Podcasts about menntav

Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna er yfirskrift málþings sem verður haldið þann 13. maí í samstarfi Menntavísindasviðs HÍ og Aldins, samtaka eldri borgara gegn loftslagsvá. Meginmarkmiðið er að varpa ljósi á tengsl hollra skólamáltíða, umhverfis og líðan barna í námi og starfi. Málþingið er öllum opið og séstakir gestir koma frá Finnlandi og Svíþjóð og lýsa reynslu sinni af fyrirkomulagi skólamáltíða . Laufey Steingrímsdóttir næringarfræðingur kom í þáttinn og sagði frá. Þörf fyrir samfélagsbreytingar 2025 er yfirskriftin á ráðstefnu og vinnustofum sem Geðhjálp stendur fyrir. Þar munu koma fram fyrirlesarar sem hafa beitt sér á alþjóðavettvangi fyrir breyttri nálgun í geðheilbrigðismálum, nálgun sem hefur skilað árangri. Grímur Atlason framkvæmdastjóri Geðhjálpar kom til okkar í dag og sagði okkur meðal annars frá áfallameðvituðu fangelsiskerfi og fleiru sem rætt verður um á ráðstefnunni. Upplýsingar um ráðstefnuna má finna hér: https://socialchange.is/ Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag og í korti dagsins talaði Magnús um Lundahlaupið, The Puffin Run eins og það heitir opinberlega, en það er nú að baki í Vestmannaeyjum og þótti takast einstaklega vel. Magnús segir frá því að hann missti gersamlega af öllu því tilstandi því hann var að fylgjast með úrslitaleiknum í snóker sem fór fram á sama tíma. Hann segir aðeins frá sögu þessa vinsæla leiks og ennfremur af helstu snókerstjörnu samtímans, Ronnie O'Sullivan sem Magnús segir að sé gallaður snillingur. Tónlist í þættinum í dag: Sjáumst aftur / Páll Óskar (Orlande de Lassus, texti Páll Óskar Hjálmtýsson) Vegbúi / Una Torfa og Elín Hall (KK) Stella í orlofi / Diddú (Valgeir Guðjónsson) Froðan / Jón Jónsson og Ragnar Bjarnason (Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson, texti Ásgeir Sæmundsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Tau frá Togó er nafn á nýrri netverslun þar sem allur ágóði rennur til heimilis í Togó fyrir munaðarlaus börn. Þau sem standa að þessu verkefni selja vörur sem búnar eru til á heimilinu og seldar til að fjármagna reksturinn og hafa með þessu fjármagnað skólagöngu barnanna á heimilinu og auk þess greitt fyrir einstaka eldri nemendur í framhaldsnám. Þetta samstarf byrjaði fyrir 10 árum þegar Guðný Einarsdóttir ættleiddi son sinn frá þessu heimili. Guðný kom í þáttinn í dag. Það eru ekki margir kórstjórar sem eru með fjóra kóra á sínum snærum en Eyrún Jónasdóttir er ein af þeim og einn af þessum kórum er kór Menntaskólans við Laugarvatn. Það er merkilegt að meirihluti nemenda við skólann er í kórnum. En hvernig tekst henni að halda úti kórastarfinu þegar þróunin virðist því miður vera sú að kórastarf við framhaldsskóla hefur sumstaðar lagst af? Við ræddum við Eyrúnu í þættinum í dag. Flestir líta húmor jákvæðum augum, hann léttir lífið og gerir samskipti skemmtilegri. Það er hins vegar erfitt að útskýra húmor og hann er auðvitað ekki alltaf jákvæður, getur verið dökkur, meiðandi og grimmur. Hvað er fyndið og hvers vegna erum við að reyna vera fyndin? Og hvað er grimmd og hvers vegna sýnum við hana? Ársæll Már Arnarson, prófessor á Menntavísindasviði HÍ, hefur skoðað þessi tvö hugtök og hann kom og ræddi húmor og grimmd í dag. Tónlist í þættinum Vetur / Egill Ólafsson (Egill Ólafsson) Lazy Sunday / Small Faces (Marriott Lane) Forðum / Tómas R Einarsson og Óskar Guðjónsson (Tómas R Einarsson) Aguas de Marco / Antonio Carlos Jobim & Elis Regina (Antonio Carlos Jobim) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Grindvíkingar og aðrir landsmenn minntust þess um helgina að ár er liðið frá rýmingunni í Grindavík og þann 16.nóvember 2023 tókum við viðtal við Huldu Jóhannsdóttur leikskólastjóra í Grindavík sem lýsti þessu áfalli en hún var í sömu stöðu og aðrir í Grindavík, þurfti að yfirgefa heimilið sitt með hraði og óvissan mikil. Hulda skrifaði á þessum tíma færslu á facebook sem vakti athygli en þar talaði hún um að það þyrfti að huga að börnunum og einnig að starfsfólki grunn- og leikskóla. En hvernig hefur þetta ár liðið hjá Huldu og hvernig líður henni í dag? Við töluðum við Huldu í þættinum í dag. Svo var það lesandi vikunnar, en í þetta sinn var það Sólveig Ólafsdóttir sagnfræðingur og verkefnastjóri hjá Menntavísindasviði HÍ. Sólveig sagði okkur frá sýningum um Frú Guðríði og séra Hallgrím Petursson sem hún er að vinna að fyrir nýopnaða menningarmiðstöð á Hvalsnesi og svo kom hún að handritsgerð að sjónvarpsþáttaröðinni Hvað var í matinn. En fyrst og fremst sagði hún okkur auðvitað frá því hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða höfundar og bækur hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Solveig talaði um eftirfarandi bækur og höfunda: Barrokkmeistarinn e. Margréti Eggertsdóttur Ljóðmæli - Veraldlegur kveðskapur Hallgríms Péturssonar Dótarímur e. Þórarinn Eldjárn Jarðljós e. Gerði Kristnýju Innanríkið e. Braga Ólafsson Helga í öskustónni, Bangsímon, Kapítula, safn Halldórs Laxness, Jane Austen, Virginía Woolf, George Elliott, Karen Blixen, Simone de Bevoir, Charlotte Bronte og Gertrude Stein Tónlist í þættinum Reykingar / Stuðmenn (Lag og texti Valgeir Guðjónsson og Sigurður Bjóla) Constant Craving / K.D. Lang (K.D. Lang & Ben Mink) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Heimsfaraldurinn kollvarpaði tímabundið starfi framhaldsskóla, í mars 2020, þegar samkomubann var sett á var farið að kenna allt í fjarkennslu, um haustið var hert og slakað á víxl og skólastarfið var sífellt að aðlaga sig. Hvaða áhrif hafði þetta á kennara? Nokkrir fræðimenn við Menntavísindasvið Háskóla Íslands hafa undanfarið rannsakað þetta í þaula og safnað fjölbreyttum gögnum. En stærsta ein stærsta niðurstaðan kom eins og blaut tuska í andlitið á þeim. Súsanna Margrét Gestsdóttir, kennari, sagnfræðingur,lektor við Menntavísindasvið HÍ og ein rannsakendanna kemur til okkar núna rétt á eftir og greinir meðal annars frá ólíkum áhrifum ráðstafananna sem gerðar voru vegna faraldursins á konur og karla í kennarastétt. Síðustu daga og vikur höfum við fengið að heyra innslög frá Þorgerði Maríu Þorbjarnardóttur, formanni Landverndar, þar sem hún hefur sagt frá dvöl sinni í Cali í Kólumbíu. Hún sótti þangað ráðstefnu aðildarríkja að rammasamningi Sameinuðu þjóðanna um líffræðilegan fjölbreytileika. Þetta er risastór viðburður þar sem fulltrúar ríkjanna koma saman og setja sér alls konar markmið og gera alls konar áætlanir. En hvernig er það að vera á svona ráðstefnu. Næst einhver raunverulegur árangur? Gera þessar ráðstefnur eitthvað gagn? Við fáum Þorgerði Maríu til okkar í spjall um þetta og margt fleira. Spennan vex vestanhafs. Róbert Jóhannsson, fréttamaður á erlendu deildinni ræðir við okkur um kosningarnar í Bandaríkjunum. Anna Sigríður Þráinsdóttir, málfarsráðunautur Ríkisútvarpsins, spjallar við okkur um tökuorð. Tónlist í þættinum: BEAR THE ANT - Hey!. Höst, Lene, Airana, Miriam - Sanfona Sentida. BSÍ - Lily (hot dog).

Unglingar sem stunda sjálfsskaðahegðun nota yfirleitt hegðunina til það ráða við og/eða þola sterkar og erfiðar tilfinningar, segir Kristín Inga Grímsdóttir, sérfræðingur í barna og unglingageðhjúkrun. Algengi sjálfsskaðahegðunar er á bilinu 13-40%, eftir því hvaða aldurshópur er skoðaður. En hverjar eru ástæður sjálfsskaðahegðunar unglinga og hvernig geta foreldrar brugðist við ef þau komast að því að unglingurinn er að skaða sig? Kristín Inga fræddi okkur frekar um þetta í þættinum. Hvernig líður okkur á safni? Hvað er það á safni sem lætur okkur líða vel og hvaða safn er okkur minnistætt hér á landi eða erlendis, þar sem okkur hefur liðið vel. Halldóra Arnardóttir er listfræðingur og stjórnandi verkefnisins Listir og menning sem meðferð við alzheimer. Hún kom til okkar í dag og við töluðum við hana um menningu, miðlun og sýnleika geðrænnar heilsu. Flestir foreldrar kannast við þá klemmu að þurfa að vera „leiðinlega foreldrið“, sem bannar það sem „allir“ aðrir leyfa, sem setur mörk og gerir kröfur. Okkur getur fundist að óþægilega margar setningar okkar sem foreldra byrji á „Nei“ eða „Ekki“. En þessi orð kunna kannski að vera þau mikilvægustu sem foreldrar segja við börn sín. Ársæll Már Arnarsson prófessor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, kom í þáttinn og fræddi okkur um „Listina að vera leiðinlegt foreldri“ og fór með okkur yfir það að setja mörk og hvers vegna. Tónlist í þættinum Leikur að vonum / Mánar (Ólafur Þórarinsson, texti Jónas Friðrik) Haunted / Laufey (Laufey og Spencer Stewart) Á Akureyri / Óðinn Valdimarsson (Óðinn Valdimarsson) Í berjamó / Reggae on Ice (Stefán Örn Gunnlaugsson, Matthías Matthíasson og Hrólfur Sæmundsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Miðvikudagurinn 18. september  Niðurskurðarstefna, borgarlína, borgaraleg óhlýðni og Ólympíuleikar Ásgeir Brynjar Torfason ritstjóri Vísbendingar segir okkur frá bók Clöru Mattei hagfræðiprófessor um Auðvaldsskipulagið og svelti- eða niðurskurðarstefnu. Sanna Magdalena Mörtudóttir Sósíalisti og Dóra Björt Guðjónsdóttir Pírati deila um borgarlínu. Margrét Steinarsdóttir, framkvæmdastjóri Mannréttindaskrifstofu Íslands, Anna Lúðvíksdóttir, framkvæmdastjóri Íslandsdeildar Amnesty International og Ólafur Páll Jónsson, prófessor í heimspeki á Menntavísindasviði Háskóla Íslands ræða um gildi mótmæla og borgaralegrar óhlýðni. Þorkell Gunnar Sigurbjörnsson sagnfræðinemi og íþróttafréttamaður segir okkur frá för íslenskra keppenda og fylgdarliðs á Ólympíuleikana í London 1948.

