Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej

Follow Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej
Share on
Copy link to clipboard

Rozmowy, dyskusje i festiwale czyli filozofia i kultura w Teologii Politycznej w wersji dźwiękowej. Teologia Polityczna to ogólnopolskie środowisko skupiające intelektualistów, naukowców, publicystów, młodzież akademicką, artystów o poglądach konserwatyw

Teologia Polityczna


    • Apr 30, 2025 LATEST EPISODE
    • weekdays NEW EPISODES
    • 1h 8m AVG DURATION
    • 171 EPISODES


    Search for episodes from Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej with a specific topic:

    Latest episodes from Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej

    1. TALAROWSKI // WIŚNIEWSKI // Bóg, Cesarz i Kościół. Jak Konstantyn zmienił historię?

    Play Episode Listen Later Apr 30, 2025 54:22


    Czasy Konstantyna (306-337) to jeden z momentów naprawdę niekwestionowanego przełomu w biegu dziejów. To wówczas chrześcijaństwo w przeciągu kilkunastu lat awansowało z religii prześladowanej do rangi wyznania dworu cesarskiego, otwarcie przezeń popieranego. Otworzyło to nowy etap jego rozwoju — instytucjonalnego, intelektualnego i duchowego. Po raz pierwszy w taki sposób władza polityczna została wpisana w ramy chrześcijańskiego imaginarium, pozytywnie powiązana z ideą boskiego porządku. Dla Euzebiusza rządy Konstantyna na ziemi odbijały harmonię niebios — był on widzialnym znakiem działania Boga w historii. Nie bez przyczyny jednak wielu z zadowoleniem kwitowało w XX wieku „koniec ery konstantyńskiej” w dziejach Kościoła.A jak na ten czas patrzą dziś historycy? Jakie są granice naszej wiedzy o tych przełomowych dekadach? Jakie konsekwencje miały dla chrześcijaństwa dynamiczne przemiany, których doświadczało, jaki był nowy porządek religii i polityki pod rządami Konstantyna? Na te pytania odpowiada w pierwszym odcinku podcastu „Dialogi epok” prof. Robert Wiśniewski z Wydziału Historii UW.__________________Historia to nie tylko przytłaczający datami i nazwiskami gąszcz dawnych wydarzeń, badanie „niegdysiejszych śniegów”, które znuży nawet najwytrwalszych fascynatów przeszłości, czy przestrzeń manipulowania faktami dla doraźnych celów. To też próba zrozumienia, jak rodziły się idee, które formują dzisiejszy świat, jak kształtowały się granice – nie tylko te geograficzne, ale duchowe czy mentalne, jak ludzie w różnych epokach myśleli o relacji jednostki, wspólnoty i Boga. Jakie wydarzenia, postaci, dzieła – zmieniały sposób postrzegania władzy, religii czy wojny? W podcaście „Dialogi epok” wybierzemy się na poszukiwania momentów przełomu w dziejach Europy i Polski, przyjrzymy się ciągłości i przeobrażeniom idei o ponadepokowym znaczeniu, miejscu religii w porządku politycznym i kulturowym.  Jak cesarz Konstantyn zmienił historię chrześcijaństwa i imperium rzymskiego? Na czym polegało wielkie starcie idei – uniwersalizmu i suwerenności – uosabianych przez średniowiecznych papieży, cesarzy i królów? Z jakich źródeł możemy poznać XVII wiek, stulecie wojen, srebrny wiek Rzeczypospolitej, odmalowany w fascynujący sposób na kartach Trylogii Henryka Sienkiewicza i w ekranizacjach jego powieści? Tym tematom już w pierwszych odcinkach Dialogów Epok Adam Talarowski przyjrzy się z zaproszonymi gośćmi, wybitnymi specjalistami w swych dziedzinach.Obserwuj nas na: ⁠⁠⁠YouTube⁠⁠⁠, ⁠⁠⁠Spotify⁠⁠⁠ i na wielu innych ⁠⁠⁠platformach⁠⁠⁠.Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?⁠⁠⁠Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    32. HERBICH // NORWID // Cyprian Kamil Norwid: praxis, phronesis i techne

    Play Episode Listen Later Apr 24, 2025 63:45


    W trzydziestym drugim odcinku podcastu "Filozofować po polsku" dr Tomasz Herbich i prof. Karol Samsel rozmawiają o poglądach filozoficznych Cypriana Kamila Norwida. Jak Norwid postrzegał filozofię? Czym było dla niego greckie dziedzictwo, a jak patrzył na nowoczesność? Co miał do powiedzenia na temat dziejów? Czym była dla niego prawda? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: ⁠⁠YouTube⁠⁠, ⁠⁠Spotify⁠⁠ i na wielu innych ⁠⁠platformach⁠⁠.Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?⁠⁠Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    [4/5] Jan Paweł II: Kościół misyjny // George Weigel

    Play Episode Listen Later Apr 22, 2025 35:48


    Zapraszamy na czwarty wykład w serii „Jan Paweł II – Kwintesencja”. W odcinku pod tytułem „Jan Paweł II: Kościół misyjny” Profesor George Weigel przedstawi aspekty działalności i nauczania Jana Pawła II szczególnie widoczne w drugiej dekadzie jego pontyfikatu. Uwagę zwrócimy m.in. na wysiłki i inicjatywy Papieża, których celem była właściwa interpretacja i wdrażanie postanowień Soboru Watykańskiego II oraz odzyskanie inicjatywy przez Kościół we współczesnym świecie. -- Producentami serii wykładów są: Teologia Polityczna, Fundacja Świętego Mikołaja oraz Instytut Kultury św. Jana Pawła II z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie, przy udziale indywidualnych darczyńców.

    [3/5] Jan Paweł II: Przebudzone sumienia zmieniające historię // George Weigel

    Play Episode Listen Later Apr 22, 2025 41:19


    Zapraszamy na trzeci wykład w serii „Jan Paweł II – Kwintesencja”. Odcinek zatytułowany „Jan Paweł II: Przebudzone sumienia zmieniające historię” otwiera opowieść o kluczowym rozdziale w życiu Karola Wojtyły, który rozpoczął się w dniu jego wyboru na papieża, 16 października 1978 roku, a następnie trwał blisko 10 000 dni. W tym wykładzie profesor George Weigel stara się uchwycić kluczowe aspekty pierwszej dekady pontyfikatu Jana Pawła II, w tym jego roli jako duchowego przywódcy oraz wkładu w bieg współczesnej historii. -- Producentami serii wykładów są: Teologia Polityczna, Fundacja Świętego Mikołaja oraz Instytut Kultury św. Jana Pawła II z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie, przy udziale indywidualnych darczyńców.

    [2/5] Karol Wojtyła: Chrześcijański humanizm w obronie godności człowieka // George Weigel

    Play Episode Listen Later Apr 22, 2025 32:33


    Zapraszamy na drugi wykład w serii „Jan Paweł II – Kwintesencja”, pod tytułem „Karol Wojtyła: Chrześcijański humanizm w obronie godności człowieka”. W drugim odcinku naszej serii profesor George Weigel opowie o wydarzeniach, wyzwaniach i zagadnieniach mających szczególne znaczenie w życiu Karola Wojtyły jako kapłana i pasterza młodych, jako filozofa i profesora uniwersyteckiego, jako biskupa, a wreszcie – jako kardynała. Kluczem do tego okresu jego życia i pracy będzie kwestia niezbywalnej godności osoby i odnajdywanie najgłębszej prawdy o człowieku w Chrystusie. -- Producentami serii wykładów są: Teologia Polityczna, Fundacja Świętego Mikołaja oraz Instytut Kultury św. Jana Pawła II z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie, przy udziale indywidualnych darczyńców.

