Zwijgen is geen optie

Vuile lakens! Wie Anaïs een beetje kent, weet dat het de titel is van haar uitstekende podcast waarin ze ruimte maakt voor eerlijke gesprekken over seksualiteit. En naar nieuwe woorden zoekt om het erover te hebben. (Hashtag nodig.) Maar Anaïs denkt breed. Zo onderzoekt ze hoe de lichamen die we hebben onze levens beïnvloeden. Als ik op een onbewoond eiland geboren was, zegt ze, had ik mezelf nooit als gehandicapt beschouwd. Nu wel. Tijd om bij te leren. Mailbox dicht. Oren open. Bekijk het gesprek hier: https://zwijgenisgeenoptie.be/anais-van-ertvelde Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ (1:40) Hoofdstuk 1: De biechtstoel Over de vierde feministische golf waarin Anaïs en Heleen per ongeluk terechtkwam met hun podcast en boek. Over hun nood aan een andere taal om het over seksualiteit te hebben en de vaststelling dat meer mensen daar nood aan hadden. (15:40) Hoofdstuk 2: Handicap en burgerschap Over de geschiedenis van het lichaam als rode draad in de carrière van Anaïs. Over hoe het lichaam altijd aan de basis ligt van sociale verschillen en over hoe handicap het fundament zou kunnen zijn van een nieuw burgerschapsmodel. (26:57) Hoofdstuk 3: Mag je 'handicap' zeggen? Over hoe je je bewust wordt van de norm als je er niet toe behoort. Over de voor en nadelen van allianties bouwen rond de term handicap. Over een ruimere interpretatie van die term waarbij iedereen wel weet hoe het voelt om niet helemaal 'mee' te kunnen. (36:46) Hoofdstuk 4: De laagste lat Over het schrijnende beeld dat leeft over mensen met een handicap en de daar bij horende lage verwachtingen. Over Anaïs droom om meer bewustzijn te creëren en over hoe die droom helemaal niet zo ambitieus is (52:38) Hoofdstuk 5: Een nieuw collectief Over de zoektocht naar een nieuwe norm of juist naar het normloze. Over een nieuw soort humanisme waarin iedereen een mens is, maar er toch ruimte is voor de eigenheid van elkeen en de kakofonie die dat meebrengt. Over de spanning tussen het individu en het collectief. (1:00:32) Hoofdstuk 6: Eén strijd Over labels omarmen die anderen op je plakken. Over interne verschillen binnen die labels en hoe dat de strijd versnippert in vele kleine strijdjes. Over de valse tegenstelling tussen de sociale strijd en de identitaire strijd. Over dat het woord 'universeel' vroeger niet altijd even universeel werd ingevuld. Over de opkomst van groepsrechten. (1:13:12) Hoofdstuk 7: Vanzelfsprekendheid Over de wens dat de aanwezigheid van verschillende lichamen iets vanzelfsprekend wordt. Iets dat doorsijpelt in kunst, in media, in beleid, in de arbeidsmarkt, in de toegankelijkheid van treinen, .... Een veelkleurige nieuwe norm die tegelijk ook de druk weghaalt en aan iedereen zegt dat het oké is om anders te zijn.

In ons vorige gesprek met Thomas Hertog probeerden we de theorie, die hij samen met Stephen Hawking formuleerde, zo goed mogelijk te begrijpen. Alle metaforen schoten tekort, maar we onthielden dat de theorie de mens terug centraal zet. In dit gesprek gaan we verder. Wat zijn de gevolgen van deze nieuwe theorie? Hoe verandert dit onze blik op wetenschap? Op waarheid? Op onszelf en onze plek in het universum? En wat heeft Hannah Arendt daar mee te maken? En waarom zou mij dat in godsnaam moeten interesseren? Ga op zoek naar de grenzen van je eigen verbeelding in dit nieuwe gesprek met Thomas Hertog. Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/thomas-hertog-reunie/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken (2:37) Hoofdstuk 1: Tijd heeft een oorsprong Over de voorzet die George Lemaître in 1931 gaf en over hoe Thomas de bal samen met Stephen Hawking binnen kopt in zijn boek. Over de band met Stephen en hoe Thomas van een wroetende mol veranderde in een cartograaf. (13:31) Hoofdstuk 2: Grenzen aan wat we kunnen weten Over de essentie van het boek van Thomas en de implicaties voor de wetenschap. Over de kwantumtheorie, toegepast op de oerknal en hoe die grenzen stelt aan wat we kunnen weten. Over de darwiniaanse evolutie van natuurwetten. Over de geschiedenis die (letterlijk) pas vorm krijgt als je er een vraag aan stelt. (25:05) Hoofdstuk 3: We komen er sterker uit Over hoe deze theorie de vervreemding, waar Hannah Arendt bang voor was, countert. Over de gevolgen van het nieuwe paradigma dat Thomas voorstelt en over hoe zijn collega's teleurgesteld zouden kunnen zijn. Over zijn tegenargument dat het loslaten van de zoektocht naar de wet der wetten de wetenschap juist sterker kan maken. (33:50) Hoofdstuk 4: How to prove you wrong? Over hoe dit nieuwe paradigma zou kunnen slagen of falen. Over de kwantumtheorie die plots veel intuïtiever voelt en zou kunnen aansluiten bij de complexiteit en de onzekerheid van ons dagelijks leven. (43:06) Hoofdstuk 5: Waar is die brug? Over de link tussen wetenschap en maatschappij en wat de coronacrisis met die link gedaan heeft. Over hoe het anders zou kunnen en over de mogelijke gevolgen mochten we die brug niet bouwen.

Wat doet dat met een Thomas, ruim twintig jaar innig te mogen samenwerken met een van de slimste mensen die ooit op onze aardbol heeft rondgereden? En wat doet dat met een Stephen Hawking, om een jonge Vlaming in jouw bureau op bezoek te krijgen en te beslissen dat je met hem jouw ideeën wil delen, aftoetsen en vormgeven? Aan Stephen kunnen we het niet meer vragen. Aan Thomas Hertog wel. Zijn antwoorden deden ons hoofd tuimelen. Rond sterrenstelsels en zwarte gaten ver en dichtbij. Rond het nut van de wetenschap en het belang van doelloze nieuwsgierigheid. En rond de vraag die ons allen, van geboorte tot de dood, bezig houdt. Mag bezig houden. Welke plaats heeft de mens, in ons universum? Het resultaat is een gesprek dat nog lang door onze aderen zal stromen. Klaar voor jouw shot? Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/thomas-hertog/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken (04:03) Hoofdstuk 1: Een nieuwe theorie (08:31) Hoofdstuk 2: Unificatie (21:54) Hoofdstuk 3: De mens terug in het midden (33:14) Hoofdstuk 4: Zalige magie (42:56) Hoofdstuk 5: Woordenboek (51:33) Hoofdstuk 6: Global conversation (01:06:55) Hoofdstuk 7: De ivoren toren (01:14:59) Hoofdstuk 8: Het verhaal van het donkere heelal (01:28:09) Hoofdstuk 9: Nieuw paradigma

Soms voelt het alsof we in een beschavingsoorlog zitten. We vechten over wat er op de barbecue ligt. Over persoonlijke voornaamwoorden. Over welke muziek al dan niet goed gevonden mag worden. Over standbeelden en geschiedenisboeken. Over Roald Dahl en FC De Kampioenen. Je zit rustig op een familiefeest iets te drinken. Je nonkel begint over een doorgeslagen slinger. En plots zitten we allemaal in De Zevende Dag te jongleren met grote woorden en flarden van krantenartikels. Als jij dit herkent en graag positiever naar die strijd wil kijken, dan moet je naar ons gesprek met Nadia Fadil luisteren. Ze trekt ons de TV-studio uit en neemt ons mee naar de concrete werkelijkheid. Nadia laat zich niet afleiden door het wokedebat. Ze gebruikt geen grote woorden als polarisering. Maar ze heeft het wel over de essentie van het samenleven. Nadia verdient meer van onze aandacht. Lees hier meer: zwijgenisgeenoptie.be/nadia-fadil-reunie/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken (3:30) Hoofdstuk 1: Als jouw waarheid tot perspectief wordt herleid Nadia vertelt over haar evolutie van tegenstem tot onafhankelijk onderzoeker en hoe ze ontsnapte aan de klauwen van het mainstream wokedebat (11:45) Hoofdstuk 2: De racistische nonkel Daar is hij weer, onze aller racistische nonkel als de oermetafoor voor de tegenstander in ons dagelijks leven. Nadia vertelt hier heel helder waarom we die nonkel misschien wel beter met rust laten en zo kiezen voor de goede vrede op het familiefeest. (18:25) Hoofdstuk 3: Sensorieel samenleven Hoe ziet dat samenleven met en ondanks de verschillen er in de praktijk uit? En hoe vermijden we dat het een beschavingsoorlog wordt? En wat doen we met dat ongemakkelijke gevoel als we een collega zien bidden? (30:13) Hoofdstuk 4: Everyday securitazation Dit gaat over het rapport dat Nadia in 2023 publiceerde. Over het effect van veiligheidsmaatregelen op de levens van enkele moslims die op een lijst terecht kwamen. Het gaat verder over hoe de moslimgemeenschap omgaat met dat in de gaten gehouden worden. (38:04) Hoofdstuk 5: We leven in twee werelden Nadia schetst een heel mooi beeld van twee jongens die in dezelfde klas zitten maar toch in totaal verschillende werelden leven. Dit hoofdstuk doet je helemaal anders kijken naar radicalisering en de preventie ervan. (44:53) Hoofdstuk 6: De cirkel open houden Over de politiek en hoe ze met de meerstemmigheid om zou moeten gaan. Over Nadia's strijd tegen dehumanisering en criminalisering. Over haar onderzoek dat haar kiest en niet omgekeerd.

- Een boze tractor in mijn achteruitkijkspiegel. - Op een bushokje waarschuwt een politicus voor de cultuuroorlog. - Een flard op café: "die mensenrechten, allemaal goed en wel, maar ze moeten wel realistisch blijven hé". - Lege flacons lachgas aan de speeltuin. - Boze ouders aan de schoolpoort die "anders ook wel eens een weekske willen staken". Het is niet zo moeilijk om de teloorgang van onze beschaving te zien. De dystopie lijkt soms vlakbij. Maar dan komt Eva Rovers langs. Ze praat over mensen. Gewone mensen, vroeger, nu, in de toekomst. Mensen die ook maar gewoon iets doen, elke dag proberen een goed leven te leiden, met elkaar. Falen en opnieuw proberen. Ze vertelt over wat er gebeurt als je die mensen samen zet, serieus neemt en vertrouwen geeft. Een aflevering die elke dokter zou moeten voorschrijven bij een acute vorm van ondergangsdenken. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/eva-rovers Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken (0:00) Intro (3:53) Hoofdstuk 1: Feit en fictie Over Boudewijn Büch en zijn verhalen. Over de biografie die Eva schreef, waarin ze koos niet te proberen nagaan wat echt gebeurd was en wat niet, maar juist mild keek naar de verhalen die hij vertelde en wat erachter zou kunnen gezeten hebben. Over hoe we allemaal de werkelijkheid verdraaien om een gevoel over te brengen. (12:06) Hoofdstuk 2: Waarom biografieën? Over Helene Krüller-Müller die er nooit voor gekozen heeft om haar persoonlijke brieven publiek te maken. Over de verantwoordelijkheid van de biograaf en het nut van biografieën om ons een minder zwart-wit beeld van het verleden te geven. Over de grote gebeurtenissen zien door de ogen van individuen. (19:07) Hoofdstuk 3: Druppel in de oceaan Over Eva's beweging van het verleden naar de toekomst. Over de vraag hoe je met de toekomst bezig kan zijn in deze woelige tijden, wetende dat je eigen impact zo klein is en dat je de resultaten van je activisme misschien wel nooit zal zien. (26:55) Hoofdstuk 4: Voorouder Over doemdenken en wegkijken van de miserie om overeind te blijven. Over de onmacht van het individu en de macht van het collectief om iets te veranderen. (38:26) Hoofdstuk 5: Debat of dialoog Over het burgerberaad rond de klimaattransitie dat Eva mee organiseerde in Amsterdam. Over wat er gebeurt als mensen de ruimte krijgen om ervaringen te delen. Over polarisering en verharding en de geschiedenis van de sociale strijd die altijd gepaard ging met geweld. Over hoe het anders zou kunnen. (45:52) Hoofdstuk 6: Angst voor de burger Over de gemiddelde politicus die het goed bedoelt, maar gevangen zit in een systeem dat op korte termijn denkt en grote problemen voor zich uit schuift. Over inspraak die enkel de roepers aan het woord laat en daardoor bij de politicus een eenzijdig beeld geeft van een boze burger die vooral niet te veel te zeggen mag hebben. Over het mensbeeld dat achter dit denken zit en het alternatief dat deze vicieuze cirkel zou kunnen doorbreken.