Við kynntum okkur Fjölmenningardeigluna á vegum Þjóðminjasafnsins í þættinum dag. Þjóðminjasafnið hóf að safna upp úr 1960 upplýsingum um siði og venjur, hátíðisdaga og daglegt líf í íslensku samfélagi, en í þetta sinn beina þau sjónum að pólskum rótum og daglegu lífi á Íslandi. Safnið óskar eftir frásögnum fólks af pólskum uppruna af íslensku samfélagi, en markmiðið er að safna upplýsingum um upplifun einstaklinga innan pólska samfélagsins á Íslandi af veru þeirra hér á landi. Helga Vollertsen, sérfræðingur þjóðhátta hjá Þjóðminjasafninu kom í þáttinn og sagði okkur betur frá þessu. Jón Yngvi Jóhannsson, bókmenntafræðingur og dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, kom til okkar í dag en hann mun gera upp jólabókaflóðið fyrir síðustu jól á bókasafni Kópavogs, nokkuð sem hann hefur gert í mörg ár víða um land. Jón Yngvi kom í þáttinn. Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag. Póskortið barst að þessu sinni alla leið frá Cabo Verde, eða Grænhöfðaeyjum. Magnús sagði líka frá fyrstu ferð sinni til Portúgal en þar koma við sögu Biskupstungur, Hong Kong, og Evrópukeppnin í fótbolta meðal annars. Núna er hann a Cabo Verde og sagði frá upplifun sinni á þessum sérkennilegu eyjum sem eiga sér dramatíska sögu. Tónlist í þættinum í dag: Manstu ekki eftir mér? / Stuðmenn (Ragnhildur Gísladóttir og Þórður Árnason) Got to get trough another day / Carole King(Carole King) Nounous et pioupious /The Metropole Orkest stjórnað af Jan Stulen (Roger Roger) Besame Mucho / Cesária Evora (Consuelo Velasquez) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Hlín Agnarsdóttir tekst á við stórar spurningar og viðfangsefni í sinni nýjustu bók. Drusluskömm, valdaójafnvægi í samböndum, ástarkraftur og traust er meðal þess sem hún kryfur í bókinni sem kallast Einlífi, ástarrannsókn. Þetta er hennar þriðja bók þar sem hún vinnur með sína eigin lífsreynslu en í þetta sinn fléttast skáldskapur við reynslu höfundar. Bókin fjallar um ástarlíf aðalpersónunnar, sem hefur verið ekki verið alveg hefðbundið samkvæmt okkar samfélagsreglum. Hlín verður gestur okkar í dag. Við veltum líka fyrir okkur ríflega hundrað ára gömlum kossi þegar Guðni Tómasson reyfar í þætti dagsins ýmis sjónarhorn á eitt þekktasta málverk austurríska málarans Gustafs Klimt. En við hefjum þáttinn á viðtali sem Haukur Hákon Loftsson tók fyrir Víðsjá. Haukur hefur verið í starfsnámi hér í Útvarpshúsinu, en hann stundar diplómanám fyrir fólk með þroskahömlun á Menntavísindasviði við Háskóla Íslands. Það má segja að inngilding og samfélag án aðgreiningar sé það sem Haukur brennur fyrir og því ekki að undra að hann hafi kosið að taka viðtal við arkitekt hér í Víðsjá. Haukur ræðir við Önnu Maríu Bogadóttur, dósent í arkitektúr við LIstaháskóla Íslands.

Hlín Agnarsdóttir tekst á við stórar spurningar og viðfangsefni í sinni nýjustu bók. Drusluskömm, valdaójafnvægi í samböndum, ástarkraftur og traust er meðal þess sem hún kryfur í bókinni sem kallast Einlífi, ástarrannsókn. Þetta er hennar þriðja bók þar sem hún vinnur með sína eigin lífsreynslu en í þetta sinn fléttast skáldskapur við reynslu höfundar. Bókin fjallar um ástarlíf aðalpersónunnar, sem hefur verið ekki verið alveg hefðbundið samkvæmt okkar samfélagsreglum. Hlín verður gestur okkar í dag. Við veltum líka fyrir okkur ríflega hundrað ára gömlum kossi þegar Guðni Tómasson reyfar í þætti dagsins ýmis sjónarhorn á eitt þekktasta málverk austurríska málarans Gustafs Klimt. En við hefjum þáttinn á viðtali sem Haukur Hákon Loftsson tók fyrir Víðsjá. Haukur hefur verið í starfsnámi hér í Útvarpshúsinu, en hann stundar diplómanám fyrir fólk með þroskahömlun á Menntavísindasviði við Háskóla Íslands. Það má segja að inngilding og samfélag án aðgreiningar sé það sem Haukur brennur fyrir og því ekki að undra að hann hafi kosið að taka viðtal við arkitekt hér í Víðsjá. Haukur ræðir við Önnu Maríu Bogadóttur, dósent í arkitektúr við LIstaháskóla Íslands.

Við ákváðum að framleiða þriggja þátta seríu um nám því okkur finnst það áhugavert. Í seríunni fáum við til okkar gesti sem hafa öll verið viðriðin menntakerfið í áratugi. Í þessum þætti einblínum við á háskóla og ræðum við Kolbrúnu Pálsdóttur forseta Menntavísindasviðs HÍ og Róbert H. Haraldsson sviðsstjóra kennslumála HÍ.

Í þættinum segir Linda Ósk Sigurðardóttir, sérkennslustjóri í leikskólanum Hlíð í Reykjavík, okkur frá meistararannsókn sinni. Linda Ósk lauk meistaranámi í starfstengdri leiðsögn og kennsluráðgjöf við Menntavísindasvið HÍ og í rannsókninni skoðaði hún móttöku og leiðsögn nýs starfsfólks í leikskóla.

Hér er á ferðinni fjórði þáttur í röð hlaðvarpa sem eru lokaverkefni þeirra Dóru Svavarsdóttur og Þyrnis Hálfdánarsonar matreiðslumeistara og nema við Menntavísindasvið HÍ. Þættina unnu þau í samvinnu við Iðuna og fjalla um matreiðslunám, þá, nú og um alla framtíð. Fjórði þátturinn fjallar um námið í matvælagreinum í MK

Gestir hlaðvarpsins að þessu sinni eru í fleirtölu, þær Kristín Harðardóttir og Hulda Proppé. Hulda er fædd 23. janúar 1971 í Reykjavík en alin upp í Hafnarfirði. Auk þess hefur hún búið í Champaign-Urbana í Illinois (USA), Minneapolis (Minnesota USA), New York (New York, USA), Cambridge (Massachusets (SA), Cambridge (Bretland) og býr nú í Reykjavík. Hulda lauk BA prófi í mannfræði 1997 og MA prófi í mannfræði 2002 við Háskóla Íslands en hluti af framhaldsnáminu var ár við University of Minnesota. Áhugasvið Huldu er Samfélag og menning, fólk og fjöll, ferðalög, útivist, list og handverk (mest prjónaskapur), fjölskylda og vinir. Í gegnum tíðina hefur hún unnið sem barnapía, skúringarkona, barþjónn og bóksali, stundakennari við HÍ í mannfræði, sérfræðingur hjá Sameinuðu Þjóðunum í New York og sérfræðingur hjá Rannís. Núverandi starf Huldu er sem rannsóknastjóri við Félagsvísindasvið Háskóla Íslands Kristín fæddist 21. júlí 1966 í Reykjavík en hún hefur auk þess búið í Garðabæ, Connecticut (USA) og Flórens (Ítalíu). Hún lauk BA námi í mannfræði 1998 og MA námi í mannfræði 2002 frá Háskóla Íslands. Áhugasvið Kristínar eru samfélag og menning, fólk, ferðalög, útivist, fjölskylda og vinir. Hún hefur unnið sem verslunarstjóri, í byggingarvinnu, sem aðstoðarmaður lögfræðings, aðstoðarmaður prófessors, verkefnastjóri Mannfræðistofnunar, við sérverkefni fyrir Stofnun Vilhjálms Stefansson, sem aðjunkt við mannfræðideild (2001-2012), sérfræðingur Félagsvísindastofnunar og forstöðumaður Mannfræðistofnunar (2005-2010) við HÍ. Í dag starfar hún sem forstöðumaður Menntavísindastofnunar Háskóla Íslands og Rannsóknastjóri við sviðið.

Flugfélagið Niceair hefur gert hlé á starfsemi sinni og aflýst flugi frá og með morgundeginum. Framkvæmdastjóri félagsins segir framhaldið óvíst en það sé ekki gjaldþrota. Amanda Guðrún Bjarnadóttir talaði við Þorvald Lúðvík Sigurjónsson. Fimmtán hundruð manns frá fjörutíu og þremur löndum hafa sótt um alþjóðlega vernd hér á landi frá áramótum. Fleiri komu frá Venesúela en Úkraínu. Alma Ómarsdóttir tók saman Verjendur í hoppukastalamálinu svokallaða fóru í dag fram á að nánara mat yrði gert á sönnunargögnum málsins áður en aðalmeðferð þess hefst. Ólöf Rún Erlendsdóttir tók saman. Þrjú þúsund Íslendingar hafa flogið suður á bóginn og ætla að verja páskunum á eyjunni Tenerife. Elsa María Guðlaugs Drífudóttir talaði við Rökkva Árnason og Óðinn Hrafn Bjarkason. ------------------------------------------------------------------------------- Lengri umfjallanir: Geðheilsa ungmenna hefur versnað verulega undanfarin 10 ár. Ný rannsókn vísindamanna við Menntavísindasvið Háskóla íslands sýnir að marktækt samband er á milli netsamskipta og þunglyndis- og kvíðaeinkanna hjá 15 ára stúlkum. Í rannsókninni er rýnt í breytingar á geðheilsu ungs fólks í upphafi 21. aldar. Sagt er frá niðurstöðunum í grein í tímaritinu Scandinavian Journal of Public Health. Óttar Guðbjörn Birgisson, aðjunkt og doktorsnemi í Deild heilsueflingar, íþrótta og tómstunda á Menntavísindasviði, er fyrsti höfundur greinarinnar. Hafdís Helga Helgadóttir talaði við hann. Mörgum Norðmanninum blöskar þegar þeir heyra að verulega eigi að draga úr neyslu á kjöti. Jafnvel svo að aðeins ein kjötflís verði á boðum í hverri viku - 350 grömm takk. Svo getur farið ef nýjum tillögum sérfræðinga Norrænu ráðherranefndarinnar verður fylgt. En andstaðan er hörð og líka hjá norska landbúnaðarráðherranum. Gísli Kristjánsson talar frá Noregi. Ísraelskir lögreglumenn réðust inn í al-Aqsa moskuna í Jerúsalem í nóttskömmu fyrir dögun þar sem hópur fólks hafði læst sig þar inni eftir kvöldbænir, að sögn yfirvalda. Þeir voru grýttir og skotið að þeim flugeldum þegar þeir komu inn og svöruðu með höggsprengjum og skutu gúmmíhúðuðum byssukúlum á hópinn. Allt að fimmtíu særðust að sögn talsmanns Rauða hálfmánans í borginni. Sjúkrabílum sem voru sendir á vettvang var ekki hleypt að moskunni. Ásgeir Tómasson tók saman.

