Podcasts about czesi

Czesi i Polacy zostawili podobne ślady w kosmosie. Vladimir Remek i Zbigniew Hermaszewski na orbitę polecieli w odstępie kilku miesięcy, w ramach tego samego, realizowanego pod egidą ZSRR programu Interkosmos.W amerykańskiej NASA było trzech astronautów o czeskich i trzech o polskich korzeniach. A teraz, gdy Sławosz Uznański-Wiśniewski czeka na sprzyjające warunki dla startu w ramach misji ESA, do swojej - również w barwach Europejskiej Agencji Kosmicznej, szykuje się powoli Aleš Svoboda.W tym odcinku, o numerze 79, opowiadam bliżej o wszystkich czeskich śladach w kosmosie. Jest więc o tym, co Remek zabrał ze sobą na stację Wostok i gdzie można znaleźć jego pomnik. Jest też o dwóch potomkach czeskim emigrantów, z których jeden cudem z księżyca wrócił a drugi jako ostatni na nim stanął. I o jeszcze jednym astronaucie, który razem z Rosjanami przygotowywał grunt pod budowę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wracam też do gwiezdnych podróży krecika, najpopularniejszej ponoć w przestrzeni kosmicznej symfonii i tego, co z lotami na orbitę miał wspólnego młody czeski Żyd, zamordowany przez Niemców w Auschwitz.O jednej tylko rzeczy, chociaż miałem ją w planach - zapomniałem, nie ma niestety w odcinku ani słowa o fenomenalnej czeskiej komedii KOSMO, opowiadającej o współczesnej, sponsorowanej przez hodowcę drobiu czeskiej misji na księżyc.Obiecuję ten wątek rozwinąć przy innej okazji. ***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Dominik, Grzegorz, Marek i dwóch PiotrówBardzo Wam dziękuję

Cześć. Właśnie mija 80 lat od momentu, gdy Polska i Czechosłowacja znalazły się o krok od wojny. Kością niezgody były tereny przygraniczne, do których pretensje zgłaszały oba państwa – przede wszystkim Zaolzie, a także okolice Raciborza i Głubczyc. Żadna ze stron nie zamierzała ustąpić. Na spornym terytorium pojawiły się oddziały obu armii, a sytuacja stawała się coraz bardziej napięta. Wiele wskazywało na to, że konflikt zbrojny jest tylko kwestią czasu. Wtedy jednak interweniował Kreml. Dla Stalina otwarta wojna między państwami, nad którymi Związek Radziecki zamierzał właśnie przejąć pełną kontrolę, byłaby poważnym kłopotem. Blok Wschodni miał być przecież wzorem bratniej współpracy i jedności, a nie areną narodowych konfliktów. Wojnę między „sojuszniczymi” krajami trudno byłoby pogodzić z propagandowym przekazem o wspólnocie ludów.Moskwa zareagowała natychmiast. Do Warszawy i Pragi wysłano jednoznaczne komunikaty – napięcie musiało zostać wygaszone. Kulisy tej presji i przebieg tamtego kryzysu szczegółowo omawiam w dzisiejszym odcinku. Co ciekawe – przez całe dekady w krajach Bloku Wschodniego nie wolno było mówić o tym sporze. Cenzura skutecznie blokowała wszelkie informacje na temat niedoszłej wojny o Zaolzie w 1945 roku.

Kim naprawdę był Jan Nepomucen? Święty, który stał się jednym z najważniejszych symboli barokowych Czech i jednym z najbardziej "eksportowych" świętych Europy, to... w znacznej mierze wytwór propagandzistów kontrreformacji.Jego legenda — o męczeństwie za tajemnicę spowiedzi, wierze i lojalności wobec Kościoła — w rzeczywistości narodziła się wiele dekad po jego śmierci. Bo Nepomucen, owszem, zmarł gwałtowną śmiercią pod koniec XIV wieku. Tyle, że zmarł z powodu politycznych sporów trony i ołtarza, nie obrony sakramentu. W tym odcinku Czechostacji opowiadam o procesie budowania jednej z największych mistyfikacji religijnych Europy Środkowej. Od brutalnych realiów średniowiecznej polityki i dramatycznej śmierci w nurtach Wełtawy, przez barokowy triumf Kościoła i podporządkowanie sztuki celom propagandy, aż po światową ekspansję kultu Nepomucena. Usłyszycie o tym, jak jezuici uczynili z Nepomuka patrona spowiedników i strażnika mostów od Pragi po Filipiny, i jak stał się orężem w walce z czeskim protestantyzmem.A potem kolejni jezuici rozpoczęli także proces ostatecznej dekonstrukcji tej legendy. Dokończyli go zaś bohaterowie czeskiego odrodzenia narodowego — historycy, intelektualiści i politycy — obnażając prawdziwe źródła tej opowieści stwierdzili wprost: Nepomucen to produkt politycznej potrzeby Habsburgów i Kościoła, mający zastąpić w czeskiej świadomości Jana Husa.Co ciekawe, nawet Kościół z czasem zaakceptował nową, prawdziwą wersję historii — w czasach współczesnych kładąc większy nacisk na duchowe przesłanie Nepomucena, niż na obalony naukowo, w badaniach antropologicznych, cud zachowanego języka. Nepomucen, choć historycznie zdemaskowany, pozostał w krajobrazie Czech.Jego figury — dawniej triumfalne symbole kontrreformacji — dziś stały się elementem ludowego pejzażu, z którym Czesi są związani emocjonalnie i estetycznie. Z patrona walki wyznaniowej stał się patronem turystów, wiernych i wszystkich tych, którzy po prostu... lubią dotknąć płaskorzeźby i wrócić do Pragi.W opowieści o Nepomuku odwołuję się do wcześniejszych odcinków Czechostacji:O czeskim odrodzeniu narodowymO Janie ŻiżceO czeskim ateizmieO Wacławie IV-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Bartosz, Jakub, Krzysiek i ZuzaBardzo Wam dziękuję

Czy można uznać, że Vaclav Havel to czeski odpowiednik Lecha Wałęsy? A Vaclav Klaus Leszka Balcerowicza? Czy czeska lewica, nim prawie zupełnie zniknęła, miała coś wspólnego z polskimi postkomunistami? I gdzie byłby polski PPS, gdyby właśnie postkomuniści nie opanowali swojej części sceny politycznej.O tej i innych kwestiach rozmawiam w najnowszym, 72-gim odcinku Czechostacji z dr Janem Škvrňákiem. Do tej pory Janek - historyk średniowiecza, gościł w Czechach kilkukrotnie, opowiadając właśnie o wydarzeniach i postaciach sprzed ponad pół tysiąca lat. Tym razem jednak pochyliliśmy się nad współczesnością, wychodząc od książki, którą opublikował właśnie w Czechach - "Polsko na rozcestí" - Polska na rozdrożu". To obraz ostatnich czterech dekad politycznych przemian nad Wisłą, widziany oczami czeskiego autora. Książka jest tylko po czesku, ale jeśli ktoś czyta w tym języku, to wiem, że kupić ją można na pewno w księgarni Czeskie Klimaty.O samej książce rozmawiamy jednak raczej niewiele. W pewnym sensie dzisiejsza rozmowa jest kontynuacją tej sprzed tygodnia, tyle, ze wówczas z Pavlem Trojanem opowiadaliśmy o tym, w czym Czesi są podobni do Polaków a czym się różnią. Tym razem, wg tego samego schematu - zestawiamy życie polityczne obu krajów, od początku lat 80-tych do współczesności.-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:dwóch Bartków, Karina, Kateřina, Krystian, Marcin, Marek, Mirosław i PrzemysławBardzo Wam dziękuję

W dzisiejszej audycji mówimy o sejmowym exposé szefa MSZ Radosława Sikorskiego, a także o rozmowach pokojowych w Londynie, które odbyły się w obniżonej randze, bez szefów dyplomacji USA, Francji i Niemiec. Staramy się odpowiedzieć na pytanie: dlaczego Czesi coraz chętniej uczą się polskiego? Naszym gościem jest Draginia Nadażdin, dyrektorka biura organizacji „Lekarze bez Granic” w Polsce, z którą rozmawiamy o raporcie Barometr Humanitarny.