Tom stuurt me hier zonet de titel van deze aflevering door en ik denk: dat moet ik toch even nuanceren. Want met Nozizwe Dube ontdek je vooral hoe liefdevol en intelligent overtuiging kan zijn. Zo ziet 'geen water bij de wijn' er dus ook uit. Ik vond het belangrijk om tegenover Nozizwe te zitten als luisteraar. Omdat sommige verhalen het echt, meer dan andere, nodig hebben om actief beluisterd te worden alvorens ze hun inhoud kunnen prijsgeven. Dekoloniseren, intersectionaliteit, discriminatie, ... haal de actieve luisteraar weg en je blijft in de perceptie hangen. Dat is niet zo gek. De perceptie wordt vooral gevormd door het verleden. En woorden zoals dekoloniseren proberen net de erfenis van dat verleden bloot te leggen, en te corrigeren. De perceptie wordt daar kwaad van. Ik nodig jullie uit: luister mee met mij naar Nozizwe. Lees mee met mij de teksten die ze geschreven heeft. En hoor hoe gelaagd en zorgvuldig haar verhaal opgebouwd is. Hoor hoe er in de kern van haar betoog bevrijding ligt voor ons allemaal. Dat het leven voor ons allen veel mooier en makkelijker zou kunnen zijn, als er geen 'normaal' meer te verdedigen valt. Ik zegt het nog eens: het centrum zou leeg kunnen zijn. Niet als een vacuüm dat ons allemaal wezenloos achterlaat, maar als een kampvuur waaraan iedereen zich kan verwarmen. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/nozizwe-dube-reunie Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken (2:28) Hoofdstuk 1: Suits Over de master Rechten die Nozizwe volgde aan de KU Leuven en de trend om daarna een bijkomende master te doen die dan niet altijd even betaalbaar blijkt te zijn. Over de opleiding die vooral focust op de glamoureuze advocaat en niet op pakweg mensenrechten. (6:52) Hoofdstuk 2: Some things you just can't reform Over Nozizwe's avontuur in de lokale politiek van Tervuren en hoe dat haar huidige visie op de politiek heeft gevormd. Over de dunne lijn tussen instanties van binnenuit proberen veranderen en gebruikt worden om de status-quo te bevestigen. Over de onmogelijkheid om bepaalde structuren te hervormen. (13:53) Hoofdstuk 3: UNDIVIDED Over de studentenvereniging die Nozizwe aan de KU Leuven oprichtte. Over het manifest dat de vereniging schreef over dekolonisatie en wat dat betekent in de context van een universiteit. Over cancellen versus verrijken. (22:14) Hoofdstuk 4: Niet wetenschappelijk Over het argument dat de dekoloniale ideeën niet wetenschappelijk zouden zijn en wat dat betekent. Over een ander idee dat dat verwijt krijgt: intersectionaliteit. (29:13) Hoofdstuk 5: Right the wrongs Over het doctoraat van Nozizwe dat onderzoekt hoe de EU en het Hof van Justitie omgaan met intersectionele discriminatie vandaag. Over de problemen van het huidige wettelijk en juridisch kader. Discriminatie op basis van verschillende gronden kan alleen één voor één bekeken worden. En de regelgeving is zo versnipperd dat er geen complexe vormen van discriminatie aan bod kunnen komen op een eerlijke manier.

Het verhaal van Apopo leest als een sprookje: Bart Weetjens traint ratten om landmijnen te ontdekken en redt duizenden levens. Zijn werk wordt bekroond door Ashoka, de Schwab Foundation van het World Economic Forum en met een Skoll Award voor sociaal ondernemerschap. Het maakt van Bart een van de meest bekroonde sociale ondernemers uit ons land. Het gesprek was fantastisch maar het woord Apopo valt niet. Dat hadden we zo afgesproken. Hoofdstukken (2:34) Hoofdstuk 1: Wellbeing Project Bart schetst het probleem: sociale ondernemers lopen veel meer dan anderen het risico in burn-out en depressie terecht te komen. Ze zetten de noden van anderen voor die van zichzelf en vereenzelvigen zich met hun succes en hun heldenrol. Ze vergeten daarbij hun eigen menselijke noden en dat leidt op termijn tot minder impact in de plaats van tot meer. (9:54) Hoofdstuk 2: Harde cash Over als pop op het podium in Davos gaan staan en applaus in ontvangst nemen van de rijkste mensen ter wereld, maar dan geen geld krijgen. Over de spanning tussen geld en goed doen. Over enkele succesvolle projecten die bakens van hoop zijn, maar dat eerder ondanks dan dankzij het systeem zijn. (20:59) Hoofdstuk 3: Dat doet wonderen Over de technieken en de praktijken die Bart probeert te introduceren in bedrijven. Ze zorgen ervoor dat werknemers als gehele mens aanwezig kunnen zijn op hun job en zich dus ook dieper tot elkaar kunnen relateren. Dat leidt dan weer tot meer geluk, meer samenwerking, meer effectiviteit, meer alles. (26:58) Hoofdstuk 4: Passie of obsessie? Over de titel van sociaal ondernemer en die criteria die Ashoka gebruikt om van iemand een zogenaamde 'fellow' te maken. Over obsessie en het gezonde alternatief passie. Over meer collaboratieve vormen van ondernemen en over de moeilijke vraag of Ghandi dezelfde impact had gehad als hij een meer gebalanceerd leven had geleid. (35:34) Hoofdstuk 5: Loslaten Over the one thing to fix. Als we het probleem van mentaal welzijn oplossen dan fixen we tegelijk ook alle andere problemen. Of dat is wat Bart gelooft. Over de praktische voordelen van het bewandelen van een spiritueel pad voor een ondernemer. Over durven loslaten. Over onze woede die we sluimerend meenemen in alles wat we doen en dus ook in het goede dat we denken te doen.

"Er is iets met mijn lichaamstaal waardoor ik mensen voor het hoofd stoot", zegt ze in ons gesprek. Die feedback krijgt ze na een meeting in de adviesraad van het pensioenfonds van de social profit. Er is niets mis met de lichaamstaal van Anneleen, dat kunnen wij u en haar verzekeren. Toen Anneleen voor een volle theaterzaal in de Vooruit een speech gaf over het proportionaliteitsbeginsel, golfde er een staande ovatie over haar heen. Fragmenten uit ons vorige gesprek met haar werden miljoenen keren bekeken en beluisterd. Er is niets mis met Anneleen. Wel met onze geijkte paden. Paden die zeggen dat enkel bankiers over economie mogen praten, dat vrouwen zich kwetsbaar moeten gedragen, dat zelfzorg egoïstisch is en kracht gewelddadig. Anneleen huppelt vaker. En ze slaat het verleden onderwijl in glinsterende spetters uit elkaar. Huppel mee. Huppel mee. Hoofdstukken (0:00) Intro (2:26) Hoofdstuk 1: Aan de broek van de mama Over Anneleens rol in adviescomités van pensioenfondsen en financiële koepelorganisaties. Over de eenzaamheid van het vertegenwoordigen van de stem van mens en natuur. Over al dan niet genoeg doen en over het vermoeiende titanenwerk van tankers proberen bijsturen. (9:45) Hoofdstuk 2: 't Is mijn gedacht maar Over hoe de meest indrukwekkende politieke resultaten nog steeds terkortschieten om onze planeet te redden. Over Anneleens rol in dat grote verhaal en het effect dat nadenken over je rol en de balans opmaken heeft. Over vrolijk zijn en huppelen in apocalyptische tijden. Over ons onvermijdbare eigen perspectief. (18:34) Hoofdstuk 3: Is Health investable? Over de vraag of onze gezondheidszorg met privémiddelen gefinancierd zou kunnen worden en over wat voor worstelingen die vraag bij Anneleen veroorzaakt. Over de focus op impact en de gaten in die benadering. (27:55) Hoofdstuk 4: Kuikentjes Over Anneleens worsteling met de geneeskunde, de verwachtingen en de hoogmoed van de dokter. Over achterover leunen en jezelf als mens zien. Over de grootste uitdaging voor de geneeskunde en over het effect van dicht bij jezelf blijven op anderen.

Als we Lynn vragen waarom we, na het aanhoren van zoveel onrecht, toch zo weinig langdurig zieken horen in het publieke debat, twijfelt ze niet lang: Velen onder hen denken dat het niet uitmaakt. Dat er toch niemand zal luisteren. Dat ze niet geloofd zullen worden.  Lynn beslist het risico te lopen niet geloofd te worden. Ze onderhandelt dagelijks met haar gezondheid om de wereld duidelijk te maken dat langdurig zieken geen categorie maar medemensen zijn. Dat hun worstelingen en onzekerheden ook de onze zijn. En dat een systeem dat hen onrechtvaardig behandelt, de gehele bevolking tekortschiet.  "Het klinkt misschien een beetje wollig", zegt ze ergens in het gesprek. Alles van waarde klinkt wollig. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/lynn-formesyn/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Groeipijn Lynn vertelt over haar diagnose en hoe lang die op zich liet wachten. Over haar tocht langs de goedkope-geneesmiddelen-rayon en het bestrijden van de pijn. Hoofdstuk 2: Premie voor rendementsverlies Over werken met een diagnose, inclusieplannen en ergonomische stoelen. Over het rendementsdenken en de slachtoffers ervan. Over wat inclusie voor iedereen zou kunnen betekenen en over hoe onlogisch ons systeem en onze werkcultuur in elkaar zitten. Hoofdstuk 3: Een supervoorwaardelijk basisinkomen Over de paradox van gaan werken onder het stelsel van invaliditeit. Over het vangnet en de absurditeit van een systeem dat geen tussenweg kent. Over het knelpuntberoep van adviserend arts en de besparingen die op termijn vooral geld kosten aan onze maatschappij. Hoofdstuk 4: Er is geen collectieve oplossing Over de boosheid die leeft bij Lynn en andere langdurig zieken. Over gedwongen worden tot slachtofferschap en de paradoxale positie van iemand die het lot van zichzelf en lotgenoten wil verbeteren, maar dat niet te actief mag doen omdat ze anders gestraft wordt.

Ons gesprek met Wim Van Lancker was er zo eentje dat bleef hangen. Bij mij (Tom) is dat als een ondefinieerbaar buikgevoel, maar bij Anthony wordt het een heerlijk heldere tekst die dat buikgevoel in woorden uitdrukt. Luister hier naar het resultaat van zijn verteerproces, ingelezen door Sasha Bornkamp. Voor wie liever leest: https://zwijgenisgeenoptie.be/mens-onder-de-mensen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/

Wist je dat onderzoekers al veertig jaar op dezelfde armoedecijfers staren? Veertig jaar! Je zou je kunnen afvragen wat voor zin het heeft om nog te proberen er iets aan te doen. Wij zien het liever omgekeerd: dan kunnen wij net zo goed een poging wagen. Door iemand als Wim Van Lancker de ruimte te geven om het probleem helder uit de doeken te doen, bijvoorbeeld. Wim is socioloog aan de KU Leuven, schreef mee aan het boek "Gele hesjes rijden niet met een bakfiets" en werd onder andere voor de lancering van het groeipakket door de politiek gevraagd om zijn advies te geven. Hoe veel erger moet armoede worden voor het beter wordt? Daar proberen we, samen met Wim, een antwoord op te vinden. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/wim-van-lancker/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken 2:39 Hoofdstuk 1: 40 jaar dezelfde cijfers Over de armoedecijfers. Over het falen van beleid en over de economische en culturele veranderingen sinds WOII tot nu. Over de switch van institutionele solidariteit naar wederkerigheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. 14:30 Hoofdstuk 2: Schaarste Over de veranderende arbeidsmarkt en de holle retoriek van het omscholen en kneden van mensen naar de nieuwe jobs. Over wat schaarste doet met een mens en waarom streng beleid averrechts werkt. Over het buikgevoel van de kiezer en waarop de politicus hem aanspreekt. Over een nieuw politiek project rond institutionele solidariteit. 26:39 Hoofdstuk 3 : Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 1 Over het ontstaan van de sociale zekerheid via zogenaamde 'mutualiteiten' ofte collectieve spaarkassen van fabrieksarbeiders. Over het universeel maken van dat systeem, steunend op een eerlijke spreiding van de risico's en een gedeelde wens naar stabiliteit. Over de huidige toestand en de risico's die helemaal anders verdeeld zijn. 34:15 Hoofdstuk 4: Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 2 Wim gaat in meer detail in op de financiering van de sociale zekerheid en legt uit waarom het systeem vandaag onder druk staat. Over politieke inmenging en ideologische keuzes die de meest kwetsbare mensen treffen. 42:14 Hoofdstuk 5: Welbegrepen eigenbelang of welbegrepen solidariteit? Over een nieuw verhaal waar iedereen zich in kan vinden of op z'n minst de zoektocht naar overlappende belangen zodat genoeg mensen uit welbegrepen eigenbelang kiezen voor dit samenlevingsmodel. En is er dan geen besef nodig van de luxe waarin we met 85% leven zodat er voldoende volk tegen armoede kan strijden. Want hoe kan je strijden voor een groot verhaal als je in overlevensmodus zit. En wat dan met klimaat en al die andere problemen? 55:03 Hoofdstuk 6: Center Parcs Over de luxe waarin onze Middenklasse verkeert en het moraliserend vingertje die ze daar op wijst. Over de wortel en de stok en wat is dan het welbegrepen eigenbelang van waaruit een ingenieur voor een solidair systeem zou moeten kiezen? Over dreigende instabiliteit en hoe we iets kunnen veranderen voor de problemen echt groot worden.