    31. HERBICH // ROJEK // Jan Paweł II i mesjanizm

    Play Episode Listen Later Apr 16, 2025 51:46


    Jakie są związki Jana Pawła II i mesjanizmu? Co w dziedzictwie ideowym polskiego romantyzmu wzbudzało jego zainteresowanie? Jakie elementy idei mesjanizmu polskiego wywarły wpływ na jego nauczanie? Czy jego pontyfikat można uznać za zwieńczenie naszej niemalże dwustuletniej tradycji mesjańskiej? – odpowiedzi na te pytania szukali Tomasz Herbich i Paweł Rojek w podcaście „Filozofować po polsku”, ukazującym się w Wielkim Tygodniu.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: ⁠YouTube⁠, ⁠Spotify⁠ i na wielu innych ⁠platformach⁠.Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?⁠Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    30. HERBICH // PARYS // Józef Maria Bocheński OP: logika i filozofia

    Play Episode Listen Later Apr 9, 2025 53:55


    Dlaczego Józef Maria Bocheński odrzucał dorobek filozofii nowożytnej? Jak postrzegał filozofię analityczną? Jak rozumiał znaczenie pytania o sens życia? Czemu tak dużo uwagi poświęcił studiom sowietologicznym? Na te pytania dr Tomasz Herbich i dr Jan Parys szukają odpowiedzi w podcaście „Filozofować po polsku”.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach.Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    [1/5] Karol Wojtyła: Uczeń Chrystusa, wykuwany w ogniu // George Weigel

    Play Episode Listen Later Apr 4, 2025 34:50


    Zapraszamy na pierwszy wykład profesora George'a Weigla w serii „Jan Paweł II – Kwintesencja”, zatytułowany „Karol Wojtyła: Uczeń Chrystusa, wykuwany w ogniu” o wczesnych latach życia, najważniejszych osobach i doświadczeniach, które kształtowały przyszłego Papieża Jana Pawła II. -- Producentami serii wykładów są: Teologia Polityczna, Fundacja Świętego Mikołaja oraz Instytut Kultury św. Jana Pawła II z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie, przy udziale indywidualnych darczyńców.--Autor zdjęcia Jana Pawła II: Grzegorz Gałązka

    29. HERBICH // KUPCZAK // Karol Wojtyła: osoba i czyn

    Play Episode Listen Later Apr 2, 2025 57:12


    W dwudziestą rocznicę śmierci papieża Jana Pawła II dr Tomasz Herbich i ks. prof. Jarosław Kupczak OP rozmawiają o dorobku filozoficznym Karola Wojtyły. Dlaczego Wojtyła zajął się filozofią, zwłaszcza zaś – etyką? Jaki oryginalny wkład wniósł do filozofii? Jak charakteryzował osobę i czyn oraz jak jego personalizm wpisuje się w tradycje filozofii polskiej? Gdzie w encyklikach Jana Pawła II dochodzą do głosu rezultaty jego wcześniejszych poszukiwań i dociekań filozoficznych? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach.Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    28. HERBICH // MARCZYŃSKI // Cezary Wodziński: bycie i nicość, dobro i zło

    Play Episode Listen Later Mar 26, 2025 47:35


    W dwudziestym ośmym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i dr Anton Marczyński rozmawiają o pisarstwie filozoficznym Cezarego Wodzińskiego. Dlaczego filozof powinien być filologiem? Czym jest metafizyka dzisiaj? Czego możemy nauczyć się od Heideggera? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    27. HERBICH // MAZUREK // Marian Zdziechowski: w obliczu końca

    Play Episode Listen Later Mar 19, 2025 62:35


    Jak Zdziechowski interpretował polski romantyzm? Jak kształtował się jego stosunek do Rosji i jej kultury umysłowej? Czy pesymizm i chrześcijaństwo da się pogodzić? Jak można scharakteryzować jego katastrofizm? W dwudziestym siódmym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i prof. Sławomir Mazurek rozmawiają o poglądach filozoficznych Mariana Zdziechowskiego.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    26. HERBICH // ROSŁAN // Mieczysław Gogacz: realizm metafizyczny

    Play Episode Listen Later Mar 12, 2025 102:12


    Podczas drugiego odcinka podcastu „Filozofować po polsku” poświęconego Mieczysławowi Gogaczowi oraz jego poglądom filozoficznym dr Tomasz Herbich i Adam Rosłan omawiają rozwijaną przez niego metafizykę. W jakim zakresie można mówić o nowatorstwie Gogacza? Czym była jego teoria relacji osobowych? Jak należy rozumieć samo pojęcie realizmu metafizycznego?W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    25. HERBICH // ROSŁAN // Mieczysław Gogacz: tomizm konsekwentny

    Play Episode Listen Later Mar 10, 2025 104:31


    Sprostowanie: w odcinku podcastu podano nieprawdziwą informację nt. rzekomej śmierci prof. Antoniego Bazylego Stępnia (KUL). Za pomyłkę przepraszamy.Podczas pierwszego z dwóch odcinków podcastu „Filozofować po polsku”, poświęconych Mieczysławowi Gogaczowi oraz jego poglądom filozoficznym, dr Tomasz Herbich i Adam Rosłan zastanawiają się nad tym, jak można umiejscowić poglądy Mieczysława Gogacza wśród innych dwudziestowiecznych postaci tomizmu. Jakie wykształcenie odebrał Mieczysław Gogacz? Jakim był nauczycielem? Z kim prowadził polemiki filozoficzne? Jakie założenia podstawowe kształtują jego realistyczną metafizykę? Na te pytania rozmówcy postarają się odpowiedzieć w niniejszym odcinku podcastu.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    24. HERBICH // DZIAŁOSZYŃSKI // Barbara Skarga

    Play Episode Listen Later Feb 26, 2025 42:17


    W dwudziestym czwartym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i dr Bartosz Działoszyński rozmawiają o Barbarze Skardze. Jak Barbara Skarga rozumiała filozofię i jaki wpływ na jej refleksję wywarły lata spędzone w sowieckim łagrze? Co mówiła na temat człowieka i jego kondycji? Jak doszło do tego, że od badań z zakresu historii filozofii i historii idei przeszła do namysłu metafizycznego? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    23. HERBICH // ANDRULONIS // Antoni Kępiński: antropologia i psychiatria

    Play Episode Listen Later Feb 19, 2025 62:58


    W dwudziestym trzecim odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i Krzysztof Andrulonis rozmawiają o Antonim Kępińskim – psychiatrze, który zarówno swoimi poglądami, jak i postawą wywarł istotny wpływ na filozofię polską w II połowie XX wieku. Co mówił on i pisał o człowieku? Jak podchodził do swoich pacjentów? Jaki wpływ na jego poglądy antropologiczne wywarł pobyt w obozie koncentracyjnym? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi.W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna.Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych.Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    22. HERBICH // ZARĘBA // Tadeusz Kotarbiński