Flugfélagið Niceair hefur gert hlé á starfsemi sinni og aflýst flugi frá og með morgundeginum. Framkvæmdastjóri félagsins segir framhaldið óvíst en það sé ekki gjaldþrota. Amanda Guðrún Bjarnadóttir talaði við Þorvald Lúðvík Sigurjónsson. Fimmtán hundruð manns frá fjörutíu og þremur löndum hafa sótt um alþjóðlega vernd hér á landi frá áramótum. Fleiri komu frá Venesúela en Úkraínu. Alma Ómarsdóttir tók saman Verjendur í hoppukastalamálinu svokallaða fóru í dag fram á að nánara mat yrði gert á sönnunargögnum málsins áður en aðalmeðferð þess hefst. Ólöf Rún Erlendsdóttir tók saman. Þrjú þúsund Íslendingar hafa flogið suður á bóginn og ætla að verja páskunum á eyjunni Tenerife. Elsa María Guðlaugs Drífudóttir talaði við Rökkva Árnason og Óðinn Hrafn Bjarkason. ------------------------------------------------------------------------------- Lengri umfjallanir: Geðheilsa ungmenna hefur versnað verulega undanfarin 10 ár. Ný rannsókn vísindamanna við Menntavísindasvið Háskóla íslands sýnir að marktækt samband er á milli netsamskipta og þunglyndis- og kvíðaeinkanna hjá 15 ára stúlkum. Í rannsókninni er rýnt í breytingar á geðheilsu ungs fólks í upphafi 21. aldar. Sagt er frá niðurstöðunum í grein í tímaritinu Scandinavian Journal of Public Health. Óttar Guðbjörn Birgisson, aðjunkt og doktorsnemi í Deild heilsueflingar, íþrótta og tómstunda á Menntavísindasviði, er fyrsti höfundur greinarinnar. Hafdís Helga Helgadóttir talaði við hann. Mörgum Norðmanninum blöskar þegar þeir heyra að verulega eigi að draga úr neyslu á kjöti. Jafnvel svo að aðeins ein kjötflís verði á boðum í hverri viku - 350 grömm takk. Svo getur farið ef nýjum tillögum sérfræðinga Norrænu ráðherranefndarinnar verður fylgt. En andstaðan er hörð og líka hjá norska landbúnaðarráðherranum. Gísli Kristjánsson talar frá Noregi. Ísraelskir lögreglumenn réðust inn í al-Aqsa moskuna í Jerúsalem í nóttskömmu fyrir dögun þar sem hópur fólks hafði læst sig þar inni eftir kvöldbænir, að sögn yfirvalda. Þeir voru grýttir og skotið að þeim flugeldum þegar þeir komu inn og svöruðu með höggsprengjum og skutu gúmmíhúðuðum byssukúlum á hópinn. Allt að fimmtíu særðust að sögn talsmanns Rauða hálfmánans í borginni. Sjúkrabílum sem voru sendir á vettvang var ekki hleypt að moskunni. Ásgeir Tómasson tók saman.

Claus Hjort Fredriksen, fyrrverandi varnarmálaráðherra Danmerkur, hefur verið ákærður fyrir brot á landráðsákvæði danskra hegningarlaga. Claus Hjort staðfesti á sínum tíma frétt um njósnastarfsemi bandarískrar njósnastofnunar í Evrópu. Ákæruefnið hefur ekki verið opinberað og réttarhöld fara fram fyrir luktum dyrum. Gísli Tryggvason lögmaður ræddi um málið. Mikil uppbygging blandaðrar byggðar er áformuð á Keldum og Keldnaholti í Reykjavík. Þar hefur Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði verið starfrækt í hartnær 75 ár og vonast forsvarsmenn hennar til að svo verði áfram. Kristín Kalmansdóttir framkvæmdastjóri sagði frá starfseminni á Keldum. Dregið hefur verið úr sögukennslu í grunn- og framhaldsskólum. Sagnfræðingar telja það mesta óráð og þinguðu um málið í vikunni. Súsanna Margrét Gestsdóttir, lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, ræddi málið. Tónlist: Both sides now - Joni Mitchell, My star - Brainstorm, Du er ikke alene - Sebastian, Ingerlaliinnaleqaagut - Nannook. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Bogi Ágústsson.

Claus Hjort Fredriksen, fyrrverandi varnarmálaráðherra Danmerkur, hefur verið ákærður fyrir brot á landráðsákvæði danskra hegningarlaga. Claus Hjort staðfesti á sínum tíma frétt um njósnastarfsemi bandarískrar njósnastofnunar í Evrópu. Ákæruefnið hefur ekki verið opinberað og réttarhöld fara fram fyrir luktum dyrum. Gísli Tryggvason lögmaður ræddi um málið. Mikil uppbygging blandaðrar byggðar er áformuð á Keldum og Keldnaholti í Reykjavík. Þar hefur Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræði verið starfrækt í hartnær 75 ár og vonast forsvarsmenn hennar til að svo verði áfram. Kristín Kalmansdóttir framkvæmdastjóri sagði frá starfseminni á Keldum. Dregið hefur verið úr sögukennslu í grunn- og framhaldsskólum. Sagnfræðingar telja það mesta óráð og þinguðu um málið í vikunni. Súsanna Margrét Gestsdóttir, lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, ræddi málið. Tónlist: Both sides now - Joni Mitchell, My star - Brainstorm, Du er ikke alene - Sebastian, Ingerlaliinnaleqaagut - Nannook. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Bogi Ágústsson.

Þátturinn er í boði World Class og Eimskips! Bryndís Jóna er aðjúnkt á Menntavísindasviði við Háskóla Íslands og einn að stofnendum Núvitundarsetursins. Hennar sérþekking snýr að núvitund og jákvæðri sálfræði, sérstaklega í skólastarfi. Í þættinum förum við m.a. yfir formlegar og óformlegar núvitundaræfingar, jákvæðar afleiðingar núvitundar og hvernig núvitund tengist samkennd.

Verkefnisstjórn um Sundabraut er tekin til starfa og það er stefnt að því að framkvæmdir geti hafist árið 2026. Við tölum við formann verkefnisstjórnarinnar um þessa stóru framkvæmd sem hefur verið rætt um í áratugi. Ertu RIE foreldri eða veistu ekkert hvað þú ert að gera? Við ræðum uppeldisaðferðir en í gegnum tíðina hafa verið allskonar hugmyndir um réttu leiðirnar til að koma börnum til manns, það eru tískustraumar í þessu eins og öðru og Ragný Þóra Guðjohnsen lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands hefur rannsakað uppeldisaðferðir sem hafa verið notaðar á Íslandi í áranna rás og skoðað fræðilegan grunn þeirra. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur svo pistil í lok þáttar.

Verkefnisstjórn um Sundabraut er tekin til starfa og það er stefnt að því að framkvæmdir geti hafist árið 2026. Við tölum við formann verkefnisstjórnarinnar um þessa stóru framkvæmd sem hefur verið rætt um í áratugi. Ertu RIE foreldri eða veistu ekkert hvað þú ert að gera? Við ræðum uppeldisaðferðir en í gegnum tíðina hafa verið allskonar hugmyndir um réttu leiðirnar til að koma börnum til manns, það eru tískustraumar í þessu eins og öðru og Ragný Þóra Guðjohnsen lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands hefur rannsakað uppeldisaðferðir sem hafa verið notaðar á Íslandi í áranna rás og skoðað fræðilegan grunn þeirra. Páll Líndal umhverfissálfræðingur flytur okkur svo pistil í lok þáttar.

Hótel Saga lokaði haustið 2020 og stendur húsið meira og minna tómt þessa dagana. Unglingadeild Hagaskóla hefur notað það undir kennslu, flóttamenn frá Úkraínu hafa dvalið þar en nýlega keyptu íslenska ríkið og félagsstofnun stúdenta húsið og mun það koma til með að hýsa Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hótel Saga er líka sögusvið, innblástur og útgangspunktur ritlistarnema við Háskóla Íslands, sem gáfu út á dögunum bókina Takk fyrir komuna. Bókin er gefin út af Unu útgáfuhúsi og er samstarf ritlistar-og ritstjórnarnema. Við ræddum við tvo ritlistarnema sem eiga sögur í bókinni, þær Berglindi Ernu Tryggvadóttur og Hildi Selmu Sigbertsdóttur. Fróði Jónsson, dýraatferlisfræðingur, gerir hreiðurgerð órangútana skil í nýjasta pistli sínum í pistlaröð sinni um menningu innan dýrasamfélaga. Hljómsveitin Kvikindi gaf út sína fyrstu breiðskífu núna á dögunum, Ungfrú Ísland. Þetta er 10 laga plata með hálf-rafrænni popptónlist sem ýmist stekkur beint í andlitið á manni eða kemur svolítið aftan að manni, ég er allavega búinn að vera með þónokkur af þessum lögum á heilanum undanfarna viku. Textarnir finnst mér mjög nútímalegir, gerast á tímum samfélagsmiðla, stöðugrar sjálfsbætingar, vellíðinariðnaðarins, og MeToo. Við förum í göngutúr með stofnmeðlimum hljómsveitarinnar Friðrik og Brynhildi, og þriggja mánaða dóttur Brynhildar í kerrunni.

Hótel Saga lokaði haustið 2020 og stendur húsið meira og minna tómt þessa dagana. Unglingadeild Hagaskóla hefur notað það undir kennslu, flóttamenn frá Úkraínu hafa dvalið þar en nýlega keyptu íslenska ríkið og félagsstofnun stúdenta húsið og mun það koma til með að hýsa Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hótel Saga er líka sögusvið, innblástur og útgangspunktur ritlistarnema við Háskóla Íslands, sem gáfu út á dögunum bókina Takk fyrir komuna. Bókin er gefin út af Unu útgáfuhúsi og er samstarf ritlistar-og ritstjórnarnema. Við ræddum við tvo ritlistarnema sem eiga sögur í bókinni, þær Berglindi Ernu Tryggvadóttur og Hildi Selmu Sigbertsdóttur. Fróði Jónsson, dýraatferlisfræðingur, gerir hreiðurgerð órangútana skil í nýjasta pistli sínum í pistlaröð sinni um menningu innan dýrasamfélaga. Hljómsveitin Kvikindi gaf út sína fyrstu breiðskífu núna á dögunum, Ungfrú Ísland. Þetta er 10 laga plata með hálf-rafrænni popptónlist sem ýmist stekkur beint í andlitið á manni eða kemur svolítið aftan að manni, ég er allavega búinn að vera með þónokkur af þessum lögum á heilanum undanfarna viku. Textarnir finnst mér mjög nútímalegir, gerast á tímum samfélagsmiðla, stöðugrar sjálfsbætingar, vellíðinariðnaðarins, og MeToo. Við förum í göngutúr með stofnmeðlimum hljómsveitarinnar Friðrik og Brynhildi, og þriggja mánaða dóttur Brynhildar í kerrunni.