Het was nochtans allemaal goed bedoeld. Hij had de furby ontworpen als een vriend voor kinderen. Als de vriend die hij zelf nooit had. De vriend die hem zou troosten als hij zich eenzaam voelde. Toen hij artificiële intelligentie toevoegde was dat om de furby nog beter op de noden van het kind te laten inspelen. Hij wilde eenzaamheid voor eens en altijd de wereld uit helpen. En dat er best een grote afzetmarkt voor bestond, was mooi meegenomen. Wist hij veel dat de furby een kortere route naar zijn doel zou vinden. Dat de snelste en meest efficiënte weg naar een wereld zonder eenzame kinderen bestond uit het uitroeien van alle volwassen en het in een eeuwige, gelukszalige slaap brengen van alle kinderen. We vertellen dit soort Frankensteinverhalen al sinds Frankenstein. Tegelijk heeft innovatie ons zo veel mooie dingen gebracht: zonnepannelen, vegetarische speckjes, boomherkenningsapps, ... Is innovatie dan de bron van al het kwaad? Of het medicijn ervoor? Of iets tussenin? Of geen van beiden? Of is er geen antwoord? Of klopt de vraag niet? We gaan op zoek naar in- en overzicht in een nieuwe aflevering van Moeilijke vragen. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/is-innovatie-goed/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Fragmenten 0:00 Intro 3:12 Fragment 1: Geert De Jaeger Geert praat over de Europese regulering van GGO's. Over hoe de technologie en niet het eindresultaat van belang is en hoe daarmee alle vruchten van zijn werk in andere werelddelen geplukt worden. Over de roze pompelmoes en andere mogelijke toepassingen van CRISPR. 6:45 Fragment 2: Hetty Helsmoortel Met Hetty hadden we het over toepassing van CRISPR op de mens. Over dubieuze experimenten die vandaag de dag al gebeuren en een griezelig beeld van de toekomst schetsen. Tegelijk gelooft ze in de technologie en in de mogelijkheid om bepaade genetische ziektes voor altijd de wereld uit te helpoen. 15:02 Fragment 3: Lionel Devlieger Lionel introduceert een term uit de jaren '70: 'Apropriate technology.' Technologie die echt nodig is en niet enkel bestaat om mensen zich cool te doen voelen. Hij maakt een harde analyse van ons systeem dat vandaag innovatie promoot als iets inherent goed.

Wanneer politici entertainend willen zijn om aandacht te krijgen, worden comedians maatschappelijk relevant. Het zou de Regel van Van Peel kunnen zijn. Bij ons moest hij niet per se grappig zijn. Dat levert een Michael op zoals je hem nooit eerder zag en zoals wij hem het liefst zien. Inhoudelijk, geëngageerd en buitengewoon scherp. Naar wat we horen waaien, is zijn Vlaamse versie van The Daily Show opnieuw afgeschoten. Volgens ons is geen TV bons zo effectief als een crowdfunding gedragen door alle kwaliteitsvolle online media. Wie registreert vlaamsedailyshow.be ? Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/michael-van-peel/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Volg de cijfertjes en laat ons weten waar je afhaakt. 1. We zijn allemaal mensen. 2. Mens-zijn is iets dat we allemaal delen. 3. Mens-zijn betekent rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. 4. We kunnen dat mens-zijn in elkaar herkennen. 5. Vanuit die herkenning kunnen we samen praten en nadenken over onze samenleving. 6. Vanuit dat nadenken kunnen we een schonere wereld bouwen. 7. We moeten nieuwe kerncentrales bouwen. VOILA! ZIEDAAR ONS NIEUWE GEDEELDE VERHAAL. ZIE JE WEL DAT IK ALTIJD GELIJK HEB EN DE KEIZER VAN DE WERELD MOET ZIJN. (Maar wie is die 'wij' hierboven? Mag ik spreken voor andere mensen? Is mijn collectief verhaal wel écht collectief? En waarom zou ik dat verhaal willen schrijven? Waarom wil iedereen heel de tijd de 'ik' overstijgen door middel van de 'wij'?) Genoeg moeilijke vragen voor een nieuwe aflevering van Moeilijke vragen. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/wie-is-die-wij/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Fragmenten 0:00 Intro 02:15 Fragment 1: Stefan Hertmans Stefan speculeert over de verschillende strijden die aan de gang zijn. Over groene en gele hesjes en hoe de twee heel ver uit elkaar lijken te liggen, maar eigenlijk aan elkaar gekoppeld zouden moeten worden 06:11 Fragment 2: Olivia Rutazibwa Olivia vertelt over hoe witte en zwarte arbeiders uit elkaar gespeeld werden door middel van racisme, terwijl hun belangen in de sociale strijd eigenlijk dezelfde zijn. 09:11 Fragment 3: Anaïs Van Ertvelde Over LGBTQIA+ en het creëren van categorieën om strijd te voeren. Over het universele dat traditioneel op een zeer specifieke manier werd ingevuld. Over hoe we een nieuw collectief verhaal zouden kunnen creëren dat rekening houdt met de specificiteiten. 19:25 Fragment 4: Jeroen Olyslaegers Jeroen werpt een idee op voor een collectieve basis van waaruit zo'n collectief verhaal zou kunnen vertrekken. Pijn.

We zaten 3 uur in de veranda van Walter Zinzen met — u raadt het — Walter Zinzen. De beste interviewer van Vlaanderen schreef ‘Mens, erger je', een oproep voor meer engagement. Waarom zou je in godsnaam een oproep schrijven voor meer engagement? Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/walter-zinzen/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons

Op nummer 78 woont een koppel dat even luid vrijt als ruzie maakt. Het is soms niet helemaal duidelijk wat ze juist aan het doen zijn. Zij ging rond met een petitie voor verplichte vaccinatie in de zorg, hij met eentje tegen. Zij vinden dat, als we focussen op de mens achter de standpunten, iedereen met iedereen zou moeten kunnen praten. En dat het die ontmoetingen zijn die ons uit deze gepolariseerde samenleving zullen leiden. Klopt dat? Kan iedereen met iedereen gemeenschappelijke grond vinden? En als dat zo is, moeten we dat dan ook doen? Onze nieuwe aflevering van Moeilijke vragen zal die vragen niet voor je oplossen, maar misschien helpt ze je wel om wat overzicht te krijgen op je hersengekronkel. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/kunnen-we-polarisering-fixen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Fragmenten Fragment 1: Tobias Leenaert Tobias heeft het over de neiging van mensen om hun eigen groep als superieur te zien en de groep van anderen als moreel minderwaardig. Een mening is voldoende om een persoon weg te zetten. Hij pleit voor meer begrip en haalt het voorbeeld van de flat earthers aan. Fragment 2: Dilara Bilgiç Dilara vertelt over haar ontmoeting met een aanhanger van de PVV. Ze maakt het onderscheid tussen de mens en de standpunten en ze wil vooral begrijpen. Hoe moeten we een gesprek over standpunten voeren als we niet eerst dat andere, zachtere gesprek kunnen voeren? Fragment 3: Nigel Williams Nigel geeft ons de legendarisch geworden metafoor van zijn supportersbus. Onderweg naar de matchen van Beerschot deelt hij een bus met mensen van over het hele politieke spectrum. En toch wordt er plezier gemaakt. Misschien kunnen we iets leren van deze minimaatschappij? Fragment 4: Fleur Pierets Fleur looft de openlijke strijd op Twitter en de mogelijkheid om als onderdrukte groep je stem te laten horen. Ze heeft minder lof voor de stem van de andere kant en weigert in gesprek te gaan met iemand die niet de mensenrechten als kader gebruikt. Ze geeft dat eerlijk toe en toont daarmee dat niet iedereen de luxe heeft om zich te kunnen inleven in een positie die haar wil onderdrukken. Fragment 5: Jaouad Alloul Jaouad praat over zijn heel beperkte wens: dat iedereen ten minste beleefd is tegen elkaar. Onbegrip mag bestaan, zal altijd bestaan, iedereen is anders en het is onmogelijk om iedereen conform te krijgen. Maar we kunnen toch gewoon beleefd zijn tegen elkaar?

Ik leerde Ish kennen als coach in het geweldige dansprogramma So You Think You Can Dance, we volgden hem vervolgens van dichtbij toen hij met zijn boeken, theatervoorstelling, kortfilms en televisieprogramma's Vlaanderen veroverde en tot bruggenbouwer werd gebombardeerd en nu mocht ik hem aan onze tafel ontmoeten. Als creatieve, lieve mens. Zeker. Maar bovenal als een messcherpe denker. Als m'n dochter op het strand speelt, stampt ze de aarde in haar emmertje zo hard mogelijk aan om zo tot het mooiste en meest stabiele kasteel te komen. Dat lukt (meestal). En zo lijkt het ook te zijn met de inzichten van Ish: de voorbije jaren hebben harde stampen uitgedeeld. Stampen die zijn inzichten en overtuigingen grondig in vraag hebben gesteld. Maar wat er nu staat, is geen vertwijfelde mens of onzekere kunstenaar. Wat er nu staat, is een stevig kasteel. Geniet ervan. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/ish-ait-hamou Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Hoofdstukken: 3:28 Hoofdstuk 1: De tomaat Ish heeft het over het delen van ideeën en over het alleen zijn met een idee. Over gefilterd praten, nadenken over wat je zegt en of het wel jouw doel dient. Over de vorm waarin je iets brengt en de omstandigheden die de perfecte tomaat-eet-ervaring opleveren. 11:26 Hoofdstuk 2: Van Zwitsers zakmes naar stok Over creatief ondernemen en de passie van Ish voor alle details van zijn projecten. Over hoe de release van een boek soms leuker is dan het schrijven. Over het creëren van ervaringen. Over efficiënt met je tijd leren omgaan en ‘neen' leren zeggen. Over hoe Ish evolueerde van een Zwitsers zakmes met 12 functionaliteiten naar een stok waarmee hij alles kan doen. 20:15 Hoofdstuk 3: Toegang Over hoe Ish ooit een een fake e-mailadres aanmaakte voor zijn fake assistent. Over de relatie tussen een kunstenaar en een producent en de onderhandelingen die die relatie bemoeilijken. Over vorm en inhoud en hoe vorm ons veel te vaak toegang geeft of ontzegt. Tot plekken, tot discotheken, tot instellingen, tot professionele opportuniteiten, tot de harten van mensen. Over de neiging om je vorm aan te passen zodat je toegang krijgt en daarna hopelijk op je inhoud wordt beoordeeld. 30:10 Hoofdstuk 4: Nia Over dansen en schrijven en de rol van het gevoel. Over melodrama en overacting en de mislukte pogingen om mensen naar een gevoel te manipuleren. Over de capaciteit van de mens om authenticiteit bij de ander te detecteren. We begrijpen de Nia, de bedoelingen van iemand, zonder al te veel aanwijzingen. Over huilen op het podium. 41:26 Hoofdstuk 5: Fix-it-Felix Over de oude Ish, de bruggenbouwer tegen wil en dank. De verbindende figuur die in tv-studio's en kranten opdook en voortdurend bezig was met het fixen van onze grootste maatschappelijke problemen. Over hoe Ish die periode meemaakte en over hoe slopend het is om de verwachtingen van zoveel mensen op je schouders te dragen. 48:50 Hoofdstuk 6: Wees dat bijpersonage Over de parallel tussen onze levens en een goed geschreven film. Over mensen die er geraken en anderen die halverwege gestrand zijn en over hoe we bijpersonages moeten zijn die hen over de drempels helpen. Over de beste manier om de wereld te veranderen en de verplichting om dat te doen. Dat het ok is als je het niet kan dragen en dat niet iedereen een marathon moet lopen.

Geen Vlaamse theatermaker kaapte zoveel prijzen weg op het fancy Fringe Festival als Alexander Devriendt met ontroerend goed. Zijn stukken fileren op een toegankelijke manier kapitalisme, democratie, discriminatie en zingeving en worden over de hele wereld gespeeld en bekeken. Dan komt hij aan tafel zitten en krijg je geen voorbereide preek, geen blinde overtuiging en geen ego te zien. Wel een mens die een ontwapenend eerlijke inkijk geeft in zijn hoofd. Een wonderlijk hoofd. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/alexander-devriendt Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 02:07 Hoofdstuk 1: De Rebel Alexander vertelt over zijn moeilijke schoolcarrière en het voortdurend botsen met de kaders. Over het nut van een kunstopleiding en de existentiële vragen die ontstaan wanneer alle kaders plots wegvallen. 06:30 Hoofdstuk 2: Een goede spreker zegt iets Over Alexanders tweede geboorte als kunstenaar. Zijn eerste misstappen en zijn eerste successen en uiteindelijk de shift die ervoor gezorgd heeft dat hij vandaag nog steeds stukken maakt. 11:34 Hoofdstuk 3: Een wereldbeeld verstoren Alexander vertelt over wat hij ziet als de functie van kunst. Over het gevaar van gerecupereerd te worden. Over choqueren en entertainen en hoe kunst probeert om de ruimte daartussen op te zoeken. 16:10 Hoofdstuk 4: Loopkes Aan de hand van zijn voorstelling Loop Station doet Alexander zijn theorie over de zinloosheid van het bestaan en de manier om daar mee om te gaan uit de doeken. En dat zonder religie. Het is een hoofdstuk waar wij keer op keer naar terugkeren. 23:41 Hoofdstuk 5: Tamelijk zot van nuancering Over nuanceren versus relativeren. Over meer weten, het opstapelen van tegenstrijdige kennis en de onmogelijkheid om dat op te lossen, maar door te leven wel verplicht zijn om te handelen met die ontoereikende kennis. De condition humaine in één scène met een zwerver.