    Play Episode Listen Later Feb 12, 2025 39:44


    10. STRACHOWSKI // KOSTRZYŃSKA-MIŁOSZ // Meble PRL-u: modernizacja z drugiej ręki?

    Play Episode Listen Later Feb 5, 2025 56:40


    Często można spotkać się z opinią, że twórcy i intelektualiści z naszej części Europy, aby zyskać zainteresowanie w artystycznych centrach skazani są na powielanie stereotypowych wyobrażeń o niej. Stąd miała się brać niegdysiejsza popularność wiejskich scen Chełmońskiego we Francji i Ameryce czy sukces polskiego pawilonu na paryskiej wystawie w 1925 r. Na rewersie tego starannie wypracowanego wizerunku własnej „egzotyczności”, a czasem wręcz „orientalności”, miałby się znajdować lęk przed roztopieniem tego, co „lokalne” w tym, co „uniwersalne”; strach przed tym, że język nowoczesności będzie tylko jeden. Sugestywność tego obrazu przesłania jego krzywdząco upraszczający charakter. Dobrze to ilustruje przykład wzornictwa doby PRL-u. Renoma Cepelii nie brała się jedynie z potrzeby utwierdzenia się zachodniego odbiorcy w przekonaniu o wtórności polskiej kultury. Wręcz odwrotnie – inspirowane sztuką ludową meble cenione były za jakość, odmienność i świeżość. Co prawda fotelem RM58 zachwycił się sam Le Corbusier, lecz był to raczej wyjątek. Oryginalność, którą krępowały normatywy i niedobory, nie musiała wcale przychodzić z naśladowaniem skandynawskich czy francuskich wzorów. Czy jesteśmy zatem skazani albo na wieczny powrót tego samego albo nowoczesność z drugiej ręki? Prace współczesnych polskich projektantów, jak dmuchane meble Oskara Zięty, pokazują, że to fałszywa alternatywa. Nowoczesność okazała się bowiem wielojęzyczna, a twórcy – oswobodzeni z ograniczeń i powinności – stworzyli jeden z jej idiomów. O tym, czy rok 1945 stanowi cezurę w rodzimym meblarstwie, jak projektanci radzili sobie z niedoborami materiałów w PRL-u i dlaczego polski new look – wbrew obiegowej opinii – nie był wyjątkowy rozmawiałem z prof. Anną Kostrzyńską-Miłosz.

    9. STRACHOWSKI // STEFAŃSKI // Socrealizm: długotrwały epizod

    Play Episode Listen Later Jan 29, 2025 57:41


    Mimo upływu lat Pałac Kultury i Nauki pozostaje najbardziej rozpoznawalnym warszawskim budynkiem. Nie sposób go nie zauważyć. Masywną bryłę socrealistycznego wieżowca widzi każdy podróżny opuszczający hol główny Dworca Centralnego, innego ikonicznego obiektu stołecznej architektury. Po siedmiu dekadach od otwarcia i prawie czterech od końca PRL-u Pałac wciąż góruje nad centrum miasta, przypominając o miejscu Polski na powojennej mapie świata. Czy ta „nadobecność” gmachu – potęgowana jeszcze przez magnesy, skarpetki i inne „pamiątkowe rupiecie”– nie przesłania nam tego, że nie było to dzieło polskiego, lecz sowieckiego socrealizmu? Po sąsiedzku, bo w Śródmieściu i na Muranowie, można zobaczyć architekturę niepomiernie lepiej realizującą naczelną ideę stylu, czyli ujmowania „socjalistycznej treści” w „narodową formę”. Zresztą nie tylko tam. Przykłady można znaleźć w całym kraju: od Nowej Huty, tego robotniczego wcielenia miasta idealnego, przez Łódź, Wrocław, Bydgoszcz, aż po Kowary. Uważne oko dostrzeże obecność socrealizmu nawet na polskiej wsi... Chociaż trwał niespełna dekadę i często postrzegany jest jako interludium w rozwoju polskiej architektury, to wywarł na nią trwały wpływ. Stał się elementem tradycji budowlanej, do której można było się odnieść na kontrze lub z aprobatą. W wielu miastach budynki powstałe między 1949 a 1956 rokiem są autentycznymi „starówkami”. Innymi słowy, socrealizm nabrał charakteru „stylu narodowego”, a przynajmniej rozpoznawalnego jako własny. O tym, czym był i jak się zestarzał socrealizm, czy uratował polskie miasta przed degradacją oraz na ile kontynuował tradycje przedwojennego modernizmu rozmawiałem z prof. Krzysztofem Stefańskim z Uniwersytetu Łódzkiego.

    8. STRACHOWSKI // JASIOŁEK // Wzornictwo PRL-u: nostalgia i nowoczesność

    Play Episode Listen Later Jan 22, 2025 63:05


    Fotele 366 i RM58, fajanse z Włocławka i figurki z Ćmielowa – wszyscy je widzieliśmy w mieszkaniach znajomych lub modnych kawiarniach. Ba! Coraz częściej można zobaczyć je także w muzealnych gablotach. Nie ma roku, w którym nie odbywa się przynajmniej kilka wystaw poświęconych polskiemu wzornictwu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Ale kiedy i właściwie dlaczego powstałe wtedy przedmioty stały się tak popularne? Czy to sentyment za „epoką dziadków”, podobny temu, który w połowie zeszłego stulecia kazał przychylniej spojrzeć na secesję? A może to kolejna „moda retro”, która trafiła nad Wisłę z opóźnieniem? Istotna jest jeszcze jedna kwestia: czy „kolorowy PRL” z książek i wystaw nie przesłonił nam tego prawdziwego? Polski „new look” nie był przecież dostępny dla każdego. Wiele z produktów, które traktujemy jako ikoniczne dla tej epoki, trafiało przede wszystkim na eksport, a to, co zostało w kraju nie zawsze spełniało oczekiwania odbiorców. Fabryki borykały się przecież z brakiem materiałów czy dobrej jakości barwników. Czy zatem mamy do czynienia z nostalgią za niebyłą przeszłością? Byłoby to krzywdzące uproszczenie. W modzie na styl zwany czasem z angielska „mid century modern” rozpoznać można nie tylko tęsknotę za „staroświecką nowoczesnością”, ale także docenienie oszczędnej elegancji modernizmu. Czy tego chcemy czy też nie jesteśmy bowiem jego dziedzicami. Stamtąd przychodzimy i tam też intuicyjnie szukamy swoich korzeni. O tym, czy polski „new look” cieszył się zainteresowaniem krajowych odbiorców, jak rodzimi projektanci dostosowali się do oczekiwań zagranicznych rynków i czy jest jeszcze coś do odkrycia w powojennym polskim wzornictwie rozmawiałem z Katarzyną Jasiołek.