Bein útsending frá Menntakviku. Kristín Erla Harðardóttir, forstöðumaður Menntavísindastofnunar um Menntakviku. Ásta Olga Magnúsdóttir hjá hönnunarfyrirtækinu Gagarín og Ragna Benedikta Garðarsdóttir prófessor í félagssálfræði um Astrid loftslagsfræðslu. Kolbeinn Hólmar Stefánsson, dósent við félagsvísindasvið HÍ og Elsa Eiríksdóttir, dósent við menntavísindasvið HÍ ræða um félagslegt óréttlæti í skólum. Stefán Gíslason flytur umhverfispistil um risarækjur.

Bein útsending frá Menntakviku. Kristín Erla Harðardóttir, forstöðumaður Menntavísindastofnunar um Menntakviku. Ásta Olga Magnúsdóttir hjá hönnunarfyrirtækinu Gagarín og Ragna Benedikta Garðarsdóttir prófessor í félagssálfræði um Astrid loftslagsfræðslu. Kolbeinn Hólmar Stefánsson, dósent við félagsvísindasvið HÍ og Elsa Eiríksdóttir, dósent við menntavísindasvið HÍ ræða um félagslegt óréttlæti í skólum. Stefán Gíslason flytur umhverfispistil um risarækjur.

Bein útsending frá Menntakviku. Kristín Erla Harðardóttir, forstöðumaður Menntavísindastofnunar um Menntakviku. Ásta Olga Magnúsdóttir hjá hönnunarfyrirtækinu Gagarín og Ragna Benedikta Garðarsdóttir prófessor í félagssálfræði um Astrid loftslagsfræðslu. Kolbeinn Hólmar Stefánsson, dósent við félagsvísindasvið HÍ og Elsa Eiríksdóttir, dósent við menntavísindasvið HÍ ræða um félagslegt óréttlæti í skólum. Stefán Gíslason flytur umhverfispistil um risarækjur.

Menntakvika, ráðstefna Menntavísindasviðs Háskóla Íslands um uppeldis- og menntamál, stendur í dag og á morgun. Kolbrún Pálsdóttir, forseti sviðsins, sagði frá rannsóknum og öðru er varðar málaflokkinn. Í Heimsglugganum fjallaði Bogi Ágústsson um ástandið í Íran en þar hafa mótmæli borgaranna gegn stjórnvöldum magnast. Hann talaði líka um stjórnmál í Bretlandi og Danmörku. Jafnan líður langur tími frá því að hugmynd kviknar og þar til kvikmynd er frumsýnd og handtökin eru mörg. Birgitta Björnsdóttir kvikmyndaframleiðandi sagði frá starfinu sínu og kvikmyndaframleiðslu en hún var m.a. aðalframleiðandi myndarinnar Svar við bréfi Helgu sem nú er í kvikmyndahúsum. Tónlist: Please send me someone to love - Percy Mayfield, Í fjarlægð - Stefán Íslandi, Draumaprinsinn - Jófríður Ákadóttir. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson.

Menntakvika, ráðstefna Menntavísindasviðs Háskóla Íslands um uppeldis- og menntamál, stendur í dag og á morgun. Kolbrún Pálsdóttir, forseti sviðsins, sagði frá rannsóknum og öðru er varðar málaflokkinn. Í Heimsglugganum fjallaði Bogi Ágústsson um ástandið í Íran en þar hafa mótmæli borgaranna gegn stjórnvöldum magnast. Hann talaði líka um stjórnmál í Bretlandi og Danmörku. Jafnan líður langur tími frá því að hugmynd kviknar og þar til kvikmynd er frumsýnd og handtökin eru mörg. Birgitta Björnsdóttir kvikmyndaframleiðandi sagði frá starfinu sínu og kvikmyndaframleiðslu en hún var m.a. aðalframleiðandi myndarinnar Svar við bréfi Helgu sem nú er í kvikmyndahúsum. Tónlist: Please send me someone to love - Percy Mayfield, Í fjarlægð - Stefán Íslandi, Draumaprinsinn - Jófríður Ákadóttir. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson.

Menntakvika, ráðstefna Menntavísindasviðs Háskóla Íslands um uppeldis- og menntamál, stendur í dag og á morgun. Kolbrún Pálsdóttir, forseti sviðsins, sagði frá rannsóknum og öðru er varðar málaflokkinn. Í Heimsglugganum fjallaði Bogi Ágústsson um ástandið í Íran en þar hafa mótmæli borgaranna gegn stjórnvöldum magnast. Hann talaði líka um stjórnmál í Bretlandi og Danmörku. Jafnan líður langur tími frá því að hugmynd kviknar og þar til kvikmynd er frumsýnd og handtökin eru mörg. Birgitta Björnsdóttir kvikmyndaframleiðandi sagði frá starfinu sínu og kvikmyndaframleiðslu en hún var m.a. aðalframleiðandi myndarinnar Svar við bréfi Helgu sem nú er í kvikmyndahúsum. Tónlist: Please send me someone to love - Percy Mayfield, Í fjarlægð - Stefán Íslandi, Draumaprinsinn - Jófríður Ákadóttir. Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson.

Kolbrún segir frá lífi sínui ,en hún var einungis 15 ára þegar hún eignaðist sitt fyrsta barn. Hún ræðir leiðina sem hún fór í lífinu og talar um það þegar hún var send á unglingaheimili svona til að ná áttum. Hún vissi snemma hvað hún vildi gera og fór í heimspeki og síðan lá leiðin lengra og í dag er hún forseti Menntavísindasviðs HÍ.

Kolbrún segir frá lífi sínui ,en hún var einungis 15 ára þegar hún eignaðist sitt fyrsta barn. Hún ræðir leiðina sem hún fór í lífinu og talar um það þegar hún var send á unglingaheimili svona til að ná áttum. Hún vissi snemma hvað hún vildi gera og fór í heimspeki og síðan lá leiðin lengra og í dag er hún forseti Menntavísindasviðs HÍ.

Kolbrún segir frá lífi sínui ,en hún var einungis 15 ára þegar hún eignaðist sitt fyrsta barn. Hún ræðir leiðina sem hún fór í lífinu og talar um það þegar hún var send á unglingaheimili svona til að ná áttum. Hún vissi snemma hvað hún vildi gera og fór í heimspeki og síðan lá leiðin lengra og í dag er hún forseti Menntavísindasviðs HÍ.