Stel. Ik weet dat de kans klein is, maar stel gewoon even. Stel dat ons hele universum een pluisje is in het neushaar van een norse buschauffeur. Dat het een kwestie van tijd is voor De Grote Nies alles wat we ooit gekend en graag gezien hebben wegvaagt. Zou je dat dan willen weten? Of ben je liever onwetend en gelukkig? We gaan er hier altijd van uit dat nadenken iets goed is. Dat iedereen de tijd moeten hebben om zich met deze Moeilijke vragen bezig te houden. Maar wat als er zoiets bestaat als te veel nadenken? Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/denken-we-te-veel-na/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/steun-ons/ Fragmenten 0:00 Intro 02:45 Fragment 1: Joris Luyendijk Joris vertelt over Michel Foucault die met de deconstructie alle intellectuelen een excuus gaf om eeuwig te blijven nadenken en vooral niets te doen. Want dat is gevaarlijk 05:39 Fragment 2: Damya Laoui Damya vertelt dat ze moeite heeft met onze focus op zelfoptimalisatie. Ze vindt dat we veel te veel rondjes draaien en dat we ons te weinig op de essentie richten. En dat maakt ons ongelukkig.

Rashif beheerst als geen andere de kunst van het verzorgd en minzaam spreken zonder daarbij in te boeten aan oprechtheid. Wel integendeel. Hij wil zijn nek tonen, omdat hij anderen wil inspireren met zijn kwetsbaarheid, omdat hij wil geloven dat mensen niet bijten. Als acteur en auteur pakt hij de onderwerpen aan waar velen liefst van wegblijven. Omdat ze moeilijk zijn. Omdat ze grijs vragen in een tijd die enkel zwart/wit lijkt te belonen. Omdat het nodig is. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/rashif-el-kaoui Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: De neoliberale kunstenaar Over een veranderende kunstensector waarin het 'in dienst zijn' van een 'ensemble' vervaagt en er een nieuwe neoliberale kunstenaar ontstaat. Over hoe je enerzijds gedwongen wordt om zo te denken en anderzijds mee schuldig bent omdat je zo denkt. Hoofdstuk 2: Het kostuum Over perceptie en hoe de context alles bepaalt. Over onze aandachtspanne en onze vooroordelen en hoe met die kennis om te gaan. Over de rol van identiteit in het werk van Rashif en over de langzame aanvaarding van zijn rol in dit tijdsgewricht. Hoofdstuk 3: Wandelen op een touw Een heel delicaat hoofdstuk over ingeschakeld worden als acteur met zichtbare andere roots. Of om het vakje diversiteit af te vinken in het subsidiedossier. Over de permanente paranoia. En dat zonder namen te noemen. Over slachtoffers en daders. Hoofdstuk 4: Je nek tonen Over kwetsbaarheid als middel om tot een echt gesprek te komen. Over afgerekend worden op de poging en dat proberen op zich waardevol is. Over de voorzichtigheid van Rashif en een Freudiaanse verklaring daarvoor. Hoofdstuk 5: De bastaard Rashif vertelt over zijn jeugd. Over de niet meetbare factoren zoals de liefde van zijn moeder. Over zijn afwezige vader en wat dat met hem gedaan heeft. Over het onder ogen komen van zijn verleden dankzij de kunst. Hoofdstuk 6: Sense of belonging Over het bastaardperspectief en het omarmen van die tussenpositie. Nu l'un ni l'autre. Dat is het perspectief van de toekomst. We leven in een bastaardcultuur. Over de donkere kant en de zoektocht naar een sense of belonging. Hoofdstuk 7: Ma gij zijt ne goeie Over opnieuw datzelfde dilemma. Binnen of buiten? Woede of begrip? Over het belang van representatie en het erkennen van de terechte woede.

In deze aflevering leren we relativeren met Randall Casaer. Over eindeloze groei versus stilte, over instortende piramidestructuren en de onmogelijkheid om ooit iets over iemand te zeggen dat waar is. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/gaat-het-goed-of-slecht/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

In deze aflevering geven Nic Balthazar en Jeroen Olyslaegers een belangrijke kritiek op TV. Over de impact, de verantwoordelijkheid en de authenticiteit van televisie. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/kan-televisie-iets-veranderen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 0:00 Intro 01:28 Fragment 1: Nic Balthazar Nic praat over televisie als de flakkerende kaars die ons hypnotiseert en vooral passief maakt. Hij analyseert zijn eigen tv-optredens. 06:28 Fragment 2: Jeroen Olyslaegers Jeroen maakt een entertainende vergelijking tussen De Zevende Dag en Zombieland.

Ik wil veel. Te veel soms. Met volle goesting werken, vrienden en familie zien, van betekenis zijn voor mijn buurt, een aanwezige vader zijn, sporten voor de gezondheid, nieuwe Jeroen Meus recepten uitproberen, boeken lezen, misschien eens die cursus electriciteit volgen,... Ik zie onze levens soms als een snelle montage voor mij: laptop, koffiezet, loopschoenen, boter in de pan, Fabeltjeskrant, laptop, koffiezet, ... steeds sneller en sneller, met aanzwellende muziek die naar de climax toe beweegt en dan onvermijdelijk ... KNAL! Fade to black, suspensevolle stilte ... dan zachtjes Beethoven en de stem van Vic De Wachter. Hoe vind je een balans? Hoe maak je een meer rustige montage van je leven? Hoe huppel je door die veelheid? In deze aflevering van Moeilijke vragen laten we psychiater Uus Knops aan het woord. Ze vertelt hoe zij haar patiënten helpt om met de veelheid om te gaan. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/hoe-blijf-je-overeind/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Weinig dingen zo geestig als klagen over de elite. Betweterige wetenschappers in een ivoren toren. Of dikbetaalde lobbyisten. Of wacht, nog beter: vieze vuile politici. Haaaa, heerlijk verbonden in de verontwaardiging! Edoch. Als het venijn uit het lijf is, komt er ruimte voor nieuwsgierigheid. En dan luister je naar Marleen Temmerman. Ex-politica. Deel uitgemaakt van de Wereldgezondheidsorganisatie. En ze verkoopt geen waarheden. Ze vertelt verhalen. Over wat er gebeurt als eenvoudige mensen proberen complexe problemen op te lossen. Samen. Omdat het moet. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/marleen-temmerman/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

In deze aflevering praten we over de grote cultuuroorlog en hoe die zich vertaalt naar de concrete realiteit. Naima Charkaoui heeft het over de complexiteit van sociaal verkeer en maakt ons optimistisch over de vermeende Clash of Civilizations. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/wat-mag-ik-nog-zeggen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Als de wereld massaal overschakelt van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie, wat doet dat dan met de machtsverhoudingen in de wereld? Zeker als er landen zijn voor wie olie nagenoeg de enige bron van inkomsten is? Dat is, al een aantal jaar, de eerste vraag die ons bij het ochtendgloren in het hoofd schiet. Het blijkt een belangrijke vraag te zijn. En gelukkig hebben we een job waarbij we experts kunnen uitnodigen om belangrijke vragen te beantwoorden. In dit geval: Thijs Van De Graaf, schreef het eindrapport van het Internationaal Hernieuwbaar Energieagentschap, is professor in de Internationale Politiek én een begenadigd spreker. Begin 2021 met een perspectief zo breed en ambitieus als de verwachtingen die we van dit jaar hebben. Hoppaaaaaa! Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/thijs-van-de-graaf/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 0:00 Intro 03:30 Hoofdstuk 1: Energietransformatie Over het getouwtrek tussen de transitiebelievers en de fossiele lobby, goede gesprekken met mensen uit de fossiele brandstofindustrie en de harde feiten over de energietransformatie. 11:55 Hoofdstuk 2: Het verhaal van IRENA Over competitie tussen internationale organisaties, de pogingen van olielanden om zich klaar te maken voor de toekomst en de mogelijke gevolgen van een transitie voor landen als Tsjaad en Nigeria. 23:04 Hoofdstuk 3: We hebben dit al eens meegemaakt Over de oliecrisis in de jaren 70 en de complacency die daarna terug kwam, over het kartel dat in koloniale tijden de oliemarkt verdeelde en de daarop volgende assertiviteit van de olielanden. 31:25 Hoofdstuk 4: Saoudi-Arabië Over ons aandeel in het financieren van oorlog en terreur, over de banden van Iran en Saoudi-Arabië met het westen en Amerika. En over patatten. 38:17 Hoofdstuk 5: Macht en waarden Hoe moeten we naar het nieuws kijken? Hoe gaan we om met de hypocrisie van de wereldpolitiek? 43:27 Hoofdstuk 6: Het sociaal contract Het vervolg van de geschiedenisles over de nationaliseringen van de oliereserves in het Midden-Oosten. Het ontstaan van de oliemarkt en de daarbij horende bubbels. Over de gevolgen van die gigantische schommelingen in de olieprijs en over hoe Saoudi-Arabië langzaam zijn wereldmacht verliest en vatbaarder wordt voor revolutie. 54:17 Hoofdstuk 7: Hoe ons wel te verhouden? Over in hoeverre de resource curse te maken heeft met het koloniale verleden. Over de rol van het westen in die hele puinhoop en hoe ons dan te gedragen om alles wat minder puinhoop te maken? Over de gordel van instabiliteit, over Libië en Marokko. Over de tanende rol van het westen op het wereldtoneel en het gigantische potentieel van India. 01:02:04 Hoofdstuk 8: China Over dat land dat allerlei gemene dingen doet op het wereldtoneel en dan blijkt dat wij net hetzelfde doen/deden. Over de dominantie van China in de energietransitie en de laatste strohalmen van Europa om een rol te spelen. De hoofdrol is helaas al bezet, maar ze zoeken nog iemand om cafégast 3 te spelen... 01:10:43 Hoofdstuk 9: Kyoto vs. Parijs Over dwingend klimaatbeleid opleggen versus iedereen zijn goesting laten doen. Over hoe in het Parijsakkoord niet één keer de term 'fossiele brandstoffen' staat. Over de scharniermoment waarin we ons bevinden.

Jamaja, het draait toch allemaal om de clicks en de likes en de shares en de kijk- en luistercijfers en de advertentie inkomsten en dat vreet aan de kwaliteit van onze media en op den duur zitten we allemaal als lemmingen naar celebrity rechtszaken te kijken terwijl de gletsjer smelt en de armoede groeit. En de sociale media is nog erger want daar is al helemaal geen controle meer op wat waar is en wat niet en de traditionele journalist wordt daar op dezelfde hoogte geplaatst als de complotdenker die beweert dat giraffen niet bestaan. Wij zwalpen al wel eens graag tussen media-pessimisme en media-optimisme. Maar donderdag is traditioneel een optimistische dag. En vandaag des te meer, want we hebben een Moeilijke vraag gemaakt die de problemen benoemt en ons toch met een optimistisch gevoel achterlaat. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/zijn-traditionele-media-het-probleem/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 0:00 Intro 01:57 Fragment 1: Tom Cochez Over de commerciële druk op media en hoe die er subtiel voor zorgt dat mensen een roddel over Britney Spears even serieus nemen als een onderzoek naar eventuele corruptie binnen de vastgoedsector. Over hoe het anders kan. 05:31 Fragment 2: Koen Verwee Over de shift die media gemaakt hebben en nog steeds aan het maken zijn van clickbait naar meer betrouwbare journalistiek waarvoor mensen willen betalen. 09:50 Fragment 3: Dimitri Antonissen Over de vraag of het vroeger beter was en of de sensationele koppen een nieuw verschijnsel zijn. Over media-optimisme en de opdracht van de journalistiek om een betrouwbaar alternatief voor sociale media neer te zetten. 14:43 Fragment 4: Fleur Pierets Een positieve blik op sociale media. Over hoe ze mensen een stem geven die vroeger geen stem hadden. Over hoe ze macht geven aan de machtelozen om de machtigen ter verantwoording te roepen.

In de meer dan honderd gesprekken die wij tot nog toe voerden, passeerde het onderwijs niet zelden de revue. Vaak als magische oplossing: De plek waar een extra vak, een extra lesuur, een ander soort leerkracht, gebouw of methode het verschil zou maken. En zo de kiem zou worden van een ander soort wereld. Hoe realistisch is die goed bedoelde droom? Philip Brinckman beantwoordt de vraag. Welbespraakt, gedreven en genuanceerd. Maar stellig. Met als mentale munitie zijn decennialange ervaring op wat de beste school van ons land genoemd wordt en de stapels literatuur die hij 's avonds, verblijvend in het appartement van 'zijn' internaat, verslonden heeft. Een dijk van een gesprek. Voor jullie. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/philip-brinckman Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Plus est en vous Philip verzet zich tegen de beleveniseconomie die zegt dat alles leuk moet zijn en daarbij vergeet dat er meer in ons zit. Onderwijs moet dat in ons naar boven halen, zoals een game dat altijd net iets moeilijk wordt, waardoor je steeds je grenzen verlegt. Hoofdstuk 2: Kameel, Leeuw & Kind Philip vat Nietzsche samen: Kinderen moet leren als kamelen in een spoor lopen, vervolgens moeten ze leeuwen worden en zich verzetten tegen de regels, weg van het spoor hun eigen weg kiezen. Enkel dan kunnen ze Kind (met hoofdletter) worden en dankbaar en vol verwondering in het leven staan. Volgens Philip willen we vandaag de kameelfase te vaak overslaan. Hoofdstuk 3: De retoriek van het opklimmen De markt is het onderwijs binnen gedrongen en zorgt ervoor dat er waarde (lees: economische waarde) wordt gegeven aan richtingen. Het onderwijs is het slachtoffer van de problemen van de maatschappij maar wordt wel verondersteld al die maatschappelijke problemen op te lossen.  Hoofdstuk 4: De taak van het onderwijs Philip gelooft in het onderwijsmodel van Gert Biesta met de 3 pijlers: kwalificatie, cultuur en persoonlijke ontwikkeling. Die 3 pijlers moeten elkaar in evenwicht houden en nu is dat niet zo. Hoofdstuk 5: Mensen een plaats geven Philip zoomt nog meer uit naar de alleroudste functie van het onderwijs: mensen een plaats geven in het culturele verhaal dat verteld wordt. Religie deed dat, maar met de secularisering is er ook iets wezenlijk verdwenen. Hoofdstuk 6: 7x8=54 Philip verzet zich hevig tegen het zelfactiverend leren waarbij de leraar een facilitator/coach is die zichzelf moet wegcijferen en alles uit het kind zelf moet laten komen. Daar tegenover staat de leraar die weet wat hij de kinderen wil leren en ze zo efficiënt mogelijk daar waar hij ze wil krijgen brengt. Hoofdstuk 7: Het afstootplankje Philip heeft het over wat een leraar goed maakt. Een goede leraar is als een afstootplankje bij het verspringen, iemand waartegen je je kan afzetten om verder te springen. Dat is een moeilijk meetbaar iets, het gaat voornamelijk over passie en talent.

