Podcasts about edukacja

Witajcie, witajcie, Młode Umysły! Czujne z was obserwatorki, baczni badacze… Przed Wami odcinek pełen pytań o zjawiska towarzyszące nam na co dzień… fizyka wokół nas!

W dzisiejszej audycji Kazimierz Gajowy omawia hegemonię Hezbollahu, wojnę tej formacji z Izraelem, a także kwestię edukacji w Libanie.

Tydzień, w którym Karol Nawrocki święci swoje największe polityczne triumfy. Spotkanie z Donaldem Trumpem w Białym Domu, zaproszenie na szczyt G20 i deklaracje o obecności wojsk USA w Polsce - to wydarzenia, które dominowały w polskiej polityce. Ale obok sukcesów prezydenta, w kraju toczy się gorąca dyskusja o nowym przedmiocie w szkołach - Edukacji Zdrowotnej. Czy to potrzebna reforma, czy kolejny „HiT”, który podzieli rodziców i uczniów? A na dokładkę awantura w Trybunale Stanu - chaos proceduralny i polityczne przepychanki pokazują, że wymiar sprawiedliwości jest w głębokim kryzysie.

Z okazji 5. urodzin naszego portalu zapraszamy Was do wspólnego świętowania! Organizujemy wyjątkowy Kongres pt. „Wielka Polska 2.0”, którego momentem kulminacyjnym będzie prezentacja ponad dwustustronicowego manifestu redakcji Nowego Ładu pt. „Nowy Ład. O Polsce i Polskości w XXI wieku”

To opowieść o zwycięstwach i klęskach, o granicach ludzkiej wytrzymałości i obsesji, która zamienia wodza w legendę. Kim naprawdę był Aleksander? Twórcą nowego świata - czy niszczycielem, który nie potrafił się zatrzymać? Przed Wami historia młodego Macedończyka, który wyruszył w podróż, by zmienić świat. Uczeń Arystotelesa, syn króla Filipa II i królowej Olimpias, marzyciel zapatrzony w Achillesa. Zjednoczył Grecję, przekroczył Hellespont, zniszczył potęgę Persji, został faraonem w Egipcie i królem królów w Babilonie. Ale im dalej szedł, tym bardziej gubił samego siebie. Armia się buntowała. Przyjaciele odchodzili. Granice imperium zacierały się w piaskach pustyń i dżunglach Indii. A on sam zaczął wierzyć, że jest istotą ponadludzką. W tym odcinku Podcastu Historycznego opowiadam o drodze Aleksandra: od dzieciństwa w cieniu Filipa II, przez pierwsze triumfy pod Granikiem i Issos, po apogeum chwały w bitwie pod Gaugamelą. Zajrzymy do Egiptu i słynnej wyroczni w oazie Siwa, przejdziemy przez dramatyczne kampanie w Baktrii i Indiach, by dotrzeć aż do tragicznego finału w Babilonie w 323 r. p.n.e. A na koniec zastanowimy się – kim był Aleksander? Dobrego słuchania! Rafał Timeline: 0:00 Intro 1:26 Prolog: Echo Wśród Ruin 5:42 Rozdział I: Dziecko Dwóch Światów. 8:47 Filip II – ojciec Aleksandra 12:48 Falanga Macedońska 20:29 Polityka Filipa II; Bitwa pod Cheroneą 338 pne. 28:37 Olimpias (Matka Aleksandra) 32:42 Edukacja pod okiem Arystotelesa 39:45 Atmosfera gęstnieje; pierwsze spiski na dworze. 43:35 Rozdział II – Król Chory na Nieśmiertelność. Zamach na Filipa II i przejęcie tronu (336 r p.n.e) 48:28 Bunt greckich polis i zniszczenie Teb ( 335 r p.n.e) 52:04 Rozdział III: Marzenie o Azji; Plany inwazji na Persję odziedziczone po Filipie. 59:24 Przekroczenie cieśniny Hellespont 334 r. p.n.e. 1:03:46 Początek kampanii – bitwa nad Granikiem (334 r. pne) 1:08:03 Oblężenie Halikarnasu (334/333 r. p.n.e) 1:12:25 Rozdział IV: Pierwsze Starcie z Dariuszem III; Bitwa pod Issoss 333 r. p.n.e. 1:17:11 Zdobycie perskiego obozu i wzięcie w niewolę rodziny królewskiej 1:21:38 Rozdział V: Egipt, Faraon i Bóg. Oblężenie Tyru. 1:26:26 Wejście do Egiptu bez walki (332 r. p.n.e) Wyrocznia Amona w oazie Siwa. 1:30:06 Założenie Aleksandrii 1:32:59 Rozdział VI: Apogeum: Gaugamela (331 r.p.n.e) 1:39:53 Skutki bitwy pod Gaugamelą; ucieczka Dariusza, dalsze natarcie Aleksandra 1:43:44 Śmierć Dariusza i przejęcie imperium. 1:47:21 Rozdział VII: Imperium-Labirynt; podbój Baktrii i Sogdiany 1:53:16 Małżeństwo z Roksaną 327 r. p.n.e 1:55:19 Napięcia wśród Macedończyków – bunty i spiski 1:59:29 Imperium jak Labirynt 2:02:17 Rozdział VIII – Indie – granica wytrzymałości; przekroczenie Indusu 2:07:51 Bitwa nad Hydaspes (326 r. p.n.e) 2:12:56 Podsumowanie dotychczasowej historii 2:16:13 Bunt nad Hyphasis (rzeka Bjas) 2:18:37 Powrót i marsz przez pustynię Geodrozji (325 r. p.n.e.) 2:22:42 Rozdział IX – Babilon: koniec mitu. Powrót do centrum imperium i plany nowych podbojów. 2:28:56 Śmierć Aleksandra Wielkiego 323 r. pne 2:31:19 Rozdział X: Rozpad Imperium; dziedzictwo 2:37:03 Aleksander jako wzorzec dla późniejszych wodzów 2:39:49 Epilog: Twórca czy Niszczyciel? 2:41:54 Outro 2:43:50 Patronite 2:45:20 Ciekawostka Zostań Patronem! https://patronite.pl/podcasthistoryczny Wsparcie jednorazowe: https://suppi.pl/podcasthistoryczny Źródła: https://pastebin.com/FU8sTj4n TT: https://twitter.com/sadowski_rafal IG: https://www.instagram.com/rafal_sadowskii Patroni: https://pastebin.com/KE4LcYLT Dziękuję, że towarzyszycie mi na pokładzie tego statku podczas podróży przez fale historii!

Witajcie, witajcie Młode Umysły! LAMU w tym sezonie nie powiedziało jeszcze ostatniego słowa! Przed nami odcinek 9, a w nim wiele celnych obserwacji i pytań dotyczących naszego ciała… 

Od 1 września obowiązuje nowy przedmiot szkolny - edukacja zdrowotna. W tym roku jeszcze jest on nieobowiązkowy. - Skala dezinformacji niektórych środowisk, niektórych osób, które chcą wplątać ten przedmiot w jakąś polityczną, światopoglądową walkę jest olbrzymia i musimy z nią walczyć - powiedziała w Polskim Radiu 24 wiceszefowa resortu Paulina Piechna-Więckiewicz.