Tacy sami? Zupełnie różni? A może, jak to zwykle bywa, ani tak ani tak. W tym odcinku, razem z Pavlem Trojanem - który promuje w Czechach turystycznie Polskę zastanawiamy się nad tym, czy Polacy różnią się od Czechów a jeśli - to czym. Jest więc i podejściu do stroju, czy szerzej - wyglądu.O kulturze pracy i stosunku do hierarchii, o narzekaniu, prywatności, poczuciu humoru i całym mnóstwie innych oczywistych i mniej oczywistych spraw. Jest też - w podsumowaniu - próba stworzenia osoby idealnej - o najbardziej pożądanych cechach ze strony obu narodów. Osoby o wrażliwych uszach ostrzegam - w rozmowie pada kilka, wynikających z kontekstu sytuacyjnego, grubszych słów ;)Słuchaczom którzy nie znają jeszcze Czechostacji polecam zaś dwie wcześniejsze, nieco podobne z charakteru, rozmowy z Pavlem Trojanem:O czeskiej kuchniO odkrywaniu przez Czechów PolskiAha - grafika na okładce jest moją przeróbką grafiki wygenerowanej przez AI i zamieszczonej w mediach społecznościowych; osoby która poleciła algorytmom wykonanie tego obrazka - kolejnego z całkiem długiej serii - ustalić mi się nie udało.-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydował się na to:MarcinBardzo Ci dziękuję

Kapitał ma narodowość – zwłaszcza w mediach. Ani Polacy, ani Czesi czy Słowacy nie chcą, aby zagraniczni inwestorzy i spółki kontrolowały ich opiniotwórcze media. O wpływie algorytmów, sztucznej inteligencji i big techów na internet, dynamicznym rozwoju turystyki, ostatnich transakcjach M&A oraz kluczowych decyzjach biznesowych Wirtualnej Polski rozmawiamy z Michałem Brańskim, CSO WP Holding.Ostatnie tygodnie przyniosły szereg spekulacji na temat możliwych zmian właścicielskich w TVN. Ostatecznie telewizja pozostanie w rękach Warner Bros., ale dyskusja o narodowości kapitału w gospodarce – szczególnie w sektorze medialnym – tylko się nasiliła. Równolegle na rynek medialny oddziałują inne siły, jak zmiany technologiczne związane ze sztuczną inteligencją i algorytmizacją, które coraz mocniej wpływają na to, co widzimy i słyszymy.O wpływie tych zmian na biznes Wirtualnej Polski, doświadczeniach w obszarze M&A, roli i perspektywach segmentu związanego z turystyką oraz trendach w e-commerce rozmawiamy w kolejnym odcinku podcastu Procent Składany z Michałem Brańskim – CSO, głównym akcjonariuszem i współzałożycielem WP Holding. 01:20 – Czym zajmuje się Michał Brański? 04:30 – Najważniejsze decyzje strategiczne w historii WP Holding 10:50 – Co współpraca z funduszem Private Equity dała Wirtualnej Polsce 13:30 – Co decyduje o tym, czy M&A kończy się sukcesem? 18:30 – Biznes turystyczny i jego znaczenie dla WP 25:40 – Kapitał ma narodowość na rynku medialnym 30:30 – Specyfika polskiego rynku medialnego 37:30 – Wpływ algorytmów na rynek medialny 45:00 – Siła Google'a i Facebooka na rynku medialnym 54:30 – Perspektywy łączenia telewizji i portali horyzontalnych 01:03:00 – Trendy na rynku technologicznym i geopolitycznym 01:07:30 – Przyszłość edukacji

W tym wydaniu: amerykańskie cła szansą dla polskich producentów; retrospektywy i wystawy w Roku Wojciecha Jerzego Hasa; Czesi coraz chętniej uczą się języka polskiego; oraz spotkanie z Iwoną Romaniak, prezeską Fundacji Bratnia Dusza. Zapraszamy do słuchania!  

Czesi to mali Niemcy a tak naprawdę, to Czechy - jako samodzielne państwo, nigdy nie istniały - wbrew pozorom nie jest to wcale, wśród Polaków, taka rzadka opinia.W odcinku nr 69 nie podejmuję z nią polemiki, miałoby to równie wiele sensu jak przekonywanie Płaskoziemca co tego, że Ziemia jednak płaska nie jest.Razem z prof. Karoliną Ćwiek-Rogalską z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk przyglądamy się relacjom Czech z sąsiadem, czy raczej z sąsiadami, na przestrzeni ponad tysiąca lat.Nie ma w tej rozmowie prostych i jednoznacznych odpowiedzi - już sama definicja Niemca, tak jak rozumie się ją współcześnie, w historii Czech nie ma wielkiego sensu. Nie sprawdzają się też współczesne analogie do różnego rodzaju historycznych bytów politycznych czy idei.Sama materia zagadnienia jest wyjątkowo zagmatwana, ale przez to niezwykle ciekawa. Rozmawiamy więc i o Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego i o Habsburgach.I o tym, dlaczego dla Niemców w XIX wieku Jan Żiżka był bohaterem. Oraz w opozycji do czego, kopiując to równocześnie, powstawała nowoczesna czeska kultura.-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Krzysztof, Lech, Lidia i NataliaBardzo Wam dziękuję

Dziś rozmawiamy o Czechach i o współpracy z Czechami. Powstaje pytanie, czy rzeczywiście o tych naszych sąsiadach zza południowej granicy tak dużo wiemy, jakbyśmy chcieli albo nawet jakbyśmy potrzebowali, współpracując razem w biznesie. Jestem zachwycona faktem, że mogę rozmawiać na ten temat z Dominiką Szymańską-Kubalec, która poznała Czechów od podszewki, doświadczyła ich na własnej skórze i na dodatek nadal się na to świadomie decyduje.Czego dowiesz się z tego odcinka:Co Czesi myślą o PolakachCo to takiego „Pepiki”?Co wspólnego mają ze sobą Polacy i Czesi?Co nas może zaskoczyć we współpracy z CzechamiCzeskie podejście do konfliktówRole kobiet i mężczyzn w życiu prywatnym i w biznesieWpis blogowy do tego odcinka znajdziesz na stronie: www.okrokdoprzodu.pl/090Gdy będziesz słuchać tego odcinka, pomyśl o osobie, która też wysłuchałaby go z korzyścią dla siebie lub swojego zespołu i podziel się linkiem do nagrania.Przyjemności ze słuchania życzy Monika Chutnik.Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do newslettera: www.okrokdoprzodu.pl/newsletter

Blisko 800 zabitych i zaginionych, tysiące zburzonych i uszkodzonych budynków, wymazane z mapy miasta zabytki - to bilans amerykańskiego nalotu na okupowaną przez Niemców Pragę, do którego doszło w walentynki 1945 roku.Sami Amerykanie tłumaczą, że 60 latających fortec zbombardowało centrum miasta przez pomyłkę. Pomyłka byłaby dość spora - dowódca dwóch grup bombowych USAAF uznał, że Praga to odległe o 150 km Drezno.Te amerykańskie wyjaśnienia nie wszystkich historyków jednak przekonują a sama pamięć o tragicznym nalocie wciąż jest w czeskiej stolicy żywa.Nalotów na Pragę było więcej - w przypadku kolejnych celowały już one w wykorzystywany przez okupanta przemysł. Celowały i trafiały mniej więcej; podczas nalotu na fabryczne dzielnice Libeń i Vysoczany zginęło kolejne pół tysiąca osób, w większości mieszkańców przyległych do fabryk domów.Alianci bombardowali też, z podobną precyzję, główne miasto Moraw - Brno; tam liczba ofiar również szła - jak się to po czesku mówi, w wyższe setki - to zresztą jedyne bombardowania okupowanych czeskich miasta, za które po wojnie rząd Stanów Zjednoczonych przeprosił.Najwięcej alianckich, w tym wypadku również brytyjskich bomb, spadło jednak na Pilzno, bombardowane w ciągu całej wojny kilkanaście razy. Tu też miał miejsce najbardziej chyba krwawy nalot, kiedy to pod koniec wojny Brytyjczycy zrównali z ziemią wypełniony uchodźcami dworzec kolejowy.Równocześnie jednak to właśnie podczas kolejnego bombardowania Pilzna alianci zdecydowali się na bezprecedensowy krok - narażając własne załogi, podali mieszkańcom przez radio miejsce i czas kolejnego bombardowania.W odcinku znajdują się dwa drobne błędy rzeczowe, za które przepraszam - w przypadku nalotu walentynkowego na Pragę ostatnim punktem orientacyjnym dla bombowców było nie saksońskie Chemnitz a Zwickau; Chemnitz miał być jednym z celów zapasowych. O szczęściu z Kokury opowiadają zaś nie Samotni, których oczywiście nie nakręcił Zelenka, tylko Ondříček, ale Guzikowcy Zelenki właśnieW dzisiejszej opowieści odwołuję się też do kilku wcześniejszych odcinków Czechostacji, w mniejszym lub większym stopniu z nią związanych. Tutaj znajdziecie bezpośrednie odsyłacze:Czeskie legendyCesarz Karol IVZamach na protektora Czech i MorawPowstanie PraskieFranz Kafka-------------------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Damian, Kamil i MarcinBardzo Wam dziękuję

O tych dwóch walutach zawsze warto! Razem i osobno. Czy dolar będzie drożał, czy to raczej złoty powinien być mocniejszy? W piątek 7 lutego 2025 r. Rafał Bogusławski i Robert Stanilewicz zbierają dolarowo-złotowe sygnały. Kiedy pojawią się w Polsce cięcia stóp? Anglicy i Czesi tną, a prof. Adam Glapiński każe czekać na marcową projekcję. Tymczasem WIG-i w górę i w górę Diagnostyka. Wreszcie udany debiut na warszawskim parkiecie.  W Niemczech produkcja fatalnie, ale zamówienia rosną ponad miarę. Czy będzie lepiej? W Indiach było bardzo dobrze, ale teraz zagraniczny kapitał odpływa z Mumbaju. Jak długo potrwa taki stan i jakie wnioski można z tej sytuacji wyciągnąć? Zapraszamy!!  