    Mam na imię Franciszka // ks. Jan Sochoń, Krzysztof Dybciak, Piotr Wojciechowski, Andrzej Ferenc

    Play Episode Listen Later Jan 20, 2025 51:03


    7. STRACHOWSKI // JUSZKIEWICZ // Bloki: dzieło sztuki totalnej

    Play Episode Listen Later Jan 15, 2025 67:29


    Gdyby Jan Stanisławski żył dzisiaj, to pewnie malowałby bloki. Kto wie, być może zachwyciłby się ich niełatwą urodą, z pewnością za to uznałby je ze swojski element pejzażu. Dla mieszkańca dawnych demoludów obecność charakterystycznych sześciennych sylwet jest zupełnie oczywista. Wszędzie tam, gdzie stoją jesteśmy u siebie. Bloki to jednak coś więcej niż kłopotliwa pamiątka po przeszłości, którą oswoiliśmy, a niektórzy nawet polubili. Ich twórcy, przejęci nieludzkimi warunkami życia dziewiętnastowiecznych miast, chcieli przecież stworzyć lepszy świat, zaprojektować go na nowo. Byli optymistami. Tym łatwiej części z nich przyszła praca dla reżimów totalitarnych. W sferze deklaracji tam również chodziło o lepszą przyszłość, o nowoczesność. Czy socmodernizm spełnił pokładane w nim oczekiwania? Opinie w tej kwestii zapewne pozostaną podzielone. Istotniejsze jest coś innego – przemożny wpływ jaki na nas wywiera ta architektura. Niezależnie od tego, czy będziemy ją określać jako „szpetną”, „piękną” czy „nijaką”, kształtuje nasze wyobrażenia o tym, czym jest współczesne życie i uświadamia, jak bardzo różni ono się od życia ludzi poprzednich epok. Tworzy przyzwyczajenia i wpływa na zachowania. Krótko mówiąc: bloki są pomnikiem zmiany.   O tym, jak wyglądały związki modernizmu z dwudziestowiecznymi ideologiami totalitarnymi, co rzymski EUR ma wspólnego z warszawskim MDM-em i czy twórcy blokowisk cenili architekturę konstruktywistyczną rozmawiałem z prof. Piotrem Juszkiewiczem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

    6. STRACHOWSKI // ZIEMLEWSKA // Józef Czapski: Biblia i Proust

    Play Episode Listen Later Jan 8, 2025 56:19


    Józef Czapski zapytany kiedyś czemu na jego obrazach tak często zjawiają się „samotni ludzie, opuszczone stoliki kawiarniane, twarze na wpół ukryte w metrze, drobne codzienne wydarzenia dostrzeżone mimochodem”, odpowiedział: „Za każdym razem jest to prawie nic. Ale to »prawie nic« oznacza wszystko”. Anegdotę tę przytoczył John Gray przeciwstawiając postawę artysty nieludzkiej, bo nie zważającej na pojedynczego człowieka rzeczywistości państwa sowieckiego. Autor „Nowych lewiatanów” konkludował: „Zdolność Czapskiego do odczuwania szczęścia była jednym z jego największych darów”. Grey trafnie także rozpoznawał jej źródła – Biblię i Prousta. Podobnie jak francuski pisarz Czapski toczył bowiem „walkę o przeciwstawienie się czasowi i rozczarowaniu oraz uwiecznienie przemijającej chwili w obrazach piękna”. Nie inaczej rzecz się ma w spisywanych przez całe życie „Dziennikach” polskiego artysty. Znajdziemy w nich malarskie szkice i wypisy z lektur (często wielojęzyczne), „migawki rzeczywistości”, jak określił je Wojciech Karpiński. Chciałoby się użyć wytartego frazesu o „utrwalaniu zachwytu nad widzialnym światem”, ale odbierałoby to dziełu ciężaru, zbyt łatwo przesuwałoby w stronę pięknoduchostwa. U Czapskiego znajdziemy przecież nie tylko martwe natury, pejzaże czy sceny rodzajowe. Zapiski artysty przynoszą także informacje o tym, jak głęboko przeżywał swoją seksualność dzięki zaangażowaniu religijnemu. W dosłownym znaczeniu był to obraz ludzkiej, bo pojedynczej egzystencji. O diarystyce Józefa Czapskiego jako sztuce intymności rozmawiałem z Katarzyną Ziemlewską, doktorantką z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

    5. STRACHOWSKI // KHVIATSKOVICH // Arcypolski artysta

    Play Episode Listen Later Dec 18, 2024 63:34


    Trudno o bardziej polskiego artystę niż Ferdynand Ruszczyc, jeśli za miarę polskości przyjąć tożsamościową różnorodność dawnych terenów I Rzeczpospolitej. Urodził się w Bohdanowie, dziś leżącym w granicach Białorusi, w rodzinie oficera carskiej armii. Jego matka, z pochodzenia Dunka, wprowadziła przyszłego twórcę „Ziemi” w świat niemczyzny, tej lingua franca naszej części Europy. Podczas studiów w petersburskiej Akademii zaprzyjaźnił się z Vilhelmsem Purvītisem, jednym z pionierów łotewskiego symbolizmu, oraz Nikołajem Roerichem, przyszłymscenografem Baletów Rosyjskich. Poznali się w pracowni ArchipaIwanowicza Kuindży'ego, jednego z najważniejszych malarzy tamtego czasu. Podobnie jak wielu innych malarzy żyjących wtedy nad Newą –żeby wspomnieć tylko Konrada Krzyżanowskiego – zafascynował się krajobrazem Finlandii. Kolejne lata życia Ruszczyca można by opisać wymieniając miejsca, których dłużej lub krócej przebywał: Monachium,Berlin, Drezno, Paryż, Wenecja, Kraków i Wiedeń wreszcie. Podobnie jak inny jego krajan, mógłby mówić o rodzinnej Europie. Zawsze jednak wracał do Bohdanowa, gdzie powstało najbardziej znane i obrosłe największą ilością interpretacji płótno Ruszczyca – „Ziemia”. W pierwszym odruchu narzucają się tropy historiozoficzne i egzystencjalne.Sam artysta zanotował przecież w swoim dzienniku w dwa lata po powstaniu obrazu: „Znalazłem słowa, które najlepiej wyrażają cel mojego życia i mojego prawa do życia: »Ziemi tej mojej, że nic nie mam cenniejszego jej do dania, uczucia te składam, ponieważ wiem, iż błogosławione są ziemie, które bardzo kochamy«”. Ale to nie mała czy duża ojczyzna, ani uczucie wzniosłości wywoływane kontaktem z potęgą. Natury jest właściwym tematem płótna, czego dowodzi porównanie z jego Monetowskim pierwowzorem. W najgłębszym bowiem sensie „Ziemia”przedstawia coś innego, przynależnego wszystkim, bo pierwszego wobec podziałów chronologicznych i politycznych: zaciekawienie zazwyczaj zgrzebną codziennością. O europejskiej polskości i epifaniach piękna w twórczości Ferdynanda Ruszczyca rozmawiałem z Violettą Khviatskovich, doktorantką z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