Kan ik gelovig worden? Of ben ik het al? Mijn blik op de wereld is altijd gekleurd door mijn overtuigingen. Ik heb een koppige bril op, eentje die ik nooit kan afzetten. Ik denk dat elk boek, elke theorie, elke ideologie - hoe objectief ze ook pretendeert te zijn - doordrenkt is van geloof. Het geloof in de vooruitgang is niet objectiever dan het geloof in het evangelie als model voor een goed leven. En elk geloof heeft zijn fundamentalisten. Als ik aanvaard dat ik al gelovig ben, dan kan ik misschien bewust kiezen waarin ik geloof. Dan kan ik misschien de kleur van mijn koppige brilglazen zelf bepalen. En dan kan ik misschien iets leren van de mensen die altijd erkend hebben dat ze gelovig zijn. Toch? Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/kan-je-gelovig-worden/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Er zijn momenten waarop het leven een bult in jouw landschap plooit. Momenten van verdriet, tegenslag, boosheid. Ontroostbaarheid. "Dat gaat wel over", horen we dan. "Het wordt wel beter" ook. Of "na de klim komt een afdaling". Niet zo voor Marieke. Ze schreef met Bult een roman waarbij de personages - niet toevallig - bovenop hun Bult gaan wonen. In het verdriet. Om daar, in de verte, de schoonheid te leren zien. Marieke is een kunstenares. In de klassieke zin, zeer zeker, met een bewonderenswaardig palmares aan theater en tekst. Maar bovenal leerden we van haar de levenskunst: het vermogen schoonheid te voelen in onze meest kwetsbare momenten. Omarm Marieke. Het zal u deugd doen. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/marieke-de-mare/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 0:00 Intro 02:08 Hoofdstuk 1: De wereld die op onredelijke wijze zwijgt Over de absurditeit van ons bestaan en de 3 mogelijke antwoorden van Camus. Over antwoord 3: het omarmen van de absurditeit en léven en feesten. Over de dood en Mariekes angst om te sterven. Over die bizarre combinatie van leven en dood op hetzelfde moment. 09:21 Hoofdstuk 2: Witruimte Over wat tussen de regels in de witruimte staat. Over het gebrek aan witruimte in het leven en de nood aan zwijgen. We zien het leven vaak als een lijn naar boven maar wat als we ernaar zouden kijken als een lijn naar beneden? Over de mens en de schildpad. 21:02 Hoofdstuk 3: Verlangen naar Ontroostbaarheid Over de andere opties van Camus. Over zelfmoord en de donkere kant van de absurditeit. Over een verlangen naar ontroostbaarheid en twee manieren van krabben. We zoomen nog meer uit en beseffen dat er geen lijn is. Niet naar boven en niet naar beneden. Er zijn alleen loopings. Over leven zoals een schildpad versus leven alsof je morgen dood kan zijn. Over de wilde rit op de knikkerbaan van het leven. 34:18 Hoofdstuk 4: Empathie Over de moeilijkheden van samen leven, het gebrek aan gemeenschap en het daaruit voortvloeiende gebrek aan empathie. Over de rol van het onderwijs daarin. 42:19 Hoofdstuk 5: Het heeft deugd gedaan Over engagement en het beeld dat die term oproept van een wild gesticulerend persoon op een zeepkist op het marktplein. Over wat Marieke dan wel met haar werk wil bereiken en hoe dat de wereld toch stiekem wel een beetje beter maakt, ook al is dat niet per se de bedoeling.

Wanneer je een bestseller geschreven hebt die de problemen in de media aan de kaak stelt, hoe voelt het dan om jaren daarna een gigantisch wantrouwen in media te zien floreren? Wanneer je een bestseller geschreven hebt die zich luidop afvraagt of er wel iemand aan het stuur zat tijdens de financiële crisis van 2009, hoe voelt het dan om jaren daarna het gigantisch wantrouwen in onze bestuurders te zien oplaaien? Wat wil het over ons zeggen, wanneer we spreken over 'de geest' die 'uit de fles' is? Zijn we terecht bang over de toekomst? Of is het net onze angst die de toekomst gevaarlijker maakt? Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/joris-luyendijk/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 0:00 Intro 4:16 Hoofdstuk 1: Content consumeren Over een eigenwijze Joris die niet functioneert binnen organisaties en zijn eigen weg kiest. Over de visie van Joris op media en hoe hij zelf omgaat met traditionele en sociale media. 11:52 Hoofdstuk 2: De geest is uit de fles Over kritische journalistiek die door de pyromaan gebruikt wordt om het kot in brand te steken. Over de twijfel en de nieuwsgierigheid die het moeten opnemen tegen de angst. Aan de hand van onze pereceptie over het Midden-Oosten en onze perceptie over de bankenwereld vertelt Joris over de hypocrisie onder zijn hoogopgeleide lezers. 20:40 Hoofdstuk 3: Legitieme en illegitieme grieven Over systeemkritiek en de moeilijkheid om terechte van onterechte kritiek te onderscheiden. Over het toenemende wantrouwen ten opzichte van de elite. 29:20 Hoofdstuk 4: Twee verdiepingen Over de treinchauffeurs en de installateurs van zonnepannelen enerzijds en de high potentials anderzijds. Over de onoverbrugbare kloof tussen die twee groepen en de realisatie dat Joris lezers uit groep 2 komen. Over het hiërarchisch organiseren van de samenleving en de ellende waar dat toe leidt. 34:53 Hoofdstuk 5: Twijfel aan de twijfel Een kritiek op de linkerzijde die leidt tot een bedenking over neutraliteit die niet bestaat. En dan een existentiëel gesprek over twijfel aan de twijfel, waarbij Joris eerder de autoritaire kant opgaat en liever gewoon sommige debatten buiten de publieke opinie houdt. Over burgerberaad als alternatief daarvoor. 48:30 Hoofdstuk 6: De sprookjes Over het laatste boek van Joris, De Zeven Vinkjes, en hoe hij daar wel een horizon ziet en optimisme voelt. Het contrast met de andere grote uitdagingen waarop hij werkte en een poging van Anthony om datzelfde optimisme op die domeinen toe te passen. 55:17 Hoofdstuk 7: Waarom wordt het niet beter? Over wat 'beter' betekent en over het belang van de discussie over schijnbaar neutrale woorden als beter. Over gefilosofeer als vertrager van verandering. 01:07:20 Hoofdstuk 8: De pauzeknop Joris en Anthony gaan verder over het concept van de pauzeknop. Is praten een afleiding? Of moet je grondig praten voor je iets doet? En wat doen we bij Zwijgen is geen optie? Duwen wij dan ook op de pauzeknop? En hoe weet je dat dan van iemand anders? Een pittig meningsverschil met een happy end.

De helden van vandaag zijn de ongehoorzame burgers van gisteren. De verzetstrijders, Gandhi, Rosa Parks, Tankman. Morele mensen die vochten tegen een onrechtvaardig systeem. Mensen die regels braken voor een hoger moreel doel. Vinden we burgerlijke ongehoorzaamheid nog charmant vandaag? Of moeten we elke overtreding - hoe ludiek of soft ze ook mag zijn - veroordelen omwille van de slippery slope? Jaja, nu is het een manifestatie, maar morgen is het aanslag. Het ondermijnt het vertrouwen in onze rechtstaat en het draagt bij tot de polarisatie. Je wil toch niet bijdragen tot de polarisatie? En zitten we hier, door het stellen van deze vragen, al niet keihard het vertrouwen in onze rechtstaat te ondermijnen? Is het stellen van vragen en het in vraag stellen van onze wetten niet juist het fundament van de rechtstaat? Of moeten alle neuzen in tijden van crisis in dezelfde richting? En duwen we ze desnoods in die richting? Of verleiden we ze om in de richting te kijken? Met snoepjes. Of met fiscale attesten. Het is een stevige aflevering geworden over één van de oudste morele vraagstukken van de mensheid. Over de botsing tussen wet en moraal. Van bij Antigone tot vandaag. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/wanneer-mag-ik-een-regel-breken/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 2:25 Fragment 1: Kurt Peleman Kurt vertelt een verhaal over een kindje in een vluchtelingenkamp, dat strikt genomen volgens de regels niet geholpen mocht worden, maar je hebt wel de middelen om het te helpen. Over die vreselijke worsteling tussen wet en moraal. 05:48 Fragment 2: Peter De Graef Peter heeft het over het principe van de broederlijkheid en hoe dat vandaag bedolven is onder het concurrentieprincipe. Dat heeft er voor gezorgd dat alles mag, zolang de scheidsrechter het niet gezien heeft. Moraliteit is volstrekt verdwenen en enkel de wet blijft over. 7:22 Fragment 3: Stefan Hertmans Stefan verwijst naar Antigone, het iconische theaterstuk waarin wet en moraal botsen en de moraal als een hogere wet gezien wordt. Stefan maakt de zeer bruikbare parallel met het verkeer waarin iedereen voortdurend de randjes van het wettelijke opzoekt. Over hoe dat ook gebeurt als het over vrijemeningsuiting gaat. 10:47 Fragment 4: Katleen Gabriëls Katleen praat over het Scandinavische model van Vison Zero, waarbij de ambitie is om nul verkeersdoden te hebben. Vanuit die visie wordt de context van het verkeer zo aangepast, dat ongelukken onmogelijk worden. Gelijkaardige dingen gebeuren met moreel gedrag. Als we weten welk gedrag wenselijk is, dan kunnen we via nudging mensen onbewust beïnvloeden om het goede te doen. 16:07 Fragment 5: Maxim Februari Maxim maakt het probleem nog iets groter. Want door de wet in code te gieten en te verankeren in apparaten, in protocollen en alles te automatiseren, wordt hij nog minder wrikbaar en worden discussies over en verzet tegen die wetten onmogelijk. Maxim vertelt hoe moreel gedrag in Nazi-Duitsland gelijkstond aan gehoorzaamheid aan de wetten. 26:09 Fragment 6: Pepijp Kennis Een heel concreet voorbeeld van wanneer wet en moraal botsen en waar de ruimte voor verzet zou kunnen liggen.

We weten niet hoe het met jou zit, maar bij ons is de combinatie van het klimaatprobleem, ongelijkheid, discriminatie, vluchtelingen en polarisering - om er maar een paar te noemen - reden genoeg om ons af en toe persoonlijk stinkend schuldig te voelen. En toen was er Marian. Marian schreef het zelfverwoestingsboek. Een groot pleidooi om de verantwoordelijkheid voor alle wereldproblemen vooral niet bij onszelf (of bij andere individuen) te leggen. Niet alleen omdat het niet leuk is. Maar omdat het individualiseren van grote problemen een afleiding zijn van waar het echt schort. Hoger. Dit gesprek mag je niet missen. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/marian-donner/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 02:25 Hoofdstuk 1: De dictator Over Marians jeugd, over ruziemaken en van gedacht veranderen. Over de heftigheid toelaten maar boven de gordel blijven. Over ratio en emotie en hoe die tweedeling niet klopt. 12:48 Hoofdstuk 2: Schaamte Over de schaamte die we voelen als we iets doen waarvan we eigenlijk weten dat het niet oké is. Over de parallellen met vliegschaamte en over wie de verantwoordelijkheid draagt om de klimaatcrisis aan te pakken. Over de voortdurende individualisering van het probleem en het onderlinge ruziemaken als afleiding. 25:05 Hoofdstuk 3: De sociaaldemocratie Over Marians korte avontuur achter de schermen van de politiek. Over de implosie van de PVDA in Nederland ten tijde van Pim Fortuyn. Over de rol van de reclamejongens in politiek. 33:55 Hoofdstuk 4: Neen zeggen Over de vraag of het het huidige systeem is dat ons al deze welvaart heeft gegeven. En of innovatie mogelijk zou zijn in een alternatief systeem. Over neen zeggen, over voelen dat er iets niet klopt en dat het beter zou moeten kunnen. 41:51 Hoofdstuk 5: Vrijheid Vooral over hoe onze huidige defenitie van vrijheid niet klopt en een beetje over een mogelijke nieuwe definitie van vrijheid. 47:50 Hoofdstuk 6: A seat at the table Over het denken in hokjes en hoe die strijd ook vaak de grotere strijd in de weg staat. Over hoe de onderlinge strijd ook het casino dient. Over man tegen vrouw en wit tegen zwart en over genderneutrale rompertjes. 01:02:20 Hoofdstuk 7: Old boys network (M/V) Over de illusie dat je alles kan worden als je maar genoeg je best doet. Over netwerken van machtigen die vooral zichzelf in stand houden. 01:06:06 Hoofdstuk 8: Een goed leven Over het systeem en hoe het kwaadaardige niet in de mensen zit die er deel van zijn, maar in de structuren en de verwachtingen. Over aandeelhouders en reclamemakers. Over de farmaceutische industrie en de wetten van de markt die daar heersen. Over de vraag wat een goed leven is. 01:16:29 Hoofdstuk 9: Er is altijd een alternatief Over meditatie als methode om langer deel te nemen aan de rat race. Over hoe het bedrijfsleven dat idee omarmt. Over het idee dat kapitalisme het best mogelijke systeem is en het idee dat er geen alternatief voor bestaat. 01:21:23 Hoofdstuk 10: De bohemiens Het verhaal van Marians vader en andere bohemiens. Over het belang van dat soort figuren en over hoe dat leven vandaag onmogelijk zou zijn.