Gdyby wnioskować wyłącznie na podstawie tego, co grają największe czeskie stacje radiowe, to można by dojść do wniosku, że nad Wełtawą mieszkają sami uczniowie inżyniera Mamonia z Rejsu. Czyli ludzie, którym podobają się tylko takie piosenki, które już słyszeli. Radiowe playlisty bowiem sprawiają wrażenie takich samych od 10, 20 a może i trzydziestu lat.Jak przekonuje mój dzisiejszy rozmówca - Piotr Klijewski, autor facebookowego profilu Czeskie Nutki, taki obraz nie będzie jednak obrazem pełnym. Bo owszem - Czesi od trzydziestu lat zachwycają się hardrockowym Kabatem, owszem - od sześćdziesięciu lat słuchają wciąż będącej w doskonałej formie Heleny Vondráčkovej. Ale wielu rzeczy, które są od dawna bardzo popularne, w radiu raczej nie usłyszymy. Albo nie w każdym i nie w adekwatnej do liczby fanów ilości.Wciąż też powstaje mnóstwo nowych, czasem bardzo oryginalnych rzeczy. W rozmowie jest też o czeskim fenomenie - coverach, często, czy nawet zazwyczaj, popularniejszych od obcojęzycznych oryginałów, często, czy nawet zazwyczaj, w warstwie tekstowej nie mających z nimi wiele wspólnego.Wyjaśniamy też czym jest písničkářství i o co chodzi w dyskusjach wokół Nohavicy i kim i czym jest Pokáč. I dlaczego za odpowiednik discopolo można w Czechach uznać country, które, jak dziwnie by to nie brzmiało, ma dla wielu ludzi status ludowej muzyki. I skąd się w ogóle ta miłość do kowbojskiego grania nad Wełtawą wzięła. I że czescy wykonawcy z gatunku tych naprawdę ciężkich brzmień, bardzo zresztą w świecie znani, nie śpiewają o szatanie, armagedonie czy masowych mordercach, ale o... kupie. Rozmowy, ze względu na prawa autorskie, nie ilustrujemy utworami. Ale Piotr przygotował dla Was specjalną, przekrojową playlistę, którą znajdziecie tutaj.W rozmowie wspomina też o playliscie przygotowanej z okazji prezydencji Czech w UE.A tu znajdziecie imponującą listę czeskich coverów, chociaż nie dam sobie ręki uciąć, że to wszystkie ;)***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Ewa, Dorota i MałgorzataBardzo dziękuję

Pod koniec 2024 roku w rozkładzie kolejowym w Polsce i Czechach pojawiło się nowe połączenie - kursujący z Pragi do Gdyni pociąg Baltic Express. Jeździ cztery razy dziennie łacząc stolicę Czech m.in. w Wrocławiem, Poznaniem czy Bydgoszczą.O pociągu tym było po obu stronach granicy stosunkowo głośno, głównie w kontekście coraz większego zainteresowania Czechów Polską i wybrzeżem Bałtyku. Ale rzadko kto wspominał o tym, że Baltic Express kursuje w obie strony. I tak jak łatwiej dojechać Czechom do Polski tak i Polakom łatwiej dotrzeć do Czech.57 odcinek mógłby się więc nazywać Pardubice Express - bo to głównie przez tereny tego województwa pociąg jedzie. Jedzie i zatrzymuje się w kilku całkiem ciekawych miejscach. Razem z Tomášem Zukalem z Czech Turismu stworzyliśmy więc coś na kształt podcastowego przewodnika. Rozmowa bowiem dotyczy tego co w miejscowościach gdzie pociąg staje i ich okolicy można zobaczyć.Jest więc trochę o przedwojennych umocnieniach w Górach Orlickich i o tym gdzie w masywie Śnieżnika jeździć na nartach. Co można zobaczyć w Litomyšli a co w Kutnej Horze. I o tym, że Pardubice słyną nie tylko z legendarnego, najtrudniejszego wyścigu konnego na świecie, ale też np. z unikatowego pod względem architektonicznym krematorium.Oraz o całym mnóstwie innych miast, miasteczek, ciekawych miejsc i związanych z nimi historii.Odcinek nieco nawiązuje na poprzednią rozmowę z Tomášem:Czechy to nie tylko Praga. Niesztampowy poradnik turystycznyNie ma w nim natomiast prawie niczego o samej Pradze, w której Baltic Express zaczyna bądź kończy bieg. O tym mieście, w rozmowie z Mariuszem Suroszem, możecie posłuchać dwóch rozmów:Praga, serce Czech. Poradnik nie tylko turystyczny. Część I Praga, stolica czeska. Poradnik dygresyjny nie tylko turystyczny. Część IIA o tym, jak Czesi pokochali Bałtyk i z czego się w ogóle Baltic Express wziął, posłuchacie tutaj: Nie tylko Bałtyk. Jak Czesi pokochali Polskę***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Anna, Joanna, Katarzyna, Paul, Paweł i WitoldBardzo dziękuję

Często porównujemy się do największych gospodarek świata – Niemiec, Francji czy USA – przekonując samych siebie, że mamy się czym chwalić. Ale jak wygląda nasza pozycja na tle sąsiadów? Dziś mam dla Was niezbyt optymistyczne wieści. Czesi, nasi południowi sąsiedzi, wyprzedzili nas w kluczowym aspekcie przyszłości – transformacji energetycznej.

Jest wtorek, 17 grudnia, a w dzisiejszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek omawia najważniejsze wydarzenia gospodarcze. Przyjrzymy się sytuacji na rynku mieszkaniowym, rosnącym kosztom pracy i wyzwaniom stojącym przed OFE. Zajmiemy się również zmianami w systemie emerytalnym w Czechach i trudnościami europejskich linii lotniczych.  Najważniejsze informacje: ·      Czy ceny mieszkań spadną w 2025 roku? Słabnący popyt na mieszkania i rosnąca podaż mogą w przyszłym roku doprowadzić do obniżek cen. Na niektórych rynkach, takich jak Kraków, Łódź czy Trójmiasto, można liczyć nawet na 2-3% spadku cen mieszkań. Główne przyczyny to wysokie stopy procentowe, niska zdolność kredytowa i niepewność związana z rządowym wsparciem dla kupujących. ·      Poprawa na rynku AGD Produkcja dużego AGD w Polsce wzrosła w październiku o 4,9% rok do roku. Choć cała branża mierzy się ze spadkiem popytu w Europie Zachodniej, polski rynek odnotowuje wzrost sprzedaży. Eksperci przewidują dalszą poprawę sytuacji w 2025 roku, ale będzie ona zależeć od nastrojów konsumenckich. ·      Czesi podwyższają wiek emerytalny Prezydent Czech podpisał ustawę podnoszącą wiek emerytalny do 67 lat. Zmiany będą wprowadzane stopniowo do 2035 roku. Reforma ma na celu zmniejszenie zadłużenia sektora publicznego, ale budzi sprzeciw opozycji. ·      OFE kulą u nogi polskiego rynku akcji W OFE zgromadzono 231 mld zł, z czego 165 mld to akcje polskich spółek. Fundusze emerytalne, które kiedyś napędzały polski rynek kapitałowy, dziś sprzedają akcje, powodując odpływ kapitału z GPW. Eksperci sugerują konieczność reformy systemu OFE, aby wspierać polski rynek akcji.

Nie pytajcie w Czechach o "Czeszki" – te lekkie buty sportowe znane są tam pod nazwą "Jarmilki". Wymyślono je w latach 60-tych na potrzeby komunistycznego święta, które w rzeczywistości wcale komunistyczne nie było i które czechy zawdzięczają dwóm gorącym czeskim patriotom niemieckiego pochodzenia. Czeskiemu Austrakowi natomiast świat zawdzięcza jedne z najlepszych ołówków i kredek – czyli tego wszystkiego, co sygnowane jest marką Koh-i-Noor. A jeśli chcecie sobie przywieźć znad Wełtawy coś fajnego, co jednoznacznie kojarzy się z tym krajem, to postawcie albo na biżuterię z granatami, albo na scyzoryk w kształcie rybki.W pięćdziesiątym odcinku Czechostacji kontynuuję opowieść o markach, które w PRL - i nie tylko - kojarzyły się Polakom z południowym sąsiadem. Opowieść tę w znacznym stopniu współtworzycie Wy - słuchacze podcastu - większość z marek o których opowiadam pochodzi bowiem z waszych pytań i komentarzy. Pytań i komentarzy, często połączonych z konkretnymi wspomnieniami - bardzo się cieszę, że poprzedni odcinek tyle ich w Was wyzwolił. Jest więc i o Zetorze i szkle i kryształach, jest o Granku i modelach samolotów z Prostejova. A także o gitarach elektrycznych Jolany, na których grali nie tylko Czesi i Polacy, ale też np. Jimmi Page.Nie byłbym sobą, gdybym w opowieść o markach nie wcisnął trochę historii Czech - każda okazja jest dobra - by Wam ją przybliżać. W odcinku więc znajdziecie np. informacje niemieckich korzeniach czeskiego Sokoła i faszystach z nad Wełtawy, którzy Niemiec nie znosili.W tej opowieści przywołuję kilka kwestii poruszonych we wcześniejszych odcinkach podcastu - tradycyjnie więc, dla tych, którzy ich nie znają, pozostawiam tu odnośniki:O barwach i symbolach narodowychO czeskim OdrodzeniuO nieodkrytym geniuszu Cimrmanie***Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Adam, Jakub, Joanna, Maciej, Tomasz oraz WojtekBardzo dziękuję

W tym wydaniu: Rafał Trzaskowski i Radosław Sikorski walczą o głosy członków Koalicji Obywatelskiej w prawyborach prezydenckich, Stany Zjednoczone wyrażają zgodę na użycie przez Ukrainę zachodnich rakiet dalekiego zasięgu w wojnie z Rosją, a Czesi świętują 35. rocznicę aksamitnej rewolucji; w programie także wystawa o schroniskach górskich w II RP w warszawskim Muzeum Sportu i Turystyki. Natomiast gość programu to Adam Błaszkiewicz, dyrektor Gimnazjum św. Jana Pawła II w Wilnie. Zapraszamy do słuchania!

