Podcasts about el mouhoub mouhoud

« Les outils numériques font de nous des êtres hors sol ; on est de moins en moins en contact avec le réel, les humains, la nature, la terre. » Si la science-fiction imaginait des voitures pilotées par des robots, ce sont aujourd'hui les algorithmes qui dirigent nos chauffeurs et livreurs à vélos. Les progrès apportés par les nouvelles technologies ne sont plus à prouver, mais la mondialisation commerciale et les modèles économiques de l'ère digitale continuent de creuser les inégalités entre les personnes et les territoires. Alors que le verbe “ubériser” fait son entrée dans le dictionnaire, les conséquences profondes de la révolution numérique sont encore largement à venir. Peut-on encore croire en un futur meilleur ? Dans ce 8e épisode d'Ex Machina, le journaliste Eric Nahon fait le point sur les bons et les mauvais côtés de cette ère des algorithmes qui fait l'objet de cette Saison 1.Pour en débattre, il reçoit : - El Mouhoub Mouhoud, économiste spécialiste de la mondialisation, des délocalisations et relocalisations, et président de l'Université Paris Dauphine – PSL depuis décembre 2020 - Dominique Méda, philosophe et sociologue spécialiste du travail et des politiques sociales, directrice de l'IRISSO, Institut de Recherches en Sciences Sociales de l'Université Paris Dauphine - PSL Ex Machina est un podcast préparé par "Dauphine Numérique", un projet de recherche transversal de l'Université Paris Dauphine – PSL qui développe une approche réflexive de l'IA, ses modalités, ses usages et ses effets. Hébergé par Acast. Visitez acast.com/privacy pour plus d'informations.

SITE INTERNET : https://dauphine.psl.eu/ Radio Immo, première webradio d'information immobilière

Thế giới vừa trải qua một năm đại dịch tệ hại nhất trong thời bình kể từ 50 năm qua, gây thiệt hại nghiêm trọng về nhân mạng và kinh tế toàn cầu. Bất chấp cuộc khủng hoảng dịch tễ, những căng thẳng chính trị, địa chính trị cũng không ngừng gia tăng. Giới chuyên gia dự báo : Covid-19, Hoa Kỳ, Trung Quốc và người thay thế thủ tướng Đức Angela Merkel sẽ là những thách thức chính cho năm 2021 này. Covid-19 : Yếu tố địa chính trị trọng tâm năm 2021 Nhân loại trong năm 2021 này tiếp tục sống dưới mối đe dọa Covid-19, hiện vẫn đang tiếp tục hoành hành trên khắp địa cầu, khiến gần hai triệu người chết và hơn 85,7 triệu người nhiễm bệnh trong năm qua. Dịch bệnh bùng phát từ Vũ Hán (Trung Quốc) từ một năm qua đã làm cho nền kinh tế thế giới bị suy thoái nghiêm trọng, tổng sản phẩm nội địa toàn cầu giảm mất 4,3% theo số liệu do Ngân hàng Thế giới công bố ngày 05/01/2021. Thất nghiệp bùng nổ, khoảng từ 70-100 triệu người rơi vào cảnh bần hàn, gây ra những bất ổn về xã hội và chính trị. Trong hoàn cảnh này, việc nhiều hãng dược lớn thông báo tìm ra được vac-xin đang mang lại một tia hy vọng cho nhân loại, dù biết rằng công cuộc tiêm chủng đại trà sẽ còn đòi hỏi nhiều thời gian để thực hiện. Làm thế nào để cho tất cả mọi người dân trên thế giới được tiêm ngừa, đây không chỉ là một câu hỏi lớn cho các chính phủ mà còn là những thách thức địa chính trị, cho phép nhiều nước khẳng định thế thống lĩnh các công nghệ cao trong nghiên cứu khoa học. Chỉ có điều cuộc đua vac-xin này làm lộ rõ sự phân hóa xã hội sâu sắc giầu-nghèo. Nếu như sự hợp tác giữa những công trình nghiên cứu công với các hãng dược lớn cho phép thúc đẩy nhanh quy trình bào chế vac-xin, thì việc chiếm hữu các bằng sáng chế đã gây trở ngại cho việc phổ biến công nghệ. Ông El Mouhoub Mouhoud, giáo sư kinh tế trường đại học Paris Dauphine, trên đài France Culture lấy làm tiếc rằng « việc bảo vệ các bằng sáng chế tạo thuận lợi cho các hãng dược độc quyền ấn định giá cả thị trường để thu lợi, đồng thời gạt một bộ phận người dân trên thế giới tiếp cận nguồn vac-xin ». Joe Biden có sang được trang Donald Trump ? Một yếu tố quan trọng khác không thể nào bỏ qua là nước Mỹ có một tổng thống mới. Joe Biden chính thức nhậm chức vào ngày 20/01/2021 và khép lại một giai đoạn Donald Trump nhiều xáo trộn. Một giai đoạn mà nhà nghiên cứu địa chính trị Pascal Boniface, Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược (IRIS), nhận thấy là « chính bản thân Donald Trump cũng khó khép lại ». Từ đây đến ngày ông Joe Biden chính thức vào Nhà Trắng, người ta không khỏi tự hỏi : « Donald Trump sẽ còn làm gì ? ». Dẫu sao thì đối với các đồng minh châu Âu, việc ông Biden đắc cử xem như được lật sang một trang mới sau bốn năm khổ ải với Donald Trump. Tuy nhiên, chuyên gia Pascal Boniface dự báo, mối quan hệ đôi bờ xuyên Đại Tây Dương trong năm nay khó có thể trở lại như thời vàng son. « Đương nhiên, việc Joe Biden lên cầm quyền sẽ là hồi kết của những cuộc tấn công nhắm vào các cơ chế đa phương, chấm dứt những căng thẳng gay gắt với các đồng minh. Đó sẽ là một chương mới cho chính sách của Mỹ, một nền ngoại giao mới. Dù vậy, chính sách đối ngoại đó chưa hẳn sẽ hoàn toàn khác biệt, nghĩa là chủ nghĩa đơn phương của Mỹ vẫn sẽ tồn tại. Thật khó mà tin rằng việc áp dụng nguyên tắc ngoài lãnh thổ của tư pháp Mỹ sẽ được ngưng lại. Dẫu sao thì quan hệ giữa Mỹ và châu Âu sẽ có chút cải thiện, nhưng không hẳn là hoàn toàn lý tưởng, bởi vì Hoa Kỳ vẫn muốn bảo vệ các lợi ích kinh tế của mình bằng mọi giá, kể cả việc phải chống lại châu Âu ». 