji, wierzeń i zwyczajów związanych z psem i kotem, które były obecne w kulturze ludowej. Dodatkowo zostaną poruszone wątki medycyny ludowej, które wykorzystywały te dwa zwierzęta do leczenia różnych chorób.Magdalena Kowalak – etnolog, muzealnik, absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz studiów podyplomowych z muzealnictwa i zarządzania kulturą. Od 2019 roku zawodowo związana z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, gdzie w 2024 roku została kierownikiem Działu Etnograficznego. Zajmuje się opracowaniem muzealiów, przygotowaniem ekspozycji i programów edukacyjnych, a także koordynuje organizację imprez plenerowych. Autorka licznych artykułów i projektów popularyzujących kulturę Mazowsza, aktywnie występuje w mediach i bierze udział w konferencjach naukowych. Jej praca obejmuje także działania na rzecz zwiększenia dostępności muzeum.Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafwwPrzez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpkJeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewemDarowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:33 1600 1462 1808 7033 4000 0001Fundacja Wspomagania WsiZnajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historiahttps://anchor.fm/wszechnica-fww-naukahttps://wszechnica.org.pl/#nextgenerationeu #kpodlakultury #kultura #dziedzictwo #wieś #polskawieś #ZwierzętaWKulturze #WszechnicaFWW #FundacjaWspomaganiaWsi #KulturaLudowa #KPOdlakultury #KPO #tradycja

Radio Naukowe
#279 Słowiańskie Rodzimowierstwo – powrót dawnej religii czy narodziny nowej? | prof. Piotr Grochowski

Radio Naukowe

Play Episode Listen Later Dec 11, 2025 91:50


Żyją wśród nas osoby, które wierzą w wielu bogów opiekujących się poszczególnymi elementami świata, w dusze przodków pozostające w kontakcie ze światem żywych i jednocześnie w formę reinkarnacji. Palą ofiarne ognie, zwracają szczególną uwagę na momenty przełomowe roku, takie jak przesilenia i równonoce, i żyją według wskazań swojej religii. A nie jest to łatwe, jeśli nikt nigdy tych wskazań nie spisał. Mowa o rodzimowiercach, grupie wyznaniowej, która odwołuje się do przedchrześcijańskich wierzeń Słowian. Rozmawiam o niej z prof. Piotrem Grochowskim, folklorystą, kulturoznawcą i etnologiem z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Niedawno ukazała się książka naukowca “Polskie rodzimowierstwo”, stanowiąca podsumowanie jego ostatnich lat badań.* * *Zajrzyj:https://patronite.pl/radionaukowehttps://wydawnictworn.pl/ * * *Rodzimowierstwo to nie zabawa w tradycje ani nie rekonstrukcja. – Rodzimowiercy zakładają, że to jest religia współczesna, która ma służyć dzisiejszym ludziom, odpowiadać na ich potrzeby – opowiada prof. Grochowski. Trzy podstawowe filary tej religii to politeizm, kult przodków oraz kosmocentryzm. Ten ostatni zakłada, że kosmos stanowi pewną całość, której częścią są bóstwa, a inną częścią ludzie. – Człowiek jest odpowiedzialny za funkcjonowanie kosmosu – wskazuje etnolog. To znaczy, że działania rytualne mają duże znaczenie: wspomagają prawidłowe funkcjonowanie świata. Jeśli ich nie dopełnimy, to świat może zacząć szwankować. Nie ma piekła ani dualizmu dobro-zło. To, co może nam się wydawać złe, tak naprawdę stanowi element równowagi świata.Obrzędy rodzimowierców można z grubsza podzielić na takie związane z cyklem życia ludzkiego i związane z cyklem solarnym czy wegetacyjnym. Co roku uroczyście obchodzi się momenty przemiany w przyrodzie: przesilenia i równonoce. Do tego obchodzi się specjalne obrzędy związane z życiem rodziny czy gromady: okazanie nowo narodzonego dziecka, postrzyżyny lub kosopleciny na zakończenie okresu wczesnego dzieciństwa, swadźba, czyli zaślubiny, i tryzna, czyli pogrzeb. Składa się ofiary bóstwom i duchom przodków.W odcinku rozmawiamy też o szerszym kontekście rodzimowierstwa europejskiego (bardzo mocną pozycję ma na przykład na Litwie), o tym, co się dzieje z duszą, która po śmierci dzieli się na pół, i czy można pochować rodzimowiercę na katolickim cmentarzu (jeszcze jak!).

Podcast literacki Big Book Cafe
Demokracja liberalna. To koniec? Między słowami. Festiwal spraw polsko-niemieckich. Literatura na żywo!

Podcast literacki Big Book Cafe

Play Episode Listen Later Dec 10, 2025 100:01


MIĘDZY NAMI MÓWIĄC.FESTIWAL SPRAW POLSKO-NIEMIECKICHWeekend literatury, pamięci i przyszłości.Edycja #221-23 listopada 2025Big Book Cafe MDMul. Koszykowa 34/50WarszawaBig Book Cafe MDM po raz drugi zaprasza na trzy dni sąsiedzkich rozmów, debat i adaptacji na scenie literackiej. Program jest inspirowany wybitnymi powieściami, książkami historycznymi i publicystyką.Gośćmi programu będą politolodzy, historycy, autorzy i badacze literatury z Polski, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii.Wydarzenie odbyło się 22 listopada, sobota, o godzinie 18:00 w Big Book Cafe MDM przy ulicy Koszykowej 34/50.Demokracja liberalna. To koniec?Gdzie leżą przyczyny bieżącego kryzysu, czy demokracja liberalna sama stworzyła własnych wrogów, a dziś doświadcza wstrząsów, które wynikają z sukcesów lat 90. i zakończenia zimnej wojny w Europie Środkowej? Jak wielkie wyzwania dla demokracji tkwią w jej konstrukcji, regułach i instytucjach, a na ile jej atrakcyjność leży w samej warstwie opowieści i komunikacji? Czy uda się wydostać przekaz demokratyczny z narożnika szybkich mediów, w których populizm zabija niuanse? Czy w przyszłości będziemy jeszcze pragnąć i potrzebować demokracji?Dyskutują:prof. Philip Manow, politolog z Uniwersytetu w Siegen, autor książki „Under Observation” wydanej nakładem Instytutu Zachodniego, oraz prof. Barbara Brodzińska-Mirowska, politolożka i badaczka komunikacji z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.Pyta: Michał Sutowski.Chcesz lepiej rozumieć Niemców, odczuć atmosferę wydarzeń historycznych, zadać pytania o to, ile nas łączy i dzieli albo wziąć udział w rozmowach o przyszłości naszej części świata? Zapraszamy osoby zaciekawione wydarzeniami międzynarodowymi, książkami non-fiction, literaturą piękną, historią i teatrem. Łączymy powieści z myślą polityczną, a sztukę z badaniami nad przeszłością. Żeby lepiej zrozumieć, czym żyjemy dziś po obu stronach granicy.W weekend 21-23 listopada w Warszawie badacze oraz twórcy z Niemiec i Polski spotkają się, by rozmawiać o tym, w jaki sposób historia kształtuje naszą teraźniejszość, a także jaką historię piszemy dziś dla następnych pokoleń.W tym roku spoglądamy w lustra pamięci, do książek działających niczym archiwum wspomnień zwykłych ludzi, grup społecznych i całych narodów. Co chcemy pamiętać, jak historia łączy się z polityką i jak wspomnienia zmieniają się z czasem. Sprawdzamy, dlaczego Polacy i Niemcy nadal potrzebują konfrontować się z minionymi wydarzeniami i jak literatura pomaga budować prawdę o historii.Pytamy badaczy, jakie warstwy wiedzy wyłaniają się po latach z archiwów, listów i dzienników, szczególnie gdy odwagę zaglądać do nich mają nowe pokolenia. Spróbujemy uchwycić przyczyny aktualnego rozchwiania demokracji liberalnej w Niemczech i Polsce, wyświetlimy okoliczności jej narodzin i zastanowimy się, czy demokratyczna opowieść ma jeszcze szansę ekscytować i pochłaniać wyobraźnię ludzi w przyszłości.Organizator:Fundacja „Kultura nie boli”Partner strategiczny:Fundacja Współpracy Polsko-NiemieckiejPartnerzy:Miasto Stołeczne Warszawa,Instytut Zachodni,Wydawnictwo ArtRage,Wydawnictwo PORT.