Hið árlega árveknis- og fjáröflunarátak Krabbameinsfélagsins Bleika slaufan hófst í vikunni. Slagorðið í ár er Sýnum lit, en Bleika slaufan er tileinkuð baráttunni gegn krabbameini hjá konum. Við fengum þær Ásdísi Ingólfsdóttur, framhaldsskólakennara og rithöfund, sem greindist með brjóstakrabbamein í tvígang með fimm ára millibili, og Höllu Þorvaldsdóttur, framkvæmdastjóra Krabbameinsfélagsins, í þáttinn til að fræða okkur um átakið í ár. Matvendni hjá börnum er algeng og yfirleitt í hámarki á leikskólaaldri. Oft einskorðast fæðuvalið við fáar eða einhæfar fæðutegundir og skortir fjölbreytileika, ekki síst er varðar fjölda tegunda og magn af grænmeti og ávöxtum. Við töluðum við Berglindi Lilju Guðlaugsdóttur doktorsnema í Heilsueflingu í þættinum í dag en hún sagði okkur frá doktorsrannsókn sinni Bragðlaukaþjálfun: Fæðumiðuð íhlutun í leikskólum með þátttöku leikskólastarfsfólks og foreldra. Hún vann að svipaðri rannsókn meðal grunnskólabarna á yngsta stigi með Önnu Sigríði Ólafsdóttur prófessor í næringarfræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Niðurstöður þeirrar rannsóknar verða kynntar á Menntakvikudögum sem fara fram 6. og 7. október. Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn er haldinn 10.október ár hvert víðsvegar um heiminn. Markmiðið er að vekja athygli á geðheilbrigðismálum, fræða almenning um geðrækt og geðsjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geðsjúkra. Við fengum þau Guðrúnu Stellu Ágústsdóttur og Orra Hilmarsson til að fræða okkur frekar um alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn, en slagorð dagsins í ár er Geðheilbrigði að góðri heilsu. Tónlist í þættinum í dag: Er hann birtist / Hljómar (Gunnar Þórðarson og Þorsteinn Eggertsson) Besame mucho / Cesaria Evora (Consuela Velazquez) Harvest Moon / Krummi, KK, Ragnheiður Gröndal (Neil Young) Lífið / Heiða Halls (Sigríður Heiða Hallsdóttir) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Hið árlega árveknis- og fjáröflunarátak Krabbameinsfélagsins Bleika slaufan hófst í vikunni. Slagorðið í ár er Sýnum lit, en Bleika slaufan er tileinkuð baráttunni gegn krabbameini hjá konum. Við fengum þær Ásdísi Ingólfsdóttur, framhaldsskólakennara og rithöfund, sem greindist með brjóstakrabbamein í tvígang með fimm ára millibili, og Höllu Þorvaldsdóttur, framkvæmdastjóra Krabbameinsfélagsins, í þáttinn til að fræða okkur um átakið í ár. Matvendni hjá börnum er algeng og yfirleitt í hámarki á leikskólaaldri. Oft einskorðast fæðuvalið við fáar eða einhæfar fæðutegundir og skortir fjölbreytileika, ekki síst er varðar fjölda tegunda og magn af grænmeti og ávöxtum. Við töluðum við Berglindi Lilju Guðlaugsdóttur doktorsnema í Heilsueflingu í þættinum í dag en hún sagði okkur frá doktorsrannsókn sinni Bragðlaukaþjálfun: Fæðumiðuð íhlutun í leikskólum með þátttöku leikskólastarfsfólks og foreldra. Hún vann að svipaðri rannsókn meðal grunnskólabarna á yngsta stigi með Önnu Sigríði Ólafsdóttur prófessor í næringarfræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Niðurstöður þeirrar rannsóknar verða kynntar á Menntakvikudögum sem fara fram 6. og 7. október. Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn er haldinn 10.október ár hvert víðsvegar um heiminn. Markmiðið er að vekja athygli á geðheilbrigðismálum, fræða almenning um geðrækt og geðsjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geðsjúkra. Við fengum þau Guðrúnu Stellu Ágústsdóttur og Orra Hilmarsson til að fræða okkur frekar um alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn, en slagorð dagsins í ár er Geðheilbrigði að góðri heilsu. Tónlist í þættinum í dag: Er hann birtist / Hljómar (Gunnar Þórðarson og Þorsteinn Eggertsson) Besame mucho / Cesaria Evora (Consuela Velazquez) Harvest Moon / Krummi, KK, Ragnheiður Gröndal (Neil Young) Lífið / Heiða Halls (Sigríður Heiða Hallsdóttir) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Hið árlega árveknis- og fjáröflunarátak Krabbameinsfélagsins Bleika slaufan hófst í vikunni. Slagorðið í ár er Sýnum lit, en Bleika slaufan er tileinkuð baráttunni gegn krabbameini hjá konum. Við fengum þær Ásdísi Ingólfsdóttur, framhaldsskólakennara og rithöfund, sem greindist með brjóstakrabbamein í tvígang með fimm ára millibili, og Höllu Þorvaldsdóttur, framkvæmdastjóra Krabbameinsfélagsins, í þáttinn til að fræða okkur um átakið í ár. Matvendni hjá börnum er algeng og yfirleitt í hámarki á leikskólaaldri. Oft einskorðast fæðuvalið við fáar eða einhæfar fæðutegundir og skortir fjölbreytileika, ekki síst er varðar fjölda tegunda og magn af grænmeti og ávöxtum. Við töluðum við Berglindi Lilju Guðlaugsdóttur doktorsnema í Heilsueflingu í þættinum í dag en hún sagði okkur frá doktorsrannsókn sinni Bragðlaukaþjálfun: Fæðumiðuð íhlutun í leikskólum með þátttöku leikskólastarfsfólks og foreldra. Hún vann að svipaðri rannsókn meðal grunnskólabarna á yngsta stigi með Önnu Sigríði Ólafsdóttur prófessor í næringarfræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Niðurstöður þeirrar rannsóknar verða kynntar á Menntakvikudögum sem fara fram 6. og 7. október. Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn er haldinn 10.október ár hvert víðsvegar um heiminn. Markmiðið er að vekja athygli á geðheilbrigðismálum, fræða almenning um geðrækt og geðsjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geðsjúkra. Við fengum þau Guðrúnu Stellu Ágústsdóttur og Orra Hilmarsson til að fræða okkur frekar um alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn, en slagorð dagsins í ár er Geðheilbrigði að góðri heilsu. Tónlist í þættinum í dag: Er hann birtist / Hljómar (Gunnar Þórðarson og Þorsteinn Eggertsson) Besame mucho / Cesaria Evora (Consuela Velazquez) Harvest Moon / Krummi, KK, Ragnheiður Gröndal (Neil Young) Lífið / Heiða Halls (Sigríður Heiða Hallsdóttir) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Hið árlega árveknis- og fjáröflunarátak Krabbameinsfélagsins Bleika slaufan hófst í vikunni. Slagorðið í ár er Sýnum lit, en Bleika slaufan er tileinkuð baráttunni gegn krabbameini hjá konum. Við fengum þær Ásdísi Ingólfsdóttur, framhaldsskólakennara og rithöfund, sem greindist með brjóstakrabbamein í tvígang með fimm ára millibili, og Höllu Þorvaldsdóttur, framkvæmdastjóra Krabbameinsfélagsins, í þáttinn til að fræða okkur um átakið í ár. Matvendni hjá börnum er algeng og yfirleitt í hámarki á leikskólaaldri. Oft einskorðast fæðuvalið við fáar eða einhæfar fæðutegundir og skortir fjölbreytileika, ekki síst er varðar fjölda tegunda og magn af grænmeti og ávöxtum. Við töluðum við Berglindi Lilju Guðlaugsdóttur doktorsnema í Heilsueflingu í þættinum í dag en hún sagði okkur frá doktorsrannsókn sinni Bragðlaukaþjálfun: Fæðumiðuð íhlutun í leikskólum með þátttöku leikskólastarfsfólks og foreldra. Hún vann að svipaðri rannsókn meðal grunnskólabarna á yngsta stigi með Önnu Sigríði Ólafsdóttur prófessor í næringarfræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Niðurstöður þeirrar rannsóknar verða kynntar á Menntakvikudögum sem fara fram 6. og 7. október. Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn er haldinn 10.október ár hvert víðsvegar um heiminn. Markmiðið er að vekja athygli á geðheilbrigðismálum, fræða almenning um geðrækt og geðsjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geðsjúkra. Við fengum þau Guðrúnu Stellu Ágústsdóttur og Orra Hilmarsson til að fræða okkur frekar um alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn, en slagorð dagsins í ár er Geðheilbrigði að góðri heilsu. Tónlist í þættinum í dag: Er hann birtist / Hljómar (Gunnar Þórðarson og Þorsteinn Eggertsson) Besame mucho / Cesaria Evora (Consuela Velazquez) Harvest Moon / Krummi, KK, Ragnheiður Gröndal (Neil Young) Lífið / Heiða Halls (Sigríður Heiða Hallsdóttir) UMSJÓN: GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Talið er líklegt að ráðist verði í tilraunabólusetningu við blóðþorra í eldislaxi á Austfjörðum. Greint hefur verið frá því í fréttum að allt laxeldi hafi nú verið stöðvað í Reyðarfirði eftir að afbrigði blóðþorra greindist í þremur eldisstöðvum þar. Við ræddum við Gísla Jónsson, sérgreinadýralækni fiskeldis hjá Matvælastofnun, um blóðþorra og bólusetningar. Formaður BSRB var gestur okkar í gær og ræddi meðal annars reynsluna af styttingu vinnuvikunnar. Styttingin hefur almennt mælst vel fyrir, sérstaklega í minni fyrirtækjum, en reynst erfiðari hjá vaktavinnufólki og þá helst í heilbrigðisgeiranum. Við ræddum þessi mál við formann Sjúkraliðafélags Íslands, Söndru B. Franks. Innlagnir á afeitrunardeild ólögráða ungmenna hafa verið færri en búist var við þegar hún var opnuð í júní 2020. Hugsanlegt þykir að vandi barna í neyslu sé einfaldlega ekki af því alvarleikastigi sem áður var talið, og ekki svo alvarlegt að hópurinn þurfi á sérstakri afeitrunardeild að halda. Að minnsta kosti er ljóst að frá aldamótum hefur dregið verulega úr þörfinni á meðferð við vímumefnavanda ungmenna. Við ræddum þessi mál við Funa Sigurðsson, framkvæmdastjóra meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu. Ójöfnuður hefur aukist á tímum heimsfaraldursins og nú hafa áhrif innrásar Rússlands í Úkraínu bæst við. Í niðurstöðum nýrrar rannsóknar Oxfam kemur fram að nýr milljarðamæringur verði nú til á 30 klukkustunda fresti og að á tímum faraldursins hafi 573 einstaklingar orðið milljarðamæringar á sama tíma og 263 milljónir hröpuðu niður að fátæktarmörkum. Við ræddum efnahagsleg áhrif faraldurs og innrásar Rússa í Úkraínu á ójöfnuð við Jón Bjarka Bentsson, aðalhagfræðing Íslandsbanka, og Sigrúnu Ólafsdóttur, prófessor í félagsfræði. Þriðjungur grunn- og framhaldsskólanema sem spila tölvuleiki telja sig eyða of miklum tíma í spilun þeirra. Strákar á öllum skólastigum eru í meirihluta þeirra sem spila tölvuleiki, en stelpur eru hlutfallslega flestar að spila í 4.-7. bekk. Þetta er hluti niðurstaðna nýrrar skýrslu Fjölmiðlanefndar og Menntavísindastofnunar Háskóla Íslands um börn og netmiðla. Skúli Bragi Geirdal verkefnastjóri hjá Fjölmiðlanefnd kom til okkar. Svo slógum við botninn í þetta allt saman með Sævari Helga Bragasyni stjörnusérfræðingi og vísindahyggjumanni. Tónlist: Dog Days are Over - Florence and the Machine Stars - Quarashi Maðkur í mysunni - Moses Hightower Can't Let Go - Robert Plant og Alison Krauss Seinna Meir - START Beautiful Life - Michael Kiwanuka Upp á rönd - Hjálmar og GDRN

Talið er líklegt að ráðist verði í tilraunabólusetningu við blóðþorra í eldislaxi á Austfjörðum. Greint hefur verið frá því í fréttum að allt laxeldi hafi nú verið stöðvað í Reyðarfirði eftir að afbrigði blóðþorra greindist í þremur eldisstöðvum þar. Við ræddum við Gísla Jónsson, sérgreinadýralækni fiskeldis hjá Matvælastofnun, um blóðþorra og bólusetningar. Formaður BSRB var gestur okkar í gær og ræddi meðal annars reynsluna af styttingu vinnuvikunnar. Styttingin hefur almennt mælst vel fyrir, sérstaklega í minni fyrirtækjum, en reynst erfiðari hjá vaktavinnufólki og þá helst í heilbrigðisgeiranum. Við ræddum þessi mál við formann Sjúkraliðafélags Íslands, Söndru B. Franks. Innlagnir á afeitrunardeild ólögráða ungmenna hafa verið færri en búist var við þegar hún var opnuð í júní 2020. Hugsanlegt þykir að vandi barna í neyslu sé einfaldlega ekki af því alvarleikastigi sem áður var talið, og ekki svo alvarlegt að hópurinn þurfi á sérstakri afeitrunardeild að halda. Að minnsta kosti er ljóst að frá aldamótum hefur dregið verulega úr þörfinni á meðferð við vímumefnavanda ungmenna. Við ræddum þessi mál við Funa Sigurðsson, framkvæmdastjóra meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu. Ójöfnuður hefur aukist á tímum heimsfaraldursins og nú hafa áhrif innrásar Rússlands í Úkraínu bæst við. Í niðurstöðum nýrrar rannsóknar Oxfam kemur fram að nýr milljarðamæringur verði nú til á 30 klukkustunda fresti og að á tímum faraldursins hafi 573 einstaklingar orðið milljarðamæringar á sama tíma og 263 milljónir hröpuðu niður að fátæktarmörkum. Við ræddum efnahagsleg áhrif faraldurs og innrásar Rússa í Úkraínu á ójöfnuð við Jón Bjarka Bentsson, aðalhagfræðing Íslandsbanka, og Sigrúnu Ólafsdóttur, prófessor í félagsfræði. Þriðjungur grunn- og framhaldsskólanema sem spila tölvuleiki telja sig eyða of miklum tíma í spilun þeirra. Strákar á öllum skólastigum eru í meirihluta þeirra sem spila tölvuleiki, en stelpur eru hlutfallslega flestar að spila í 4.-7. bekk. Þetta er hluti niðurstaðna nýrrar skýrslu Fjölmiðlanefndar og Menntavísindastofnunar Háskóla Íslands um börn og netmiðla. Skúli Bragi Geirdal verkefnastjóri hjá Fjölmiðlanefnd kom til okkar. Svo slógum við botninn í þetta allt saman með Sævari Helga Bragasyni stjörnusérfræðingi og vísindahyggjumanni. Tónlist: Dog Days are Over - Florence and the Machine Stars - Quarashi Maðkur í mysunni - Moses Hightower Can't Let Go - Robert Plant og Alison Krauss Seinna Meir - START Beautiful Life - Michael Kiwanuka Upp á rönd - Hjálmar og GDRN