2021 : Trung Quốc khẳng định thế siêu cường ? Năm 2021, châu Á tiếp tục khẳng định sự năng động và sẽ là đầu tầu kinh tế thế giới. Trong khi dịch bệnh Covid-19 lây lan đã đánh quỵ nhiều nền kinh tế lớn, thì nhiều nước châu Á chứng tỏ khả năng kiểm soát dịch bệnh tốt và là những nước hiếm hoi có tăng trưởng kinh tế, cho dù có thấp hơn so với các năm trước rất nhiều. Riêng với Trung Quốc, chưa có gì cho thấy là có thể cản được nước này đi lên thành siêu cường. Đại dịch Covid-19 nổ ra dường như còn là dịp để Bắc Kinh chứng tỏ khả năng làm chủ khoa học công nghệ. Theo Hội đồng Cấp cao về thẩm định nghiên cứu và đào tạo sau đại học (Hceres) tại Pháp, Trung Quốc gần như bám gót Hoa Kỳ và khẳng định thế mạnh trong nhiều lĩnh vực chiến lược. Số bài đăng khoa học của Trung Quốc tăng vọt trong vòng có 35 năm, đẩy nước này lên hàng thứ hai trên thế giới. Chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển khoa học của Trung Quốc cũng gần như ngang ngửa với Hoa Kỳ. Việc Bắc Kinh ngày 03/01/2019 thông báo gieo được hạt bông (coton) trên Mặt Trăng, hai tuần sau sự kiện đáp xuống được phần khuất của Mặt Trăng đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong ngành vũ trụ không gian Trung Quốc. Bởi vì, ngoài những thách thức về khoa học, những cuộc chinh phục không gian còn bao hàm nhiều thách thức lớn về kinh tế, địa chính trị, địa chiến lược và mang đậm tính biểu tượng quan trọng. Làm chủ kỹ thuật không gian là một yếu tố cơ bản cho phép khẳng định sức mạnh quân sự của một quốc gia. Chính trong bối cảnh này mà cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn sẽ chiếm lĩnh chính trường quốc tế trong năm 2021 này, theo như nhận định của nhà địa chính trị Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược, Pascal Boniface. « Đây sẽ là yếu tố kiến tạo những vấn đề địa chính trị cho những năm sắp tới. Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc ngày mỗi gia tăng bởi vì Trung Quốc vẫn tiếp tục đà đi lên thành cường quốc (…) Nhân quyền, hệ thống chính trị đúng là những vấn đề khác biệt giữa Mỹ và Trung Quốc, nhưng động cơ thật sự về thái độ thù địch của Washington đối với Bắc Kinh chính là sự trỗi dậy mạnh mẽ thành siêu cường của Trung Quốc (…) Thế nên, chủ đề về hệ thống chính trị giờ không còn có tầm quan trọng bằng vấn đề thế bá quyền trên thế giới mà hai ông khổng lồ này đang tranh giành với nhau. » Liên Hiệp Châu Âu : Đầu tầu Đức đổi người cầm lái Câu hỏi đặt ra : Liên Hiệp Châu Âu phải làm gì ? Phải chăng năm 2021 này cũng là cơ hội cho khối 27 nước khẳng định thế mạnh của mình sau một cuộc chia tay đau đớn với Anh Quốc ? Trong hoàn cảnh này, nước Đức, một trong những đầu tầu kinh tế phải thay người lãnh đạo mới. Sau 16 năm cầm quyền, nữ thủ tướng Angela Merkel sẽ từ giã chính trường sau cuộc tổng tuyển cử liên bang dự kiến vào ngày 26/09/2021. Việc chỉ định người thay thế bà làm lãnh đạo Liên Minh Dân Chủ Thiên Chúa Giáo (CDU) dĩ nhiên sẽ có những tác động đáng kể đối với vai trò thủ lĩnh hàng đầu của Đức tại châu Âu. Khối 27 nước này chỉ vận hành tốt khi Paris và Berlin cùng đồng thuận như những gì cho thấy trong việc thông qua bản Kế hoạch tái thiết kinh tế hậu Covid-19. Thế nên, trên đài France Culture, bà Helene Miard-Delacroix, giáo sư lịch sử và văn minh Đức đương đại, trường đại học Sorbonne, cho rằng bất kể người thay thế bà Merkel là ai, vai trò tìm kiếm một đồng thuận để vận hành cả khối châu Âu là điều tối quan trọng vì đó còn là lợi ích của chính bản thân nước Đức. « Tất cả mọi người đã thật sự bị bất ngờ trước sự thay đổi ý kiến này, cái cách mà Đức chấp nhận từ bỏ nguyên tắc không mắc nợ và nhất là không gánh nợ chung. Chúng ta có thể hiểu rất rõ điều này khi nhớ đến những lợi ích mà Đức có được trong việc duy trì sự vận hành của châu Âu. Một mặt, đó là vì những lợi ích thương mại. Hơn 60% giao thương của Đức là với thị trường chung, nước Đức cần những khách hàng thịnh vượng. Mặt khác, việc kinh tế lao dốc có thể có những ʺtác động muộnʺ - những hệ quả chính trị, những thành công có thể của các đảng theo chủ nghĩa dân túy ngay chính tại nước Đức và nhiều nền dân chủ khác tại châu Âu vào thời điểm Anh Quốc ra đi. Do vậy, sự ủng hộ này đối với nền kinh tế châu Âu, đối với bản thân nước Đức, chính là một sự can thiệp nhằm chống lại sự bất ổn, kể cả trong chính trị, vốn dĩ rất có khả năng ảnh hưởng đến nước Đức. » Bầu cử tổng thống Iran : Một chu kỳ đối ngoại kết thúc ? Cuối cùng hồ sơ hạt nhân Iran cũng có thể là một điểm nóng tại Trung Đông trong năm 2021 này. Một năm đã trôi qua, nhưng Iran vẫn chưa quên mối hận Hoa Kỳ dùng drone sát hại tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Vệ Binh Al-Qods vào ngày 03/01/2020 trên lãnh thổ Irak. Căng thẳng giữa Mỹ và Iran từ đó cũng không ngừng gia tăng khi chế độ Teheran liên tục tuyên bố phá vỡ các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015. Trong bối cảnh đó, Iran chuẩn bị bầu chọn tổng thống mới dự kiến diễn ra ngày 18/06/2021. Một cuộc bầu cử rất có thể có những tác động ngoại giao quan trọng. Phe cứng rắn được cho là chiếm ưu thế sau hai nhiệm kỳ của tổng thống sắp mãn nhiệm Hassan Rohani, vốn chủ trương ôn hòa hơn. Tương lai nào cho thỏa thuận hạt nhân Iran ? Việc ông Joe Biden đắc cử có thể làm hạ nhiệt căng thẳng giữa hai nước ? Trên đài France Culture, nhà báo Mariam Pirzadeh, cựu thông tín viên đài truyền hình quốc tế France 24 tại Iran nhận xét cuộc bầu cử tổng thống lần này tại nước Cộng hòa Hồi giáo đánh dấu hồi kết của một chu kỳ ngoại giao. « Năm 2013, những cuộc đàm phán bí mật được nối lại giữa Mỹ và Iran để đạt được thỏa thuận về hạt nhân trong bối cảnh các tác nhân có một xu hướng chung. Nghĩa là, có một tổng thống Mỹ, ông Barackk Obama, muốn thương thuyết với Iran và có một tổng thống Iran cũng muốn đàm phán với phương Tây. Xu hướng này hiện nay không còn nữa. Sẽ không có thay đổi nữa. Đúng là khi ông Joe Biden đắc cử, người dân Iran cảm thấy nhẹ nhõm. Họ tự nhủ thế là chấm hết các lệnh trừng phạt, không còn áp lực tối đa nữa… Phe ôn hòa do ngoại trưởng Iran Mohammad Djavad Zarif dẫn đầu có thể nói là ʺchúng tôi sẵn sàng đàm phán, chúng tôi sẵn sàng lại tiếp đón quý vị cho thỏa thuận hạt nhân Iranʺ. Nhưng chắc chắn là những điều này sẽ không diễn ra nếu phe cứng rắn lên cầm quyền, bởi vì họ luôn phản đối thỏa thuận này. Do vậy, họ cũng sẽ không muốn đàm phán với Joe Biden. » Lập trường cứng rắn của phe cực kỳ bảo thủ liệu sẽ trụ được bao lâu khi mà nguồn tài chính của đất nước đã bị suy kiệt do những trừng phạt và chính sách áp lực tối đa của Donald Trump gây ra ? Nhà báo Myriam Pirzadeh nhắc lại tổng thống Rohani khi lên cầm quyền đã phải chấp nhận đàm phán với Mỹ cũng chỉ vì ngân khố lúc đó trống rỗng.