    4. STRACHOWSKI // KOPSZAK // Chrystus, dzieci i rewolucja

    Play Episode Listen Later Dec 11, 2024 46:26


    Witold Wojtkiewicz jest artystą zarazem znanym i nieznanym. Większość z nas kojarzy go z obrazów takich jak „Marionetki”, „Turniej” czy „Porwanie królewny”, które prowokowały kolejnych badaczy i komentatorów do interpretacji, bądź to w kluczu egzystencjalistycznym, bądź to psychoanalitycznym. Dzięki nim w melancholijnych twarzach małych księżniczek i rycerzy zobaczyliśmy odbicie własnych niepokojów oraz utajonych pragnień. Najtrafniej ujęła to Szymborska, pisząc o autorze „Korowodu dziecięcego”: „Rzeczy najważniejsze mówią o nim jego obrazy. Gdybym w jednym nieudolnym zdaniu chciała to streścić, brzmiałoby to mniej więcej tak: Życie jest krótkotrwałą huczną maskaradą, a ci, którzy biorą w niej udział, są tylko kolorowymi przebierańcami nicości”. Ale jest także inny Wojtkiewicz – obdarzony niezwykłą ostrością widzenia karykaturzysta z socjalistycznego „Naprzodu”, dandys rozsmakowany w estetyce brzydoty i twórca wadzący się z Bogiem w „Krucjacie dziecięcej” oraz „Chrystusie i dzieciach”. W tych dwóch ostatnich dostrzec można człowieka, który na serio potraktował propozycję, jaką dla współczesnego świata miało chrześcijaństwo. Być może ten współtwórca „antykatolickiego imaginarium” znalazł ukojenie w religii albo w wytwarzanych przez nią formach niczym jego „Wiejski chłopiec grający na organkach”. Jakkolwiek było pozostały po Wojtkiewiczu obrazy, o których André Gide pisał, że choć dla „profana mogłyby się wydać szare”, to zachwycają „dziwną harmonią tonu, bolesną fantazją rysunku, patetyczną i pełną wzruszenia grą kolorów”. Czy nie tego właśnie oczekujemy wciąż po sztuce, która nie chce zatrzymywać się na aktualnych problemach? O Witoldzie Wojtkiewiczu i splocie sztuki z wiarą rozmawiałem z dr Piotrem Kopszakiem, dyrektorem Muzeum Archidiecezji Warszawskiej.

    „Reymont-noblista”. Trzeci dzień VIII Festiwalu Teologii Politycznej

    Play Episode Listen Later Dec 10, 2024 64:30


    Tegoroczna, ósma już edycja Festiwalu Teologii Politycznej odbywa się w setną rocznicę przyznania Literackiej Nagrody Nobla niezwykłemu pisarzowi minionego stulecia – Władysławowi Reymontowi. Każdy dzień Festiwalu rozpocznie się o godzinie 18:00 w Domu Literatury na Krakowskim Przedmieściu 87/89. Ostatnie spotkanie festiwalu będzie okazją do uczczenia przypadającej na 2024 rok setnej rocznicy przyznania najbardziej prestiżowej nagrody literackiej Reymontowi: twórcy z łódzkiej wsi, z którym do rywalizacji stanęli twórcy rangi Stefana Żeromskiego, Tomasza Manna, Maksyma Gorkiego czy Thomasa Hardy'ego. 13 listopada 1924 roku Akademia Szwedzka nagrodziła Reymonta za ponadczasowe dzieło „Chłopi" czyniąc go drugim w historii Polakiem z Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Choć przyznanie nagrody wprawiło pisarza w niemałe wzruszenie, przypadła ona w czasie jego fizycznego wyczerpania, zaledwie na rok przed śmiercią. Czy był on już wcześniej ceniony przez współczesnych mu czytelników? A może społeczne pochodzenie stawało na drodze jego literackiej karierze? Jak atmosfera wokół literackiej Nagrody Nobla zmieniła się od czasów Reymonta i dlaczego? To pytania, wokół których zawiąże się dyskusja podczas ostatniego wieczoru naszego festiwalu. Po dyskusji wyświetlony będzie film „Życie moje skrętami bieży" (reż. Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka). Fragmenty pism czyta: Edyta Jungowska. W spotkaniu udział wezmą:

    „Reymont-reporter”. Drugi dzień VIII Festiwalu Teologii Politycznej

    Play Episode Listen Later Dec 10, 2024 87:33


    Tegoroczna, ósma już edycja Festiwalu Teologii Politycznej odbywa się w setną rocznicę przyznania Literackiej Nagrody Nobla niezwykłemu pisarzowi minionego stulecia –nWładysławowi Reymontowi. Każdy dzień Festiwalu rozpocznie się o godzinie 18:00 w Domu Literatury na Krakowskim Przedmieściu 87/89. Władysław Reymont miał nieprzeciętną zdolność do malowania szerokich społecznych krajobrazów i zniuansowanych wizerunków bohaterów, organicznie wrośniętych w swój społeczno-kulturowy kontekst i realia epoki. Podczas pierwszego spotkania Festiwalu postawimy pytanie o to, jak rozwijał się pisarski warsztat Reymonta, jak fascynacja spirytyzmem przebijała się w twórczości młodego pisarza na przykładzie takich powieści jak „Wampir" czy „Marzyciel". Prześledzimy historię powstania pierwszych opowiadań i utworów Reymonta, które początkowo nie spotkały się z większym zainteresowaniem. Niezniechęcony poczuciem odrzucenia i skrajnej biedy, w której przyszło mu żyć, doskonalił swój warsztat pisarski wraz z kolejnymi podróżami wokół wsi i miast, które każdorazowo poszerzały jego wyobraźnię i poczynały rozbudzać zmysł polityczny. Wreszcie, przyjrzymy się okolicznościom, które doprowadziły do stopniowego odchodzenia pisarza od realizmu, którego szczyt osiągnął w Ziemi Obiecanej czy Chłopach. Po dyskusji wyświetlony będzie film „Ziemia obiecana" (reż. Andrzej Wajda). Fragmenty pism czyta: Andrzej Ferenc W spotkaniu udział wezmą:

    3. STRACHOWSKI // HERBICH // Filozofia niemiecka, polskie dylematy

    Play Episode Listen Later Dec 4, 2024 41:06


    Czy można filozofować po polsku? Co właściwie miało miałoby to oznaczać w tak, zdawałoby się, uniwersalnej dziedzinie? Jeśli da się wytyczyć granicę między „myślą polską”, a dajmy na to „niemiecką”, to czy nie znika szansa na wzajemnie zrozumienie? I wreszcie: czy w obrębie tak rozumianej „polskości” jeden głos nie zagłusza innych?   Mogłoby się zdawać, że są to kwestie, które refleksji nad sztuką dotyczą w sposób marginalny. Ale nawet pobieżny ogląd stanowisk badawczych zdradza ukryte założenia filozoficzne stojące za każdym z nich. Wyjątkowe miejsce twórczości literackiej, nie tylko dla polskiej kultury, ale także tożsamości, które wydaje się nam oczywiste, wcale takim nie jest. Przekonanie to zawdzięczamy Maurycemu Mochnackiemu i jego uważnej lekturze Schellinga. Nie zdajemy sobie sprawy, że również sztuki wizualne widzimy przez pryzmat naszych wyobrażeń o romantycznym czy młodopolskim dramacie. A właściwie należałoby powiedzieć przez kilka dramatów, żeby wymienić „Dziady”, „Wesele” czy „Wyzwolenie”.   To tylko jeden z przykładów i tylko jedna z form obecności filozofii niemieckiej w polskiej myśli. Przez długi czas ta pierwsza była ważniejsza niż francuska. Pomimo tego że Paryż stał się stolicą imigracji, to w stronę Berlina i innych miast niemieckiego obszaru językowego spoglądali wszyscy ci, którzy szukali języka dla wyrażenia własnej odrębności. Niemczyzna bowiem – ta lingua franca naszej części świata wieku XIX – była przestrzenią wolności, a nie zniewolenia. A im bliżej początku XX stulecia tym bardziej stawała się swojska, bo dobrze przyswojona, o czym można się przekonać z pism Brzozowskiego. Innymi słowy, jesteśmy w tym samym stopniu dziedzicami Mickiewicza co Schellinga i Hegla także jeśli chodzi o nasze wyobrażenia o sztuce i jej roli.   O tym czy można „filozofować po polsku” i co oznacza to dla polskiej humanistyki rozmawiałem z dr Tomaszem Herbichem.