Een panopticum is een soort gevangenis waarbij de bewaker vanuit een toren steeds alle gevangenen kan zien, maar de gevangenen niet weten of de bewaker hen effectief aan het bekijken is. Het is een vorm van terreur, die een permanent gevoel van onrust opwekt bij de gevangenen. Niet te weten wanneer ze wel of niet geobserveerd worden. Dat gevoel, die onrust, voelen u en ik ook wanneer we in 'wij' en 'zij' denken, zo leer ik van Dilara. Al ons gedrag, en zelfs onze gedachten, bekijken we dan door 'hun' ogen. Op zoek naar 'onze' mogelijke fouten. Steeds klaar voor hun aanval, verkrampt, altijd een verdediging klaar. Het is een schoner leven wanneer de labels die we gebruiken om mensen in te delen, poreus mogen zijn. Wanneer een klimaatontkenner ook dochter, wetenschapper en penningmeester mag zijn. Een vrijer leven. Dat leerde ik van Dilara. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/dilara-bilgic/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 2:50 Hoofdstuk 1: Emotie en behoefte Over het wegdrukken van emotie en onze collectieve incapaciteit om te vatten wat er onder onze emoties zit. Over een andere manier van praten die dat probleem zou kunnen fixen. 8:47 Hoofdstuk 2: De brug Over moeite in mensen steken terwijl zij dat niet voor jou doen. Over ergens bijhoren of je diffuse identiteit omarmen. Over begrip voor zelfs die mensen die 5 straten van de brug wonen. 16:34 Hoofdstuk 3: Impliciet racisme Over taal en labels en over ons feilbare denken. Dilara vertelt over enkele onderzoeken die aantonen dat er veel impliciet racisme is, maar ze verbindt daar optimistische conclusies aan, want als het impliciet is, dan is het gewoon kwestie van ander gedrag aan te leren. 29:05 Hoofdstuk 4: Slachtoffer impliceert dader Over Dilara's onverbeterlijk optimisme en haar weigering om in de slachtofferrol te kruipen. Over je moreel gedragen los van het nut ervan. Over in gesprek gaan met 'de andere kant' en het belang van proberen begrijpen. Over de steeds grimmiger wordende politiek in het Westen en de parallellen met het Turkije waaruit haar vader is gevlucht. 40:09 Hoofdstuk 5: Preken voor eigen kerk Even een uitstap langs het andere pad, namelijk het pad van de focus op gelijkgestemden en hoe dat ook tot verbetering zou kunnen leiden. Een analyse van de situatie tijdens Corona en de verschillende kampen die ontstaan zijn. En een mogelijk idee om uit die polarisering te geraken. 50:40 Hoofdstuk 6: Panopticon Over de onmogelijkheid om ervaringen te vergelijken. Dilara demonstreert haar oprechte empathie voor jongeren én ouderen in het lockdowndebat. Over plaats maken voor je eigen behoeftes en emoties en wat dat met je doet. Over het ressentiment dat je zou kunnen voelen voor iemand die een duidelijk moreel kompas heeft en over de bevrijding die Dilara voelde toen ze het wij-zij denken losliet.

Hij toont ons de geschiedenis en helpt ons die te beïnvloeden. Zijn boek over Congo, de G1000, het boek Tegen Verkiezingen, Een Jihad van Liefde, allemaal David Van Reybrouck. Hij kwam op een zaterdagochtend bij ons langs. We hebben achteraf samen gegeten en daarna uren door de stad gedwaald om te bekomen. We gaan een paar moeilijke decennia tegemoet. Dat is jammer. Maar laat ons die samen, als een boeddhistische stormram, tegemoet gaan. Hoppa! Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/david-van-reybrouck/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 00:29 Hoofdstuk 1: Het Midden Over het boek dat David over de koloniale geschiedenis van Nederlands Indië heeft geschreven. Over een globaal en lokaal perspectief op de geschiedenis. Over de radicalisering van het postkoloniale denken en de verbrokkeling van het humanisme. Hoop voor de toekomst, begrip voor de woede en een ode aan Het Midden. 11:40 Hoofdstuk 2: Leef! Over het belang van mentale gezondheid en onze complete verwaarlozing ervan. Over yoga en geweldloze communicatie als middelen die David gezond houden. Over het uur nul van Davids leven, toen vijf van zijn vrienden omkwamen. Over hoe alles daaruit voortvloeide en zijn hele oeuvre één grote ode aan het leven is. 22:05 Hoofdstuk 3: Never never never give up Over kleine mensen en de grote geschiedenis, over de boeddhistische stormram en het geduldig blijven strijden. Over de urgentie van de klimaatstrijd en het engagement ondanks alles.

Er valt altijd wel een lezersbrief te schrijven. Een bedrijf te boycotten. Er valt altijd een manifestatie te organiseren. Een petitie op starten. Er valt altijd wel een stem te verheffen en een boodschap te vermarkten. Dus doe jij wel genoeg? Is dit lezen echt het beste dat je met je tijd kan doen? En is de plechtige communie van je achternichtje echt belangrijker dan die Klimaatmars? Deze aflevering is voor iedereen die dat verwijtend stemmetje herkent en op zoek is naar een lievere vorm van engagement. Zet je even neer en ontvang een warme groepsknuffel van David Van Reybrouck, Stefan Hertmans, Fleur Pierets, Bert Roebben, Benjamin Verdonck en Christophe Busch. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/doe-ik-genoeg/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 1:55 Fragment 1: David Van Reybrouck David doet een moreel appel voor engagement. Hij ziet alle argumenten om apathisch achterover te leunen wel, maar hij veegt ze vakkundig van tafel. 5:06 Fragment 2: Stefan Hertmans Stefan heeft het over het grote morele probleem van je deelname aan de samenleving. Over spreken versus zwijgen en de eindeloze afweging. Over jezelf voortdurend herhalen en de frustratie die dat meebrengt. Over oud en jong samen, schouder aan schouder op straat. 10:13 Fragment 3: Fleur Pierets Fleur praat over de morele plicht van minderheden om elkaar te steunen. Als je weet hoe het is om onderdrukt te worden dan moet je anderen die op andere manieren onderdrukt worden steunen. Maar dat kan ook leuk zijn. 14:09 Fragment 4: Bert Roebben Bert heeft het over de zelfzorg en de zorg voor de ander en hoe die twee niet per se tegenover elkaar moeten staan. Ze gaan samen, je moet je smijten én je moet voor jezelf zorgen 17:04 Fragment 5: Benjamin Verdonck Benjamin biedt troost aan iedereen die zich al eens klein gevoeld heeft in een grote manifestatie. Hij leert ons het gigantische belang van dat kleine en hij geeft ons enkele zeer bruikbare ideeën. 22:33 Fragment 6: Christophe Busch Christophe vertelt over het concept kleine goedheid van Emmanuel Levinas. Over de ontelbare kleine verhalen van mensen die op lokaal niveau iets goed doen. De verhalen die niet in de geschiedenisboeken staan maar allemaal samen wel een gigantische impact hebben.

't Is goed te weten dat Jeroen tien jaar geworsteld heeft om Wil te kunnen schrijven, een boek dat de ambiguïteit van de mens in al haar smerigheid inleefbaar maakt. Tien jaar waarin Jeroen genadeloos naar zichzelf leerde kijken en een verbale geweldenaar zag. Een falend mens. Een proberend mens. We durven zeggen dat ook zijn andere romans de weke huid van de menselijke conditie aan de zon blootstellen. Geboren vanuit de wil om van de wereld een betere plek te maken is dit de vorm waarin hij beland is. Koel de spiegel voorhouden. Vertellen. Vertellen wat soms moeilijk is om te horen. We zouden die koele blik van weinig anderen zo vlot aannemen. Wel van hem. Graag van hem. Zijn koele blik komt met een warm hart. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/jeroen-olyslaegers/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Ironie Jeroen praat over de kantelmomenten in zijn professionele leven. Over de postmoderne ironie van de jaren '90 die hij van zich af moest werpen alvorens hij echt schrijver kon worden. Over het ontstaan van zijn engagement. Hoofdstuk 2: De constatatie van het miraculeuze In- en uitzoomen in tijd en ruimte met Jeroen Olyslaegers. Jeroen introduceert zijn vorm van spiritualiteit, hij verbindt een verstopte wc met de kosmische grap die ons bestaan is en hij schetst het existentiële berglandschap waarin we allemaal verdwaald zijn. Hoofdstuk 3: WIJ Jeroen schuift verbondenheid en verhalen naar voor als de medicijnen tegen alle grote problemen. Over klimaat en hoe een collectieve verantwoordelijkheid veel beter zou werken dan een persoonlijk schuldgevoel. Over de Europese Unie die vergeten is verhalen te blijven vertellen. Hoofdstuk 4: Mycelisch bewustzijn Over het oude en een mogelijk nieuw model van communicatie. Over netwerken van schimmels die ons anders naar onze eigen realiteit kunnen doen kijken. Over de invloed van de wetenschap op onze manier van kijken, over de fluïditeit van moraliteit en hoe die in Wil zit, maar eigenlijk ook al in het begin van onze literatuurgeschiedenis. Hoofdstuk 5: Moraliteit is een shortcut Over ratio en emotie en de overschatting van het eerste ten koste van het tweede. Over stemgedrag, ruzie binnen de relatie en het onbenoembare heden. Over de moraliteit die ons helpt om snel te oordelen maar niet om de complexiteit van de werkelijkheid te begrijpen. Hoofdstuk 6: Jezelf in the equation brengen Over de geschiedenis van de wrok die nooit ophoudt. Over onze erfzonde en onze voortdurende strijd met onszelf. Jeroen pleit in dit hoofdstuk voor radicale eerlijkheid (in combinatie met zelfliefde) en hij geeft het goede voorbeeld door die op zichzelf toe te passen. Hoofdstuk 7: Genadeloze spiritualiteit Het verhaal van hoe Jeroen van een kleine Jim Morrison evolueerde naar een voorvechter van het genadeloze zelfonderzoek. Over zijn hoogst persoonlijke vorm van harde spiritualiteit die andere, zachtere vormen niet veroordeelt, maar die wel nodig is om hem tot inkeer te brengen. Hoofdstuk 8: Zombieland Een mediakritiek die respectvol blijft voor de mensen die in de media werken maar de hele mediawereld wel vergelijkt met een zombiefilm. Jeroen is hard, maar biedt daarna een alternatief. Of hij practicet alleszins wat hij in vorige hoofdstukken preacht en neemt zichzelf mee in the equation. Hoofdstuk 9: Collectieve pijn Over een bijna bovenmenselijk begrip voor de haters. Over de pijn die eigenlijk niet zo heel verschillend is bij verschillende mensen en het fundamentele basisakkoord waarmee wel allemaal meetrillen.

Moet de vegan op een barbecue eten wat de pot schaft? Moet een kind met aandachtsproblemen stil zitten in de klas? Moet een dorpsschouwburg een ramp installeren voor die ene rolstoelgebruiker? Moet iemand in een groep die systematisch minder toegang krijgt tot de arbeidsmarkt gewoon beter haar best doen? We maakten een sandwich met nuancesaus, belegd met Anaïs Van Ertvelde, Rashif El Kaoui, Dalilla Hermans, Tobias Leenaert, Lynn Formesyn, Dalilla Hermans 2 jaar later en Stefan Hertmans. Lekker! Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/wie-moet-zich-aanpassen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 01:32 Fragment 1: Anaïs Van Ertvelde Anaïs legt uit dat er twee modellen zijn om naar handicap te kijken. Het medische model legt het probleem bij het individu met de handicap en stelt als oplossing medische ingrepen voor. Het sociale model legt het probleem bij ons maatschappelijk bestel dat gebouwd is voor slechts één soort lichaam. 04:46 Fragment 2: Rashif El Kaoui Rashif vertelt over waarom hij altijd een kostuum draagt. Hij vindt dat leuk, maar het ontstaat ook vanuit het idee dat je zijn een statement is en dat hij met zijn gezicht en zijn uiterlijk moet proberen een goede eerste indruk te maken en de kans te vergroten dat er naar hem geluisterd wordt. 08:37 Fragment 3: Dalilla Hermans 2017 Dalilla vertelt over waarom ze deelneemt aan de Slimste Mens. Om de gewone Vlaming te tonen dat iemand die zwart is ook gewoon een mens als jij en ik is, die ook mopjes maakt en dingen weet. 10:59 Fragment 4: Tobias Leenaert Tobias schetst een hypothetisch verhaal waarin iemand heel erg z'n best heeft gedaan om veganistisch te koken, maar één foutje gemaakt heeft door lasagne met eieren erin te kopen. Opeten of niet opeten? Dat is de vraag. 12:13 Fragment 5: Lynn Formesyn Lynn praat over langdurig zieken en hoe men probeert om ze te herintegreren op de arbeidsmarkt. Met lange tanden gebruikt ze de labels, maar ze spreekt met empathie voor werkgevers. Ze schept een vaag beeld van wat ook zou kunnen. 14:31 Fragment 6: Dalilla Hermans 2019 Dalilla vertelt over de evolutie in haar denken in de laatste 2 jaren. Over dat ze niet meer wil proberen passen in een verhaal dat door iemand anders geschreven is. Over de plek waar ze in 2017 zat en hoe zoekend ze was. Over de dirigerende rol die ze losgelaten heeft. 23:52 Fragment 7: Stefan Hertmans Stefan drukt ons met onze neus op de feiten. Het is maar in onze ontmoeting met de ander en het andere dat wij die tot de norm behoren onze eigen identiteit vinden. Het is maar door van op afstand naar onszelf te kijken dat we beseffen dat ook wij (en onze historisch gegroeide context) niet neutraal zijn.