Talið er líklegt að ráðist verði í tilraunabólusetningu við blóðþorra í eldislaxi á Austfjörðum. Greint hefur verið frá því í fréttum að allt laxeldi hafi nú verið stöðvað í Reyðarfirði eftir að afbrigði blóðþorra greindist í þremur eldisstöðvum þar. Við ræddum við Gísla Jónsson, sérgreinadýralækni fiskeldis hjá Matvælastofnun, um blóðþorra og bólusetningar. Formaður BSRB var gestur okkar í gær og ræddi meðal annars reynsluna af styttingu vinnuvikunnar. Styttingin hefur almennt mælst vel fyrir, sérstaklega í minni fyrirtækjum, en reynst erfiðari hjá vaktavinnufólki og þá helst í heilbrigðisgeiranum. Við ræddum þessi mál við formann Sjúkraliðafélags Íslands, Söndru B. Franks. Innlagnir á afeitrunardeild ólögráða ungmenna hafa verið færri en búist var við þegar hún var opnuð í júní 2020. Hugsanlegt þykir að vandi barna í neyslu sé einfaldlega ekki af því alvarleikastigi sem áður var talið, og ekki svo alvarlegt að hópurinn þurfi á sérstakri afeitrunardeild að halda. Að minnsta kosti er ljóst að frá aldamótum hefur dregið verulega úr þörfinni á meðferð við vímumefnavanda ungmenna. Við ræddum þessi mál við Funa Sigurðsson, framkvæmdastjóra meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu. Ójöfnuður hefur aukist á tímum heimsfaraldursins og nú hafa áhrif innrásar Rússlands í Úkraínu bæst við. Í niðurstöðum nýrrar rannsóknar Oxfam kemur fram að nýr milljarðamæringur verði nú til á 30 klukkustunda fresti og að á tímum faraldursins hafi 573 einstaklingar orðið milljarðamæringar á sama tíma og 263 milljónir hröpuðu niður að fátæktarmörkum. Við ræddum efnahagsleg áhrif faraldurs og innrásar Rússa í Úkraínu á ójöfnuð við Jón Bjarka Bentsson, aðalhagfræðing Íslandsbanka, og Sigrúnu Ólafsdóttur, prófessor í félagsfræði. Þriðjungur grunn- og framhaldsskólanema sem spila tölvuleiki telja sig eyða of miklum tíma í spilun þeirra. Strákar á öllum skólastigum eru í meirihluta þeirra sem spila tölvuleiki, en stelpur eru hlutfallslega flestar að spila í 4.-7. bekk. Þetta er hluti niðurstaðna nýrrar skýrslu Fjölmiðlanefndar og Menntavísindastofnunar Háskóla Íslands um börn og netmiðla. Skúli Bragi Geirdal verkefnastjóri hjá Fjölmiðlanefnd kom til okkar. Svo slógum við botninn í þetta allt saman með Sævari Helga Bragasyni stjörnusérfræðingi og vísindahyggjumanni. Tónlist: Dog Days are Over - Florence and the Machine Stars - Quarashi Maðkur í mysunni - Moses Hightower Can't Let Go - Robert Plant og Alison Krauss Seinna Meir - START Beautiful Life - Michael Kiwanuka Upp á rönd - Hjálmar og GDRN

Milljarðamæringurinn Elon Musk sagði í síðustu viku að efnahagskreppa væri í vændum, en það væri af hinu góða því peningum hafi rignt yfir vitleysinga í of langan tíma. Ýmsar hagtölur eru áhugaverðar þessa dagana og við ræddum efnahagsmálin við Hafstein Hauksson, greinanda hjá Kvikubanka í Lundúnum, en hann hefur fylgst með þróuninni þar og annars staðar. Mikil umræða hefur skapast um grein Stundarinnar þar sem dregin eru í efa gæði þeirrar læknismeðferðar sem trans börnum og ungmennum býðst hér á landi. Greinin hefur meðal annars verið gagnrýnd fyrir vísun í óáreiðanleg vísindi og viðmælendaval sem endurspeglar ekki færustu sérfræðinga landsins í málefnum trans barna. Einn andmælenda greinarinnar er Sigríður Birna Valsdóttir ráðgjafi hjá Samtökunum 78 og hún var gestur okkar. Tæplega 200 manns eru á lista stoðdeildar ríkislögreglustjóra yfir fólk sem á að vísa úr landi. Þar af eiga 44 að fara til Grikklands, en flóttabörnum sem vísað er til Grikklands bíður líf sem er engu barni bjóðandi, samkvæmt nýrri skýrslu Rauða kross Íslands. Íris Ellenberger, sagnfræðingur og dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, hefur rannsakað fólksflutninga í gegnum tíðina, og við ræddum við hana um söguna í þessu samhengi. Vinnuvika yfir 3000 starfsmanna í 60 fyrirtækjum í Bretlandi styttist úr fimm í fjóra daga í næsta mánuði. Fyrirtækin taka þátt í tilraunaverkefni næstu sex mánuði en sambærilegar tilraunir hafa til að mynda verið gerðar hér á landi og víðar. Íslendingar hafa í gegnum tíðina unnið mun lengri vinnudag en þær þjóðir sem við berum okkur saman við, en samið var um styttingu vinnuvikunnar í mörgum kjarasamningum árið 2020. Nokkuð hefur hins vegar verið deilt um hvernig til hefur tekist að stytta vinnuvikuna hér á landi og við ræddum þau mál við Sonju Ýri Þorbergsdóttur, formann BSRB. Við höfum verið dugleg að fjalla um alls kyns göngur á hálendinu, en það er nú líka þannig að sum kjósa að ferðast um óbyggðir akandi. Nýlega kom út uppfærð útgáfa Hálendishandbókarinnar sem hefur um árabil reynst góður ferðafélagi þeirra sem ferðast um hálendið. Við fengum höfundinn Pál Ásgeir Ásgeirsson til okkarGunnar Birgisson íþróttafréttamaður leit við og fór yfir það helsta af íþróttum helgarinnar. Tónlist: Guðmundur R. - Finnum út úr því. Michael Kiwanuka - One more night. Helena Eyjólfsdóttir - Reykur. Purple Disco Machine - In the dark. Moses Hightower og Prins Póló - Maðkur í mysunni. First Aid Kit - My silver lining. Creedence Clearwater Revival - Have you ever seen the rain. John Grant - Pale Green Ghosts.

Milljarðamæringurinn Elon Musk sagði í síðustu viku að efnahagskreppa væri í vændum, en það væri af hinu góða því peningum hafi rignt yfir vitleysinga í of langan tíma. Ýmsar hagtölur eru áhugaverðar þessa dagana og við ræddum efnahagsmálin við Hafstein Hauksson, greinanda hjá Kvikubanka í Lundúnum, en hann hefur fylgst með þróuninni þar og annars staðar. Mikil umræða hefur skapast um grein Stundarinnar þar sem dregin eru í efa gæði þeirrar læknismeðferðar sem trans börnum og ungmennum býðst hér á landi. Greinin hefur meðal annars verið gagnrýnd fyrir vísun í óáreiðanleg vísindi og viðmælendaval sem endurspeglar ekki færustu sérfræðinga landsins í málefnum trans barna. Einn andmælenda greinarinnar er Sigríður Birna Valsdóttir ráðgjafi hjá Samtökunum 78 og hún var gestur okkar. Tæplega 200 manns eru á lista stoðdeildar ríkislögreglustjóra yfir fólk sem á að vísa úr landi. Þar af eiga 44 að fara til Grikklands, en flóttabörnum sem vísað er til Grikklands bíður líf sem er engu barni bjóðandi, samkvæmt nýrri skýrslu Rauða kross Íslands. Íris Ellenberger, sagnfræðingur og dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, hefur rannsakað fólksflutninga í gegnum tíðina, og við ræddum við hana um söguna í þessu samhengi. Vinnuvika yfir 3000 starfsmanna í 60 fyrirtækjum í Bretlandi styttist úr fimm í fjóra daga í næsta mánuði. Fyrirtækin taka þátt í tilraunaverkefni næstu sex mánuði en sambærilegar tilraunir hafa til að mynda verið gerðar hér á landi og víðar. Íslendingar hafa í gegnum tíðina unnið mun lengri vinnudag en þær þjóðir sem við berum okkur saman við, en samið var um styttingu vinnuvikunnar í mörgum kjarasamningum árið 2020. Nokkuð hefur hins vegar verið deilt um hvernig til hefur tekist að stytta vinnuvikuna hér á landi og við ræddum þau mál við Sonju Ýri Þorbergsdóttur, formann BSRB. Við höfum verið dugleg að fjalla um alls kyns göngur á hálendinu, en það er nú líka þannig að sum kjósa að ferðast um óbyggðir akandi. Nýlega kom út uppfærð útgáfa Hálendishandbókarinnar sem hefur um árabil reynst góður ferðafélagi þeirra sem ferðast um hálendið. Við fengum höfundinn Pál Ásgeir Ásgeirsson til okkarGunnar Birgisson íþróttafréttamaður leit við og fór yfir það helsta af íþróttum helgarinnar. Tónlist: Guðmundur R. - Finnum út úr því. Michael Kiwanuka - One more night. Helena Eyjólfsdóttir - Reykur. Purple Disco Machine - In the dark. Moses Hightower og Prins Póló - Maðkur í mysunni. First Aid Kit - My silver lining. Creedence Clearwater Revival - Have you ever seen the rain. John Grant - Pale Green Ghosts.

Milljarðamæringurinn Elon Musk sagði í síðustu viku að efnahagskreppa væri í vændum, en það væri af hinu góða því peningum hafi rignt yfir vitleysinga í of langan tíma. Ýmsar hagtölur eru áhugaverðar þessa dagana og við ræddum efnahagsmálin við Hafstein Hauksson, greinanda hjá Kvikubanka í Lundúnum, en hann hefur fylgst með þróuninni þar og annars staðar. Mikil umræða hefur skapast um grein Stundarinnar þar sem dregin eru í efa gæði þeirrar læknismeðferðar sem trans börnum og ungmennum býðst hér á landi. Greinin hefur meðal annars verið gagnrýnd fyrir vísun í óáreiðanleg vísindi og viðmælendaval sem endurspeglar ekki færustu sérfræðinga landsins í málefnum trans barna. Einn andmælenda greinarinnar er Sigríður Birna Valsdóttir ráðgjafi hjá Samtökunum 78 og hún var gestur okkar. Tæplega 200 manns eru á lista stoðdeildar ríkislögreglustjóra yfir fólk sem á að vísa úr landi. Þar af eiga 44 að fara til Grikklands, en flóttabörnum sem vísað er til Grikklands bíður líf sem er engu barni bjóðandi, samkvæmt nýrri skýrslu Rauða kross Íslands. Íris Ellenberger, sagnfræðingur og dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, hefur rannsakað fólksflutninga í gegnum tíðina, og við ræddum við hana um söguna í þessu samhengi. Vinnuvika yfir 3000 starfsmanna í 60 fyrirtækjum í Bretlandi styttist úr fimm í fjóra daga í næsta mánuði. Fyrirtækin taka þátt í tilraunaverkefni næstu sex mánuði en sambærilegar tilraunir hafa til að mynda verið gerðar hér á landi og víðar. Íslendingar hafa í gegnum tíðina unnið mun lengri vinnudag en þær þjóðir sem við berum okkur saman við, en samið var um styttingu vinnuvikunnar í mörgum kjarasamningum árið 2020. Nokkuð hefur hins vegar verið deilt um hvernig til hefur tekist að stytta vinnuvikuna hér á landi og við ræddum þau mál við Sonju Ýri Þorbergsdóttur, formann BSRB. Við höfum verið dugleg að fjalla um alls kyns göngur á hálendinu, en það er nú líka þannig að sum kjósa að ferðast um óbyggðir akandi. Nýlega kom út uppfærð útgáfa Hálendishandbókarinnar sem hefur um árabil reynst góður ferðafélagi þeirra sem ferðast um hálendið. Við fengum höfundinn Pál Ásgeir Ásgeirsson til okkarGunnar Birgisson íþróttafréttamaður leit við og fór yfir það helsta af íþróttum helgarinnar. Tónlist: Guðmundur R. - Finnum út úr því. Michael Kiwanuka - One more night. Helena Eyjólfsdóttir - Reykur. Purple Disco Machine - In the dark. Moses Hightower og Prins Póló - Maðkur í mysunni. First Aid Kit - My silver lining. Creedence Clearwater Revival - Have you ever seen the rain. John Grant - Pale Green Ghosts.