TOK FM Select
“Rosja chce zredukować do minimum zaufanie do państwa”

TOK FM Select

Play Episode Listen Later Nov 20, 2025 24:49


W dzisiejszym odcinku Karolina Lewicka rozmawia z Michałem Sutowskim z „Krytyki Politycznej” oraz dr hab. Barbarą Brodzińską-Mirowską z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu o polaryzacji sceny politycznej i kontekście ukraińskim. Goście zwracają uwagę, że rosyjska propaganda w ostatnich latach skutecznie podsycała podziały polityczne w Polsce, wpływając na zaufanie do państwa i sterowność polityki krajowej. Rozmowa pokazuje, że obecnie polaryzacja przybiera dwa poziomy: tradycyjny podział POPiS i partie opozycyjne oraz konflikt „system – antysystem”, w którym pojawiają się ugrupowania antyukraińskie, takie jak Konfederacja i Korona Polskiej, podkreślające niechęć wobec Ukrainy. Goście omawiają też, jak retoryka liderów mainstreamowych partii, w tym Jarosława Kaczyńskiego, wpływa na potwierdzanie narracji środowisk antysystemowych, podsycając napięcia i kontrowersje polityczne.

TOK FM Select
"Okazja czyni złodzieja". O lukach w prawie wyznaniowym 

TOK FM Select

Play Episode Listen Later Nov 4, 2025 7:11


W audycji dr Wojciech Włoch z Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu mówi o lukach w polskim prawie wyznaniowym. Pretekstem jest finał serialu śledczego „Nieświęty” Anny Sobolewskiej, ujawniającego, jak przez małe związki wyznaniowe można było wyprowadzać miliardy złotych.

Radio Wnet
„To będzie gospodarcza katastrofa”. Ekspert: 5,5 miliona Polaków zagrożonych utratą pracy

Radio Wnet

Play Episode Listen Later Oct 27, 2025 13:02


W Odysei Wyborczej prof. Mariusz Miąsko ze Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika w Warszawie, prawnik specjalizujący się w prawie pracy i lider zespołu przy Ministerstwie Cyfryzacji ds. AI na rynku pracy, odniósł się do planów rządu dotyczących czterodniowego tygodnia pracy.Każdy chciałby pracować mniej i zarabiać tyle samo. Ale pytanie brzmi: czy nas jako państwo na to stać? Pomysł skrócenia tygodnia pracy z 40 do 35 godzin jest kuszący, ale w rzeczywistości podwójnie morderczy – dla rynku pracodawców i dla samych pracowników – przekonuje.Profesor przypomniał, że Ministerstwo Pracy planuje pilotaż programu o wartości 50 milionów złotych, finansowany z budżetu państwa. Jego zdaniem to nie tylko nieracjonalny eksperyment, ale potencjalne marnotrawstwo publicznych pieniędzy.Ministerstwo chce przeznaczyć 50 milionów złotych na projekt, który z góry wiadomo, że przyniesie oczywisty wynik – każdy pracownik powie: tak, chcę pracować krócej za te same pieniądze. To absurd, który powinien mieć finał w prokuraturze – ocenił.Miąsko wskazał, że redukcja tygodniowego wymiaru pracy o pięć godzin oznacza ubytek 500 milionów roboczodni rocznie, co przekłada się na cztery miliardy godzin pracy mniej w skali gospodarki.To oznacza, że gospodarka straci równowartość pracy czterech milionów osób. Te godziny przestaną pracować na nasze państwo – mówił.Na zakończenie prof. Miąsko przewidział, że w najbliższych latach Polskę mogą czekać dwie fale zwolnień – z powodu automatyzacji i sztucznej inteligencji, a także z powodu skutków błędnych decyzji w polityce pracy.AI zabierze około 5,5 miliona miejsc pracy, a jeśli dojdzie do tego skrócenie tygodnia pracy – czeka nas fala bezrobocia i gospodarczy kryzys. To będzie jak rok 2000 – bieda i upadek przedsiębiorstw – stwierdził.

Polityka Insight Podcast
Co począć z katastrofą demograficzną | Ćwiczenia z przyszłości

Polityka Insight Podcast

Play Episode Listen Later Oct 20, 2025 38:00


Anna Gromada, socjolożka z Polskiej Akademii Nauk i Tomasz Szlendak, socjolog z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dyskutują o stanie demografii i powodach niskiej dzietności w Polsce. Zastanawiają się, co możemy zrobić wobec pogłębiającej się katastrofy demograficznej. Rozmowę prowadzi Tomasz Sawczuk, starszy analityk ds. polityk publicznych i europejskich w Polityce Insight.

Polityka Insight Podcast
Zygzaki Trumpa i europejska obrona | Z dystansu

Polityka Insight Podcast

Play Episode Listen Later Oct 17, 2025 46:57


Zapowiedź spotkania Trump-Putin zaciążyła nad spotkaniem Trump-Zełenski w Waszyngtonie i oddaliła perspektywę przekazania Ukrainie pocisków Tomahawk. Amerykanie naciskali sojuszników z NATO, by kupowali więcej broni z USA dla Ukrainy, a Unia Europejska pokazała ambitny plan dozbrajania. O tym w podkaście Z dystansu rozmawiali dr Tomasz Sawczuk i Marek Świerczyński. W drugiej części odcinka Hanna Cichy rozmawia z prof. Maciejem Gacą z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu o planach chińskich władz na najbliższe lata. Zapraszamy na scenę podcastową powered by Orange & Polityka Insight, która będzie częścią Igrzysk Wolności 2025, odbywających się w dniach 24–26 października 2025 r. w Łodzi. W sobotę, 25 października, przez cały dzień odbywać się będą nagrania podcastów na żywo z udziałem cenionych twórców i zaproszonych gości. Dla słuchaczy naszych podcastów mamy specjalne kody zniżkowe na bilety na Igrzyska Wolności! Aby odebrać zniżkę trzeba: 1. Wejść na stronę: igrzyskawolnosci.pl/event/freedom-games-2025/purchase/3588/step/1 2. Wybrać opcję LAST CALL - TRZYDNIOWY KARNET 3. W wyznaczonym polu wpisać poniższy kod 40POLITYKAINSIGHT_IW, który obniży cenę biletu o 40%. Program sceny podcastowej znajdziecie tutaj: igrzyskawolnosci.pl/event/freedom-games-2025/page/agenda

Radio Wnet
Duchowe i literackie podróże — Cała naprzód 13.10.2025 r.