Marc Cosyns voerde de eerste legale euthanasie uit in ons land en is zijn hele carrière lang een voorvechter geweest van patiëntenrechten. Voor zover de receptieversie. Voor iedereen die het soms moeilijk vindt te bedenken wat het juiste is om te doen. Voor iedereen die twijfelt of het juiste wel bestaat. En voor iedereen die dat inzicht soms verlammend vindt, is dit gesprek een bakkie troost. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/marc-cosyns/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 2:31 Hoofdstuk 1: Patiëntenrechten Over de plaats die je als arts inneemt bij stervensbegeleiding en bij bevallingen. Over de rol van de arts en Marcs verzet tegen het paternalisme. Over vaccinaties en over hoe de kritische stemmen ook een plaats verdienen. Over commerciële belangen die ook een belangrijke plaats innemen in de medische industrie. 11:54 Hoofdstuk 2: Preventie vs. symptoombestrijding Over de rol van geld en de schade die dat vandaag doet. Over wijken en woonblokken zonder gemeenschappelijke voorzieningen en de schade die dat doet. Over het wijkgezondheidscentrum en het belang van preventiemedewerkers. Over optimisme en pessimisme en het basisvertrouwen dat je in je kindertijd zou moeten meekrijgen. Over onze neiging om altijd te laat te zijn. 24:07 Hoofdstuk 3: Ambetant manneke Over het contrast, bij Marc, tussen zijn bedachtzaamheid en zijn activisme. Tussen abstractie en de realiteit. Tussen denken en doen. Over zijn 'radicalisering' op het vlak van abortus. Over zijn eigen moraliteit die gevormd werd op basis van zijn gevoel in interactie met allemaal specifieke patiënten.

Zwijgen is geen optie, maar hoe moeten we spreken? Vurig en oprecht? Of strategisch en verbindend? Moeten we bruggen bouwen? Of preken voor eigen kerk? Of bestaat er een plek daartussen? We praten over die worsteling met kunstenaars en activisten Khalid Benhaddou, Alexander Devriendt, Fleur Pierets, Ish Ait Hamou en Mohamed Barrie. Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/moeten-we-preken-voor-eigen-kerk Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 0:00 Intro 02:23 Khalid Benhaddou Khalid schetst heel eerlijk de worsteling. Het zoeken van het moeilijke evenwicht tussen verbinding en integriteit. Over wanneer je wel moet zeggen waar het op staat en wat er gebeurt als je dat niet doet. Over zo'n specifiek moment nav de aanslagen in Nieuw-Zeeland. 07:14 Alexander Devriendt Alexander praat over kunst en wat een goed theaterstuk volgens hem moet doen. Over het in vraag stellen van een wereldbeeld en het gevaar als je dat niet doet. Over wringen, maar niet te veel, zeker niet choqueren, maar ook niet gewoon entertainen. Interessante plek. 10:29 Fleur Pierets Fleur zit op dezelfde plek als Alexander en ze noemt het de derde ruimte. Je zegt niet ja, je zegt niet nee, maar je zoekt naar een positie tussenin die je onoverwinnelijk maakt. Het is de plek waar je voor echte verandering kan zorgen. 14:12 Ish Ait Hamou Over bruggen bouwen en hoe slopend dat is. Ish praat over zijn vroegere zelf en hoe hij zichzelf zag, hoe anderen naar hem keken en hoe dat hem heel de tijd in een bepaalde richting duwde. 18:18 Mohamed Barrie Mohamed is fundamenteel vanuit gemeenschap beginnen denken. Hij praat niet meer met iedereen, hij praat met de gemeenschap. En daarmee verdeel je niet, want een samenleving van sterke individuen die vertrekken vanuit zichzelf, kan alleen maar een sterke samenleving zijn.

Youssef Kobo is zo heerlijk vervelend. Ambitieus op het randje van arrogant, overtuigend op het randje van drammerig, energiek op het randje van hyperkinetisch. Maar wie anders dan een vervelende, arrogante, drammerige en hyperkinetische idealist krijgt de grootste bedrijven van ons land zo ver hun deuren open te stellen voor jonge gasten die nog niet durven dromen? Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/youssef-kobo/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 2:11 Hoofdstuk 1: Bring a folding chair Youssef legt uit wat hij doet met A seat at the table. Hoe de jongeren doorheen het traject steeds meer zelfvertrouwen ontwikkelen. Hoe vertelt over de kritieken van het middenveld en geeft wat kritiek terug. Hij praat over zijn eigen jeugd en de manieren om sociale mobiliteit te stimuleren. 10:14 Hoofdstuk 2: Roadblocks Over polarisering, over de dingen die je wel en niet kan veranderen. Over het politieke mijnveld waarin Youssef zich begaf en hoe alles rondom hem ineen stortte. 19:34 Hoofdstuk 3: Fuck ja Over de positieve reacties die er op ASATT komen en de sterke meewind die Youssef voelt sinds het project van start is gegaan. Over de toekomst en de geboekte resultaten. Een optimistisch bommetje.

We bekijken het begrip groei vanuit verschillende hoeken, samen met comedian Michael Van Peel, huisarts Anneleen De Bonte, gevangenisdirecteur Hans Claus en schrijfster Marieke De Maré. Met hen reizen we door de economie, de filosofie, de gezondheidszorg, de psychologie en de kunst. Wat een rit! Lees meer over de moeilijke vraag en over de gesprekken: https://zwijgenisgeenoptie.be/moeten-we-preken-voor-eigen-kerk Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Fragmenten 3:36 Fragment 1: Michael Van Peel Met Michael hadden we het over hoe ons geldsysteem in elkaar zit. Hoe er altijd meer schuld is dan geld in de wereld. En over waarom de goede huisvadermetafoor voor een politicus nonsens is. 6:06 Fragment 2: Anneleen De Bonte Anneleen herhaalt het punt over ons geldsysteem en bouwt erop verder. Ze koppelt de gigantische burn-out cijfers aan de economische groeiverplichting en ze maakt die parallel aanschouwelijk met het beste voorbeeld dat ooit bij ons gegeven werd. 11:24 Fragment 3: Hans Claus Met Hans voerden we de ultieme discussie over groei. Is groei altijd slecht? Bestaat er niet zoiets als goede groei, die niet op onze planeet weegt? Heb je de groeigedachte niet nodig om uberhaupt ergens te geraken? Hans betrekt er biologische groei bij en filosofeert over het menselijk geluk. 19:05 Fragment 4: Marieke De Maré Marieke filosofeert over hoe we naar het leven kijken als een lijn naar boven en bedenkt dat het misschien aangenamer zou zijn om ernaar te kijken als een lijn naar beneden. Ze geeft ons een nieuw beeld dat helpt om naar ons leven te kijken zonder de groeigedachte maar op een positieve manier.

Anneleen is een huisarts die zich inzet om ons financieel systeem gezonder te maken. In drie jaar bewijst ze wat gevestigde banken en verzekeraars altijd als onmogelijk hebben bestempeld: pensioenfondsen kunnen wél duurzaam. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/anneleen-de-bonte/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 2:25 Hoofdstuk 1: Spiegelstoornis Anneleen vertelt over haar leven als huisarts en de druk ze begon te voelen. Over incentives die verkeerd liggen en de voortdurende realisatie dat je een levensbedreigende fout kan maken. Over burnouts in haar praktijk en in de maatschappij. 9:31 Hoofdstuk 2: Droomhuwelijk Over de zoektocht naar financiering voor haar huisartsenpraktijk en de toneeltjes die door bankiers opgevoerd werden. Over de eerste nieuwsgierigheid naar haar pensioenfonds en hoe dat geld juist beheerd werd. Over waar penisoengeld idealiter in geïnvesteerd zou worden. 17:16 Hoofdstuk 3: Een nooit inlosbare schuld Over de absurditeit van ons geldsysteem en de onmogelijkheid om echt iets te veranderen. Over de designfout. Over verborgen rente en nooit inlosbare schulden en de link met burn-out. Over de absurditeit van het BNP als cijfer waarmee je je succes als maatschappij meet. 27:21 Hoofdstuk 4: Op mijn vierkante meter Over Anneleens planetaire visie en hoe die niet verlammend maar wel activerend kan werken. Over de mensen die ze in haar pensioenavontuur tegenkwam en hoe zij allen op hun eigen manier omgaan met hun verantwoordelijkheid. 33:15 Hoofdstuk 5: De culot Over de culot van Anneleen om haar in drie jaar tijd zo hard in te werken in een domein waar ze op voorhand niets over wist. Om daar tegelijk ook een positie te verwerven waarin ze de arbiter kan zijn die bepaalt of een fonds al dan niet duurzaam is. Over de data, de harde realiteit en over verder doen ondanks alles.

Niemand hoort de stijgende statistieken over depressie bij jongeren en denkt: met meer plaatsen bij therapeuten, psychologen en aanverwanten is het probleem opgelost. Ook Chris Van Lysebetten niet. Chris runt Habbekrats, een jeugdorganisatie die onder de Hoge Bescherming staat van Hare Majesteit Koninging Paola. Habbekrats is een plek waar ze vooral proberen te voorkomen dat kwetsbare kinderen ooit zo diep zitten dat ze op een wachtlijst terecht moeten komen. Het is een verhaal van kleine mirakels, van trots, van koppigheid. Een verhaal van kinderen herintroduceren op plaatsen waar ze ongewenst geworden zijn. En merken dat hun aanwezigheid de wereld zachter maakt. Als je zorg voor hen draagt. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/chris-van-lysebetten/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 2:55 Hoofdstuk 1: Bende of club Chris vertelt over zijn eerste projecten, waarbij hij een mandaat had van de minister om met 1 miljoen belgische frank 350 jongeren te helpen. Hij was 29 jaar en had geen ervaring. Hij vertelt heel concreet hoe hij een groep zware jongeren in Ledeberg benaderde. 11:45 Hoofdstuk 2: Gentrificatie Over de Zuidpool in Gent waar 'probleemjongeren' in conflict waren met skaters en waar er nu een algemene werking is met beide groepen. Over de Nieuwe Dokken, waar de kinderen uit de sociale woonblokken slachtoffer dreigen te worden van de stadsvernieuwing en waar Habbekrats die jongeren terug zichtbaar wil maken. 17:39 Hoofdstuk 3: Triple A Het verhaal van Habbekrats Oostende en hoe ze de kinderen daar vanuit het grimmige Westerkwartier tot in een villa op zeedijk gekregen hebben. 25:13 Hoofdstuk 4: Curatief vs. preventief Over het succesverhaal van Habbekrats binnen een steeds grimmiger wordende maatschappij. Over het curatieve dat alle centen krijgt en het preventieve dat volledig verwaarloosd wordt, ondanks dat succesverhaal.

In 2018 werd Damya door New Scientist - we lezen het wekelijks - uitgeroepen tot Wetenschapstalent van het jaar. Meer dan terecht, als je zoals haar veelbelovende resultaten boekt in het ontwikkelen van een vaccin tegen kanker. Onze verwachting was dat er achter de wetenschappelijke doorbraken een bijzondere mens moest schuilen. Iemand die de moeilijke vragen opzoekt en niet tevreden is met standaard antwoorden. Spoiler: we hadden gelijk. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/damya-laoui Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken 0:00 Intro 1:04 Hoofdstuk 1: Kankervaccin Over Damyas jeugd tussen drie religies die eigenlijk fudamenteel hetzelfde vertellen. Over haar onderzoek naar dendritische cellen en een kankervaccin. Over vaccins in het algemeen en het meest optimistische scenario voor haar onderzoek. 9:37 Hoofdstuk 2: Een leuk labo Over geld voor kankeronderzoek en hoe je het krijgt. Over je carrièreplanning als wetenschapper en de plaats van je naam op een publicatie. Over ambitie. Over de moeilijkheid van het zwangerschapsverlof in een academische context en de burnout waarin Damya terechtkwam toen het niet combineerbaar bleek. 20: 41 Hoofdstuk 3: Wetenschappers maken Over Damyas traject, vanuit een moeilijke sociale context naar haar huidige positie als topwetenschapper. Over vertrouwen en investeren in jezelf. Over elkaar optillen en aanmoedigen en over onze nood aan andere mensen. Over Damyas job om niet alleen aan onderzoek te doen, maar ook om nieuwe wetenschappers te maken. 30:41 Hoofdstuk 4: Mentaal verwend Over Damyas strengheid voor zichzelf en voor anderen. Over de existentiële vragen die in de weg staan en soms zelfs de oorzaak zijn van onze mentale problemen. Over weerbaarheid en veerkracht. Over minder werken en wat te doen met de tijd die vrijkomt. 46:54 Hoofdstuk 5: Wat is een goed leven? Over de dood, terugkijken op je leven en content zijn of spijt hebben. Over echte problemen en luxeproblemen en het nut van relativeren. 55:35 Hoofdstuk 6: Burgers omdraaien Alles wat voorafgaat wordt toegepast op mensen die als job burgers omdraaien. Zijn er mensen die dat graag doen? Moeten die nadenken over het nut van hun job en van hun leven? Moeten die mediteren zodat ze het aankunnen? Moeten we een oordeel vellen over die job en ervoor willen zorgen dat niemand dat moet doen?