    2. STRACHOWSKI // KOSSOWSKA // Rzecz definicji. Sztuka około roku 1900

    Play Episode Listen Later Nov 27, 2024 76:46


    Mówiąc o zjawiskach artystycznych przełomu XIX i XX wieku zazwyczaj wymiennie używamy terminów takich jak Młoda Polska, modernizm, symbolizm, secesja czy fin de siècle wreszcie. Intuicyjnie rozpoznajemy odrębność tamtego czasu. Chcemy uchwycić jego istotę – tymże jest przecież nadawanie nazwy – ale tworzymy jedynie zarys. Nie zastanawiamy się bowiem nad pochodzeniem i znaczeniem słów. Z pozoru łatwiejsze zadanie mają badacze – dysponują przecież szeregiem precyzyjnych terminów. Ich praca przypomina wysiłki kartografa – pozwala objąć wzrokiem całość danego terenu. Ale czy nie jest to kolejne zniekształcenie? W tworzeniu mapy użyteczność ma zawsze pierwszeństwo przed szczegółowością. Pewnych rzeczy nie sposób na niej zobaczyć. Inaczej bowiem Mapa zamieniłaby się w Ruinę Mapy. Tak samo jest w przypadku twórczości artystycznej około roku 1900. Wybierając konkretny termin albo przydajemy większe znaczenie literaturze, albo sztukom wizualnym; kładziemy nacisk na ujęcia ogólnoeuropejskie lub lokalną specyfikę. Co gorsza same słowa zmieniają znaczenie, stare terminy, nawet jeśli wciąż pozostają w użyciu, funkcjonują w nowych kontekstach, pojawiają się także nowe pojęcia. Aby nie być gołosłownym wystarczy powiedzieć, że najczęściej używany na opisanie ówczesnej sztuki termin „modernizm” dziś brzmi anachronicznie, gdyż jego anglojęzyczny, a zatem dominujący odpowiednik oznacza okres późniejszy. Nie oznacza to jednak, że od świata odgradza nas mur ze słów, a jedynie to, że mimo naszych najszczerszych chęci są to nie tyle precyzyjne narzędzia, co nieforemne atrapy. O tym, jakimi terminami opisujemy sztukę końca XIX i początku XX stulecia i od kiedy oraz co kryje się za każdym z nich rozmawiał Michał Strachowski z prof. Ireną Kossowską w drugim odcinku podcastu „Bez Strachu”.

    1. MICHAŁ STRACHOWSKI // JULIUSZ GAŁKOWSKI // Wiesław Juszczak. Twórca Modernizmu

    Play Episode Listen Later Nov 20, 2024 63:16


    Dzieje sztuki piszą jej historyczki i historycy. Trudno o większy banał. Ale stwierdzenie to traci moc oczywistości, gdy przyjrzymy się własnym sądom o malarstwie, grafice czy architekturze. Mówimy o epokach i stylach artystycznych, mając przed oczami najbardziej rozpoznawalne ich przykłady, często nieświadomi, że dopiero od „niedawna” myślimy o sztuce w tych kategoriach. Z łatwością identyfikujemy dzieła wielkich mistrzów, ale nie wiemy jak niekiedy długa i trudna była ich droga na Parnas. Pewne postaci, jak Caravaggio lub Klimt, zdają się być na nim obecne od „zawsze”, a przecież po okresach sławy przychodziła niejednokrotnie wzgarda czy zapomnienie albo co gorsza – jedno i drugie. Innymi słowy, nieświadomi tego dziedziczymy wyobrażenia, które zostały ukształtowane przed nami, „przychodzimy na gotowe”.   Specjalne miejsce przypada tu tym, którzy albo jako pierwsi zajęli się jakimś tematem, albo stworzyli najbardziej przekonującą jego interpretację. Jeśli chodzi o polską sztukę około roku 1900 taką postacią był Wiesław Juszczak. Mimo upływu lat jego prace o Witoldzie Wojtkiewiczu, Janie Stanisławskim czy malarstwie modernizmu nadal uchodzą za kanoniczne. Nie są to bowiem jedynie monografie, a próby filozoficzne, których przedmiotem była sztuka, jej duchowe źródła oraz ideowe konteksty. Nic dziwnego zatem, że ten cykl podcastów rozpoczynam od jednego z najważniejszych polskich humanistów XX i XXI stulecia. A o tym, jakie było podglebie myśli Wiesława Juszczaka i jaki kształt przybrała rozmawiałem z Juliuszem Gałkowskim.

    21. HERBICH // STRACHOWSKI // W poszukiwaniu istoty nowej sztuki: Chwistek, Witkacy

    Play Episode Listen Later Nov 13, 2024 58:26


    W dwudziestym pierwszym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i Michał Strachowski rozmawiają o filozoficznych próbach odpowiedzi na pytanie o to, czym jest nowa, awangardowa sztuka, sformułowanych przez dwóch przedstawicieli polskiej kultury umysłowej, będących zarazem filozofami i artystami: Leona Chwistka oraz Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dlaczego zjawiska w sztuce z przełomu XIX i XX tak silnie wywoływały pytania filozoficzne? Co teoria wielości rzeczywistości Chwistka miała do powiedzenia o nowej sztuce? Czy da się wyznaczyć jakieś związki między malarstwem Witkacego a jego katastrofizmem? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcast

    20. HERBICH // HOFFMANN-PIOTROWSKA // Adam Mickiewicz: duch i czyn

    Play Episode Listen Later Nov 6, 2024 47:47


    W dwudziestym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i prof. Ewa Hoffmann-Piotrowska rozmawiają o dyskursie na temat filozofii i niektórych zagadnień filozoficznych rozwijanych przez Adama Mickiewicza. Dlaczego Mickiewicz sceptycznie odnosił się do filozofii, co miał jej do zarzucenia? Czym różniła się jego zdaniem koncepcja ducha wyrażona w filozofii niemieckiej od tej, która jest charakterystyczna dla ludów słowiańskich? Jak należy rozumieć Mickiewiczowski mesjanizm? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    19. HERBICH // STAWROWSKI // Józef Tischner: sokratejska droga filozofii

    Play Episode Listen Later Oct 30, 2024 65:58


    W dziewiętnastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i prof. Zbigniew Stawrowski rozmawiają o poglądach filozoficznych Józefa Tischnera. Dlaczego Tischner odwrócił się od tomizmu i zwrócił się ku filozofii współczesnej? Jak rozumiał on wolność, pracę ludzką i solidarność? Czym jest filozofia dramatu? Na te między innymi pytania rozmówcy szukają odpowiedzi. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    18. HERBICH // DZIOBKOWSKI // Jan Łukasiewicz: filozofia i logika

    Play Episode Listen Later Oct 23, 2024 37:30


    W osiemnastym odcinku podcastu "Filozofować po polsku" dr Tomasz Herbich i prof. Bogdan Dziobkowski rozmawiają o poglądach filozoficznych Jana Łukasiewicza. Rozmówcy zastanawiają się między innymi nad tym, jak Łukasiewicz postrzegał relacje między filozofią a logiką formalną, jakiej reformy chciał dla filozofii, a także nad jego stosunkiem do spuścizny Arystotelesa oraz jego poglądami na temat roli elementów konstrukcyjnych w nauce. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    17. HERBICH // BROŻEK // Poglądy filozoficzne Kazimierza Twardowskiego