Edukacja zdrowotna w tym roku szkolnym zastąpiła wychowanie do życia w rodzinie. - Ten przedmiot ma obowiązywać już od czwartej klasy szkoły podstawowej. Pojawia się tam tematyka sfery intymnej człowieka, a dzieci w tym wieku jeszcze nie za bardzo tą tematyką się interesują - powiedział były szef MEN w rozmowie z Rochem Kowalskim.

Edukacja zdrowotna porusza tematy istotne zarówno dla dzieci, jak i dla całego społeczeństwa - podkreślał w Polskim Radiu 24 prof. Andrzej Szeptycki, wiceminister nauki. - Kościół skupia się na seksie? Niektórym się wszystko kojarzy - mówił wiceminister, odnosząc się do krytyki, jaką wobec edukacji zdrowotnej formułują hierarchowie Kościoła i prawicowe organizacje.

Pierwszy września to nie tylko początek roku szkolnego, ale także start reformy edukacji „Reforma26. Kompas Jutra”. W tym odcinku Marzena Tabor-Olszewska rozmawia z Joanną Ćwiek-Świdecką, dziennikarką „Rzeczpospolitej”, oraz Grzegorzem Cygonikiem z Polskiej Unii Edukacyjnej o tym, jak nowe przedmioty, zmiany w wychowaniu fizycznym, ograniczenie liczby godzin religii i nowe regulacje dotyczące nauczycieli wpłyną na polską szkołę. Kup subskrypcję „Rzeczpospolitej” pod adresem: https://czytaj.rp.pl

W tym odcinku Digitalks moim gościem jest Adam Pustelnik – wiceprezydent Miasta Łodzi. Rozmawiamy o miastach przyszłości, o transformacji Łodzi z ośrodka przemysłowego i "sypialni Warszawy" w miejsce, które przyciąga nowe talenty, startupy i duże inwestycje.Jakie wyzwania stoją przed współczesnymi miastami? Dlaczego część z nich się wyludnia, a inne dynamicznie się rozwijają? Co robi Łódź, by zatrzymać młodych ludzi i stać się magnesem dla nowych mieszkańców? Zapraszam do słuchania i oglądania!

Witajcie, witajcie Młode Umysły! DZIECKIEM BYĆ – taki jest temat przewodni ósmego odcinka LAMU sezonu 2025!

Edukacja zdrowotna nie jako ideologiczna kontrowersja, lecz jako wsparcie dla uczniów – dr Katarzyna Lubnauer tłumaczy, dlaczego nowy przedmiot ma być realną pomocą w trudnych sytuacjach rodzinnych, walce z uzależnieniami czy dezinformacją. W rozmowie także o planowanych zmianach w programie nauczania – zamiast HiT pojawi się edukacja obywatelska, a na lekcjach języka polskiego moduł edukacji medialnej. Ministerstwo Edukacji stawia też czoła problemowi absencji – będą grzywny za niechodzenie do szkoły. Wciąż brakuje nauczycieli, ale liczba wakatów nieco spadła. Czy podwyżki rzeczywiście zachęcają do pracy w zawodzie?

Przejdź swoją metamorfozę: https://grzegorzkusz.pl/mfkonkurs

W najnowszym odcinku serii „Powojnie” opowiadam o Libii rządzonej przez Muamara Kaddafiego. Przedstawiam historię tego kraju od początku XX wieku oraz drogę, która doprowadziła do przewrotu i przejęcia władzy przez młodego wojskowego.nOpisuję pierwsze lata jego rządów – czas reform i radykalnych zmian. Prawo podporządkowano zasadom islamu, a kościoły przekształcano w meczety. Monarchiści i zwolennicy dawnego ustroju trafiali do więzień. Równocześnie ruszyły ambitne projekty infrastrukturalne – powstawały nowe szkoły, szpitale i drogi. Edukacja i opieka zdrowotna stały się bezpłatne. Środki na te inwestycje pochodziły z gigantycznych dochodów z ropy, które wcześniej trafiały głównie do kieszeni elit i otoczenia libijskiego króla. Kaddafi miał inną filozofię – uznał, że większa część zysków powinna trafiać do społeczeństwa. Jednym z największych przedsięwzięć jego epoki była Wielka Sztuczna Rzeka – monumentalny system rurociągów i zbiorników, który miał dostarczać wodę spod Sahary do największych libijskich miast. Był to projekt budzący podziw na całym świecie.Więcej na ten temat w najnowszym odcinku – zapraszam do słuchania!

Edukacja jest drogą do ogromnych możliwości, ale w Australii przez zbyt długi czas uczniowie z rdzennych rodzin zmagali się z trudnościami w osiąganiu sukcesów. Choć wciąż jest wiele do zrobienia , jednak zachodzą pozytywne zmiany. Coraz więcej uczniów rdzennego pochodzenia kończy szkołę, uniwersytety włączają wiedzę Pierwszych Narodów do programów nauczania, a inicjatywy prowadzone przez społeczności przynoszą realne efekty. W tym odcinku usłyszymy wypowiedzi, również ekspertów ds. edukacji rdzennych mieszkańców jak i samych uczniów o tym, co działa, dlaczego edukacja kulturowa jest ważna i w jaki sposób wiedza rdzennych społeczności oraz kultura zachodnia mogą się łączyć, aby przynieść korzyści wszystkim uczniom.

Czy w erze sztucznej inteligencji możemy jeszcze mieć pewność, że „ja w Internecie” to naprawdę ja? W najnowszym odcinku Rozmów Sebastiana Stodolaka w Świetlicy Wolności wiceprezes WEI rozmawia z Janem Szajdą – inżynierem informatyki i współwłaścicielem firmy IDENTT – o cyfrowej tożsamości, biometrii, oszustwach „na PESEL” i wyścigu technologicznym z cyberprzestępcami. Dowiesz się, dlaczego stuprocentowe bezpieczeństwo w sieci to mit, jak AI jednocześnie zwiększa nasze możliwości i ryzyka, dlaczego Europa może przegrać technologiczny wyścig oraz czy naprawdę powinniśmy zlikwidować anonimowość w Internecie. To rozmowa o granicach prywatności, przyszłości weryfikacji online i tym, co czeka rynek nowych technologii w świecie coraz bardziej cyfrowym – i coraz mniej anonimowymNajważniejsze tematy rozmowy:

⚖️ KANCELARIA PRAWNA ➛ https://wilczek-kancelaria.pl/ Kancelaria na hasło "sprawki" udziela porad, świadczy pomoc i kompleksową obsługę prawną na preferencyjnych warunkach.Zostań naszym PATRONEM (4 możliwości)