Radio Wnet

Play Episode Listen Later Oct 13, 2025 44:33


W audycji o pierwszej adhortacji papieskiej, ubóstwie i ekumenizmie, o życiu na arktycznej wyspie oraz o literackim świecie najnowszego noblisty z Węgier.Piotr Pietryga (Szkoła Główna Mikołaja Kopernika) interpretuje pierwszą adhorację Papieża Leona XIV Dilexi Te („Umiłowałem cię”), która została opublikowana w ubiegły czwartek 9 października. Jak mówi, dokument papieski porusza tematykę ubóstwa — nie tylko materialnego, ale też społecznego i duchowego. Zauważa, że tekst ten przywodzi na myśl pontyfikat Papieża Franciszka. Nasz gość komentuje też kierunki pielgrzymek Leona XIV. Papież planuje odwiedzić Turcję i Liban, co może oznaczać obranie przez niego drogi ekumenizmu.Ponownie kierujemy swoją uwagę na Uløyę. Małgorzata Kleszcz prezentuje rozmowę, którą przeprowadziła z Ireneuszem Staroniem — ubiegłorocznym laureatem Nagrody Identitas. Gość opowiada o swoich doświadczeniach na arktycznej wyspie i zapowiada książkę, nad którą aktualnie pracuje. Na koniec audycji rozmawiamy z dr Csillą Gizińską, specjalistką od literatury węgierskiej z Uniwersytetu Warszawskiego, która charakteryzuje styl i twórczość najnowszego laureata literackiej Nagrody Nobla László Krasznahorkaia. 

Podcast Charyzmatyczny
Jedyny wywiad o dzisiejszych relacjach, którego musisz wysłuchać | socjolog prof. Tomasz Szlendak

Podcast Charyzmatyczny

Play Episode Listen Later Oct 12, 2025 102:21


Radio Wnet
Dr Remigiusz Kopoczek: zielona energia nie zapewni stabilności naszemu systemowi. Potrzebny jest atom jako podstawa

Radio Wnet

Play Episode Listen Later Sep 17, 2025 14:20


Nie mamy możliwości technologicznych, by realizować te szczytne zielone idee. Dzisiaj elektrownie węglowe są nieodzowne - mówi ekspert ze Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. 

pulsar nadaje
Podkast 145. Agata Karska, Łukasz Tychoniec: Czujemy chemię do astronomii

pulsar nadaje

Play Episode Listen Later Sep 12, 2025 61:13


To styl życia. Gra zespołowa w międzynarodowych składach, walka z deadline'ami i zabieganie o czas pracy na sprzęcie takim jak teleskop Jamesa Webba. Dowodem miłości do niej może być tatuaż z Perseuszem. O astrochemii oraz modach w astronomii opowiadają dr Agata Karska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz dr Łukasz Tychoniec z Universiteit Leiden – autor pulsara i tegoroczny laureat Nagrody Młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.

Lepszy Klimat
#146 | Miłość nie istnieje. Jak ma się miłość do ekonomii, co nas od siebie oddala i czemu wciąż chcemy romantyczności?

Lepszy Klimat

Play Episode Listen Later Sep 10, 2025 53:48


O konstrukcie miłości romantycznej i jego upadku, o seksie bez miłości, sensie małżeństwa, psychologii ewolucyjnej i związkach miłości z kapitalizmem oraz zmianą klimatu rozmawiam z prof. Tomaszem Szlendakiem.Tomasz Szlendak to socjolog, profesor na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dyrektor Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych UMK. Zajmuje się socjologią kultury, konsumpcji i rodziny, przemianami obyczajowymi w kulturze zachodniej oraz biospołecznymi uwarunkowaniami życia seksualnego. Nakładem wydawnictwa Znak. Litera Nova została właśnie wydana jego książka Miłość nie istnieje.Z odcinka dowiesz się m.in.:jak może nam zaszkodzić brak dotyku;że nie każdy mężczyzna, który wypadł z „rynku matrymonialnego”, to incel;jak do miłości i seksu podchodzą inne kultury niż zachodnia;jak się ma miłość do ekonomii;czy aplikacje randkowe naprawdę pomagają nam znaleźć partnera?Podobają Ci się tematy, które poruszam w podcaście? Więcej znajdziesz tu:Instagram: http://bit.ly/3Vene60YouTube: http://bit.ly/3iddUR7TikTok: http://bit.ly/3gDdaobRealizacja: Karolina Deling-Jóźwik - redakcjaIrena Suska - montażP & C Paulina Górska | Varsovia Lab. 

Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej
11. STRACHOWSKI // KOSSOWSKA // Grupa Pięciu. Zapomniani giganci?

Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej

Play Episode Listen Later Sep 3, 2025 80:37


Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty2025Nawet przy pobieżnym oglądzie uderza przecież to, że posługiwali się różnymi językami twórczymi. Czy pochodzenie i tożsamość wpływała na ich dzieła? Wszak Gottlieb był galicyjskim Żydem, Hofmann pochodził z terenów dzisiejszych Czech. Z kolei, Jakimowicz, Wojtkiewicz i Rembowski urodzili się w Warszawie lub jej okolicach. A może wszyscy oni przynależeli do „republiki artystów” lub – zważywszy na kontekst czasów – do „artystycznej międzynarodówki”, gdzie takie podziały miały mniejsze znaczenie? I wreszcie, dlaczego obrali sobie za patrona Norwida? Trudno o mniej oczywisty wybór – autor Promethidiona mógłby nie rozpoznać śladów własnej myśli w „groteskowo-melancholijnych bajkach” Wojtkiewicza czy niepokojącej, „zgęstniałej ciszy” Jakimowicza. Czy była to jedynie gra skojarzeń, luźne odwołanie do modnego wówczas poety, czy też chodziło o coś więcej? Na te i wiele innych pytań odpowiadała w najnowszym odcinku podcastu Bez strachu prof. Irena Kossowska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.________________________________________________Różnorodność naszych słuchowisk nie byłaby możliwa bez Waszej pomocy. Właśnie dlatego przypominamy o trwającej zbiórce na realizację podcastów w nowej, odświeżonej odsłonie. Dziękujemy, że jesteście z nami!

Stan rzeczy
Reparacje od Niemiec? "Prędzej Sikorski zagłosuje na Nawrockiego"

Stan rzeczy

Play Episode Listen Later Sep 1, 2025 24:44


Prezydent Karol Nawrocki, podczas spotkania z mieszkańcami Wielunia w 86. rocznicę wybuchu II Wojny Światowej, ponownie wezwał Niemcy do wypłaty reparacji wojennych. - Pod względem prawno-międzynarodowym nie widzę na to raczej szans - powiedział w Polskim Radio 24 prof. Roman Bäcker, politolog i historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Nowa Europa Wschodnia
UE pomaga bezpiecznie podróżować. Można korzystać z praw i opieki za granicą

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Jul 24, 2025 20:43


Prof. Marcin Czyżniewski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wyjaśnia, jak działa opieka dyplomatyczno-konsularna w praktyce i jakie prawa mają obywatele UE za granicą. Co zrobić w razie utraty dokumentów i jak wygląda ewakuacja w sytuacjach kryzysowych? Ekspert z UMK omawia też pułapki prawne, które mogą zaskoczyć turystów – od zakazanych leków po lokalne obyczaje i surowe przepisy. Ten odcinek to  nie tylko efekt warsztatów i dyskusji o prawach przysługujących obywatelom Unii Europejskiej, to także niezbędnik każdego świadomego podróżnika.

Nowa Europa Wschodnia
Dostęp do bezstronnego sądu. Są tu wyzwania dla UE i Polski

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Jul 9, 2025 29:16


W dzisiejszym świecie, gdzie systemy prawne stają się coraz bardziej złożone, kluczowe jest zapewnienie obywatelom prawa do bezstronnego i niezawisłego sądu. Profesor Radosław Potorski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika opowiada, jak to fundamentalne prawo jest gwarantowane w ramach Unii Europejskiej i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zwraca uwagę nie tylko na teoretyczne podstawy, ale również na praktyczne wyzwania, z jakimi boryka się polskie sądownictwo, wpływające bezpośrednio na możliwość korzystania z tego prawa przez obywateli. Podczas warsztatów "Unia Europejska w praktyce" dyskutowano także o istotnej roli edukacji prawnej w podnoszeniu świadomości społecznej na temat znaczenia niezależnego sądownictwa.Projekt współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges - Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.