    Play Episode Listen Later Oct 16, 2024 88:39


    W siedemnastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich i prof. Anna Brożek koncentrują się na poglądach filozoficznych Kazimierza Twardowskiego. W tym ostatnim odcinku poświęconym założycielowi Szkoły Lwowsko-Warszawskiej rozmówcy zastanawiają się między innymi nad tym, jak postrzegał on różnicę między treścią a przedmiotem przedstawienia oraz czynnościami a wytworami. Dyskutują także o jego poglądach na temat prawdy, istoty pojęć czy wolności woli, a także o znaczeniu, jakie nadawał postulatowi etyki niezależnej. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    „Reymont-pisarz”. Pierwszy dzień VIII Festiwalu Teologii Politycznej

    Play Episode Listen Later Oct 14, 2024 60:21


    Rejestracja na kolejne spotkania festiwalu: https://teologiapolityczna.pl/rejestracja-na-viii-festiwal-teologii-politycznej-9-11-16-24-pazdziernika Rytm pór roku i zgiełk wielkiego miasta przemysłowego, mrok okultystycznych seansów i tłum wiernych pielgrzymów: czegokolwiek dotknęło pióro Reymonta, wydobywało zeń esencję. W czym tkwił sekret sztuki prozatorskiej autora „Ziemi obiecanej”? Jakie były jego literackie inspiracje? Jak wyglądały początki jego pisarskiej kariery? Między innymi na te pytania starali się odpowiedzieć uczestnicy spotkania inaugurującego VIII Festiwal Teologii Politycznej. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    16. HERBICH // BROŻEK // Teksty programowe Kazimierza Twardowskiego

    Play Episode Listen Later Oct 9, 2024 36:21


    W szesnastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku" dr Tomasz Herbich kontynuuje rozmowę z prof. Anną Brożek na temat Kazimierza Twardowskiego. Uczestnicy rozmowy koncentrują się na tekstach programowych Kazimierza Twardowskiego, które określiły profil założonej przez niego szkoły. Zastanawiają się między innymi nad tym, czy u podstaw Szkoły Lwowsko-Warszawskiej leżał pewien projekt stworzenia polskiej filozofii narodowej, a także o jasności stylu filozoficznego oraz zastrzeżeniach Twardowskiego zgłaszanych wobec nadużywania metod formalnych w filozofii. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    15. HERBICH // BROŻEK // Kazimierz Twardowski i początki Szkoły Lwowsko-Warszawskiej

    Play Episode Listen Later Oct 2, 2024 51:03


    W piętnastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z prof. Anną Brożek o Kazimierzu Twardowskim i początku Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. W tym pierwszym z cyklu nagrań o Twardowskim uczestnicy rozmowy koncentrują się najpierw na latach wiedeńskiej edukacji przyszłego założyciela Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, później zaś rozmawiają o tym, czego i jak uczył Twardowski w założonej przez siebie szkole. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    14. HERBICH // MAZUREK // Witacy: Tajemnica Istnienia i samobójstwo filozofii

    Play Episode Listen Later Sep 25, 2024 53:17


    W czternastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z prof. Sławomirem Mazurkiem (Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk) o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu. Uczestnicy rozmowy koncentrują się na jego poglądach na temat filozofii, niepokoju metafizycznego znajdującego się u źródeł nie tylko filozofii, lecz także sztuki i religii, a także – na procesie zaniku uczuć metafizycznych. Pytają o to, czym jest jedność w wielości, dlaczego upadek kultury jest nieuchronny, a także o aktualność diagnoz Witkacego. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    13. HERBICH // STRACHOWSKI // Wyspiański. Filozofować poprzez sztukę

    Play Episode Listen Later Sep 18, 2024 52:24


    W powszechnym odbiorze Stanisław Wyspiański jest przede wszystkim autorem „Wesela” i twórcą pastelowych portretów dzieci. Z kolei badacze literatury i teatru rozpoznali w nim wielkiego odnowiciela polskiej i światowej sceny. Ale jest jeszcze inny Wyspiański, po trosze „zapomniany”, a po trosze „przyćmiony” przez Wyspiańskiego–pisarza, artysta wizualny rywalizujący ze swoimi współczesnymi – głównie Wiedeńczykami – i podejmujący refleksję o źródłach kultury, o historii i nowoczesności. I właśnie o tym jak filozofuje się przez sztukę i co z tego wynika dla nas dziś porozmawiamy w dzisiejszym odcinku naszego podcastu. W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań. https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    12. HERBICH // RZEWUSKI // Filozofia polska w XVI wieku

    Play Episode Listen Later Sep 11, 2024 41:17


    W dwunastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z dr. Pawłem Rzewuskim o filozofii polskiego renesansu. Rozmówcy omawiają jej źródła, osiągnięcia, prognozy zrealizowane i niezrealizowane, śledzą jej losy w kolejnych stuleciach, rozważają kluczowe pojęcia, poszukują aspektów nowatorskich, godnych przypomnienia i aktualizacji. Złoty wiek kultury polskiej postrzegamy najczęściej przez pryzmat twórczości wielkich poetów tego czasu. Warto jednak przypomnieć, że rozwinęła się wówczas oryginalna, rodzima filozofia polityki. Do jakich źródeł nawiązywała? Jakie nurty ideowe napędzały ówczesne polemiki? Dlaczego wreszcie – w okresie, gdy polska państwowość i kultura zdawały się rozkwitać – tak często pojawiają się u myślicieli tony kasandryczne? W cyklu podcastów „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań. https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    11. HERBICH // WOLAK // Stanisław Orzechowski: o naprawie i upadku Rzeczypospolitej

    Play Episode Listen Later Sep 4, 2024 52:43


    W jedenastym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z dr. Jakubem Wolakiem (Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk) o Stanisławie Orzechowskim. Uczestnicy rozmowy zastanawiają się między innymi nad problemami z identyfikacją pozycji ideowej tego wybitnego polskiego pisarza szesnastowiecznego, a także nad jego złożoną tożsamością. Aby być wolni, musimy mieć własne myśli. Samodzielna tradycja filozoficzna – jako jedna z kluczowych części polskiej kultury umysłowej – przyczynia się do ich kształtowania. W cyklu podcastów Filozofować po polsku dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    5. CICHOCKI // Stauffenberg zamiast odszkodowań dla Polski

    Play Episode Listen Later Aug 28, 2024 60:26


    Kierunki niemieckiej polityki historycznej wobec Polski wyznaczył kanclerz Helmut Kohl. Jego polityka została oparta na czterech głównych założeniach: fakty historyczne mają służyć interesom politycznym zjednoczonych Niemiec; priorytetem w relacjach z Polską jest załatwienie listy spraw niemieckich; należy eksponować przede wszystkim historię „dobrych Niemiec” (podkreślenie roli „niemieckiego ruchu oporu” i zamachu na Hitlera); wreszcie: pojednanie w relacjach polsko-niemieckich ma dokonać się bez zadośćuczynienia i odszkodowań dla polskich ofiar. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    4. CICHOCKI // KARŁOWICZ // Czy tragiczność w polityce skazuje nas na fatum? Filozofia polityczna a pojednanie

    Play Episode Listen Later Aug 21, 2024 42:35


    Marek Cichocki i Dariusz Karłowicz rozmawiają czym jest tragiczność w polityce, polityka historyczna i czy pojednanie jest możliwe we wspólnocie politycznej. Eumenidy Ajschylosa to jeden z najważniejszych tekstów, w których filozofia polityczna wyjaśnia czym dla wspólnoty politycznej jest zbrodnia, kara i sprawiedliwość. Podobne pytania zadawali Sofokles i Eurypides. Czy można uwolnić ludzi od ciężaru popełnionych zbrodni w przeszłości w imię przyszłości? Czy można żyć bez sprawiedliwości? Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    3. CICHOCKI // NOWAK // Szekspir a polityka historyczna. Pojednanie czy gruba kreska?