„Dom jest tam, gdzie są książki”. Czym jest literatura dziecięca w czasie wojny? Terapią? Formą oporu? A może czystą czułością? W specjalnej mini-serii podcastu Glubb Dub Drib gościła stypendystka Rozstajów Olha Kuprian – pisarka, eseistka i autorka literatury dziecięcej, która mieszka i tworzy w Kijowie.Kuprian rozmawiała z Marcinem Gaczkowskim o pisaniu w czasie wojny, codzienności ukraińskich dzieci i o tym, czego literatura może nauczyć dorosłych – jeśli tylko pozwolą dzieciom mówić. Autorka mówi także o wojennej rutynie, szczęściu ukrytym w ulotnej codzienności i o tym, że dzieci w Ukrainie nie będą miały innego dzieciństwa.***Marcin Gaczkowski zaprasza do wysłuchania specjalnej mini-serii odcinków w ramach podcastu Glubb Dub Drib. Jego bohaterami są pisarki i pisarze z Ukrainy nagrodzeni stypendium Rozstaje 2025. Partnerem programu jest Kolegium Europy Wschodniej.Olha Kuprian w ramach programu Rozstaje opublikowała dwa teksty prezentujące ukraińską rzeczywistość kulturalną w czasie wojny:„Książki z miłości, nie dla wojny” w Dwutygodniku„To jest właśnie dom” w Magazynie Literacki Książki***GLUBB DUB DRIB to podcast literacki NEW – literacka podróż na wyspę czarnoksiężników. Odsłaniamy archipelagi nieoczywistych tekstów i poznajemy magów słowa – prozatorskiego, poetyckiego, puszczanego samopas oraz wiązanego, często przełożonego.Autorem podcastu jest Marcin Gaczkowski literaturoznawca, historyk, publicysta. To jeden z założycieli portalu Rozstaje.art, współpracownik kwartalnika „Czas Literatury”, Polskiego Radia dla Ukrainy i Programu Drugiego Polskiego Radia. Tłumacz literatury ukraińskiej.***Program stypendialny realizowany jest w ramach projektu «Regained Culture. Ukrainian voices curate Ukrainian culture» finansowanym ze środków Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.Stypendium dla Olhi Kuprian ufundowała Fundacja Kościuszkowska.Program organizuje Stowarzyszenia Folkowisko i Rozstaje.art.Partnerami projektu są Kolegium Europy Wschodniej, Global Voices, BÁZIS – Magyar Irodalmi és Művészeti Egyesület Szlovákiában, FISZ Fiatal Írók Szövetsége, Сенсор Медіа i Česká asociace ukrajinistů, z.s.  

Witajcie, witajcie Młode Umysły!W szóstym odcinku LAMU w sezonie 2025 — zwierzęta i osobliwości! I to jakie…

Nie będziemy dziś rozmawiać o kawie, ale o wodzie. Nadal wiemy o niej zaskakująco mało – mimo że jest kluczowa nie tylko w gastronomii, ale i w całym naszym życiu. Moim gościem jest Maja Kulikowska z BRITA Polska, która od 20 lat zawodowo zajmuje się wodą i wie o niej naprawdę wiele.Linki:- Strona domowa- Instagram | X/Twitter- Gość: Maja Kulikowska- BRITA Polska- Kontakt do BRITAPartnerzy:- Palarnia kawy HAYB (w odcinku kod -10% na kawy i herbaty!)- BRITA PolskaProwadzący: Krzysztof KołaczMam prośbę: Oceń ten podcast w Apple Podcasts oraz na Spotify. Zostaw tyle gwiazdek, ile uznasz. Twoja opinia ma znaczenie!Zainteresowany współpracą? Pogadajmy! kawa@boczemunie.plSłuchaj, gdzie chcesz: Apple Podcasts | Spotify i przez RSS.Rozdziały:(00:00:15) INTRO(00:00:48) Wstępniak(00:04:51) Gość: Maja Kulikowska(00:07:23) Parametry wody(00:10:54) Koło wody od BRITA(00:14:25) Czy woda kranowa jest bezpieczna?(00:19:05) Woda butelkowana, czy raczej dieta?(00:27:02) A co usuwają filtry?(00:33:29) Ekologia i system kaucyjny od października 2025 r.(00:37:30) Gwarancje BRITA(00:41:05) Podsumowując

Dziś w programie sprawdzimy, co zawiera przyjęta przez  Senat uchwała w 45. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych; przypomnimy także pierwszą audycję w języku polskim jaką wyemitowało Radio Wolna Europa 75 lat temu; następnie porozmawiamy o projekcie Archiwum Polskiego Radia „Audionauci”, przygotowanym w 100 rocznicę Polskiego Radia i w roku, gdy drugi w historii polski astronauta poleciał w kosmos; na koniec gość programu prosto z Chicago opowie o polonijnej edukacji w Stanach Zjednoczonych. Zapraszamy!

– Zawsze twierdzę, że rośliny potrafią wszystko, tylko my jeszcze nie wszystko o nich wiemy – śmieje się gość odcinka, prof. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Dostrzeżmy zatem to, co na co dzień przegapiamy: zapraszamy do królestwa roślin, ich komunikacji, strategii i sposobów na odbierania świata.Podstawowym sposobem komunikacji roślin są sygnały chemiczne. Rośliny wydzielają związki lotne o różnych funkcjach. Kluczowe jest oczywiście rozmnażanie: roślina musi przyciągnąć do siebie zwierzę, które pomoże jej przenieść pyłek we właściwe miejsce. To jednak nie wszystko. Trzeba też odstraszyć inne zwierzęta, które mogłyby chcieć daną roślinę pożreć.Niezwykłe jest to, że choć nie mają układu nerwowego, który błyskawicznie przenosiłby informacje, rośliny potrafią przekazać to, co ważne. Kiedy dochodzi do uszkodzenia na przykład łodygi czy liścia, to w miejscu uszkodzenia zaczyna wydzielać się substancja, która rozchodzi się w soku całej rośliny informując, że jest zagrożenie i teraz pora zainwestować energię w produkcję na przykład gorzkiego, odstraszającego roślinożercę smaku. Z badań naukowców wynika, że niektóre rośliny potrafią też nadawać takie ostrzeżenia w formie lotnej, chemicznego związku, który dociera też do innych roślin w pobliżu i one też na nie reagują (możliwe, że „podsłuchują” albo raczej „podwąchują”, jak mówi prof. Zych). Drugi kluczowy sposób komunikacji, przede wszystkim ze zwierzętami, to bodźce wizualne. Kwiaty roślin wiatropylnych są skromne, nie potrzebują tej funkcji. – Kwiaty wyglądają pięknie, my kochamy sobie je stawiać w wazonach i obdarowywać się nimi, choć to takie ekscentryczne, jak się pomyśli, że to są odcięte organy płciowe innych form życia – zauważa prof. Zych. Bo kolorowe kwiaty mają przyciągnąć owady-zapylacze i doprowadzić do rozmnożenia rośliny.W odcinku usłyszycie też o roślinach, które wizualnie upodabniają się do owadów, żeby je oszukać (jak dwulistnik pszczeli na okładce odcinka), o tym, że naukowcy wciąż odkrywają nowe pola komunikacji roślin (z pewnego eksperymentu wynika, że reagują na fale dźwiękowe!) i jak uszkodzona roślina potrafi wezwać na pomoc naturalnych wrogów swojego oprawcy. Długo rozprawiamy także o „zmysłach” roślin. Polecamy, odcinek w sam raz na lato!