Berglind Hólm Ragnarsdóttir, lektor í félagsfræði við Háskólann á Akureyri (HA), fer fyrir rannsóknarhópi sem rannsakar um þessar mundir stöðu láglaunakvenna á Íslandi. Verkefnið ber yfirskriftina „Working Class Women, Well-being and the Welfare State: New Evidence from the Icelandic Context“ sem útleggst á íslensku sem „Láglaunakonur, vellíðan og velferðarkerfið í íslensku samhengi.“ Með Berglindi í rannsóknarhópnum eru þær Andrea Hjálmsdóttir, lektor við HA, Bergljót Þrastardóttir, lektor við HA og Valgerður S. Bjarnadóttir, nýdoktor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Samstarfsaðilar verkefnisins eru annars vegar Varða – rannsóknastofnun vinnumarkaðarins og hins vegar RHA – Rannsóknamiðstöð Háskólans á Akureyri. Markmið rannsóknarinnar er tvíþætt. Í fyrsta lagi rannsakar hópurinn áhrif atvinnu, fjölskyldulífs og félags- og efnahagslegrar stöðu á líkamlega og andlega velferð láglaunakvenna. Í öðru lagi greinir hópurinn reynslu láglaunakvenna af íslensku velferðarkerfi og hvert hlutverk kerfisins er í að viðhalda félagslegum ójöfnuði. Berglind lauk doktorsprófi í félagsfræði frá City University of New York árið 2019 en doktorsrannsókn hennar fjallar einmitt um stéttaskiptingu meðal kvenna á Vesturlöndum og áhrif fjölskyldustefna á stéttaskiptingu kvenna og janfrétti kynjanna. Berglind var nýdoktor við Memphis háskóla skólaárið 2019/2020 og var ráðin til HA árið 2020. Guðmundur Oddsson, dósent í félagsfræði við HA, ræddi við Berglindi Hólm um þessa áhugaverðu rannsókn og ferilinn.

Kolbrún Þorbjörg Pálsdóttir, forseti menntavísindasviðs Háskóla Íslands, sagði frá fyrirhuguðum flutningi sviðsins úr Stakkahlíð vestur á Hagatorg, nánar tiltekið á Sögu. Nemendum á menntavísindasviði hefur fjölgað mjög og hvergi annars staðar í háskólanum er boðið upp á jafn mikla fjarkennslu og þar enda hátt hlutfall nemenda á vinnumarkaði. Meðal annars fólk sem starfar á leikskólum en dagur leikskólans var einmitt á sunnudaginn. Vera Illugadóttir fræddi hlustendur um dúfur, einkum bréfdúfur, sem eru eftirsóttar í Kína og seljast fyrir háar fjárhæðir. Ekki síst bréfdúfur sem eru með góða ættarsögu og þekktar fyrir að vera hraðskeiðar en þar í landi er vinsælt að veðja á dúfur sem keppa í flugi. Þóroddur Bjarnason, prófessor í byggðafræði, ræddi byggðaþróun en það er talsvert um að ungt fólk vilji búa utan höfuðborgarsvæðisins; til dæmis flytja aftur heim á æskustöðvarnar eftir nám í Reykjavík eða útlöndum. Þóroddur ræddi byggðamál við Önnu Þorbjörgu Jónasdóttur, fréttamann á Akureyri. Tónlist: Vals moderato - Jóhann Már Jóhannsson Tango - Magnús Pétursson Morgunn - Sigríður Thorlacius ásamt Sönghópnum við Tjörnina There Is A Light That Never Goes Out - Smiths Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Kolbrún Þorbjörg Pálsdóttir, forseti menntavísindasviðs Háskóla Íslands, sagði frá fyrirhuguðum flutningi sviðsins úr Stakkahlíð vestur á Hagatorg, nánar tiltekið á Sögu. Nemendum á menntavísindasviði hefur fjölgað mjög og hvergi annars staðar í háskólanum er boðið upp á jafn mikla fjarkennslu og þar enda hátt hlutfall nemenda á vinnumarkaði. Meðal annars fólk sem starfar á leikskólum en dagur leikskólans var einmitt á sunnudaginn. Vera Illugadóttir fræddi hlustendur um dúfur, einkum bréfdúfur, sem eru eftirsóttar í Kína og seljast fyrir háar fjárhæðir. Ekki síst bréfdúfur sem eru með góða ættarsögu og þekktar fyrir að vera hraðskeiðar en þar í landi er vinsælt að veðja á dúfur sem keppa í flugi. Þóroddur Bjarnason, prófessor í byggðafræði, ræddi byggðaþróun en það er talsvert um að ungt fólk vilji búa utan höfuðborgarsvæðisins; til dæmis flytja aftur heim á æskustöðvarnar eftir nám í Reykjavík eða útlöndum. Þóroddur ræddi byggðamál við Önnu Þorbjörgu Jónasdóttur, fréttamann á Akureyri. Tónlist: Vals moderato - Jóhann Már Jóhannsson Tango - Magnús Pétursson Morgunn - Sigríður Thorlacius ásamt Sönghópnum við Tjörnina There Is A Light That Never Goes Out - Smiths Umsjón: Björn Þór Sigbjörnsson og Guðrún Hálfdánardóttir.

Spegillinn 4. febrúar 2022 Umsjón: Bjarni Rúnarsson og Bogi Ágústsson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Enn hefur ekkert spurst til flugvélar sem saknað hefur verið frá því um hádegi í gær. Fjöldi fólks kemur að leitinni, frá Landhelgisgæslu, lögreglu og björgunarsveitum. Einangrun verður stytt úr sjö dögum í fimm, frá og með mánudegi. Heilbrigðisráðherra er bjartsýnn á að slakað verði töluvert á sóttvarnaraðgerðum í næstu viku. Hluti sýna sem tekin eru í skimunum fyrir leghálskrabbameini verða áfram send til Danmerkur til greiningar. Landspítali hóf greiningar í byrjun mánaðarins og gerir þær allar frá næstu áramótum. Danska stjórnin hefur markað nýja fjölmiðlastefnu og rætt verður um hana við við Elfu Ýr Gylfadóttur, framkvæmdastjóra Fjölmiðlanefndar, og Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Rúmlega helmingur ungmenna á framhaldsskólaaldri hefur verið beðinn um að senda af sér nektarmyndir. Stærstum hluta ungmenna sem fá slíkar beiðnir finnst það ekki mikið tiltökumál. Yfirleitt koma óskir um nektarmyndir af ungmennum frá ókunnugum. Lengri umfjöllun: Ane Halsboe-Jørgensen, menningarmálaráðherra, sagði í gær að það væri löng hefð í Danmörku fyrir öflugum fjölmiðlum sem gegndu þýðingarmiklu lýðræðishlutverki. Þeir veittu valdhöfum aðhald og gerðu borgurunum kleift að taka þátt í lýðræðislegri umræðu.Bogi Ágústsson ræddi við Elfu Ýr Gylfadóttur, framkvæmdastjóra Fjölmiðlanefndar, og Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Rúmlega helmingur ungmenna á framhaldsskólaaldri hefur verið beðinn um að senda af sér nektarmyndir og 40 prósent barna í 8.-10. bekk. Algengast er að slíkar beiðnir komi frá ókunnugum einstaklingum á netinu. Líklegra er að stúlkur fái beiðnir um slíkar myndsendingar en drengir. Tæplega 7 af hverjum 10 stelpum sem hafa fengið beiðni um nektarmynd sögðu hana hafa komið frá ókunnugum á netinu, samanborið við 3 af hverjum 10 strákanna. Þetta er meðal þess sem kemur fram í nýrri könnun sem Menntavísindastofnun gerði fyrir Fjölmiðlanefnd. Bjarni Rúnarsson ræddi við Skúla Braga Geirdal, verkefnastjóra Fjölmiðlanefndar.

Spegillinn 4. febrúar 2022 Umsjón: Bjarni Rúnarsson og Bogi Ágústsson Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon Enn hefur ekkert spurst til flugvélar sem saknað hefur verið frá því um hádegi í gær. Fjöldi fólks kemur að leitinni, frá Landhelgisgæslu, lögreglu og björgunarsveitum. Einangrun verður stytt úr sjö dögum í fimm, frá og með mánudegi. Heilbrigðisráðherra er bjartsýnn á að slakað verði töluvert á sóttvarnaraðgerðum í næstu viku. Hluti sýna sem tekin eru í skimunum fyrir leghálskrabbameini verða áfram send til Danmerkur til greiningar. Landspítali hóf greiningar í byrjun mánaðarins og gerir þær allar frá næstu áramótum. Danska stjórnin hefur markað nýja fjölmiðlastefnu og rætt verður um hana við við Elfu Ýr Gylfadóttur, framkvæmdastjóra Fjölmiðlanefndar, og Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Rúmlega helmingur ungmenna á framhaldsskólaaldri hefur verið beðinn um að senda af sér nektarmyndir. Stærstum hluta ungmenna sem fá slíkar beiðnir finnst það ekki mikið tiltökumál. Yfirleitt koma óskir um nektarmyndir af ungmennum frá ókunnugum. Lengri umfjöllun: Ane Halsboe-Jørgensen, menningarmálaráðherra, sagði í gær að það væri löng hefð í Danmörku fyrir öflugum fjölmiðlum sem gegndu þýðingarmiklu lýðræðishlutverki. Þeir veittu valdhöfum aðhald og gerðu borgurunum kleift að taka þátt í lýðræðislegri umræðu.Bogi Ágústsson ræddi við Elfu Ýr Gylfadóttur, framkvæmdastjóra Fjölmiðlanefndar, og Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Rúmlega helmingur ungmenna á framhaldsskólaaldri hefur verið beðinn um að senda af sér nektarmyndir og 40 prósent barna í 8.-10. bekk. Algengast er að slíkar beiðnir komi frá ókunnugum einstaklingum á netinu. Líklegra er að stúlkur fái beiðnir um slíkar myndsendingar en drengir. Tæplega 7 af hverjum 10 stelpum sem hafa fengið beiðni um nektarmynd sögðu hana hafa komið frá ókunnugum á netinu, samanborið við 3 af hverjum 10 strákanna. Þetta er meðal þess sem kemur fram í nýrri könnun sem Menntavísindastofnun gerði fyrir Fjölmiðlanefnd. Bjarni Rúnarsson ræddi við Skúla Braga Geirdal, verkefnastjóra Fjölmiðlanefndar.