A oto dwie kolejne polecajkiCzechostacja Podcast pod specjalnym nadzoremOdcinki o których opowiadam, oraz odcinek specjalnie ukochany

Zainteresowanie językiem polskim na Morawach rośnie. - Jedni chodzą na fitness, inni biegają, a ja uczę się języka polskiego… - opowiada Magdalena Franková, studentka Uniwersytetu Palackiego. Na poddaszu zabytkowej ołomunieckiej kamienicy mieści się Katedra Slawistyki. Odwiedził ją Antoni Rokicki, szukając odpowiedzi na pytanie, dlaczego Czesi tak bardzo interesują się Polską.

Kiedy Graham Bell wynalazł telefon, miał już dwie nieodebrane rozmowy - obie od Járy Cimrmana. Cimrman też nadał ostateczny kształt wieży Eiffla, wymyślił koncepcję Kanały Panamskiego i napisał o tym operę. Nawoził Czechowowi Wiśniowy Sad i podpowiedział mu, że Dwie Siostry - to jak na sztukę teatralną, trochę za mało. Generalnie ciężko wśród idei, wynalazków i dzieł, które powstawały na przełomie XIX i XX wieku znaleźć taką, w której powstaniu ten czeski geniusz nie brałby, w ten czy inny sposób, udziału. Czeski geniusz, który nigdy nie istniał, który jest rozwijaną od prawie pół wieku koncepcją satyryków z Teatru Jary Cimrmana - koncepcją z której Czesi się z jednej strony bardzo śmieją - z drugiej, traktują ją niemalże jak byt realny.W 48 (ależ też czas leci) odcinku Czechostacji dr Karolina Ćwiek-Rogalska z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk przybliża postać samego geniusza i fenomen zjawiska. Mowa więc jest zarówno o życiu i dokonaniach Cimrmana jak i tym, jak powstała jego postać. Więc również chociażby tym - że stanowi on kombinację niemniej ciekawych i niemniej zapomnianych a przy tym istniejących naprawdę Czechów (których zdjęcia możecie zobaczyć na okładce na zdjęciu, przedstawiającym zawody pływackie w Stanach Zjednoczonych, które wygrała zawodniczka trenowana przez Cimrmana i ubrana w wynaleziony przez niego aerodynamiczny kostium dwuczęściowy). Czyli słowotwórcy, pisarza naiwisty propagującego na wsi techniczny postęp, wioskowego wariata który proponował, by połączyć kościół z gospodą czy podróżnika-mitomana.Ale jest też w odcinku o poprzednikach Teatru Járy Cimrmana, sięgającej przedwojnia tradycji humoru absurdalnego. Jest też o tym, że postać wynalazcy z Gór Izerskich stworzono, by kpić z narodowych piedestałów a teraz, po pół wieku, sama się na jednym z takich postumentów znalazła. I o tym, na ile czeski humor jest śmieszny a na ile stanowi ucieczkę od niełatwej często rzeczywistości, coś w rodzaju bezpiecznego - z pozoru, schronienia.W odcinku opowiadamy też o innych czeskich komikach - w tym o Vladimírze Menšíku. Z tej okazji zachęcam Was bardzo do słuchania @Podcastpodspecjalnymnadzorem  a w szczególności odcinka właśnie o tym artyście. Tutaj natomiast możecie obejrzeć wszystkie chyba sztuki, jakie Divadlo Jary Cimrmana wystawiło.W rozmowie odwołujemy się też z dr Karoliną Ćwiek-Rogalską do kilku innych odcinków Czechostacji:O czeskim Odrodzeniu NarodowymO Tomaszu MasarykuO wynalazkach z CzechJeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Cezary, Jacek, Kamil, Przemysław, Robert i WiolettaBardzo Wam dziękuję

Od Bałtyku aż do Tatr, czy gdzieś indziej? Od kiedy Polska kultura leży nad morzem Jeszcze Mickiewicz wypływał najdalej na suchego przestwór oceanu. Nad Bałtykiem poeta nigdy nie był, podobnie jak Słowacki, Norwid i inni artyści meblujący w dziewiętnastym wieku polską wyobraźnię. Co takiego stało się więc w dwudziestoleciu międzywojennym, że już po II wojnie światowej pocztówka wysłana z Helu była dla Polaków czymś normalnym? Kto postanowił, że Polacy, nie Czesi, i swoje morze mają - i jak przekonał do tego rodaków? O pierwszych krajowych plażowiczach, polskości na Kaszubach i zamorskich koloniach II RP Bartoszowi Pergołowi opowiada dr hab. Małgorzata Litwinowicz z Instytutu Kultury Polskiej UW

Polacy czeską kuchnię albo kochają, albo pogardliwie kręcą na nią nosem. Co innego czeskie piwo. Tymczasem ta kuchnia i piwo idą w parze i nierozerwalnie, w znacznie większym stopniu niż w Polsce, wiążą się - a może nawet stanowią jeden z fundamentów, czeskiej kultury.W 45 odcinku Czechostacji właśnie o czeskiej kuchni, ale też czeskiej, szeroko pojętej kulturze, rozmawiam z Pavlem Trojanem - szefem czeskiej filii Polskiej Organizacji Turystycznej, tu jednak głównie w roli smakosza.W odcinku jest więc o UHO, jest o tym, czym różni się knedlik od knedli i że knedlików też jest wiele rodzajów.Jest o piwach i hospodzie i tym, że ma ona - poza ogromną rolą społeczną, również swoją mroczną stronę - Czesi, wypijając statystycznie prawie 15 litrów czystego alkoholu na głowę, są w tej materii w Europie rekordzistami, znacznie wyprzedzając chociażby Polaków.Jest o tym, co znajdziemy a czego nie znajdziemy w czeskich sklepach i tym, że tak, jak wielu Polaków zniechęca w kuchni znad Wełtawy kminek, tak Czesi nie przepadają za dość powszechnym nad Wisłą koprem. Uwielbiają za to polski żurek, chociaż nie bardzo rozumieją ideę surówki czy generalnie warzyw. Stąd też los czeskich wegetarian, jeśli chcą się odżywiać tradycyjnie, nie jest najłatwiejszy.Odcinek otwieram przepisem na UHO, kończę zaś przepisem na knedlik.I ten drugi, zgodnie z obietnicą, podaję tu w wersji dla tych, co wolą czytać:150 ml mleka i 150 ml wody, jedno jajko, pół kilo mąki krupczatki, solidną szczyptę soli i paczkę suchych drożdży wyrobić na gładkie ciasto. Odstawić na co najmniej pół godziny. Po tym czasie dodać pokrojoną w kostkę suchą bułkę, znów wyrobić i zostawić na kolejne pół godziny. Z wyrośniętego ciasta ulepić dwie podłużne bułki - po czesku "šišky", najlepiej mokrymi rękami - bo ciasto powinno być lepkie. Te gotować przez 20 minut w osolonej wodzie, na mocnym gazie, po dziesięciu minutach obracając na drugą stronę.Po tym czasie powinny być gotowe, ale lepiej to sprawdzić nakłuwając je patyczkiem. Podajemy, najlepiej z potrawami z dużą ilością sosu, pokrojone w dość cienkie (1-2 cm) plastry. Aha - kroić lepiej nitką, do noża mogą się kleić. Smacznego.----------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Grzegorz i JustynaBardzo Wam dziękuję

Ewa Wrzosek złożyła zeznania przed komisją ds. Pegasusa. Dziś także o sprawie księdza, który obarcza winą niepełnosprawne dziecko, oraz o tajnych rozmowach Donalda Trumpa z Władimirem Putinem. 00:00 Wstęp 01:31 Ewa Wrzosek przed komisją ds. Pegasusa 21:59 Ksiądz pedofil obwinia dziecko 42:33 Tajne rozmowy Trumpa z Putinem 55:50 Czesi śmieją się z Dudy - Pavel Novotny w IPP TV #IPPTVNaŻywo #polityka #Polska #kościół #USA #Trump ----------------------------------------------------

Wielka powódź z września 2024 roku, która zniszczyła m.in. kotlinę Kłodzką, ciężko doświadczyła też czeską część dorzecza Odry.W górach Jesionikach w ciągu trzech dni spadło po pół metra sześciennego deszczu na każdy metr kwadratowy gruntu, siła wody zalewającej miasteczko o tej samej nazwie była tak duża, że burzyła budynki.Opawa, która przelała się przez wały, zalała fabrykę Kofoli w Krnowie (Karniowie), pod wodą - Odry i Opavy (a nie Ostrawicy, jak mówimy w rozmowie i na który to błąd, zasadnie, zwrócił nam uwagę jeden ze Słuchaczy) znalazła się też spora część trzeciego co do wielkości czeskiego miasta - Ostrawy, w tym prowadząca do Polski autostrada D1 i linia kolejowa do Katowic. Łacznie straty spowodowane przez powódź władze wstępnie szacują na kilka miliardów euro.Jak opowiada w 43 odcinku Czechostacji Wojciech Stobba, korespondent Polskiego Radia w Pradze, który relacjonował powódź bezpośrednio z zalewanego pogranicza, wszystko wskazuje na to, że Czesi nieźle przygotowali się na wielką wodę - chociaż lało w prawie całym kraju, poważne problemy dotknęły właściwie tylko dorzecze Odry.A nawet tam, mimo tego, że w niektórych miejscach wody było więcej niż w 1997 roku, to straty, przynajmniej wstępnie, wydają się jednak mniejsze.Potężne straty, chociaż raczej nie w związku z powodzią, tylko całokształtem osiągnieć, poniosła jednak koalicja rządząca. W wyborach regionalnych, które odbyły się tydzień po powodzi - zdecydowanie wygrało opozycyjne ANO.Z drugiej strony frekwencja była rekordowo niska i wyniosła około 30 procent. Ta klęska uruchomiła lawinę, w wyniku której z tworzącej rząd pięciokoalicji zrobiła się czterokoalicja. Piraci - największy przegrany, nie tylko ostatnich wyborów, znaleźli się poza rządem. Ale co to wszystko finalnie będzie oznaczać, tego na razie nie wie nikt.Wiadomo tylko, że były - i z dużym prawdopodobieństwem przyszły premier Andrej Babisz patrząc na chaos w rządze zajada z uśmiechem popkorn.W odcinku odwołujemy się do przygód byłego już wicepremiera Ivana Bartoša, o których opowiadaliśmy z Wojtkiem w odcinku nr 40. W podsumowaniu rozmowy wspominam też premiera Petra Nečasa o aferach którego w odcinku nr 12 opowiadał mieszkający w Pradze dziennikarz PAP Tomasz Jędruchów.Osobom interesującym się bieżącymi wydarzeniami politycznymi w Republice Czeskiej - zgodnie z obietnicą złożoną w podsumowaniu odcinka, pozostawiam linki do dwóch fenomenalnych pod tym względem miejsc: Ośrodka Studiów Wschodnich i analiz Krzysztofa Dębca tamże, oraz portalu Czeska Polityka, prowadzonego przez Martynę Wasiutę.----------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Adam, Aleksander, Joachim, dwóch Maciejów, Marcin, Marta oraz TomaszBardzo Wam dziękuję