Myślisz, że musisz zrobić coś specjalnego, by zasłużyć na podstawowe potrzeby? Nie musisz. To wszystko więzienie przekonań i słów, w które uwierzyłaś. Da się z niego wydostać. Zróbmy ten pierwszy krok.Hej! Nazywam się Weronika Cieślak. Jestem Psychodietetyczką i przyszłą Psycholożką. Pracuję z osobami z zaburzeniami odżywiania. Edukuję w Internecie o zdrowej relacji z jedzeniem i sobą, podając "wiedzę na talerzu"

– Potrzeba nam jest otwartej rozmowy, debaty na temat migracji, w której domagam się prawa do niuansu – mówi gość odcinka, prof. Paweł Kaczmarczyk, dyrektor Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego. A o te niuanse trudno, bo migracje rozgrzewają do czerwoności emocje społeczne. W RN podejmujemy się dziś prawie niemożliwego: zapraszam na spokojną, rzetelną rozmowę o migracji. Z podaniem liczb, źródeł, bez bagatelizowania zagrożeń, ale też bez podkręcania ich.– Nikt przy zdrowych zmysłach nie powie, że migracje są albo jednoznacznie dobre, albo jednoznacznie złe – podkreśla prof. Kaczmarczyk. Jego zdaniem to, co by bardzo pomogło w tej debacie na temat migracji, to normalizacja tego zjawiska. Migracje były, są i będą; w odcinku mówimy również właśnie o kontekście historycznym.Prof. Kaczmarczyk przytacza dane, z których wynika, że niemal połowę wszystkich migracji w krajach OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) stanowią migracje zarobkowe, na drugim miejscu są migracje związane z procesem łączenia rodzin i około 10% stanowią migracje, które można określić jako humanitarne. W Polsce, według raportu Deloitte przygotowanego na zlecenie Agencji ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), uchodźcy z Ukrainy przyczynili się do wypracowania 2,7% PKB Polski w 2024, a większość takich osób w wieku produkcyjnym pracuje (69%).Polska stała się krajem imigracji w ciągu zaledwie 10 lat, to dziś mamy szansę na uniknięcie błędów niektórych krajów Zachodu (mowa głównie o Francji).  –  To, że na poziomie zagregowanym efekty migracji są pozytywne, bo one naprawdę są pozytywne, to nie oznacza, że nie ma ludzi, którzy na tym tracą. Rolą państwa jest zadbanie, żebyśmy dzielili się zarówno korzyściami, jak i kosztami z migracji – mówi prof. Kaczmarczyk. Tymczasem, jak mówi, mamy do czynienia z prywatyzacją sfery migracji, czyli sytuacją, w której korzyści związane z migracją są przechwytywane przez pracodawców, ale koszty związane z obecnością migrantów przejmuje państwo.W odcinku usłyszycie też pytania o konflikty kulturowe, o to, czy istnieje związek między przestępczością a wzrostem imigracji, mówimy o eurocentryźmie dyskusji o migracjach, a także o tym, jak w publicznej dyskusji przed Brexitem mówiono na Wyspach o pracownikach z Polski i jak wygląda polityka migracyjna w naszym kraju.Robimy dobrą robotę? Wesprzyj nas na https://patronite.pl/radionaukowe Przydatne źródła:https://www.oecd.org/en/publications/international-migration-outlook-2024_50b0353e-en.html https://www.nature.com/articles/s41597-019-0089-3https://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.38.1.181https://irregularmigration.eu/wp-content/uploads/2024/10/MIRREM-Kierans-and-Vargas-Silva-2024-Irregular-Migrant-Population-in-Europe-v1.pdfhttps://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.30.4.31https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7768760/https://link.springer.com/article/10.1007/s12134-020-00790-1https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/01979183211032677https://www.penguin.co.uk/books/455478/how-migration-really-works-by-haas-hein-de/9780241998779https://youtu.be/rxItmdmCglQ?si=P7b43SK29fNhA5l3https://audycje.tokfm.pl/gosc/25233,prof-Hein-de-Haas 

Witajcie, witajcie, toż to już czwarty odcinek LAMU sezonu 2025, a w nim wybieramy się w podróż…. polecimy w kosmos, zanurkujemy na dno oceanu a nawet dowiercimy się do wnętrza ziemi. Czy inne planety pachną tak samo jak Ziemia? Sara, 3lCzy jest życie w Układzie Słonecznym? Henryk, 9lCzy kosmici istnieją? Staś, 9lCzy kiedyś Księżyc ucieknie Ziemi? Kinga, 8lDr Anna Łosiak, geolożka planetarna, Instytut Nauk Geologiczny PANCzy da się obliczyć wagę Ziemi? Jeśli tak, to ile ona waży? Alicja, 11lDr Jakub Ciążela, geolog, Instytutu Nauk Geologicznych PANDlaczego Ziemia się obraca? Zosia, 4,5lCzemu jak Ziemia się obraca, my tego nie czujemy? Nina, 6,5lDr Anna ŁosiakJak powstała zima? Maciek, 5lJak się tworzą tornada? Tadzio, 5lSkąd się biorą cyklony? Jaś, 9lDr Dariusz Baranowski, Instytut Geofizyki PANJak ocean nie wsiąka w ziemię? Natalka, 8lJak woda drąży jaskinie? Jaś, 7lCo by się stało, gdyby ze środka Ziemi zniknęła lawa? Julek, 6lDr Jakub CiążelaFajne i wartościowe treści w Radiu Naukowym powstają dzięki wsparciu patronek i patronów. Dołącz, jeśli słuchasz nas regularnie: patronite.pl/radionaukowe 

Z prof. Michałem Kleiberem spotykamy się w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk, ale to tylko jedna z licznych instytucji, z którymi gość tego odcinak jest i był związany w ciągu bogatego życiorysu.Specjalizuje się w technikach komputerowych, szczególnie modelowaniu komputerowym, był ministrem nauki i informatyzacji, doradcą społecznym Prezydenta RP. Jest popularyzatorem nauki i jednym z czołowych polskich ekspertów do spraw innowacyjności. – Niestety innowacyjność łączy się z ryzykiem. Trzeba zawsze dopuszczać możliwość porażki i zachęcać ludzi do tego, żeby się tym nie zrażali – tak profesor opisuje główną jego zdaniem przeszkodę mentalnościową, która spowalnia wprowadzanie innowacji w polskim biznesie. – I jeszcze muszą być sprzyjające regulacje oraz media, które kładą nacisk na sukcesy innowacyjne, nagłaśniają je.Jedną stroną innowacji jest biznes, a drugą ci, którzy są w stanie innowacje wymyślić, a więc naukowcy. Obie mają swoje kłopoty: przedsiębiorcy często nie potrafią dokładnie wskazać, czego potrzebują, a naukowcy bywa, że nie potrafią opowiadać o swoich pomysłach i badaniach językiem zrozumiałym dla laika. A nawet jeśli się w końcu porozumieją, to niewiele osób się o tym dowie, bo w mediach głównego nurtu nie ma takie tematy miejsca lub jest go bardzo niewiele. – Cały czas marzę o tym, żeby kiedyś było spotkanie w mediach popularnych, gdzie siedzi trzech przedsiębiorców i trzech badaczy i rozmawiają o tym, jakie są wyzwania przed taką współpracą – mówi prof. Kleiber.Doświadczenia zebrane podczas lat pracy za granicą uczuliły naszego gościa również na kwestię regulacji prawnych stosowania sztucznej inteligencji. – To jest już naprawdę najwyższy czas, żeby politycy się skoncentrowali na tym – wskazuje. Pytany o społeczną podatność na coraz doskonalsze, dzięki AI, fejki przyznaje: – Jestem zdania, że demokracja jest w kryzysie. W odcinku usłyszycie też, dlaczego profesor nie przyjął pewnych propozycji politycznych (a te były poważne), co go kulturowo zaskoczyło w Japonii, jaki sport jest najfajniejszy i w jakim wieku zaczyna się prawdziwe życie. Jest też sporo refleksji na temat Unii Europejskiej oraz doniesienia z forum UNESCO, gdzie Rosja prężnie prowadzi swoją politykę, na której ucierpiała Stocznia Gdańska.Rozmowa jest czwartą odsłoną 5-odcinkowego cyklu wywiadów z doświadczonymi i zasłużonymi uczonymi, jaki powstaje we współpracy Radia Naukowego i Polskiej Akademii Nauk w ramach projektu „Nauka mojej młodości”.***Robimy dobrą robotę? Zajrzyj i rozważ, czy warto się dorzucić: https://patronite.pl/radionaukowe