Le gouvernement français a réservé un milliard d'euros sur les cent milliards de son plan de relance après le choc du confinement pour favoriser la réimplantation dans le pays d'activités industrielles parties vers des cieux plus cléments. Une politique que les faits semblent condamner : les usines continuent à fermer. Le dernier exemple en date est celui de l'usine Bridgestone de Béthune. En France, le début de semaine a été marqué par des appels du corps médical à rapatrier en France la fabrication de plusieurs molécules-clés pour soigner le cancer. Les médicaments manquent et la France n'a plus d'usines pour les produire. Le même problème s'était manifesté au mois de mars 2020 alors que les masques ou le matériel de réanimation faisaient cruellement défaut. Plus généralement, la France fait face à une désindustrialisation de son économie. Ce qui est en cause, ce sont les délocalisations, le départ des usines vers des cieux où les coûts de production sont moins importants. Souvent, c'est la Chine qui a attiré à elle ces centres de production. Les États-Unis font face au même problème, et c'est l'un des moteurs de la politique agressive de Donald Trump vis-à-vis de la Chine. Face à ces délocalisations, à cette désindustrialisation, un nouveau mot a fait son apparition dans le langage des politiques et des économistes en France, ce sont les relocalisations. Ramener sur le territoire français les usines qui sont parties, reprendre le contrôle de la production de produits importants pour l'économie et pour la vie quotidienne. Pourtant, ces dernières heures, ce n'est pas une relocalisation qui a fait l'actualité mais la fermeture de l'usine Bridgestone à Béthune. Aussi, allons-nous essayer de voir si la volonté politique pourra l'emporter sur la réalité économique avec deux invités. - El Mouhoub Mouhoud est professeur d'Économie à l'Université Paris-Dauphine, dont il est vice-président. El Mouhoub Mouhoud est un spécialiste des questions liées à la mondialisation. Il a publié en 2017 un livre intitulé Mondialisation et délocalisation des entreprises, Éditions La Découverte, collection Repères. - Olivier Lluansi est associé chez PriceWaterHouseCoopers, PWC, l'un des géants mondiaux de l'audit. Il est auparavant passé par l'Élysée comme industriel de François Hollande, au début de son quinquennat. Olivier LLuansi a aussi été responsable des activités de Saint Gobain pour l'Europe Centrale et Orientale. Il vient de publier un livre qui tombe à pic. Son titre Vers la renaissance industrielle, livre écrit avec Anaïs Voy-Gillis et publié chez Marie B., collection ligne de repères.   Comment ceux qui ont, au sens premier du terme, les mains dans le cambouis, les ouvriers, ceux dont les emplois ont été décimés au cours des dernières décennies en France, comment ceux-là décrivent-ils l'hémorragie industrielle française ? Ecoutez cet entretien que Frédéric Sanchez, le secrétaire général de la fédération des travailleurs de la métallurgie CGT a accordé à David Baché, du service Economie de RFI. Entretien avec Frédéric Sanchez, de David Baché Le groupe Coverguard, spécialiste des équipements de protection individuels depuis 85 ans est une entreprise implantée à Miribel, dans le département de l'Ain, à une vingtaine de kilomètres de Lyon. À l'occasion de la pandémie de Covid-19, l'entreprise a décidé de rapatrier la fabrication de masques respiratoires à usage unique qu'elle faisait jusque-là fabriquer ailleurs. Reportage de Clémentine Métenier  Ces relocalisations, il n'y a pas que les milieux économiques français, que les politiques français qui en rêvent. Au sud de la Méditérrannée, on en parle aussi. Reportage de Michel Picard

Cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội do dịch virus corona chủng mới gây ra đã làm lộ rõ những hậu quả của việc di dời nhà xưởng và sự phụ thuộc của nước Pháp trong một số lĩnh vực. Giới chính trị và nhiều chủ doanh nghiệp kêu gọi hồi hương phần nào một số hoạt động sản xuất. Thực tế hay là Ảo tưởng ? Phi công nghiệp hóa : Một sai lầm chiến lược ? Nước Pháp của những năm 1970 – 1980 bắt đầu tiến trình phi công nghiệp hóa, để lao vào phát triển một nền kinh tế « toàn dịch vụ ». Hệ quả là các nhà xưởng trong các ngành dệt may, luyện kim, lắp ráp ô tô, xưởng đóng tàu, tin học lần lượt dịch chuyển sản xuất sang các nước khác, phần đông là tại châu Á. Nếu như nước Đức bên cạnh ngừng đóng cửa nhà máy trong những năm 1990, nước Pháp vẫn kiên trì trong ý tưởng « không nhà xưởng, không sản xuất » (fabless). Theo đó, đẩy những ngành sản xuất có chi phí thấp sang những nước khác, chỉ giữ lại trong nước những hoạt động kinh tế có giá trị gia tăng. Ngành công nghiệp Đức chiếm đến 25% GDP, thì tại Pháp mức tỷ trọng này chỉ là 12%. Ngành này không ngừng bị mất thị phần, nhất là tại châu Âu, do thiếu tính cạnh tranh và chỉ có những dòng sản phẩm cấp trung bình. Dịch Covid-19 đến từ Vũ Hán, Trung Quốc bùng phát tại Pháp và châu Âu làm lộ rõ những thiếu thốn và sự lệ thuộc quá lớn của Pháp cũng như nhiều nước khác vào nguồn cung nhiều mặt hàng thiết yếu hay chiến lược từ các nước châu Á, đặc biệt là Trung Quốc. Một nghiên cứu gần đây của viện thống kê Pháp cho thấy có đến 64% mặt hàng tiêu dùng trong các hộ gia đình là nhập khẩu. Riêng thuốc men và hàng may mặc là chiếm đến gần 80%. Thuật ngữ « tái dịch chuyển sản xuất », xuất hiện từ nhiều năm qua, giờ được xem như là một câu thần chú chính trị vừa mang tính biểu tượng, chính trị và kinh tế. Pháp giờ đây mới giật mình nhận thấy rằng cán cân thâm hụt thương mại ngày càng lớn, tỷ lệ thất nghiệp cao hơn so với các nước khác trong khu vực ; và nhất là Pháp đang chậm trễ trong lĩnh vực công nghệ cao như mạng 5G, pin điện, tin học… Tái di dời nhà xưởng và những vấn đề nan giải Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hồi cuối tháng 3/2020 còn tuyên bố « phải tìm lại sức mạnh tinh thần và thiện chí để sản xuất nhiều hơn tại Pháp và tìm lại sự độc lập ». Nhưng thế nào là tự chủ công nghiệp ? Sự tự chủ đó là đối với những mặt hàng nào ? Và có dễ tái di dời nhà xưởng về Pháp hay không ? Theo báo Pháp Le Monde, có rất ít doanh nghiệp Pháp tin rằng sẽ có một làn sóng hồi hương ồ ạt các nhà xưởng, nhất là trong lĩnh vực bào chế thuốc. Trendeo, một văn phòng chuyên thống kê các dự án công nghiệp đưa ra các con số ấn tượng: Trong giai đoạn 2009 – 2020, chỉ có 144 dự án tái di dời nhà xưởng về Pháp, và các dự án này chỉ tạo thêm được có 1% việc làm trong ngành công nghiệp. Trong cùng giai đoạn, có đến 469 cơ sở bị di dời (-6,6%). Vì sao như vậy ? Đầu tiên hết là vấn đề lợi nhuận. Giá nhân công rẻ, ít các ràng buộc về môi trường hay an toàn, di dời sản xuất tại châu Á tạo ra nhiều khoản lợi nhuận to lớn cho các hãng theo như giải thích của nhà kinh tế học El Mouhoub Mouhoud, trường đại học Paris-Dauphine với báo Le Monde. Nếu