Czesi już od 9 września informowali o zrzucie wody po swojej strony, nie rozumiem dlaczego u nas decyzje zapadały tak szybko - mówi wiceprzewodniczący NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych. 

Pisywał do nich Tomasz Garrigue Masaryk i Vaclav Havel - pierwszy i ostatni prezydent Czechosłowacji. Pierwszy ich numer wyszedł jeszcze w monarchii Austro-Węgierskiej, w grudniu 1893 roku, donosząc m.in. o drugim ślubie Henryka Sienkiewicza. Ostatni - przypominający okładki kilkudziesięciu najważniejszych wydań, ukazał się 31 sierpnia 2024.Lidove Noviny, najstarsza czeska gazeta, właśnie przestała się ukazywać. Bo jej nowemu właścicielowi się to po prostu nie opłaca.Nowym właścicielom nie opłaca się też utrzymywanie CSA - piątych najstarszych linii lotniczych na świecie, narodowego czeskiego przewoźnika. Znikają więc - pod koniec października, z rozkładów lotów. To zaś, co po nich pozostało, przejęła prywatna czeska spółka lotnicza, której zakup rozważa polski przewoźnik narodowy - PLL LOT.W najnowszym, czterdziestym już odcinku Czechostacji rozmawiam z Wojciechem Stobbą, korespondentem Polskiego Radia w Pradze, o tym, że nad Wełtawą często nie ma sentymentów. Wspominamy historię gazety, która przez 131 lat była i sumieniem nowego państwa i kolaboracyjną, proniemiecką gadzinówką, potem komunistyczną propagandówką i drukowanym na podziemnych powielaczach biuletynem opozycyjnym.Przetrwała wiele różnych okresów, należała nawet do premiera oligarchy. Kolejny oligarcha zdecydował się ją zamknąć.W odcinku mowa też o najnowszym skandalu jakim żyją obecnie Czesi - totalnym falstartecie ogromnej reformy informatyczno-administracyjnej, która miała rozwiązać jedną z czeskich bolączek - bardzo długi proces uzyskiwania pozwolenia na budowę. Intencje były szlachetne, sęk w tym, że dwa miesiące po wejściu zmian w życie nie to, że jest jak było - jest dużo gorzej, bo starego systemu już nie ma a nowy nie chce działać.Rozmowę podsumowujemy najnowszą odsłoną wojny hybrydowej między wschodem a zachodem w której orężem - najprawdopodobniej rosyjskich służb, są alarmy bombowe w szkołach. W pierwszym tygodniu roku szkolnego 2024 odnotowywano ich, codziennie, w Czechach i sąsiedniej Słowacji po kilkaset. Z wiadomym efektem - sparaliżowanego w znacznej mierze państwa.W podsumowaniu rozmowy opowiadam też trochę o tym, gdzie Czesi są nader sentymentalni - np. w kwestii samorządu terytorialnego; w ponad trzykrotnie mniejszym kraju od Polski gmin jest ponad trzy razy więcej. I tak, oczywiście, że się to nie opłaca, oczywiście, że generuje ogromne problemy. Ale sentyment do własnej małej ojczyzny jest w tym wypadku silniejszy od zdrowego rozsądku.Jako rozwinięcie tematu Lidovych Novin mój rozmówca poleca, znającym czeski słuchaczom, podcast Dobrovský & ŠídloJa zaś odsyłam do innych odcinków Czechostacji, rozwijających pewne wątki poruszone w rozmowie z Wojciechem Stobbą.To odpowiednio:O czeskich oligarchach O Tomaszu MasarykuO czeskich aferach politycznychO tym, gdzie można znaleźć w Pradze popiersie SienkiewiczaO przejęciu władzy przez komunistów-----------------------------------------------------------------------Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać patronami Czechostacji w serwicie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:Agata, Marek i PawełBardzo Wam dziękuję

W najnowszym odcinku Travel in Brief: – Kamery AI w Rzymie – Polska jako kierunek wakacyjny – Czesi kochają polskie morze – Przewodnik po Budapeszcie Travel in Brief to krótki format na wakacje. Odkrywamy nowe kierunki i szukamy sposobów na niebanalne podróżowanie. Łatwą i wygodną podróż do wszystkich miejsc zapewnia partner serii – FlixBus, który oferuje ponad 400 tysięcy połączeń autobusowych na całym świecie. Jeśli masz swoje ulubione kierunki, które mogą zainspirować innych – daj znak w komentarzu na Youtube, Spotify lub Apple Podcast. Uwielbiasz podcasty? Słuchać, tworzyć, produkować, wszystko naraz? Zapisz się na newsletter Voice House o świecie podcastingu ► ⁠https://bit.ly/newsletterVoiceHouse⁠ Masz pomysł na rozmowę? Napisz ► office@voicehouse.co

Po 2 tygodniowej (nie)zaplanowanej przerwie, możecie odsłuchiwać nowego odcinka. Dzisiaj w ducie Adam i Janek. W tematach: Janek mówi dość dla premium YouTube. A przy okazji pojawiło się kilka pobocznych tematów o tym czego można tam szukać, albo kto próbuje wzbudzać zainteresowanie. Jeżeli chcesz komuś pomóc na iOSie, wcale nie musi siedzieć obok Ciebie – wystarczy Udostępnienie ekranu w połączeniu poprzez FaceTime. Moja historia jak pomogłem mojej mamie! Janek zmierzył się z betą publiczną iPad OS18 – mówił, że zainstalował tylko. Posłuchajcie, że jest jeszcze “kilka” ale, wraz z moim powrotem do kalendarza systemowego. Doskonała reklama Czechów – zachęcająca do odpoczynku nad Bałtykiem – bardzo lubimy takie historie! Oby było ich więcej. Dyskontowy transfer na TikToku. Na koniec – zapraszamy do odcinka Innej Kultury Jaśka. Bardzo interesująca rozmowa z Magdaleną Gajdą odnośnie zdrowia psychicznego. To tyle w tym tygodniu – i oby (trzymajcie kciuki) do następnego tygodonia! Dobrej kawy! Trzymajcie się cześć! PozdrawiamyAdam i Jan Instagram: @LuznoPrzyKawieTwitter: @LuźnoPrzyKawieFacebook: @LPKpodcastProjekt okładki: Adam BorodoIdentyfikacja wizualna: High5Studio.plGłosy: Adam Borodo, Jan Urbanowicz Rozdziały: 00:00:00 – Intro 00:00:41 – Taki jeden…00:03:01 – Musi być small talk00:10:32 – YouTube premium jest passe00:31:08 – Udostępnienie ekranu w iOS00:37:21 – Janek się przekonał00:50:36 – Czesi lubią Bałtyk!00:55:47 – Transfer na TikToku00:57:28 – Zapowiedź InnejKultury00:58:04 – Kończymy00:58:59 – Outro

Czesi nie lubią Polaków? Wiele wskazuje na to, że trzeba będzie przebudować ten powszechny nad Wisłą (i nawet w przeszłości nieszczególnie prawdziwy) stereotyp.Czesi bowiem coraz bardziej zachwycają się pogardzanym przez lata polskim jedzeniem, polskie miasta stają się dla nich synonimem rozwoju i nowoczesności a drogi... no cóż, dróg Polakom po prostu zazdroszczą. I chętnie nimi jeżdżą. Najchętniej - nad morze. Tylko w ubiegłym roku na urlop do Polski przyjechało nie mniej niż ćwierć miliona Czechów. W tym roku pewnie będzie ich jeszcze więcej.W najnowszym odcinku Czechostacji rozmawiam z Pavlem Trojanem, przedstawicielem Polskiej Organizacji Turystycznej w Czechach o tym, co takiego sprawiło, że południowi sąsiedzi zapałali do Polski miłością. Zastanawiamy się też nad tym, ile może mieć z tym wspólnego na przykład kryzys klimatyczny i ile typowe urlopowe przyzwyczajenia Czechów. I jak przyczynił się do tego ksiądz podróżujący kamperem. Podpowiadamy też Polakom, jak Czechów przyciągnąć do Polski jeszcze bardziej. I czy mogą być lojalnymi klientami. Jest też trochę o Bałkanach i tym, gdzie łatwiej zorganizować spływ. I o polarnych niedźwiedziach.Zgodnie z Waszą prośbą, tu zostawiam odnośniki do odcinków, do których odwołujemy się w trakcie rozmowy:Gdzie pojechać w CzechachJak zwiedzać Pragę I Jak zwiedzać Pragę IIJeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać patronami Czechostacji.Możecie też, jeśli nie macie ochoty zobowiązywać się na dłużej, po prostu postawić mi wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję.Tradycyjnie proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji, dotyczące zarówno odcinka jak i ogólnie podcastu. Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Kijów podjął decyzję o rozszerzeniu sankcji na Łukoil. Doprowadziło to do wstrzymania dostaw ropy tej firmy na Węgry, Słowację i do Czech. Otworzyło to kolejne pytania o to dlaczego wciąż w Europie są kraje, dla których rosyjska ropa jest tak ważna. Co te kraje robią, aby uniezależnić się od rosyjskich surowców? Jak mają się do tego sankcje na Rosję? Co może zrobić w tej kwestii Unia Europejska? Na te i inne pytania odpowiadają Agata Łoskot-Strachota i Andrzej Sadecki.