Witajcie, witajcie! Trzeci odcinek LAMU 2025, a w nim samo dobro: kupy i walki dinozaurów, ptaki, a nawet foki! ZapraszamyJak naukowcy odróżniają zwykłe kamienie od kup dinozaurów? Marysia, 8lDr Grzegorz Niedźwiedzki, paleontolog, Uniwersytet w UppsaliCzemu tyranozaur zieje grozą? Miłosz, 5,5lDlaczego T-Rex to taki znany dinozaur? Ambroży, 6lJaki dinozaur by powalił T-rexa? Tadzik, 5lDr Daniel Tyborowski, paleontolog, Wydział Geologii Uniwersytetu WarszawskiegoJakiego koloru dinozaury miały skórę i skąd my o tym wiemy? Olga, 8lMarcin Ambrozik, paleoartysta, dr Grzegorz NiedźwiedzkiCzy dinozaury naprawdę wyglądały tak, jak ludzie układają ich kości? Jaś, 8lDr Daniel TyborowskiJakich narzędzi używają naukowcy i jak kilofami tak kopią w ziemi, że nie rozwalają się szkielety? Gucio, 4l Dr Wojciech Filipowiak, archeolog, Pracownia Archeologiczna w Wolinie, dr Grzegorz Niedźwiedzki Jak duże ptaki potrafią latać, skoro są ciężkie? Kasia, 7lDlaczego strusie nie latają? Dawid, 8lSkoro ptaki mają puste kości, to gdzie im się wytwarza szpik kostny? Tymon, 9 lProf. Piotr Tryjanowski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Czy to prawda, że foki i niedźwiedzie polarne mają tego samego przodka? Staś, 7lDr Daniel Tyborowski   W odcinku zapowiadałam linki. Oto one:Obrazy Marcina Ambrozika znajdziecie tutajhttps://www.artstation.com/artwork/QKGeAd https://www.youtube.com/@unearthed-1 A w sprawie oglądania wykopalisk w Wolinie piszcie tu:https://www.facebook.com/PracowniaArcheologicznaWolin Zwykle można zaglądać do archeologów od wtorku do soboty między 9 a 15

W kolejnym odcinku podcastu JustBogini omawia kluczowe czynniki wpływające na autorytet w biznesie.Justyna podkreśla potrzebę tworzenia treści, które nie tylko edukują, ale także wyrażają osobiste wnioski i refleksje, które prowadzą do efektywnej sprzedaży. Posłuchasz m.in. o tym:co potrzebują usłyszeć klienci;o motywacji i prezentacji rozwiązań;o roli zaufania, relacji i przemyślanej strategii.To będzie niezwykle istotne w kontekście Twojego myślenia o biznesie.Posłuchaj i wykorzystaj to, działaj mądrze i buduj swoją pozycję liderki.Naucz się budować swój autorytet i zapisz się na darmowy trening:https://justdeliciousx.kit.com/bezplatny-trening___________________________________________Spis treści:00:00 Wprowadzenie do autorytetu w biznesie01:03 Czynniki odbierające autorytet04:20 Prezentowanie efektów klientów06:30 Motywacja a autorytet09:48 Edukacja vs. osobiste wnioski14:08 Budowanie autorytetu w treściachSprawdź aktualne kursy i masterclassy na: www.akademishakti.plInstagram @JustBogini: https://www.instagram.com/justbogini/Instagram @akademia.shakti: https://www.instagram.com/akademia.shakti/

Witajcie witajcie! Przed nami drugi odcinek LAMU lata 2025 roku. Temat przewodni: język, słowa, komunikacja oraz zmaganie się z pisaniem i czytaniem.Dlaczego pieski nie umią mówić? Levi, 4lDlaczego koty mruczą? Iga, 10lDlaczego lamy plują? Michał, 7lDr Magdalena Jarzębowska, nauczycielka biologii, przyrody i chemii, edukatorka przyrodniczaJak powstały słowa w języku? Jak ludzie ustalili słowa na różne rzeczy, jak porozumiewali się, gdy nie mieli jeszcze języka? Na przykład jak ustalili, że drzewo będzie się nazywało drzewem? Tadek, 8lDr Marcin Wągiel, lingwista z Uniwersytetu Wrocławskiego, związany też z Uniwersytetem Masaryka w Brnie oraz Centrum Językoznawstwa Ogólnego im. Leibniza w BerlinieKto pierwszy wymyślił cyferki? Leon, 7lDr Tomasz Miller, fizyk matematyczny z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu JagiellońskiegoDlaczego niektóre dzieci piszą w odbiciu lustrzanym literki albo cyferki? Hela, 7,5lDlaczego trzeba aż tak długo się uczyć czytać, a nie można sobie po prostu coś zrobić i natychmiast umiesz czytać? Piotrek, 8ldr Katarzyna Chyl-Tanaś, neurobiolożka, Instytut Badań Edukacyjnych - Państwowy Instytut BadawczyCzy rośliny porozumiewają się ze sobą? A jeśli tak, to w jaki sposób? Ignacy, 9lProf. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu WarszawskiegoDziękujemy, że jesteście z nami! LAMU powstaje dzięki wsparciu społeczności patronek i patronów. Zajrzyjcie, jak to działa: https://patronite.pl/radionaukowe

Cofnijmy się myślą do czasów zaborów. Mamy koniec XIX wieku, Rzeczpospolita formalnie nie istnieje, podzielona między trzy państwa. Jest jednak miejsce, które w tym trudnym czasie stanowi ostoję polskości, jak magnes przyciąga rodaków z innych zaborów i z zagranicy. W podejmowaniu decyzji bierze tu udział polski samorząd, można studiować na polskim uniwersytecie, iść do polskiego teatru, kupować polskie gazety. Coś bezcennego.***Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Witajcie, witajcie! Są wakacje, jest LAMU! Zapraszamy na piąte lato, w którym wspólnie będziemy badać tajemnice świata, a na Wasze pytania odpowiadają suuuper mądrzy ludzie – naukowcy! W tym odcinku: tajemnice roślin, bursztynu i bakterii. Zapraszamy!Czemu pokrzywy wszędzie rosną, a nikt ich nie sieje? Kuba, 9lJak drzewa tak wysoko wciągają wodę? Ignaś, 6lPo co drzewom żywica? Julka, 7lOdpowiada prof. Marcin Zych, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu WarszawskiegoJak owady zachowują się w bursztynie? Edi, 6lJak się tworzy bursztyn? Łucja, 7lDlaczego bursztyn znajdujemy na plaży, a nie w górach jak jest z żywicy? Bogusia, 6lDr Jakub Ciążela, geolog z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii NaukCzy mrówki widzą bakterie? Przemek, 8lDr Magda Witek, Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii NaukCzy bakterie mają swoje bakterie? Mikołaj, 5lCzy bakterie mogą zachorować? A jak zachorują, to co im się dzieje, jak to wygląda? Natalka, 7lDlaczego niektóre jedzenie musi być w lodówce, a niektóre nie? Ola, 7lCzy jak wszystkie bakterie się z całego świata złączą w jedną kulkę, to czy wtedy można zobaczyć je gołym okiem? Rysio, 6lProf. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska z Katedry Biotechnologii Środowiskowej, Politechnika Śląska