Í dag er dagur íslenskrar tungu og af því tilefni fengum við einn afkastamesta rithöfund landsins í morgunkaffi. Gunnar Helgason gaf nýverið út sína þriðju bók á stuttum tíma, en þessi heitir Bannað að eyðileggja. Gunnar hefur einbeitt sér að bókum fyrir yngsta fólkið og leggur áherslu á mikilvægi barna- og ungmennabóka þegar kemur að viðhaldi tungumálsins okkar. Íslenskt tungumál á undir högg að sækja meðal barna og ungmenna á framhalds- og grunnskólaaldri þar sem mun fleiri segjast frekar velja myndefni og tölvuleiki á ensku en á íslensku. Þetta kemur fram í niðurstöðum könnunar Menntavísindastofnunar fyrir Fjölmiðlanefnd sem náði til barna og ungmenna á aldrinum 9-18 ára. Skúli Bragi Geirdal verkefnastjóri hjá Fjölmiðlanefnd kom til okkar og fór yfir helstu niðurstöður. Konur eru einungis 34 prósent iðkenda í hverfisíþróttafélögum Reykjavíkurborgar samkvæmt nýrri jafnréttisúttekt. Við ræddum við Dóru Björt Guðjónsdóttur, formann mannréttinda-, nýsköpunar- og lýðræðisráðs Reykjavíkur. Samtök leigjenda voru endurreist á dögunum en þau telja stöðu leigjenda vera veika, réttindi þeirra lítil og húsnæðiskostnað of háan. Við ræddum við Guðmund Hrafn Arngrímsson, stjórnarmann í samtökunum. Meint aukið ofbeldi ungs fólks hefur verið mikið til umræðu síðustu daga. Við ræddum við Margréti Lilju Guðmundsdóttur, sérfræðing hjá Rannsóknum og greiningu, sem hefur rannsakað hegðun ungmenna. Sævar Helgi Bragason var svo á sínum stað með fróðleik í farteskinu þegar við lítum við í vísindahorninu. Tónlist: Mugison - Stingum af. Hildur Vala - Sem og allt annað. JóiPé og Króli - Í átt að tunglinu. Stuðmenn - Eins og áður var. CeaseTone, Rakel og JóiPé - Ég var að spá. Sváfnir Sig - Fólk breytist. Todmobile - Í tígullaga dal. Valdimar - Læt það duga.

Fimm sjúklingar á hjartadeild Landspítalans hafa greinst með kórónuveiruna og smitsjúkdómadeild hans er aftur orðin COVID-deild. Már Kristjánsson, yfirlæknir og formaður farsóttarnefndar segir faraldurinn í vexti. Haukur Holm talaði við hann. Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna kemur saman í dag til að ræða ástandið í Súdan eftir að her landsins tók völdin í sínar hendur í gær. Aðgerðirnar hafa verið fordæmdar víða um heim. Ásgeir Tómasson sagði frá. Lögreglu bárust um átta hundruð tilkynningar um heimilisofbeldi fyrstu níu mánuði ársins og hefur þeim fjölgað mjög. Eygló Harðardóttir í aðgerðateymi lögreglu segir skipta mikil að fólk hafi greiðan aðgang að þjónustu eftir fjölbreyttum leiðum. Dagný Hulda Erlendsdóttir ræddi við Eygló. Eldsneytisverð hefur hækkað um hátt í 40 prósent á síðustu 18 mánuðum. Bensínlítrinn víða um land er kominn yfir 270 krónur en er 40 krónum ódýrari á völdum stöðvum á höfuðborgarsvæðinu. Hinrik Örn Bjarnason, framkvæmdastjóri N1 segir að brugðist sé við markaðsaðstæðum. Kristján Sigurjónsson ræddi við hann. Gunnar Sigurðsson, framkvæmdastjóri Sementsverksmiðjunnar, segir líklegt að vöntun á sementi hér megi rekja til raskana á framleiðslu og flutningum vegna heimsfaraldurs. Ólöf Rún Erlendsdóttir ræddi við hann. --- Það hefur ekki farið fram hjá bifreiðareigendum sem aka á bensín-, dísil- eða tvinnbílum, og komið verulega við pyngjuna, að eldsneytisverð hefur hækkað hratt á undanförnum vikum og mánuðum.Kristján Sigurjónsson ræddi í dag við Hinrik Örn Bjarnason framkvæmdastjóra N1 og Runólf Ólafsson framkvæmdastjóra Félags íslenskra bifreiðareigenda. Hvaða máli skiptir bakgrunnur nemenda þegar kemur að vali á framhaldsskóla. Hvaða breytur skipta mestu um það hvert þeir fara og hafa allir frjálst val? Guðrún Ragnarsdóttir dósent á Menntavísindasviði Háskóla segir að rannsókn hennar og tveggja kollega sýni að nemendahópar skólanna séu mjög lagskiptir og áberandi að börn efnameiri foreldra séu frekar í hinum hefðubundnu bóknámsskólum sem hvað mest sókn er í. Anna Kristín Jónsdóttir ræddi við Guðrún. Lekaefni frá Facebook sýnir að stjórnendur þar eru meðvitaðir um samþjöppun öfga- og hatursefnis. En netlöggjöf er víða hitamál. Sigrún Davíðsdóttir sagði frá. Umsjónarmaður: Anna Kristín Jónsdóttir. Tæknimaður: Jón Þór Helgason. Stjórn útsendingar fréttahlutans. Björg Guðlaugsdóttir.

Eftir erfiða tíma liggur leiðin upp á við í ferðaþjónustunni. Fjölmörg fyrirtæki rétta úr kútnum og ný fara af stað, m.a. í Grindavík þar sem Volcano hotel hefur opnað og til stendur að opna veitingastað líka. Þau Herborg Svana Hjelm og Birgir Rafn Reynisson eru fólkið að baki rekstrinum og þau segjast sjá fjöldamörg tækifæri. Við hringdum suður í Grindavík og heyrðum í Herborgu. Nýsköpunarvikan hefst í dag og stendur til 2. júní, en hún er hátíð sem fagnar nýsköpun í allri sinni dýrð. Hátíðin er opin öllum, í raunheimum og netheimum og fjölbreyttir viðburðir í boði. Freyr Hólm Ketilsson er einn stofnenda Nýsköpunarviku og hann kom til okkar ásamt Þórgný Thoroddsen sem stendur að baki svokallaðri Bjórveldishátíð, sem er einn af viðburðum Nýsköpunarvikunnar. Háskóli Íslands og CCP opna í dag nýtt netnámskeið um vináttu á tímum vaxandi tölvuleikjaspilunar. Námskeiðið ber heitið Vináttuvélin - Að mynda nýja tegund mannlegra tengsla og þar er verið að skoða hversu mikil áhrif tölvuleikir hafa í samfélaginu í dag, bæði efnahagsleg áhrif en líka áhrif á líðan fólks og myndun vináttubanda. Þeir Tryggvi Hjaltason, yfirráðgjafi í stefnumótun hjá CCP, og Ársæll Már Arnarsson, prófessor í tómstunda- og félagsmálafræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands sögðu okkur meira af þessu. Gísli Páll Pálsson, formaður samtaka fyrirtækja í velferðarþjónustu og forstjóri Grundar heimilanna, kom til okkar og fór yfir stöðu hjúkrunarheimilanna, en eins og fram hefur komið að undanförnu glíma þau við mikinn rekstrarvanda. Um þennan vanda verður fjallað á málþingi á morgun enda áhyggjur uppi um að hluti heimilanna stefni hreinlega í þrot að óbreyttu. Rannveig Oddsdóttir, hlaupakona, var á línunni hjá okkur. Hún hefur unnið fjölda hlaupa í gegnum tíðina, nú síðast Hvítasunnuhlaup Hauka um helgina. Hún hefur vakið athygli á því að í gegnum tíðina hefur stundum skort á að fjölmiðlar fjalli með sama hætti um hlaupaafrek kvenna og karla og við ræddum það og fleira við hana. Tónlist: Mannakorn - Elska þig. Bruce Springsteen - Ill see you in my dreams. Taylor Swift - No body, no crime (ft. HAIM). Mungo Jerry - In the summertime. Hjálmar - Áttu vinur augnablik? Zara Larsson - Talk about love. KALEO - Skinny. Elíza Newman - Stjörnuryk. Fleetwood Mac - Everywhere.

Huldukonur.is er vefsíða þar sem er að finna heimildir um konur og kynverund á Íslandi frá 18. öld til ársins 1960 þegar nútíma sjálfsmyndarhugtök, á borð við lesbía og tvíkynhneigð, urðu hluti af tungutaki þjóðarinnar. Við heyrðum í Írisi Ellenberger, sem er lektor í deild fagkennslu við Menntavísindasvið Háskóla Íslands, en hún er ein þriggja sem standa að síðunni. Veitur og Securitas skrifuðu undir samstarfssamning í gær sem metinn er á 1,8 milljarð króna. Um er að ræða samstarf um snjallvæðingu á orkumælum Veitna. En hvaða áhrif mun þetta hafa á notendur orku frá Veitum? Ólöf Snæhólm, upplýsingafulltrúa Veitna, kom til okkar. Rafíþróttir hafa verið í mikilli sókn hérlendis undanfarin ár. Félagsmálaráðuneytið veitti á dögunum Rafíþróttasamtökum Íslands 10 milljónir króna til þróunar á þjálfaranámskeiði í rafíþróttum fyrir atvinnuleitendur. Samtökin segja stór skref framundan í senunni hérlendis. Formaður Rafíþróttasamtaka Íslands, Ólafur Hrafn Steinarsson, kom til okkar og sagði okkur meira af þessum tölvuleikjaheimi. Umboðsmaður barna safnaði saman frásögnum barna á Íslandi bæði í vor og núna í lok síðasta árs og fram í janúar. Niðurstaðan segir okkur að börnum líði verr nú en í vor og augljóst sé að faraldurinn sé farin að taka sinn toll börnum. Við ræddum við Salvöru Nordal, umboðsmann barna. Guðmundur Jóhannsson kom til okkar í tæknihornið en hann sagði okkur frá því hversu duglegt Google er að hætta með þjónustur og frumlega notkun lögreglunnar í Bandaríkjunum á tækni. Tónlist: Auður - Fljúgðu burt dúfa Of monsters and men - Circles Sigurður Guðmundsson og Sigríður Thorlacius - Þú ert þar Tracy Chapman - Give me one reason Birgitta Haukdal og September - Aðeins nær þér David Bowie - China girl Friðrik Dór - Segðu mér Jamiroquai - Alright Miley Cyrus - Midnight sky