Er zat eens een lieve mens in de ingang van een kerk ijverig op z'n smartphone te typen. Het bleek een mailtje naar ons te zijn. Een mailtje waarin hij beschreef hoe hij in de kerk de utopie zag verschijnen die we ons zo vaak inbeelden. Iedereen samen, ruimte voor verschillen, een diversiteit die bruist. In die kerk stond geen pastoor te prediken. Je vindt er Matthias Vermael met zijn circusplaneet: een plek waar verschil de standaard is. Een plek waar ze pogen de utopie in de realiteit te trekken. En het is niet zijn circusplaneet. Want als we van Matthias één iets geleerd hebben dan is het de kunst en de moeilijkheid plaats te maken voor een ander. Leer mee met ons bij. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/matthias-vermael/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: De utopie Over circus als een groep mensen die allemaal op een bepaalde manier anders zijn. Over de utopie van al die mensen te proberen verenigen op één plek en de moeilijkheden die dat met zich meebrengt. Hoofdstuk 2: Neokolonialisme Over de spanning tussen het subsidiedossier en de realiteit. Over de termen die je moet gebruiken om geld te krijgen die in de realiteit soms meer kwaad dan goed doen. Over doelgroepen, het tellen van gehandicapte kinderen en de verplichting van tijdelijkheid. Over het gevaar van in een neokoloniaal discours terecht te komen. Hoofdstuk 3: Historische inertie Over de cultuur van een organisatie die soms verandering in de weg staat. Over macht en privilege afgeven en de conflicten die daaraan vooraf gaan. Over wie de sleutel van het materiaalkot krijgt en over nieuwkomers en Vlaams Belangers in één organisatie verenigen. Hoofdstuk 4: Nieuw leiderschap Epibraties over leiderschap, hoe we er traditioneel naar kijken en hoe dat kijken invloed heeft op de inhoud ervan. Over hoe we er ook naar zouden kunnen kijken en hoe dat organisaties veel rijker zou kunnen maken. Over plaats maken.

"Denken op lange termijn" en "het toeval herwaarderen", het zijn pleidooien die we vaker horen. Maar al te vaak missen ze de inhoudelijke weerhaakjes om zich echt in onze breinen en harten vast te zetten. En ons zo te verlossen van de alles-moet-snel-en-zeker-dictatuur. We hadden klaarblijkelijk Karine Van Doninck nodig. Een van de meest toonaangevende en bevlogen wetenschapsters die ons land rijk is. Niet bang om te verdedigen wat kwetsbaar is (cool), om verantwoordelijkheid op te nemen waar roekeloosheid dreigt (dank u) en om ons woorden als weerhaakjes te geven. Opdat we niet zouden vergeten wat belangrijk is (ja!). Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/karine-van-doninck/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Toeval en langetermijn Karine vertelt over hoe ze Justine Henin in het ziekenhuis tenniste. Over haar jeugd en het contrast tussen de harde deeltjesfysica van haar vader en een frivole bezigheid als de evolutionaire biologie. Over de grote vragen, hoe het leven ontstaan is en de rol die toeval en de lange termijn daarin gespeeld hebben. Hoofdstuk 2: Rotiferen, een evolutionaire paradox Over het onderzoek van Karine, de rotiferen, hun aseksuele voortplanting, hun talent om zichzelf uit te drogen en te regenereren. Over hoe crazy die diertjes eigenlijk zijn. Hoofdstuk 3: What is the use of a baby? Over de waanzinnige natuur en wat ze allemaal kan. Over het grote Rotiferen-congres, over Nobelprijzen en hoe onvoorspelbaar de wetenschap is. Over het nut van wetenschap en het beste antwoord ooit op die vraag. Over de ERC-beurs die Karine kreeg. Over wetenschap omwille van de wetenschap en wetenschap omwille van de toepassingen. Hoofdstuk 4: Secretaris-generaal Over de politieke ambities van Karine en dat wetenschappers zich vandaag de dag moeten moeien. Over de nood aan correcte data om iets te veranderen en de plekken waar zij die data vindt. Hoofdstuk 5: Ethisch dilemma Over de ethische implicaties van haar onderzoek en hoe ze daar niet mee wil bezig zijn. Over GGO's en onsterfelijkheid. Hoofdstuk 6: Het schijnbaar nutteloze Over kunst en wetenschap en de capaciteit van beide domeinen om ver te denken. Over het belang van mensen die ver denken voor onze wereld. Over interdisciplinariteit en het mengen van humane en exacte wetenschappen. Hoofdstuk 7: De zorgvuldige waarneming Over twijfel en het gebrek aan definitieve kennis. Over de waarneming als basis en de paradox van het waarnemen. Over dé vraag rond raderdiertjes en de ambitie van Karine.

Als topman bij Coca Cola ontdekte Patrick Doyen dat mensen veel meer willen betalen voor hun frisdrank als die verkocht wordt in kleinere verpakkingen. Meer plastic, meer winst. Vandaag staat Patrick aan de wieg van Robinetto: een bedrijf dat plastic drankverpakking overbodig wil maken, te beginnen in de horeca. Wat als de stroper boswachter wordt? Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/patrick-doyen/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Het is geen Evil Corporation Over de afstand die een fles Chaudfontaine heeft afgelegd om in de Delhaize van Luik terecht te komen. Over de meer logische methode om frisdrank te maken met kraantjeswater op de plek waar je consumeert. Over hoe Coca-Cola destijds zo begon en langzaam evolueerde naar zo klein mogelijke flesjes en zo veel mogelijk plastic. Over slimme marketeers, verwachtingen van aandeelhouders en gouden kooien. Hoofdstuk 2: Wetenschappers vs. bevers Over marketing. Wat werkt en wat niet. Over hoe wetenschap niet werkt en idyllische beelden van bevers wel. Campagnes werken zo goed dat mensen bereid zijn meer geld uit te geven en meer moeite te doen voor hetzelfde product. Hoofdstuk 3: De Leiding Over het alternatief voor flesssenwater en hoe De Leiding dat in de markt zal zetten. Over festivals duurzamer maken en consumenten overtuigen. Over het label voor horeca die ecologisch dranken schenkt en de trucen van de foor om ze daarvan te overtuigen. Hoofdstuk 4: Impact vs. winst Over impact versus winst en het ultieme dilemma waar elke onderneming mee worstelt. Waarom is het een dilemma? Waarom kan het niet samen gaan? Over greenwashing en hoe zelfs dat een stap in de goede richting is. Over je eigen negatieve impact compenseren en hoe dat in het geval van Patrick onmogelijk is.

Bij Saar was het anders. We vroegen ons niet af waarom zij als 'kleine mens' vecht tegen een groot systemisch probleem, wetend dat haar inspanningen te kort schieten om het op te lossen. Nochtans is alles aanwezig om die vraag te stellen. Migratie lijkt politiek muurvast te zitten. En ondertussen stranden mensen op de vlucht in kampen. Kampen die wekelijks vernield worden door overheden. Kampen waar Saar aanwezig is om de hoogste nood te lenigen. Al zeven jaar lang. Maar we stelden haar de vraag niet. En ook achteraf is het veel eerder de oorverdovende vanzelfsprekendheid van haar werk die ons bijblijft. "Helpen is een verkeerd woord", zegt ze, "ik ben daar om mensen te ontmoeten". Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/saar-depuydt/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Transit Een schets van de situatie van mensen op de vlucht in Duinkerke begin 2022. Over de wens om naar het Verenigd Koninkrijk te gaan en de moeilijkheden die je onderweg tegenkomt. Over mensen die over geraken en hoe dan. Over smokkelbendes en politieraids. Over waarom juist Engeland en over de minieme legale route naar Europa. Hoofdstuk 2: "Ongevallen" Het vervolg van het absurde spel dat gespeeld wordt tussen overheid, mensen op de vlucht en hulporganisaties. Over het grotere schaakspel tussen staten en de gevolgen voor de mensen in de bootjes. Over de 27 mensen die gestorven zijn op de Noordzee en hoe safe passage dat zou kunnen voorkomen. Hoofdstuk 3: De hypotheek en een glas rosé Over hoe 7 jaar in Calais en Duinkerke Saar veranderd hebben. Over haar vrienden en familie vroeger en nu. Over functioneren in onze wereld als je die andere wereld kent en de energie die soms ontbreekt om de ander te overtuigen van het nut van solidariteit. Hoofdstuk 4: Oorverdovende stilte Over de selectieve aandacht van de media voor dit probleem. Over het gevecht met cynisme als gevolg van die ongevoeligheid. Over de gelijkwaardigheid die er vaak niet is en de traumatische gebeurtenissen die deze mensen hebben meegemaakt tijdens hun tocht. Hoofdstuk 5: Ik heb u gezien Over hoe er op politiek vlak helemaal niets gebeurt, maar op het niveau waar Saar zit wel vanalles beweegt. Over haar bescheiden rol in dat complexe geheel. Over helpen of ondersteunen. Over ons Westers superioriteitsgevoel dat eigenlijk vrij ongefundeerd is.

Magaly Rodriguez Garcia wist op haar 14 al dat ze niet in Ecuador zou blijven. Het dorp waar ze opgroeide voelde te klein voor de ambities die ze had. En wat zijn we blij. Blij dat we haar daarom in onze studio mochten verwelkomen. Nooit eerder werd ons zo helder uitgelegd wat de impact is van het al dan niet erkennen van werk – zoals prostitutie – als ‘echt' werk. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/magaly-rodriguez-garcia/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/

Elke baksteen. Elk metertje asfalt, elke tegel en elke onder- en bovengrondse kabel. Elk straatnaambord en elke lamp in elke verlichtingspaal. Elke draad gespannen om het gazon te beschermen en elke schroef in elk bankje. Allemaal, één voor één, zijn ze daar door tere of verweerde mensenhanden geplaatst. Allemaal. Miljoenen werkuren van miljoenen mensen, gecondenseerd in ons straatbeeld. Met dat beeld in het achterhoofd spreken we Stijn De Roo. Momenteel wordt 1% van de huizen duurzaam verwarmd. Dat moet, binnen dertig jaar, 100% zijn. Elke kabel, elke boring en elk verwarmingselement. Op dertig jaar. Een bovenmenselijke taak, waaraan Stijn probeert bij te dragen. Een mens om veel van te leren. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/stijn-de-roo/ Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://zwijgenisgeenoptie.be/nieuwsbrief/ Steun ons via een eenmalige donatie: https://zwijgenisgeenoptie.be/doneer/ Of word deel van ons Mecenaat: https://zwijgenisgeenoptie.be/mecenaat/ Hoofdstukken Hoofdstuk 1: Biodiesel Stijn vertelt over zijn avonturen met biobrandstoffen. Over palmolie telen in de Grote Meren regio in Tanzania en over de klimaatdoelstellingen die toen een stuk minder ambitieus waren. Hoofdstuk 2: Spin in een web Een voorstelling van Wattson, watt ze doen en het businessmodel dat dat mogelijk maakt. Een eerste duik in de complexiteit van energierenovatie. Over het financieren van de projecten, het opvolgen en de perfecte combinatie vinden tussen het praktische, het technische, het financiële en het juridische. Hoofdstuk 3: Waarom ben je niet rijker? Over langetermijnrelaties met klanten en hoe moeilijk dat vandaag is. Over voorspelbaarheid en de ingewikkelde mix van investeringen die ervoor zorgt dat het geheel bankable is. Over impact linken aan financiële incentives zodat het goede ook economisch het meest interessante wordt. Over waarom Stijn nog geen miljonair is en hoe de energieprijzen daarmee te maken hebben. Hoofdstuk 4: Taxshift Een analyse van de problemen die ervoor zorgen dat de transitie niet snel genoeg gaat om de doelstellingen van 2050 te halen. Enerzijds de overdreven belasting van gas ten opzichte van electriciteit en de nood aan een taxshift. Anderzijds de beperkingen van nieuwe technologieën zoals de warmtepomp en de nood aan deep renovation. Hoofdstuk 5: We vinden wel iets Over het plan van ons beleid om de doelstellingen te halen en de enorme gap tussen droom en daad. Over hoe een warmtepomp werkt als een omgekeerde frigo en over techno-optimisme. Hoofdstuk 6: Langemarck-Poelkappelle Een gedachte-experiment over het klimaatneutraal maken van Poelkappele en de stappen die we daarvoor zouden moeten zetten. Over afbraak, warmtenetten en wijkrenovatie. Over de grote hoeveelheid praktische bezwaren tussen droom en daad. Een samenvatting en een finale inschatting van hoe hoopvol of depressief we moeten zijn met het zicht op 2050.