Gaia była w ciągłym ruchu: skanowała fragment nieba, przesyłała informację na Ziemię i leciała dalej. Zarejestrowała niewyobrażalne ilości danych: ponad 2 miliardy gwiazd i innych obiektów. Jeśli nie słyszeliście o Gai, to temat trzeba koniecznie nadrobić. Gaia to niezwykle udana misja Europejskiej Agencji Kosmicznej. – Dzięki niej jedna czwarta naszego kawałka galaktyki została zmapowana w sześciu wymiarach – opowiada prof. Łukasz Wyrzykowski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, który przy Gai pracował od czasów jej projektowania.***Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

W szóstym, ostatnim odcinku cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje dr Alicja Puścianwyjaśnia, jak w kontekście aktualnych badań naukowych prezentują się znane tezy o emocjachw powiązaniu z płcią. Dowiecie się, czy kobiety są bardziej emocjonalne niż mężczyźni, jakiwpływ na emocje mają hormony, jak socjalizacja wpływa na kształtowanie mózgu i czyrzeczywiście mężczyźni jako bardziej opanowani lepiej się sprawdzają na stanowiskachkierowniczych.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach. Macie pomysł na nową serię? Piszcie: kontakt@radionaukowe.pl lub komentujcie tutaj!Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Edukacja w Miejscu Pamięci Auschwitz realizowana była od momentu utworzenia Muzeum w 1947 r., a pierwszymi przewodnikami byli Ocalali, którzy opowiadali odwiedzającym o tragicznej historii obozu ze swojej osobistej perspektywy. To w wyniku starań Ocalałych w 2005 roku powstało Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. O początkach jego istnienia, pierwszych projektach edukacyjnych i o ważnych wyzwaniach opowiada pierwsza dyrektor Centrum Edukacji – Krystyna Oleksy. 

W piątym odcinku naszego cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje bierzemy na warsztat tezy, z którymi można się spotkać w dyskusjach – na żywo czy w internecie: emocje są oznaką słabości,emocjami rządzi gadzi mózg,emocje dzielą się na dobre i złe,nieprzyjemnych emocji należy unikać, ignorować je,„taka już jestem” / „taki już jestem”, nie będę kontrolować emocji, bo to niezdrowe,brak kontroli nad ekspresją swoich emocji jest niedojrzałością, jest dziecinny.Z którymi tezami neurobiolożka zachowania dr Alicja Puścian się zgodzi, a z którymi się rozprawi? Posłuchajcie. Wyposażycie się w wiedzę i argumenty w dyskusjach!Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach. Robimy dobrą robotę? Pomóż nam dostarczać jeszcze więcej mądrych treści. Dołącz do społeczności Patronek i Patronów: 

Skandalistki ewolucyjne: tak mój dzisiejszy gość, prof. Łukasz Michalczyk z Wydziału Biologii UJ, nazywa swoje malutkie podopieczne (bo są to głównie samice). Mają od 0,1 do 1,2 milimetra długości, większość z nich do rozmnażania nie potrzebuje samców, występują na całym świecie, a niektóre poleciały nawet w przestrzeń kosmiczną i wtedy świat okrzyknął je nieśmiertelnymi. Rozmawiamy oczywiście o niesporczakach.Pierwsza sprawa jest taka, że nieśmiertelne nie są. Rzeczywiście posiadają pewną fascynującą umiejętność: w niesprzyjających warunkach potrafią zapadać w kryptobiozę. – To jakby hibernacja, tylko znacznie głębsza – wyjaśnia biolog. Zwierzę zawiesza procesy życiowe i zamienia się w przetrwalnik, u którego nie da się wykryć oznak życia. Najlepiej sobie radzą z anhydrobiozą (wysychanie w sytuacji braku wody) i z kriobiozą (w niskich temperaturach). Kiedy niekorzystne warunki się zmieniają, zwierzę się wybudza i uruchamia kolejną supermoc: naprawia sobie uszkodzone w czasie kryptobiozy DNA.Fascynujące jest to, że niesporczaki potrafią przy tym korzystać… z DNA innych stworzeń. – Może się zdarzyć, że mechanizm, który ma za zadanie naprawić DNA niesporczaka, wbuduje takie obce DNA do genomu – opowiada mój gość. Czyli mechanizm naprawczy może wychwycić fragment genomu czegoś, co przed kryptobiozą zostało przez niesporczaka zjedzone, na przykład mchu, i użyć go do naprawienia własnego.A jeśli naprawi nim komórkę jajową, to nowa cecha genetyczna będzie replikowana w kolejnych niesporczakach! Szaleństwo, co? Bo większość znanych nam gatunków niesporczaków jest partenogenetyczna, czyli samice rozmnażają się same, tworząc coś w rodzaju swoich klonów. Raz na jakiś czas w populacji pojawiają się też samce, chociaż nie zawsze: naukowcy zaobserwowali już linie, w których przez dziesiątki lat nie pojawił się żaden. To prawdziwy skandal ewolucyjny, ale jeszcze nie koniec zachowań płciowych niesporczaków: są wśród nich też gatunki dwupłciowe oraz hermafrodytyczne.W odcinku usłyszycie też, jak zaobserwować niesporczaka w warunkach domowych, co wspólnego z niesporczakami ma piosenkarka Madonna i jak to jest z tym niesporczakowym genomem, który poleci (trzymamy kciuki!) w kosmos ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim.

5Zaczęło się od jednej konferencji i zarejestrowanej domeny… a potem ruszyła lawina. W jubileuszowym odcinku wspominamy naszą 15-letnią drogę z planem daltońskim – od pierwszych wdrożeń, przez książki i kursy online, aż po stworzenie Fundacji i Akademii Daltońskiej.Usłyszysz o wzlotach, błędach, inspiracjach i ludziach, bez których ta historia nie mogłaby się wydarzyć. Jeśli chcesz zrozumieć, jak edukacja oparta na samodzielności, odpowiedzialności i współpracy może zmieniać szkoły – ten odcinek jest dla Ciebie.

Człowiek to wiadomo, odczuwa całą gamę emocji, mniej lub bardziej zniuansowanych. A inne zwierzęta? Czy pies, który zjadł zeszyt z pracą domową (to się musi zdarzać, skoro tyle osób to raportuje!), zerka na człowieka, bo mu wstyd? A może to wyuczony odruch, który zmniejsza ryzyko kary?Naukowcy badają zwierzęta za pomocą nowoczesnych technologii (wyobraźcie sobie psa, który wchodzi do rezonansu magnetycznego i daje sobie obserwować aktywność mózgu), dzięki czemu wiemy, że podstawowe warianty emocji odczuwają prawdopodobnie wszystkie zwierzęta – nawet owady.W czwartym odcinku cyklu Radio Naukowe: Od Podstaw – Emocje skupiamy się na ewolucji emocji. Posłuchacie o tym, jak emocjami potrafią „zarażać się” nawet tak nieskomplikowane, zdawałoby się, zwierzęta jak ryby; o tym, dlaczego bardziej społeczne zwierzęta mają zwykle szerszy zasób emocji i jak w ogóle badać, co czuje wąż albo muszka owocówka.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego – serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, którzy porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.Działamy dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe. Dziękujemy i zapraszamy do dołączenia do społeczności Patronów!