Nowa Europa Wschodnia
Unijne prawo w praktyce. Domniemanie niewinności, kary i prawa obywateli

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Jul 8, 2025 21:10


Jak zasady unijnego prawa wpływają na życie każdego obywatela? Rafał Kuligowski, prawnik i wykładowca akademicki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zwraca uwagę zasady należące do filarów europejskiego wymiaru sprawiedliwości: domniemanie niewinności, zakaz podwójnego karania za to samo przestępstwo i proporcjonalność kar. Wychodzi przy tym  poza teorię, przedstawiając praktyczne aspekty tych zasad, ich znaczenie dla obywateli i wyzwania, z jakimi mierzy się polski system prawny w kontekście integracji europejskiej. Wyjaśnia, dlaczego Unia Europejska stanowi bezpiecznik dla obywateli i jak ważne jest, aby Polacy mieli świadomość swoich praw, szczególnie w obliczu rosnącej mobilności i wzajemnego uznawania wyroków między państwami członkowskimi.Projekt współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges - Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.

Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Arłukowicz, Korus, Bryc, Mery Spolsky CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Jun 16, 2025 93:09


W poniedziałek w "Onet Rano." przywita się Dominika Długosz, której gośćmi będą: Bartosz Arłukowicz, Koalicja Obywatelska; Jakub Korus, Newsweek; dr Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Mery Spolsky, wokalistka. W części "Onet Rano. WIEM" gościem Odety Moro będzie: Aleksandra Granda, dyrektor krajowa Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce. 

newsweek odcinek wiem onet rano toruniu kopernika korus mery spolsky agnieszka bryc bartosz ar
Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Trela, Żerańska, Lewandowska, Szymon Kobyliński CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Jun 10, 2025 101:25


We wtorek w "Onet Rano." przywita się Agnieszka Woźniak-Starak, której gośćmi będą: Tomasz Trela, Lewica; dr inż. Klaudia Żerańska, fizyczka, UJ; dr Adrianna Lewandowska, prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego; Szymon Kobyliński, Blenders. W części "Onet Rano. WIEM" gościem Bartosza Węglarczyka będzie: dr Agnieszka Bryc, politolożka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 

TOK FM Select
"Nie znam ani jednej osoby, która by powiedziała, że ten rząd dobrze działa"

TOK FM Select

Play Episode Listen Later Jun 3, 2025 24:42


W najnowszym odcinku Poranka TOK FM przyglądamy się powyborczej scenie politycznej. Po zwycięstwie Karola Nawrockiego opada kurz kampanii, a rządząca koalicja musi odpowiedzieć na pytania o swoją przyszłość. Politolożki Maria Wincławska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Anna Wojciuk z Uniwersytetu Warszawskiego krytycznie oceniają styl działania rządu: brak spójnej komunikacji, nadmiar stanowisk i utracony polityczny impet. Ich zdaniem koalicja wciąż ma szansę, ale czas na odważne decyzje kadrowe i polityczne się kończy. Jeśli nic się nie zmieni, w 2027 roku możemy zobaczyć rząd PiS z Konfederacją.

pulsar nadaje
Podkast 139. Robert Firmhofer: Gambit Kopernika, czyli ucieczka z placu zabaw

pulsar nadaje

Play Episode Listen Later May 30, 2025 70:19


Dlaczego dobry gospodarz powinien czasem zirytować gości? Dlaczego wypada, by pozwolił im się zgubić w lesie? O tym, jak się buduje zaufanie do wiedzy i do tych, którzy ją tworzą, opowiada Robert Firmhofer – historyk filozofii, niegdyś dziennikarz radiowy, współtwórca Pikniku Naukowego Polskiego Radia, a dziś dyrektor naczelny Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, jednej z kilku referencyjnych tego typu instytucji na świecie.

Alfabet Wojtusika
#210 Izabela Tumas. "Tatko" - dom z powieści i dom z życia. Wizyta w mieście B.

Alfabet Wojtusika

Play Episode Listen Later May 29, 2025 45:08


Odcin #210, w którym z Izabelą Tumas rozmawiamy w mieście B.Stoimy pod domem z powieści i jednocześnie domem z życia i dyskutujemy o książce "Tatko" - debiucie literackim autorki.Od początku naszą uwagę przykuwa właśnie D jak dom.Czy to zbiór cegieł, zbiór historii, zbiór słów, które budują powieściowy dom?Czy to dom z miłości, czy z nienawiści? - próbujemy zmierzyć się z tym zagadnieniem.Dopytuję jeszcze jeden poziom czytania historii domu - jako miejsca pamięci.Wyłania się nam z tego opowieść o żydowskiej społeczności miasta B. i będzińskiego getta.Nie może tu zabraknąć Rutki Laskier, w końcu rozmawiamy przy ulicy Rutki Laskier 24.Wracamy do wątków z życia i z powieści, Iza opowiada historię swoją i M jak Małej, głównej heroiny powieści.Pojawia się tytułowy T jak tatko, chory, uzależniony człowiek, bohater, który wszędzie zabiera swoją córkę. Dlatego pytam o te dalekie i bliskie, czasem fascynujące, najczęściej straszne P jak podróże.Pojawia się B jak biblioteka, którą autorka sama dla siebie i sąsiadów po prostu stworzyła. I jest jeszcze jedno B - jak babcia, w zasadzie ciocia babcia sąsiadka. Jest jeszcze jeden ważny wątek U jak uzależnienia / W jak współuzależnienia i zamknięta w nim B jak bezradność. Nasza podróż przez powieść, literaturę, osobiste doświadczenie sprawia, że lądujemy w I Liceum Ogółnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Będzinie, by sprawdzić jak działa P jak pamięć i by raz jeszcze sięgnąć po W jak wspomnienia.

Podróż bez paszportu
Między Rosją, Turcją a Iranem: Kaukaz w ogniu interesów | Kaukaskim Okiem - Bartłomiej Krzysztan

Podróż bez paszportu

Play Episode Listen Later May 12, 2025 55:09


Zapraszamy na odcinek nowego programu "Kaukaskim Okiem", który prowadzi dr Bartłomiej Krzysztan. Dzisiaj naszym gościem był dr Joanna Piechowiak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Popołudniowa rozmowa w RMF FM
"Dąsanie się na Putina to taktyka". Dr Agnieszka Bryc o nerwowych ruchach Trumpa

Popołudniowa rozmowa w RMF FM

Play Episode Listen Later May 5, 2025 23:15


"To, że Trump zdenerwował się na Putina, nie oznacza, że przejrzał na oczy. Jego sentyment do niego jest długofalową historią. W mojej ocenie dąsy na Putina i zapowiedź Amerykanów dotycząca wycofania się z mediacji ws. zakończenia wojny w Ukrainie to taktyka negocjacyjna" - powiedziała w Popołudniowej rozmowie w RMF FM dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. "Ukraina jest kartą przetargową, a te rozmowy to są 'tak zwane' rozmowy pokojowe, negocjacyjne" - dodała politolożka, ekspertka w dziedzinie stosunków międzynarodowych.

Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Trela, Sławiński, Pyzia, Topczewska CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later May 5, 2025 98:56


W poniedziałek w #OnetRANO przywita się Odeta Moro, której gośćmi będą: Tomasz Trela, Lewica; Marek Sławiński, "Fakt"; Krzysztof Pyzia, dziennikarz; mec. Katarzyna Topczewska, adwokatka. W części #OnetRanoWiem gościem Marcina Zawady będzie dr Agnieszka Bryc, politolożka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

8:10
Prof. Brodzińska-Mirowska: Kobiety w polityce oceniane są surowiej niż mężczyźni

8:10

Play Episode Listen Later Apr 13, 2025 60:28


Gościnią Pauliny Nodzyńskiej z "Wyborczej" i Natalii Waloch z "Wysokich Obcasów jest dr hab. Barbara Brodzińska-Mirowska, medioznawczyni z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Co się stało, że kobiety były języczkiem u wagi przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku, a dziś o prawach kobiet w kampanii prezydenckiej w ogóle nie słychać? Co o kobietach mówią kolejni kandydaci i kandydatka? Po co Magdalenie Biejat wyścig w kampanii prezydenckiej? Dlaczego Rafał Trzaskowski kieruje swój przekaz do centrum? Czy Jarosław Kaczyński popełnił błąd, wybierając Karola Nawrockiego jako kandydata na prezydenta? Czy Sławomir Mentzen jest gotów do debaty prezydenckiej? I gdzie w wyścigu plasuje się Szymon Hołownia? "Niedziela Wyborcza" to pogłębione rozmowy dziennikarzy i dziennikarek „Wyborczej” z ekspertami w dziedzinach m. in. bezpieczeństwa narodowego, praw kobiet i polityki rodzinnej, relacji polsko-ukraińskich czy przedwyborczej dezinformacji. Zapraszamy do czytania, słuchania, oglądania w każdą przedwyborczą niedzielę!

Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Wasilewski, Mielczarek, DJ BRK, Tancerze CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Apr 11, 2025 95:34


W piątek w "Onet Rano." przywita się Łukasz Kadziewicz, którego gośćmi będą: prof. Jacek Wasilewski - medioznawca, dziennikarz, pisarz; Joanna Mielczarek - prezeska fundacji Mali Bracia Ubogich; DJ BRK - producent muzyczny, raper; Klaudia Gorgula, Zofia Pawłowska, Kajetan Januszkiewicz - tancerze. W części "Onet Rano. WIEM" gościem Marcina Zawady będzie: dr Barbara Brodzińska-Mirowska - politolożka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Nowa Europa Wschodnia
Bezpieczeństwo nie ogranicza praw. Trzeba przezwyciężyć strach

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Mar 21, 2025 16:47


- Nie kupuję argumentacji, że ograniczenie moich praw jest potrzebne dla zapewnienia bezpieczeństwa - mówi dr Rafał Willa, adiunkt na Wydziale Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wyjaśnia nie tylko, dlaczego bezpieczeństwo nie musi oznaczać ograniczenia praw, ale także tłumaczy czym jest współczesny terroryzm. Rafał Willa mówi o narzędziach, którymi posługują się terroryści, o strachu i rosnącym zagrożeniu cybernetycznym. Projekt współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges - Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.

Nowa Europa Wschodnia
Przed dyskryminacją można się bronić. Trzeba wiedzieć jak

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Mar 20, 2025 17:47


W spolaryzowanym świecie co raz mniej jest pojęć, które nie budzą kontrowersji. Śmiało można zatem powiedzieć, że dyskryminacja jest zła. Różnice zaczynają się pojawiać, gdy zaczniemy zastanawiać się, czym jest dyskryminacja i jak z nią walczyć. Prof. Radosław Potorski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wyjaśnia, w jaki sposób z tym wyzwaniem radzi sobie Unia Europejska. W praktyce Wspólnota daje każdemu obywatelowi do ręki narzędzia walki o swoje prawa. Najpierw trzeba jednak poznać reguły i nauczyć się posługiwać dostępnymi narzędziami.Projekt współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach Projektu „Building Bridges - Civic Capital in Local Communities”, realizowanego ze środków programu CERV finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu „Obywatele, Równość, Prawa i Wartości” na lata 2021 – 2027.

Zdrowa rozmowa
Jaskra - choroba, która po cichu kradnie wzrok

Zdrowa rozmowa

Play Episode Listen Later Mar 19, 2025 31:28


Jaskra to choroba oczu polegająca na niszczeniu włókien nerwu wzrokowego. Najczęstsza postać tej choroby to tzw. jaskra pierwotna otwartego kąta. Jest podstępna, bo nie daje żadnych objawów aż do chwili, gdy jest już bardzo zaawansowana i ubytki w liczbie włókien nerwowych wynoszą 90 proc. lub więcej. W Polsce na jaskrę cierpi około 800 tysięcy osób. Pół miliona chorych nawet nie wie, że grozi im utrata wzroku. To choroba całkiem częsta - po czterdziestce zapadają na nią prawie dwie osoby na sto. Z wiekiem ryzyko rośnie, i tak w grupie osiemdziesięciolatków choruje już nawet co dziesiąta osoba. Niestety, uszkodzenie nerwu wzrokowego jest nieodwracalne, a konsekwencje nieleczonej jaskry są bardzo poważne, grozi tu bowiem całkowita utrata wzroku - chory nie odróżnia nawet światła od ciemności. Jak wykryć i leczyć jaskrę? Czy kobiety ciepią na nią częściej? Pomoże zabieg czy stosowanie kropli do oczu? Posłuchajcie rozmowy z prof. Barłomiejem Kałużnym, okulistą z Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy.

Onet Rano.
Onet Rano. Goście:Brejza, korus, Bryc, Cyrko CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Feb 13, 2025 95:38


W czwartek w "Onet Rano." przywita się Marcin Zawada, którego gośćmi będą: Krzysztof Brejza, Koalicja Obywatelska; Jakub Korus, Newsweek; dr Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Cyrko, wokalistka. W części "Onet Rano. WIEM" gościem Mikołaja Kunicy będzie: Dominik Szczepański, Newsweek. 

Podcast Muzeum Historii Polski
Zakon krzyżacki - krucjaty, święci i religia

Podcast Muzeum Historii Polski

Play Episode Listen Later Feb 5, 2025 72:21


Choć zakon krzyżacki kojarzy nam się głównie z jedną z największych bitew średniowiecznej Europy, to nie możemy zapomnieć, że był to przede wszystkim jednym z największych politycznych, gospodarczych i organizacyjnych fenomenów swoich czasów. Niewielka grupa rycerzy-zakonników zabudowała państwo rozciągające się od terenów dzisiejszej północno-wschodniej Polski aż do granic współczesnej Estonii. W jaki sposób zakon był zorganizowany od strony wewnętrznej hierarchii? Jak jego członkowie podchodzili do spraw religijnych? Dlaczego walcząc przez wieki z niewiernymi, nie doczekali się w swoich szeregach ani jednego uznanego za świętego? Kto brał udział w organizowanych przez zakon krzyżacki wyprawach? Czy mieszkańców Prus nawracano tylko mieczem? Jakie jest dziedzictwo rycerzy zakonu krzyżackiego? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Waldemarem Rozynkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Podcast Muzeum Historii Polski
Jak Krzyżacy stali się Prusakami. Hołd 1525

Podcast Muzeum Historii Polski

Play Episode Listen Later Jan 22, 2025 63:28


Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej. W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej. W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruskiego odnalezioną w Tajnym Archiwum w Królewcu. Zastanowimy się też nad losami Mazurów. Dlaczego ten lud, nie będący w istocie nigdy pod panowaniem polskich królów, aż do czasów XX wieku nie zapomniał o swoim języku i przywiązaniu do Polski? XVI wiek wyznacza koniec wielkiego fenomenu średniowiecznej Europy, bo tak chyba można nazwać ten zakon rycerski, czyli niesamowitą korporację, która zabudowała swoimi zamkami ziemię od Wisły aż po Dźwinę. Co sprawiło, że formuła zakonu zaczęła się wyczerpywać? W czasach świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów mamy sześć hołdów pruskich. Ostatni w roku 1641. Jakie przyczyny sprawiły, że Prusy polskim królom stopniowo wymykają się z rąk? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Janusz Małłek, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 1975-1978, dziekan Wydziału Nauk Historycznych w latach 1993-1999 i prorektor ds. organizacji i rozwoju UMK w latach 1999-2002. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Intelekta
Antihumanizem - filozofija za čas podnebnih sprememb, umetne inteligence in poznega kapitalizma