như vấn đề chi phí sản xuất thấp là một trong những vấn đề cốt lõi để nâng cao tính cạnh tranh cho doanh nghiệp, sự phản kháng của một số nghiệp đoàn Pháp trong vấn đề này cũng là khá lớn. Ông Eric Martin, cựu đại biểu châu Âu, cựu đoàn viên nghiệp đoàn CFDT trên France 24 cho rằng chi phí sản xuất thấp tại châu Á và nhất là Trung Quốc là những chi phí cạnh tranh gian lận. Ông cảnh báo việc đưa trở về châu Âu các nhà xưởng khi loại bỏ tất cả các chuẩn mực môi trường, xã hội… chẳng khác gì việc biến châu Âu thành một lục địa Trung Hoa. Ngoài những vấn đề gây tranh cãi trên, ông David Cousquer, lãnh đạo Trendeo trên đài France Culture còn cho rằng việc hồi hương các nhà sản xuất còn vấp phải một khó khăn lớn khác : Thiếu khả năng tiếp cận mặt bằng để lập nhà xưởng. « Nếu như các hãng di dời nhà xưởng thì đó cũng là vì lý do chi phí, ngoài ra, họ còn gặp nhiều khó khăn thực tế trong việc lập nhà xưởng công nghiệp tại Pháp. Có nghĩa là mặt bằng có sẵn luôn bị thiếu. Nếu chúng ta đề nghị họ đưa một phần các hoạt động sản xuất về lại Pháp, đổi lại nên tạo thuận lợi cho họ trong việc tìm kiếm nhanh chóng một mặt bằng và điều này cũng phải tương tự cho các nhà thầu phụ của họ. Những điều đó cần phải được thương lượng, có sắp xếp. Khi chúng ta nói đến chuyện hợp tác, chính là xung quanh những chủ đề cụ thể này. Ở đây, không phải chính phủ là bên quyết định lượng sản xuất phải thực hiện tại Pháp. » Nhưng những khó khăn về mặt bằng này có thể được giải thích bằng chính thái độ « bài công nghiệp » của người dân Pháp. Ông Dominique Reynié, tổng giám đốc Quỹ vì Canh tân Chính trị (Fondapol), cho rằng cuộc khủng hoảng dịch tễ và kinh tế lần này còn là cơ hội để nước Pháp suy ngẫm lại « mối quan hệ tập thể với sản xuất ». « Nước Pháp thường tạo ra cảm giác là họ không muốn những nhà xưởng công nghiệp đó. Ở đây có một dạng phản đối, một kiểu phản đối có hệ thống bằng cách đưa ra các quy định thậm chí còn nghiêm ngặt hơn cả các nước láng giềng châu Âu của chúng ta (…). Cảm giác này sẽ gây khó khăn cho việc đầu tư ở Pháp, bởi vì một bộ phận xã hội Pháp phản đối rất mạnh mẽ. (…) Có một số nhà đấu tranh sinh thái đã tạo ra cảm giác mở một nhà xưởng công nghiệp là một thảm họa : Mở một nhà máy hóa chất, bởi vì dược phẩm chính là hóa chất, tức là đồng tình với việc mở lại các nhà máy công nghiệp hóa chất ở Pháp. Ngoài những vấn đề về chi phí, chuẩn mực, còn có cả khả năng chấp nhận nữa. Liệu người ta có khả năng chịu đựng được một thiểu số rất tích cực đó, hiện tượng bảo vệ sinh thái cực đoan trong kinh tế Pháp hay không ? Ngày nay người ta không thể nào mở được một ngành sản xuất, bất kể là ngành gì, một cách dễ dàng. Các dân biểu bị xơ cứng. Tất cả những điều này cần phải được suy ngẫm. Chúng ta nên có một thái độ tiếp đón cởi mở hơn, đó là vài điều cần phải có trước khi bàn đến chuyện các chuẩn mực, các chi phí xã hội. » Tái di dời hay tái công nghiệp hóa ? Như giới chủ Pháp đã cảnh báo « tất cả đều sản xuất ở Pháp chỉ sẽ có một kết cục tồi ». Trong 40 năm qua, quá trình chuyên biệt hóa và sản xuất trên quy mô lớn đã tạo ra nhiều lợi nhuận kinh tế to lớn. Người tiêu dùng Pháp cũng được hưởng lợi, khi có thể tiếp cận với những mặt hàng được thiết kế tinh vi hơn với một mức phí thấp. Nhưng « nếu người ta quay trở lại, cho lắp đặt các chuỗi giá trị ít bị phân đoạn và kháng cự tốt hơn với các cú sốc, chi phí sản xuất sẽ tăng lên, và như vậy sẽ ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu thụ », theo như phân tích của bà Isabelle Méjean, chuyên gia về ngoại thương, hiện đang giảng dạy tại trường đại học Paris-I với báo Le Monde. Trong chiều hướng này, giới chủ Pháp, các nhà phân tích cũng như chính phủ Pháp đều cho rằng nên « tái công nghiệp hóa » hơn là « tái dịch chuyển sản xuất ». Pháp nên chú trọng vào nền kinh tế mới, nghĩa là những ngành sản xuất ít thải khí cacbon, kinh tế tuần hoàn, kinh tế kỹ thuật số… Những nền kinh tế mà Pháp và các đối thủ cạnh tranh có cùng trình độ và nước Pháp có nhiều khả năng hơn. Về điểm này, ông David Cousquer nhấn mạnh đến hai ngành công nghiệp chiến lược mà Pháp có thể tập trung phát triển : Tự động hóa và Năng lượng: « Có hai lĩnh vực được cho là quan trọng và mang tầm chiến lược. Thứ nhất, đó là ngành năng lượng tái tạo và các ngành năng lượng nói chung. Bởi vì, đây là một nguồn nhập khẩu cực kỳ tốn kém. Thế nên, tất cả những gì có thể thay thế nguồn nhập khẩu dầu lửa, bao hàm cả quan điểm môi trường, đều tốt cả. Lãnh vực thứ hai, gần như có ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực chính là ngành tự động hóa và các loại máy móc công cụ số hóa. Người ta thấy là trong ba năm gần đây, có nhiều áp lực lớn trong việc tuyển dụng lao động công nghiệp. Có thể nói là ngành công nghiệp đã khởi sắc lại một chút, do vậy người ta sẽ không thể nào cho tái di dời nhà xưởng mà không có tự động hóa. Đây là một lĩnh vực mà Pháp có thể phô trương. Chỉ có điều chúng ta có khá ít các nhà chế tạo rô-bốt công nghiệp. Những nước đi đầu trong lĩnh vực này là Đức và Thụy Điển, còn ở Pháp thì chưa có những hãng chế tạo rô-bốt lớn nào. Ở đây có thể có vài thứ cần làm trong lĩnh vực này do có liên quan đến mọi ngành, đa lĩnh vực, được dành để phục vụ cho toàn bộ ngành công nghiệp Pháp. Đây chắc chắn còn là một thách thức vừa là công nghệ công nghiệp nhưng cũng có chút yếu tố văn hóa. Cần phải đưa ra một thông điệp: máy móc không là kẻ thù của việc làm, ngược lại, chính những doanh nghiệp nào không tự động hóa sẽ bị các đối thủ nước ngoài bỏ xa và sẽ không tồn tại được. Đây thật sự là một cuộc đấu chiến lược và cuộc chiến này phải kèm theo thiện chí tái di dời toàn diện. » Trong cuộc đấu chiến lược này, yếu tố con người là một điều không thể thiếu. Liệu nước Pháp có đủ nguồn nhân lực để lao vào chinh phục các lĩnh vực mũi nhọn, từ mạng 5G, an ninh mạng cho đến quốc phòng, không gian hay không theo như một danh sách các lĩnh vực ưu tiên do Liên Hiệp Châu Âu công bố hồi tháng 3/2020 ? Ông Philippe Darmayan, chủ tịch Liên hiệp ngành công nghiệp và các ngành nghề luyện kim, trên đài France 24, tự tin cho rằng Pháp có đủ lực để tiến hành « tái công nghiệp hóa » đất nước. « Một hiện tượng đáng chú ý hiện nay là chúng tôi nhận thấy nhu cầu học nghề trong ngành công nghiệp năm nay đang tăng lên từ 5-10% so với năm 2019. Vấn đề của chúng tôi hiện nay là tìm kiếm những doanh nghiệp nào chấp nhận tiếp nhận đào tạo nghề dù là đang trong khủng hoảng dịch bệnh và có thể đáp ứng các nhu cầu đó. Điều đó chứng tỏ là ngành nghề công nghiệp vẫn còn tính hấp dẫn. Đó là một nghề ổn định, lương được trả tương đối cao hơn mức trung bình và những ngành nghề này đóng tại các vùng lãnh thổ. Hơn nữa, những ngành nghề này cũng đang có những tiến triển, chủ yếu với kỹ thuật số. Điều này đã được tiến hành từ 5-6 năm qua nhằm cố gắng giảm thiểu bớt những hiểu sai về kỹ thuật số, ngành tự động hóa ».