Opowieści o królach, o możnych rodach, o poetach, o wojnach, biskupach, a w dużej mierze… o alkoholu. Sagi islandzkie powstawały od XII do XV wieku, spisywano wtedy historie, które w ustnej tradycji krążyły o wiele dłużej. Wiemy to, bo pojawiają się w nich postaci historyczne z X wieku. – Jest to bardzo szeroki wachlarz opowieści, a ten wspólny mianownik to to, że na pewnym etapie w Islandii one są po prostu spisywane – tłumaczy znany wam już prof. Jakub Morawiec z Uniwersytetu Śląskiego. Z nim i dr Martą Rey-Radlińską z Uniwersytetu Jagiellońskiego rozmawiamy o fenomenie sag islandzkich.Najstarsze sagi to poematy, dopiero później zaczęto je tworzyć prozą. Wygląda na to, że Islandczycy darzyli twórczość skaldów szczególną estymą. – W bitwie [pod Hjörungavágr] brało udział czterech Islandczyków i wszyscy byli poetami – śmieje się dr Rey-Radlińska. Co wyjątkowe na tle innych państw skandynawskich, po przyjęciu chrześcijaństwa (Islandia zrobiła to w 1000 roku) nie tępiono przejawów wcześniejszej kultury. Chrześcijańscy poeci i pisarze, jak Snorri Sturluson, chętnie sięgali po dawne opowieści, dzięki czemu zachowały się do dzisiaj.Bohater sagi ma jedno zadanie: rozpoznać znaki i zrozumieć, jaki przeznaczono mu los. – Dobrze spełnione życie to jest takie, które wiąże się z wypełnieniem tego losu – opowiada prof. Morawiec. Ale nawet bohater może zbłądzić, w czym wybitnie pomaga alkohol. W „Sadze o Jomswikingach”, którą właśnie przetłumaczyli moi goście, ambitny, dzielny jarl Sigwaldi pada ofiarą podstępu duńskiego króla Swena. Na uczcie przesadza z alkoholem i składa obietnicę, że wyruszy na Norwegię, by pokonać jej władcę, jarla Haakona. Alkoholowych przechwałek nie da się odwołać, Jomswikingowie pakują się więc w wojnę z Norwegami i ponoszą srogie konsekwencje.W odcinku posłuchacie też o tym, jak współcześni Islandczycy traktują sagi, dlaczego islandzcy chrześcijanie stali się promotorami rodzimej kultury, czy w sagach można znaleźć polskie ślady i czy oferowanie bogom siedmioletniego syna to dobra strategia na bitwę.W dniach 3-8 sierpnia w Katowicach i Krakowie odbędzie się wspaniała konferencja nordystyczna o nazwie „Sagas and Otherness”. Wystąpienia będą otwarte dla publiczności, więc jeśli komuś po drodze, to wybierzcie się posłuchać światowej klasy specjalistów od sag! A kto woli poczytać w domowym zaciszu, może zajrzeć na stronę Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego w poszukiwaniu „Sagi o Jomswikingach” w przekładzie moich dzisiejszych gości.Link do informacji o konferencji: https://us.edu.pl/wydzial/wh/en/konferencje-naukowe/sagaconference2025/ 

Czy szkoła lub przedszkole potrzebują marketingu?I jak to robić, nie pokazując dzieci?W tym odcinku EduKosmosu rozmawiamy o etycznym marketingu edukacyjnym. Dowiesz się, czego szukają młodzi rodzice, jak budować zaufanie do placówki oraz dlaczego zdjęcie dziecka nie jest najlepszą wizytówką. Sprawdź dlaczego prwadzimy kampanię "Nie lajkuj ich życia. Chroń je" : https://fundacjaplandaltonski.pl/nielajkuj/___________________________________________

Więcej mądrych treści dostarczamy dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe***– Przede wszystkim spowolnić – mówi dr Alicja Puścian, pytana o metody pozwalające na opanowanie własnych emocji. – Te parę przysłowiowych wdechów nie wzięło się znikąd. Wykonując głębokie wdechy, dajemy informację zwrotną swojemu własnemu organizmowi, że wszystko tutaj jest w porządku, że to nie jest sytuacja, która powinna bardzo nas denerwować. Dobrze jest także kontrolować to, gdzie płynie nasza uwaga. Umiejscowienie uwagi jest jedną z najskuteczniejszych strategii regulacji emocji – wyjaśnia.W trzecim odcinku naszego cyklu Radio Naukowe Od Podstaw: Emocje, zajmujemy się naukowo potwierdzonymi metodami regulowania emocji. Przy okazji podkreślamy od razu, że regulowanie emocji nie oznacza ich duszenia w sobie czy wypierania. Z odcinka dowiecie się, jak zapanować nad stresem przy wystąpieniach publicznych lub przed rozmową o pracę, jak nie powiedzieć za wiele w czasie kłótni i jak nie dać oszustom rozgrywać naszych emocji.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, którzy porządkują dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.

Czego możemy być pewni, a czego nadal nie wiemy o stanie klimatu? I co znaczy dziś żyć ekologicznie. Z Pauliną Górską, dziennikarką, edukatorką i popularyzatorką wiedzy o klimacie, zrównoważonym rozwoju i odpowiedzialnej konsumpcji, rozmawiamy o ekologicznej świadomości i o tym, dlaczego edukacja klimatyczna to dziś podstawa. Co stoi za popularnymi hasłami „less waste”, „zero waste”, czy „cyrkularność”? Jak odnaleźć swoją sprawczość w świecie, który zmienia się niezwykle szybko? Mówimy też o roli „dobrych informacji” i o tym, co naprawdę może nas zmotywować do działania – bez wstydu, przymusu i moralizowania.Podcastu „Osobiste rozmowy holistyczne” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Profesor Andrzej Kajetan Wróblewski jest znany chyba każdemu, kto interesuje się fizyką i jej historią. Kto jeszcze nie zna książek jego autorstwa – gorąco polecam nadrobienie. Prof. Wróblewski to autor licznych kompendiów wiedzy o naukowcach, historii budowania gmachu nauki (które pełne było pomyłek, błędów i brnięcia w ślepe uliczki). Niezwykle żywy, cięty umysł, w którym mieści się niewiarygodna wprost liczba anegdotek i informacji.

Dziś o emocjach w praktyce. – Mamy dowody, które pokazują nam, że prawidłowe funkcjonowanie emocjonalne niezbędne jest do tego, żeby efektywnie podejmować decyzje w życiu codziennym – opowiada dr Alicja Puścian.Z odcinka dowiecie się, czym jest walencja emocji i jak się wiąże z poziomem pobudzenia, dlaczego nie wolno ignorować nieprzyjemnych emocji, czy z punktu widzenia nauki da się oddzielić emocje od podejmowania decyzji i dlaczego czasem wybuchamy z powodu czegoś, co zwykle nas nie porusza.Od Podstaw to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkujący dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.