Intelekta

Play Episode Listen Later Jan 21, 2025 49:57


Zdaj, ko se, zahvaljujoč vzponu generativne umetne inteligence, zdi, da so stroji človeka presegli, se krepi vtis, da moramo o svetu in svojem novem, obrobnem mestu v njem začeti razmišljati drugače. Toda: kako?V znameniti Sofoklejevi tragediji o Antigoni lahko preberemo tele privzdignjene besede: »Mnogo je nedoumljivih skrivnosti / in vendar – ni globlje skrivnosti kot človek. […] Govor je iznašel in misel, / begotno kot veter, in smisel / za red in zakone v državi, / in toplo zavetje / pred mrazom neznosnim, / pred ploho nevšečno dežjá. / Vedno izhod si poišče, / nikdár ne zaide v zadrego, / le sredstva, da bi smrti utekel, / ne najde. A iz stiske bolezni / težko ozdravljivih / le našel je pot.« In čeprav je od časov, ko so nastajale starogrške drame, minilo že kakih 2500 let, nas vzneseni sentiment, ki prežema navedeni odlomek, povečini še kar nagovarja. Saj drži, da smo v vmesnem času zagrešili nekaj genocidov, da smo se zapletli v nekaj globalnih vojn, da smo planet prignali na rob ekološkega kolapsa in da so, ne nazadnje, znanstveniki od Kopernika do Darwina prepričljivo dokazali, da nas noben božji načrt ni postavil na kak posebej visok piedestal, pa vendar ljudje o homo sapinesu še vedno najraje razmišljamo kot o nesporni kroni stvarstva in najbolj zanesljivem merilu vseh stvari. A zdaj, ko se pred našimi očmi odvija prava pravcata znanstveno-tehnološka revolucija – pa naj gre za generativno umetno inteligenco, za genski inženiring ali za kvantne računalnike –, se vendarle krepi vtis, da nam je krona naposled – in nepovratno tako – padla z glave in da moramo torej o svetu in svojem, slej ko prej obrobnem mestu v njem začeti razmišljati radikalno drugače. Toda: kako? Eno izmed možnosti menda ponujajo tiste intelektualne tradicije, ki jih je mogoče opredeliti s krovnim pojmom »antihumanizem« in že dolgo polemizirajo s stališči, ki jih je sicer tako elokventno ubesedil Sofoklej. A kaj natanko antihumanizem ponuja namesto vere v človekov neomejeni potencial in kako naj bi nam antihumanistična perspektiva mogla pomagati preživeti 21. stoletje, ki ga, kot kaže, usodno zaznamuje medsebojno prepletanje krize etabliranih družbeno-političnih institucij, ekološke katastrofe in znanstveno-tehnološke revolucije? To je vprašanje, ki nas je zaposlovalo v tokratni Intelekti, ko smo pred mikrofonom gostili Roberta Bobniča, asistenta na Oddelku za kulturologijo ljubljanske Fakultete za družbene vede, pa dr. Natalijo Majsovo, izredno profesorico na istem oddelku, ter dr. Primoža Krašovca, docenta na Oddelku za sociologijo na Filozofski fakulteti Univerze v Ljubljani. foto: Leonardo Da Vinci – Vitruvijev človek, 1490, črnilo na papirju, izsek (Wikipedija, javna last)

Popołudniowa rozmowa w RMF FM
Bryc: Europa szykuje się na dużą nieprzewidywalność

Popołudniowa rozmowa w RMF FM

Play Episode Listen Later Dec 19, 2024 23:26


"Europa szykuje się na dużą nieprzewidywalność" – powiedziała w Popołudniowej rozmowie w RMF FM dr Agnieszka Bryc, politolog i ekspert od spraw międzynarodowych z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Słowa te padły w kontekście m.in. szczytu UE, spotkań europejskich liderów z szefem NATO i rozważań na temat zbliżającego się rozejmu pomiędzy Ukrainą i Rosją. Dr Bryc przyznała, że "Donald Trump wprowadza do polityki bezpieczeństwa aspekty handlowe", co jest "super niebezpieczne".

Stosunkowo Bliski Wschód
Warunkowe bezpieczeństwo

Stosunkowo Bliski Wschód

Play Episode Listen Later Dec 2, 2024 65:45


W ubiegłym tygodniu między Izraelem a Hezbollahem ogłoszono zawieszenie broni, które w założeniu miało przerwać trwające od kilku tygodni walki w Libanie i Izraelu. Zawieszenie broni zostało jednak obłożone warunkami, które pokazują, że obie strony pozostają w gotowości do walki. Co więcej, już po jego wprowadzeniu w życie dochodziło do wymiany ognia między walczącymi stronami. Dlaczego do tego zawieszenia broni doszło w tym momencie? Czy Izraelczycy osiągnęli deklarowane cele strategiczne i taktyczne swojej operacji na terytorium północnego sąsiada? Czy Hezbollah jest na tyle osłabiony, że libańska armia będzie w stanie kontrolować całe terytorium kraju cedrów? O tym opowiada mi dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Odcinek zaczynamy jednak od rozmowy o sytuacji humanitarnej w Libanie i działalności Polskiej Akcji Humanitarnej. Prowadzone od kilku lat centrum GLOW świadczące przede wszystkim usługi edukacyjne dla młodszego pokolenia Libańczyków zostało uszkodzone wskutek działań wojennych. Jak to wpłynie na działalność PAH w kraju i jak PAH i inne organizacje humanitarne przygotowują się do nadchodzącej wielkimi krokami zimy? O tym mówi mi Helena Krajewska, rzeczniczka prasowa Polskiej Akcji Humanitarnej.

Nowa Europa Wschodnia
Zachód stracił sposoby wpływania na Łukaszenkę

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Nov 6, 2024 18:15


Białoruś i Rosja skutecznie obchodzą sankcje gospodarcze, a zachód stracił możliwości wpływania na reżim Alaksandra Łukaszenki. Prof. Roman Bäcker, politolog z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu mówi, dlaczego w takiej sytuacji nie ma prostych rozwiązań. W takich sytuacjach konieczne jest podtrzymywanie kanałów komunikacji, co jest bardzo trudne. co więcej, Łukaszenka i Putin celowo starają się rozchwiać społeczeństwa demokratyczne, by uniemożliwić jakiekolwiek działania zagrażające ich reżimom.  Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie'24" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 230 000 zł.Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Gutral Gada
Porządkowanie chaosu, czyli o co chodzi psychologom? Rozmowa z Martą Boczkowską