Tysiąc kilometrów kwadratowych to niewielki obszar, ale dla rdzennych mieszkańców Zaolzia ma duże znaczenie. Przez lata ten teren był kością niezgody między Czechosłowacją a Rzeczpospolitą. Kilka razy przechodził z rąk do rąk aż ostatecznie znalazł się w granicach Republiki Czeskiej. Dzisiaj na miejscu wciąż żyje kilkudziesięciotysięczna polska mniejszość. O jej istnieniu i charakterze zarówno Czesi, jak i Polacy wiedzą niewiele. Ten brak wiedzy ma szerszy zasięg - wystarczy sprawdzić co Czech wie o Polsce i co Polak wie o Czechach. 00:00:00 Powitanie 00:50:00 Rozmowa 01:00:27 Podziękowania   Wspieraj Brzmienie Świata na Patronite:⁠⁠⁠ ⁠https://patronite.pl/brzmienie-swiata⁠⁠ FB:⁠ ⁠www.facebook.com/brzmienieswiata⁠⁠ IG:⁠ ⁠www.instagram.com/brzmienieswiata⁠⁠  Sprawdź playlisty Brzmienia Świata na Spotify!

Co Polacy myślą o zmianach klimatu? Jak popularyzować wiedzę na ten temat? Czy grożą nam masowe migracje klimatyczne, gwałtowny wzrost cen żywności i wody? Jak w kwestii zbiorkomu mogą nas zainspirować Czesi? Jak przygotować się na życie w nowych warunkach? W jaki sposób samorządy mogą dbać o klimat? – na te i inne pytania odpowiada Marta Marczuk, partnerka agencji Lata Dwudzieste, ambasadorka Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu. Rozmowę prowadzi Miłosz Szymański (@⁠ZaRubieżą⁠). (00:00) Wstęp. (00:33) Do kogo skierowany jest raport „Ziemianie atakują 2022!”? (03:11) Jak w zakresie wiedzy o zmianach klimatu wypada Polska? (04:37) Czego Polacy nie są świadomi? (07:57) Jakie konsekwencje niesie za sobą wzrost średniej temperatury o 2 stopnie? (10:52) Czy możemy zatrzymać zmiany klimatyczne? (15:19) Jak przekonać Polaków, że warto walczyć ze zmianami klimatu? (21:45) Co samorządy mogą zrobić w trosce o klimat? Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z raportem „Ziemianie atakują 2022!”. Zapraszamy również na nasze social media: Twitter Facebook LinkedIn

Syn słowackiego woźnicy i niemieckojęzycznej kucharki z małej mieściny w środku niczego. Czeladnik kowalski i ślusarski. Filozof i etyk, wykładowca akademicki i moralny autorytet. Wróg publiczny numer jeden, obiekt nienawiści tłumów. Ukochany przywódca, otoczony kultem jednostki.Wszystkie powyższe sformułowania opisują jedną i tę samą osobę - Tomasza Garrigue Masaryka, czeskiego działacza niepodległościowego, pierwszego - przez cztery kadencje, prezydenta Czechosłowacji. Człowieka, którego - używając bardzo uproszczonych analogii, możnaby określić mianem czeskiego Piłsudskiego.W trzydziestym odcinku Czechostacji dr Karolina Ćwiek-Rogalska z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk opowiada o tej nietuzinkowej postaci, której życiorysem możnaby obdzielić kilka osób. Która doskonale wpisuje się w amerykański ideał self made mana - na marginesie - Masaryk w Stanach spędził całkiem sporo czasu, stamtąd pochodziła jego ukochana żona i tam - dzięki szacunku  prezydenta Wilsona, załatwił Czechosłowacji, ale pewnie też i Polsce, niepodległość.Wraca też sprawa sfałszowanych średniowiecznych rękopisów i antysemickiej burzy w trakcie Hilsneriady, czyli historie, które pojawiały się we wcześniejszych odcinkach podcastu i w których Masaryk potrafił stanąć wbrew prawie całemu społeczeństwu. Opowiadamy też o tym, jak po proklamowaniu niepodległości Ojciec Czechosłowacji - czy raczej Tatuś, jak mówią o nim do dzisiaj Czesi, sam wdrapał się na cokół i za życia został własnym pomnikiem.W końcu próbujemy też znaleźć odpowiedź na pytanie, ile z myśli Masaryka, który był znacznie mniej konserwatywny od współczesnych polityków, w ogóle w Czechach zostało. I jakie to były myśli.Jeśli zaś spodobał Ci się odcinek, możesz postawić mi wirtualną kawę w serwisie Buy Coffee.Z góry dziękuję.* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Kolejna porcja wspaniałych newsów

Jak Czesi zbierają pieniądze na amunicję? Na jakim etapie jest poszukiwanie amunicji dla Ukrainy? Ile do tej pory zakupiono pocisków? Kiedy dotrze pierwsza dostawa? Kto nadzoruje cały proces pozyskiwania amunicji? Na te pytania odpowiada Martin Ehl, czeski dziennikarz. Zamów książkę ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Igora Janke⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://patronite-sklep.pl/produkt/sila-polski-igor-janke/ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://patronite.pl/igorjanke⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ Zachęcam do dołączenia do grona ponad 500 patronów Układu Otwartego. Jako patron, otrzymasz dostęp do grupy dyskusyjnej na Discordzie i specjalnych materiałów dla Patronów, a także newslettera z najciekawszymi artykułami z całego tygodnia. Układ Otwarty tworzy społeczność, w której możesz dzielić się swoimi myślami i pomysłami z osobami o podobnych zainteresowaniach. Państwa wsparcie pomoże kanałowi się rozwijać i tworzyć jeszcze lepsze treści ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠   Układ Otwarty nagrywamy w ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://bliskostudio.pl ⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠   Mecenasi programu:     e2V: ⁠⁠⁠https://e2v.pl/⁠⁠⁠ Novoferm: ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠https://www.novoferm.pl/

W dzisiejszym odcinku opowiadamy o tym, jak wygląda sytuacja gospodarka i polityczna u naszych sąsiadów, Czechów. Dlaczego Czechy wciąż nie podniosły się po pandemii? Jak wyglądają ich wyniki gospodarcze? Dlaczego wielu Czechom opłaca się jeździć na zakupy dla Polski? Do jakich politycznych konsekwencji może doprowadzić stan gospodarki? Na te i inne pytania odpowiada Krzysztof Dębiec, ekspert OSW. Komentarz autorstwa Krzysztofa Dębca: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2024-02-16/polmetek-rzadu-fiali-wzmacnianie-bezpieczenstwa-w-cieniu Omawiany profil na TikTok Andreja Babiša: https://www.tiktok.com/@andrejbabis

Ekipa Telewizji Idź Pod Prąd wraz z grupą młodzieży odwiedziła Społeczność Chrześcijańską w czeskim Śląsku Cieszyńskim. Było wiele wzruszeń, radości ze spotkania oraz planów na przyszłość. Zobacz relacje jak Polacy i Czesi zgodnie współpracują i co planują w najbliższym roku. #IPPTVDogrywka #Czechy #protestanci #chrześcijaństwo -----------------------------------------------------------------