« Ai đến trước, được phục vụ trước ». Cuộc chiến chống virus corona chủng mới giờ không chỉ đơn giản là một cuộc chạy đua với thời gian vì sức khỏe cộng đồng, mà còn là một cuộc tranh giành mang tính địa chính trị. Nhật báo Công giáo La Croix ngày 15/05/2020, nhắc lại câu nói của Louis Pasteur, một nhà khoa học Pháp thế kỷ XIX: « Khoa học không có biên giới ». Trong cơn đại dịch hiện nay, câu nói này ít nhiều có ý nghĩa, khi hầu hết các nhà khoa học đều kêu gọi hợp tác chống virus corona chủng mới. Theo ghi nhận của nhà nghiên cứu Nathalie Coutinet, Trung Tâm Kinh Tế đại học Paris – Nord trên đài phát thanh France Culture, hiện tại trên thế giới đã có khoảng 100 vác-xin đang được nghiên cứu. Trong số này có khoảng từ 70 – 75 loại  vác-xin dường như có công hiệu. Nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng cũng đã được tiến hành tại Mỹ và Trung Quốc. Vác-xin : Vũ khí gây ảnh hưởng hiệu quả ? Tuy phải còn mất từ một đến hai năm nữa mới có thể phát hành rộng rãi vác-xin chống virus corona chủng mới, theo như ước tính của giới chuyên môn, một số lãnh đạo quốc gia cũng nhận thấy những thách thức địa chính trị quan trọng trong cuộc đua tìm thuốc điều trị và vác-xin. Cuộc đua này hiện do hai ông khổng lồ nhất hành tinh là Mỹ và Trung Quốc dẫn đầu, và theo sau là Liên Hiệp Châu Âu. Cuộc cạnh tranh đã trở nên căng thẳng khi vào ngày 13/05/2020, FBI cáo buộc Trung Quốc âm mưu đánh cắp các dữ liệu nghiên cứu vác-xin và thuốc điều trị Covid-19. Bởi vì với Trung Quốc, cuộc chiến chống đại dịch còn là cách để quảng bá mô hình quản lý của Trung Quốc, biến cuộc đua chế tạo và sản xuất vác-xin chống Covid-19 thành một thách thức ưu tiên. Một vũ khí gây ảnh hưởng hiệu quả như nhận xét của nhà nghiên cứu kinh tế học Carine Milcent, Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Gia Pháp (CNRS) trên đài France Culture. « Cuộc đua vác-xin đang trở thành một công cụ địa chính trị để thể hiện sức mạnh. Hoa Kỳ cũng như Trung Quốc tìm cách trở thành nước đầu tiên được hưởng hay chí ít là sở hữu vác-xin, bởi vì hiện nay chúng được xem như là một vũ khí, một vũ khí dịch tễ, một loại vũ khí bất đắc dĩ. Do vậy, vác-xin là một nguồn gây ảnh hưởng không gì sánh bằng. Ở đây cũng nên xem xét đến một lập trường trung dung: đâu là đường hướng do Tổ chức Y Tế Thế Giới chọn và đường hướng của Mỹ. WHO chủ trương vác-xin có được phải dành cho tất cả mọi người ở mức giá ai cũng có thể mua được. Thế nên ẩn sau tất cả những điều đó còn có một câu hỏi : Cái gì là vác-xin ? Cái gì là tài sản y tế ? » Nhưng Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Liên Hiệp Châu Âu và một số cường quốc khác như Mỹ và Trung Quốc không có cùng cách nhìn về khái niệm « tài sản y tế » chung này. Nhà nghiên cứu Carine Milcent giải thích tiếp : « Điều này khá phức tạp. Sức khỏe cũng có thể được ví như là một tài sản cá nhân, như một đôi giày thể thao chẳng hạn, mà trường hợp của Mỹ là một ví dụ, hay như sức khỏe là một tài sản xã hội chung, thuộc tất cả mọi người. Khái niệm ʺTất cảʺ, theo nhãn quan của Trung Quốc còn có thể mang một ý nghĩa khác. ʺTất cảʺ ở cấp độ của Trung Quốc hay ʺTất cảʺ ở những nước liên minh với Trung Quốc và đi theo lập trường của Trung Quốc. Như vậy, đó sẽ không còn là một loại vác-xin có sẵn dành cho ʺTất cảʺ mà không có điều kiện nữa, mà đó là một nước trong vị thế thống trị và đang sử dụng các khả năng của mình để chiếm giữ một loại vác-xin như là một năng lực gây ảnh hưởng đối với những nước khác. Rõ ràng là chúng ta đang đối mặt với một lập trường khác biệt, mỗi nước xem việc sản xuất vác-xin như là một loại vũ khí như bao thứ vũ khí khác. Đây thật sự là rất ấn tượng ! » Tuy nhiên, Antoine Bondaz, thuộc Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược (FRS), trên báo La Croix, nhấn mạnh nghiên cứu tìm vác-xin còn là một cuộc chạy đua công nghệ khoa học toàn diện. « Trở thành nước đầu tiên phát triển thành công một vác-xin nhờ vào các nhà khoa học của mình, đó còn là một thách thức quan trọng cho Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ngày nay, nếu có một lĩnh vực nào mà Trung Quốc có thể qua mặt được Mỹ, đó chính là các ngành khoa học mũi nhọn và công nghệ. Thậm chí đây đã là một thách thức quan trọng hàng đầu của Bắc Kinh từ nhiều năm qua. » Vẫn theo Antoine Bondaz, nếu cường quốc hàng đầu châu Á này phát triển được một loại vác-xin, Trung Quốc sẽ có được một uy tín đáng kể trên trường quốc tế. « Trung Quốc sẽ tạo ra được điều mà người ta có thể gọi là một tác động Spoutnik. Trong những năm 1950, Liên Xô từng đứng sau Hoa Kỳ về công nghệ không gian. Nhưng khi đưa người đầu tiên lên không gian, Liên Xô đã thành công trong việc gieo rắc mối ngờ vực trong tâm trí công luận và các nhà hoạch định chính sách của Mỹ. Đồng thời gieo rắc dần ý nghĩ là Liên Xô đã ʺqua mặtʺ Hoa Kỳ. Điều này rất có thể xảy ra tương tự với vác-xin và Trung Quốc hiện nay ». Liên Hiệp Châu Âu : Chú lùn giữa hai người khổng lồ ? Trong cuộc đua công nghệ tân tiến này, nước Mỹ của Donald Trump cũng bị nghi ngờ muốn áp dụng học thuyết « American First » cho vác-xin chống Covid 19. Nếu như CureVac của Đức tránh được sức cám dỗ một tỷ đô la của chủ nhân Nhà Trắng muốn chiếm hữu bản quyền chế tạo vác-xin ngừa Covid-19, thì hãng Sanofi của Pháp đã bị đồng đô la Mỹ « đánh gục ». Ông Paul Hudson, tổng giám đốc người Anh của hãng dược phẩm Sanofi, đứng hàng thứ 4 trong nhóm 40 doanh nghiệp hàng đầu của Pháp (CAC40) có niêm yết trên sàn chứng khoán, ngày 13/05/2020, trả lời hãng tin Bloomberg, đã tuyên bố : « Người dân Mỹ sẽ được ưu tiên đặt hàng trước, bởi vì họ đã mạo hiểm tài trợ cho những nghiên cứu này trước những nước khác ngay từ tháng Hai ». Phát biểu này của ông Hudson đã bị chính phủ Pháp phản đối gay gắt, cho rằng sức khỏe là « tài sản chung », đồng thời nhắc lại  nguyên tắc « quyền được tiếp cận vác-xin công bằng cho tất cả và nằm ngoài quy luật thị trường ». Về điểm này, nhà kinh tế học El