Gutral Gada

Play Episode Listen Later Oct 19, 2024 37:41


Badanie skuteczności interwencji jest czymś innym, niż badaniem skuteczności psychoterapii w ogóle. W zawodzie zaufania publicznego (których jest 19) tylko jeden (biegły rewident) nie ma żadnych standardów dotyczących wykształcenia bazowego. Dlaczego, będąc takim zawodem, nie byłoby zasadnym wymagać od psychoterapeutów wykształcenia psychologicznego? Czy jakość kształcenia psychologów satysfakcjonuje? Co można w tej materii zmienić? U osób z jakimi kompetencjami chcą korzystać z psychoterapii Polacy i Polki? Oraz czy ich głos ma jakiekolwiek znaczenie? Psychologowie i psychoterapeuci są jak prostokąty i kwadraty. Jednak, nie w świetle aktualnego (bez)prawa. O porządkowaniu chaosu rozmawiam z Martą Boczkowską, specjalistką psychologii klinicznej, badaczką, pierwszą autorką raportu “Potrzeby i preferencje Polek i Polaków w zakresie usług psychoterapeutycznych.”Za możliwość realizacji i dystrybucji podcastu dziękuję Patronom i Patronkom.Marta Boczkowska - specjalistka psychologii klinicznej chorób somatycznych (006/2022.2/139), interwentka kryzysowa, mediatorkaAbsolwentka psychologii Uniwersytetu Łódzkiego, Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich w Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Pracuje jako specjalistka psychologii klinicznej w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi. Wcześniejsze doświadczenie zawodowe zdobywała w Z.O.Z. Miejskim Ośrodku Profilaktyki Zdrowotnej: Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Łodzi; Komendzie Wojewódzkiej Policji w Łodzi; Zakładzie Psychologii Lekarskiej UMed w Łodzi. Praktykę kliniczną łączy z pracą badawczo-dydaktyczną. Jest stypendystką-badaczką w Instytucie Psychologii PAN. Współpracuje z Centrum Badań nad Traumą i Kryzysami Życiowymi Uniwersytetu SWPS. Dwukrotnie wyróżniona stypendium NCN.Członkini Polskiego Towarzystwa Psychologicznego – Komisji ds. Psychoterapii, Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej i Psychoterapii EBP. Polskiego Towarzystwa Badań nad Stresem Traumatycznym oraz European Society for Traumatic Stress Studies, delegatka American Psychological Association. Jest recenzentką czasopism naukowych: Personal Relationships, Annals of Psychology.Od ponad dekady bada oddziaływania psychologiczne i psychoterapeutyczne wobec grup pacjentów chorych somatycznie i osób które doświadczyły traumy. Realizowała w tym zakresie granty NCN, NCBiR i ABM oraz zajmowała się wdrażaniem zbadanych interwencji w ramach programów psychoterapeutycznych w szpitalach i poradniach NFZ.Współautorka raportu: Potrzeby i preferencje Polek i Polaków w zakresie usług psychoterapeutycznych.ORCID: 0000-0003-2642-682X

Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Trela, Bryc, Słomczyński, Barbrich, Zielińska CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Oct 8, 2024 97:15


Zapraszamy na wtorkowe wydanie “Onet Rano.”, które poprowadzi dla Państwa Mikołaj Kunica. Jego gośćmi byli: Tomasz Trela, Nowa Lewica; dr Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Tomasz Słomczyński, tvn24.pl; dr Przemysław Barbrich, Związek Banków Polskich, wykładowca akademicki; Katarzyna Zielińska, aktorka.

Onet Rano.
Onet Rano. Goście: Śmiszek, Józefaciuk, Bryc, Rogaska, Nowosielski CAŁY ODCINEK

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Aug 28, 2024 96:26


Gośćmi Odety Moro byli: Krzysztof Śmiszek, eurodeputowany, Lewica, były wiceminister sprawiedliwości; Marcin Józefaciuk, poseł Koalicji Obywatelskiej, nauczyciel; dr Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Karolina Rogaska, Newsweek. Z kolei w części “Onet Rano. WIEM” gościem Łukasza Kadziewicza był Bartłomiej Nowosielski, aktor.

Onet Rano.
dr Agnieszka Bryc: "Rozmowy pokojowe Ukrainy z Rosją są nieuchronne. Ale Ukraińcy okazali się sprytniejsi"

Onet Rano.

Play Episode Listen Later Aug 28, 2024 16:47


Gościnią programu była dr Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Nowa Europa Wschodnia
Łukaszenka i Putin. Stare, nie kochające się małżeństwo

Nowa Europa Wschodnia

Play Episode Listen Later Aug 21, 2024 21:06


Aleksandr Łukaszenka i Władimir Putin są mistrzami wzajemnych gestów, uścisków. Głęboko patrzą sobie w oczy, ściskają, ale przyjaźni, ani nawet sympatii w tym niema. Dyktator białoruski potrzebuje Kremla, podobnie jak rosyjski prezydent potrzebuje Mińska i tak od bardzo wielu lat. Niemniej nie jest dobry związek. Dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu  tłumaczy, na czym polega to toksyczne małżeństwo. Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie'24" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 230 000 zł.Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Stosunkowo Bliski Wschód
Czy Netanjahu chce podpalić Bliski Wschód?

Stosunkowo Bliski Wschód

Play Episode Listen Later Aug 4, 2024 50:11


Izrael dokonał w mijającym tygodniu dwóch brawurowych ataków w Bejrucie i Teheranie. W libańskiej stolicy w ataku rakietowym zginął między innymi Fuad Szukr, jeden z dowódców wojskowych Hezbollahu. Krótko po tym do mediów dotarły informacje o zamachu na życie Ismaila Haniji, szefa biura politycznego Hamasu. Zwłaszcza śmierć tego drugiego, uczestniczącego w negocjacjach rozejmowych między Izraelem a Hamasem, jest szeroko komentowana w mediach i między analitykami, a regionalni przywódcy polityczni, w tym Mohammed ibn Abdulrahman as-Sani, premier Kataru gdzie mają miejsce negocjacje, w wątpliwość podaje intencje Benjamina Netanjahu. Nad Bliskim Wschodem zawisło widmo wojny regionalnej. Czy na to właśnie postawił premier Netanjahu? Czy izraelskie władze mają polityczną wolę doprowadzenia do końca wojny w Gazie i uwolnienia przebywających tam od 7 października ubiegłego roku zakładników? O tym właśnie będzie dzisiejszy odcinek podcastu Stosunkowo Bliski Wschód, w którym rozmawiam z dr Agnieszką Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. *** Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez patronki i patronów. Jeśli uważacie, że treści pojawiające się w odcinka podcastu są wartościowe, możecie pomóc w powstawaniu kolejnych materiałów stawiając mi wirtualną kawę na buycoffee.to/stosunkowobliskiwschod lub decydując się na stałe wsparcie przez Patronite.pl. Zapraszam też do subskrybowania mojego substacka, gdzie możecie przeczytać publikowane przeze mnie teksty.

Poranna rozmowa w RMF FM
Bryc o wielkiej wymianie więźniów: Czy nasze atuty były zbyt słabe?

Poranna rozmowa w RMF FM

Play Episode Listen Later Aug 2, 2024 27:55


"Boję się powiedzieć, że to jest sukces" - tak o wielkiej wymianie więźniów między Rosją a Zachodem mówiła w Porannej rozmowie w RMF FM dr Agnieszka Bryc, politolożka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. "Zadaję sobie pytanie, dlaczego nie udało się uwolnić Andrzeja Poczobuta" - podkreślała. W rozmowie pojawiły się też kwestie wojny w Ukrainie i spodziewanego odwetu Iranu na Izraelu.

Radio Naukowe
#200 Przyczółki ludzkości. Gdzie sztuczna inteligencja nie sięgnie | prof. Włodzisław Duch