Sponsorem dzisiejszego odcinka jest BookBeat! Z kodem "DTP" - 30 dni darmowego dostępu (w tym 20h słuchania) dla nowych użytkowników!https://www.bookbeat.pl/dtp?utm_source=spotify&utm_medium=podcast&utm_campaign=PL-dwoch-typow-podacast-action-2900&utm_content=textlink-spot-epi-description-2309-30db&utm_term=deal3NASZ EVENT W PAŹDZIERNIKU: https://www.spotcast.pl/ Tylko dla newsletterowiczow będzie możliwość kupienia biletów taniej! Taka możliwość rusza w poniedziałek o 12:00. Kto pierwszy ten lepszy. Liczba biletów jest ograniczona. Każdy kto zapisał się do newslettera dostanie info na maila z linkiem do zakupu biletów.W 216 Epizodzie Dwóch Typów budzi się z dodatkowymi dwoma milionami na koncie (0:00).Nieudolna "pomoc" mBanku, czyli robotyczny komentarz na Facebooku i jak prawdopodobnie wyglądały próby kontaktu z infolinią (8:15).Hulajnogowy odjazd od tematu - rant na nowe blokady, wrażenia Kuby z jazdy z gangiem w Kołobrzegu i pierwszy raz Bartka na hulajnodze z Tadkiem Zielińskim (13:25).Granie na czekanie to najprostszy sposób na zdobycie Złotej Płyty i najbardziej wkurzający sposób na czekanie w telefonicznej kolejce (24:58).Żary to magiczne miejsce - raz są problemy z podpaloną styrtą, a raz z urzędem, który wystawia dług na nie to konto (30:10)."Cinema Speculation" autorstwa Quentina Tarantino - od młodego kinomana do popularnego reżysera i miłośnika kina - historia filmowca z garścią anegdot (32:43)."Gawędy o wilkach i innych zwierzętach" autorstwa Marcina Kostrzyńskiego - trochę o polskim podejściu do drapieżników i o urokach przyrody (42:29).Co rodzina to inny zwrot do osób niezamykających drzwi za sobą - mieszkasz w tramwaju, windzie, namiocie czy szałasie? Co krzyczą w innych krajach według languages.eu na Instagramie np. unfiltered Czesi i niezrozumiani Szwedzi (59:13).Więcej do osób niezamykających drzwi za sobą - w tym Portugalia z dużymi częściami ciała, Włochy z ogonami, Węgry z gównem oraz kraje, które nie bawią się w powiedzonka (1:09:39).Incydent kałowy Robbie Williamsa - zatrucie pokarmowe, które zmieniło cichacza na scenie w bardzo niewygodny dla piosenkarza występ. "Let Me Entertain You" i "Take That", którego nikt się nie spodziewał (1:16:32).Kto według Robbie Williamsa (i jego fanów w komentarzach) pierdzi na scenie, a kto nie - nikt nie potrzebował tej informacji czyli Johnny Cash i jego wielki hit (1:26:48).

Legion Czechów i Słowaków to ochotnicza formacja wojskowa złożona w sile około 180 żołnierzy, walcząca po polskiej stronie podczas wojny obronnej 1939 w czasie II wojny światowej. Jak została stworzona i jakie były jej losy? Posłuchajcie!

Dla Leszka Naziemca woda ma znaczenie. Od kilkunastu lat regularnie pływa w otwartych zbiornikach wodnych: od jezior, przez rzeki po morza. Często zimą, jak nauczyli go Czesi. Nieobce mu są arktyczne i antarktyczne wody, które poznał, będąc wyposażonym jedynie w kąpielówki i czepek pływacki. Od niecałego roku mieszka na wyspie Wolin - tu jest bliżej morza, jezior i bliżej natury. (Początek rozmowy: 0'47")

Podróż pociągiem w komfortowej pierwszej klasie, na skórzanym fotelu, z darmowym lunchem albo z kieliszkiem szampana i dzieckiem bawiącym się w specjalnej strefie? To możliwe - ale nie w Polsce. Wystarczy pojechać do Czech - tam, dzięki konkurencji na torach, przewoźnicy prześcigają się w obsłudze pasażerów. Pomyślicie - za taką wygodę trzeba odpowiednio zapłacić? Otóż pierwsza klasa tam kosztuje o połowę mniej niż druga (tak, druga!) klasa polskiego pendolino, zwłaszcza po ostatniej podwyżce cen biletów jaką zafundował pasażerom państwowy przewoźnik PKP Intercity. Wystarczy przejechać kilkanaście kilometrów od granicy na dworzec główny w czeskiej Ostrawie, żeby zobaczyć inną kolejową bajkę. Partnerem podcastu jest OANDA TMS Brokers.

Czechy przygotowują się do wyborów prezydenckich. W piątek i sobotę Czesi wyłonią nową głowę państwa, w wyścigu realnie liczy się troje polityków. Kończy się era Miloša Zemana czy to także koniec ery byłego premiera Andreja Babiša, który został właśnie oczyszczony z zarzutów o korupcję? Dziś pierwsza odsłona pierwszego wyjazdowego Raportu w roku 2023. Jesteśmy w Czechach i opowiemy o tym, czy Czesi lubią Rosjan, czy wręcz przeciwnie. Czy są narodem konserwatywnym? Dlaczego wybierają takich polityków jak Zeman czy Babis? Przejdziemy ulicami Pragi po nieoczywistych miejscach i zastanowimy się, o co toczy się gra w nadchodzących wyborach? Goście: Jiri Pehe (politolog i pisarz, były dyrektor gabinetu politycznego w kancelarii prezydenta Czech Václava Havla), Mariusz Surosz (pisarz, przewodnik po Pradze) A w Brazylii polityczna zawierucha po ataku tłumu na Kongres, Sąd Najwyższy i Pałac Prezydencki. Aresztowano ponad 1500 osób, w tym wysokich funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa. Prezydent Lula da Silva zapowiada ukaranie wszystkich winnych i wskazuje na odpowiedzialność byłego prezydenta Jaira Bolsonaro, który nie uznaje wyników październikowych wyborów. Bolsonaro odrzuca oskarżenia i potępia ataki na państwowe instytucje. Jak bezprecedensowe wydarzenia wpłyną na politykę Brazylii? Jaką rolę odegrały w nich media społecznościowe i dlaczego tak wielu Brazylijczyków gotowych jest atakować instytucje publiczne wierząc, że wybory zostały sfałszowane? Gość: Janina Petelczyc Rozkład jazdy: (2:29) Adrian Bąk z Czech (10:05) Mariusz Surosz o wyborach w Czechach (28:52) Jiri Pehe o wyborach w Czechach (56:31) Janina Petelczyc o zawierusze w Brazylii (1:20:04) Do usłyszenia (1:22:14) Podziękowania

Pełna transkrypcja dostępna na https://radionaukowe.pl/***- My sobie wyobrażamy, że to było jeden do jeden: wysiedlamy Niemców i przychodzą ludzie z Kresów. To nie do końca tak. Grupa osadników była bardzo zróżnicowana – podkreśla w Radiu Naukowym dr Karolina Ćwiek-Rogalska, kulturolożka i etnolożka z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Badaczka zajmuje się studiami nad pamięcią i nad rzeczami, wysiedleniami ludności niemieckojęzycznej z Polski i Czechosłowacji po 1945 roku oraz kulturą „Ziem Odzyskanych”. – To co próbuję rozwikłać, to to w jaki sposób materialne elementy, które pozostały po Niemcach, wpływały na nowych osadników i skutkowały wytworzeniem się nowej kultury tych regionów – wyjaśnia.Budynki, cmentarze, pomniki, przedmioty codziennego użytku – to wszystko otaczało nowych osadników. Niektóre, jak opowiada dr Ćwiek-Rogalska recyklingowano, niektóre wykorzystywano jako źródło dobrego materiału, a niektóre zacierano. - Jeżeli jeździmy przez ziemie odzyskane i widzimy nagle park w dziwnym miejscu albo plac zabaw, który znajduje się daleko od szkoły, to możemy domniemywać, że wcześniej był tam cmentarz – opowiada.Ciekawy był również proces nadawania nazw. – Bardzo często widać wojownicze nastawienie. Nowe nazwy są już tak słowiańskie, że nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, że pierwotnie były niemieckie. Np. Mühlenbach w Koszalinie, to dzisiejsza Dzierżęcinka – mówi dr Ćwiek-Rogalska. W podcaście rozmawiamy też o osobistej historii naukowczyni, wypytuję o warsztat badawczy, o wątpliwościach dotyczących nazwy „ziemie odzyskane” oraz od duchach zaklętych w przedmiotach. Bardzo polecam! ***Rozwój Radia Naukowego, regularność pojawiania się odcinków jest możliwa wyłącznie dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe

Po spotkaniu w Samarkandzie z prezydentem Xi Jinpingiem Władimir Putin mówi, że rozumie zaniepokojenie Chin wydarzeniami w Ukrainie. Czy Rosji uda się skłonić Pekin do jeszcze silniejszej współpracy? Dlaczego Chińczycy nie muszą być do niej skłonni? I dlaczego państwa Azji Środkowej z niepokojem patrzą na agresję Rosji na Ukrainę? Armenia i Azerbejdżan znów biją się o Górski Karabach. Dlaczego teraz? Czesi protestują przeciwko drożyźnie. Czy za demonstracjami stoją organizacje prorosyjskie? W Grecji polityczna zawierucha w związku ze skandalem podsłuchowym. Czy rząd inwigilował dziennikarzy i opozycję? Chilijczycy odrzucają projekt nowej konstytucji. Dlaczego nie chcą się pozbyć spuścizny po rządach Augusto Pinocheta? Rozkład jazdy: (1:47) Metallica - Fuel (6:15) Michał Bogusz o spotkaniu Putina z Jinpingiem (22:52) Arkadiusz Legieć o walkach o Górski Karabach (53:02) Mariana Montalvo - Tu color cafe (56:21) Adrian Bąk o skandalu podsłuchowym w Grecji (1:11:08) Podziękowania (1:15:48) Aleksander Kaczorowski o czeskich protestach (1:29:19) Joanna Gocłowska-Bolek o konstytucji Chile (1:47:42) Do usłyszenia (1:48:21) Chico Trujillo - Fuera de mi vida

W Pradze miedy 70 a 100 tysięcy osób wyszło na ulice protestować przeciwko polityce władz. Co sprawiło, że tak wiele ludzi protestuje? Czy to także sygnał niezadowolenia z proukraińskiej polityki rządu? Czy postawa Czech wobec wojny na Ukrainie może się zmienić? Gościem Układu Otwartego jest dziennikarz Hospodarskych Novin, Martin Ehl. Chcesz dołączyć do grupy osób wspierającej Układ Otwarty? Zapraszam: https://patronite.pl/igorjanke