Mouhoub Mouhoud, trường đại học Paris – Dauphine, trước tiên giải thích:: « Đúng là trong lĩnh vực này, phương thức cạnh tranh có tính chất quyết định giữa các hãng dược chính là cuộc đua công nghệ và đưa vào thị trường các dòng sản phẩm mới, bất kể là thuốc men hay vác-xin. Đương nhiên, chi phí cho nghiên cứu và phát triển là rất tốn kém. » Chuyên gia kinh tế này nhìn nhận là Hoa Kỳ cũng có trong tay một công cụ hỗ trợ đắc lực : Cơ quan Barda (Cơ quan dành cho Nghiên cứu và Phát triển y sinh cấp tiến), được thành lập năm 2006 để hỗ trợ các hãng dược, các phòng nghiên cứu tư nhân trong công cuộc chống dịch bệnh. Chính Barda thông báo đầu tư một tỷ đô la trong chương trình hợp tác công – tư để tìm vác-xin ngừa Covid-19. Thế nên, theo nhà kinh tế học El Mouhoub Mouhoud, cuộc tranh cãi Sanofi còn làm lộ rõ những yếu kém của Liên Hiệp Châu Âu, một "chú lùn" trong cuộc đua giữa hai ông khổng lồ, bất chấp nguồn quyên góp được trị giá đến 7,4 tỷ euro. « Cơ chế tài trợ của Mỹ nhanh hơn và dồi dào hơn rất nhiều. Đây chính là lợi thế của Mỹ trên phương diện tài trợ cho các chương trình Nghiên cứu và Phát triển (R&D) có rủi ro. Còn tại châu Âu, chúng ta nhìn thấy có một sự chia rẽ giữa các nước. Do vậy, đấy cũng có thể là chiến lược của Sanofi nhằm thúc đẩy các nước thành viên phối hợp huy động nhiều hơn các nguồn lực để có thể đối phó với hình thức tài trợ to lớn này, bởi vì khoảng cách là quá lớn. (…) Có một câu hỏi đang được đặt ra : châu Âu đã làm được những gì để có được một nền tảng tài chính vững chắc. Nhưng cần phải thoát ra khỏi tình trạng thiếu thống nhất, điều phối công nghiệp thực sự tại châu Âu. Đây là một khuyết điểm của khu vực, bởi vì châu Âu có những chính sách mang tính cạnh tranh, gây cản trở và nghiêm cấm một số cách thức hoạt động, trong khi mà sự thống nhất, điều phối về Nghiên cứu và Phát triển ở cấp độ châu Âu lại còn quá hạn chế. Chính từ quan điểm này mà Sanofi có một chiến lược tìm cách đổ lỗi về phía Liên Hiệp Châu Âu. »

Khan hiếm khẩu trang, thiếu máy trợ thở, nguy cơ thiếu dược chất trong đại dịch Covid-19 toàn cầu cho thấy rõ cấp độ phụ thuộc nguy hiểm của nhiều nước phương Tây vào Trung Quốc. Chính phủ Pháp lên kế hoạch khôi phục sản xuất trên lãnh thổ nhiều lĩnh vực dịch tễ mang tính chiến lược, trong đó có khẩu trang và thuốc, để bảo đảm khả năng tự chủ. Khoảng 80% dược chất sử dụng tại Pháp và châu Âu đều được sản xuất phần lớn ở châu Á, đặc biệt là ở Trung Quốc và Ấn Độ. Dịch Covid-19 chỉ khẳng định thêm sự phụ thuộc khủng khiếp của phương Tây vào các nhà cung cấp châu Á kể từ quá trình toàn cầu hóa. Riêng tại Pháp năm 2018 đã ghi nhận 868 báo động căng thẳng hay gián đoạn nguồn cung thuốc, tăng gấp 20 lần so với năm 2008, trong khi cách đây 10-15 năm, Pháp là nhà sản xuất thuốc hàng đầu châu Âu, nhưng hiện chỉ đứng vị trí thứ 4. Tình trạng khan hiếm trầm trọng khẩu trang, trang phục bảo hộ y tế tại Pháp có thể thấy qua việc các bệnh viện và bác sĩ tư (cũng tham gia theo dõi bệnh nhân nhiễm Covid-19) được phân phối “như thời bao cấp” ở Việt Nam. Ở một số vùng dịch căng thẳng, nhiều bệnh viện kêu gọi quyên góp túi đựng rác cỡ lớn để thay trang phục bảo hộ, còn nhân viên không làm việc trong khu vực Covid-19 phải đeo khẩu trang vải do thiếu khẩu trang y tế. Vào cuối tháng 03/2020, tổng thống Pháp thông báo dành 4 tỉ euro cho ngân sách mua trang thiết bị y tế, trước mắt là từ Trung Quốc, đồng thời ưu tiên phát triển sản xuất trong nước, hoặc ở châu Âu. Trả lời lời đài RFI và France 24 ngày 03/04, bộ trưởng Kinh Tế Pháp Bruno Le Maire cho biết : “Chúng ta (Pháp) mua khẩu trang từ Trung Quốc, nhưng chúng ta cũng nhanh chóng thúc đẩy sản xuất ở trong nước. Tôi xin hoan nghênh tất cả các nhà công nghiệp đã tái cơ cấu dây chuyền sản xuất để may khẩu trang. Tôi cho rằng đây là bước đi đúng đắn, một cách tiến hành có trách nhiệm và mang tinh thần yêu nước. Trong những ngày và những tuần sắp tới, chúng ta phải sản xuất được nhiều khẩu trang nhất có thể trên lãnh thổ quốc gia. Sau đó cũng cần rút ra một bài học về lâu dài, đó là tuyệt đối phải tái lập một số dây chuyền sản xuất tại Pháp, dù đó là dược chất của một số loại thuốc hiện đang được sản xuất tại Trung Quốc, hay là khẩu trang và máy trợ thở. Chúng ta phải tự chủ ! Đây là bài học mà chúng ta rút ra được từ cuộc khủng hoảng xã hội và dịch tễ này. Cần phải tăng cường sự độc lập của nền kinh tế đất nước chúng ta”. Tăng cường “sản xuất trên lãnh thổ quốc gia để giảm mức độ phụ thuộc và tự trang bị được lâu dài” là chiến lược được tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh trong bài phát biểu ngày 31/03/2020 khi thăm nhà máy Kolmi-Hopen, chuyên cung cấp trang thiết bị y tế (gần thành phố Angers), chiếm đến 3/4 sản lượng khẩu trang sản xuất trong nước. Nguyên thủ Pháp nêu lên một số mục tiêu : tự cung tự cấp nhu cầu khẩu trang trong nước từ giờ đến cuối năm ; đến giữa tháng Năm sẽ sản xuất được 10.000 máy trợ thở các loại (thông qua tổ hợp bốn nhà công nghiệp lớn của Pháp, đứng đầu là tập đoàn Air Liquide)… Nhà nước kêu gọi… nhưng phải giữ lời hứa Hiện Pháp chỉ còn bốn nhà máy lớn sản xuất khẩu trang, hoạt động hết công suất, liên tục tuyển thêm nhân viên từ tháng Ba, nhưng mới bảo đảm được công suất 15 triệu chiếc các loại (y tế và FFP2) mỗi tuần, có nghĩa là chỉ cung ứng được một nửa nhu cầu hàng tuần của các bệnh viện tại Pháp. Hiện tại, do nhu cầu khẩn cấp và với số lượng lớn để phòng chống dịch, Nhà nước hứa mua khẩu trang nhưng liệu sẽ vẫn giữ lời hứa nếu như hết dịch ? Đây là băn khoăn của chính quyền tỉnh Côte d’Armor (phía đông bắc nước Pháp), nơi từng có nhà máy Plaintel sản xuất khẩu trang và phải đóng cửa vào năm 2018. Một cựu giám đốc nhà máy lập dự án khôi phục hoạt động của Plaintel và được chính quyền tỉnh Côte d’Armor và vùng Bretagne ủng hộ, sẵn sàng đầu tư, nhưng với yêu cầu Nhà nước cùng tham gia. Trả lời đài France 3 Bretagne (05/04), ông Martin Meyrier, phó chủ tịch phụ trách