Najstarsze zachowane teksty biblijne odkryto dopiero w XX wieku. To teksty z Qumran, datowane od II w. p.n.e. do I w. n.e. Żaden z nich nie jest jednak oryginałem, to też odpisy. – W przypadku Biblii nie mamy autografu, czyli tak zwanego pierwopisu, tego, co sam napisał autor – mówi prof. Marcinem Majewski, biblista z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego i autor popularnego kanału na YouTubie. Rozmawiamy w Krakowie o skomplikowanej materii badania przekładów Biblii.W skład Starego Testamentu wchodzą tylko teksty napisane oryginalnie po hebrajsku, we fragmentach używa się też aramejskiego. Nowy Testament napisano po grecku, choć dobór niektórych słów wskazuje, że językiem ojczystym Jezusa był aramejski. – O ile judaizm i islam przyjmuje tylko tekst oryginalny, czyli hebrajski i arabski, jako tekst natchniony, to w chrześcijaństwie nawet nie mamy żadnego słowa Jezusa, poza powiedzmy „abba”, które Jezus powiedział w swoim własnym języku, bo cała Ewangelia jest napisana po grecku – opowiada mój gość. Aż do XX wieku większość tłumaczeń Biblii była dokonywana nie z języków oryginalnych, tylko z Wulgaty, czyli łacińskiego przekładu z końca IV wieku.Na tłumaczy na każdym polu czekały pułapki. Język hebrajski jest spółgłoskowy, zapisane słowa można różnie interpretować w zależności od tego, jakie samogłoski się doda. W ten sposób nawet św. Hieronim, autor Wulgaty, „dorobił” Mojżeszowi rogi, interpretując słowo krn jako keren (róg) zamiast dużo rzadszego karan (jaśnieć). Do tego słowa zapisywano bez interpunkcji, a czasem nawet bez odstępów.Mamy też problem z przekładaniem zjawisk kulturowych. W języku biblijnym ośrodkiem ludzkich emocji są… nerki. Serce pełni u człowieka zupełnie inną funkcję. – Serce oznacza raczej rozum, wolność albo podejmowanie decyzji, a nie jest związane z uczuciami – tłumaczy biblista. Kiedy tłumacz nie bierze pod uwagę kontekstu kulturowego, czytelnik jest zaskakiwany słowami: „ucieszą się me nerki” albo „zadrżały mu nerki”.Poszczególni tłumacze interpretowali niejasności zgodnie z wybraną przez siebie doktryną, ale jedno mieli wspólne: często łagodzili i formalizowali język, żeby pasował do uroczystej liturgii. A oryginalna Biblia wcale nie była taka formalna. – Biblia jest tekstem bardzo ludzkim, bardzo dosadnym i skierowanym do człowieka, to nie jest tekst pisany pod liturgię – wskazuje profesor. – Pamiętajmy, że Biblia jest literaturą, i to dobrą literaturą.W odcinku usłyszycie masę ciekawostek tłumaczeniowych (dlaczego Adam mógłby być Ziemowitem?), dowiecie się, czy porządny biblista potrafi się doliczyć, ile zna języków obcych, czym się różnią trzy najstarsze Ewangelie od najmłodszej Jana, gdzie w Biblii widać kształtowanie się judaizmu jako religii monoteistycznej i czy Mojżesz przeszedł naprawdę przez morze, czy raczej przez zarośnięte trzcinami jeziorko.

Czym są emocje? Według stworzonej w latach 70. klasyfikacji Ekmana odczuwamy sześć głównych emocji: radość, smutek, strach, złość, zaskoczenie i wstręt. Kiedy temat emocji został nieco bardziej zgłębiony naukowo, szybko okazało się, że klasyfikacja jest za wąska i… nieco zbyt sztywna. Emocji jest bowiem więcej, przenikają się i mają wspólne elementy. A wszystko to rodzi się w naszych głowach. – Emocje to całe konstelacje aktywności w naszym mózgu – opowiada dr Alicja Puścian, neurobiolożka behawioralna. W pierwszym odcinku cyklu o emocjach poznacie ich biologię: w których miejscach naszego mózgu powstają, jakie objawy somatyczne mogą wywoływać, jaki wpływ na pojawianie się emocji mają nasze hormony i jaka jest różnica między emocjami a uczuciami (i czy da się tu postawić wyraźną granicę).„Od podstaw” to nowy, dodatkowy cykl odcinków Radia Naukowego. Serie tematyczne, krótsze odcinki, naukowcy, których znacie i lubicie, porządkujący dla was fundamentalne kwestie w swoich dziedzinach.Dajcie znać, jak wam się podoba!

Działo się! 250. odcinek Radia Naukowego był świętem. Rozmowa odbyła się na żywo, z udziałem publiczności. Gościliśmy na wspaniałym Copernicus Festival, za co ogromnie dziękujemy! Temat główny festiwalu to TAJEMNICA. Trudno o bardziej tajemnicze obiekty we Wszechświecie niż czarne dziury, do których wnętrz zabrania nam zajrzeć fizyka.Gośćmi spotkania byli: prof. Agnieszka Janiuk, astrofizyczka związana z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie, oraz dr Maciej Wielgus z Instituto de Astrofísica de Andalucía – CSIC w Granadzie, w Hiszpanii.Gwiazdą została Stefania – maskotka w kształcie niesporczaka, którą dostaliśmy w prezencie od prof. Łukasza Michalczyka przy okazji nagrania w Krakowie odcinka o tych niezwykłych zwierzętach. Na przykładzie Stefanii (imię padło z publiczności) analizowaliśmy, co dzieje się z ciałem wpadającym do czarnej dziury.Dyskutowaliśmy też o tym, czy są obserwacje, które pozwalają nam na pewno stwierdzić, czy czarne dziury istnieją, o hipotetycznych pierwotnych czarnych dziurach (byłyby to obiekty maleńkie), czym są dyski rozgrzanej materii wirujące wokół czarnych dziur, jaka praca stała za pokazaniem światu pierwszych obrazów czarnych dziur – i wiele, wiele innych. Polecamy w wersji audio lub wideo.https://www.youtube.com/watch?v=8ykpcw4DF6E&ab_channel=RadioNaukoweWięcej o Copernicus Festival: https://copernicusfestival.com/

Co wspólnego mają tańczące kozy, Ludwig van Beethoven, diabeł, Wiedeń, moje ukochane Hygge i lot na Marsa? Łączy je oczywiście nasza ukochana — kawa, a ponad 100 ciekawostek na jej temat zebrał, w formie książki, mój dzisiejszy gość: Krzysztof Wacławek.Linki:- Strona domowa- Instagram | X/Twitter- Gość: Krzysztof Wacławek- Książka „100 Ciekawostek o Kawie” – weź udział w konkursie i zgarnij egzemplarz! Szczegóły w odcinku.Partnerzy tego odcinka podcastu:- Palarnia kawy HAYB (w odcinku kod -10% na kawy i herbaty!)- Kawa-Warszawa.plProwadzący: Krzysztof KołaczMam prośbę: Oceń ten podcast w Apple Podcasts oraz na Spotify. Zostaw tyle gwiazdek, ile uznasz. Twoja opinia ma znaczenie!Zainteresowany współpracą? Pogadajmy! kawa@boczemunie.plSłuchaj, gdzie chcesz: Apple Podcasts | Spotify i przez RSS.Rozdziały:(00:00:00) INTRO(00:00:52) Gość: Krzysztof Wacławek – „100 Ciekawostek o Kawie”(00:33:25) Konkurs!