1 stycznia 1993 roku świat poznał dwa nowe kraje. Jednym z nich była Słowacja. Dzisiaj, po przeszło trzydziestu latach od rozwodu z Pragą Bratysława idzie już własną drogą. Dokąd? Jak widzą siebie Słowacy? Na ile przeszłość ma nich wpływ oraz kim są dla nich Czesi? (Początek rozmowy: 19'24")

Odcinek o historii Ukrainy. Oczywiście nie da się 1000 lat historii omówić dokładnie w 15 minut. Tak więc jest to skrótowa historia dla dzieci. Jest tutaj dużo skrótów myślowych i uproszczeń.Prawdopodobnie wiecie, że 24 lutego 2022 roku Rosja napadła na Ukrainę. Prezydent Rosji Władimir Władimirowicz Putin twierdzi, że Ukraina powinna należeć do Rosji. Dlaczego tak twierdzi? Putin przypomina, że kiedyś Ukraina była częścią Rosji. On uważa, że dziś też tak powinno być. Czy może tak twierdzić?Zacznijmy od tego, że teren dzisiejszej Ukrainy to teren, który należał do wielu narodów. Kto mieszkał i kto rządził na terenie dzisiejszej Ukrainy?Jeżeli znacie mapę Europy to prawdopodobnie wiecie, że Bułgaria jest na dole Europy. Bułgaria dzisiaj znajduje się obok Grecji i Turcji. Jednak kiedyś Bułgarzy mieszkali na terenie dzisiejszej Ukrainy. Później na teren Ukrainy przyszli Chazarowie i wygonili Bułgarów, ci poszli dalej i zawędrowali w końcu tam gdzie dzisiaj jest Bułgaria. Chazarowie mieszkali na terenie dzisiejszej Ukrainy dość długo, a na północy od nich mieszkali Słowianie. Czy wiecie kim są Słowianie?Słowianie to ludzie, którzy mówią językami słowiańskimi takimi jak polski, czeski, rosyjski, ukraiński, bułgarski itd. Ludzie ci mieszkają głównie na wschodzie Europy. Na jakie trzy grupy dzieli się Słowian?Są Słowianie zachodni, czyli Polacy, Czesi i Słowacy. Są Słowianie wschodni czyli Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini. Są też Słowianie południowi czyli Bułgarzy, Chorwaci itd. Nie ma Słowian północnych.My dzisiaj zajmiemy się Słowianami wschodnimi czyli Rosjanami, Ukraińcami i Białorusinami. Dzisiaj mają oni swoje języki, ale jakim językiem się posługiwali tysiąc lat temu? Ci wschodni Słowianie to byli Rusini i mówili oni językiem ruskim. Czy język ruski to jest to samo co język rosyjski? Język ruski podzielił się na trzy języki, na język rosyjski, język ukraiński oraz język białoruski. Tak więc język ruski to jakby przodek tych współczesnych języków.Później z jeszcze dalszej północy przybyli Waregowie pod wodzą Ruryka. Byli to Wikingowie. Mieszkający tam Słowianie poprosili aby Ruryk został ich wodzem i razem przepędzili Chazarów. Ci Słowianie, których księciem był wiking Ruryk nazywali się Rusami.Prawdopodobnie znacie legendę o Lechu, Czechu i Rusie. Lech to Polak, Czech to oczywiście Czech, a Rus to właśnie ci Słowianie na wschodzie, czyli Rusowie pod wodzą wikingów. Chociaż to brzmi podobnie to ci Rusowie to nie jest to samo co Rosjanie. Rusini byli oni ważni dla historii Polski. Polscy władcy walczyli z Rusami, ale też handlowali z nimi, a także żenili się z ruskimi księżniczkami. Co się stało z tymi Rusami? Pomoże nam historia języka ruskiego. Na jakie języki podzielił się język Ruski?Rusowie podzielili się na kilka grup. Powstały z nich trzy narody: Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini. W nazwie tego ostatniego narodu jest nawet słowo “Rusini”. Ruś podzieliła się na kilka Rusi, jedną z nich była Ruś Biała i właśnie z tej Rusi powstał dzisiejszy naród białoruski. Ruś Czerwona lub Ruś Halicka to dzisiejsza Ukraina.Rurykowiczowie to była dynastia, która długo rządziła na Rusi. Było w tej dynastii wielu władców. My dzisiaj zajmiemy się tylko czterema z nich. Będziemy mówić o Ruryku, Włodzimierzu Wielkim, Jarosławie Mądrym oraz o Iwanie Groźnym.Co zrobił Ruryk? Ruryk był wikingiem, ale został wodzem Słowian wschodnich czyli Rusinów. Od jego imienia Ruryk pochodzi nazwa dynastii Rurykowiczów. Tak samo jak od Piasta pochodzi nazwa dynastii piastowskiej, albo od Jagiełły nazwa dynastii Jagiellonów. Wnukiem Ryryka I był Włodzimierz. Co zrobił Włodziemierz I Wielki? Czy się różnił chrzest Polski od tego chrztu Rusi? Mieszko przyjął religię chrześcijańską z Rzymu, czyli katolicyzm. Włodzimierz przyjął chrześcijaństwo z Bizancjum, czyli prawosławie. Polacy przyjęli katolicyzm z Rzymu, a wraz z tą religią Polacy dostali literki łacińskie, które używamy do dzisiaj. Rusini przyjęli prawosławie z Bizancjum i wraz z tą religią dostali literki greckie, które troszeczkę zmienili i używają ich do dzisiaj.Synem Włodzimierza Wielkiego był Jarosław. Co zrobił Jarosław Mądry? Jarosław Mądry podzielił Ruś pomiędzy swoich synów. Na Rusi doszło do rozbicia dzielnicowego takiego samego jak w Polsce po śmierci Bolesława Krzywoustego.Te księstwa ruskie zostały podbite przez Mongołów. Gdy państwo Mongołów osłabło Ruś podbili Litwini. Na północy pojawiło się Państwo Moskiewskie czyli dzisiejsza Rosja. Władcą tego państwa był Iwan nazywany Groźnym. Iwan Groźny ogłosił się Carem Wszechrusi. On był tylko Wielkim Księciem Moskiewskim czyli rządził tylko w jednej części Rusi. On ogłosił się jednak Carem Wszechrusi, czyli twierdził, że jest władcą wszystkich Rusinów.Dzisiaj prezydent Rosji Putin twierdzi, że ma prawo przyłączyć Ukrainę do Rosji. Co o tym myślicie? Właśnie to samo twierdził Iwan Groźny. On twierdził, że jest Carem Wszechrusi. Podobnie dzisiaj Putin twierdzi, że Rosja, Białoruś i Ukraina muszą się połączyć, bo kiedyś były jednym państwem. A co wy o tym sądzicie?Ruś podzieliła się po śmierci Jarosława Mądrego. Później podbili ją Mongołowie, a gdy oni osłabli Ruś podbili Litwini. Czy wiecie w jakich językach pisali dokumenty Litwini? Litwini mieli swój język, ale to był tylko język mówiony. Gdy więc Litwini podbili Ruś nauczyli się pisać w języku ruskim i wszystkie dokumenty pisali po rusku. Później Litwa i Polska się połączyły i Litwini zaczęli pisać dokumenty po polsku, dopiero później zaczęli pisać po litewsku. Tak więc najstarsze dokumenty litewskie są pisane w języku ruskimJak wiecie Litwa i Polska się połączyły w Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Litwa dała wtedy Polsce część Rusi. W ten sposób powstały kraje, które dzisiaj znamy. Ta część Rusi, którą rządził Iwan Groźny to jest dzisiejsza Rosja. Ta część Rusi, gdzie rządzili Litwini to jest dzisiejsza Białoruś, a ta część, która należała do Polski to jest dzisiejsza Ukraina.Kiedy Ukraina została przyłączona do Rosji? Podczas zaborów Rosjanie zabrali prawie całą Ukrainę i przyłączyli ją do Rosji. Wcześniej jednak wybuchło na Ukrainie powstanie Chmielnickiego i wschodnia część Ukrainy została przyłączona do Rosji trochę wcześniej, bo już po rozejmie andruszowskim.Tak więc podsumowując krótko historię Ukrainy. Byli tam Bułgarzy, potem Chazarowie, potem zamieszkali tam Słowianie, którymi rządzili Wikingowie. Potem ten teren zajęli Mongołowie czyli Złota Orda. Później teren dzisiejszej Ukrainy zdobyli Litwini, którzy nie mieli swojego pisma i zaczęli pisać w języku ruskim. Litwini połączyli się z Polakami i oddali teren dzisiejszej Ukrainy Polsce. Podczas powstania Chmielnickiego część Ukrainy oderwała się od Polski i potem stała się częścią Rosji. Rosja zabrała resztę Ukrainy podczas zaborów. Po pierwszej wojnie światowej Polacy walczyli z Ukraińcami o Lwów. Potem wybuchła wojna z Rosją, w jej wyniku połowę Ukrainy wzięła Rosja, a tą część, gdzie mieszkało wielu Polaków czyli np. Lwów przyłączono do Polski. Po II wojnie światowej Rosjanie zabrali całą Ukrainę. Ukraińcy dostali niepodległość w 1991 roku czyli 31 lat temu (nagrywamy to w 2022). Historia Ukrainy się jednak nie skończyła. Jak pewnie wiecie Rosjanie i ich prezydent Putin znowu chcą przyłączyć Ukrainę do Rosji.