Kinh tế, Hội đồng vùng Bretagne, giải thích : “Khẩu trang sản xuất tại Pháp sẽ luôn đắt hơn so với khẩu trang làm tại châu Á. Ngoại trừ việc cuộc khủng hoảng dịch tễ hiện nay dạy cho chúng ta rằng tiêu chí quyết định không phải là giá cả ! Chúng tôi cần một đối tác về lâu dài, không lập lại những gì đã xảy ra ở Plaintel. Cần phải có một đối tác cam kết lâu dài đối với dây chuyền sản xuất khẩu trang”. Cam kết thu mua lâu dài của Nhà nước là một trong những điều kiện tiên quyết để có thể thực hiện dự án cần ít nhất vài tháng để khôi phục cơ sở hạ tầng, đào tạo đội ngũ mới vì, dù kinh nghiệm còn đó, nhưng nhân viên cũ của nhà máy đã được thuyên chuyển công tác. Ngoài ra, còn phải tính đến nguồn cung cấp nguyên liệu, vẫn thường phụ thuộc vào châu Á. Sản xuất tại Pháp… chấp nhận chi phí cao Đối với lĩnh vực sản xuất hoạt chất, việc di chuyển sản xuất về Pháp hoặc châu Âu không phải là việc khó khăn và hoàn toàn có thể thực hiện được, theo giải thích của giáo sư kinh tế El Mouhoub Mouhoud, đại học Paris Dauphine, khi trả lời chương trình “Giải mã” (Décryptage) của đài RFI ngày 05/05 :  “Có thể di dời sản xuất hoạt chất về Pháp và châu Âu. Trái với việc sản xuất khẩu trang với chất liệu mềm hoặc vải khó tự động hóa được nên chú trọng đến giá nhân công, ngành công nghiệp dược phẩm, giống như nhiều ngành công nghiệp vật liệu cứng khác, tự động hóa được áp dụng phổ biến, nên có thể chuyển dây chuyền sản xuất về nước. Nhưng vấn đề này sẽ gây phát sinh chi phí đột biến và dĩ nhiên là phải trả những chi phí đó. Vì thế, theo tôi, trở ngại không phải ở mặt kỹ thuật, mà liên quan đến chiến lược, như nêu ở lên. Cần phải bù cho những chênh lệch về chi phí và giá thành. Có nghĩa là nếu chỉ thông báo là muốn mang hoạt động sản xuất từ nước ngoài về nước, nhưng lại không nói phải làm như thế nào, không đưa ra lộ trình để đạt được mục đích, thì rất dễ, nhưng cũng lại rất nguy hiểm. Cuối cùng phải xác định sự chênh lệch về giá là do người dân phải chịu hay do các nhà phân phối chịu”. Sản xuất tại Pháp sẽ nâng giá thành của thuốc là điều không tránh khỏi, theo nhận định của ông Olivier Bogillot, chủ tịch tập đoàn dược phẩm Sanofi Pháp, khi trả lời đài BFM TV ngày 20/04. Ông cho rằng người dân Pháp cần được biết thuốc được sản xuất ở đâu và chính phủ nên khuyến khích bằng cách thưởng thêm (bonus) cho những công ty sản xuất trên lãnh thổ Pháp. Nhà nghiên cứu Pháp Nathalie Coutinet cho rằng “các tập đoàn dược phẩm lớn, trong số đó có rất nhiều tập đoàn kinh doanh có lãi nhất thế giới, đã chuyển sản xuất ra nước ngoài để tăng lợi nhuận, chứ không phải để giảm chi phí. Hệ thống bảo hiểm hoàn trả phần lớn thuốc men”. Nhưng theo ông Olivier Bogillot, một trong những nguyên nhân là do Bảo hiểm Y tế Pháp áp đặt quy định về giá : “Để tiết kiệm được trong một quãng thời gian, ví dụ một năm, Bảo hiểm xã hội Pháp mỗi năm phải xem xét lại ngân sách và mỗi năm lại phải tiết kiệm, có nghĩa là phải tìm ra được tiền cho hệ thống y tế. Họ cho rằng biện pháp tiết kiệm tốt nhất, đó là hạ giá thuốc và dĩ nhiên quyết định này gây tác động đến công nghiệp. Việc này diễn ra từ 15 năm nay.  Có những lúc, chúng ta nghĩ rằng trong một thế giới toàn cầu hóa như hiện nay, không nhất thiết phải sản xuất tại châu Âu hoặc ở Pháp, vì có thể đi mua một số loại thuốc ở nơi khác. Chúng ta đã chọn như vậy, nhưng 15 sau, trước một cuộc khủng hoảng như hiện tại, chúng ta hiểu ra rằng duy trì ngành công nghiệp và các nhà máy trên lãnh thổ Pháp và châu Âu là điều hữu ích”. Theo nhật báo Le Figaro ngày 23/03, chưa chắc Pháp đã thu hút được các nhà máy sản xuất hoạt chất do có hàng loạt loại thuế về sản xuất, kém hấp dẫn so với các nước Đông và Bắc Âu hoặc nước láng giềng Ý, nơi có truyền thống về ngành hóa, nổi tiếng về giá thành sản xuất thấp và có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ mũi nhọn. Trong bài diễn văn ngày 12/03, tổng thống Pháp đã thể hiện rõ quyết tâm đưa ra những “quyết định đoạn tuyệt” vì “giao phó nguồn thực phẩm, sự bảo vệ, khả năng chăm sóc và đời sống của chúng ta cho các bên khác là hành động điên rồ”. Từ vài chục năm qua, Pháp vẫn giao số phận cho nước ngoài.

Décryptage se penche aujourd’hui sur l’approvisionnement en médicaments. Comment ça marche ? Pourquoi certains pays, dont la France, ont-ils tant de mal à s’en procurer en ce moment ? La crise du coronavirus fait apparaître au grand jour à quel point le secteur du médicament et du matériel médical est lui aussi mondialisé, à quel point il est dépendant de pays comme la Chine et l’Inde. En tout cas, pour certains produits. Nos Invitées :- Pauline Londeix, co-fondatrice de L'Observatoire de la transparence dans les politiques du médicament- El Mouhoub Mouhoud, professeur d'Économie à l'Université de Paris Dauphine et auteur de ”Mondialisation et délocalisation des entreprises”, éditions La Découverte (2017).

18ème édition de La Perm' consacrée à l'économie et aux pistes pour le "Jour d'Après". Pour en discuter nous avons le plaisir de recevoir : Cédric Durand, économiste, Maître de Conférences à l'Université Paris 13, chercheur au centre CEMI, Spécialiste des questions d'économie industrielle, il fait aussi partie de Les Économistes Atterrés et fait partie du comité de rédaction de la revue Contretemps - Revue de critique communiste. Il est l'auteur de plusieurs livres, dont "Le capital fictif : Comment la finance s'approprie notre avenir" (Les prairies ordinaires, 2014), ou "Le capitalisme est-il indépassable ?" (Textuel, 2010. El Mouhoub Mouhoud, professeur d'économie à l'Université Paris Dauphine, directeur du Groupement de Recherches International du CNRS DREEM (Développement des Recherches Economiques internationales Euroméditerranéeennes), et auteur de plusieurs ouvrages, dont "L'immigration en France : Mythes et réalités" (Fayard, 2017), ou "Mondialisation et délocalisation des entreprises" (La Découverte, 2011) Animé par Wissam Xelka !