Radio Naukowe

Play Episode Listen Later May 23, 2024 104:32


To był szczególny odcinek – dwusetny - zrealizowany na żywo z udziałem publiczności. Temat? Jeden z najważniejszych ostatnich lat: sztuczna inteligencja, jej mechanizmy i potencjalne skutki społeczne gwałtownego rozwoju tej technologii. Odcinek już w poniedziałek 20.05 można było śledzić na żywo na YouTube, dziś publikujemy go na pozostałych platformach po obróbce dźwiękowej, aby słuchało się jak najprzyjemniej.Gościem tego wyjątkowego dla nas wydarzenia był prof. Włodzisław Duch z Instytutu Nauk Technicznych, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od dekad zajmujący się zagadnieniami  sztucznej inteligencji, ale także kognitywistyki – czyli nauki o poznaniu.Rozmawialiśmy na ile podobne jest funkcjonowanie sztucznych sieci neuronowych to tych biologicznych. Pytałam, czy AI realnie myśli, czy to myślenie imituje? Czy może jest jak Mądry Koń Hans* – stara się zadowolić pytającego, nie dbając o poprawność odpowiedzi? Czy AI potrafi być krytyczna wobec danych? Czy jest naiwna? Szukałam też w rozmowie z prof. Duchem odpowiedzi na pytanie, czego AI jeszcze nie umie. Bo umie sporo: potrafi programować na zamówienie w języku naturalnym użytkownika, komponować muzykę w konkretnym stylu – mamy np. „nowe utwory” Elvisa Presleya czy dokończoną X symfonię Beethovena; tworzyć przepisy na obiad, grafiki, grafiki wyglądające jak zdjęcia żywych osób; tworzyć wideo, projektować buty, ubrania, pisać maile, kompilować notatki, pomagać w podejmowaniu decyzji, albo przybrać rolę Sokratesa; tłumaczyć, uczyć… i oczywiście wybornie grać w go czy w szachy.Pytałam wreszcie, czy AI jest kolejnym przewrotem kopernikańskim, odbierającym wyjątkowość naszemu umysłowi? I czy politycy widzą skalę nadchodzącej zmiany na rynku pracy i wyzwań z tym związanych (tu akurat nie było ze strony prof. Ducha optymizmu). Gorąco polecam całą, długą dyskusję. Na końcu usłyszycie znakomite pytania z publiczności!Odcinek zrealizowaliśmy na żywo w Klubie Outriders  - dziękujemy raz jeszcze za świetną obsługę, opiekę i atmosferę!*  Mądry Koń Hans odpowiadał na pytania matematyczne, o kalendarz, itp. Był sensacją początków XX wieku w Europie, aż odkryto nie tyle zna odpowiedzi, co umie odczytywać mikro oznaki zadowolenia pytającego, na co reagował i przestawał stukać kopytem (taki był sposób komunikacji). Sprawa wyszła na jaw, gdy pytający Hansa nie znał odpowiedzi – koń natychmiast się gubił. Moim zdaniem, Hans mimo, że nie rozumiał matematyki, był niezwykle mądry inteligencją emocjonalną i nadal zasługuje na wielką sławę. O Hansie opowiedział mi dr Mateusz Hohol w odc. 66 „Umysł matematyczny: dlaczego ludzie potrafią całkować, a szympansy nie?”

Układ Otwarty. Igor Janke zaprasza
Debata: Trudne relacje polsko-izraelskie. Agnieszka Bryc, Jerzy M. Nowakowski

Układ Otwarty. Igor Janke zaprasza

Play Episode Listen Later Apr 6, 2024 72:47


Debata na temat relacji polsko-izraelskich. Jak postąpić wobec ambasadora Liwnego? Dlaczego Izrael odgrywa w polskiej polityce tak znaczącą rolę? O tym rozmawiają Agnieszka Bryc, Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz Jerzy Nowakowski, historyk i były ambasador. Link do zbiórki: https://zrzutka.pl/fht6xd Zamów książkę ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Igora Janke⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://patronite.pl/igorjanke⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ Zachęcam do dołączenia do grona ponad 500 patronów Układu Otwartego. Jako patron, otrzymasz dostęp do grupy dyskusyjnej na Discordzie i specjalnych materiałów dla Patronów, a także newslettera z najciekawszymi artykułami z całego tygodnia. Układ Otwarty tworzy społeczność, w której możesz dzielić się swoimi myślami i pomysłami z osobami o podobnych zainteresowaniach. Państwa wsparcie pomoże kanałowi się rozwijać i tworzyć jeszcze lepsze treści ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠   Układ Otwarty nagrywamy w ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bliskostudio.pl ⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠   Mecenasi programu:     e2V ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://e2v.pl/⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠

Radio Naukowe
#191 Dawni Słowianie - historia ludu, który zdominował potężną część Europy | dr Paweł Szczepanik

Radio Naukowe

Play Episode Listen Later Mar 21, 2024 87:11


Transkrypcja na https://radionaukowe.pl/podcast/slowianie/Wsparcie: https://patronite.pl/radionaukowe***U szczytu swojej potęgi Słowianie zasiedlali ponad jedną trzecią Europy. Zajmowali tereny na wschód od Łaby (Słowianie Połabscy), na wschód od Adriatyku, mieszkali na terenie Grecji. Pojawili się po okresie wielkiej wędrówki ludów, czyli pod koniec V i na początku VI wieku. O ich (naszym!) pochodzeniu rozmawiam dziś z dr. Pawłem Szczepanikiem z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.Jak ogromna większość ludów europejskich, Słowianie wywodzą się z kultury praindoeuropejskiej. Rozprzestrzenienie się na większy obszar Europy, w tym tereny współczesnej Polski, zaczęło się prawdopodobnie z Naddnieprza (prawdopodobnie, bo dyskusje wciąż trwają, o czym szczegółowo mówimy w odcinku).Skąd ten sukces? Przedstawiciele tzw. kultury kijowskiej pojawili się na terenach częściowo zdepopulowanych przez zmiany klimatyczne, spowodowany nimi gwałtowny spadek plonów i plagi chorób, w momencie, kiedy mieszały się tu wpływy różnych kultur. Niektóre obszary były wprost wyludnione, na innych pojawienie się słowiańskiej ludności mogło wręcz pomóc w przetrwaniu pozostałym. - Trzeba podkreślić, że to, co przynieśli ci wcześni Słowianie ze Wschodu, to jest bardzo prymitywna kultura materialna, która wydaje się, że doskonale odpowiadała tym trudnym warunkom życia - mówi dr Szczepanik.Niestety, nie mamy do dyspozycji do słowiańskich pisanych źródeł przedchrześcijańskich. -  Runy słowiańskie to jest totalny wymysł, taki fantazmat, nie mamy do czynienia z takimi zabytkami. I to nie dlatego, że ich nie znaleźliśmy, że one może się znajdą czy coś takiego. Po prostu Słowianie posługiwali się słowem - podkreśla archeolog.Nieco informacji znajdujemy w źródłach pisanych innych kultur, np. w Bizancjum.  Aczkolwiek pisano o nich głównie jako o ludzie dzikim i brutalnym. – Zauważenie Słowian przez kronikarzy rzymskich sugeruje, że musieli oni odgrywać istotną rolę – zauważa przy tym dr Szczepanik. Na pewno Słowianie handlowali z przedstawicielami innych kultur, sprzedawali m.in. nadwyżki ogromnych bogactw naturalnych: futra, miód, wosk, bursztyn.Mieszkano w drewnianych półziemiankach, zaś zmarłych głównie palono. Zachowane źródła materialne sugerują, że żyli w ustroju demokracji wojennej: pojawiały się wśród nich elity (zachowały się np. charakterystyczne, dość wyszukane ostrogi), które przejmowały władzę w okresie wojny.Prawdziwe fortuny i idący za nimi rozkwit wzięły się jednak z innego źródła. Ilość znalezionego na terenie Polski arabskiego srebra z okolic IX-X wieku wskazuje, że zręby polskiej państwowości postawiono… na zarobkach z handlu niewolnikami. – Słowianie z Wielkiej Morawy byli po prostu łowcami i handlarzami niewolników – opowiada mój gość. Na terenie Pragi znajdował się największy targ niewolników w średniowiecznej Europie, a Słowianie (również Polanie i Mieszko I) powszechnie sprzedawali do kalifatów arabskich innych Słowian, chociaż najpewniej nie własną lokalną ludność. Co ciekawe, niektórzy słowiańscy niewolnicy zrobili spore kariery!W odcinku usłyszycie też, jakie ślady po Słowianach zachowały się w Skandynawii (nie były to wyprawy pokojowe), czy dogadalibyśmy się z Prasłowianami (to bardzo prawdopodobne), czy Biskupin jest słowiański (skomplikowane) i dlaczego wojownicy mogli walczyć nago.