    Play Episode Listen Later Aug 14, 2024 43:30


    Marek Cichocki i Piotr Nowak rozmawiają o tym, jak Szekspir w dramacie „Burza” opisał pojednanie jako problem polityczny. W przedstawionym w sztuce świecie bez Boga zagadnienia takie jak polityka historyczna, polityka pamięci czy polityka symboli mogą okazać się podobne do ich współczesnych nam wcieleń, takich jak chociażby słynna „gruba kreska” Tadeusza Mazowieckiego… Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    nowak boga polityka serdecznie szekspir pojednanie piotr nowak
    Gałkowski // Karłowicz // Komentarz do otwarcia igrzysk olimpijskich

    Play Episode Listen Later Aug 9, 2024 29:40


    Reakcją powinna być ogromna determinacja w tworzeniu kultury katolickiej i chrześcijańskiej. Nie unikniemy możliwości drwienia i obrażania naszej wiary; jednak zupełnie inaczej traktowalibyśmy tego typu wykorzystanie tematu ostatniej wieczerzy, gdyby jego wybitnych realizacji były w kulturze dziesiątki – mówił Dariusz Karłowicz w rozmowie z Juliuszem Gałkowskim. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    2. CICHOCKI // GAWIN // Czy pojednanie wyklucza patriotyzm? Historia krytyczna

    Play Episode Listen Later Aug 7, 2024 43:18


    Marek Cichocki i Dariusz Gawin rozmawiają o tym, na jakich założeniach oparta została historia krytyczna, tak jak przedstawiali ją Jan Józef Lipski czy Jan Błoński. Co wspólnego ma z nią pojednanie i polityka historyczna? Czy Polacy i Niemcy lepiej rozumieją dzięki niej przeszłość? Co łączy a co dzieli pojednanie, patriotyzm, pamięć i odpowiedzialność? Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty fot. Krzysztof Gieraltowski / Forum

    1. CICHOCKI // Helmut Kohl – Krzyżowa, 1989. Niemcy i polityka historyczna

    Play Episode Listen Later Jul 31, 2024 53:07


    Marek Cichocki przedstawia kontekst spotkania Helmuta Kohla i Tadeusza Mazowieckiego w Krzyżowej w 1989. Wizyta Kohla w Polsce związana była z takimi wydarzeniami jak upadek muru berlińskiego, pojednanie i spór, czy Góra św. Anny jest właściwym miejscem, w którym Niemcy i Polacy mogą organizować spotkanie pod hasłem pojednania czy wspólnej polityki pamięci. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań:https://teologiapolityczna.pl/podcasty fot. Sepp Spiegel/Ropi / Zuma Press / Forum

    10. HERBICH // DZIAŁOSZYŃSKI // Bronisław Baczko

    Play Episode Listen Later Jul 24, 2024 37:19


    W ostatnim odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z dr. Bartoszem Działoszyńskim o Bronisławie Baczce. Uczestnicy rozmowy zastanawiają się między innymi nad obrazem Oświecenia, jaki wyłania się z jego pism. Wspólnie pytają o to, czym dla Baczki była alienacja oraz jak rozumiał on pojęcie kryptoproblemów, a także - kim jest człowiek konkretny, ku któremu się kierował. Aby być wolni, musimy mieć własne myśli. Samodzielna tradycja filozoficzna – jako jedna z kluczowych części polskiej kultury umysłowej – przyczynia się do ich kształtowania. W cyklu podcastów Filozofować po polsku dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    9. HERBICH // GRAD // Leszek Kołakowski: nieodzowność mitu

    Play Episode Listen Later Jul 17, 2024 47:18


    W dziewiątym odcinku podcastu "Filozofować po polsku" dr Tomasz Herbich rozmawia z dr. Pawłem Gradem o Leszku Kołakowskim. Uczestnicy rozmowy koncentrują się na ewolucji ideowej Kołakowskiego: przechodzą wraz z nim drogę wiodącą od jego prac pisanych bezpośrednio po przełomie 1956 roku, przez "Obecność mitu", aż do dzieł emigracyjnych. Zastanawiają się między innymi nad humanistyczną wymową jego dzieł oraz nad wzrastającą rolą religii w jego (świeckim przecież) myśleniu. Aby być wolni, musimy mieć własne myśli. Samodzielna tradycja filozoficzna – jako jedna z kluczowych części polskiej kultury umysłowej – przyczynia się do ich kształtowania. W cyklu podcastów Filozofować po polsku dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań: https://teologiapolityczna.pl/podcasty

    8. HERBICH // DOBIESZEWSKI // Andrzej Walicki: w kręgu historii idei

    Play Episode Listen Later Jul 10, 2024 79:11


    W ósmym odcinku podcastu „Filozofować po polsku” dr Tomasz Herbich rozmawia z prof. Januszem Dobieszewskim o Andrzeju Walickim. Uczestnicy rozmowy mówią między innymi o tym, jak Walicki postrzegał historię idei oraz jaka relacja daje się wyznaczyć między badaniami z zakresu historii idei a filozofią, a także o biografii intelektualnej Walickiego i źródłach jego zainteresowań rosjoznawczych. Aby być wolni, musimy mieć własne myśli. Samodzielna tradycja filozoficzna – jako jedna z kluczowych części polskiej kultury umysłowej – przyczynia się do ich kształtowania. W cyklu podcastów Filozofować po polsku dr Tomasz Herbich wspólnie z zaproszonymi gośćmi będzie przyglądał się wybranym wątkom oraz postaciom tworzącym polską tradycję filozoficzną. Celem podcastu jest nie tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie, co oryginalnego wniosła do historii myśli filozoficznej polska filozofia, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na to, w jaki sposób myśliciele polscy reagowali na wyzwania dziejowe, kulturowe i cywilizacyjne, przed którymi stali oni oraz ich ojczyzna. Tomasz Herbich wraz z zaproszonymi gośćmi porozmawia o poglądach filozoficznych autorów z różnych epok rozwoju naszej kultury umysłowej. Pojawią się wśród tych filozofów między innymi Stanisław Orzechowski, Piotr Skarga, Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Maurycy Mochnacki, August Cieszkowski, Stanisław Brzozowski, Edward Abramowski, Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Roman Ingarden, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Leszek Kołakowski, Andrzej Walicki i wielu innych. Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach. Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej? Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.

    Claim Rozmawiamy, czyli kultura i filozofia w Teologii Politycznej

    In order to claim this podcast we'll send an email to with a verification link. Simply click the link and you will be able to edit tags, request a refresh, and other features to take control of your podcast page!

    Claim Cancel