2020 a commencé sur les chapeaux de roue avec la tension irano-américaine. Pourtant, les places boursières sont restées stoïques et les tensions au Proche-Orient semblent avoir été vite oubliées. Pourtant, l’affaire n’est pas réglée et les conséquences économiques pourraient se faire sentir tout au long de l’année qui vient de commencer. Au-delà de ce conflit, que nous réservent les négociations sino-américaines sur le commerce, quel avenir économique pour la Grande-Bretagne hors de l’UE, voilà quelques-unes des questions abordées dans cette émission ou deux invités vont se hasarder au jeu dangereux des prévisions : Avec : - Véronique Riches-Flores, économiste indépendante- El Mouhoub Mouhoud, professeur d’économie à l’Université Paris Dauphine Reportages :La Côte d'Ivoire est devenue, en quelques années, un des grands producteurs mondiaux de noix de cajou, une noix dont la transformation était jadis le monopole des pays asiatiques, Inde et Vietnam. Or, la Côte d'Ivoire est en train de monter en gamme dans ce secteur. Écoutez ce reportage Éco d'ici Éco d'ailleurs signé Édouard Dropsy entre Abidjan et Bouaké en Côte d'Ivoire. L'économie américaine semble bien se porter. Le chômage est au plus bas. Pourtant, tout n'est pas rose dans ce système économique. Écoutez ce reportage Éco d'ici Éco d'ailleurs signé Loubna Anaki sur les tarifs exorbitants d'Internet à New York. L’Irlande est récemment devenue un nouvel eldorado pour les entreprises des domaines de la technologie et de la pharmaceutique… Les géants du numérique : Google, Facebook, Apple, ont installé leurs sièges européens à Dublin. Le quartier est désormais surnommé Silicon Docks, en référence à la Silicon Valley américaine. Mais, la réalité de l’entrepreneuriat en Irlande est plus contrastée. C’est un reportage Éco d'ici Éco d'ailleurs signé de notre correspondante à Dublin, Emeline Vin.  

Au sommaire : Algérie « On voulait une élection sans Bouteflika, on se retrouve avec Bouteflika sans élection » : un slogan parmi d'autres brandis par les Algériens. Les annonces faites à Alger n'ont pas mis fin à la mobilisation. La rue est-elle tout de même parvenue à faire reculer un pouvoir qui n'en a ni l'habitude, ni la culture ? Abandon du cinquième mandat d'Abdelaziz Bouteflika, report de la présidentielle, nouveau tandem dans l'exécutif, Conférence nationale : pourquoi ces décisions ne suffisent-elles pas aux Algériens ? Qu'est-ce qui aurait pu les satisfaire ? Accepteront-ils une transition gérée par le pouvoir ? S'agit-il d'ailleurs d'une transition ou d'une ruse du régime pour se maintenir ? Peut-on parler de putsch constitutionnel ? Comment la révolte en Algérie est-elle ressentie chez ses voisins du Maghreb ? Quelles réactions dans l'instable zone sahélienne ? L'Union européenne est-elle préoccupée ? Brexit Le Parlement britannique sollicite un report de trois mois du Brexit et peut-être davantage. Pourquoi ? Quels scénarii sont les plus plausibles à ce stade ? L'Union européenne accédera-t-elle à la demande ? Et sous quelles conditions ? Enfin, comment en est-on arrivé là ? Invités : Omar Belhouchet, journaliste, fondateur et directeur de publication du quotidien algérien « El Watan » ; El Mouhoub Mouhoud, professeur d'économie, vice-président de l'université Paris-Dauphine ; Sara Daniel, cheffe du service étranger de « L'Obs » ; Régis Le Sommier, directeur adjoint de « Paris Match » ; Ali Dilem, dessinateur de presse (depuis Alger) ; Khaled Drareni, directeur éditorial de « Casbah Tribune », correspondant de TV5MONDE en Algérie (depuis Alger). Présentation : Silvia Garcia.

Le mot “immigration” revient en boucle sur nos chaînes de télévision, de radio, dans les discours de nos politiques et les éditos des chroniqueurs. Mais faut-il avoir peur des immigrés ? Dans cet épisode, Etienne Tabbagh interroge les différents arguments économiques souvent infondés qui nourrissent ce débat, en compagnie du professeur El Mouhoub Mouhoud, professeur d’économie à Paris Dauphine. Vous entendrez également la voix de Majid, réfugié Syrien qui a monté son restaurant à Marseille et de Zerrin, qui a quitté la Turquie pour suivre son mari en France.Sources documentaires de l’épisode sur l’immigration - El Mouhoub Mouhoud, L’Immigration en France, Mythes et Réalité, éditions Fayard, 2017- Mathieu Ichou, Anne Goujon, et l’équipe de l’enquête DiPAS, “Le niveau d’instruction des immigrés : varié et souvent plus élevé que dans les pays d’origine”, Population et Sociétés, n°541, février 2017.- Tableau de répartition des immigrés et étrangers par âge et par sexe, en 2014 selon l’INSEE (Institut National des Statistiques et des Études Économiques) : www.insee.fr/fr/statistiques/23…759#tableau-Donnes- Tableau de répartition des immigrés vivant en France, selon leur pays de naissance, en 2014 selon l’INSEE : www.insee.fr/fr/statistiques/23…5#tableau-Tableau2- Xavier Chojnicki, Cécily Defoort, Carine Drapier, Lionel Ragot, “Migrations et protection sociale : étude sur les liens et les impacts de court et long terme”, Rapport pour la Drees-Mire Juillet 2010 : www.google.fr/url?sa=t&rct=j&q=&…gYJUJZrAmODyFxUQDw- Toutes les données démographiques d’Eurostat : ec.europa.eu/eurostat/fr/data/database- Toutes les données démographiques de l’INED (Institut National d’Études Démographiques) : www.ined.fr/fr/tout-savoir-popu…tion/sexe-age/#r198Splash est une émission d’Etienne Tabbagh produite par Nouvelles EcoutesCet épisode est réalisé par Aurore Meyer Mahieu. Monté par Lorraine Besse. Mixé par Laurie Galligani. Coordonné par Laura Cuissard

Le mot “immigration” revient en boucle sur nos chaînes de télévision, de radio, dans les discours de nos politiques et les éditos des chroniqueurs. Faut-il avoir peur des immigrés ? Dans cet épisode, Etienne Tabbagh interroge les différents arguments économiques souvent infondés qui nourrissent ce débat, en compagnie du professeur El Mouhoub Mouhoud, professeur d’économie à Paris Dauphine. Vous entendrez également la voix de Majid, réfugié Syrien qui a monté son restaurant à Marseille et de Zerrin, qui a quitté la Turquie pour suivre son mari en FranceSources documentaires de l’épisode :El Mouhoub Mouhoud, L’Immigration en France, Mythes et Réalité, éditions Fayard, 2017Mathieu Ichou, Anne Goujon, et l’équipe de l’enquête DiPAS, “Le niveau d’instruction des immigrés : varié et souvent plus élevé que dans les pays d’origine”, Population et Sociétés, n°541, février 2017.Tableau de répartition des immigrés et étrangers par âge et par sexe, en 2014 selon l’INSEE (Institut National des Statistiques et des Études Économiques)Tableau de répartition des immigrés vivant en France, selon leur pays de naissance, en 2014 selon l’INSEEXavier Chojnicki, Cécily Defoort, Carine Drapier, Lionel Ragot, “Migrations et protection sociale : étude sur les liens et les impacts de court et long terme”, Rapport pour la Drees-Mire Juillet 2010 Les données démographiques d’Eurostat Les données démographiques de l’INED (Institut National d’Études Démographiques) Splash est une émission d’Etienne Tabbagh produite par Nouvelles Ecoutes Cet épisode réalisé par Aurore Meyer Mahieu. Monté par Lorraine Besse. Mixé par Laurie Galligani. Coordonné par Laura Cuissard

Quel est le coût de l'immigration? El Mouhoub Mouhoud, professeur d'économie à l'université Paris-Dauphine, utilise les chiffres pour faire tomber une à une les fausses vérités ou les manipulations sur la question de l'immigration. Nombre d'immigrés actuellement sur notre territoire, chômage, coût du travail, aides sociales, niveau de qualification, un autre regard sur ceux qui vivent l'exil.